2011
|
|
Nahiz eta ez izan atmosferaren osagai nagusia, karbono dioxidoaren kontzentrazioa handia da, eta,
|
batez
ere, oso adierazgarria. Egun, bolumenaren% 0,035 gainditu du.
|
|
O2 aren kontzentrazioa murritza bada, konposatu organikoen errekuntza prozesuak beste bide
|
batetik
hartzen du:
|
|
Gas toxiko hau kantitate handitan askatzen da ibilgailuen ihes hodietatik,
|
batez
ere barne errekuntzako motorren tenperatura dagokiena baino baxuagoa denean (ohikoa izaten da hori, esate baterako, udazkeneko eta neguko goiz hotzetan). Karbono monoxidoa toxikoa da, eta haren kontzentrazioa altua denean (toki itxietan, adibidez), hilgarria ere izan daiteke.
|
|
Azken urteotan, hidroklorofluorokarburoek ordezkatu dituzte gas egonkor eta merke horiek. Gaur egun,
|
batez
ere hidrofluorokarburoak erabiltzen dira ordezko gisa (HCFak).
|
|
4 irudia. Mahuka iragazkien kutxa, porlan fabrika
|
batean
.
|
|
Partikula bakoitza kondentsaziogune
|
bat
da, eta ur lurruna jasotzen du. Mikrotanta bakoitzak ingurune heze ezin hobea ematen du, erreakzio mota asko erraz gerta daitezen.
|
|
5 irudia. Ur lurruna eta konposatu organiko lurrunkorren emisioa alkohol fabrika
|
batean
, alderantzikatze termikoa gertatzen ari den unean berean.
|
|
Kutsatzaile kirasdun
|
baten
pertzepzio atalasea aireko kontzentrazioaren zein haren izaeraren araberakoa da (ikus 3 taula).
|
|
Kutsatzaile atmosferikoen laginketa egiteko, berariazko zentroen sare
|
bat
eratzen da ikertu nahi den eremuan. Esate baterako, ikerketa eta kutsaduraren segimendua egiteko, 2 km2 an behin airearen kalitatea ebaluatzeko etxetxo edo gune bat ezartzen da hirian; eremu zabalagoetan, ordea, zentroak gehiago sakabanatzen dira.
|
|
Kutsatzaile atmosferikoen laginketa egiteko, berariazko zentroen sare bat eratzen da ikertu nahi den eremuan. Esate baterako, ikerketa eta kutsaduraren segimendua egiteko, 2 km2 an behin airearen kalitatea ebaluatzeko etxetxo edo gune
|
bat
ezartzen da hirian; eremu zabalagoetan, ordea, zentroak gehiago sakabanatzen dira. Kutsaduraren iturria oso zehatza bada (kebideak, adibidez), zentroak emisio iturriaren inguruan kokatzen dira, zirkulu zentrokideak osatuz, eta lekuko haize nagusien arabera.
|
|
Kutsaduraren iturria oso zehatza bada (kebideak, adibidez), zentroak emisio iturriaren inguruan kokatzen dira, zirkulu zentrokideak osatuz, eta lekuko haize nagusien arabera. Dena den, kanpoko erreferentziaren
|
bati
eutsi behar zaio. Bestalde, bermatu egin behar da ez dela egongo inguruko beste foku garrantzitsuen interferentziarik.
|
|
6 irudia. aire kalitatea ebaluatzeko gune
|
bat
, hiri batean.
|
|
6 irudia. aire kalitatea ebaluatzeko gune bat, hiri
|
batean
.
|
|
Kutsatzaileek emisioan eta immisioan duten kontzentrazioen arteko erlazioa 1.000 ere izan daiteke. Oro har, aire bolumen jakin
|
bateko
substantzien kontzentrazioa hain txikia denean, aire bolumen handiak hartu behar dira analisia egin ahal izateko. Laginketak egiteko, oinarrizko tresna hauek behar dira:
|
|
Qbatez bestekoa airearen
|
batez
besteko emaria
|
|
Tresna automatikoetan, aire emari konstante
|
batek
atzemate ekipoa zeharkatzen du (emaria substantziaren araberakoa da), eta kutsatzailearen kontzentrazioa harturiko lagin bolumen jakinean neurtzen da. Beraz, denbora ere lehentasunezko aldagaia da, aire bolumena eta denbora ezagututa tresnak berak egiten duelako analitoaren ebaluazioa.
|
|
Eskuko tresnetan, ponpak bilketa onilaren bitartez xurgatzen du airea; partikulak solidoen iragazkitik igarotzen dira, eta, gero, burbuilak eratuz berariazko soluzio biltzaile
|
batetik
pasarazten da airea, soluzio hori kutsatzailearen araberakoa izanik. Eskuarki, laginak laborategira eraman eta metodo topikoak erabiliz analizatzen dira (bolumetriak, grabimetriak, kromatografía, espektrofotometria...).
|
|
7 irudia. Bolumen txikiko kaptadore
|
baten
osagaiak.
|
|
Bilketako onila: airea sistemara sartzeko, 3 cm-ko ahoa duen inbutua erabiltzen da, gehienetan plastikozkoa izaten dena; inbutu hori iragazkiari lotzen zaio, gehienez 6 m luze den plastikozko hodi malgu
|
baten bitartez
; hodiaren bihurguneek ezin dute 5 cm baino gutxiagoko erradioa izan (airearen fluxuak oztoporik izan ez dezan); onilaren kokapenak honako kondizio hauek bete behar ditu:
|
|
Iragazkia: askotariko materialez egindakoak izaten dira (hainbat motatako paperak, beira zuntza, polimero sintetikoak, eta abar), eta
|
bata
edo bestea erabiltzen da harrapatu nahi den partikula motaren edo haren diametroaren arabera; iragazki ontzian ezartzen da, eta tresnak hermetikoki itxita gelditu behar du, iragazkia xurgaturiko aireak bakarrik zeharka dezan.
|
|
Burbuila garbigailua (impinger): iragazkian partikula solidoak harrapatu ondoren, aire laginari bor bor eragiten zaio beirazko flaskoan dagoen berariazko disoluzio biltzaile
|
batean
; flaskoak Dreschel motako borosilikatozko aire garbigailuak izaten dira, gardenak eta kolorgeak; laginketa metodoaren araberako neurria izaten dute (oro har, 100 ml-tik 150 mL-ra bitartekoak dira); burbuila garbigailuaren burua hainbat motatakoa izan daiteke (esate baterako, nitrogeno oxidoak jasotzeko, beirazko kanula zulodunak, eta sufre oxidoak jasotzeko, berriz, beira poroduna) (ikus 8 irudia...
|
|
bolumen txikiko kaptadoreak askotan kanpoaldean kokatzen direnez gero, kutxaren barnean berotze sistemak instalatzen dira normalean. Joule efektua duen erresistentzia elektriko
|
baten bidez
, barruko tenperatura konstante mantentzen da, disoluzio biltzailea izoztu ez dadin edo haren tenperatura jatsi ez dadin kutsatzailearen disolbagarritasuna gehiegi gutxitzeraino.
|
|
Babes kutxa: aipaturiko osagai guztiak erresistentzia handiko metalezko kutxa
|
baten barnean
kokatzen dira.
|
|
Horrelakoetan, flaskoa kutxatik askatu behar da, kontu handiz eta bertikalki (okertu gabe), eta kutxatik atera. Garraiorako, tefloiz edo tefloiaren antzeko material
|
batez
egindako tapoi batekin ixten da flaskoaren ahoa (ez erabili kautxuzko tapoirik). Disoluzioa beste ontzi batetara pastu nahi bada (plastikozko ontziak erabiltzen dira lagin alkalinoentzat, eta beirazkoak azidoentzat), impinger edo burbuila garbigailua disoluzio biltzailearekin garbitu behar da bi aldiz, eta garbiketa urak laginaren ontzira isuri behar dira, ondoren laborategira eramateko.
|
|
Horrelakoetan, flaskoa kutxatik askatu behar da, kontu handiz eta bertikalki (okertu gabe), eta kutxatik atera. Garraiorako, tefloiz edo tefloiaren antzeko material batez egindako tapoi
|
batekin
ixten da flaskoaren ahoa (ez erabili kautxuzko tapoirik). Disoluzioa beste ontzi batetara pastu nahi bada (plastikozko ontziak erabiltzen dira lagin alkalinoentzat, eta beirazkoak azidoentzat), impinger edo burbuila garbigailua disoluzio biltzailearekin garbitu behar da bi aldiz, eta garbiketa urak laginaren ontzira isuri behar dira, ondoren laborategira eramateko.
|
|
Garraiorako, tefloiz edo tefloiaren antzeko material batez egindako tapoi batekin ixten da flaskoaren ahoa (ez erabili kautxuzko tapoirik). Disoluzioa beste ontzi
|
batetara
pastu nahi bada (plastikozko ontziak erabiltzen dira lagin alkalinoentzat, eta beirazkoak azidoentzat), impinger edo burbuila garbigailua disoluzio biltzailearekin garbitu behar da bi aldiz, eta garbiketa urak laginaren ontzira isuri behar dira, ondoren laborategira eramateko.
|
|
Lagina berehala identifikatu behar da, eta, ondoren, garraio kutxa berezi eta egoki
|
batean
jarri; garraioa berme osoz egin behar da, hausturak saihestuz edo argiaren eragina ekidinez. Garraiatu bitartean, flaskoak edo ontziaak bertikal egon behar du, isurketak saihesteko.
|
|
Euskarria: tripodea, flasko biltzaileari heltzeko egitura berezi
|
batekin
prestatua. Gainaldean, babes sareta bat dauka gorputz arrotzik eror ez dadin; aire librean egon behar duenez, altzairu herdoilgaitzezkoa izaten da.
|
|
tripodea, flasko biltzaileari heltzeko egitura berezi batekin prestatua. Gainaldean, babes sareta
|
bat
dauka gorputz arrotzik eror ez dadin; aire librean egon behar duenez, altzairu herdoilgaitzezkoa izaten da.
|
|
Tanga biltzailea: beira, altzairu edo plastiko berezizko flasko
|
bat
da. Haren ahoaren diametroarekin, F faktorea kalkulatzen da; eta faktore hori jasotako partikula guztien pisuaz biderkatuta, materia jalkikorren kontzentrazioa kalkulatzen da (mg/ m2).
|
|
Partikula esekiak hartu nahi direnean, iragazte laginketa egiten da. Kasu horretan grabitate indarraren eragina nahikoa ez denez gero, ekipoak xurgatze sistema
|
bat
dauka (ponpa). Partikula jalkikorrak eta esekiak bereizteko, iragazki berezi bat ezartzen zaio.
|
|
Kasu horretan grabitate indarraren eragina nahikoa ez denez gero, ekipoak xurgatze sistema bat dauka (ponpa). Partikula jalkikorrak eta esekiak bereizteko, iragazki berezi
|
bat
ezartzen zaio. Hala, airea estalki baten azpitik iristen da ekipoaren iragazkiraino (estalkia bi isurkitakoa edo biribila izanik), eta emari handiko ponpa batek xurgatzen du (0,85 m3/ min).
|
|
Partikula jalkikorrak eta esekiak bereizteko, iragazki berezi bat ezartzen zaio. Hala, airea estalki
|
baten azpitik
iristen da ekipoaren iragazkiraino (estalkia bi isurkitakoa edo biribila izanik), eta emari handiko ponpa batek xurgatzen du (0,85 m3/ min). Diametroa 10, m baino txikiagoa duten partikulak jasotzen dira horrela, eta laginketak, eskuarki, 24 h irauten du.
|
|
Partikula jalkikorrak eta esekiak bereizteko, iragazki berezi bat ezartzen zaio. Hala, airea estalki baten azpitik iristen da ekipoaren iragazkiraino (estalkia bi isurkitakoa edo biribila izanik), eta emari handiko ponpa
|
batek
xurgatzen du (0,85 m3/ min). Diametroa 10, m baino txikiagoa duten partikulak jasotzen dira horrela, eta laginketak, eskuarki, 24 h irauten du.
|
|
hondarrak, kedar eta errauts hegalariak, landareen polenak, oxido metalikoak, etab. Onila airean denbora luzean egoten denez, paper puskak, zuhaitz hostoak eta beste ere eror litezke barnera. Hori dela eta, bahe moduko sare
|
bat
ezartzen zaio, laginketa tangetan horrelako material ezegokirik ager ez dadin.
|
|
Gas kutsatzaile hau, kontzentrazioa determinatzeko, erraz atzematen da bolumen txikiko kaptadorearekin, azido sulfurikoaren disoluzio biltzaile
|
batean
. Horrela, amonio sulfato gatza osatzen da, eta Nessler erreaktiboarekin erreakzionatzen du.
|
|
Pipetak eta beirazko ohiko beste materialen
|
bat
|
|
D1 Disoluzio biltzailea: 1.000 mL-ko matraze aforatu
|
batean
, ur destilatua ezarri eta 1,4 mL H2SO4 disolbatu (sulfuriko komertziala erabil daiteke, 1,84 g/ cm3-ko pisu espezikoa duena, esate baterako); gehitu ur destilatua, arrasean jarri arte.
|
|
D3 Laneko disoluzio patroia. 10,0 mL D2 disoluzio hartu (pipetaz) eta 1.000 mL-ko matraze aforatu
|
batean
jartzen da; ur destilatua gehitu, arrasean jarri arte; disoluzio horrek 10 µg NH3/ mL ditu.
|
|
SO2 lehen kutsatzaile moduan isurtzen da,
|
batik
bat. Atmosferara iritsitakoan, erreakzio fotokimikoen bitartez, SO3 bihur daiteke, eta SO3 hori bigarren mailako kutsatzailea da.
|
|
D2 BTEX nahasketaren laneko disoluzio patroia. 10 mL-ko flasko
|
batean
, 9 mL pentano isurtzen dira. Berehala, 1 mL D1 disoluzio gehitu, eta azkar itxi lurrunketa ekiditeko.
|
|
Idatzi koadernoan uneko datu meteorologikoak, gasometroaren irakurketa eta laginketa hasteko ordu zehatza. Ponpa martxan jarri eta aire bolumen zehatz
|
bat
pasarazten da kartutxoan zehar. Hasteko, 10 L rekin egin daiteke proba.
|
|
Horrela, ikatzean itsatsitako substantzia organikoak fase likidora pasatzen dira, eta han disolbatzen. Pentanoak ikatz partikula txikienetariko batzuk garraia ditzake; hori dela eta, likidoa iragazi behar da 0,45 µm-ko nylonezko iragazki
|
batekin
(oso garrantzitsua da urrats hori egitea, solidoak zutabe kromatografikora iritsiz gero, zutabea berehala buxatuko bailitzateke). Iragazitakoa 100 mL-ko matraze aforatu batean jaso, eta arrasean jarri pentanoa gehituta.
|
|
Pentanoak ikatz partikula txikienetariko batzuk garraia ditzake; hori dela eta, likidoa iragazi behar da 0,45 µm-ko nylonezko iragazki batekin (oso garrantzitsua da urrats hori egitea, solidoak zutabe kromatografikora iritsiz gero, zutabea berehala buxatuko bailitzateke). Iragazitakoa 100 mL-ko matraze aforatu
|
batean
jaso, eta arrasean jarri pentanoa gehituta. Tapoia itxi, eta matrazea leku freskoan jaso.
|
|
Horrela, substantzia bakoitzaren erretentzio denborak finkatzen dira erabilitako berariazko zutabe horretan. Datu horiekin, berariazko taula
|
bat
osatzen da (ikus 7 taula).
|
|
Hori guztiaz gain, saiakuntza hau egiteko BTEX konposatuaren osagaien patroi multzo
|
bat
behar da. Horretarako, 10 mL-ko 6 flasko hartu, eta, hurrenez hurren, D2 disoluzioaren ondoko bolumen haek gehitu behar zaizkie (mikropipetaz edo pipeta arruntez):
|
|
Ekipoaren programa informatikoak gailurren integrazioa egiten du, patroietan substantzia bakoitzaren zer kontzentrazio zehatz dagoen jakiteko. Lorturiko datuekin, berariazko taula
|
bat
osatuko dugu (ikus 8 taula).
|
|
Erretentzio denborek laguntzen dute substantzia bakoitzaren agerpena finkatzen. Konposatu bakoitzarentzat berariazko kalibrazio zuzen
|
bat
eraiki behar da (bentzenoarena, toluenoaren, etilbentzenoarena eta xilenoarena). Gailurren azalerak vs substantzien kontzentrazioak (µg/ L) marraztu behar dira, kalibrazio zuzenak egiteko.
|
|
Emaitzen desbideratzeak ezabatzeko, komeni da zutabetik igaroaraztea laginaren 1,0 µL ko dosi
|
bat
baino gehiago; batetik besterako denbora tartea eman da.
|
|
Emaitzen desbideratzeak ezabatzeko, komeni da zutabetik igaroaraztea laginaren 1,0 µL ko dosi bat baino gehiago;
|
batetik
besterako denbora tartea eman da.
|
|
Limite motaBatez besteko tarteaBalio mugaOrduko muga balioa pertsonen osasuna babesteko1 ordu350 µg/ m3 (maila hau ezin da gainditu urtean 24 aldiz baino gehiagotan) Eguneko muga balioa pertsonen osasuna babesteko24 ordu125 µg/ m3 (maila hau ezin da gainditu urtean 3 aldiz baino gehiagotan) Muga balioa ekosistemak babestekoUrte
|
bat
eta negua (urriaren 1etik martxoaren 31ra) 20 µg/ m3
|
|
Erreferentziako denbora tarteaKontzentrazioaBalorazioaOrduko
|
batez
bestekoa180 µg/ m3Biztanleriari jakinarazteko mugaOrduko batez bestekoa240 µg/ m3Biztanleria ohartarazteko muga8 orduko batez bestekoa120 µg/ m3Osasunaren babesaOrduko balioak maiatzetik uztaileraAOT40= 6.000 µg/ m3 hLandaretzaren babesaOrduko balioak apiriletik iraileraAOT40= 20.000 µg/ m3 hBasoen babesaUrte 140 µg/ m3Kalteak materialei
|
|
Erreferentziako denbora tarteaKontzentrazioaBalorazioaOrduko batez bestekoa180 µg/ m3Biztanleriari jakinarazteko mugaOrduko
|
batez
bestekoa240 µg/ m3Biztanleria ohartarazteko muga8 orduko batez bestekoa120 µg/ m3Osasunaren babesaOrduko balioak maiatzetik uztaileraAOT40= 6.000 µg/ m3 hLandaretzaren babesaOrduko balioak apiriletik iraileraAOT40= 20.000 µg/ m3 hBasoen babesaUrte 140 µg/ m3Kalteak materialei
|
|
Erreferentziako denbora tarteaKontzentrazioaBalorazioaOrduko batez bestekoa180 µg/ m3Biztanleriari jakinarazteko mugaOrduko batez bestekoa240 µg/ m3Biztanleria ohartarazteko muga8 orduko
|
batez
bestekoa120 µg/ m3Osasunaren babesaOrduko balioak maiatzetik uztaileraAOT40= 6.000 µg/ m3 hLandaretzaren babesaOrduko balioak apiriletik iraileraAOT40= 20.000 µg/ m3 hBasoen babesaUrte 140 µg/ m3Kalteak materialei
|
|
(Oharra: AOT40 kalkulatzeko, egun guztietako orduko balioak hartzen dira, 08:00etatik 20:00etara, eta haien
|
batez
bestekoa kalkulatzen da).
|
|
Egiaztatze analisi
|
bat
egin behar denean, arau homologatuak erabiltzen dira. Hala ere, aukera ugari dago kutsatzaile atmosferikoak lagintzeko eta analizatzeko, egiaztatze analisietan zein analisi irekietan.
|
|
Disoluzio horren bizitza hilabete
|
batekoa
da, hozkailuan gordetzen bada.
|
|
Torina disoluzioa egunero prestatu behar da beharrezkoa denean. Edonola ere, inoiz ez da erabiliko aste
|
bat
baino zaharragoa den disoluziorik.
|
|
Kalibrazio zuzenean, zehaztasun handiena 0tik 6 µg/ mL-ra bitartekoan lortzen da. Burbuila garbigailuko laginaren kontzentrazioa hori baino handiagoa bada, egokiagoa da beste alikuota sorta
|
bat
prestatzea; alikuota berri horiek prestatzeko, diluzioak egiten dira, harik eta haien kontzentrazioak tarte horretan kokatu arte. Orduan, saiakuntzaren azken puntua (laginen absorbantziaren neurketa) berriro egiten da.
|
|
Diazoazio erreakzioan, HNO2 aren bidez, amina primarioak diazonio gatz bihurtzen dira. Akoplamendu erreakzioan, berriz, fenol edo amina
|
bat
diazonio konposatu batekin konbinatzen da; erreakzioaren produktua azokonposatu bat da.
|
|
Diazoazio erreakzioan, HNO2 aren bidez, amina primarioak diazonio gatz bihurtzen dira. Akoplamendu erreakzioan, berriz, fenol edo amina bat diazonio konposatu
|
batekin
konbinatzen da; erreakzioaren produktua azokonposatu bat da.
|
|
Diazoazio erreakzioan, HNO2 aren bidez, amina primarioak diazonio gatz bihurtzen dira. Akoplamendu erreakzioan, berriz, fenol edo amina bat diazonio konposatu batekin konbinatzen da; erreakzioaren produktua azokonposatu
|
bat
da.
|
|
Laginketa egin bitartean, baliteke disoluzio biltzailearen parte
|
bat
galtzea, tenperaturaren eraginez. Likidoaren murrizketa oso handia bada, saiakuntza errepikatu daiteke, 50 mL D1 erabiliz, 100 mL-ren ordez.
|
|
Hori gertatzen bada, beste metodo
|
bat
, egokiagoa, erabili behar da: sodio fenolatoaren kolorimetria.
|
|
Metilo erradikal
|
bat
daraman konposatu bentzenikoa.
|
|
Protokolo honen hasieran adierazitako lan parametroak EC Wax motako zutabe
|
batenak
dira. Kontuan izan fabrikatzaile bakoitzak balio egokienak ematen dituela bere produktuarentzat.
|
|
Esate baterako, eta bi adibide emateagatik, bolumen txikiko kaptadorea da gehien aukeraturiko laginketa ekipoa, hezkuntza horniduretan arruntena delako. Era berean, analisian, kolorimetroa eta adostasuneko prozedura proposatzen dira, espektrofotometro sofistikatuak alde
|
batean
utzita.
|
|
D1 0,005 M den bario perkloratoa. 1 L ko matraze aforatu
|
batean
, 2 g bario perklorato trihidrato destilatu behar dira ur destilatutan, matrazea arrasean jarri arte.
|
|
D2% 1,8 den azido perklorikoa. 1 L ko matraze
|
batean
, 25 mL azido perkloriko disolbatu behar dira ur destilatutan, eta arrasean jarri.
|
|
Prozedura analitiko honetan, zuria zelulosazko iragazpaper
|
bat
besterik ez da, laginketarako erabili dena bezalakoa. Laginketako iragazpaperari egin zaizkion operazio berak aplikatuko zaizkio zuriari, aireari iragazpaperean zehar igarotzea eragoztea izan ezik.
|
|
Laginketako iragazpaperari egin zaizkion operazio berak aplikatuko zaizkio zuriari, aireari iragazpaperean zehar igarotzea eragoztea izan ezik. Zuriaren paper hau lepo hariduneko flasko
|
batean
jasotzen da (laginketako iragazpaperarekin egin den bezala), eta zuri moduan identifikatu behar da. Lagina hozkailuan sartu baldin bada, zuria ere hozkailuan jaso da.
|
|
Puntuari ez zaio erraz antzematen; ahul agertzen da, eta ikusteko, arreta handiz behatu behar zaio. Kolorea horitik laranjaren eta gorrixkaren arteko tonu
|
batera
aldatzen da. Aldaketa hobeto nabaritzeko, lanpara fluoreszente bat jar daiteke matrazearen atzealdean.
|
|
Kolorea horitik laranjaren eta gorrixkaren arteko tonu batera aldatzen da. Aldaketa hobeto nabaritzeko, lanpara fluoreszente
|
bat
jar daiteke matrazearen atzealdean.
|
|
Adibidez, onil biltzailearen ahoak 30 cm baino gehiagoko diametroa izan behar du, eta 10 cm-ko garaiera. Sistema osoa tripode
|
baten gainean
jartzen da. Onilaren ahotik lurzorura gutxienez 120 cm-ko tartea behar da.
|
|
Laginketa denbora ez da izaten 30 egun baino laburragoa. Leku beroetan edo udan, materia jasotzeko ontzien barnean disoluzio berezi
|
bat
ipintzen da, algak ugaltzea saihesteko: nahikoa da 1 mg/ L kobre sulfato disolbatzea, 500 mL ur destilatutan.
|
|
Behin laginketa eginda, denbora jakin
|
batean
bildutako materiaren neurketa grabimetrikoari ekiten zaio; hau da, ontzian jasotakoa iragazi egiten da, fase disolbagarriak eta uretan disolbatu ezin direnak bereizteko, eta iragazkian bildutakoa pisatzen da.
|
|
Ontzien edukiera laginketa egin nahi den aroko ohiko plubiometriaren araberakoa izango da. Erreferentzia gisa, toki lehorretan 10 L ko ontzi
|
bat
erabil daiteke, eta leku euritsuagoetan, berriz, 20 edo 40 L koak. Eurite handiak izaten diren tokietan, azkenik, are handiagoak.
|
|
Materia disolbaezinak paperean gelditzen dira; uretan disolbagarriak direnek, aitzitik, iragazkia zeharkatzen dute. Papera betetzen denean eta haren poroak ixten direnean, beste
|
batez
ordezkatzen da, eta aurrekoa Petri kutxa batean gordetzen da.
|
|
Ekipo pertsonaleko ponpa piztu, eta lagina hartzen da. Laginketa amaitutakoan, neurtu nahi diren konposatuak atzeman ondoren, ikatzetik askatzen dira pentanoaren disoluzio
|
batekin
. Gero, konposatu organikoak dauzkan pentano hori analizatzeko, gas kromatografia (GC) erabiltzen da.
|
|
Gero, konposatu organikoak dauzkan pentano hori analizatzeko, gas kromatografia (GC) erabiltzen da. Teknika hori asko erabiltzen da gas fasean dauden substantziak bereizteko,
|
batez
ere konposatu organikoak analizatu nahi direnean. Zutabe kromatografikoan substantziak bereizi eta gero, garraren ionizazioaren detektagailuak (FID) identifikatu egiten ditu.
|
|
Materia disolbaezinak paperean gelditzen dira; uretan disolbagarriak direnek, aitzitik, iragazkia zeharkatzen dute. Papera betetzen denean eta haren poroak ixten direnean, beste batez ordezkatzen da, eta aurrekoa Petri kutxa
|
batean
gordetzen da.
|
|
Iragazitako urak, baita garbiketetakoak ere, kitasato
|
baten barnean
biltzen dira. Bilketa ontziaren paretan eta hondoan materia apurren bat geldituko denez gero, ur pixka bat erabili behar da garbitzeko eta iragazteko.
|
|
Iragazitako urak, baita garbiketetakoak ere, kitasato baten barnean biltzen dira. Bilketa ontziaren paretan eta hondoan materia apurren
|
bat
geldituko denez gero, ur pixka bat erabili behar da garbitzeko eta iragazteko. Iragazi ondoren, bildutako ur guztiaren bolumena idatzi behar da, garbiketetako uren bolumena barne.
|
|
Ondoren, kendura horien guztien batura kalkulatu behar da. Horrela lortzen da BSG kaptadore jakin
|
batekin
eta laginketa denbora jakin batean bildu den eta uretan disolbaezina den hondakin lehorraren pisua.
|
|
Ondoren, kendura horien guztien batura kalkulatu behar da. Horrela lortzen da BSG kaptadore jakin batekin eta laginketa denbora jakin
|
batean
bildu den eta uretan disolbaezina den hondakin lehorraren pisua.
|
|
Pab neurri alikuota guztien
|
batez
besteko pisua (mg)
|
|
1, 273·106 BSG normalizatu
|
baten
diametroa/ sekzioa erlazioaren zuzenketa faktorea
|
|
Egungo arauek BSG kaptadorea bigarren mailara eraman dute, eta, hainbat urtetan eta egoeratan erabili ondoren, immisioko partikula jalkikorren laginketan erreferentziako ekipoa izateari utzi dio (hala ere, oraingoz, oso erabilia da toki askotan,
|
batez
ere, ez denean beharrezkoa analisiaren emaitza arauaren arabera ziurtatzea). Orain, 10 µm-ko diametroa edo handiagoa duten partikulak atzemateko, bolumen handiko kaptadoreak erabiltzen dira (BHK), iragazkian berariazko paper bat ezarriz.
|
|
Egungo arauek BSG kaptadorea bigarren mailara eraman dute, eta, hainbat urtetan eta egoeratan erabili ondoren, immisioko partikula jalkikorren laginketan erreferentziako ekipoa izateari utzi dio (hala ere, oraingoz, oso erabilia da toki askotan, batez ere, ez denean beharrezkoa analisiaren emaitza arauaren arabera ziurtatzea). Orain, 10 µm-ko diametroa edo handiagoa duten partikulak atzemateko, bolumen handiko kaptadoreak erabiltzen dira (BHK), iragazkian berariazko paper
|
bat
ezarriz. BSGan oinarrituriko metodoarekin alderatuz, abantaila nabarmenak ditu BHKk:
|
|
Askoz denbora tarte laburragoa behar da nahiko esanguratsua den lagin
|
bat
hartzeko (ordu gutxi batzurekin nahikoa izaten da).
|
|
Determinazio grabimetrikoa egitea oso erraza da. Balantza analitikoa erabiliz, berriro pisatzen dira kapsula eta papera, biak
|
batera
(Pkpl).
|
|
Airearen kalitatea ebaluatzeko, ezinbestekoa da talde horrek ingurune atmosferikoan (immisioan) zer kontzentrazio duen jakitea. Gainera, oinarrizko parametro
|
bat
izaten da aire kalitatea neurtzeko erabiltzen diren adierazle gehienetan, (adierazle hauek administrazioek kudeatzen dituzte, hirietan bereziki). Laginketa ekipoak 0,1 µm-ko diametroa baino txikiagoa duen materia esekia xurgatzen du (bolumen txikiko kaptadoreak ere balio du determinazioa egiteko), eta iragazpaperean itsasten da.
|
|
Gero, lehorgailura eraman, girotu arte. Azkenik, biak
|
batera
pisatu balantza analitikoan, eta emaitza (Pkp) koadernoan idatzi. Iragazpapera eta kapsula lehorgailuaren barnean gordetzen dira, erabili arte.
|
|
Laginketa denbora 24 ordu izango da, gutxienez. Hala ere, aldez aurretik saiakuntza
|
bat
eginez gero, parametro horien guztien balio egokiak zehaztu ditzakegu. Edonola ere, tokiko beharren arabera aldatzen dira parametro horiek; izan ere, laginketako kondizio teknikoek ahalik eta hoberenak izan behar dute, lagin adierazgarri bat eta detekzio mugen artean dagoena lortzen dela bermatzeko.
|
|
Hala ere, aldez aurretik saiakuntza bat eginez gero, parametro horien guztien balio egokiak zehaztu ditzakegu. Edonola ere, tokiko beharren arabera aldatzen dira parametro horiek; izan ere, laginketako kondizio teknikoek ahalik eta hoberenak izan behar dute, lagin adierazgarri
|
bat
eta detekzio mugen artean dagoena lortzen dela bermatzeko.
|
|
Determinazio grabimetrikoak ez du inolako zailtasunik. Grabimetria egiteko, kapsula eta materia itsatsia duen papera berriro pisatzen dira (Pkpl), biak
|
batera
, balantza analitikoa erabiliz.
|
|
Erreflektometria analisi metodo optiko
|
bat
da. Islakortasunaren edo erreflektantziaren neurketan oinarritzen da.
|
|
Hala, iragazpaperaren belztura maila neurtzen da. Horretarako, paperera argi sorta
|
bat
helarazten da, eta islaturiko argia belztura mailaren arabera, gutxiago edo gehiago) detektagailura iristen da (tresna optiko horren osagai fotosentikorrera). Fotoien energia korronte elektriko bihurtzen da, eta azken horren intentsitatea amperemetroaren bidez neurtzen da.
|
|
BTK toki zabal eta garbi
|
batean
kokatu, oztopoetatik ongi bereizirik. Idatzi koadernoan ekipoa zer egunetan eta ordutan kokatu dugun, bai eta gasometroaren bilketa hasierako irakurketa ere.
|
|
Laginketa denbora 24 ordu izango da, gutxienez. Hala ere, aldez aurretik saiakuntza
|
bat
eginez gero, parametro horien guztien balio egokiak zehaztu ditzakegu. Edonola ere, tokiko beharren arabera aldatzen dira parametro horiek; izan ere, laginketako kondizio teknikoek ahalik eta hoberenak izan behar dute, lagin adierazgarri bat eta detekzio mugen artean dagoena lortzen dela bermatzeko.
|