|
2003
|
|
|
4 Lege hau zein gizabanakori aplikatzen zaion zehazteko, honen artikuluetan adingabe
|
hitzak
bere barruan hartzen ditu oraindik hemezortzi urte bete ez dituzten gizabanakoak; gazte hitzak, berriz, adin hori baino nagusiagoak direnak.
|
|
|
4 Lege hau zein gizabanakori aplikatzen zaion zehazteko, honen artikuluetan adingabe hitzak bere barruan hartzen ditu oraindik hemezortzi urte bete ez dituzten gizabanakoak; gazte
|
hitzak
, berriz, adin hori baino nagusiagoak direnak.
|
|
|
Adingabeak, halaber, errekurtsoa aurkez diezaioke
|
hitzez
epaileari, edo hitzez adieraz diezaioke zentroko zuzendariari errekurtsoa jartzeko asmoa duela; zuzendariak adierazpen horren berri luzatuko dio adingabeen epaileari, gorago aipatutako epean. Azken kasu horretan, adingabeen epaileak bidezkoak diren neurriak hartuko ditu, adingabearen alegazioa entzun ahal izateko.
|
|
|
Adingabeak, halaber, errekurtsoa aurkez diezaioke hitzez epaileari, edo
|
hitzez
adieraz diezaioke zentroko zuzendariari errekurtsoa jartzeko asmoa duela; zuzendariak adierazpen horren berri luzatuko dio adingabeen epaileari, gorago aipatutako epean. Azken kasu horretan, adingabeen epaileak bidezkoak diren neurriak hartuko ditu, adingabearen alegazioa entzun ahal izateko.
|
|
|
Zentroa zein erakunde publikorengabeen bizitza, osotasun fisikoa eta osa menpe egon eta erakunde horrek adinsuna zaindu behar du. Adingabeei ezin zaie inoiz ere tratu apalesgarririk eragin, ezta
|
hitzez
nahiz egitez tratu txarrik ere; ezin da haien aurka nahierakeriazko edo beharrezkoa ez den zorroztasunik erabili, arauak betetzeko orduan.
|
|
|
Eskema honek egungo jarduera zientzien ekarria jasotzen du erantzukizun aitorpena adingabearen egitura psikologikoari eta gazteak gizartearen eraikinean duen leku bereziari egokitzen zaien neurrian. Izan ere, adingabeak, bizi duen une existentzialarengatik, esperimentatzeko joera ez-ohikoa aurkezten du, gizarte inguruan
|
hitz
egiteko bide gisa. Aldi berean, heziketa prozesuari atxikia, kanpoko munduaren eraginak areago sentitzeko joera ere badu gizarte inguruak duen pisua, helduarekin alderaturik, ez proportzionala delarik.
|
|
|
Horrekin guztiarekin batera, gaztelania euskara eta euskara gaztelania aurkibide analitikoak eskaintzen dira, bi hizkuntzetatik edozeinetan
|
hitz
sarrerak errazago bilatu ahal izateko.
|
|
2004
|
|
|
Prozesuaren hasierako uneetan, demandarekin edo alderdia bertaratzearekin batera, prozesuko baldintza jakin batzuk egiaztatzeko agiriak aurkezteaz gain, oso garrantzitsua da, aurkako alderdia jakinaren gainean egon dadin, auziaren edukiari buruzko agiriak aurkeztea. Gainera, aurkeztu beharreko agirioi legeak gehitu die alderdien uzientzat oinarrizko egitateak (esaterako,
|
hitzak
, irudiak eta zenbakiak) jasotzen dituzten bideak eta tresnak, bai eta egitateei buruzko irizpen idatziak eta beste txosten batzuk ere. Era berean, arau berriek agindu dute demanda kasu batzuetan onartzeko zein agiri behar eta agiri horiek aurkeztea.
|
|
|
Legean zehatz mehatz arautu dira hasierako unetik kanpo edukiari buruzko agiriak, eta beste idazki eta tresna batzuk aurkezteko aukerak. Bestalde, alderdiak ez du
|
hitzik
eman behar edo zinik egin behar edukiari buruzko agiri, dez, inguruabar hori egiaztatzeko zama du. Horrekin bat etorriz, auzitegiei ahal eta beste idazki eta tresna horien berri izan ez duelako edo horiek lortzea ezinezko izan zaiolako; baina, horren ormena eman zaie agiriak kontuan hartzea komenigarri ez dela erabakitzeko, baldin eta, jarduna aurrera joan ahala, egiaztatu ez badira agirion berri ez izatea eta horiek lortzeko ezintasuna.
|
|
|
Aldaketa horien artean, lehendabizi aipatu behar da, alegatutako egitateak egiazkoak direla ziurtatzeko, legeak izaera irekia duela; izaera ireki horren aurkakoa da, izan ere, frogabideen kopurua mugatu eta itxia izatea. Orobat, esanbidez onartu dira
|
hitzak
, soinuak eta irudiak edo datuak, zenbakiak eta eragiketa matematikoak jaso eta erreproduzi ditzaketen tresnak.
|
|
|
Legeak esangura zabalagoan arautu du azterketa judiziala, eta, esan bezala, frogabideen artean arautu ditu
|
hitzak
, soinuak eta irudiak jaso eta erreproduzitzeko tresnak ez eze, datuak, zenbakiak eta eragiketa matematikoak artxibatzekoak ere.
|
|
|
3) Jasotzaileari emanez jakinarazi beharreko ebazpenaren, auzitegiak zuzendutako agindeiaren, edo zitazionahiz epatze zedularen
|
hitzez
hitzezko kopia.
|
|
|
Froga burutu, edo, hori egin ez bada, parte hartzeko lehen txanda bukatu denean, epaile edo presidenteak alderdiei berriro emango die
|
hitza
, egitateak edo iritziak zuzen ditzaten, eta, hala denean, burututako frogen emaitzen inguruan euren eskubideari dagozkion alegazioak labur labur aurkez ditzaten.
|
|
|
2) Ikustaldien garapena bizkortzea; ren parte hartzeetan modu nabarian al horretarako, abokatuari edo alderdiari abisua emango dio, baldin eta horiek eudendu badira eztabaidapean diren arazoetatik. Halakoetan, abokatu edo alderdi horri eskatuko dio premiarik gabeko erretorikarik ez egiteko, eta, jaramonik egiten ez badio berorrek egin bigarren abisuari,
|
hitza
kendu ahal izango dio.
|
|
|
Epaiketaren helburua da alderdien adierazpen frogak, lekuko frogak, adituen ahozko eta kontraesaneko txostenak, epailearen azterketa, hala denean, eta
|
hitzak
, irudiak eta soinuak erreproduzitzeko frogak gauzatzea. Halaber, behin frogak gauzatu ondoren, epaiketan aurkeztuko dira haiei buruzko ondorioak.
|
|
|
3) Demandari batu ez bazaio Jabetza Erregistroaren
|
hitzez
hitzezko ziurtagiria, bertan beren beregi agerraraziz, aurkakotasunik gabe, demandatzailea legitimatzen duen idazkunaren indarraldia.
|
|
|
4 Aurreko paragrafoetan aipatu prozesu arazoak eragiten ez badira, edo, horiek eragin ondoren, auzitegiak epaiketarekin jarraitzea ebatzi badu, alderdiei
|
hitza
emango zaie, alderdiok euren uziak zein egitate garrantzitsutan oinarritu, eta horiek argi eta garbi zehatz ditzaten. Egitateon inguruan adostasunik ez badago, frogak proposatuko dira, eta, egoki edo erabilgarri direnak onartu ondoren, jarraian gauzatuko dira.
|
|
|
|
Hitza
, soinua eta irudia erreproduzitzea, eta prozesurako
|
|
|
1 Alderdiek frogabide gisa proposa dezakete auzitegiaren aurrean
|
hitzak
, irudiak eta soinuak erreproduzitzea, horiek jaso badira filmatzeko, grabaziorako eta antzeko tresnen bidez. Froga hori proposatzean, alderdiak, hala badagokio, ekar dezake kasuan kasuko euskarrian jasotako hitzen transkripzio idatzia, horiek kasurako erabakigarri badira.
|
|
|
1 Alderdiek frogabide gisa proposa dezakete auzitegiaren aurrean hitzak, irudiak eta soinuak erreproduzitzea, horiek jaso badira filmatzeko, grabaziorako eta antzeko tresnen bidez. Froga hori proposatzean, alderdiak, hala badagokio, ekar dezake kasuan kasuko euskarrian jasotako
|
hitzen
transkripzio idatzia, horiek kasurako erabakigarri badira.
|
|
|
Auzitegiak probidentzia bidez agin dezake filmatu edo grabatutako berben nahiz ahotsen
|
hitzez
hitzezko transkripzioa, hori kasurako garrantzitsua bada, transkripzio hori aktari batuz.
|
|
|
2 Erreproduzitutako
|
hitza
, irudia edo soinua zein materialetan egon, eta hori auzitegiak gorde du, epaiketaren autoei aipamena eginez, aldaketarik jaso ez dezan.
|
|
|
1 Auzitegiak aztertuko ditu prozesurako garrantzitsu izateagatik froga gisa zein
|
hitz
, datu, zenbaki eta kontabilitate helburuaz nahiz bestelakoaz egindako matematika eragiketa onartu eta horiek artxibatzea, ezagutzea eta erreproduzitzea ahalbidetzen duten tresnak. Halakoetan, alderdi proposatzaileak ekarritako baliabideak edo auzitegiak agindutakoak erabiliko dira, eta prozesuko gainerako alderdiei ahalbidetu behar zaie euren eskubideari dagokiona alegatu eta proposatu ahal izatea.
|
|
|
Epaile edo magistratuek nahitaez egon behar dute alderdi eta lekukoen galdeketan; toki, objektu edo pertsonen azterketan;
|
hitzak
, soinuak, irudiak, eta, hala denean, zenbaki eta datuak erreproduzitzean; eta adituen irizpenei buruzko azalpen, aurkarapen, zuzenketa edo zabaltzetan.
|
|
|
Lege honetan xedatutakoaren arabera, auzitegiak onartuko ditu, halaber,
|
hitza
, soinua eta irudia erreproduzitzeko baliabideak, eta berbak, datuak, zenbakiak eta kontabilitate helburuaz nahiz bestelakoaz egindako eragiketa matematikoak artxibatzea, ezagutzea eta erreproduzitzea ahalbidetzen duten tresnak, horiek prozesurako garrantzitsu badira.
|
|
|
5) Auzitegian bertan filmazio, grabazio edo antzeko beste tresnen bitartez lortutako
|
hitzak
, irudiak eta soinuak erreproduzitzea.
|
|
|
Halaber, 303 artikuluan zehaztu oharrak egin ditzakete. Auzitegiak bidezko dena ebatziko du, erantzuteko
|
hitza
eman aurretik.
|
|
|
Epaiketetara ekarri edo horietan aurkeztu idazki eta agiri guztiei batuko zaizkie alderdiak beste
|
hitzez
hitzezko kopia.
|
|
|
Azken finean, eta legegilearen
|
hitzetan
esateko, lege honen berrikuntzek hiru helburu nagusi dituzte: aurrena, egundaino legezko arauketarik izan ez duten gai eta arazo asko arautzea, osotasun eta zentzu handiagoarekin; hurrena, ahalegina egitea prozesuko jarduna hobeto gauza dadin; eta, azkena, epaian berme egokiak indartzea.
|
|
|
Terminologia finkatzeko orduan, kontuan hartu da zein diren prozesuaren izapide guztiak eta nolakoa den horien eremu semantikoa. Horrela, egoki bereiz daitezke,
|
hitz
egiteko orduan antzekoak izan arren, edukiaren aldetik esangura desberdinekoak diren kontzeptuak (auzi paperak/ autos, espediente moduan, eta autoa/ auto, ebazpen mota bat).
|
|
|
Zenbait kontzepturen euskarazko bertsioa emateko, ez zegoen erreferentzia aipagarririk, eta, horregatik, kasu horietan mailegura jo da. Horixe gertatzen da, kasurako, prozesu izaera nabaria duten
|
hitz
(demanda/ demanda, deklinatoria/ declinatoria) eta aditz batzuekin (prekluitu/ precluir, pertsegitu/ perseguir, abstenitu/ abstenerse, demandatu/ demandar). Aditz horien eratorpenak, ordea, ez dira beti maileguaren bidez eman, are gutxiago euskarazko baliokidea dagoenean (ezestea, ezespena/ recusación).
|
|
|
i) Gaztelaniazko adjektibo erreferentzialak itzultzeko orduan, arau orokor gisa,
|
hitz
elkarketa erabili da, batik bat, kontuan hartuta horixe dela Euskaltzaindiak 25 arauan hobetsitako joera (acto procesal/ prozesu egintza). Hala ere, testuingurua dela eta, batzuetan, hitz elkarketak ez du balio batez ere hur hurrekotasuna dagoenean, eta, ondorenez, maileguetara jotzea erabaki da (secretario judicial/ idazkari judiziala).
|
|
|
i) Gaztelaniazko adjektibo erreferentzialak itzultzeko orduan, arau orokor gisa, hitz elkarketa erabili da, batik bat, kontuan hartuta horixe dela Euskaltzaindiak 25 arauan hobetsitako joera (acto procesal/ prozesu egintza). Hala ere, testuingurua dela eta, batzuetan,
|
hitz
elkarketak ez du balio batez ere hur hurrekotasuna dagoenean, eta, ondorenez, maileguetara jotzea erabaki da (secretario judicial/ idazkari judiziala).
|
|
|
atala.
|
Hitza
, soinua eta irudia erreproduzitzea, eta prozesurako zein datu garrantzitsu izan, eta horien artxiboa eta ezagutza ahalbidetzen duten tresnak 426
|
|
|
Idazkari judizialek auzi paperetara bilduko dute epaien eta behin betiko gainerako ebazpenen
|
hitzez
hitzezko ziurtagiria.
|
|
|
m) Legeen tituluak itzultzean, genitiboa erabili da izenburua
|
hitzez
hitz euskaratzeko (Prozedura Zibilaren Legea/ Ley de Enjuiciamiento Civil). Zernahi gisaz, legeen izenburua aipatzean euren data gaineratzen denean, ri buruzko egitura aukeratu da euskarazko ordaina emateko (Doako Laguntza Juridikoari buruzko urtarrilaren 10eko 1/ 1996 Legea/ Ley 1/ 1996, de 10 de enero, de Asistencia JurÃdica Gratuita).
|
|
|
m) Legeen tituluak itzultzean, genitiboa erabili da izenburua hitzez
|
hitz
euskaratzeko (Prozedura Zibilaren Legea/ Ley de Enjuiciamiento Civil). Zernahi gisaz, legeen izenburua aipatzean euren data gaineratzen denean, ri buruzko egitura aukeratu da euskarazko ordaina emateko (Doako Laguntza Juridikoari buruzko urtarrilaren 10eko 1/ 1996 Legea/ Ley 1/ 1996, de 10 de enero, de Asistencia JurÃdica Gratuita).
|
|
|
§2 2063 art.) eta escribano (eskribaua: §2 2111 art.)
|
hitzekin
.
|
|
|
Aldaketa hori gauzatzeko, Prozedura Zibilaren Legea ez da egin euren artean loturarik ez duten zati bakartuak inportatuz eta ezarriz, metodo horrek koherentziarik gabeko eredu edo sistema dakarrelako, aurkako edo kontraesaneko ereduak modu kaltegarrian nahasiz. Legeak, egungo errealitatetik abiatuta, berme guztiak dituen justizia zibil berriageak ez ditu erabili
|
hitz
eta manu bakar eratu du, aipatu funtsezko berrikuntzak eta aldaketak ezarriz. Horretarako, letuak, ezpada erabat antolatutako arauketa koherenteak.
|
|
|
Hori dela eta, desegoki baino, bultzatzeko ikusten du legeak errealitate bera adierazteko esapide desberdinak erabiltzea, fenomeno hori hizkera arruntean nahiz juridikoan barneratu denean. Esate baterako, 1881eko Legeak, eta geroagoko jurisprudentziak eta doktrinak, inongo arazorik gabe, mende batez baino gehiagoz egin zuten bezala, lege honek eutsi egin dio «epaiketa» eta «prozesu» terminoak sinonimo gisa erabiltzeari; eta, batzuetan, «uzia» edo «uziak»
|
hitzak
darabiltza, eta, beste batzuetan, «akzioa» edo «akzioak».
|
|
|
Ontziko kapitainari emango zaio jardun osoaren
|
hitzez
hitzezko lekukotza.
|
|
|
Arduradunak presaz egingo du akta, eta bertan jasoko dira, argi eta modu antolatuan, ezbeharraren inguruabarrak eta ezbeharra jasan duten liburukiak eta paper sortak; xehetasunez adieraziko da, orrialde, idazkun edo agirien hurrenkeraren arabera, haren egoera, tinten egoera, haren irakurgarritasuna, eta suntsipen edo irakurtezintasun arriskuan dauden idazkun eta agirien
|
hitzez
hitzezko kopia, horiek berehalakoan kopia ezin badaitezke.
|
|
|
Salbamenduaren presak ez badu ahalbidetzen kopiarik, ezta aktara
|
hitzez
hitz egindako alderatzerik ere, argazkiak edo erreprodukzio fonografikoak modu ofizialean egin eta gordeko dira; halakoak zuhurtziara balioetsiko dira prozeduran.
|
|
|
Salbamenduaren presak ez badu ahalbidetzen kopiarik, ezta aktara hitzez
|
hitz
egindako alderatzerik ere, argazkiak edo erreprodukzio fonografikoak modu ofizialean egin eta gordeko dira; halakoak zuhurtziara balioetsiko dira prozeduran.
|
|
|
Adierazpenen lekukotzak, hori
|
hitzez
hitzezkoa izan nahiz laburtua izan, beti adieraziko du presuntzio hutsaren balioa duela, eta lekukotza hori egiteko bete dira Erregistroko ziurtagirientzat ezarritako publizitate murrizketak.
|
|
|
Idazkunetan eta ziurtagirietan ez da erabiliko eransketa, argibide, lerroarteko, urradura, orban edo zuzenketarik. Hala ere, marra bat jarriko da okerreko
|
hitzen gain
edo beharrezkoak ez diren hitzen gain, haien irakurketa eragotzi gabe.
|
|
|
Idazkunetan eta ziurtagirietan ez da erabiliko eransketa, argibide, lerroarteko, urradura, orban edo zuzenketarik. Hala ere, marra bat jarriko da okerreko hitzen gain edo beharrezkoak ez diren
|
hitzen gain
, haien irakurketa eragotzi gabe.
|
|
|
Aldaketak izan daitezke, besteak beste,
|
hitzak
bereiztea, letrak edo azentuak gehitzea, iraultzea edo ezabatzea, artikuluak edo partikulak ezabatzea, grafia edo fonetika Espainiako hizkuntzetara itzultzea edo egokitzea, eta beste izen edo abizen batzuk, edo, abizenen zati batzuk nahiz horien antzekoak ordezko moduan jartzea, aurretik jartzea edo gehitzea, legezko mugen barruan.
|
|
|
Elkarketak ezin dira bi
|
hitz
baino gehiagokoak izan, artikuluak eta partikulak zenbatu gabe.
|
|
|
Nahitaezko denbora murrizten duten inguruabarrak; gaztelaniaz edo Espainiako beste hizkuntzetatik batez
|
hitz
egiten duen; espainiarren kultura eta bizimodura egokitzeko inguruabarretatik edozein, hala nola, ikasketak, ongintza nahiz gizarte jarduerak, eta egokitzat jotzen dituen gainerakoak.
|
|
|
Testura bildu dira Euskaltzaindiak emandako arau eta gomendioak. Hortaz, Hiztegi Batuko bigarren itzuliak aurrera egin ahala, beste lege testu batzuetan erabilitako
|
hitzak
egokitu dira (auzotartasun/ auzotasun, naziokotasun/ naziotasun).
|
|
|
Libro de Familia/ Familia Liburua, Libro de Matrimonios Secretos/ Isilpeko Ezkontzen Liburua, Libro de Personal y Oficina/ Langileria eta Bulego Liburua, Libro Diario/ Liburu Egunkaria. Hasian hasi, ezin alde batera utzi Erregistroaren munduak bere bereak dituen
|
hitzak
eta erabilerak, ohituta ez dagoenari arrotz samarrak zaizkionak. Gaztelaniazko traslado izan daiteke horien artean nabariena testu honetan, horren hiru adiera euskaraz ematekotan (dela liburuak geografikoki tokiz aldatzea, lekualdaketa?, jakinarazpena?
|
|
|
Publizitatea liburuak erakutsiz eta aztertuz egiten da, udal erregistroetan lehen auzialdiko epaileak aurretiazko baimena eman behar duelarik; publizitatea egiten da, halaber, folio bereko idazkun bati edo guztiei buruzko ziurtagiriaren bidez, ziurtagiri hori
|
hitzez
hitzezkoa nahiz laburtua izan, edo ezezkoa, idazkunik izan ezean.
|
|
|
Idazkunen baiezko ziurtagiriak
|
hitzez
hitzezkoak edo laburtuak izan daitezke.
|
|
|
|
Hitzez
hitzezkoek eurek aipatutako idazkunak oso osorik barne hartzen dituzte, sinaduren aipamenarekin.
|
|
|
|
Hitzez
hitzezko jaiotza ziurtagirian agerraraziko da hori luzatu dela seme alabatasuna frogatzea nahitaezko den gaietarako; beste ondoreetarako ez da onartzeko modukoa izango.
|
|
|
Ziurtagiriek folio bereko idatzoharrak aipatuko dituzte,
|
hitzez
hitz edo laburtuta, euren motaren arabera, idatzohar horiek ziurtatutako egitatearekin zerikusia duten heinean.
|
|
|
Ziurtagiriek folio bereko idatzoharrak aipatuko dituzte, hitzez
|
hitz
edo laburtuta, euren motaren arabera, idatzohar horiek ziurtatutako egitatearekin zerikusia duten heinean.
|
|
|
Agirien baiezko ziurtagiriak oso osokoak edo zehaztasunei buruzkoak izan daitezke; eta, batzuk eta besteak,
|
hitzez
hitzezkoak, loturak ezartzekoak edo mistoak. Zehaztasunei buruzkoetan hauxe agerraraziko da:
|
|
|
Azken finean, legeria elebidun hau justiziako profesionalen, eta, oro har, herritarren esku geratzen da, horiek guztiek baliabide aproposak izan ditzaten, euskararen erabilera justiziaren eremuan normalizatzeko. Horrela, herri botere gisa dagokigun betebeharra betetzen dugu, eginkizun horretan gure
|
hitza
eman baitugu.
|
|
|
Inskripzioa lekualdatzen da bide ofizialetik bidalitako
|
hitzez
hitzezko ziurtagiriaren bitartez, artxibatutako agiriakburukia eta orrialdea aipatuko dira ins banandu gabe; inskripzio berriaren likribatutako egitatearen data zein izan eta data horretan irekitako liburukiaren aurkibidean, eta ezerezte idazkunean, datu horiez gain, inskripzioa zein Erregistrotan egin eta Erregistro horretakoa jasoko da, lekualdaketa egin dela komunikatuta.
|
|
|
Kontsulatuetako erregistroek eta Erregistro Zentralak, hilabete bakoitzaren lehenengo hamar egunetan, elkarri bidaliko dizkiote aurreko hilabeteko bikoiztuak eta denbora horretan egindako orri bazterreko idazkunen
|
hitzez
hitzezko parteak, horiek jaso dituztela adierazita.
|
|
|
Ondoren Fiskaltzari eta alderdiei ere zitazioa egiteko, horiek batera froga egin dadin, eta, egintza berean, izapidetzaren berri izan dezaten, eta euren eskubideei dagokien guztia azal dezaten. Agerraldi horretan, alderdi bakoitzak aukeratutako pertsona egon daiteke, haren izenean
|
hitz
egiteko.
|
|
2005
|
|
|
Artikuluak esaten duena argi badago ere, berau hausten duena zigortzeko aukerarik ez da aurreikusten. Beste
|
hitz
batzuekin esanda, ez da inor behartzen ofizialak diren bi hizkuntzak erabiltzera; komertzioetan elebitasuna bultzatzea dendarien borondate hutsaren arabera dago.
|
|
|
biologiko, organiko, biodinamiko eta bio izendapenak nekazaritza ekologikoaren bidez lortu ezkoak edo gaileta biodinamikoak iruzur hutsa dira, sarri askotan. diren produktuekin erabiltzea. Ondorioz, gaur egunean nekazaritza ekologikoarekin zerikusirik ez duten elikagai asko saltzen dira
|
hitz
horien babespean, kontsumitzaileak nahastuz. Bio jogurtak, ogi organi
|
|
|
Halaber, behar bezalako sendia osatzeko, altzari egokiak, aseguru on bat eta marka ezaguneko autoa erosi behar ditugu.
|
Hitz
gutxitan esateko, publizitateak barrurako joera itzela bultzatzen du, norbere txokotxoan ezkutatzeko joera nartzisista eta ingurunekoekin solidaritate gabekoa. Inglehart (1991) bezalako autoreek postmaterialismorako jauzia egin dugula esaten badute ere, publizitateak balore materialista, hedonista eta indibidualistak indartzen ditu gure gizartean; duintasunezko bizitza izateko gauzak edukitzea nahitaezkoa dela sinestarazten digu, baita ere arlo materialean arrakastarik lortzen ez den heinean ez dagoela arrakastarik bizitzan.
|
|
|
Hain justu ere, estimuluak gureganatzeko daukagun gaitasunak mugak dituelako, eta, bestalde, horietako batzuk bakarrik direlako guretzat interesgarriak. Beste
|
hitz
batzuekin esanda, gizakiak aktibatua izaten du kanpotik datorren informazio guztia iragazi, benetan interesatzen zaiona barneratu (beherapenak adierazten dituzten kartelak, kontserbatzaile eza adierazten duten etiketak...), eta bere helburuetarako garrantzirik ez duena alboratzeko mekanismoa. Kontzienteki edo inkontzienteki, estimuluen aukeraketa egiten dugu, eta, beraz, guregana zuzentzen diren iragarki guztien artetik kopuru txikia barneratzen dugu.
|
|
|
Esan bezala, iragarkiak oso ondo pentsatzen eta prestatzen dira gure kontsumo portaerak bideratzeko. Koloreak,
|
hitzak
, leloak, tamainak, irudiak, argazkiak eta formak kontu handiz aukeratzen dira salmentak handitzeko helburuarekin. Publizitatea egiten dutenek diote erabiltzen dituzten estrategia guztien azken helburua dela produktuakleon eskubideak ere urratzen dituzte.
|
|
|
50eko eta 60ko hamarkadan egiten zen publizitateak produktuari buruz
|
hitz
egiten zuen; marka bigarren mailan gelditzen zen. Apurkaapurka, baina, izena izana baino garrantzitsuagoa bihurtzen joan da, eta gaur egun marka produktuaren gainetik jarri da.
|
|
|
Izan ere, horrelako tokietan inori ezer galdetu edo eskatu barik aukeratzen eta erosten ditugu elikagaiak. Autoa aparkatu, dendan sartu, karrotxoa produktuz bete, kutxan dagoen pertsona ezezagunari gure kreditu txartela eman eta inorekin
|
hitz
egin gabe bueltatzen gara autora. Era aseptiko, eroso eta antolatuan erosten dugu, baina baita modu bakartiagoan eta tristeagoan ere.
|
|
|
Salneurriak kolore biziekin eta kartel handietan jartzen dira, maiz, beherapena, promozioa edo deskontua bezalako
|
hitzen ondoan
. Nahiztsumitzaileak dirua aurreztuko duela pentsatzen du, eta erosi egiten du. eta beste marka eta produktu batzuk baino merkeagoak ez izan, kon
|
|
|
Publizitate faltsuaren, merkatuan legea betetzen ez duten produktuen edo iruzurrak egiten dituztenen kontrako legeak oso argiak izan behar lirateke. Beste
|
hitz
batzuekin esanda, kontsumitzaileen interesak zalantzan jartzea ez da inolaz ere errentagarria izan behar.
|
|
|
Azkenik, ezinbestekoa da kontsumitzaileen eskubideak aintzat hartzen ez dituen kultura politiko, txitan esateko, kontsumitzaileen eskubideei buruzko kultura gizarteratu beharra dago etorkizunean ere egoki biziko bagara. instituzional, zientifiko eta ekonomiko osoa zalantzan jartzea.
|
Hitz
gu
|
|
|
Eskubide honen arabera, erakundeek eta administrazio publikoek kontsumitzaileen elkarteekin
|
hitz
egitera behartuta daude, kontsumitzaileei eta erabiltzaileei zuzenean eragiten dieten gaiei buruzko legeak edo arauak onartu baino lehen. Horrez gain, kontsumitzaileen elkarteek partehartze aktiboa izan dezakete udaletatik hasi eta Europa mailaraino dauden kontsumo kontseiluetan.
|
|
|
Kontsumoaren munduan eman diren aldaketez
|
hitz
egiterakoan, inflexio puntua XX. mendeko 70 hamarkadan dagoela iruditzen zait. Hamarkada honetara arte, kontsumitzaile euskaldun zein espainiarren eskubideak eta hauen aldeko elkarteak imajinatu ere ez ziren egiten.
|
|
|
Elkarte eta mugimendu horien guztien presioaren ondorioz, 1962ko martxoaren 15ean, Kennedy Presidenteak AEBetako Kongresuan egindako hitzaldi famatuan, publikoki onartu zen lehenengoz hiritarrek ondasunak edukitzeko eskubidea, osasunerako eta segurtasunerako eskubidea, dagozkien interesen babeserako eskubidea, hezkuntza eta informaziorako eskubidea eta kalte ordainak jasotzeko eskubideak zituztela. Lehen aldiz historian, kontsumitzaileen eskubideei buruz
|
hitz
egiten zen. Horregatik, hain zuzen ere, Kontsumitzaileen Nazioarteko Eguna martxoaren 15ean ospatzen da mundu osoan.
|
|
|
Ondorenez, testu bateginaren bigarren itzulian zehazten ari diren terminoak erabili dira. Ulerbidez, valorar/ valoración
|
hitzak
itzultzeko, (baloratu/ balorazio) hizkuntza maileguak erabili dira, eta balioetsi/ balioespen kontzeptuak gorde dira, berriz, justipreciar/ justiprecio esateko.
|
|
|
Gaztelaniazko adjektibo erreferentzialak itzultzeko orduan, arau orokor gisa,
|
hitz
elkarketa erabili da, batik bat, kontuan hartuta horixe dela Euskaltzaindiak 25 arauan hobetsitako joera (adibidez, acreedor hipotecario/ hipoteka hartzekoduna). Hala ere, testuingurua dela eta, batzuetan, hitz elkarketak ez du balio, eta, ondorenez, maileguetara jotzea erabaki da (berbarako, mandamiento judicial/ manamendu judiziala).
|
|
|
Gaztelaniazko adjektibo erreferentzialak itzultzeko orduan, arau orokor gisa, hitz elkarketa erabili da, batik bat, kontuan hartuta horixe dela Euskaltzaindiak 25 arauan hobetsitako joera (adibidez, acreedor hipotecario/ hipoteka hartzekoduna). Hala ere, testuingurua dela eta, batzuetan,
|
hitz
elkarketak ez du balio, eta, ondorenez, maileguetara jotzea erabaki da (berbarako, mandamiento judicial/ manamendu judiziala).
|
|
|
Hala denean, okerretara jarritako
|
hitzak
.
|
|
|
Okerretara jarritako edo jarri gabeko
|
hitzen ordez
jartzen direnak.
|
|
|
Kontzeptuari buruzko okerraren zuzenketa eta oker materialarena modu berean egingo dira, baina, lehenengoaren kasuan, okerretara jarritako
|
hitzak
aipatu beharrean, zuzendu beharreko kontzeptu osoa aipatu behar da. Horretara, «okerretara jarritako hitzak?» esan beharrean, «okerretara jarri da kontzeptu hau?
|
|
|
Kontzeptuari buruzko okerraren zuzenketa eta oker materialarena modu berean egingo dira, baina, lehenengoaren kasuan, okerretara jarritako hitzak aipatu beharrean, zuzendu beharreko kontzeptu osoa aipatu behar da. Horretara, «okerretara jarritako
|
hitzak
–» esan beharrean, «okerretara jarri da kontzeptu hau, etab.» esango da.
|
|
|
Okerra aurkezte idazkunen batean gertatu bada, zuzenketa egiteko, beste idazkun bat egin behar da liburu egunkarian, bazterrean
|
hitz
hauek idatzita: «?
|
|
|
Idazkuna egitean
|
hitzen
bat okerretara idatzi denean, ulerbidez, «Manzares» jarri bada «Manzanares» jarri beharrean, «legatu hartzaileak» «legatu hartzailea»ren ordez, «hipotekario», «hipoteka»ren ordez, eta abar, eta berehala atzematen denean oker hori, jarraian zuzen daiteke idazkun berririk egin gabe, honetara: «zuzen esateko, Manzanares; zuzen esateko, legatu hartzaile; zuzen esateko, hipoteka», okerretara jarritako hitza edo hitzak parentesi artean sartuta.
|
|
|
Idazkuna egitean hitzen bat okerretara idatzi denean, ulerbidez, «Manzares» jarri bada «Manzanares» jarri beharrean, «legatu hartzaileak» «legatu hartzailea»ren ordez, «hipotekario», «hipoteka»ren ordez, eta abar, eta berehala atzematen denean oker hori, jarraian zuzen daiteke idazkun berririk egin gabe, honetara: «zuzen esateko, Manzanares; zuzen esateko, legatu hartzaile; zuzen esateko, hipoteka», okerretara jarritako
|
hitza
edo hitzak parentesi artean sartuta.
|
|
|
Idazkuna egitean hitzen bat okerretara idatzi denean, ulerbidez, «Manzares» jarri bada «Manzanares» jarri beharrean, «legatu hartzaileak» «legatu hartzailea»ren ordez, «hipotekario», «hipoteka»ren ordez, eta abar, eta berehala atzematen denean oker hori, jarraian zuzen daiteke idazkun berririk egin gabe, honetara: «zuzen esateko, Manzanares; zuzen esateko, legatu hartzaile; zuzen esateko, hipoteka», okerretara jarritako hitza edo
|
hitzak
parentesi artean sartuta.
|
|
|
lerroan,?
|
hitza
irakurri beharrean, irakurri behar dela».
|
|
|
«?
|
hitza
edo hitzak ez dira jarri». Gainera, bazterreko ohar egokia egin behar da.
|
|
|
«? hitza edo
|
hitzak
ez dira jarri». Gainera, bazterreko ohar egokia egin behar da.
|
|
|
Aurreko bi artikuluen kasuan, zuzenketa 314 artikuluan ezarri bezala egingo da, baina «titulua Erregistroan dago» dioten
|
hitzak
kendu eta horien ordez hauxe esanda: «Horretan interesa duen J./ A.ri deialdia egin ostean, eta, horren adostasunarekin, titulua niri erakutsitakoan (edota,, k, an emandako probidentziaren bidez), inskripzio hori zuzentzen dut, eta abar».
|
|
|
Ohar soilak Erregistroko idazkunetan jasotako datuak zehatz mehatz jaso behar ditu, eskatzailearen zuzenbidearen araberako interesa asetzeko beste adierazita, baina ez gehiago; ohar horrek interesdunak eskatutako aldeak aipa ditzake, baldin eta, erregistratzailea edozein izanda ere, horren ustetan behar beste egiaztatu bada zuzenbidearen araberako interesa, eskatutako informazioaren helburua kontuan izanda. Informazioa zerga ondoreetarako, ondasun higiezinen baloraziorako edo hipoteka bermedun mailegu zein kredituak ematea eskatu bada, interes hori nahikoa dela ulertzen da, eta
|
hitzez
hitz aipatu behar da, interesdunak hala eskatuz gero.
|
|
|
Ohar soilak Erregistroko idazkunetan jasotako datuak zehatz mehatz jaso behar ditu, eskatzailearen zuzenbidearen araberako interesa asetzeko beste adierazita, baina ez gehiago; ohar horrek interesdunak eskatutako aldeak aipa ditzake, baldin eta, erregistratzailea edozein izanda ere, horren ustetan behar beste egiaztatu bada zuzenbidearen araberako interesa, eskatutako informazioaren helburua kontuan izanda. Informazioa zerga ondoreetarako, ondasun higiezinen baloraziorako edo hipoteka bermedun mailegu zein kredituak ematea eskatu bada, interes hori nahikoa dela ulertzen da, eta hitzez
|
hitz
aipatu behar da, interesdunak hala eskatuz gero.
|
|
|
...zaileak publizitate formala modu profesionalean jorratzeko betebeharra du, eta horrek esan nahi du publizitate hori era argi eta errazean adierazi behar dela, eta 5 paragrafoaren lehenengo tartekaduran ezarritako datuak bakarrik jaso behar dituela publizitate horrek; hala ere, agintari judizialak nahiz administrazio agintariak edota interesdunetatik edozeinek hala eskatzen badu, erregistratzaileak
|
hitzez
hitzezko ziurtagiriak eman behar ditu, legeak zehaztutako kasuetan. Publizitatea atal zehatz batzuetara zabaltzea ere eska daiteke.
|
|
|
Eskabideetan zehaztuko da ziurtagiria
|
hitzez
hitzezkoa edo laburtua izan behar den, bai eta ziurtagirian jaso beharreko epealdia ere.
|
|
|
Ziurtagirietan aurkezte idazkunen bat jaso behar denean horrek aipatutako titulua inskribatzeke egoteagatik, idazkuna
|
hitzez
hitz kopiatuko da, kontuan hartu gabe ziurtagiriaren gainerako zatia nola egin den.
|
|
|
Ziurtagirietan aurkezte idazkunen bat jaso behar denean horrek aipatutako titulua inskribatzeke egoteagatik, idazkuna hitzez
|
hitz
kopiatuko da, kontuan hartu gabe ziurtagiriaren gainerako zatia nola egin den.
|
|
|
Idazkunen batek zuzendu duenean ziurtagiriak jaso beharreko beste idazkun bat, bi biak
|
hitzez
hitz jasoko dira, baina indarrean dirauen idazkunaren ondoriozko zerbitzu sariak bakarrik kobratuko dira.
|
|
|
Idazkunen batek zuzendu duenean ziurtagiriak jaso beharreko beste idazkun bat, bi biak hitzez
|
hitz
jasoko dira, baina indarrean dirauen idazkunaren ondoriozko zerbitzu sariak bakarrik kobratuko dira.
|
|
|
Udal mugarteren bat bi atal edo gehiagotan zatitu bada, «lehenengo edo bigarren atala»
|
hitzak
gehituko dira, edo kasuan kasukoak.
|