|
2001
|
|
|
saloitik ohera eta ohetik... Erotzeko zorian zaude, txori
|
bat
bezalakoa zara eta ez zara kaxa ilun batetan egoteko jaio. Horrelako lekuetan zaudenean pentsatzen ematen duzu eguna, imajinatzen, baina asko imajinatzea ere ez da oso ona.
|
|
|
saloitik ohera eta ohetik... Erotzeko zorian zaude, txori bat bezalakoa zara eta ez zara kaxa ilun
|
batetan
egoteko jaio. Horrelako lekuetan zaudenean pentsatzen ematen duzu eguna, imajinatzen, baina asko imajinatzea ere ez da oso ona.
|
|
|
Baina egunak joan egunak etorri etsitzen hasten zara, egun gehiegi igaro behar duzulako denok merezi dugun askatasuna lortu arte. Agian zure gurasoei barkamena eskatu eta nota hobeagoak ekarriko dituzula zin eginez, bidezkoa ez den zigor gogor hau altxatuko dizute, baina oso buru gogorra zara, zure gurasoekin
|
batez
ere.
|
|
|
Jadanik iritsia da agure
|
bat
aukeratzeko unea.
|
|
|
Bat aukeratu behar duzu, eta ez dakizu zein. Banan banan begiratu dituzu, eta pentsatzen geratu zara, begiak itxi eta lehenengo aldiz zure bihotzari jarraituz,
|
batengana
hurbildu zara. Begiak ireki eta... hori ezustekoa!
|
|
|
Abelio ez da bere ondoan zaudela ohartu eta ez dakizu zer esan konturatu dadin, zorionez, bat
|
batean
begirada altxatu du. Zirrara bat sumatu duzu gorputz osoan.
|
|
|
Abelio ez da bere ondoan zaudela ohartu eta ez dakizu zer esan konturatu dadin, zorionez, bat batean begirada altxatu du. Zirrara
|
bat
sumatu duzu gorputz osoan. Begi zoragarriak ditu, handiak, berdeak, zorrotzak eta tristeak, eta zuri begira daude.
|
|
|
Zuk irribarre egin diozu, eta hark berehala itzuli dizu. Horrela, denbora luzez, isilik gelditu zarete, irribarrez eta elkarri begira, maiteminduak dirudizue, baina ez duzue elkar ezagutzen,
|
batak
bestearen izena besterik ez dakizue eta.
|
|
|
Besoa askatu dizu eta txangoa bizkortu du, nonbaitera joan nahi duela ematen du. hondartzara zindoaztela bururatu zaizu, baina ez, ezagutzen ez zenuen bide
|
batetik
sartu zarete (ez dakit horrela deitu diezaiokegun, sasiz eta belar txarrez josita baitago).
|
|
|
Zu lurrera begira zoaz, Abeliok oinak jartzen dituen lekuan zeureak ipiniz, zaila baita hortik ibiltzea. Baina bat
|
batean
, zelai berde batean geratu da, aurrera begira, arnasa sakon hartuz eta irribarre zabala ezpainetan. Itsas labar baten gainean zaudete, parean itsasoa du, oinetan hondartza eta atzean herria.
|
|
|
Zu lurrera begira zoaz, Abeliok oinak jartzen dituen lekuan zeureak ipiniz, zaila baita hortik ibiltzea. Baina bat batean, zelai berde
|
batean
geratu da, aurrera begira, arnasa sakon hartuz eta irribarre zabala ezpainetan. Itsas labar baten gainean zaudete, parean itsasoa du, oinetan hondartza eta atzean herria.
|
|
|
Baina bat batean, zelai berde batean geratu da, aurrera begira, arnasa sakon hartuz eta irribarre zabala ezpainetan. Itsas labar
|
baten gainean
zaudete, parean itsasoa du, oinetan hondartza eta atzean herria. Bertatik ikusirik dena da ederra, herria eta guzti.
|
|
|
Haritz bakarti handi
|
baten
itzalpean eseri da, arnasestuka dago agurea, zu ondoan eseri zatzaizkio, eta biok begiak itxi dituzue, lur jota baitzineten.
|
|
|
Zuk oso ondo dakizu zergatia. Denek alferra zarela uste dute, baina ez da horregatik, hori disimulatzeko trikimailu
|
bat
besterik ez da, eskolan ez duzu lagunik, baztertuta zaude. Honen arrazoia ez dakizu; seguruenik, hasiera batean lagunak oso gaizki tratatu zenituelako:
|
|
|
Denek alferra zarela uste dute, baina ez da horregatik, hori disimulatzeko trikimailu bat besterik ez da, eskolan ez duzu lagunik, baztertuta zaude. Honen arrazoia ez dakizu; seguruenik, hasiera
|
batean
lagunak oso gaizki tratatu zenituelako: gezurrak esaten zenizkien, haietaz gaizki hitz egiten zenien besteei...
|
|
|
Horrenbeste denbora pasatzen duzu mozorro horrekin, ze azkenean burua galtzen duzu eta benetan nor zaren ere ez duzu oso garbi. Denek arazorik ez duzula pentsa dezaten egiten duzu hau, baina zure bihotza zuloz beterik dago, eta egunero jasotzen duzu labankada
|
bat
zure ikaskideengandik.
|
|
|
Hura isilik geratu da, itsasoari gogor begira eta zuri ezin egona sortu zaizu, ezin dituzu zure lagunak burutik kendu, norbaiti kontatzeko beharra sentitu duzu, beste askotan ere gauza bera gertatu izan zaizu, baina ez zenuen inor ondoan, eta, beraz, gose hura asetzeko idazten basten zinen, burura etortzen zitzaizuna, poesia
|
bat
, kontakizun bat... Baina hori ez zen nahikoa.
|
|
|
Hura isilik geratu da, itsasoari gogor begira eta zuri ezin egona sortu zaizu, ezin dituzu zure lagunak burutik kendu, norbaiti kontatzeko beharra sentitu duzu, beste askotan ere gauza bera gertatu izan zaizu, baina ez zenuen inor ondoan, eta, beraz, gose hura asetzeko idazten basten zinen, burura etortzen zitzaizuna, poesia bat, kontakizun
|
bat
... Baina hori ez zen nahikoa.
|
|
|
Ez, ez naiz alferra. hasi zatzaizkio Egia esango dizut... arazo handi
|
bat
dut eskolan. Ez dut lagunik xuxurlatu diozu.
|
|
|
Nik ere antzeko arazo
|
bat
nuen, lagun mordoa nuen, baina bat bera ere ez nire modukoa.
|
|
|
Nik ere antzeko arazo bat nuen, lagun mordoa nuen, baina
|
bat
bera ere ez nire modukoa.
|
|
|
Norberak bere bizitzaren bidea egina duelarik jaiotzen da, ez galtzeko gurasoak dituzu, haiek esaten dizute nondik joan, baina ni independenteegia nintzen eta gurasoek ez zidaten jaramonik egiten. Oso zaila da bide horretan galtzea, zuzen zuzena baila, baina nik zoritxarrez, bide erdian zegoen harri koxkor
|
batean
egin nuen estropozu eta bide zidor batera bota ninduen; bidetxo hau aurrekoa baino ederragoa zen eta atzera bueltatu beharrean bizitzako bidetik jarraitzeko bide zoragarri hartatik jarraitu nuen. Hau gero eta gogorragoa zen, koskaz betea, aldapaz josta...
|
|
|
Norberak bere bizitzaren bidea egina duelarik jaiotzen da, ez galtzeko gurasoak dituzu, haiek esaten dizute nondik joan, baina ni independenteegia nintzen eta gurasoek ez zidaten jaramonik egiten. Oso zaila da bide horretan galtzea, zuzen zuzena baila, baina nik zoritxarrez, bide erdian zegoen harri koxkor batean egin nuen estropozu eta bide zidor
|
batera
bota ninduen; bidetxo hau aurrekoa baino ederragoa zen eta atzera bueltatu beharrean bizitzako bidetik jarraitzeko bide zoragarri hartatik jarraitu nuen. Hau gero eta gogorragoa zen, koskaz betea, aldapaz josta...
|
|
|
Susanak utzi ninduenean, lanetik irten ondoren, etxera joan beharrean, txango bat egitera joaten nintzen eta horietako
|
batean
hona iritsi nintzen eta harrez gero egunero etortzen nintzen.
|
|
|
Aurpegiko zimur guztiak oso garbi ikusi zaizkio, eta bere begi zaharretatik bi malko lodi atera zaizkio. Eskua patrikan sartu eta liburu
|
bat
atera du.
|
|
|
opari
|
bat
da, hartu, zuretzat esan dizu zimurren
|
|
|
Ezer egin baino lehen egingo al didazu mesede
|
bat
–Irakur ezazu liburu hau hasieratik bukaeraraino.
|
|
|
Agurrak gorroto dituzu. Gehienez
|
bat
denbora luzerako direnean.
|
|
|
Abeliok emandako liburuaz gogoratu eta izenburuari jaramonik egin gabe irakurtzen hasi zara eta protagonistarekin identifikaturik sentitu zara, ezin diozu irakurtzeari utzi, oso liburu berezia da zuretzat. Lagun on
|
bat
galdu berri zuen gazte baten istorioa kontatzen du liburuak. Protagonistak lagunak oparitutako zilarrezko eraztun bat zuen honen oroigarri bakartzat eta elkarrekin igarotako momentuak gogoratuz lortzen zuen aurrera ateratzea.
|
|
|
Abeliok emandako liburuaz gogoratu eta izenburuari jaramonik egin gabe irakurtzen hasi zara eta protagonistarekin identifikaturik sentitu zara, ezin diozu irakurtzeari utzi, oso liburu berezia da zuretzat. Lagun on bat galdu berri zuen gazte
|
baten
istorioa kontatzen du liburuak. Protagonistak lagunak oparitutako zilarrezko eraztun bat zuen honen oroigarri bakartzat eta elkarrekin igarotako momentuak gogoratuz lortzen zuen aurrera ateratzea.
|
|
|
Lagun on bat galdu berri zuen gazte baten istorioa kontatzen du liburuak. Protagonistak lagunak oparitutako zilarrezko eraztun
|
bat
zuen honen oroigarri bakartzat eta elkarrekin igarotako momentuak gogoratuz lortzen zuen aurrera ateratzea. Abeliok esan bezala, hasieratik bukaeraraino irakurri duzu, pentsatuz irakurriz, irakurriz ikasiz
|
|
|
Inguruan dituzun ezkurrak hartu eta hondartzara botatzen hasi zara. Oharkabean, poltsikoko zilarrezko erloju
|
bat
hartu duzu ezkurraren ordez Ireki eta Abelioren inizialak zeuden markatuta. Abeliorengatik azken malkoa isuri duzu.
|
|
|
Azkarra zara oso, baina zure alferkeria are handiagoa denez, eskolan ez zoaz batere ondo. Lau
|
bat
asignatura (ez duzu gogoratu nahi) suspenditurik bukatu duzu eskolako azken kurtsoa; gehiegitxo ezta. Arrazoi osoz, zure gurasoak haserretu egin zaizkizu, eta eskarmentu galanta hartuko duzulakoan uda osoan lan egitera behartu zaituzte.
|
|
|
Baina, badakigu nolakoak diren atso eta agure guztiak, gehienbat horrelako kartzeletan giltzapetuta egoten direnak, mojak dirudite. Berria den norbait bisitara sartu orduko, umeak litxarrerietara bezala hurbiltzen zaizkio eta bere izenaz eta bere gurasoez galdezka basten, axola balitzaie bezala, eta titi ume
|
bat
balitz bezala goxoki bat eskaintzen diote, oso ederra eta handia dela esan ondoren. Zuri zorionez ez dizute gozokirik eskaini, hala ere gutxi batzuk ez ezik, hauek erdi hilak denak gerturatu zitzaizkizun, Amak esan dizu ez duzula denekin batera egon beharrik, lehenengo egunetan tira, baina gero baten bat aukeratu eta hura paseatzera eramateko.
|
|
|
Baina, badakigu nolakoak diren atso eta agure guztiak, gehienbat horrelako kartzeletan giltzapetuta egoten direnak, mojak dirudite. Berria den norbait bisitara sartu orduko, umeak litxarrerietara bezala hurbiltzen zaizkio eta bere izenaz eta bere gurasoez galdezka basten, axola balitzaie bezala, eta titi ume bat balitz bezala goxoki
|
bat
eskaintzen diote, oso ederra eta handia dela esan ondoren. Zuri zorionez ez dizute gozokirik eskaini, hala ere gutxi batzuk ez ezik, hauek erdi hilak denak gerturatu zitzaizkizun, Amak esan dizu ez duzula denekin batera egon beharrik, lehenengo egunetan tira, baina gero baten bat aukeratu eta hura paseatzera eramateko.
|
|
|
Berria den norbait bisitara sartu orduko, umeak litxarrerietara bezala hurbiltzen zaizkio eta bere izenaz eta bere gurasoez galdezka basten, axola balitzaie bezala, eta titi ume bat balitz bezala goxoki bat eskaintzen diote, oso ederra eta handia dela esan ondoren. Zuri zorionez ez dizute gozokirik eskaini, hala ere gutxi batzuk ez ezik, hauek erdi hilak denak gerturatu zitzaizkizun, Amak esan dizu ez duzula denekin batera egon beharrik, lehenengo egunetan tira, baina gero
|
baten
bat aukeratu eta hura paseatzera eramateko.
|
|
|
Gogaikarria da benetan!, denek oso irribarretsu agurtzen jarraitzen dute eta zuk aldiz begirada apal
|
bat
botatzen diezu aurpegira begiratu ezinean. Gajoek pena ematen dizute, bizitza bukatzen ari zaie, ez dute une zoriontsuagorik igaroko geratzen zaien bizitza zati motz honetan. la ezin dira mugitu, ohetik saloira eta saloitik ohera.
|
|
|
Leihoko gortinak alde
|
batera
bildu zituen eskuaz, kristalaren gardentasuna agerian utziz. Leihotik zehar ikus zitezkeen zuhaitzak jada zimeltzen hasiak zeuden, eta oraindik ere adar indargabetuei tinko heltzen zieten hostoak harantz eta honantz zebiltzan hego haizeak eraginda.
|
|
|
Beste pauso batzuen gaitz esana ere entzutea ahalbidetzen zuten horma zahar haiek, hauek lumarik gabe utzi arte hitz egiten zutelarik. Begiradak eta begiradak, zein baino zein errukiorragoak, baina denak ere tristuraz nekaturik begiak itxi eta desagertu egiten ziren, zuhaitzetik hosto ihar
|
bat
, hego zakarraren aurka sostengatu beharrean, haizearen beso leunetan eramaten uzten den moduan, enbor meharra indarrik eta babesik gabe utziz.
|
|
|
Harraskan pilatutako ontziei so egin zien eta, hasperen luze
|
baten ondoren
, erlojuari begirada bat bota eta leiho ondoko aulkian eseri zen, lanean hasi aurretik egin osoan atsedenik hartu gabeko hankei lasaitzeko unetxo bat emateko asmoz.
|
|
|
Harraskan pilatutako ontziei so egin zien eta, hasperen luze baten ondoren, erlojuari begirada bat bota eta leiho ondoko aulkian eseri zen, lanean hasi aurretik egin osoan atsedenik hartu gabeko hankei lasaitzeko unetxo
|
bat
emateko asmoz.
|
|
|
Harraskan pilatutako ontziei so egin zien eta, hasperen luze baten ondoren, erlojuari begirada
|
bat
bota eta leiho ondoko aulkian eseri zen, lanean hasi aurretik egin osoan atsedenik hartu gabeko hankei lasaitzeko unetxo bat emateko asmoz.
|
|
|
Leihoa erdi irekita zegoen bere aurrean eta kristalean islatzen zen bere burua. Ez zuen ez oso itxura ona, bizitzak emandako tratuak guztiz eraldatu baitzion bere garai
|
bateko
gorpuzkera lirain hura. Hatz zaharkituak eraman zituen bere aurpegirantz, leihoan islatzen zen emakume hura zela egiaztatzeko asmoz.
|
|
|
Goitik behera arakatu zion aurpegia, baina imana balitz bezala, sudur zapatean gelditu ziren begi goibel haiek. Bat
|
batean
oroitzapen mingarriak iritsi zitzaizkion. Gogoan zuen alkohol eta tabakoaren gehiegikeriak sorturiko kirats higuingarri hura, momentu hartan usainduko balu bezala oroitzen zuen; aho handi hartatik etengabe, milaka irain eta garrasirekin nahastuz, etxe guztian zabaltzen zen usaina.
|
|
|
Burutik oritzapen haiek kendu nahian aurpegiko beste atal
|
baterantz
so egin zuen, baina gorputz osoarekin zeuden loturik memoria haiek, jipoi garrasi eta orroe haiekin soldatuak baleude bezala. Ezin aurkitu txokorik gogoeta haietan murgildu barik.
|
|
|
Mendi hotzetik kaleko babesera jaitsitako beleak zuhaitzez zuhaitz zebiltzan, jendearen saminaz oturuntza ederra egiteko asmoz, putreak balira bezala. Haien begietan maltzurkeria ageri zen, denen zelatan eta erasotzeko momentu egoki
|
baten
zain gogaikarria egiten zen egotaldian.
|
|
|
erdian presatutako urez beteriko putzua zegoen, garai
|
batean
lumaia zuridun ahateen bizilekua izan zena. Urmaelaren ingurua altzifreen tonu bereko nenufarek erabat estaltzen zuten gaur egun. Parke bakartia zen hura, herritik aparte ez egon arren, burumakur noraezean zebiltzanek soilik igarotzen zuten arima erratuen konpainian.
|
|
|
Bilaketa hark malkoz bete zizkion begiak, eta ausartena masailetik irristatzera arriskatu zenean, esku zakar
|
batek
moztu zion bidea, bekatua balitz bezala azal zimurtu hartan irristaketan ibiltzea.
|
|
|
Tarteka sortzen ziren argi haiek itzal mugikorrez jantzi zuten gela, bukaezinak ziruditen jauziak balira bezala. Irri alaien doinuan zebiltzan itzalek nekaezinak ziruditen, alde
|
batetik
bestera gelditu gabe. Oroitzapenen kutxan Ama, begira oihartzunen soinu atsegina irribarre eta milaka jolasen artean.
|
|
|
Armairuaren ateak parez pare ireki ziren soinu kirriskatsu batekin, bere barneko iluntasuna agerian utziz. Urte askotan ireki gabeko armairu itxi
|
bateko
pisua zuen barnetik irteten zen aireak.
|
|
|
Bere bihotzean aspaldidanik igarria zuen bi bandoen guda eta harrezkeroztik inork ez zion besteari aurrera egiteko aukerarik eman. Bat
|
batean
, ordea, eskutokiari bira erdia eman zion, menditik zetorren ur garbiak bestea agortua zuela agerian utziz. Armairuaren ateak parez pare ireki ziren soinu kirriskatsu batekin, bere barneko iluntasuna agerian utziz.
|
|
|
Bat batean, ordea, eskutokiari bira erdia eman zion, menditik zetorren ur garbiak bestea agortua zuela agerian utziz. Armairuaren ateak parez pare ireki ziren soinu kirriskatsu
|
batekin
, bere barneko iluntasuna agerian utziz. Urte askotan ireki gabeko armairu itxi bateko pisua zuen barnetik irteten zen aireak.
|
|
|
Auzategian ere ez zen ezer entzuten eta kanpoan, gorriz argituriko goizak aurresan zuen moduan, euria ari zuen. Azken begirada
|
bat
bota zuen bere ingurunera eta euritako ontzirantz so eginez, han aurkitzen zen aterkia hartu zuela pentsatu zuen. Baina ez zen horrela izan, bere pausoak taupada batean gelditu baitziren.
|
|
|
Azken begirada bat bota zuen bere ingurunera eta euritako ontzirantz so eginez, han aurkitzen zen aterkia hartu zuela pentsatu zuen. Baina ez zen horrela izan, bere pausoak taupada
|
batean
gelditu baitziren.
|
|
|
Baina aste bat berantago etorri zen berriro pertsonaia bitxia, eta beti ere ideia berarekin. Espli katu zidan martitzeko joanjina egina zuela nire anaiari toki
|
bat
prestatzeko.
|
|
|
Berriro hasi ziren galderak nire baitan sortzen (erantzunik gabekoak) eta plan
|
bat
asmatu behar nuela pentsatzen hasi nintzen.
|
|
|
Larunbat goiz
|
batez
10etan jeiki nintzen eta
|
|
|
Etxeko toki bakarra zen bildua ez zena, eta han, amak sekulan Jan datu ez zituen lore abantsu ustelduen artean zegoen Oiher, izozturik; baina, hala ere, entzuten ahal ninduen. Ez dakit zendako, baina momentu horretan aitak tikitan erran zidan esaldi
|
bat
etorri zitzaidan burura. Hona erran zidana:
|
|
|
Izotza sorginkeriaz bezala urtu zen. Biak oso pozik ginen eta besarkatu genuen elkar (ez nuen pentsatu egun
|
batez
gertatzen zenik ere).
|
|
|
Halako
|
batean
, hurbil zegoen zuhaitz gibeletik martiztarra hurbildu zitzaigun. Nahi nuen ihes egin, baina ezin nintzen higitu:
|
|
|
Erran nezake 20/ 20ko nota emango niokeela bere betekizunean. Ikasi dut nire anaia maitatzen eta orduz geroztik (aldaketaren nondik norakoak ulertzen ez badituzte ere) ez dugu urrats
|
bat
egiten bata bestea gabe.
|
|
|
Erran nezake 20/ 20ko nota emango niokeela bere betekizunean. Ikasi dut nire anaia maitatzen eta orduz geroztik (aldaketaren nondik norakoak ulertzen ez badituzte ere) ez dugu urrats bat egiten
|
bata
bestea gabe.
|
|
|
Kondatuko dizuet duela urte
|
bat
nire etxean gertatu zena:
|
|
|
Joana deitzen naute, hamahiru urte ditut eta Baionako kale hestu
|
batean
bizi naiz anaia Oiher eta. Alimaleko etxe bat dugu eta, nire ama hoteletako apainketez eta arduratzen baita, etxea beti garbi dugu, ez da sekulan deus lurrean, gusto haundiarekin apaindua da, baina, nire ustez, murruak sobera kargatuak dira aitak hainbeste maite dituen Picasso-ren tinduez.
|
|
|
Joana deitzen naute, hamahiru urte ditut eta Baionako kale hestu batean bizi naiz anaia Oiher eta. Alimaleko etxe
|
bat
dugu eta, nire ama hoteletako apainketez eta arduratzen baita, etxea beti garbi dugu, ez da sekulan deus lurrean, gusto haundiarekin apaindua da, baina, nire ustez, murruak sobera kargatuak dira aitak hainbeste maite dituen Picasso-ren tinduez. Etxe honetan den giroa ez dut batere maite, ama beti gibeletik dabilkit, ez baititut, neska normalek bezala, ene puskak biltzen, ezta lanak egiten.
|
|
|
perfektua da. Bixaian ez du sekulan botoin bakar bat eta ikastolatik sartzean bere jantziak beti txukunak ditu, nireekin konparatuz,
|
batez
ere. Erran behar da ere, neska bakarra naizela atsedenetan rugby an ari naizena.
|
|
|
Gau
|
batez
, nire ohean lokartu ezinik nintzelarik, kolore guztietako argi diztiratsuak ikusi nituen.
|
|
|
Bat
|
batean
, argiak desagertu, eta nire lehiotik so eginez, bi zentimetroko luzerakoa dirudien etxearen beste aldean dagoen baratzetik rugby baloi baten itxura zuen zera bat airatu zen. Badakizue fikziozko filmetan ikusten diren ontzi hegalariak bezalakoa.
|
|
|
Bat batean, argiak desagertu, eta nire lehiotik so eginez, bi zentimetroko luzerakoa dirudien etxearen beste aldean dagoen baratzetik rugby baloi
|
baten
itxura zuen zera bat airatu zen. Badakizue fikziozko filmetan ikusten diren ontzi hegalariak bezalakoa.
|
|
|
Begiak ideki, ohetik atera eta, une horretan berean, ohartu nintzen nire buru gainean zerbait bitxia neukala. Giza gorputz
|
bat
zen eta espalden gainean konpasez egindakoa zirudien buru borobil bat zuen, sudurrik eta ahorik gabe, haatik; haren begiak horiak ziren eta bameko begi nini beltzak ez ziren sekulan mugitzen. Ohartu zelarik han nintzela, aberea zirudiena jautsi zen eta nire esku eskuina hartu zidan bere...() hiru erhiko eskuan.
|
|
|
Esku aburra aitaren mustatxa bezain latza zuen eta behatzetan primaderan arraintzatzen ditugun amuarrainek bezalako azala zuen. Hau gertatzen zen artean nire buruaren barnean ahots
|
bat
entzun nuen; dudarik gabe, nire parekoa mintzo zitzaidan:
|
|
|
Bai, bada, martiztar
|
bat
naiz; grisa banaiz ere, martiztarra naiz eta eginkizun bat dut: lur planetan espezimen perfektoa aurkitu eta martitzera eraman.
|
|
|
Bai, bada, martiztar bat naiz; grisa banaiz ere, martiztarra naiz eta eginkizun
|
bat
dut: lur planetan espezimen perfektoa aurkitu eta martitzera eraman.
|
|
|
Asmatua nuen berehala martiztar
|
bat
zela eta bere komunikatzeko moldea zuela, ahorik ez izanez. Orduan, batere pentsatu gabe bota nion:
|
|
|
Ez ote nintzen aitarekin horretaz mintzatu behar? Uadanik ergeltzat hartu ninduen baratzean aireaspil
|
bat
bazela erran niolarik...) Zerbait egiten nuen Oiher salbatzeko. Zer?
|
|
|
Haren ganbarara joan nintzen lasterka; beti bezala, dena garbia zen: ohe gaineko estalkiak perfektuki lisatuak, snow boardeko afixak murru
|
batean
itsatsirik zeuden eta bulego gainean ez zen, nire bulegoan izaiten ohi ziren bezala, ez orririk ez kaierarik denetan barreiaturik. Baina Oiher non ote zegoen?
|
|
|
Baina Oiher non ote zegoen? buruan argi
|
bat
piztu zitzaidan. Nire anaiak beti telefono mugikor bat zuen soinean eta zenbakiaz oroitu orduko, deitu nuen.
|
|
|
buruan argi bat piztu zitzaidan. Nire anaiak beti telefono mugikor
|
bat
zuen soinean eta zenbakiaz oroitu orduko, deitu nuen. Azantza nondik zetorkeen aztertu eta garaje ondotik heldu zela ohartu nintzen.
|
|
|
Azantza nondik zetorkeen aztertu eta garaje ondotik heldu zela ohartu nintzen. Dominissi bezain zalu lasterka hasi nintzen eta garaje ondoan aurkitu nuen anaia, lagun
|
batekin
irri egiten.
|
|
|
Baina aste
|
bat
berantago etorri zen berriro pertsonaia bitxia, eta beti ere ideia berarekin. Espli katu zidan martitzeko joanjina egina zuela nire anaiari toki bat prestatzeko.
|
|
|
Ez nuke ekin zion Sofisten baldarkeria nire bihurtu dudala iruditzerik nahi, baina, nere ez jakintasunaren erruz beharbada, egia esan behar badut, bada zure idatzien artean, izar uxoen antzera, deigarri ageri zaidan esaldiren
|
bat
, edo akaso hitz xumea dena, baina hain xume ezin liteke zurea izanik eta izarrekin parekatzea merezi baldin badu. Hortaz, eta lehenbailehen nere jomugara heltzeko asmoz, ezeztatu edo baieztatu ezazu, maisu, egitera noakizun proposamena.
|
|
|
Hortaz, eta lehenbailehen nere jomugara heltzeko asmoz, ezeztatu edo baieztatu ezazu, maisu, egitera noakizun proposamena. Ez al da hezkuntza on
|
bat
, gizakiaren garapena nahiz estatuaren zein pertsonen zorionaren iturri nagusietako bat, buruarekin esandakoa onetsi eta jarraitzen utzi egin nion.
|
|
|
Hortaz, eta lehenbailehen nere jomugara heltzeko asmoz, ezeztatu edo baieztatu ezazu, maisu, egitera noakizun proposamena. Ez al da hezkuntza on bat, gizakiaren garapena nahiz estatuaren zein pertsonen zorionaren iturri nagusietako
|
bat
–buruarekin esandakoa onetsi eta jarraitzen utzi egin nion.
|
|
|
Zuk ondo baino hobeto azaldu duzu aurreko hau eta baita formakuntz prozesua bideratzeko zientzia onuragarrienak zerrendatu ere. Baina problematikaren gailurrera heldurik, hitz
|
bat
erabiltzen duzu eta pentsatzen jarrita, hau uste dut izan daitekeela nire kezka guztiaren muina: dialektika.
|
|
|
Baina ez zen zure dialektika bera. Zureak arrazoimena hartu zezakeen sinonimo gisa eta jakinbide autonomo
|
batean
datza; aitzitik, haren dialektikak ideien kontrastean zuen oinarria, gerra da ororen jaiotza, zeren beti egongo dira bi sujetu kontrajartzen direnak.
|
|
|
Horra hor, Sokrate, eguna lehenik eta gaua jarrian. Nabarituko zenuen, horrenbeste adibide erabiliak izan diren honetan, eguneko gertaera guztiek beren aurkakoa dutela gau aldean, eta ondorioz, ezaugarrien kontrajartze honek bereizten duela, alde
|
batetik
eguna eta bestaldetik gaua. Eguna beharrezkoa zaio gauari, azken honek bere izaera jaso dezan eta baita gaua egunari ere, arrazoi bera delarik medio.
|
|
|
Posible al da egun hitza erabiltzea, gau hitza oraindikan asmatzeke bada? galdetu zidan eta erantzun
|
baten
faltan luze gabe jarraitu zuen. Bihur dezagun bidea errezagoa eta zuzenagoa eta horretarako demagun beste proposamen hau:
|
|
|
Dialektika bakarkako lana den neurrian, arrazoimena izango omen da, egia absolutoa bilatzerako orduan, norberaren tresna bakarra. Baina hori horrela izanik, eta bide
|
batez
barkatu ezazu galderaren sinpletasuna, zertarako behar nauzu zuk orduan?
|
|
|
Eta natura urte haietan lehor agertzen hasia zen. Egun
|
bateko
oihan eta zuhaitzak desagertzen zihoazen eta gero eta zabalagoak ziren estepa guneak, eta are urriagoa zuhaitz haietatik animalia ezberdinek jan zezaketen elikagaia. Zenbait animalia mota gosez hil zen, egoerak txarrera egiten zuen neurrian eta betidanik bertan bizi izandako tximu (pithecus) talde batek ere, elikagai gabezia zela medio, desagertzeko arriskua zuen.
|
|
|
Egun bateko oihan eta zuhaitzak desagertzen zihoazen eta gero eta zabalagoak ziren estepa guneak, eta are urriagoa zuhaitz haietatik animalia ezberdinek jan zezaketen elikagaia. Zenbait animalia mota gosez hil zen, egoerak txarrera egiten zuen neurrian eta betidanik bertan bizi izandako tximu (pithecus) talde
|
batek
ere, elikagai gabezia zela medio, desagertzeko arriskua zuen. Heriotzaren hurbiltasun honek, iraunarazteko sena deituko dena, ordurarteko bizitzarekin apurtzea ekarriko zuen eta azkeneko hau ebazteko, beharrezkoa izango zuten, nahitaezkoa, zalantza.
|
|
|
Heriotzaren hurbiltasun honek, iraunarazteko sena deituko dena, ordurarteko bizitzarekin apurtzea ekarriko zuen eta azkeneko hau ebazteko, beharrezkoa izango zuten, nahitaezkoa, zalantza. Nahiz eta pentsatzeko ahalmen gutxikoak izan, tximuren
|
batek
pairatu izango zuen zalantzaren egonezina, eta horren aurrean erabaki bat hartzeko eskatu zion egonezin horrek.
|
|
|
Heriotzaren hurbiltasun honek, iraunarazteko sena deituko dena, ordurarteko bizitzarekin apurtzea ekarriko zuen eta azkeneko hau ebazteko, beharrezkoa izango zuten, nahitaezkoa, zalantza. Nahiz eta pentsatzeko ahalmen gutxikoak izan, tximuren batek pairatu izango zuen zalantzaren egonezina, eta horren aurrean erabaki
|
bat
hartzeko eskatu zion egonezin horrek.
|
|
|
Honezkero asmatuko zenuen, Sokrate, tximu horrek aukeratu zuena. Baliteke naturari automatikoki emandako erantzuna izatea, baina, egia esanda, tximuren
|
batek
, oharkabean bada ere, bere gain hartu zuen erabakiaren ardura, zalantza bat agertzen zaigun guztietan halakoa baita gure jokaera. Ez dago erabakirik zalantzarik egon ezean, inork ez du zertan bere burua erabili, zalantzak bere ateraldia egingo ez balu.
|
|
|
Honezkero asmatuko zenuen, Sokrate, tximu horrek aukeratu zuena. Baliteke naturari automatikoki emandako erantzuna izatea, baina, egia esanda, tximuren batek, oharkabean bada ere, bere gain hartu zuen erabakiaren ardura, zalantza
|
bat
agertzen zaigun guztietan halakoa baita gure jokaera. Ez dago erabakirik zalantzarik egon ezean, inork ez du zertan bere burua erabili, zalantzak bere ateraldia egingo ez balu.
|
|
|
– Tximu talde hark abiatzeko erabakia hartu zuen azkenez eta oihanak eta zuhaitzak atzean utzirik bideari ekin zion, elikagai berria aurkitzeko asmoz, estepa luzeetan barna, eta nahigabean, baita mundu berri
|
baten
bila ere.
|
|
|
Askotan kontrajarriak diren arren, beti baliokideak, biak arbuiagarriak diren neurrian. Batak zein besteak zalantza desegoki ikusiko du, eta lekuz kanpokoa irudituko zaio, eta haren beldur izango da, eta inporta zaion gauza bakarra bere boterean zirrikiturik ez agertzea izango da eten egin zen momentu
|
batez
, jarraian esatera zihoana birritan pentsatu nahian balebil bezala. Hori dela eta, arriskutsua izango zaio, hiritarrek edozelako zalantza argiratu nahi izatea eta, era berean, botereak ez luke inoiz ere onartuko gaurko egunez gauzatu nahian gabiltzan honako zalantzaren apologia hau.
|
|
|
Eta bukatzeko, ez al duzu uste botere
|
batek
zein besteak metodorik mesprezagarriena erabiliko luketela, era baketsuan zalantzak planteiatzen dituztenen aurka. Batzuetan heriotza, besteetan kartzela?
|
|
|
Atrebentzia haundia ez bada esan zuen, gogora ekarri nahi nituzke Fedro lagunari eskeini zenizkion hitzak eta,
|
batez
ere, Gurdi Hegaduna deitu zenuen mitoa. Ez dut mito hau, zuk erabili zenuen zentzu berean erabiliko, nik beste helburu bat baitut buruan, baina iruditzen zait baliagarria izango zaigula zalantzaren apologia honi pisuzko arrazoiak bilatu nahi badizkiogu.
|
|
|
Atrebentzia haundia ez bada esan zuen, gogora ekarri nahi nituzke Fedro lagunari eskeini zenizkion hitzak eta, batez ere, Gurdi Hegaduna deitu zenuen mitoa. Ez dut mito hau, zuk erabili zenuen zentzu berean erabiliko, nik beste helburu
|
bat
baitut buruan, baina iruditzen zait baliagarria izango zaigula zalantzaren apologia honi pisuzko arrazoiak bilatu nahi badizkiogu. Zeren, eta hona hemen mito hau hizpidera ekartzearen zergatia, ez da nahikoa gauzak zalantzan jartzeko eskubidea aldarrikatzea, beharrezkoa zaigu egia absolutoen aurka altxatzea.
|
|
|
– Bada herri txiki
|
bat
munduaren ertz batean datzana. Imagina ezazu herri hau gurdi hegadun bat balitz bezala.
|