|
2000
|
|
|
Horrek agian izango zuen eraginik, ez dakit. Ez dut ulertzen oraingo gazteek zergatik ez duten armonika jotzen,
|
niretzat
behintzat oso relajantea da, eta asko inspiratzen nauena. Gainera dena da hastea, zeren belarri ona izanez gero, berehala ikasten da
|
|
|
Hor justizia egin beharra dago,
|
niri
behintzat halako egoeratan tripak kanpora ateratzen zaizkit. Horrez gain, administrazioan oso desberdina da autonomikoa edo% 95eko euskaldungoa duen udala izatea.
|
|
|
Orduan gure idazleak ere behar ditugu, eta zuri tokatzen zaizu paper hori egitea, beraz egin egiten duzu, ahal duzun hobetoen. Baina garrantzia gehiegi ematen zaigula sentitzen dut,
|
niri
behintzat.
|
|
|
Barre egitea bezain ona da, gainera.
|
Niri
behintzat, ezinezkoa zait aktoreekin distantzia gordetzea, buru belarri murgiltzen naizelako, onerako eta txarrerako. Batzuetan, nahiko nuke hotzagoa izatea, baina tira.
|
|
|
Horrez gain, idazteko orduan,
|
nik
behintzat, ditudan erreferenteak ez dute zertan idazle batenak izan behar. Film batean edo bizitzako edozein istoriotan aurki ditzaket erreferenteak.
|
|
|
|
Nik
behintzat markei ez diet inolako garrantzirik ematen, egurrak ezberdinak dira aldiro, baita nola jartzen diren ere. Norgehiagokari ematen diot nik balioa.
|
|
|
Niretzat, futbolera edo pilotara joatea bezala da, astelehenean bertso eskolara joango naiz entrenamendura noan bezala. Ainitz gustatzen zaidan zerbait da, ederki pasatzen dut, lagun giroa badut, baina hortik esatea bertsolari naizela,
|
niri
behintzat ez zait oraindik burura iritsi.
|
|
|
Askoz erosoagoa da norbera izatea. Bertsolari izate hori, kantatzen dudan unera bakarrik mugatzen zait
|
niri
behintzat.
|
|
|
Nik uste dut esperantza hor jarrita dagoela, oso zehatz esan gabe, baina azken batean hirugarren dimentsio horretan esperantza bada zorion klase bat edo izateko esperantza.
|
Nik
behintzat hori ezin dut ulertu inplikazio sozialik gabe, hau da, mugimenduetan inplikaziorik gabe, eta gero, noski, norberak bere inguru pribatuan eraikitzen dituen... bueno uste dut garbi dagoela adiskidetasuna dela salbazio soka bakarra, edo behintzat, sendoena. Asko daude:
|
|
|
Bere zenbait lanetan baino gehiago zaindu eta landu du alde hau, eta adierazkortasun edo aberastasunik galdu gabe ulerterraztasunean irabazi egin ote duen iruditu zait
|
niri
behintzat, inoiz edo behin pasarte benetan ilunik ere aurkitu dudan arren. Gainera, erregistro diferentziak markatu ditu, narratzailearen bizkaitar kutsu nabarmeneko estandarraren eta pertsonaien bizkaiera gordinagoaren artean batez ere, eta hizkera eleberriaren giroaren eta trinkotasunaren aldeko lanean ezarri.
|
|
|
Ez da konturatzen edo ezin da konturatu, euskaldunok Frantzia eta Espainiaren arteko muga igarotzeaz bat, anaikiro agertzen garela euskarari esker.
|
Ni
behintzat, ez naiz arrotz ez Donibane Garazin eta ez Maulen. Beraz, zalantzarik gabe, elebakardun horiek baino europarrago gaude.
|
|
|
Zentzu horretan irakurtzen ditut,
|
nik
behintzat, Habermas ek ezartzen dituen oinarrietakobatzuk: –En Facticidad y Validez he tratado de fundamentar la siguiente tesis:
|
|
|
Ez dakit, ba, nik. Garai batean jende asko bizi ginen hemeneta, ez dizut nik esango inoiz inor ezkutatu ez zenik baina,
|
nik
behintzat ez dakit ezerhorretaz. Ezertxo ere ez.
|
|
|
–Harrigarria.
|
Niri
behintzat ez zidan ezer aipatu, eta ez ginen gauzak gordetzen dituzten bikote horietakoa. Laneko arazoren bat agian?
|
|
|
Oroitzen dudanetik, eritasun aski larri bat izan zen, edo hala bizi izan nuen
|
nik
behintzat. Eta eritasun hark ondore inportant bat izan zuen:
|
|
|
Mailuaren sinboloaren bitartez, euskal poesia autokontzientziara iristen da, bere burua definitzen ausartzen da. Aitor dezadan,
|
niretzat
behintzat, harako" etorkizunez beteriko arma" kurtsi samar hura baino bortitz eta baliagarriagoa egiten zaidala bere biluzian, edozein joera literario hautatuagatik.
|
|
|
Aldera ezazue heriotzaren ikuspegi hau Lizardiren" Biotzean min dut" harekin... Hemen dagoen negarra ez da poetarena, poetak malkoaren edertasun mindua atzeman nahi duelako, ez besterik, eta hori zaila da zinez hainbeste malko dituen arte batean, eta euskal poesian" anpuluak" ere badauzkagu, perla komiko horiek,
|
niri
behintzat modernista latinoamerikarren hiztegi anpulutsua —barka— gogorarazten didatenak.
|
|
|
Bilboko Arte Ederretako Museoan Caravaggio pintore italiarraren lanek aho zabalik utzi gintuzten. Caravaggiorenak berarenak zirela erabateko segurtasunez ezin ziurtaturik ere, lehenik Italian, gero Espainian eta ondoren Euskal Herrian zintzilikatutako koadro klasikoek
|
niri
behintzat sortzen didaten zirrara ez da —aitortzen dut— zirrara espiritual hutsa. Nahi gabe izango da, baina behin baino gehiagotan joaten zait burua preziora.
|
|
|
Ez da gauza erraza, izan ere, artea bere hartan ulertzea.
|
Nik
behintzat ez dut lortu. Artearen hizkuntza unibertsala izango da, konforme, baina hizkuntza hori erabiliz sortzen diren komunikazioak anitzak dira.
|
|
|
Dakigun gauza bakarra duk ezin diogula bizion artera itzultzen lagundu, eta hemen geratzen bagara ez dugula gauza onik. Hik nahi duana egin,
|
nik
behintzat aurrera jarraituko diat.
|
|
|
Munduaren zilbortzat zuten gehienek nork bere burua, eta gizadiaren historiako monumentu garrantzitsu eta funtsezkotzat nork bere lana; apalenak, berriz, gizajo hutsak ziren, edo hipokrita handinahi errukarriak. Horrela ikusten nituen
|
nik
behintzat, horrelaxe ikusarazten zizkidan horrenbeste urtetako errutinak. Bizi izan ez duenak ez daki:
|
|
|
" Hirian ote zen", esan zuen Xanek. " Hirian?", esan zuen Lazarok; harridurazko espresioa ipini zuen;" balitekek hirian egotea", erantsi zuen," hiria handia baita; balitekek beste auzo batean izatea"; ustez, horiek izan ziren Lazaroren hitzak; bazirudien mihia pixka bat trabatu egiten zitzaiola;"
|
nik
behintzat ez diat aspaldian ikusi", esan zuen; azken hori, Xanek Lazaroren ahora begira igarri zuen; izan ere, handiak ziren inguruko abarrotsak; bestalde, Lazaro hain altua zen: zuhaitz bat zirudien, tente jarriz gero; alabaina, Xanek ez zion ohartarazi, ez zitzaion gisakoa iruditu, hain zuzen ere zeukan altueragatik bere hitzak espazioan galdu egiten zirela; alta bada, Lazarok berak konprenitu ote zuen, hurrengo hitzak Xanen gainera areago makurtuz esan zituen-eta;" lehengoan", esan zuen," egundoko mozkorra harrapatu genian".
|
|
2001
|
|
|
Gutako askoren buruek ez dute hau hausnartu nonbait! Eta, nik dakidanez, nesken langabezi tasa dezentez handiagoa da mutilena baino, eta
|
nire inguruan
behintzat egin dituzten ikasketen eragin zuzena dute datuok
|
|
|
(Barreari eutsiz)
|
Ni
behintzat diruagatik bakarrik biluztuko nintzateke dutxa batean...
|
|
|
Betikoa erantzungo diat
|
nik
behintzat: ez!
|
|
|
Baina Goiok ez zuen laguntzarik behar,
|
nirea
behintzat.
|
|
|
Halaxe uste dut
|
nik
behintzat...
|
|
|
|
Ni
behintzat ezin naiteke zalantzan has Europari buruz, nire sustrai guztiak Europan baititut. Europaren kultura, berak sortutako nahiz besterengandik hartutako gaiez oratua?
|
|
|
Batak, eta biak bat datoz honetan, ez omen ditu beti bestearen esanak ongi aditzen.
|
Niri
behintzat, hizkuntzaren aldetik, ez zait horrelakorik gertatzen. Beste alde batetik, berriz, gaiaren aldetik, esango nuke, horrenbestetaraino ausartuko banintz, ez dudala ia tutik ere ulertzen horien auzia.
|
|
|
Kontzeptu hau gehiago mugatu badugu ere, bada zerbait aldez aurretik aski garbi agertzen dena,
|
niri
behintzat argi iruditzen zaidana. Euskal literatura ezin izan daiteke euskaldunek euskaldunentzat egin dutena besterik.
|
|
|
Irakurleak gure europartasunari buruzko hausnarketa bat baino gehiago aurkituko du liburu honetan: "
|
Ni
behintzat ezin naiteke zalantzan has Europari buruz, nire sustrai guztiak Europan baititut. Europaren kultura âberak sortutako nahiz besterengandik hartutako gaiez oratuaâ gu guztiona da, nirea ez ezik, nahi badugu eta ez badugu".
|
|
|
Eta axalekoak izanik ere, ez dira gurean bakarrik aurkitzen tankera horretakoak. Egingo nuke
|
nik
behintzat ugaritasunari tink lotua dagoela aspergarritasuna, hiztegietan (oraindik) ager  tzen ez den hitz batez balia banaiteke. Erdal literaturetan, beraz, aurki dezakegu horrelakorik eta, orain aditzera eman dudan legea zuzena baldin bada, euskal literaturan baino maizago.
|
|
|
Barau luze hori probetxugarri izan zitzaigun noski bekatu bideetan behera amil ez gintezen, baina ordurako grina erraietaraino sartua geneukan zenbaitek,
|
nik
behintzat bai, eta ez nintzen inondik ere sendatu. Hobeki esan, are makurtuago eta isuriago irten nintzen joera zaharrera.
|
|
|
Dakidanez, ez diote inori soldatarik  ematen ez euskaldun delako ez euskaltzale. Hobe bai,
|
niretzat
behintzat, euskaldun naizenik ez bailidakete ukatuko. Ez du gure lanbidea, aditzea dudanez, inongo elizak eskumikatu ez inongo legek debekatu.
|
|
|
oraingoak orain, eta gerokoak gero.
|
Nik
behintzat ez nituzke, arrazoi larririk gabe, orain eskura ditzakegun hala holakoak bertan behera utziko, geroko on eta hobeen truk. Esperimentu bideak liluragarri dira gehienetan, baina ez gaude beharbada hor barrena abiatzeko garairik egokienean.
|
|
|
Zalakain ausarta ez da noski Baroja beldurtia, baina bai Baroja goseak amets duen amets ezkurra. Eta, gizonez gizon, gizonago deritzat
|
nik
behintzat Silvestre Paradoxi Zalakaini baino.
|
|
|
Filologiak, berriz, testua (ahozkoa nahiz izkribuzkoa) du eremu eta, testua landuko baldin bada, hori bere araztasunean argitaratzeko eta ulertarazteko edonolako tresnak erabili ditu. Nagusi da, beraz, eginkizunez, hizkuntzalaritzaren aldean eta
|
ni
behintzat, horrexegatik beragatik, ez naiz sekula ausartu, oraintsu arte, sail horretako gaiak lardaskatzen, esku trebeagoren premian zirelakoan.
|
|
|
Aita Akesolok ere orain" franko tiratzaile" antzera ibili beharrean orduan behar zukeen lekuan mintzatu izan balitz, balekike zergatik ez zen izan" Azaroan Oiñatiko Unibersidadean Euskaltzaindiaren urre eztaiak ospatzeko izango diran" jaialdirik.
|
Nik
behintzat gogoan daukat nola izan ginen han Oñatiko alkatearekin, zer esan zigun eta zertan gelditu ginen. Horrelako formalismo hutsak orain ateratzea ere!
|
|
|
eria dagoen dagoenean uztea, ea bere kabuz (zuen laguntzarekin, noski) gaitza garaitzen ote duen, ala, arriskurik baldin bada ere, senda dezakeen bide gogorragoren bat (operazioa, adibidez) hartzea?
|
Nik
behintzat horrela uste dut: ez dakizuela, asmorik onenarekin, zenbait aldiz, zein bide hauta.
|
|
|
Zein euskalkitan idazten du Kintanak? Tradizioz jaso ditugun euskalkien artean kokatu behar bagenitu bere izkribuak,
|
nik
behintzat, dudarik gabe, giputzat joko nuke, bestetzat baino lehenago. Ez baita aski zenbait axaleko forma aldatzea, bat nator honetan Aita Mokoroarekin?
|
|
|
Bere idazlanak beti izan dira gihar, zorrotz eta trinkoak, eta oraingo liburua ez da gutxiago. Are trinkoagoa eta ezkutuagoa deri  tzat
|
nik
behintzat. Daraman hitzaurreak berak ez du agian behar adina argitzen horren esanahi sakona.
|
|
|
hamabost urteren gorabeherak ireki duen osina.
|
Niri
behintzat, egia aitortu behar badut, gaitzago zait sarritan oraingo idaz  ki franko barrentzea hamabosgarren mendeko kanta zaharrak baino. Ongi etorria merezi du, beraz, Txillardegik, gehiegizko estalkirik gabe mintzatu ohi denez gero.
|
|
|
Badakit don Manuel Lekuona eta Justo Garate saiatu direla, nor bere aldetik, okerrak zuzentzen, baina saio horiek ez naute asebetetzen, kontentagaitzegia naizelako agian. Ez genuke, noski, horrela ibili beharrik Manualaren beste edizioren bat ezagun bagenu,
|
nik
behintzat ezagutzen ez dudana. Lehenbizikoak Axular eta Guillentena izan zituen" examinatzaile", 1626an6.
|
|
|
hitz neurtuz, lanbide horretan jardun duten guztiak eta prosaz, beste ezin konta ahalen artean, bestetan esan nuenez, Aita Villasante eta aski jorratua izan den liburu agertu berri aski baten egilea. Nork uka?
|
nik
behintzat ez?, gainera, izan dela euskalari sakonagorik eta jakintsuagorik?
|
|
|
Bestalde, askoz ere interesg arriagoa iruditzen zaidan protagonistaren engaiamendu karlista ren jatorria ren auziaz (une batean Karlos Setimoren alde armak hartzera eramaten duen bilakaeraz), ordea, ezer gutxi esaten zaigu: euskaldun= foruzale= karlista ekuazio topikoa berritzeaz gain, nobelak ez du, alde horretatik, ekarpen literario handirik egiten, historialariek erabat arg itu ez duten gaia bada ere(
|
nik
behintzat ez dut oraindik aurkitu erabat konbentzituko nauen azalpen sintetikorik), baina ezin ezkutatu alde horretatik zerbait gehiago espero zitekeela. Bide batez, ematen du Txillardegi zinez saiatzen dela Jon Juaristiren teoriak oinarritzeko argudio gehigarri ak eskaintzen:
|
|
|
Euskal giro hori arnastu egiten zenuen; eta hartarako sentsibilitatea izanez gero, zure barrenean bere kutsua uzten zizun.
|
Niri
behintzat horixe gertatu zitzaidan Loiolan pasatu nituen urteetan: joan berrian bi, eta gero beste bi, tartean Urduñan pasatu nuen urtea zela.
|
|
|
Zuk bildutako esaera zaharren bilduma berria dani re libururik kuttunenetakoa.
|
Nik
behintzat balio literario handia ikusten diot liburu horri (ere). Nola juzgatzen duzu zuk zeuk bildutako materialen literaturtasuna (gene ro ka)?
|
|
|
Beraz, Eusko Jaurlaritzaren Kultura sailburu berriari buruz ezer gutxi esan daiteke momentuz, nahiz eta iragan zapal eta oparoko emakumea izan. Eta kulturarekin batera, berea duen bigarren betebeharrean ere, hizkuntz politikari dagokionean ere, zer egingo ote duen jakitea ez da erraza, baina
|
niri
behintzat, nondik datorren ikusita, itxaropen apur bat piztu zait. Hala ere —zilegi bekit transgresio koxkor hau— ezin dut burutik kendu, Euskaltzaindiaren eraginez, edo akademiaren erabakiak gizarteratzeaz arduratzen direnen eraginez, nire burua askotan eta askotan analfabeto gisa ikusten dudala euskaraz, ez dakidala ziur zuzen idazten dudan, ez ditudala ulertzen hainbat eta hainbat erabaki, eta iruditzen zaidala, gainera, ez naizela honetan bakarra.
|
|
|
Ala nahiago dugu pentsatzea halako hitzarmenunibertsala dagoela gure hizkuntzaren kontra?
|
Nik
behintzat ondo gogoan dut euskal burgesia handiak eta ertainak (multzo moduan harturik, salbuespen eta guzti) nola ukatu dion euskarari, luzaroan, babes ñimiñoena ere. Eta horrekin bizitzen ohitu ginen, harik eta norbait (norbait kolektibo hori arerio ideologikoari bizitza ukatzeraino iritsi direnengandik ez urruti dagoelarik) euskaltzale eta euskal herr itar kontzeptuak nahastera zaletu zen arte.
|
|
|
alegia indarkeriak eta euskarak badutela nolabaiteko harremanik. Eta ez nago
|
ni
behintzat ideia hori onartzeko prest: euskarak indarkeriarekin duen harremana Espiritu Santuak eta euskarak duten berbera da; edota euskarak eta alkoholismoak, edo euskarak eta medikuntzak; edota euskarak eta informatikak.
|
|
|
lon. Bai, Zeusarren,
|
niri
behintzat honela iruditzen zait, nolabait zure hitzez arima hunkitzen baitidazu, Sokrates, eta iruditzen zait jainkoengandik datozkigun gauzak, jainkoen borondatea dela bide, interpretatzen dizkigutela olerkari onek.
|
|
|
Honela dio laburki: zerbait existitzen bada, orduan absolutuki beharrezkoa den izakia ere existitzen da;
|
ni
behintzat existitzen naizenez, izaki beharrezko horrek ere existitu du. Hemen esperientzia batetik abiatzen gara, hortik kosmologikoa izena, eta gero beharbadakoa denaren eta halabeharrezkoa denaren arteko lotura bilatzen da.
|
|
|
Askatasuna eta ezagumena maitamenarekin bat bera eginda aurkitzea eta aurkeztea, bere aurpegiera edo alderdi gisa, nire tesiaren beste berezitasun bat da. Nolabait esateko, baiespen hau argibide paregabea da askatasuna eta ezagumena behar bezala errotzeko,
|
niri
behintzat hamaika ilunpe egin izan didan arazoa argitzeko.
|
|
|
Antihidrogeno multzoak bilduz geroztik, uneon Burbankeko ikerlariak bilakaera sail horren aztertzen ari dira. Partikula mononuklear berezien lasterra ehun biderkatzeko sortuak izan diren hodien esperientzien ondorioak berantetsiak ditut
|
nik
behintzat.
|
|
|
Amaiak errukiz begiratu zidan, edo
|
niri
behintzat hala iruditu zitzaidan. Bere ustez argi asko zegoen esan nahi zuena eta nire lerdokeria baino ez zen nabarmen geratzen zena.
|
|
|
Betidanik lelokeria iruditu zait hildakoei loreak jartzeko ohitura. Are, usadio absurdu honi atxikitzeko oinarrizko giza araudia haustea; hala ere bi andre xahar haiek bazuten xarmarik beren baitan edo hala begitandu zitzaidan
|
niri
behintzat. Ziur nengoen auzoko katutxoei jaten emateko banketxe bat lapurtzeko gauza zirela inongo zalantzarik gabe.
|
|
2002
|
|
|
Eman zaiola, behintzat, uka ezina iruditzen zait, eta Larrunekoek antolatutako mahai inguru berezian esan zirenek berretsi baino ez dute egiten lehendik ere neukan irudipena. Xabier Etxeberriak, Xabier Isasik, Karmen Larrañagak eta Eneko Olasagastik hala atera nuen
|
nik
behintzat kontua txapelketa historikotzat edo jo zuten, nork bere talaiatik, Egañaren hirugarrenekoa. Larrunek mahai ingurua antolatu izanak ere beste horrenbeste adierazten duelakoan nago, bestalde.
|
|
|
Zernahi egin ahal izatea eta zerbait egitea ez dira, ordea, gauza bera, eta, nire ustez, oraindik ikuskizun dago zer egingo duten. Amuriza edo Egañaren pareko dira teknikoki eta komunikazio estrategietan, baina dena dute,
|
niri
behintzat gaitz egiten baitzait imajinatzea nondik jo litekeen jaso dutena hain ondo menderatzen duten hori hobetzeko.
|
|
|
Eskatu ere ez dakit eskatu behar zaion txapelketa bati hori.
|
Nik
behintzat ez diot eskatzen. Konforme nago, beraz, iazkoak eman duenarekin.
|
|
|
|
Ni
behintzat urduri, zeren hau nik neuk bakarrik idatzi eta kaleratzen dudan lehendabiziko liburua da, eta gazteentzat egin dut gainera, eta ez da batere kontu erraza gazteak konforme eta gustura uztea.
|
|
|
Akordiotara iristeko beste modu bat izan daiteke bi aldeek aurkariak nahi duenetik pasa beharra.
|
Niri
behintzat, paradigma aldaketa bat ekarri dit trabesa egiteko modua hori dela jakiteak. Eugenio Ibarzabalek zioena:
|
|
|
Egoera hori iluna bada be,
|
nik
behintzat, itxaropena eskeintzen dot. Hemengo egotaldia atsekabeduna izango da edonorentzat.
|
|
|
Aldi haretan, Asun berriz ikusi nuenean mutur erre eta hasarrekoia begitandu zitzaidan. Lehen zuen erakarpenik
|
niretzat
behintzat ez zuen. Asunek ere, lehengoa ez nintzela somatu bide zuen.
|
|
|
Par. Bainan
|
nik
behintzat, hauxe erran dezaket: gauza bat bertzea baino zaharrago denean, sortzapenetik den baino zaharrago ezin bilhakatu diteke, eta kantitaez aldatu ere ez.
|
|
|
Beraz, iritzi horrekin bateginez gero, ezer baino lehen teknologia berriak eta globalizazioaren fenomenoakeskaintzen dizkiguten bideak eta tresnak ezagutu genituzke eta horiekgaratzen eta erabiltzen hasi genuke, gaur bertan, euskararen mesedean.Etorkizunean gerta daitekeenaren inguruko beste hipotesi ezkorragoetara lerratukobagina, aldiz, ez genuke irtenbiderik aurkituko eta lanerako tresnarik gabegeldituko ginateke. Horregatik,
|
nik
behintzat, apustu egingo dut fenomeno horiekguztiek eskaintzen dizkiguten bideak eta tresnak garatzearen alde.
|
|
|
Berak egin zinan dena. Oso ona zela esango niken,
|
nik
behintzat oso ondo pasatu ninan. Baina ezin dinat asko zehaztu, ez dinat-eta beste inorekin egin –irribarre egiten saiatu zen– Baina gustura egingo niken berriro.
|
|
|
–Ez ote dik inork gutaz aprobetxatu nahi?
|
Nik
behintzat oso merke salduko nikek neure burua –otoitzean ariko balitz bezala jaso zituen eskuak eta sabairantz begiratu. Kokospekoa laztantzen amaitu zuen–, beharrezkoa balitz.
|
|
|
Alde ona begiratu genioke pisu gabe geratu izanari:
|
nik
behintzat ez dut sekula izarpean lo egin. Niregatik bai.
|
|
|
Oso pankarta polita duk.
|
Niri
behintzat asko gustatu zaidak. Eta Fernandori ere bai.
|
|
|
|
Nik
behintzat ez. Bestela ez ninduan berehala etorriko.
|
|
|
Zeren, jendakirik ez badu, eta horrenbeste urte baldin badarama gure artean, ez da harritzekoa pentsatzea hizkuntzak berak altxatu dituela bere barnean gure kulturaren arrastoak, gure historiaren zatiak eta aztarnak. Eta alde horretatik
|
ni
behintzat beti euskaren alde egongo naiz, kulturaren alde egoten bainaiz beti. Kultura mota honek badu, ordea, beste kultura mota batzuek ez duten ezaugarri funtsezko bat:
|
|
|
Eta ohartxo bat egin nahi nuke, inpresioa baitut historia aldatzea gogokoegi dugula batzuetan:
|
nik
behintzat beti ikusi izan dut, nire etxean," vascuence" deitzen zitzaiola euskarari, kanpoko norbait, erdalduna, etortzen zenean. Eta hori ez zen apalestegatik, edo gutxiesteagatik, orain batzuekin gertatzen den gisa eta horretan tematzen badira ere, baizik euskaldun anitzen ohitura naturala.
|
|
|
Eta nola aurreratu dugun!
|
Nik
behintzat nire burua, hizkuntza kontuetan esan nahi dut, aintzakotzat hartzen hasi nintzen, eta kontua serio samarra dela pentsatu, euskaltzainok" pneumonia"," pneumatiko" edo" postposizio" bezalako hitzak euskal hiztegian ofizialki sartu genituen egun berean, euskararen lege fonetikoak ezin hobeki zainduz, nahiz horrekin batera" subjuntibo" ere sartu zen o... Eta esan liteke nire barne kezkak ia ia behin betiko baretu zirela" filologia" hitz arraro samar horretan ageri den" g" hori, hola," g" bezala, eta ez" j" gisa, ahoskatu behar zela erabaki genuenean.
|
|
|
Baina batzuetan inpresioa dut, gaur egungo euskara ez dela aldentzen funtsean erdaraz jarri ditugun adibide hauetatik, kasurik nabarmenetan bederen. Anitzetan hori gertatzen zait
|
niri
behintzat. Hondarribira joaten naizen bakoitzean ikusten dut hau:
|
|
|
Nire ustez, hizkuntzaren erabilera hori aski kezkagarria da. Hala iduritzen zait
|
niri
behintzat. Ez dakit, dena den, hemen kontatu dudana zenbait tokitako kontua bakarrik den, edo leku gehienetan berdintsu gertatzen den.
|
|
|
– Uzkur samar dabil nirekin atxiloketaren kontuaz geroztik...
|
nik
behintzat gurago nuke zeuk eskatuko bazenio –gaiztakeria aurpegiz begiratu zion Mentxuri–: Batzuetan iruditzen zait zurekin maiteminduta dagoela.
|
|
2003
|
|
|
Egia esan, ez dut kritika negatibo handiegirik jaso, eta hori ere kezkagarria da, zeren zer edo zer edukiko du txarra, ez? Baina
|
niri
behintzat balio izan dit ikusteko irakurlego bat badela eta gainera kalitatezkoa dela: benetan segitzen ditu horko gauzak, eta batzuetan nik baino hobeto aztertu ere bai.
|
|
|
P. BARRENA. Bada,
|
nik
behintzat ez dut horrela ulertu. Alde batera utzi dugu oso garrantzitsua den gai bat:
|
|
|
Naturak ez duela jauzirik egiten pentsatzen zuen Leibnizek, eta jarraitasun ukaezina dagoela, beraz, abereen eta gizakion artean. Pasa den ekainaren 14ean Euskal Herriko hainbat eta hainbat herritan entzun behar izan genituenak entzun ondoren,
|
niri
behintzat ez zait jakintsu leipzigtarrari arrazoia ematea beste erremediorik gelditzen. Kezkagarria ez da, ordea, horrelakoak gertatzea.
|
|
|
Ba... ez! Guzurra badirudi be, orduko Oñatibiak,
|
niri
behintzat, ez eustan euskera sakontzeko biderik emon. Eta, nire ustez, ez zan horren errudun:
|
|
|
Txsss, alde horretatik ez arduratu, ikusiko dozu zelan mozkortzen diran kinitoan jolastu eta gero... Zu leloa bazara, ez egin ezer, baina
|
nik
behintzat Karmele hartu eta ohera eroango dot, badot gogoa behingoz estrenatzeko!..., zuk ixten badeustazu, jakina, etxea zeurea da eta besteak barre egin zuen.
|
|
|
Lasai, Ainhi, guk badakigu geure lekuan egoten eta gainera,
|
nik
behintzat, ez deritxat bape ondo Patxik egin ebanari esan zuen Urkok, dantza egiteari momentu batez utziaz.
|
|
|
Bada ordea etxafuegorik, bolandera ikusgarririk, lilura faltsurik bazterretan.Horiek guztiak berba totemikoen mozorropean gorde ohi dira maiz, estalki dotoreaskoaren azpian errealitate bidegabea ezkutatuta. Globalizazioaz hausnartzen hasita, hori datorkit burura
|
niri
behintzat. Estreinako biderrez munduko hiritar izangogarela, mugak desagertuko direla, herri eta pertsonen arteko distantziak murriztueta harremanak areagotuko direla...
|
|
|
Komisarioak imintzio asko zituen, baina guztiak ziren zehaztu gabeak, bere gorpuzkerarekin bat ez zetozenak. Hala iruditzen zitzaidan
|
niri
behintzat eta nekez ken nezakeen hori burutik, bere eskuineko eskua arrotza zuela, besterena, txertatua edo, eta oraindik lehengo jabearen aginduetara edo bere baitako nor ezkuturen baten esanetara mugitzen zitzaiola, izatez, esan dudan bezala, gizaseme gihartsua baitzen, trajearekin ere biluzik balego bezala mugitzen zena, bere sendotasunak erakutsiz.
|
|
|
Horregatik, entzuten dudanean ezin zaiola inori aurpegiratu torturapean gaizki jokatu duenik, inor ez dela erantzule halako egoeran egin edo esan duenagatik,
|
niri
behintzat erresumin moduko bat sortzen zait, errurik ez baldin badago ez baita posible meriturik egotea ere eta, hortaz, nola hartu behar dut nik neuri gertatua. Ez ote neukan umiliazioa eta oinazea zertan pairatu?
|
|
|
Ez nekien hain gaizki pasatu zenuenik uda hartan. Kurtso hasieran,
|
nik
behintzat ez nizun deus ere igarri. Ongi gorde zenituen nahigabeak.
|
|
|
Nik hitz egingo dut koadrilakoekin, eta uste dut ez dela arazorik izango.
|
Nik
behintzat asko nabari dut zure falta. Berriro ikastetxez aldatzea zaila ikusten dut, zure gurasoek ere ez luketelako inondik ere onartuko, baina gure arteko harremanak, behintzat, berritu ditzakegu.
|
|
|
Birritan. Edo hala iruditu zitzaidan
|
niri
behintzat.
|
|
|
–Lucio!!! . Edo hala iruditu zitzaidan
|
niri
behintzat.
|
|
|
Tira, zuek ikusiko duzue.
|
Ni
behintzat banoa.
|
|
|
Lehenago ere esana dut, baina nik neure burua analfabeto ikusten dut euskaraz, bizitza osoan zehar euskaraz idatzi eta irakurri arren. Gehiegitan aldatu dizkit arauak akademiak; gehiegitan eman dizkit mezukontraja rriak, gehiegitan enkortsetatu nahi izan dit hizkuntza, zailagoa eginez, naturaltasuna ilunduz, edo
|
nik
behintzat inpresio hori izan dut. Eta idatzizko hainbat lan irakurtzea, gaur egun ere, kosta egiten zait (vid.
|
|
|
— Inork ez du, Eriximako —esan omen zuen Sokratesek—, zure kontrako botorik emango.
|
Nik
behintzat, maitasun arazoez besterik ez dakidala diodanak, ez dizut ezetzik esango, ezta Agatonek ala e Pausaniasek ere, are gutxiago Aristofanesek, bere jarduera osoa Dioniso eta Afroditaren inguruan izanik, edota nire begi bistan dauden hauetako beste inork ere. Baina baldintzak ez dira berak azken etzanda gaudenontzat; hala ere, aurrekoek osotasunean eta ederki hitz egiten badute, nahikoa izango zaigu.
|
|
|
Zaharrena izanik, onura handienen sorburu da guretzat,
|
nik
behintzat ezin baitut gaztetasunera heldu berriarentzat maitale ona baino onura handiagorik aipatu, ezta maitalearentzat maitea baino. Ederki bizi nahi duten gizakiek jarraitu behar duten araua ezin baitu ez sendiak, ez ohoreek, ez aberastasunak, ez beste ezerk maitasunak bezain ederki irakatsi.
|
|
|
|
Nik
behintzat, zeharo mozkorturik nagoela iruditu ez banu, zinpean esango nizueke nik neuk honen hitzaldien eraginez nolakoak jasan ditudan eta oraindik ere jasaten ditudan. Entzuten diodanean, nire bihotzak koribanteenak29 baino askoz ere e gehiago egiten baitu jauzi eta malkoak isurtzen zaizkit honen hitzaldien eraginez.
|
|
|
Gainerakoa ez zen horren harrigarri, baina bukaerakoa, hitz eta esamoldeen edertasuna aditzerakoan nor ez litzateke liluratuta geldituko?
|
Ni
behintzat, nik neuk horien antzeko ezer ederrik nuela ezta hurrik eman ere esan pentsatzerakoan, lotsaren lotsaz ia korrika ihes egin dut, modurik izan banu. Hitzaldiak c Gorgias gogorarazten baitzidan Homerok dioen bera21 gertatzeraino, beldur bainintzen Agatonek bere hitzaldiaren bukaeran Gorgias hizlari trebearen burua nire hitzaldira botata ez ote ninduen ahots galeraz ni neu harri bihurtuko.
|
|
2004
|
|
|
Txapelketa honetan, eta aurreko Herriartekoan ere bai, isileko lana omendu da, isileko lan horri esker kantatzen direlako oraingo asko eta asko.
|
Nik
behintzat oso garbi daukat bertsolaritzak aurrera egingo badu, bertsolarietan ere plazak eta bertsoak adineko garrantzia behar duela isileko lan horrek, bai noski nor bere buruarekikoak, baina, batez ere orokorrak.
|
|
|
Baina bestela, ez dut uste kazetariaren hitzak kontrola ditzazketenik.
|
Niri
behintzat ez zait gertatu. Turkiako Kurdistanen nengoen garai batean, prentsa askatasunik ez zegoen, baina atzerriko kazetari bati egin ziezaioketen okerrena, hartu eta kanporatzea zen.
|
|
|
Opariak egiten dira, hartzaileak oparigilea gehiago estima dezan.
|
Niri
behintzat, hartzaile naizenean, funtzionatzen dit: beti eskertzen dut inork nik gehiago maita dezadan nahi izatea eta, bai, gehiago maite dut orduan.
|
|
|
Gonbidapen bat beti etortzen zait baina hain urrutiko gauza ikusten dut...
|
Nik
behintzat ez dut euskalduna kontsideratzen. Zinemaldia espainolista hutsa dela iruditzen zait, argi eta garbi.
|
|
|
Lehen bozkak tailerrean ari ginela izan ziren, eta ikusi zen zerbait arraroa bazegoela.
|
Niri
behintzat arraroa egin zitzaidan. Denak ginen bazkideak, eta nazionalistek irabazten zuten.
|