|
2000
|
|
|
Berdin Hondarribikoarekin, eta alderantziz.
|
Nik
etxean ikusi dut hori aitarekin. Berak urteetan jaso izan du hori eta gauza asko ikasi.
|
|
|
Ralph ez dut berehalakoan konbentzitu. Nahiago zuen Connemaran gelditu harik eta
|
ni
etxera joateko eguna heldu arte. Hemen ederto gaudela, Ipar Irlandak ez duela askorik ikusteko eta, gainera, arriskutsua dela esanez desenkusatu da.
|
|
|
txori baten kausaz. Auskalo ze distantzia luze egin zuen perikito hark
|
nire
etxeraino, baina ezin nuen pentsatu ondoko kaleko etxe batetik egin zuenik ihes, ezpada ehundaka kilometroko distantziatik. Frantziatik edo Albaniatik, gutxienez.
|
|
|
Bada, bertze egun batean kontatuko diat..." Eta segidan erran zidan: " Bai, Joanes,
|
ni
etxeko ardi beltz hura bezalakoa nauk: ardi beltz hura zuria zuan, ordea...
|
|
|
Zeren eta halakoak baitziren, zinez, gure etxeko gorabeherak: Mattin harroina zen, eta
|
ni
etxean edo etxeko zoko batean galdu haizea, eta hargatik mintzatzen zen aita Mattinekin antsiatsu eta arduratsu, eta enekin epelki eta laxoki. Eta, nola aitak Mattinenean ikusten baitzituen bere burua eta etxearen etorkizuna, hala maitatzen zuen Mattin bere burua bezainbat.
|
|
|
Aditu nionean, erran nion ezen ardura zedila bertze morroiekin batean osabaz, zeina baitzegoen artean kordegabe,
|
ni
etxean sartzen nintzen bitartean, Pedroren sasoin bateko studiorantz, osabaren hitz haiek oroitzen nituela, noiz eta Pedro Huizirekin haserretu baitzen: "...
|
|
|
Naturalak astean hiru lautan egiten zituen bilerak, batzarrak, prestakuntza saioak. Erretzetik gelditu zen, eta
|
niri
etxean debekua ezarri. Nire jaiegun urrietan emakume tropa bat —" Taldea" oraingoan ere," Taldea" beti— gure etxe berriko sukaldean metatzen zen, betroiak bezain gizen, infusioak edan bitartean beren gizonak tar tar tar larrutzera.
|
|
|
Behin hartara ezkero, gainera, makurragoa zen Kristinaren zaletasunarenganako arretarik den mendrena erakustea.
|
Ni
etxetik bidali aurreko egunean, Marsellako Tarotaren edizio aski garestia egin nion opari, gure ezkontzaren urtemugaren oroigarri. Sutu zitzaidan:
|
|
|
bizkarra erakutsi eta entzungailu dilindariari kontu nion. Lineaz bertzaldera ez zen deus aditzen,
|
nire
etxea izandakoari zegokion grabagailua abian zelako marka. Pentsatutako mezuetarik batere utzi gabe telefonoa gakotu eta neskaren aldera egin nuen berriz.
|
|
|
Zintzotasunezko eroaldi batean, Mertxerena ere kontatu nion ordu laurden lehenago. Kristinak, odolkiak ordainetan, ezta hamar minutu ere aitortua zidala Ximurrarekin sei aste zituela, isil gordean,
|
ni
etxetik bidaltzea erabaki orduko. Erran beharreko guztiak erranak genizkion elkarri eta orain hutsik sentitzen nintzen.
|
|
|
Zuzenbidez Alde Zaharreko bizilagun bilakatzeko saiorik ere egin gabea nintzen Herriko Etxean, kanpotarren kondena jasatera behartua egonik ere: autoa Zabalguneko
|
nire
etxe inguruetan utzi behar izaten nuen, bizitegi berritik ordu laurden batera, Udalak hiritarrak torturatzeko modu berria asmatu baitzuen bizkitartean, auzo bakoitzeko aparkatze noiznahikoa bertakoei mugatuz.
|
|
|
—Etxean bazkalduko duk?
|
Nik
etxean bazkaltzea maite diat.
|
|
|
Kristinaren ondoan egindako hamabi urteetan hiru lau aldiz baizik ez zitzaidan gisakorik agitu, eta Unai sortuz geroztik, zazpi urte lehenago, behin bitan baizik ez. Larunbatetan izan ezik, hamarreko bederatzitan, haurrak ordu franko izaten zituen lotan
|
nik
etxeko atea inguratu orduko. Urtebete lehenago, beraz, etxean bestaburu zatekeen halako tenorean agerturik.
|
|
|
Hortik aitzinakoa Kristinaren umoreak araberatuko zuen.
|
Ni
etxetik bidali eta lehenbiziko bi hilabeteetan, telefonoz agertzen zidan adeitasuna lurrindurik gelditzen zen bion etxea izandakoaren atezain automatikoaz baliatzen nintzelarik. Nire konplimenduei ezaditua egin, gainerakoei bai ezka erantzun eta Unai eskaileretatik igortzen zidan, atea ireki ere gabe.
|
|
|
—Lau hilabete izan dituzu, bada, horretarako. Maleta jadanik itxia eta nire eskuetan zegoen, eta
|
ni
etxe horretatik ateratzeko presaz. Buru egin nuen sarreraraino, ama semeak gibelean, eskutik lotuta.
|
|
|
Are bakanagoa, aurrean nuen mahai hornitua, gurina, erreximenta eta guzti.
|
Nik
etxe horretan ostatu hartu eta goizero kafea prestatzen hasi aitzin anaiak zer arraio gosaltzen ote zuen, horra maiz gogora etorri eta eskatu gabeko argigarria. Ez nuen galdetu bizigarriak nondik atera zituen.
|
|
|
Sua da gure madarikazio ezin ordainduzkoa. Bego, bada, sua
|
nire
etxetik urrun; kixkal ditzala, kixkaltzekoak badira, aho doinu desafinatuok.
|
|
|
Orduan
|
nik
etxeko telefono zenbakia eman diot, eta musu bat.
|
|
|
" Ez dakit", esan zuen Xanek. " Nahi baduzu
|
nire
etxera etorri", esan zion Elik. Xanek begiratu zion.
|
|
2001
|
|
|
Bezero bat
|
nire
etxera badator eta azken urteko sormenez osatutako festibal gastronomiko bat eskaini nahi badiot, plater bakoitza txikitu egin behar dut, guztia gozatuko badu.
|
|
|
Bihar bazkaltzera gonbidatzen zaitut,
|
nire
etxera...
|
|
|
(Emakumeari) Zer egiten duzu
|
nire
etxean?
|
|
|
Remen egotea
|
nire
etxeko teilatuan musika entzuten egotea baino askoz zoragarriagoa da esan diozu.
|
|
|
Kondatuko dizuet duela urte bat
|
nire
etxean gertatu zena:
|
|
|
Antisorgailuak lagata, ia ia menopausiaren kontrako partxeak bilatzen hasteko bidean zegoen emakumea nintzen.
|
Nire
etxeko bainugelan poto mordo bat zegoen. Bata azalaren koipeak sortutako distirak ekiditeko krema.
|
|
|
Kanpora irten ginen.
|
Nire
etxetik gertu antzean, baina hala ere begirada guztietatik aparte geratzen zen zelai batean aparkatu zuen autoa Aitzolek. Erreka apal baten ondoan.
|
|
|
Beste morena polit hori ere bai –gogoratu da Anartz irribarre txiki batez–: Aitziber, badakik, Eroskiko kajera; laneko bidean
|
nire
etxe aurretik pasatzen duk askotan txirrinduan, niki estu batekin eta...
|
|
|
‘Etorri
|
nire
etxera bihar arratsaldeko seietan, ’ esan zion. ‘Badakizu non bizi naizen? ’
|
|
|
Itxura batera konforme geratu zen bere infernu partikularrean.
|
Ni
etxera joan nintzen zuzenean; dutxa baten premian bainengoen. Jaka erantzi baino lehen 38L Wad Cutter kalibreko bala poltsikotik atera eta begira geratu nintzaion, pentsakor.
|
|
|
Helbidera iritsi arte ez nintzen behin ere euritik babestu. Nire gorputza zementuzko geruza batez estalia sumatzen nuen,
|
nire inguruko
etxeak bezalaxe. Zementu arre latza, lohiaren paradigma neure baitan bertan.
|
|
|
|
Nire
etxera iritsi bezain laster, sentsazio gazi gozoak hartu zidan gogoa. Zigarroa piztu eta, leihora inguraturik, nire gogoetei haizearekin bat haizatzen utzi nien; banan banan hausnartu eta zain geratu nintzen, aspaldi etorri gabeko argi printzarik ttikienaren zain.
|
|
2002
|
|
|
Sei urte izango nituen.
|
Nire
etxe ondoan Foru plaza dago, eta hura zen ume festa: umeak korrika, oihuka, jolasten... eta ni ohean.
|
|
|
Bai. Hurrengo egunean bildu ginen Juanjo eta biok
|
nire
etxean, eta ezagutzen genituen mozkorren zerrenda egin genuen. Esan nion:
|
|
|
" Ea saiatzen garen edaria kontrolatzen, bizitza menperatzeko". Horrela hasi ginen alkoholikoak
|
nire
etxean elkartzen, eta Leo emaztea beti alboan izan nuen.
|
|
|
Oso barregarria iruditu zitzaidan, ez baitzen horrela inola ere izan.
|
Nire
etxea bertan nuen, eta arrazoi asko medio' Nire aitaren etxea defendituko dut' delakoarekin gogoratzen naiz. Nik, berriz, nire seme alaben etxea defendituko dut.
|
|
|
Aldez aurretik filmak funtzionatuko ote duen ala ez jakitea ez baita erraza. Arriskua gainera oso handia da,
|
nire
etxea bitan izan dut hipotekatua, eta horrelako istorioak. Baina tira, pelikulak merezi izan duenaren sentsazioaz geratzen naiz.
|
|
|
" ez harritu.
|
Nire
etxean ume horrek jaioz gero ez du zurea ez den beste musikarik entzun." Umeak barruan ideia bat egina zeukan, kantatzen zuen Imanol horrena, eta nire ahotsa entzun zuenean ez zuen erreparatu nire adinean. Horrelako beste hamaika kasuk erakusten dute umearentzat garrantzitsuena musikarekin bere alde afektiboa lantzea dela.
|
|
|
Bertan, funtsezko arrazoirik eman gabe,
|
nire
etxeko lanak egiteari ezetza eman diote.
|
|
|
Etika unibertsala etika absolutua eta unilaterala dela frogatzen da, beste behin ere (kosmopolitak!). Dena dago urrun/
|
nire
etxeko atetik at/ sentikortasunik ez/ sortasunean lagata... Bestalde, kultur erronka moduan, beharrak eta gabeziak bereizi, eta hazkunde ekonomikoa baldintza izango ez den ereduaren bidetik sailkatu zatekeen giza garapena.
|
|
|
Gazte horrek bere tresna hura joz hartzen zuen parte jainkosari egiten zitzaizkion irtenaldietan, eta gero etxeko guztien beharkizunak asetzeko zegoen, txandakako ohakide. Mutiko hark
|
ni
etxean ikusi ninduenean, pozik eskaini zidan pentsu ugari eta honela mintzatu zitzaidan gozo gozo:
|
|
|
«Neure gogoarren diotsuet, nik ez dut Erromako herria utziko, eta ez dut onartuko beste erromatar hiritar batek ere utz dezan. Neuk jakinda huts ematen badut, zigor ditzala Jupiter Gorenak bukaerarik txarrenarekin neure bizitza,
|
nire
etxea, familia eta ondasunak. Zuk, Marko Zezilio, eta hemen zareten gainontzekook, hitz horiek zin egin ditzazuela eskatzen dut; eta zin egin ez dezanak dakiela bere aurka altxatu dela ezpata hau!».
|
|
|
Nere escuan, ta nere mendean det, ta nai zaitut bere jabe eguin, ta ez quendu zure amorearentzat gorderic cegoana. Zure emazte gai au egon da
|
nere
echean Aita batenean bezain garbi ta calte gabe. Gorde det lotsa onean eguiteco zuri ta niri dagoquigun emaitza garbi au.
|
|
|
apainduriko sabairik ez da
|
nire
etxean distiraz,
|
|
|
Mahaian eseri naiz;
|
nire
etxea oraindik zutik dago, ezbeste batzukbezala.Amak gosariaeskaini dit, nik, neuretripa zorrieiezin eutsirik, buruarekinbaiezkoaesan diot.
|
|
|
–Beraz, ongi jartzen zaren artean, Karmelerekin biziko zara, eta gero, zuk nahi duzuna...
|
Nire
etxera etor zaitezke, edo berdin segi dezakegu, bakoitza bere etxean. Elkarrekin, baina elkarrengandik bereiz.
|
|
|
–Etxetik ihes egiten duena ez dut
|
nik
etxekotzat. Eta zure etxean badago, zure etxeko kontua da, zuk zeuk zaindu beharrekoa.
|
|
|
Oroz gain,
|
nire
etxea baitut hau, bakoitza bere zoroak bizi duenez: batzuetan etxe asea eta zabala, beste batzuetan gela estuko eraikina.
|
|
|
Baina, dena dela, liskar guztiekin ere eta zenbaitetan basatzarik basatza baldin bagabiltza ere,
|
nire
etxea dut, nik hala aukeratu dudalako, zenbaitek moldakaitz, barbaro eta bokantzarik gabea ikusi badute ere. Beste etxeekin gertatzen ez den bezala, etxe hau etxe irekia da, hizkuntzaren erabilerak jartzen dizkion ateek bakarrik zedarritua:
|
|
|
Eta ohartxo bat egin nahi nuke, inpresioa baitut historia aldatzea gogokoegi dugula batzuetan: nik behintzat beti ikusi izan dut,
|
nire
etxean," vascuence" deitzen zitzaiola euskarari, kanpoko norbait, erdalduna, etortzen zenean. Eta hori ez zen apalestegatik, edo gutxiesteagatik, orain batzuekin gertatzen den gisa eta horretan tematzen badira ere, baizik euskaldun anitzen ohitura naturala.
|
|
|
Gure umeek ikastolan ikasi zuten erdara, hori berehalako kontua izan zen, eta ondoren etxetik zeramaten euskara aldatu zuten, nahiz gela bakoitzean etxetik zetorren euskaldun umeen kopurua ez zen hain txikia. Eta
|
nik
etxean izandako esperientzia beste familia euskaldun zenbaitetan ere gertatu izan da.
|
|
|
taberna ezagutzen?". Ni aluzinaturik nengoen;
|
nire
etxetik milaka kilometrora, munduko beste muturrean, eta" Pirata" tabernaz galdetzen zidan tipo batekin topo egin behar!
|
|
|
" Baina hik ez duk benetako Tijuana ikusi.
|
Nire
etxera etorri behar duk. Tijuanan jo duten talde guztiek nire etxean egin ditek lo:
|
|
|
Nire etxera etorri behar duk. Tijuanan jo duten talde guztiek
|
nire
etxean egin ditek lo: Black Flag, Dead Kennedeys, Negu Gorriak...
|
|
|
Black Flag, Dead Kennedeys, Negu Gorriak... Hator bihar
|
nire
etxera!". Gonbidapena eskertu nuen, baina Arizonara joateko asmoa genuela, eta, planak aldatu nahi banituen, gainerakoekin hitz egin nuela erantzun nien.
|
|
2003
|
|
|
Duela hamar bat urte ETBk eman zuen Elgoibarko hiesaren inguruko programa bat, eta hura ikusitakoan erabat hunkitua geratu nintzen. Geroztik gertatu izan dira makina bat gauza hiesa dela-eta, baita Altzan ere adibidez, gogoan ditut
|
nire
etxearen aurrez aurre bizi ziren bi anaia, zoritxarrez hiesak jota joan zirenak. Beraz, beti izan dut hiesaren kezka nire barruan, eta halako batean, futbolaren inguruko liburua idazten ari nintzela (umorezkoa, lehen idatzi nuen" Kalamidadeen liburua" ren ildotik zihoan) barruan nuen kezka hori esnatu eta istorio hau nagusitu zitzaidan.
|
|
|
Kantuan beranduago hasi nintzen.
|
Nire
etxean badira musikari batzuk, musika ikasiak esan nahi dut. Gurasoen aldetik ekimen artistikoarekiko begirunea jaso nuen.
|
|
|
Tira, egizu lo
|
nire
etxean eta kidetasun keinua egin zion.
|
|
|
Goazen ba
|
nire
etxera gaztea harri bihurtu zen. Han ahaztu jataz apunteak eta errazago topatuko doguz falta dodazanak.
|
|
|
Bueno, bardin da bihar izanda be, baina, zeuk esan dozun lez, hemen nagon ezkero, hoba izango da berton esatea Unaxek andereak interesez aztertzen zuela igarri zuen. Pentsau dot datorren astetik aurrera hoba litzakela zure alabeak
|
nire
etxean ikastea, ze, bueno, uste dot han biok gehiago kontzentratuko garala...
|
|
|
Lotsabakoori! Ospa lehenbailehen
|
nire
etxetik. Nor uste dozu nazala baina?
|
|
|
Bai, hasieratik hasten ez banaz ez dozu adituko... Beitu, azken asteotan Unax
|
nire
etxeko irakaslea izan da, egunean egunean etorten da etxera gaiak azaltzen eta ikasten laguntzen, eta...
|
|
|
Edota Ez
|
Nire
Etxe Atzeko Baratzean. Ez da itzulpen erreza, batez ere hizkuntzaren aldeetikoa edota suposatzen duen mundu ikusmena kontutan hartzen badugu (Juaristi, 2.001a), Europakourbanizazio ereduarekin ere ez da ondo ezkontzen izen hori.
|
|
|
Indar metatzea ez da eremu lokaletik zabaldu esparru eta diskurtso orokorragoetara edo hobeto esanda egon diren saioak puntualak izan dira, jarraipenik gabe.Hori dela eta, jende asko eta ekologista batzuk ere esan dute mobilizazio hauekNIMBY (No in My Back Yard Ez
|
Nire
Etxeko Baratzean) kutsua izan dutela. Ezgatoz kritika horrekin bat, baina bai lokalismoak ez duela onartu indar metatzezabalago bat, non aterki baten antzera, aktore gehiago eta diskurtso energetikointegratuago batekin proiektuen zaparradari eustea posizio gogorragoekin.
|
|
|
Zer pentsatuko dute auzokoek!. Aldi horretan neskek ez zuten batere amatxiri kasurik egin, eta usatuko zela pentsatu zuten. Baina emazteak ez zituen bakean utzi etxerat sartu eta horien ganbararat joaterakoan, segidan garrasika hasi baitzen: Zer ari da beltz hori erdi biluzirik
|
nire
etxeko murru batetan! Familia honen ohorea zikintzen ari zarete zuen zozokeriekin!
|
|
|
Arratsaldero Auroraren etxera joaten gara Cesar, nire aspaldiko laguna eta biok. Aurora ez da
|
nire
etxetik urrun bizi, kale bat gorago besterik ez, Naranjos kalean. Cesar gaueko bederatziak aldera itzultzen da bere etxera, ni, berriz, ordu erdi bat beranduago.
|
|
|
Tarteka, beste gizon batez mozorroturik segitzen zidan eta bazekien orduan okurrentea, atsegina eta are eskisitoa ere izaten.
|
Nik
etxera gonbidatzen nuen eta egun batzuk bakean egiten genituen, bikote hasberriek egiten duten eran, paper horretan nekatu eta alde egiten zuen arte –hasi zen, baina saminak eten egin zion berriro ahotsa.
|
|
|
Kaleko galtzadatik begiratu nuen Monikaren etxeko leihoetara, urte batzuk lehenago, elkarrekin bizitzen jarri aurretik, maiz egin ohi nuen bezala, bera
|
nire
etxera eta ni berera joateko egun jakin samarrak genituenean alegia, hala izaten da maitasuna zuhurtziaz administratzen duten bikoteetan, poliki xahutzea nahi izaten dute, elkarrekin zabaldu berri duten kontu korrontea balitz bezala. Hala egin genuen guk ere denboraldi labur batez, Monikak bere gaztetasunarekin arauak hautsi eta nire etxeaz jabetu zen arte.
|
|
|
Kaleko galtzadatik begiratu nuen Monikaren etxeko leihoetara, urte batzuk lehenago, elkarrekin bizitzen jarri aurretik, maiz egin ohi nuen bezala, bera nire etxera eta ni berera joateko egun jakin samarrak genituenean alegia, hala izaten da maitasuna zuhurtziaz administratzen duten bikoteetan, poliki xahutzea nahi izaten dute, elkarrekin zabaldu berri duten kontu korrontea balitz bezala. Hala egin genuen guk ere denboraldi labur batez, Monikak bere gaztetasunarekin arauak hautsi eta
|
nire
etxeaz jabetu zen arte. Gero, hiru urteren buruan, maitasunaren saldoa zenbaki gorrietan zegoela ikusi eta banatzea erabaki genuelarik, saiatu ginen bakoitzaren gauzak biltzen baina ezinezkoa da bizi izan garen lekuko aztarna guztiak ezabatzea.
|
|
|
Nirekin zorigaiztoko sentitzen zen baina zorigaiztokoago nonbait ni gabe. Seguru nago gauza batzuk
|
nire
etxean uztea erabaki zuela itzulera errazagoa izan zedin. Gutxien uste nuen lekuetan topatu izan ditut geroztik behin eta berriz irakurtzen zituen nobelak, Max Frischenak esate baterako, eta nire arropa zuriarekin nahasian aurkitu izan ditut bere musuzapi ñimiñoak edo kolore desberdinetako bragak, Monikak prenda hori etengabe aldatzeko ohitura baitzuen, umorearen arabera beharbada, zuriak goizetan edo beltzak gauez ateratzen ginenean.
|
|
|
Lilura puntu batekin geratu nintzaion begira. Jarrera horretan gogoratu ohi nituen
|
nire
etxetik pasatzen ziren emakume apurrak ere, ispiluaren aurrean pitin bat makurturik, hanka puntetan jarriak, ipurmasailak tente eta biluzik gehienetan. Leihotik begira ere horrela egon daitezke luzaz, begirada urrunean galduta, amesti.
|
|
|
Nik Barthesen pare bat liburu sartu nituen, besterik ez bada goizetan, Monika ispiluaren aurrean zegoenean edo zer arropa jantzi erabaki ezinik maletak desegin eta bere burua torturatzen zuen bitartean, denbora zertan pasatua izan nezan, eta, bidenabar, aitzakia horrekin Baionan idazlearen amaren etxea bisitatu nahi nuen, edozer gauza nahiago, aurreko bidaian egin genuen bezala Bonnat museoan orduak egitea baino. Ziburuko faroan geratu behar izan genuen, ni gogoratzen ez nintzen arren, hiru urte lehenago han erabaki zuelako Monikak
|
nire
etxera bizitzera etortzea, edo Arranbideren jatetxean izango zen, ez dut oso ondo gogoan. Itsasoari begira eseri ginen bigarrenean ere.
|
|
|
Ni ez naiz idazlea eta ezin nitzake juzga sorkuntzak dituen arazoak, baina Monikak pitin bat esajeratu egiten zuela iruditzen zitzaidan.
|
Ni
etxean egonik ezin zezakeela lerro bakar ere idatzi esaten hasi zen," balio duen lerro bakar bat ez behinik behin" zehaztu ohi zuen, eta arraro begiratzen zidan, gorrotoarekin ez nuke esango baina bai ni errudun sentiarazteko moduan. Ni bi urte lehenago beste norbaitekin nahastuko banindu bezala begiratzen zidaneko garaiekin gogoratzen nintzen eta askotan, etsiturik, alde egiten nuen itzuli bat egitera.
|
|
|
Ohar bat birrindu daiteke edo hautsontzian erre, argazkiak hauts bihur ditzakegu, gutunak zakarrontzira bota, Monikaren braga ñimiñoak desagerraraz ditzaket
|
nire
etxeko armairuetatik, baina oroitzapenak hor geratuko dira. Autobidetik irten eta hiria bitan zatitzen duen ibaiak, ipuinetako dekoratuetatik ateratakoak ziruditen zubiek, ur gezaren ibilera nekatua aztoratzera itsasotik zetozen olatuek, airean zebiltzan kaio endredatzaileek Monika ekartzen zidaten gogora.
|
|
|
Ez dakit zergatik tartekatu zitzaidan irudimenean kantuan ari den emakume hori, oraingo emakumeek ez baitute kantatzen ispiluaren aurrean.
|
Nire
etxera bisitari datozen apurrek bederen dantza pauso nagi batzuk egin ohi dituzte gehienez, pozik daudela agertzeko edo, loaren aztarnak aurpegian dituztela ohetik altxatzen direnean. Bainuontzia urez betetzen jartzen dute eta, barruko arropa ñimiñoekin jantziak edo erabat biluzik ere bai, ispiluaren aurrean egon ohi dira loaren mamuak edo maitalearenak aurpegian utzitako aztarnak aztertzen, ezpainak kristal hotzaren kontra pintatu edo, pintza bat eskuetan, galdera ikur batek bezala begiak inguratzen dizkieten bekainen marrak borobiltzen, eta tarteka, ordu batzuk lehenago gozatutako uneak ebokatuz edo, dantza geldi baten pauso nagiak edo imintzioak egiten dituzte, gorputza emeki eta malgutasunez mugituz, agertokiren batera atera behar duen aktore urduriaren antzera, aurki takoidun zapatekin zapalduko duten kalea edo mundua bera beren zain dagoen agertokia dela pentsatuz beharbada.
|
|
|
–Erruki bedi nitaz, don Estebe, berorren Jainkoa
|
nire
etxeko katuen izpiritu guztiak baino indartsuagoa baita benetan! Barka biezat, don Estebe, barka!
|
|
|
Erromesene inguruetako lurretan goratu zituzten Azpilgo lehen etxe zatar itsusiak, eta, denborarekin,
|
nire
etxe ondora heldu da zementuaren ekaitzaldia. Adreilu batekin hasten ziren, zeinari beste bat eransten baitzioten, beste bat eta beste bat, etxea amaitu arte, poliki baina seguru.
|
|
|
Lehen
|
nire
etxeko leihoek espazio zabal batera jotzen zuten eta mugarik gabeko mundu baterantz bideratzen ninduten: iparraldean, Azpilgo Kaskoa; ekialdean eta hegoaldean, han zerumugan, mendiak eta mendien isla begizta zitezkeen; mendebalean, berriz, lerro zuzen baten arabera josten eta lotzen ziren zerua eta itsasoa, liburu erraldoi bateko bi orri bezala.
|
|
|
Eta fantasma horiek nire mugarik gabeko mundua mugatu zuten:
|
nire
etxetik ez da orain Azpilgo Kaskoa ikusten, ez mendirik eta ez itsasorik: nire etxeko leihoetatik kaka zaharra ikusten da gaur.
|
|
|
nire etxetik ez da orain Azpilgo Kaskoa ikusten, ez mendirik eta ez itsasorik:
|
nire
etxeko leihoetatik kaka zaharra ikusten da gaur. Eta ni, askatasun osoa galdu banu bezala, preso sentitzen naiz, munstro zatar horien artean.
|
|
|
" Don Justinianoren dorrea" deritza.
|
Nire
etxeko balkoitik begiratu eta, gero eta handiagoa ikusten dudanean, zaintzaile erraldoi errukigabe bat iruditzen zait, azpildar guztiok zelatatzen gaituena. Eta haren kontra kolpatzen zait amorru guztia, odola bor bor.
|
|
|
–Zer arraiotara etorri zarete
|
nire
etxera? –galdetu zuen, era txarrean.
|
|
|
Amonak maitasuna eman zidan; Greta, berriz, euskarria zen, inoiz ezagutu ez nuen amarekin neukan lotura bakarra. Horregatik, amona hiltzean zalantzarik gabe jaso nuen manikia
|
nire
etxean.
|
|
|
Beldurtia mundura ateratzeko. Ni
|
nire
etxera ohitua nengoen, betiko kaleak, betiko tabernak, betiko lagunak... Eta erosotasun horretan zoriontsua nintzen.
|
|
|
Ni, Peru ez bezala, mutil lasaia nintzen.
|
Nire
etxean Gretarekin bakarrik egotea atsegin nuen. Festa, jai eta musikak aztoratu egiten ninduten.
|
|
|
Begiak itxita bizitzaren kolore guztiak ikusteko kapaza den haurtxoa nintzen maiz.
|
Nire
etxea, nire ostiralak eta nire Greta. Besterik ez.
|
|
|
Ainhoa zen 1 mailan zurekin ibiltzen zena, Garazi, eta ez ni.
|
Ni
etxean gelditzen nintzen bakar bakarrik. Ez baitzenidaten zuen planen berri ematen.
|
|
|
Nik dakidala, ezta behin bakarrik ere.
|
Ni
etxean bakar bakarrik burua jaten.
|
|
|
Uztailaren 10ean ikusten baduzu, eskumuinak eman nire partetik.
|
Ni
etxera itzultzerako, zure eskutitza nire postontzian nahi dut. Den dena kontatu behar didazu.
|
|
|
Bi motatako burutazioak: lehenengoa, igual nagusitasun intelektualaz ere ez nuela liluratuko; bigarrena,
|
nire
etxean apopilo egoteari buruzkoa, erraz imajinatzekoa da.
|
|
|
Certaraco da bada sorguiñai culpa egoztea? (...) Urlia emacume sartu zan
|
nere
echean ain egunetan, beguiratu cion contu andiarequin nere  aurchoari, ceña cegoen guicen, mamitsu ta chit ederra. Andic laster gaixotu citzatan, asi zan argaltzen, loric eguin ecin du, ta gucia galduaz dijoa, ta ala beguizco eguin cion.
|
|
|
Zuretzat baliteke, baina zertarako behar ditut nik euliak.
|
Nire
etxean. Nigatik balitz, Arantzadiri eman eta akabo.
|
|
|
Kaka zaharra esan zuen berriro Damianek eta,
|
nire
etxean ertzain bat utzi diat ohean, esateko gogoa etorri zitzaion arren, isilik geratu zen berriro kaka zaharra eta kaka zaharra esan eta buruarekin baietz egin arte. Egun batzuetan, gordeko zituela bi iheslariak.
|
|
|
Katalina eta Moisesen zenbakia markatu du. Katalina, ez zaitezte
|
nire
etxera agertu neuk esan arte, ezta garbiketa egitera ere, bi ikasle daude hemen nirekin eta ez genuke nahi inork molestatzerik. Eskegi egin du ondoren telefonoa eta, zer uste zenuen, poliziari deituko niola, ala, esan dio mutil gazteari bekozkoz.
|
|
|
Zu zeu zinen bakarra, erantzun dio, eta argazkia nire gutunontzian jarri zuena ere bai, jakina. Baina ez dakit nor izan daitekeen
|
nire
etxeraino hori ekarri duena.
|
|
|
Hori bai ezetz erantzun dio Damianek. Nahi baduzu kanpoan afalduko dugu, baina
|
nire
etxean inola ere ez. Ezagutzen dut Hondarribian ostatua zabaldu duen sukaldari frantses gazte bat.
|
|
|
|
Nire
etxe aurreko auzora etorri diren
|
|
2004
|
|
|
Hamabi urterekin eskolarteko txapela jantzi nuenean, nola bertsotan egiteko kapaz nintzen eta ikasteko ez, amari burua jaten hasi zitzaizkion," ume hau da ikastolara inoiz etorri den inteligenteena" esateraino. Eta orduan bai
|
nire
etxean ez zutela ezer ulertzen: " Putaseme honek ez du ikasten, ez duelako nahi".
|
|
|
Tartean, gaixo pasa nituen bi urte.
|
Nik
etxetik ahalik eta lasterren aldegin nahi nuen, eta notaritzarako oposaketak prestatzen hasi nintzen, asto bat bezala lanean. Estresak ordea gaixotzera eraman ninduen:
|
|
|
Eta, azkenik, han, menditxo baten gainean, haitz artean,
|
nire
etxe txikitxo aitzin zuria, armiarma langileek egindako sarez apaindua, mila txori ezberdinen kantu gozoz alegeretua, haize ederrez inguratua...; nire kabi maitea, munduko kabiarik baketsuena, askatasun paradisua... (nire etxea aipatu ezkero, erromantiko bihurtzen naiz).
|
|
|
Eta, azkenik, han, menditxo baten gainean, haitz artean, nire etxe txikitxo aitzin zuria, armiarma langileek egindako sarez apaindua, mila txori ezberdinen kantu gozoz alegeretua, haize ederrez inguratua...; nire kabi maitea, munduko kabiarik baketsuena, askatasun paradisua... (
|
nire
etxea aipatu ezkero, erromantiko bihurtzen naiz). Nabukodonosor, Kleopatra, Neron, Karlomagno, Espainiako Felipe bigarrena, Frantziako Luis Hamalaugarrena, Napoleon, Errusiako tsar ak, Txinako enperadoreak eta mandarinak, Bramaputrako sultanak, mauruen emirrak era kalifak..., Rothschild, Rockefeller, Onassis, Don Trifon, eta beste haundiki, aberats, ta jauntxo anitz, ni baino guleria gehiagorekin bizi izan ziren eta bizi dira, nire koba zuloa baino jauregi ederrago ta dotoreagoen jaun ta jabe izan ziren edo izango dira, nik baino zerbitzari leial gehiago izan zituzten edo izango dituzte haiek; baina, hala ere, beldur gutxiagorik ta askatasun gehiagorik ez dut uste.
|