|
2017
|
|
|
Bat batean, ezusteko zerbait gertatu zen. Emazteak, senarraren ondoan
|
zegoena
eta adeitasun irribarretsuaz jarraitu zuena gure solasaldia, bi eskuak altxatu eta ezezko keinua egin zuen buruaz, eta nik ez nuen ezer ulertu. Orduan, senarrarengana urreratu eta eskuak jarri zizkion leunki sorbalda gainean.
|
|
|
Eta, ostean, kafea hartu dezakegu. Ordurako Annemarie ere etxean
|
egongo
da, ondo baino hobeto ezagutzen du bilduma eta lagundu egin zaitzake zeregin horretan.
|
|
|
Emazteak atera lagundu ninduen. Sumatua nion, lehentsuagotik, deseroso samar
|
zegoela
, beldurrez edo. Atondoan zegoela, hitz hauek zezeldu zituen ahots apalez:
|
|
|
Sumatua nion, lehentsuagotik, deseroso samar zegoela, beldurrez edo. Atondoan
|
zegoela
, hitz hauek zezeldu zituen ahots apalez:
|
|
|
Bai, ados
|
nago
. Plazer handia izango da niretzat.
|
|
|
Amak bidali nau zu ikustera... gertatutakoa kontatu dit... eta mesede handi bat eskatu nahi dizuegu... gure aita ikusten joan baino lehen... azaldu nahi dizuegu... Aitak nahiko du, normala den moduan, bere bilduma erakutsi... baina, bilduma... bilduma... ez
|
dago
osorik... zenbait pieza falta dira... egia esan, pieza asko falta dira.
|
|
|
Bere asmoa zen, nahiz eta hirurogeita hamasei urte izan, Frantziako frontera joatea, baina armadaren jazarraldiak 1870ekoak baino motelagoak izanik, aitak disgustu handia hartu zuen, eta hortxe hasi zen ikusmena galtzen. Nolanahi ere, gaitz horretaz aparte, aita osasuntsu
|
dago
; duela gutxi arte orduak eta orduak ibiltzen zen paseoan, eta bere ehiza kuttunari ere ez zion muzin egiten. Gaur egun, ordea, ezin du ibilaldirik egin, eta bere bildumak baino ez du asebetetzen.
|
|
|
Gaur egun, ordea, ezin du ibilaldirik egin, eta bere bildumak baino ez du asebetetzen. Egunero ikuskatzen du... hobeto esanda, ez du ikusten, dagoeneko ez baitu ezer ikusten, baina arratsero ateratzen ditu karpeta guztiak eta laminak ukitzen ditu, bata bestearen atzean eta beti ordena berean, buruz baitaki aspalditik zelan sailkatuta
|
dauden
... Hori besterik ez zaio axola gaur egun, eta nik egunkariek enkanteei buruz esaten dutena irakurri behar izaten diot, eta prezioek zenbat eta gorago egin, bera zoriontsuago da... zeren... hauxe da larriena, aitak ez daki ezer gure garaiko prezioez... ez daki dena galdu dugula eta bere pentsioaz hilean bi egun baino ezin gaitezkeela bizi...
|
|
|
Eta orduan, zer saldu ez genuela... eta zer egin ez genekiela... orduan... amak eta biok pieza bat saldu genuen. Aitak ez zigun egundo baimenik emango, baina berak ez daki gauzak zein gaizki
|
dauden
, ez daki zein zaila den merkatu beltzean jatekorik aurkitzea, eta gerra galdu dugula ere ez daki, Alsazia eta Lorena entregatu behar izan dugula ere ez... Egunkaria irakurtzen diogunean ez diogu holakorik aipatzen, kezkatu ez dadin.
|
|
|
Horrexegatik asaldatu da ama agertu zarenean... zeren aitak karpetak erakutsi balizkizu dena agerian geratuko zen... izan ere, ukituaz bakarrik ezagutzen dituen aspaldiko passe partouts horietan jarri dizkiogu saldu ditugun orijinalen erreprodukzioak edo antzeko laminak. Ukitzen eta zenbatzen dituenean (buruz daki zein ordenetan
|
dauden
) pozarren jartzen da, begiak zabalik ikusten zituenean bezainbeste. Hiri txiki honetako inori ez lioke gure aitak bere altxorrak erakutsiko, ez baiteritze aski duin ikusten horretarako... eta horren sutsuki maite ditu bere laminak ezen bihotza hautsiko litzaioke jakingo balu dagoeneko desagertuak direla bere eskuetatik.
|
|
|
Agian ez dugu ondo jokatu berarekin, baina ez genuen beste aukerarik: bizi beharra
|
zegoen
... Aita, ama, ni, eta ene ahizparen lau umezurtzak, grabatu batzuk baino garrantzitsuagoak dira...
|
|
|
Gaur arte ez diogu bere plazera lapurtu; bera zoriontsu da arratsaldero bere karpetak hiru orduz darabiltzanean esku artean, pertsona batekin arituko balitz bezala hitz egiten dio pieza bakoitzari. Eta gaurkoa... gaurkoa bere bizitzako egunik zoriontsuena izango litzateke, aspaldiko urtez
|
baitago
zain bere piezarik kuttunenak aditu bati erakusteko. Mesedez eskatzen dizut... ez ezazu bere zoriona hondatu!
|
|
|
Arte saltzaile naizen aldetik pertsona asko ikusi ditut dohakabeki lumatuak, inflazioak era erdeinagarrian astinduak, ogitarteko baten truke familia ondare ikusgarri eta balio handikoak ostu dizkiotenak; baina oraingo honetan halabeharrak kasu berezi bat jartzen zidan aurrez aurre, barru barrutik inarrosten ninduena. Normala denez, isilik izango nintzela agindu nion nire solaskideari eta nire esku
|
zegoen
guztia egingo nuela.
|
|
|
Herwarth lo egin ezinik
|
egon
da bere altxorrak erakusteko gogoari ezin eutsiz esan zuen barrezka emazteak.
|
|
|
Alabaren begiradak nire intentzioen berri eman zionean lasaitu egin zen. Mahai gainean
|
zeuden
karpetak bata bestearen gainean, eta itsuak nire eskua sentitzeaz batera besotik heldu eta besaulkian eserarazi ninduen.
|
|
|
Ondo da, hasi egingo gara; asko
|
dago
ikusteko, eta Berlingo jaunek inoiz ez dute denbora nahikorik. Lehenengo karpeta hau Durero maisuarena da eta, ikus dezakezunez, nahiko osotua dago... pieza bat ederra bada hurrengoa are ederragoa.
|
|
|
Ondo da, hasi egingo gara; asko dago ikusteko, eta Berlingo jaunek inoiz ez dute denbora nahikorik. Lehenengo karpeta hau Durero maisuarena da eta, ikus dezakezunez, nahiko osotua
|
dago
... pieza bat ederra bada hurrengoa are ederragoa. Zuk zeuk ikusi, esaterako, hemen dago zaldi handia!
|
|
|
Lehenengo karpeta hau Durero maisuarena da eta, ikus dezakezunez, nahiko osotua dago... pieza bat ederra bada hurrengoa are ederragoa. Zuk zeuk ikusi, esaterako, hemen
|
dago
zaldi handia! esan zuen karpetako lehen lamina erakutsiz.
|
|
|
Hatz puntez ukitu zuen kontu handiz, passe partout bat zen, barruan lamina huts bat zuen, hori kolorekoa, eta eskuetan eusten zion baliorik gabeko paperari bozkario handiz. Zenbait minutuz
|
egon
zitzaion begira, ikusten ez bazuen ere; lamina hutsa begi parean jarri eta adi adi begiratzen zion, eta bere aurpegiak ikusteko gauza den pertsonaren keinua adierazten zuen magikoki. Eta bere begietan, bere begi nini hiletan, bat batean, argi distira islatu zen, argi orojakilea paperaren erreflexua zen edo barrutik zetorkion sua?
|
|
|
Hau ez da ezer esan zuen garaipen doinuz. Begira hauek," Malenkonia" edo" Pasioa", argiz beteta
|
daude
, gutxitan ikusiko duzu kalitate honekin. Begira, eta, berriro ere, atzamarrak pasatu zituen irudizko eszenatik begira freskotasun hau, tonu bero eta pikortsu hau.
|
|
|
Eta hori esateaz batera bere eskuek maitekiro laztandu zuten, bizirik
|
baleude
lez, aspalditik hutsik zeuden karpetak. Ikaragarria zen eta, aldi berean, hunkigarria, izan ere, gerrako urte guzti hauetan, ez nuen inoiz espresio hain absoluturik, hain aratzik, hain dohatsurik hauteman alemaniar baten begitartean.
|
|
|
Ikaragarria zen eta, aldi berean, hunkigarria, izan ere, gerrako urte guzti hauetan, ez nuen inoiz espresio hain absoluturik, hain aratzik, hain dohatsurik hauteman alemaniar baten begitartean. Zaharraren alboan emaztea eta alaba
|
zeuden
, maisu alemaniarren estanparen irudi femeninoak ziruditela. Estanpako emakume haiek, Salbatzailearen hilobia bisitatzera etorriak, harri eta zur geratzen dira hilobia irekita eta hutsik dagoela ikustean, izu otzaneko espresioaz eta, aldi berean, mirariarekiko estasi errukiorra eta fedezkoa erakutsiz.
|
|
|
Zaharraren alboan emaztea eta alaba zeuden, maisu alemaniarren estanparen irudi femeninoak ziruditela. Estanpako emakume haiek, Salbatzailearen hilobia bisitatzera etorriak, harri eta zur geratzen dira hilobia irekita eta hutsik
|
dagoela
ikustean, izu otzaneko espresioaz eta, aldi berean, mirariarekiko estasi errukiorra eta fedezkoa erakutsiz. Eta halaxe zeuden ama alabak ere.
|
|
|
Jaiki egin zen, laguntzari muzin eginez, eta beste lamina bat erakutsi zidan, eta gero beste bat: animatuta eta hordituta
|
zegoen
, ardoa edan balu bezala. Azkenean, alde egin behar nuela esan nuenean, ikaratu egin zen, mainak egin zituen ume baten moduan eta, haserre bizi, kolpe bat eman zuen hankarekin zoruan, bildumaren erdia ere ez nuela ikusi esanez.
|
|
|
Ene emaztea lekuko dela, agintzen dizut nire testamentuan klausula bat sartuko dudala nire bildumaren enkantea zure etxe ohoretsuari enkargatzeko. Altxor hau administratzeko ohorea izango duzu eta eskuak jarri zituen karpeta hustuen gainean harik eta barruan
|
dagoena
munduan zehar sakabanatzen den arte. Agindu egidazu katalogo ederra egingo duzula:
|
|
|
Emazteari eta alabari begiratu nien, zutik
|
zeuden
eta elkarren ondoan. Bazirudien dardara bat pasatzen zela noizbehinka batetik bestearengana, gorputz bakarra balira bezala eta emozioak ere partekatuko balituzte bezala.
|
|
|
Eskaileretan behera jaitsi nintzen, zorabiatu samar. Barren barrenean lotsatuta
|
nengoen
: ipuineko aingerua bezala, jende urrikaldu baten etxean sartu nintzen, itsu batek ordu batez ikus zezala lortu nuen, engainatzaile errukior eta gezurti lotsagabearen papera eginez, eta hau guztia neuk egin nuen, artelan baliotsu batzuk azpikeriaz eskuratu nahian etorri zen merkatari zikoitz honek.
|
|
|
Kalean
|
nengoen
etxearen goialdean leiho bat ireki zenean zalaparta handiz. Nire izenez deitzen zuten, eta bai, bera zen, zaharra, bere begi itsuekin nire norabidea jarraitzen zuena.
|
|
|
Templecombe. Bagoian neskato txiki bat, beste bat gazteagoa eta mutiko bat
|
zeuden
.
|
|
|
Izeba, alde batean jarrita
|
zegoen
eta bestaldean berriz, taldekoa ez zen mutilzahar bat. Hala ere, bagoia okupatu, neskatoek eta mutikoak okupatzen zuten.
|
|
|
" Behar bada, beste horretan belar gehiago
|
egongo
da" erantzun zuen izebak gogorik gabe.
|
|
|
" Baina hemengoan belar ugari
|
dago
" erantzun zion haserre. " Belarra baino ez dago-eta.
|
|
|
" Baina hemengoan belar ugari dago" erantzun zion haserre. " Belarra baino ez
|
dago-eta
. Izeba, hemengoan belar ugari dago".
|
|
|
" Belarra baino ez dago-eta. Izeba, hemengoan belar ugari
|
dago
".
|
|
|
" Hara, begiratu behi horiei!" oihukatu zuen izebak. Trenbidearen inguruko zelai guztiak behiz eta idiz beterik
|
zeuden
, baina izebak, umearen arreta desbideratu nahian edo, gauza bitxia balitz bezala adierazi zuen.
|
|
|
" Etorri nire ondora, ipuin bat kontatuko dizuet" esan zuen izebak mutilzaharrak zenbait begitu jaurti zituenean, bi izebari eta beste bat berriz, zerbitzua deitzeko sokari. Umeak izebaren aginduari jarraituz, izeba jarrita
|
zegoen
bagoiaren tokirantz abiatu ziren, ideia oso gogoko ez bazuten ere. Ez zuten asko preziatzen ipuin kontalari gisa.
|
|
|
" Ez
|
nago
ados" esan zuen mutilzaharrak.
|
|
|
" Agintzen zioten guztia egiten zuen, inoiz ez zuen gezurrik esaten, ezta jantzirik zikindu ere, pudinak mermeladazko pastelak legez jaten zituen, ikasgaiak bikain barneratzen zituen eta ondo hezita
|
zegoen
."
|
|
|
Metalezko medaila handiak ziren eta oinez zihoala, batak bestea jotzean, dilin hotsa egiten zuten. Herrian ez
|
zegoen
hainbeste medaila zituen umerik, beraz, guztiek zekiten ikaragarri ona zela."
|
|
|
" Ardirik ba al
|
zegoen
–" galdetu zuen Cyril ek.
|
|
|
" Ez" erantzun zion mutilzaharrak," ez
|
zegoen
ardirik".
|
|
|
" Ez
|
zegoen
ardirik" hasi zen mutilzaharra," zeren Printzearen amak amestu zuen bezala, bere semea ardi batek erasota edo hormako erloju bat gainera jausita hilko baitzen. Ondorioz, etxean ez zuen ez ardirik ezta erlojurik ere."
|
|
|
" Oraindik bizirik
|
dago
, hortaz, ez dago jakiterik ametsa egia bilakatuko denentz" esan zuen axolarik gabe. " Hala ere, ardirik ez bazegoen ere, batetik bestera korrika zebiltzan txerri ugari zegoen"
|
|
|
" Oraindik bizirik dago, hortaz, ez
|
dago
jakiterik ametsa egia bilakatuko denentz" esan zuen axolarik gabe. " Hala ere, ardirik ez bazegoen ere, batetik bestera korrika zebiltzan txerri ugari zegoen"
|
|
|
" Oraindik bizirik dago, hortaz, ez dago jakiterik ametsa egia bilakatuko denentz" esan zuen axolarik gabe. " Hala ere, ardirik ez
|
bazegoen
ere, batetik bestera korrika zebiltzan txerri ugari zegoen"
|
|
|
" Oraindik bizirik dago, hortaz, ez dago jakiterik ametsa egia bilakatuko denentz" esan zuen axolarik gabe. " Hala ere, ardirik ez bazegoen ere, batetik bestera korrika zebiltzan txerri ugari
|
zegoen
"
|
|
|
" Batzuk beltzak eta buru zuriak, besteak zuriak orban beltzekin, beste batzuk ostera, beltz beltzak, baita grisak orban zuriekin ere, eta azkenik, zuri zuriak zirenak ere
|
bazeuden
".
|
|
|
" Bertha oso goibel sentitzen zen jardinean lorerik ez
|
zegoelako
. Hara joan aurretik, begiak malkoz beteta zituela, izebei zin egin zien, ez zuela Printze onberaren lorerik hartuko, eta halaxe, hitza gordetzeko asmoa zuen.
|
|
|
Hara joan aurretik, begiak malkoz beteta zituela, izebei zin egin zien, ez zuela Printze onberaren lorerik hartuko, eta halaxe, hitza gordetzeko asmoa zuen. Baina lorerik ez
|
zegoenez
, gure neskatoa barregarri gelditu zen."
|
|
|
" Zergatik ez
|
zegoen
lorerik?"
|
|
|
" Jardinean,
|
bazeuden
bestelako gauza atseginak ere: urdin, berde eta urre koloreko arrainez beteriko umaelak, bat batean esaldi zorrotzak botatzen zituzten papagaiak eta egun osoan kantu kantari aritzen ziren kolibriak.
|
|
|
urdin, berde eta urre koloreko arrainez beteriko umaelak, bat batean esaldi zorrotzak botatzen zituzten papagaiak eta egun osoan kantu kantari aritzen ziren kolibriak. Bertha hara eta hona zebilen atsegin handiz eta zera pentsatu zuen;" Hain ona ez banintz, ez nuke aukerarik izango jardin honetara sartzeko eta hemen
|
dagoen
guztiaz gozatzeko", eta aurrera jarraitzean, medailen dilin hotsak zenbateraino ona zen gogorarazten zion.
|
|
|
Berthak beldur ikaragarria zuen eta bere buruari esan zion: " Hain ona izango ez banintz, orain herrian
|
egongo
nintzateke arriskutik kanpo". Nolanahi ere, mirtoaren usain gogorrak ez zion aukerarik ematen otsoari Bertharen gordelekua deskubritzeko, eta gainera, sasitza hain zen zarratua, ezen denbora luzez inguruan bueltaka ibilita ere, ez bailuke inondik inora neskatoaren arrastorik ikusiko.
|
|
|
Antzerki lan bat dauka amaitzeko, baina hotz gehiegi egiten du idazten jarraitzeko. Tximinian surik ez
|
dago
, eta sabela hutsik dauka."
|
|
|
Pospolo guztiak jausi zaizkio, eta etxera dirurik eroaten ez badu, aitak jo egingo du. Horrexegatik
|
dago
neskatoa negarrez. Enaratxo, kendu egidazu beste begia eta emaiozu neskatoari".
|
|
|
Enara Printzearengana itzuli zen. " orain, itsu
|
zaudenez
, zurekin geratuko naiz betiko."
|
|
|
" Esana
|
dago
: zurekin geratuko naiz betiko" errepikatu zuen enarak.
|
|
|
" Urre gorri finez
|
nago
estalita, kendu egizkidazu urre kapa guztiak eta emazkiezu pobreei".
|
|
|
urre kapa guztiak kendu zizkion, eta Printze Zoriontsua distirarik eta edertasunik gabe geratu zen. Urrea pobreen artean banatu zuen, eta umeen begitarteetan bozkarioa baino ez
|
zegoen
dagoeneko.
|
|
|
Kaleek, distiraren distiraz, zilarrezkoak ziruditen: Etxeetako hegaletan izotzezko kandelak
|
zeuden
zintzilik. Umeak, berriz ere dostari, izotz gainean irristatzen ziren.
|
|
|
" Gainera" esan zuen nagusiak," txori bat
|
dago
hilda estatuaren oinetan. Bando bat atera dugu txoriak hona hiltzera etorri ez daitezen debekatuz".
|
|
|
Merkatal egitekoek Dukerri Handiko lurraldez haratago eraman zuten behin baino gehiagotan. Italiako iparraldeko hiri batean
|
zegoela
albiste bat heldu zitzaion etxetik: urruneko ahaide baten herentzia tokatu zitzaion.
|
|
|
Pincini jauna Italiak egundo izan duen tatuaje maisu handiena zen, baina bizitzaren gorabeherek horrenbeste xaxatu zuten ezen, 600 liberaren truke, Henri Deplis bere bezeroaren bizkarra tatuatzen hasi baitzen, sorburutik gerriraino, Ikaroren erorialdia maisuki marraztuz. Grabatua amaitu ostean, etsitu samar agertu zen Deplis jauna, zeharo konbentzituta
|
baitzegoen
, Ikaro, Wallenstein jeneralak Hogeita Hamar Urteko Gerlan irabazitako gotorleku bat zela. Hala ere, gustura geratu zen lanarekin.
|
|
|
Hilobia bi kerubin hegaldunez apaindua
|
zegoen
, lekurik apenas uzten ziotenak horrenbeste maite zuen artea praktikatzeko. Baina Piniciniren alarguna geratzen zen, eta seiehun libera zor zizkioten.
|
|
|
Emakumea haserre bizi
|
zegoen
, ez horrenbeste, berak esan bezala, 170 libera gutxiago ordainduko zitzaizkiolako, baizik eta bere senar zenduaren maisu-lana gutxietsi egiten zelako. Astebeteko epean, Deplis jaunak 405 liberara jaitsi zuen bere eskaintza, eta are haserreago agertu zen alarguna.
|
|
|
Baina bizkarrean zeraman itsatsia hildakoaren talentua. Halako baten, bainu turkiar bateko korridore lurrundu baten
|
zegoela
, jabeak, Italiako iparraldekoa bera, arropak jantzi zitzala eskatu zion, erabat kontra baitzegoen Ikaroren erorialdi ospetsua publikoki erakusteaz Bergamoko Udalaren baimenik gabe.
|
|
|
Baina bizkarrean zeraman itsatsia hildakoaren talentua. Halako baten, bainu turkiar bateko korridore lurrundu baten zegoela, jabeak, Italiako iparraldekoa bera, arropak jantzi zitzala eskatu zion, erabat kontra
|
baitzegoen
Ikaroren erorialdi ospetsua publikoki erakusteaz Bergamoko Udalaren baimenik gabe.
|
|
|
Pozak, hala ere, Italia eta Frantziaren arteko mugaraino baino ez zion iraun. Agindu ofizial baten arabera, ukatu egin zitzaion Italiatik ateratzea, eta jakinarazi zioten erabat debekatuta
|
zegoela
artelan italiarren esportazioa.
|
|
|
Bere ustez, Ikaroren erorialdia Pincini faltsu bat zen, ziurrenik maisuarekin ibilitako ikasleren batek egina. Esan beharrik ez
|
dago
Deplisen lekukotzak ez zuela ezertarako balio, marrazkia ziztatu zioten tarte luzean narkotikoen efektupean egon baitzen.
|
|
|
Bere ustez, Ikaroren erorialdia Pincini faltsu bat zen, ziurrenik maisuarekin ibilitako ikasleren batek egina. Esan beharrik ez dago Deplisen lekukotzak ez zuela ezertarako balio, marrazkia ziztatu zioten tarte luzean narkotikoen efektupean
|
egon
baitzen.
|
|
|
Gutxienez lau aldiz jarri zuten Italiako fronteran, atzerritar arriskutsu eta fidagaitza zela argudiatuz, baina bueltan bidali zuten behin eta berriro, Ikaroren erorialdia antzeztea egokituko balitzaio bezala. Azkenik, Genovako kongresu anarkista baten
|
zegoela
, kamarada batek, eztabaida sutsuaren erdian, likido korrosibo bat jaurti zion bizkarrera. Jantzita zeraman alkandora gorriak gutxitu egin zituen kalteak, baina Ikaroa erabat desitxuratuta geratu zen, ez ezagutzeko moduan.
|
|
|
Kurriloa hartu eta labean erre zuen ondoen zekien bezala. Erdi erreta
|
zegoela
eta lurrin ezin goxoagoa jariatzen zuela, Brunetta izeneko auzoko emakume bat sartu zen sukaldean, Chichibioren maite laguna alegia. Hegaztiari zerion erre usain desiragarriak pieza dastatzeko irrika piztu zion emakumeari eta, halaxe, kurrilo izter bat eskatu zion sukaldariari.
|
|
|
Kurriloa izter bakarrarekin zerbitzatu zuten. Gonbidatuetako batek, lehena konturatzean, harridura erakutsi zuen; orduan, Conradok, sukaldariari deitu eta beste izterra non
|
zegoen
galdetu zion.
|
|
|
Esan dizudana, nagusi jauna, egia berdaderoa da eta, nahi baduzu, bizirik
|
dauden
kurriloak ikusita erakutsiko dizut halaxe dela.
|
|
|
Mahaikide guztiek barre egin zuten sukaldariaren okurrentzia entzunda, baina Conrado, mahai bueltan
|
zeuden
pertsona bereziekin adeitsu agertu nahirik, hauxe erantzun zion sukaldariai.
|
|
|
Hurrengo egunean, Micer Conrado, gau osoan begiak itxi ezinik
|
egon
zena, egunsentiarekin batera jaiki zen, sumindua oso sukaldariekin. Zaldira igo eta sukaldariari agintzen dio bera ere zaldi gainera igotzeko eta atzetik jarrai zekiola.
|
|
|
Zaldira igo eta sukaldariari agintzen dio bera ere zaldi gainera igotzeko eta atzetik jarrai zekiola. Errekatxo batera heldu ziren, erreka ertzetan kurriloak
|
egoten
zirelako beti ordu horretan.
|
|
|
Gainera, zelan egin ihes nagusiak berak baino zaldi hobeagoa izanik? Horrela, ikaraturik begiratzen zuen alde guztietara, hanka biren gainean pausatuta
|
zeuden
kurriloak baino ez zekusan han hemen.
|
|
|
Erreka ertzean dozena bat kurrilo ikusi zituen hanka baten gainean pausatuta, halaxe egiten badute lo
|
daudenean
. Segituan, hauxe diotso nagusiari:
|
|
|
Ez
|
dago
lehiatzerik erosle amorratu hauen lotsagabekeria baldarren aurrean. Honela, berriro ere, lumatua sentitu nintzen, larrutua, pertsianak behera botatzeko desioaz.
|
|
|
Estualdi honetan
|
nengoela
kontabilitate liburu zaharrak errebisatzea otu zitzaidan, bezero zaharren bat eta erosketa posibleren bat aurkituko nuenaren esperantzan. Bezeroen zerrenda zahar hauek hilotz zelaia dirudite beti, eta batez ere garai hauetan; nolanahi ere, ez nuen aparteko ezer aurkitu:
|
|
|
Bezeroen zerrenda zahar hauek hilotz zelaia dirudite beti, eta batez ere garai hauetan; nolanahi ere, ez nuen aparteko ezer aurkitu: aspaldiko erosle gehienek enkanteetan saldu behar izan zituzten euren jabetzak; beste asko hilda
|
zeuden
, eta bizirik zirautenengandik ezer gutxi espero zitekeen. Baina, halako baten, gure bezero zaharrenaren eskutitz mordoa aurkitu nuen.
|
|
|
Bere eskutitzak kaligrafia maisulanak ziren: oso ondo idatzita
|
zeuden
, eta kopuruak erregelaz eta tinta gorriz azpimarratuta zeuden. Gainera, bi aldiz errepikatzen zuen kopurua, okerrik egon ez zedin.
|
|
|
Bere eskutitzak kaligrafia maisulanak ziren: oso ondo idatzita zeuden, eta kopuruak erregelaz eta tinta gorriz azpimarratuta
|
zeuden
. Gainera, bi aldiz errepikatzen zuen kopurua, okerrik egon ez zedin.
|
|
|
oso ondo idatzita zeuden, eta kopuruak erregelaz eta tinta gorriz azpimarratuta zeuden. Gainera, bi aldiz errepikatzen zuen kopurua, okerrik
|
egon
ez zedin. Gutun azalak xumeak ziren, merkeak, aspaldiko probintziano baten urritasunaren eta aurrezteko grinaren adierazgarri.
|
|
|
Baso eta ekonomia kontseilari erretiratua, teniente erretiratua, lehen mailako burdinazko gurutzearekin kondekoratua. Hirurogeita hamarrean erretiratuta
|
bazegoen
, bizirik bazen, ezinbestean, laurogei urte izan behar zituen. Baina pertsona aurreztaile orijinal eta absurdo hau jakinduria handikoa zen lamina zaharren bildumagile bezala:
|
|
|
irizpide onekoa zen eta gustu finekoa. Duela hirurogei urte egin zituen enkarguei begira
|
nengoela
, hauetako batzuk zilarrezko diruarekin kontabilizatuak, jabetu nintzen probintziano txiki honek, xilografia aleman ederrenenak merke asko eta zarata handirik egin gabe eskuratu zitezkeen sasoian, kobrezko grabatuen bilduma eder bat zuela, zorri aberatsen bilduma arranditsuen inbidiarik ez zuena. Guri bakarrik mende erdian zehar erosi zigunak balio ikaragarria zuen, eta pentsatzekoa da eskuraketa gehiago egingo zituela beste zenbait enkante eta antikuarioetan.
|
|
|
Guri bakarrik mende erdian zehar erosi zigunak balio ikaragarria zuen, eta pentsatzekoa da eskuraketa gehiago egingo zituela beste zenbait enkante eta antikuarioetan. 1914az geroztik ez genuen bere enkargurik jaso, baina jakin banekien tamaina horretako bilduma bat nekez saldu zitekeela hautsak harrotu barik; hortaz, pertsonai kurioso horrek bizirik behar du
|
egon
edo bilduma bere oinordekoen esku dago.
|
|
|
Guri bakarrik mende erdian zehar erosi zigunak balio ikaragarria zuen, eta pentsatzekoa da eskuraketa gehiago egingo zituela beste zenbait enkante eta antikuarioetan. 1914az geroztik ez genuen bere enkargurik jaso, baina jakin banekien tamaina horretako bilduma bat nekez saldu zitekeela hautsak harrotu barik; hortaz, pertsonai kurioso horrek bizirik behar du egon edo bilduma bere oinordekoen esku
|
dago
.
|
|
|
Erraz aurkitu nuen bere etxea. Probintzia etxe xume horietako baten bigarren solairuan
|
zegoen
, hirurogeigarren hamarkadan etxegile zoli batek arin asko altxaturiko eraikin batean. Lehenengo solairuan sastre ondratu bat bizi zen; ezkerraldean poste etxeko funtzionario baten plaka ikus zitekeen; eskuman, azkenik, portzelanazko errotulu bat agertzen zen, baso eta ekonomia kontseilariaren izenarekin.
|
|
|
Berokia kendu eta barrura egin nuen. Gela xume baten erdian bibote handidun gizon zahar bat
|
zegoen
, tente asko, etxe barruan eraman ohi diren jaka soinean eta militar tankera zuena. Bi eskuak luzatu zizkidan.
|
|
|
Bere eskua estutzera nindoala konturatu nintzen bere eskuek ez zituztela nireak bilatzen: zain
|
zeuden
. Eta orduan jabetu nintzen itsua zela.
|
|
|
Portaera ona izateagatiko medailak obedientziaren eta puntualtasunaren medailen kontra jo zuen. Otsoa etsita
|
zegoen
, baina medailen dilin hotsa entzutean, gelditu egin zen bat batean, adi adi, hotsa sasitzatik baitzetorren. Bat batean sasitzara salto egin zuen, garaipen gosezko begi gris zurbil eta ankerrekin, eta Bertha handik arrastaka atera ondoren, oso osorik irentsi zuen.
|
|
|
"
|
Egon
badago ipuin egokiagorik umeei kontatzeko! Urte askotako irakaspen arduratsuak zapuztu dizkidazu."
|
|
|
" Egon
|
badago
ipuin egokiagorik umeei kontatzeko! Urte askotako irakaspen arduratsuak zapuztu dizkidazu."
|
|
|
" Nolanahi ere" esan zuen mutilzaharrak gauza guztiak hartuta eta joateko prest," umeak hamar minutuz isilik
|
egotea
lortu dut, zuk lortu ez duzuna alegia"
|
|
|
Hiriko eraikin guztien artean Printze Zoriontsuaren estatua gailentzen zen. Urrezkoa zen goitik behera; begiak zafiroak ziren, eta ezpata burua errubi gorri batez hornitua
|
zegoen
.
|
|
|
Eta halaxe zen, inguru guztia palmondoz beterik
|
baitzegoen
.
|
|
|
Loak hartzeko
|
zegoela
, ur tanta bat jausi zitzaion gainera. " Hau bai arraroa", esan zuen.
|
|
|
" Hemendik goitik txabola triste bat ikusten dut hasi zen Printzea," Barruan emakume bat
|
dago
mahai aurrean eserita. Ondoan bere semetxoa dago, gaixorik:
|