|
2000
|
|
|
Oso ondo gogoratu gainera. 18 urterekin egin nuen, «luistarren festa» batean,
|
nire
herriko plazan. San Juanen aurretik ospatzen zen «luistarren festa»:
|
|
|
Gaurko euskara batua erdaraz jantzita ikusten dut askotan eta euskarak nahiko aberastasun badu berekin, hitz bera esan liteke lau edo bost modutara eta askotan gure herriko hitzak baztertu eta erdarazkoak sartzen dituzte.
|
Nik
herri hizkuntza dut gogoko eta badakit, ez da harrokeria, irakurle batzuk baditudala. Han eta hemen hori aitortzen didate eta dena ez da zurikeria izango.
|
|
|
Eta joan zen urtean, apirilean, aurkeztu zuen Karlos Olaetxeak beste tesi bat Burdin Aroari buruz. Azken urteotan hona etorritako gazte bat da, berastegiarra hain zuzen,
|
nire
herrikoa. Arkemetria egin zuen, alegia, bere tesiak batez ere aztertzen ditu zeramikak, petrografia aldetik, zein buztin klaserekin egiten zuten, nondik zetorren buztin hori...
|
|
|
Hala ere, konpositore donostiarren lanez osaturiko ziklo hau irailaren 12ra arte luzatuko da. Honela irailaren 8an San Telmon Iosu Oquiñena piano jolearen kontzertua izango da, eta 12an Kursaaleko Kamara aretoan" Zein zera zu,
|
nire
herri maitea?" emanaldia eskainiko da. Bertan izango dira Jose Ignazio Ansorena hizlaria, San Ignacio abesbatza, Andoni Egaña bertsolaria, Francisco Aizpiri piano jolea, Ainhoa Zubillaga sopranoa eta Eustakio Iraola tenorea.
|
|
|
|
Ni
herriko lehen ikastolara joaten nintzen, Laskurainera. Bi ikastola zeuden garai hartan Tolosan.
|
|
|
Agian, Euzko gogoa aldizkarian irakurtzen nuen Andima Ibiñagabeitia izan nuen euskaltzaletasunaren eredugarri eta bultzatzaile, zeinak gomendatzen baitzigun euskal idazleoi norberaren euskalkian eta euskara batuan lanak burutzeko. Neurri batean horregatik aritu izan naiz, nire hizkuntzatik eta
|
nire
herritik mundu zabalera begira beste inori ukorik egin gabe. Eta Andima Ibiñagabeitiaz ikus Pako Sudupek eta biok 1999 urtean Jakin aldizkariaren 112 zenbakiaren 83 orrialdeetan idatzi genuena.
|
|
|
Ba sentitzen dut, Irina. Sentitzen dut baina bihar
|
nire
herrira bueltatuko naiz. Bizitza berri bat daukat aurretik eta lehenbailehen hasi nahi dut.
|
|
|
Burua non dudan oso ondo dakizu, Bitakora laguna, eta hori da ezinegona sortzen didana: beldur handia ematen dit deskubritu berri dudan Eider aske hau
|
nire
herrian kokatzeak. Talka egingo dut eguneroko erritmoarekin, hori badakit.
|
|
|
Goizean goiz hurbildu nintzen
|
ni
herriko gartzelarat, non bezperatik baitzegoen preso osaba, hiru guardiak begiratua, eta norat ez baitzitekeen nehor ere sar. Gero, noiz eta urkabea zegoen plazarat joan bainintzen, oholezko tribuna bat begiztatu nuen, Inkisizionearen hainbat estandartek presiditua eta apaindua, lauki beltzen erdian beren gurutze horiak erakusten zituztela; tribunaren eskuinetarat, berriz, urkabea zegoen, eta ezkerretarat, urkabearen aitzinean, egur meta bat, gurutze batez koroatua... eta, haiek ikustean, guztiz aztoratu nintzen.
|
|
|
Guztiari molde idatzia emateak zortziak arteko lana eraman zidan, eta
|
nik
herrira goizik itzultzeko hitza emana nion amari. Egunkari batean, nork berea akituta, keak egiten duena egitea da hoberena, egiteko berriak ez bizkarreratzekotan.
|
|
|
Astarrain itsasoratzen den haran hertsian eraiki dute
|
nire
herria. Arrantzale herria, nahiz eta ni kale baserri txiki, eta txikitasunean behartsu, batean jaioa izan.
|
|
|
Arrantzale herria, nahiz eta ni kale baserri txiki, eta txikitasunean behartsu, batean jaioa izan. Kaia ibaiaren ezker aldeko golko txiki batean dago, eta
|
nire
herriko kaleak Astarrainen hondoan hasten dira, ura baita gure jaioberritako lehen laguna. Eta jostailua.
|
|
|
Eta jostailua. Zumea bezala bihur  tzen dira
|
nire
herriko kaleak gure arrantzaleen bizileku zigortuetan. Atzerritarrak ez du kale horietako gizonen begietan irakurtzen ikasiko.
|
|
|
|
Nire
herrian arrotza naiz
|
|
2001
|
|
|
Adibidetxo bat jarriko dizuet, nahiko lokala bada ere,
|
nire
herrian gertatutakoa baita, uste dut orokorrean instituzioek antzerkiarekiko erakusten duten jarreraren seinale dela. Nire herriko Niessen fabrika zaharreko eraikinean hainbat kultur jardun egiten ziren, antzerkia horien artean, baldintza eskasetan baino okerrago, baina bide interesgarriak erakutsiz.
|
|
|
Adibidetxo bat jarriko dizuet, nahiko lokala bada ere, nire herrian gertatutakoa baita, uste dut orokorrean instituzioek antzerkiarekiko erakusten duten jarreraren seinale dela.
|
Nire
herriko Niessen fabrika zaharreko eraikinean hainbat kultur jardun egiten ziren, antzerkia horien artean, baldintza eskasetan baino okerrago, baina bide interesgarriak erakutsiz. Antzerki talde batzuk egoitza gisa erabiltzen zuten eraikin hori, euren lanak prestatzeko besteak beste.
|
|
|
«Egin»en ere goizetako nire lehen lana epaitegietara joatea zen, atxilotu egin ninduten... Oso pertsona konprometitua izan naiz
|
nire
herriarekin, eta dudan onena eman dut.
|
|
|
Baina ordaina jasoko du; berak ez bada, gure ondorengoek.
|
Nire
herrian, berriz, lan egiteak ez du esan nahi miseriatik aterako zarenik. Zerbait egiten duenari bidea mozten diote, ustelkeria asko dago.»
|
|
|
Hemen egunero egiten ditudan gauzek bete egiten naute, haurtzaroko
|
nire
herriko oroitzapen guztiek bezala: usainak (portuko arrain usaina, laranjondo lorearen usaina...), koloreak...
|
|
|
|
Nire
herriak, maisu, nire herriak.
|
|
|
Nire herriak, maisu,
|
nire
herriak.
|
|
|
Amets lasaia da, presarik gabekoa.
|
Nire
herritik nenbilen, paseatzen. Lagunekin lehenengo, bakarrik gero.
|
|
|
‘Gero Niagara Falls hotelera joan ginen eztei bidaian.
|
Nire
herritik ezkonberri gehienak Niagarako joaten dira. Egia esan, oso erotikoa da uraren jauzia, burrunba, aparra eta guzti hori... ’
|
|
|
‘Legatzak
|
nire
herrikoak bezalakoak direla! ’
|
|
2002
|
|
|
Bai, Mikel donostiarra da, filologoa; eta ni filologoen aurkaria.
|
Ni
herri hizkera bizitik natorrena, eta Mikel paper politetik. Elkarrekiko espak ageri dira hor, donostiar baten estilora disimulatuak.
|
|
|
Nobedadeak berehala joaten dira. Orain gutxi
|
nire
herriko (Mungia) bateko erakusleihoan erreparatu nuen eta ehun liburuetatik bost ziren euskaraz. Jabea laguna denez:
|
|
|
Aparatutik kanpo, beti mantendu izan dut
|
nire
herriarekiko kontaktu zuzena. Maiatzaren 13an nire ingurunean detektatu nuen EAJ eta EA bozkatu behar zuen jendea, eta gainera hala aitortu zidaten.
|
|
|
Horregatik oso pozgarria da ikustea, eta hala aitortzen dut oraintxe bertan, halako batean etsai amorratuak diren partidu politikoak amore emanez bat etorri direla, non eta garrantzi handia duen gai batean gainera, euskararenean.
|
Nire
herrian gertatu da, Tolosan, eta jendea izugarri poztu da (batzuen kasuan ETAk iragarri zuen egunean poztu ziren beste). Kontua da Batasuna, EAJ eta EA, PP eta PSOE (hau da, udaletxean dauden partidu guztiak) bat etorri direla eta TEPE n (Tolosaldeko Euskararen Plan Estrategikoan) sartu direla.
|
|
|
Indarberriturik bueltatu nintzen
|
nire
herrira, gertatu zitzaidan guztia Sergiori, nire benetako lagunari, kontatzeko asmoak erabat urduritzen ninduelarik. Eta hala egin nuen, lehenengo egunean bertan, gainera.
|
|
|
Oviedokoa zela eta 15 urte zituela esan zidan, eta deskripzioz, ilehoria, begi berdeak eta garaia zen. Ez zuen itxura makala, ez; eragozpen bakarra
|
nire
herritik nahiko urrun bizi izatea zen, baina hori momentuz ez zen niretzat inolako oztopo.
|
|
|
Hectorri kontatu niezaiokeen, agertu zidan laguntasuna kontuan hartuta, baina honek eduki zezakeen erreakzioaren beldur izan gabe. Izan ere,
|
nire
herriko lagunak edota ikastolakoak ez ziren behin ere enteratuko hari kontatzerakoan izan zezakeen erreakzioa, zena zela. Horrez gain, nik ez nuen herri hartara bueltatzeko inongo asmorik.
|
|
|
Guztiz harriturik, Negu Gorriak taldea ezagutzen nuenentz eta kamiseta hura non erosi nuen itaundu zidan ingelesez. Euskalduna nintzela azaldu nion, eta
|
nire
herrian Negu Gorriak oso ezagunak zirela eta gauza arrunta zela taldearen kamisetak janztea. Euskalduna nintzela aditzean oihuka eta saltoka hasi zen; esan zidanez, bera Tijuana No!
|
|
|
|
nire
herriak muga egiten du zure deserriarekin,
|
|
2003
|
|
|
Santio egunekoa eta San Prudentzio egunekoa.
|
Ni
herriz herri joan eta gazteekin taldeak osatzen hasi nintzen. 1977an lehenengoz egin genuen Arabako Herri Arteko Txapelketa, 11 talde aterata.
|
|
|
Izakiak betidanik izan duen mozorrotzearen behar horren intrigak erakartzen ninduen.
|
Nire
herrian ez ezik, maskararen erabilera munduko bazter guztietara hedatuta zegoela ohartu nintzenean, beste kultura eta gizarteetako dantza maskaratuak ikusi eta ikertu nituen. India, Indonesia eta Japoniako antzerki eta dantzak hartu nituen eredu, eta horrela ohartzen hasi nintzen, nahiz eta kultura ezberdinak izan, printzipio amankomunak zeudela.
|
|
|
Eta
|
ni
herri txiki baten jaio eta hogei urtez bertan bizitakoa naiz. Baserriko ume bat.
|
|
|
Danak ziran euskaldun jatorrak eta eurei eskerrak, benetako euskaldunak bezela mintzatzen dira liburuan agertzen diran guztiak. Fernando, Inasi ta Itziar
|
nere
herrian bezela mintzatzen dira. Euren hitzak idazteko eztut behar izan inoren laguntzarik.1
|
|
|
|
Nire
herriko yaiyek erran zuan Gabilondok, San Bartolometan eta San Markosetan dire. Hogei urte izengo dire yon enazela.19
|
|
|
|
Nire
herriari Iurreta deritxo.
|
|
|
Astun, gogor, ulergaitz egin zitzaidan. Banekian jakin euskaraz,
|
nire
herriko euskaraz; baina hitz, aditz eta esakera asko ez nituen konprenitzen, eta gaia ilundu, haria galdu, nekagarri ta aspergarri egiten zitzaidan Kresala zoragarria irakurtzea. Hala ere, behinolako elkarrizketaren bultzadaz (Zuluetagaz izandakoa) eraberrituriko gogoa adoretsu nuen, ta Mendizabalen hiztegia erosi, hitz ezezagunen esanahia nobelako orrialde bakoitzaren barrenean jarri, ekin eta ekin, aurrerapide handiak egin nituen berehala, irakurgai hura pozgarri ta bultzagarri izateraino aurrerapideak" (Euskal Literatura, 1, 10 or.).
|
|
|
bata Orozketan, bestea Amezketan, eta hirugarrena Orominon.
|
Nik
Herriko Eskolan egin nituan lehenengo urteetako ikasketak. Lehenago ezin eta danentzat lekurik ez egoan, sei urte ta erdigaz edo sartu nintzan ni eskolan.
|
|
|
Bai, egia esateko, bai. Olaeta
|
nire
herriko aditza dala ta lan bat eginda daukat; noz edo noz argitaratzea be baleiteke, honeetariko lanak gitxi batzuentzat bakarrik izan arren.
|
|
|
Biharamunean bera izan zen telefonoz dei egin zidana nire nobela, eskaintza eta guzti, autoan ahaztu nuela gogoratzeko. Hiriburuak badiaren bi ertzetan dituen kristalezko kafetegi horietako batean geratu ginen, Monika hirian bizi baita eta
|
ni
herrian. Artean ez genuen batak bestearen giltzarik.
|
|
|
Aldaketek ikara sortzen zidaten. Ez,
|
ni
herri txikiko mutila nintzen. Eta hantxe, eskaileran esertzen nintzen, bertigoa pasa arte.
|
|
|
Eta mundua ezagutzeko aukera neukan.
|
Nire
herritik aterako nintzen, bakarrik. Eta hiri handiak ezkutatzen zituen misterioak eta zuloak ezagutuko nituen.
|
|
|
Bizi eta, batez ere, bizitzen utzi.
|
Nire
herria, Euskal Herria, libre ikustea da nire ametsik handiena, baina horregatik ez dut kolegarik baztertzen, ez dut inor paretaren kontra jartzen, ez dut inor mintzen eta mespretxatzen. Alderantziz, lagunak behar ditugu gure herriaren alde lan egiteko.
|
|
|
Baina lasai, nirekin ez duzue horrelakorik lortu. Sekula baino euskaldunagoa sentitzen naiz, sekula baino maiteago dut
|
nire
herria.
|
|
|
|
Nire
herriaren aldeko lana epe luzera ikusten dut, bizitza osoa irauten duena, eta ez bi tirorekin bukatzen dena. Euskal Herriko arazoa ez da lau presotara mugatzen.
|
|
|
Nik ere badakit poesia bat.
|
Nire
herrikoa esan zuen arandarrak, hunkiturik.
|
|
|
|
Nire
herrian bezalaxe: hau salbatu egiten da, gainerakoak sutara...
|
|
|
Eta bada kantu bat ere: "
|
Nire
herriko apaizak semetxo bat badu, osaba esaten dio, berak hala nahi du".
|
|
|
Frantzia eta Espainia barne; eta mundu globalizatu honetan, mundua bera ere.
|
Nire
herria, euskaraz baizik ez dut amesten. Ez omen gaude burutik sano, Obelix.
|
|
|
Eta ni europar kulturara, euskal kultura eta espainiar kulturaren bitartez heldu naiz... greziar eta erromatar kulturek ere zipriztinduta. Europa da
|
nire
herria, Euskal Herritik iritsita. Eta orain hori ere ukatu nahi didate, indar ukatzaile ero eta zentzugabe batek aginduta.
|
|
|
Gernikako bonbardatzea. Ipar mendebaldeko haizearen konplizitatearekingarbi garbi jarraitzen genituen Sakanako
|
nire
herritik eztanda multzokatuak. Horrela ikasi nuen Gernika bazela Euskal Herriko geografia liburuan.
|
|
|
Dena dela, ez nuen autoz joatearen arrazoia ulertu. Hain presazkoa ote zen
|
ni
herrira agertzea. Galdera hori ere barruan geratu zitzaidan.
|
|
2004
|
|
|
Gaur egun sentitzen dudan muga bakarra nire inspirazio edo talentu eza da besterik gabe. Oso gutxitan izan dute idazleek adierazterik horrelako zerbait
|
nire
herriaren historian. Salbuespen bakarra Euskal Herrian ematen da, non asasinatzearen profesionalak saiatzen baitira herritar zati baten adierazpen eskubidea murrizten".
|
|
|
Argudio gehiago, eta manifestazio gutxiago. Batzutan harritu egiten nau
|
nire
herrian kultura politikoari zaion estimu faltak.
|
|
|
Etengabe itzultzen naiz
|
nire
herrira. Eta saiatzen naiz buruz eta arimaz nireengandik hurbil egoten.
|
|
|
|
Nire
herrian bizi izandako urteek eragin dioten egonezina esplikatu dit emakumeak bi zertzeladetan. Ezkontzak ekarri omen zuen nire herrira.
|
|
|
Nire herrian bizi izandako urteek eragin dioten egonezina esplikatu dit emakumeak bi zertzeladetan. Ezkontzak ekarri omen zuen
|
nire
herrira. Ezertara ohitzeko astirik gabe ezagutu omen zituen nire herritarren izaera bekaizkeriazkoa, dena jakin nahia, arau betikoetatik urrutiratu ezina.
|
|
|
Bizitza latza izan duela iradokitzen ari zait emakumea, baina ez dit xehetasunik eman bere bizitzari buruz. Ondo ezagutzen dut nolakoa den
|
nire
herria, baina irudipena dut emakumeak, nahita edo nahi gabe, desbideratu egiten duela gertatzen zaionarekiko arrangura; konturatu naiz niri ere itogarria egiten zitzaidan herriak oso neurri laburrean duela emakumeari gertatzen zaionaren erantzukizuna. Egia da, niri ere itogarria egiten zitzaidan herria, uste bainuen herria zela nire ezinen edo aurrera ateratzeko eragozpenen errudun madarikatua.
|
|
|
' Ez naiz venezuelarra, ez kolonbiarra, guajiroa naiz.
|
Nire
herria, nire hizkuntza, nire arraza ditut... guajiroa naiz'. Horixe bera pasatzen zaigu guri:
|
|
|
«Ni ere pobreegia naiz etxe baten jabe izatera iristeko, maizter izatearekin konformatu behar dut. Nik ere uste dut gaurko egoera oso polita ez dela, baina beldurra ematen dit
|
nire
herria etxez betetako lurraldea izatera iritsi daitekeela pentsatze hutsak. Beraz, ez nator bat zuen ikuspegiarekin.
|
|
|
Horrezaz gain, ama Brinkolakoa, Legazpikoa dut eta nik hango euskara ikasi dut. Hori, ordea, ez da
|
nire
herriko hizkera. Txikitatik arreta ematen zidan nire bi amonek ez zutela berdin hitz egiten eta horregatik betidanik izan dut bi hizkera horiek aztertzeko gogoa.
|
|
|
Gaur hobeto bizi naiz, eta ez naiz kexatuko, baina gaur ere metro gutxitan bizi naiz, begiratu bulegoari. Garai hartan notarioak lehenbiziko urteetan urri ibiltzen ziren diruz, eta
|
ni
herri txikietan errejistradore zen baten semea naiz. Darocan esate baterako ur korronterik ez genuen, ez guk eta ez herriko inork, eta haurrek etxe batetik bestera komuneko tuboan barrena hitz egiten genuen.
|
|
|
Nahiz eta proposamenaren muinarekin bat ez egin edota diferentziak izan, ezker abertzaleak bere esku dauka gizarte eta herri honek bere iritzia ematea.
|
Niri
herri kontsultan proposamenari ezezkoa ematea zilegia iruditzen zait, baina herri kontsulta galaraztea oso gogorra irudituko litzaidake. Batasunaren esku dago kontsulta bideratzea.
|
|
|
|
Nire
herrian ere, Ekidazun, aupadaka, dantzan eta kantuka ari dira, jaioparri dagoen urteari agurka.
|
|
|
Barre egitea errezena da. Nire amona ez da inor
|
nire
herrian; eskolagabea da, oso zaharra da, ez da gauza ezertarako, txotxolatuta dago... Baina zer?
|
|
|
Inoiz esan dizut nire asmoa hara joatea zela. Eta orain inoiz baino gogo handiagoz nago,
|
nire
herriak behar nau.
|
|
|
Txikitako ipuinen lekua parez pare. Begi gosea asetuz ari naiz ezagutzen
|
nire
herria.
|
|
|
Ikusitakoa ikusita, bertatik sentitu nahi dut aitak jasandakoa. Nire begien aurrean ikusi nahi dut nire etxea edo etxe izan zena; zein den
|
nire
herria, familia, azken finean nire nortasuna.
|
|
|
Bi aldiz ikusitako kale berdinak beste behin ikustean, alde batera utzi dut planoa eta aita burutik kendu ezinik nabilela, askatasun gehiagorekin nabil alde batetik bestera. Arrotz zaidan tokia
|
nire
herria dela pentsatzeak are bereziagoa egiten du paseotxoa.
|
|
|
Jendea etxeetan dago ateratzeko gai ez direla. Bestela itxura onean dago, ·
|
nire
herria zegoen bezala.
|
|
|
Nire buru gainetik hegazkin zaratatsuak pasatu dira gaur, hemen,
|
nire
herriko etxeen gainetik. Arrapalada bizian etxera joan naizenean ama negar batean ikusteak ezer onik ez zela gertatzen sentiarazi dit, eta seguruenik ez nenbilela oker.
|
|
|
Emozio handiak, Lur Santuetan bizitu dituenak, bere kolkoan bakarrik nahi izan ditu gorde, otoitz bat gordetzen den bezala. " Nire lurra,
|
nire
herria" k Hiru gizon bakarka gogoraraziko dio apika irakurleari. " Nire gauzak eta jendeak" Denbora galdu alderen jarraipena izan liteke; agian ez da bidegabekoa pentsatzea," Nire denborak eta bakardadeak" ekin batera, ez al duen halaber Elorri berpiztu gura eta, bide batez, gutxiegi erreparatu izan den Elorri tik Hiru gizon bakarka ra, etenak eten, bazegoen jarraipena, guri guztioi agerianago ipini.
|
|
|
Ahal dudan neurrian bizi nahi duen nire lurrari,
|
nire
herriari, nire aportazioa eman nahi nioke. Pobretasunean alaitzen irakatsi, bizitza maitatzen, eguneroko lantxo apaletan, zalantzetan, ahultasunetan, ametsetan, guztion mixerietan, halare desanimatu gabe jarraitzeko.
|
|
|
Gauza txikiak egiten ditugu denok. Gauza handiak egiten omen dituztenak ez dira nire jendea,
|
nire
herria.
|
|
|
Baina
|
nik
Herri bat dut.
|
|
|
Nire lurra,
|
nire
herria
|
|
|
Bizia –denbora– betetzeko Gandiagaren programa, frantziskotar poeta batena izan dela, aitortzen digu berak hemen: " Ahal dudan neurrian bizi nahi duen nire lurrari,
|
nire
herriari, nire aportazioa eman nahi nioke. Pobretasunean alaitzen irakatsi, bizitza maitatzen, eguneroko lantxo apaletan, zalantzetan, ahultasunetan, ametsetan, guztion mixerietan, halare desanimatu gabe jarraitzeko.
|
|
|
Gauza txikiak egiten ditugu denok. Gauza handiak egiten omen dituztenak ez dira nire jendea,
|
nire
herria".
|
|
|
Orain jakin berri dut, baina Europako herrialde aurreratuenei begira gauden honetan, zeriruditzen zaizue udaldian liburutegi eta kzguneak itxita egotea? Ba, hemen bertan,
|
nire
herrian gertatu da. Kzgunea eta liburutegia itxita egongo dira ekainetik irailera.
|
|
|
Gaixotasunarena jakin eta egun gutxira, zera esan zion Carlosek, ezaxolatuarena eginez: "
|
Nire
herriko adiskidearekin egon naiz gaur".
|
|
|
"
|
Nire
herriaz akordatzen naiz" esan zion Marcki.
|
|
2005
|
|
|
Ez dakit, eta horixe jakin nahi dut. Eta
|
nire
herri guztia ere ezagutu nahi dut, hori ere bai. Bi urte, hiru urte?
|
|
|
Nortasun edo identitatearen auzia sartzen baita festa hauetan. «Nahiz eta ez dudan ezertan sinesten
|
nire
herriko patroia paseatzera atera nahi dut», esaten dute. Sinestunak izan edo ez, identitate komunitarioak pertsonak biltzen eta batzen ditu.
|
|
|
Nik neuk be ez dakit zergaitik zabaldu dodan gaur, gaurko moduko egun euritsu, gris eta ilun baten,
|
nire
herritik urrin, ez dakit zerk bultzatu nauen hori egitera, luzaroan itxita egon dana zabaltzea nork agindu deustan. Horixe ez dakidan bezala, ez dakit be zergaitik iraun dauan itxita neure koaderno honek hainbeste denpora, orriak koadernoazal artean estututa, azalok berunezkoak balira legez eta nire eskuok azalok altzateko ahulegiak.
|
|
|
Momentu honetara eta munduko leku honetara etorri behar izan dot egoera hau bizi izateko, jazoten jatan guztia atzerrian bizi nazelarik jazoten jat eta. Urrinera etorri behar, urrineraino aldean ekarri behar koadernoa, zer eta, seguruenik be,
|
nire
herrian bertan idatzita dagoala konprobatzeko. Ez daukat igesbiderik.
|
|
|
|
Nire
herrian hizkuntza bi dagoz. Bi dinot, zenbatu ezkero, bata eta bestea, bi diralako.
|
|
|
Gauzak holan, eta behingoz benetako atzerritarra sentitzeko, atzerrira joatea erabagi neban.
|
Nire
herriko batzuk, nire familiako batzuk, ez ebezan nire errazoiak ulertu, edo ez eben ulertu gura izan. Niri bardin jat orain.
|
|
|
Bezperak berak mintzaira sakratuan kantatzen zituzten gure herriek hitz bat ulertu gabe. Beharrik, pentsatu nuen, Martxel
|
nire
herriko xantrea gogoan! Zer etorriko zitzaion gogora Andere Dona Mariaren bezperetan apuñatik kantatzen zuenaren erran nahia jakin izan balu?
|
|
|
"
|
Nire
herria suntsitua" azken kantuan:
|
|
|
Lizarazuren ustez iparramerikarrak oso inuzenteak eta adeitsuak dira izugarrikeriekin, batez ere gerra eta terrorismo kontuetan, endemas AEBetatik kanpo izaten direnean gertaera horiek: '
|
Nire
herrian terrorismoa beti aipatzen den gai bat da. Irailaren 11az geroztik amerikarrek shock izugarria nozitu zuten, inoiz ez zutelako antzeko zerbait jasan hain zuzenki.
|
|
|
Adibidez:
|
nire
herria aztertu, nahi ditudan ikuspegi eta esparruguztietatik.
|
|
|
Badaramat aste bete kontinente honetan eta gurasoen hutsunea sentitzen hasia nago,
|
nire
herriko eguraldi hezea, nire mendiak, zelaiak eta nola ez! lagunak... ametsetan eta gogoetan bakarrik sentitu ditzaket.
|
|
|
Ez noski, zuek jakingo zer egin.
|
Nire
herrian gauzak desberdinak. Nik ez esan ezer.
|
|
|
Baina zer dio herriak?
|
Nik
herriari ere gauza asko dauzkat aurpegira botatzeko. Herri honetan, euskararen normalizazio batera iritsi nahi badugu, hemen denok egin behar dugu ahalegin bat.
|
|
|
— Adiskidea —esaten dio erriko saguak— janaria ugari dezu, baña guzia otza; ta sabela indarzen ez duena. Atoz orain
|
nerekin
erri barruko etxe aberats edo jauregi eder batera, non bizi naizen nere era guzietara, ta emango dizkitzut janari gozatsoagoak, koipe ta eztia, urdai ta gaztaia, lukaika, zezina, gozoak... ta zer ez. Andiki bat naiz zure aldean.
|
|
|
Jarraian, bere poema batzuk. Gomu tazokiakpoeman bere gai oinarrizkoak agertzen ditu (gizakiari, aberriari eta Jainkoari maitasuna),
|
Nire
herria olerkian natura eta bultzia edo trena agertzen dira, oso gai eta irudi garaikideak (Liza rdik ere badarabiltza), etaItxartu eusko alabea! n abertzaletasuna eta emakumearen lana ditu mintzagai, amatasuna eta balioen transmisioa:
|
|
|
Nahikoa denbora izan nuen, azkenik. Nahikoa denbora jaiotzen ikusi ninduen Hego Amerikako
|
nire
herriaren izena ahazteko; gauaren erdian ohetik arrastaka aterarazi ninduten diktadorearen gizonekin akordatuagatik ere, orezta zuen soldadu gaztearen militar bota sastarrak alegiazko zapata zuriekin ordezkatzeko, tinta zanpagailuz betetako atxilo etxea linbo bihurtzeko, borraren kolpea baino, aukeran, bihotzekoa nahiago nuela erabakitzeko; denbora, muinean, Margak eta biok azken aldian disko jog...
|