|
2000
|
|
|
Hau ez da hiri industrial bat, Donostiak bere xarma saltzen du, bere azpiegitura berezia: horregatik erosi
|
genuen
guk Maria Cristina Hotela eta berritu. Sekulako istilua ekarri zuen, baina gaur inork ez du eztabaidatzen Maria Cristinari buruz.
|
|
|
" Leku hobe baterantza, laztana", erantzun zion amak, eta guk lurralde berri haiekin segitu
|
genuen
gure bista gozatzen, estazioan utzitako herria baino hobea edozer izango zen ziurtasunaz.
|
|
|
Gero, igan zen osaba arestian seinalatu zuhaitzerat, ohi zuen bezala, urtxintxa baino bizkorrago eta fitezago; eskatu zuen sokaburu gakoduna, eseki zuen gakoa adarretik, laxatu
|
genuen
guk soka luze hura... eta sokak zuloan beheiti egiten zuela, bele bat jalgi zen bertatik karranka.
|
|
|
Edo ez ote dakik ezen gure arbasoen memoria lohitu behar duala, baldin ehundabatgarren kanoia Amaiurri beha paratzen baduk? Ordea, ez ote
|
genuen
guk ere haiek bezala jokatuko, haien kasuan bagina, nola haiek ere guk bezala jokatuko baitzuten, gure kasuan baleude. Zeren eta ulertzen baitut haien jokabidea, noiz eta Gaztelaren aurka aritu baitziren, eta ulertzen diat gure aitarena, noiz eta Nafarroako erregeordearekin solastu baitzen, gure jauregiaren berreskuratzeko asmotan; haatik, hirea ez diat ulertzen, zeren eta gure arbaso haiek aspaldi hil baitziren, eta bake sainduan utzi genitiztek...
|
|
|
Zoko batean mahai luze bat zegoen, eta, harat egiten genuela, garagarnoa eskatu
|
genuen
guk ere. Berehala bildu zitzaizkigun dozena erdi bat neska.
|
|
|
Hil zutenean hain handia izan zen gure mina ezen emakumea salbatu nahi
|
genuen
gure barne muinetan. Momentu hartan, Iñaki Esnaolak oihu egin zuen" Ez zen prexixo Santa Teresa de Jesus".
|
|
|
Aukera oso onak zeuden Venezuelan, 1958an hango diktadore zen Perez Gimenez erori arte; orduan inmigrazio guztia itxita edo etenda laga zuen gobernu berriak. Horren ondorioz aldatu behar izan
|
genuen
gure xedea.
|
|
|
Jende pixka bat bazebilen inguruan, bazterrak ikusten edota belar gainean eserita. Bikoteak eta familiak ziren gehienak, baina belar gainean eseritakoen artean bakarrik zegoen neska gazte bat ere aurkitu
|
genuen
guk ezustean: Goizeder!
|
|
|
Frontoitik gertuko baratze batean andre zahar bati laguntzen ari zen mutikoa gu frontoira joan ginenean, baina, pilotazale amorratua izaki nonbait, berehala inguratu zen guregana. Ikusle eta epaile izan
|
genuen
gure arteko partidan, baita bataren nahiz bestearen botilero ere, oso herabe eta hitz gutxikoa izanagatik ere aholkuak eman baitzizkigun, eta amaitu genuenean Lauaxetarekin jokatu nahi izan zuen. Berehala ikusi zen ez zegoela kolorerik, askoz gehiago zela mutikoa Lauaxeta baino, pilotari ematen zizkion zartada ikusgarriekin Lauaxeta batetik bestera ezinean lasterka egitera behartzen baitzuen.
|
|
2001
|
|
|
Baina gure zientzia naturalak bestelakoak ziren. Liburu ilustratuekin baino gehiago ikasi
|
genuen
gure jolas eta barreen zirkulu krudelean gatibaturiko izakiekin. Saguzarrari kontrabandozko zigarroa errearazten genion.
|
|
|
Berehala haserretu ginen, elkarren alboan baina berbarik gabe jarraitu
|
genuen
gure ibilaldia.
|
|
|
‘Falta! Falta! ’ esan
|
genuen
guk.
|
|
|
ez kolorerik ez usainik ez zuten berrikeriak ipintzen genituela. Beste edozeinek egiten zuena bere hizkuntzan egingo
|
genuen
guk ere gurean, baina ez besteek bezala: guk hori berbera egin genezakeen hankak mozturik, besoak loturik, baita burua txapelarekin batean zoko batean utzirik ere.
|
|
|
Mendia nonbait ez genuen aski eta, zeren bila genbiltzan ez genekielarik, atletismoarekin egin genuen topo. Atletismorako bidea, egia esan, ez
|
genuen
guk aurkitu. Bestek erakutsi zigun, artean geneukan fede berriaren apostoluak, eskola lagun izana nuen Eusebio Zubillagak.
|
|
|
Garbitasuna, nonbait eta norabaiteraino beti behar den garbitasuna, modu hagitz ezberdinez neur daiteke. Gainetik eta gaingiroki neurtzen
|
genuen
guk, esaldien axalean ager zitezkeen erdaratikako hitz eta esaeren, azken hauek txit bigarren mailako zirelarik, arabera. Gure ustez, ordea, egiazko garbitasuna eta ez alegiazkoa sakonago zegoen (Chomsky argitara baino lehenago ari ginen), jatortasunaren osinean ezkutatua.
|
|
|
Ni ere zaharra naiz, ez haatik euskara bezain zaharra, eta horrek gogorarazi dizkit oroitzapen aski ugariak. Ez ote
|
genuen
guk, bestek eta nik, daitekeen, zitekeen eta litekeen, hotsak pixkaren bat aldaturik, behin eta berriro esaten eta entzuten. Ez ote, gainera, dezakeen, zezakeen eta lezakeen?
|
|
|
Urte haietan heldu zen gorengo mailara Orixeren izena eta omena. Bizirik
|
genuen
gure artean gau egunetako ametsetan bila genbiltzan hiz  kuntz eredua, irakaslea eta urrutiko gailurretarik bidea erakusten zigun gidaria. Poemaz landa, gainera, ez zegoen geldirik Orixe.
|
|
|
Gutxi horrekin moldatzekoak ginen gehienak, gure ohar isilak noiztenka burbuila zaratatsuan txertatzen genituela, hobera ustez, anitzetan geronen kalterako. Pentsamenduaren uniformitateari unibertsaltasuna deitzen zitzaion eta unibertsaltasun mota bat eraikitzen
|
genuen
gure herrietan bertan, elkarrizketa apalesten genbiltzala, indarraren eta ekintza bortitzen alde. Bitartean" ofizialki" ahulezia hazten bide zuen aniztasuna aipatzen zutenak baztertuak ziren, mututuak eta gordean ehortziak, biziaren bizitzeko astiaz erabat desjabeturik.
|
|
|
Bera karroan utzi eta gero, mantak hartuta arbolaren azpian etzin ginen. Murieta jotzen genuen aldioro, intxaurrondo hura
|
izaten
genuen gure xaribela1, aitak erraten zuen bezala. Bera eta bere magala.
|
|
2002
|
|
|
Vaiven proiektuaren sortzaile Ana Pimentak eta Santiago Sanchezek patuaz hitz egingo zuen komedia bat egiteko gogoa zuten, eta hala, «La Coraje», «Crimenes del Corazon» edo «Lotsa gabe» aurreko lan arrakastatsuetan egin zuten bezala, ideia hura gauzatzeko beharrezko ekipoaren bila hasi ziren: " Guk horrela funtzionatzen dugu", dio Ana Pimentak," ekoizpen etxea eratu genuenean argi
|
genuen
guk nahi genituen gaiak landuko genituela. Behin beharrezko lan taldea osatuta, gainera, prozesu guztia oso gertutik jarraitzen dugu".
|
|
|
Eta gure egoera ere antzekoa zen, Herioaren aurkako gerran murgildurik geundenez gero. Horregatik zaindu behar
|
genuen
guk ere, Leirerekin batera, bizitzak eskaini zion lur puska txikia. Geure hitz egokien euria eta sentimendu onen eguzkia eman behar genizkion, lur puska hura lorategi ezin ederrago bihur zekion gure nexkari.
|
|
|
" Assicurazioni Generalin nago, eta ez dut esperantza galtzen egunen batean urrutiko herriren bateko besaulkietan esertzeko, ofizinaren leihoetatik azukre kanabera soloak edo hilerri mahomatarrak ikusteko". " Edo kaioen  marruak entzuteko", gehituko
|
genuen
guk, itxaropentsu, era berean. Eta itxaropenak eragindako aldarte onak hartaraturik, Bilboko bulegotik ikusiko zukeen paisaiaren berri ematera jarriko ginen:
|
|
|
Euskara nahi genuen gureganatu, denonganatu hobeki esan, guk bai baikenuen dagoeneko gureganatua, eta ehiztariak xoria saretan atzematen duen gisa, uste genuen euskarak ere halako batean erdara bere sareetan harrapatuko zuela behin hegoak mozturik. Indartsu sentitzen
|
genuen
gure burua, gogoz betea, adoretsu eta kementsu, eta gai ginen beroaldi batean horretan sinesten ez zuena ezpatarat deitzeko ere harresi baten gibeleko aldean ezkututako lorategian.
|
|
|
alde batetik uste baikenuen urte batzuen buruan euskararen kontua orain ez bezala hura zen guretzat, euskaldun batzuentzat esan nahi dut, ardura nagusietako bat egintxe izango zela, baina bestetik eta aldi berean egoera hori aski urrun ikusten baikenuen zinez eta benetan. Nola esaten ziguten elizetan Jesusek ogiak eta arrainak biderkatu zituela jendea goseak ikusi zuenean (istorio ederrak ebanjelioetan irakurtzen ahal direnak, bat etorriko zara nirekin), halatsu ikusten
|
genuen
guk ere kontu hura, urrunera begira. Gizartean gerta ote zitekeen mirari baten antzeko zerbaiten pare.
|
|
|
Hori da askatasunik gabeko herri batean ozenki esan ezin den zerbait, faxismoaren zama beldurgarria gertutik ikusi dugunok ederki ikasi dugun bezala. Garai hartan euskara nahi
|
genuen
gure hizkuntzatzat. Ordea, euskara gure hizkuntza izanik ere, orain dela zenbait urte, eguneroko bizitzan, gure hizkuntzaz ezin baliaturik bizi ginen, norabaiteratuak batzuetan, hori da kontua.
|
|
|
Baina gero guztia aldatu zen, eta euskararen egoeraz arduraturik, denak jarri ginen hemen lanean euskararen inguruan, zein baino zein kezkatuago, batzuk ikasten eta beste bakar batzuk irakasten, hogeita bost urteko epean hizkuntza kontua irauliko genuelakoan, gazte, gauzen iraultzeko gogoa ez baita orain sortu berri den zerbait. Ile luzea uzten
|
genuen
guk, bizarra ere zenbaitek, eta gona laburrak neskek. Eta barkatuko didazu txotxolokeriekin hasten banaiz, adin kontua izango da, baina lepoa, bekainak edo mihia ez zituen inork ere zulatzen, ez sudurra metalezko uztaitxo distiratsu batekin josten, gorputzak sortzetik dituen zuloak aintzat hartzen baikenituen eta aski izan zitezkeelakoan bakean uzten:
|
|
|
Sarreran ez bezala, sekulako jende ilara aurkitu genuen aduanan, Estatu Batuetaranzko bidean, mexikarrak ia denak. Baten batek bere txanda errespetatzen ez zuela-eta iskanbilatxoa ikusi
|
genuen
gure aurrean, eta azkenean poliziek ere esku hartu zuten ohikoa duten zakarkeriaz. Gure txanda ailegatu zitzaigunean, mugazainak begirada arina bota gure pasaporteei eta, luzamendu gehiagorik gabe, pasatzen utzi zigun.
|
|
2003
|
|
|
Merkataritza baino politika gehiago dago gai honetan». Beste hutsune bat igarri
|
genuen
guk: Euskal Teatroaren baitan ez zeuden euskal taldeei buruzko informazioa.
|
|
|
Duela ia hiru urte igeltsero bat kontratatu
|
genuen
gure etxearen fatxada harriz janzteko, baina duela urtebetetik hona harriok askatu egiten dira fatxadatik.
|
|
|
Ordu berean bizkitartean Pio XII.ak argitaratu zuen. Jesus Jaunaren gorputz misteriozkoa besterik ez den Elizaz? diharduen Mystici corporis deitu gutun famatua, eta aita Zapelena Iruritako gure irakasle maitagarriarekin landu
|
genuen
gure fedearen hazkurri eskaintzen zitzaigun testu berri hori.
|
|
|
Euskaltzaindiaren Jagon Saileko lagunek, orain duela zenbait aste, solasean geundelarik ikusteko eliza eta euskara deritzon hiru urteko azterlanaren barnean nola banatuko
|
genuen
gure eginkizuna, Andres Urrutia, Mikel Erramuspe, Xabier Itzaina eta Jean Louis Davanten aldiaren ondotik etorri zen ene txanda: –Eta hik, Piarres, zertaz duk behar hitz egin??
|
|
|
1941 urteko otsailaren azkenengo egunean sortua. Nekazari familia baten ondorengoa, hortaz, ez
|
genuen
guk maiz mariskoa afaltzeko. Gazte gaztetatik lanera ohitua, zazpi izanta janari aunitz behar baitzen bizirik irauteko.
|
|
|
–Ondo tratatzen
|
genuen
guk –esan zuen Luvinok.
|
|
|
Eguraldi onarekin baino ez dira erleak irteten. Lapikoak hartzen dira, metalezkoak, eta koilarak eta kriseilu zahar bat ere hartzen
|
genuen
guk, eta zarata egiten da erleen ondoan. Trumoia simulatzeko.
|
|
|
Kaleko galtzadatik begiratu nuen Monikaren etxeko leihoetara, urte batzuk lehenago, elkarrekin bizitzen jarri aurretik, maiz egin ohi nuen bezala, bera nire etxera eta ni berera joateko egun jakin samarrak genituenean alegia, hala izaten da maitasuna zuhurtziaz administratzen duten bikoteetan, poliki xahutzea nahi izaten dute, elkarrekin zabaldu berri duten kontu korrontea balitz bezala. Hala egin
|
genuen
guk ere denboraldi labur batez, Monikak bere gaztetasunarekin arauak hautsi eta nire etxeaz jabetu zen arte. Gero, hiru urteren buruan, maitasunaren saldoa zenbaki gorrietan zegoela ikusi eta banatzea erabaki genuelarik, saiatu ginen bakoitzaren gauzak biltzen baina ezinezkoa da bizi izan garen lekuko aztarna guztiak ezabatzea.
|
|
|
Nahi ez zuelako, berak esaten zuenez. Barre egiten
|
genuen
guk, eta mutilzaharraren defentsan ustelduko zela aurpegiratzen. Peruri berdin zitzaion.
|
|
|
Eta autobusetik jaitsi ginenetik dozena erdi bat aldiz egin zituen kiribilak Oskarren flekilloak, sebillana baten soinekoaren bolanteek bezala. Halako batean, argia zirudien izpi bat ikusi
|
genuen
guregana hurreratzen. Itsasoaren ilunean hondoratu ostean, kanporako bidea egiten hasita, igeri eginaz eskuarekin heldu nahi den argi izpiaren antza zuen.
|
|
|
Baina asteburuetan eta horrelakoetan soilik. Ikastolan elkarrekin jarraitzen
|
genuen
guk biok behintzat. Eta asteburuetakoa ere ez zen gure erruz bakarrik izan.
|
|
|
Alde horretarik zuri ateratzen zara; zaude lasai, olerkia betirako galdu da. Platonek ez baldin bazuen aipatu, ez
|
genuen
guk deus ere jakingo! Zu bezain abila eta indartsua denean, gerorako ahalkegarri izan litezkeen gauza batzuk gordean eta isilean atxiki behar dira.
|
|
2004
|
|
|
Egun epel batean iritsi ginen Kirunako aireportura. Elurra urtzen ari zen zero gaineko tenperaturen ondorioz, «Asunto txarra izotz txalaparta egiteko!» pentsatu
|
genuen
gure baitan," Zer Laponia klase da hau", ondoren. Hori gutxi balitz, etxean elurra eta izotza kostalderaino jaitsiak ziren.
|
|
|
1967an edo behar zuen. Gero, nire tesirako ikerketan nenbilela konturatu nintzen zer nolako zulo handia
|
genuen
gure memorian! Izan ere, gerra aurretik, hezkuntza elebitasunerako batzordea zuen bere baitan Eusko Ikaskuntzak!
|
|
|
Guztiok dugu ezagutu lagunen iseka, edo eta parte hartzaile izan gara norbait larrutzeko orduan. Gure gaztaroan, eskola baino kalea
|
genuen
gure lege leku, oraingo porlanaren inbasioak eskolara mugatu duena. Hondarribiko Jokinena, bere izugarrian, ez zaigu berria egin, gure auzoan holakoen lekuko izan baikinen.
|
|
|
Aurtengo udan, gure bailaran, bazkari bat prestatu eta zerbitzatzeko aukera izan
|
genuen
gure ikasleekin. Bakoitzak 100 euro irabaz zitzakeela aurreikusi genuen, egun horretako lanaren truke.
|
|
|
Martinez de Lunaren ohartarazpena biziki interesgarria da. Ez dakit nondik aterako
|
genuen
guk burutik kendu gabe darabilgun ideia hori. Baina, kontua, hauxe da:
|
|
|
Errealitatearen eta ametsaren arteko maila horretan, alboko mutilaren hitzak entzuten zituen lainotan. Eta mutilak zioen, edo hori ulertu zion Romanek," zelan ez ote
|
genuen
guk gauza bera egin txapelekin...", eta gero hitz solteak entzun zizkion, ezer gutxi, murmurio atsegin bat baino ez, kamioiaren motorraren antzekoa.
|
|
|
Urte luzez borrokatu ondoren, gure armakideak egunero hiltzen ikusi ondoren, miseriarik handienak, izugarrikeriarik lazgarrienak pairatu ondoren... amore ematera behartu gintuzten. Zertarako borrokatu ginen, zertarako eman
|
genuen
gure odola, gure gaztetasuna, gure arima. Ezertarako ez, erraten ziguten juduen mendeko politikari ustel haiek.
|
|
|
Gazteluaren masa isilaren itzalpean erabatekoa zen iluntasuna. Hezetasun sunda zegoen eta haizearen firfira entzuten
|
genuen
gure buruen gainetik. Itzal trinkoetan keinu ia ikusezin bat egin zidan aitak.
|
|
|
Iraun zuen bitarteandenok oso pozik ginen, benetan esaten dizut. Konfiantza osoa
|
genuen
gure artean. Geroago, alderdi politikoak sortu ziren arte.
|
|
|
Une batez, isiltasuna isilagoa egin zen, zulo bat sakonagoa egiten den antzera. Eta justu orduan deiadar bat entzun
|
genuen
gure atzeko aldean:
|
|
|
Aurrena, herrira heldu eta handik ordu batzuetara, milaka pertsonaren marmarra entzun
|
genuen
gure kaiola itxurako ukuilutik.
|
|
|
Hartan, musika intziri batzuk sentitu genituen jendearen marmarraren gainetik, gero eta hurbilago, gero eta sarkorrago. Luze gabe, gure ukuiluko hormaz bestaldean jotzeari ekin ziotenean —tronpetak, klarineteak, danborrak— berotasun lika bat sentitu
|
genuen
gure gorputzetan, ordu arte ezezaguna zitzaiguna. Desasosegatu, eta marru egin nuen.
|
|
|
Eztula, kaso egin behar...! Guk ere izan
|
genuen
gurean holakoxe bat. Uhu eta uhu hasi zen eta, ohartzerako, jaiki ezin zela bere ohatzean ezarrita zegoen.
|
|
|
" Guk? Zer egingo
|
genuen
guk. Polboroi batzuk ekarri zituen Jonek..."
|
|
2005
|
|
|
Euskal Herriari irri egiten zitzaion, eta irri egiten zitzaien turistei ere. Beraz, serioski prestatu
|
genuen
gure parte hartzea, irabazi, eta saria errefusatu genuen. Bistan dena biziki gaizki bizi izan zutela, fandango txapelketara frontoi batera pintada bat egitera doana bezala joan ginela leporatu ziguten, gaizkile bezala hartu gintuzten, baina gure helburua otoi errespetu pixka bat eskatzea zen.
|
|
|
Lauaxetaren ibilia Mungiari loturik dagoen arren, Laukizen jaio zen poeta eta Laukizen jaio haren arreba Felisa ere. " Herriko taberna eduki
|
genuen
guk Laukizen. Hantxe jaio ginen.
|
|
|
Prezioa adostu ondoren, kaputxinotatik Egia auzora eraman genuen egoitza. Leihorik gabeko zokoa, ardoak gordetzeko egokiagoa zen hartan gauzatu
|
genuen
gure bilakaeraren hastapena. Talde profesionala osatu genuen, ogibidea beste nonbaiten irabazten zuten pertsonekin, proiektu hartan bere onenak eman zituen jendez osatu hain zuzen.
|
|
|
Nik uste Gasteizen gehiago maite dutela saskibaloia futbola baino. Gogoan dut Alaves UEFAko finalera iritsi zen urtea, gutxi gorabehera ordu bertsutan izaten genituen partidak, eta hala ere beti edukitzen
|
genuen
gure ikuslegoa, 9.000 lagun. Gainera Gasteizko saskibaloi zalea tradizio handikoa da, saskibaloia ongi ezagutzen duena.
|
|
|
Ez zuen ezer ikustekorik. Guk ere telebista berritu nahi
|
genuen
gure produktuarekin, zeinak umorearekin eta ironiarekin zehaztutako ukitu marxista zuen. Gure produktua kritikoa eta urratzailea zen.
|
|
|
Gu gaztetan pribilegiatuak izan ginen: gauza pila bat genuen egiteko, eta ikusten
|
genuen
gure beharra zegoela, garrantzitsuak ginela; euskal kultura bultzatzeko... Guk bizi izan genituen urte haiek, politizatutako jaialdi haiek
Ez da bizi behar atzera begira, baina pena ematen dit gure seme alabek eta momentu hura ez bizi izanak.
|
|
|
Ileak kasuarekin zerikusia zuten guztiekin alderatu zituzten eta ADN frogak ezezkoak izan ziren. Ezagutzen al
|
genuen
guk ilearen ugazaba izan zitekeenik?
|
|
|
–Afari bat suspenditu
|
genuen
guk behin. Etxean.
|
|
|
Gabon Zaharrean. Afaria suspenditu
|
genuen
guk, partidua bezala. Zure partidua bezala.
|
|
|
Gogoratzen zara Pragan ikusi genuela Gustav Klimt? 1949an ikusi
|
genuen
guk eta gero jakin genuen 1918an hil zela, Vienan. Ni jaio baino urte bi lehenago hil zen Klimt, baina Pragan ikusi genuen guk gero.
|
|
|
1949an ikusi genuen guk eta gero jakin genuen 1918an hil zela, Vienan. Ni jaio baino urte bi lehenago hil zen Klimt, baina Pragan ikusi
|
genuen
guk gero. Pragan ikusi genuen hil eta 31 urte geroago.
|
|
|
Etxeko gauza guztiak egin zizkigun guri Julianek; egin zizkigun mahaiak, oheak, ateak... Eta suerte handia izan
|
genuen
guk, ze gero, fama hartu zuenean, zailagoa zen. Zailagoa zen zuen aitite Juliani enkargu bat egitea.
|
|
|
Gerora jakin
|
genuen
guk hori guztia, esan zuen ama Martinak, umeak ginen gu orduan. Izeko batek kontatu zigun guri inskripzioaren kontu hori.
|
|
|
Eta amama sukaldera bueltatu zenean, lurrean zegoen bisigua eta etxeko katua bisiguaren gainean, bisigua jaten. Katua izan
|
genuen
guk orduan etxean. Txakurra ere bai.
|
|
|
Eta gainera futbolean egin nahi
|
genuen
guk, horregatik atera ginen etxetik, baloia atera nuelako nik atzo. Baloi horia daukat nik, plastikozkoa.
|
|
|
Pintoreak Erreginaren zigilua pintatu zuen gero, tinta urdinez, eta idatzi zituen" United Kingdom" eta" Royal" bezalako hitzak, eta Erreginaren koroa eta armarria marraztu zituen zigiluaren erdi erdian. Ondo gutun elegantea egin
|
genuen
guk Ingalaterrako Erreginaren partez.
|
|
|
Eta lan? Lan egin
|
genuen
guk han ito arte. Dirua egiten genuen juntatu eta juntatu.
|
|
|
Lagun handia zen Silvestrerekin. Buster Keaton ikusten
|
genuen
guk asko.
|
|
|
Behin batean, torturatu egin zutela salatu zuen egunkarian. Ez
|
genuen
gure artean aipatu: gordinegia edo.
|
|
|
Bai, Loiolan bertan gauero joaten nintzen baserrit arrei eskolak ematera Loiolatxo deitzen
|
genuen
gure etxe ondoko egoitzara. Baserritarrak, lana bukatu eta ikasteraetortzen ziren.
|
|
|
Gutako inork ez zuen ordura arte sekula pentsatu Esteban hain fededuna zenik. Juxtu kontrakoa esango
|
genuen
gutako askok, ni tartean nintzela. Egia zen, beraz, Richardek esandakoa.
|
|
|
Portura orduko mozkortuta geunden gehienok, ez ginen Spanish Seaman’s Center era joan etxeko gutunen bila, agindua genion moduan fucking egitera eraman
|
genuen
gure mutil handia lepoan hartuta Ontario Street karrikako andrakalara, denon artean ordaindu behar genion estreinakoa.
|
|
|
Erkiziak arrazoi zuen, ez zen aski protestatzea, baina sarda senak ekartzen zigun egia haietarik ateratzen zituen ondorioak ez zirela legezkoak, umeak zanpatzen eta bortxatzen zituzten munstroen larruak ziren sotanak, hori uste
|
genuen
guk, frogatua geneukan. Bere parleria burututa eztabaida nahi zuela esan zigunean eskaini genion mututasun hartan Erkizia ikasle ohiarenganako dolua erakutsi geniola esanen nuke, eta aldi berean Erkizia fraidegaiaren azkartasunak piztu zigun gorrotoa.
|
|
2006
|
|
|
Unibertsitate garaian, berriz, bertako aldizkarian azaldu ziren nire ipuinak; baita beste idazle askorenak ere. La hora zuen izena eta han beste inon ez
|
genuen
gure lanak argitaratzeko modurik.
|
|
|
Bertan ahal zutena irakatsi zieten. Urte osoa pasa
|
genuen
gure seme alabak ikusi gabe. Kanpamenduetan geundenak berriz, marokoarren beldur ginen, eta haima azpietan zulo handiak egin genituen, bonbardatzen bagintuzten edo, bertan ezkutatu ahal izateko.
|
|
|
«Euskaldunak munduan ez dugu parerik» kantatzen
|
genuen
gure gaztetan.
|
|
|
Diskoaren azala ez da lehenengo froga. Singlea kaleratu genuenean abiatu
|
genuen
gure lanaren diseinua, eta hasieratik asmatu du, baina erdiz erdi. Gustu ematen du horrelako jendearekin lan egiteak.
|
|
|
Aitzitik, mende eta erdiko jauziaeginez, gaurko egunera etortzea gogoratu zitzaidan, eta nire XIX. mendekoeuskaldunak egin zuen alderantzizko bidaia eginaraztea haren ondorengoren bati.Funtsean, Pelloren eta Irriz ari den Errekaxkaren ilobaren iloba Euskal Herriraekarriko nuen. Gisa hartara, cheyene bat izanen
|
genuen
gure artean. Cheyeneeuskalduna, jakina, probestuta gazteendako lanak helduendakoak ez bezalakolizentziak onartzen dituela sinesgarritasunaren aldetik.
|
|
|
Munduan bada bazter bat (ez
|
genuen
guk
|
|
|
Jaien leihoa behin itxita eta urtean zehar Getxoko Udalak gazteonganako duen jarrera pasiboa eta hipokrita ikusirik, hutsune beltz eta sakon bat suposatzen zuen gazteen aisialdian. Sistemak inposaturiko indibidualtasun eta eredu atzerakoi horiekin apurtuz, guk geuk autogestionatuko
|
genuen
gure denbora librea, gazteon eskutik gazteontzat, inolako eskusartzerik gabe. Gaztetxeko talde aktibo bat, mendi irteerak, bideo forumak, esku pilota txapelketak, afariak, bertso saioak...
|
|
|
Gorabehera haiek guztiak zirela-eta, ulertzekoa da tabernariaren afera atzendu samarra izatea. Langilea eta efizientea
|
genuen
gure sheriffa, ordea, eta ez zeukan auzia ahaztuta.
|
|
|
Pintura ekarri bitartean aldamioa muntatu genuen sakristian, hango sabaia margotzeko. Sixtinako freskoak askoz handiagoak direnez, xehetasun bat aukeratu behar
|
genuen
guk.
|
|
|
Seinale bat iduri, bertzeei itsatsi gintzaizkien, hemen zizta eta han sasta. Hainbertzerako grina
|
genuen
gure lanean, elkar ere zauritu baikenuen, Orthezeko konkistatzaileek bezala. Istant baten buruko, odolez zipaturik geunden, eta azken hatsean edo hilik ziegako preso guztiak.
|
|
|
Garrüzen, salbu eta igandeko bazkarietan aitatxirekin, Estefaniak eltze betea prestatu eta sukaldean uzten zuen. Hara agertu ahalean betetzen
|
genuen
guk geure goporra. Ezponda Baithan, berriz, otordu guztiek zuten beren orena, bai gosariak, bai bazkariak, baita afariak ere, eta zorigaitza mahai luzera tenorez jarria ez zenari:
|
|
|
Koplak burutu genituelarik, tiro erauntsia etorri zen harresien gainera. Zuzen doan geziak bezala, haztatua
|
genuen
gure setiatzaileen bihotza.
|
|
|
Ez zen inor bistan ageri. Ez geneukan denbora galtzerik, gure aurretik haitzetan behera norbait jaitsi bazen, gauza bera egingo
|
genuen
guk ere. Baina guk ez genekien biderik.
|
|
|
Berehala
|
genuen
gurekin ostalaria. Gizon txiki sendokotea zen.
|
|
|
Ez zaigu sekula dirurik faltatu, eta pozik bizi izan gara hiri gaineko malda batean erositako txaletan. Bai Jose Luis bai ni neu ere ugalkorrak izan arren, ospitaleko kide baten laguntzaz, eta sexu hautaketaren kontrako legediari iruzur eginez, intseminazio artifizialaren bitartez sortu
|
genuen
gure ume bakarra, mutila izango zela ziurtatuz; Antton jarri genion, nire aitaren omenez. Eta hemezortzi urte betez gero behin baino gehiagotan damutu naizen arren, hogeita hemezortzi urte izan arte ez nuen gidabaimenik atera.
|
|
|
Edurneren iragarpenen bat betetzen ez zen bakoitzean, aitarekin elkartu eta abakandoa edo txangurroa jaten ospatzen genuen, hala egin genuen, esaterako, unibertsitate ikasketak amaitu nituenean, edo hiritik kanpo lan egiteko eskaintzaren bati ezetza eman ostean, Jose Luisekin serio irteten hasi nintzenean, eta baita Antton txikiaren lehenengo alergia frogak negatiboak zirela esan zigutenean ere?. Gaia maiz erabiltzen
|
genuen
gure arteko elkarrizketetan: nire hipotesiaren arabera, goian entseatu dudan gertakarien berreraikuntzan iradoki dudan bezala, Edurne berehala ohartu zen argazki hura nirea zela, Antonioren alaba txikiarena alegia, eta mendekuz kontatu zion aitari kontatu ziona; aita ez zegoen horren seguru, eta arauak zorrotz betetzen jarraitzearen alde zegoen.
|
|
|
guk apenas ezagutzen genuen. Ez zela eskoletara ondo adaptatu, depresioak jota zegoela, Galiziara itzuli nahi zuela eta ea zainduko
|
genuen
guk gau hartan; hark ezin zuela, eta ez zuela irakasle bat horrela galdu nahi. Ba bi hilabete egin zituen gure etxean elementuak, bere ikasle batekin endredatu zen arte.
|
|
|
–Ikusten dituzuen hauek egitea erabaki
|
genuen
guk, eta beti gorde izan dugu antolaketa berberau.
|
|
|
Jaun onak gorde zaitzala, esan
|
genuen
guk.
|
|
|
Piz Palüko infernu zuria ikustetik zetozenak, inola ere. Postetxe aldera hartu
|
genuen
guk. Elsbethek etxera joan nahi zuen, eta nik ez nuen ezagunik ikusi nahi.
|
|
|
Oso egun bereziak izan ziren. Jolasa besterik ez
|
genuen
guk buruan. Karlistei Gorritirako bidea erakustea zen gehien entretenitzen gintuenetako bat.
|
|
|
Bentaja horixe zuen aitak trenbidean lan egiteak: errealik ordaindu gabe hartzen
|
genuen
guk trena. Eta ordaintzeko errealik ez genuenontzat garrantzitsua zen hori.
|
|
|
" Handik Marsellara. Elurtuta ikusi
|
genuen
guk Marsella. Eta Gabon Gaua Lourdesen pasatu genuen".
|
|
|
Utzi in behar izan zuen bere gela Mixak, bajerara itzuli zen, han montatu
|
genuen
gure tingladoa, burni batzuk atzeman genituen, eta haiekin eta ohol batzuekin in genituen mahaiak, bagenuen sukalde txiki bat, Mixak bere pruebak han in zituen, zerbait asmatu behar dugu, esaten zidan, besteek ez dutena!, saltxitxak hiru tipulen saltsan!, joan zen azokara eta bati tipula txuriak, besteari tipula gorriak, besteari tipulinak, bi poltsa haundirekin etorri zen, esan nion, jendiak ais... ha!
|