|
2000
|
|
|
Uler dezagun elebidun
|
hitza
modu honetara: erdaraz nagusiki jardun arren, zerbait euskarazargitaratzen duena.
|
|
|
Metodologia dimentsioa ere aipatu behar da, nola ez. Oraingoan ere, metodologia
|
hitza
modu anitzean ulertu da. Adibidez, honako sailkapenak eginohi dira:
|
|
2003
|
|
|
300 saio horietan bat esperimentala irten daiteke afari batean patxaran botila falta izan delako. " Ardagai"
|
hitzaren
moduan, bere lekua edukiko ez duten 150 errima atera daitezke. Saiorik ez zegoen lekuan, goizaldera saio bat sortu da gitarra jole ingeles batekin...
|
|
|
Hau ezta gertatzen Gaztelako erderarekin eta, azkeneko denboretan izan ezik, etziran agertzen gaztelerazko literaturan eleberritxo hontan agertzen diran bezela, hitzegileen
|
hitz
modu bereziak. Gaur, Camilo José Celak eta beste idazle erdeldun batzuk, batez ere Hego Amerikakoek, eleberrietako hizlarien esakerak hitzez hitz idazten dituzte, baina hau ezta azkeneko urteetako moda bat baizik, inglesezko literaturaren imitazio pobre bat baino.
|
|
2005
|
|
|
Egia esan, autore guztien lanei espainiar nazionalismo kutsua darie. Adibidez, denek España
|
hitza
modu batera edo bestera iberieraz idatzita aurkitzen dute, Zamanillo eta Bergua ren kasuetan batez ere. Hala ere ezin esan daiteke proiektu politiko zehatzik dagoenik atzean, baina espainiar sektore bateko politikari eta egunkariak beraien liburuetaz bai baliatu dira104.
|
|
|
Baina munduko gainerakoek zuzen idazten dute. Google erabiliz gero,
|
hitza
modu desegokian idazten den bakoitzean, bilatzailearen goiburuan adeitsu bat agertuko da: “Agian esan nahi izan zenuen…” Hiri baten denbora ezagutzea.
|
|
2007
|
|
|
) Berrikuntza berdin ugari dagoela euskalki guztietan, eta hori ere ezinezkoa izango zela euskalkiak aspalditik zatituta egon balira. Esate baterako, latinetik etorritako
|
hitzak
modu berean egokitu dira euskalki guztietara.
|
|
|
Hain zuzen hori prestatzeko, gorago, prozesu batez hitz egin dut, non hitzak isiltasunari nekez irabazitakoak diren. Prozesu hori, baina, ez da posible hutsean; aldiz, horretarako ezinbestekoa da ere besteak nire
|
hitzak
modu ulerkorrean onartzea. Orduan askatzen du egiaz beste horrek mingaina.
|
|
2008
|
|
|
3) Hitz desberdinak erabiltzea,
|
hitzok
modu berean adierazten direnean edo antzekotasun fonetiko nabaria dutenean.
|
|
2009
|
|
|
abiadura handia dauka eta bilaketak modu azkar eta egokian egiten ditu, zenbait kasutan Google bilatzaile beteranoaren antzera. Aitzitik, oraindik badira zenbait zerbitzu mugatu, zenbait
|
hitz
modu zuzenean bilatzeko iragazkiak ditu, esaterako.
|
|
|
Izan ere, mendian zenbat denbora igarotzen duen kontuan izanda, logikotzat jo genezake artzain batek mendi ingurua etxetzat jotzea. Dena dela, ohar bedi irakurlea Laxaltek «hills»
|
hitza
modu zehazgabean erabiltzen duela, ez duela hizpide dituen mendien kokapenari buruzko inolako daturik ematen. Artzainei mendi guztiak antzekoak iruditzen zaizkien seinale ote?
|
|
|
Vennemannek, grandi? hitza glazazio ondoko euskararen jatorriko
|
hitz
modura hartzen du eta Lakarraren iritziz, grandi, batetik ezin atera liteke, handi?.
|
|
2010
|
|
|
Idazkeraren bidez lortu zen hitza bizitza arruntetik isolatzea, hitza halako manufaktura edo produktu objektibo bihurtzeko.
|
Hitza
modu horretan bahitzea izan zen mundua arrazionalki aztertzeko eta kultura egiteko lehenengo pausua. Hizkuntzaren bahiketa horren gainean eraiki ziren, teknikez eta espezializazioz, filosofia, zientzia eta gainerako pentsabide konbentzionalak.
|
|
2011
|
|
|
Gure izena bezala, gure enpresa, herri edo gustuko idazlearen izena ere balia ditzakegu. Bigarren eskuko auto bat erosi nahi badugu ere, autoaren modelo izena bilaketa
|
hitz
moduan erabil dezakegu, eta, norbaitek auto hori salmentan jarri eta Interneten iragarki bat jartzen duenean, horren berri izango dugu. Alertok erabiliz, ez dugu Internet arakatzen jarrera aktibo bat izan beharrik, lasai asko egon gaitezke gure intereseko horren gainean gauza berriren bat dagoenean jakitun izango garelako.Google LiburuakGoogle Liburuak (http://books.google.com) liburu izen eta edukiak bilatzeko tresna bat da.
|
|
|
«Ez zuen uste hau bizitzera iritsiko zenik», komentatu zien hark kazetariei. «Pozik dago, eta hunkituta, eta oso eroso sentitzen da bera ikustera eta argazkiak egitera datorren jende guztiarekin».Eguneroko bizitzako xehetasunei adierazkortasunez erreparatzeko eta
|
hitza
modu soil baina indartsuan erabiltzeko dohain aparta aitortu diote beti kritikariek Transtromerri. Mina, maitasuna, denbora, heriotza eta ausentzia dira haren poemetako gai nagusiak, eta haietako askotan dute presentzia handia hala izadiak nola musikak.
|
|
2012
|
|
|
Azalduko al zenuke hori? Idazten dudanean, gustuko dut erabiltzea
|
hitz
moduan funtzionatzen ez duten hitzak. Hitz hutsak baino gehiago, onomatopeiak dira niretzat, zer edo zer abstraktua.
|
|
|
Laugarrenik, latinismoak eta forma ezezagunak baztertu behar ditu. Azkenik, itzulpen baldarrak saihesteko,
|
hitzak
modu elokuentean josi behar ditu xede testuan (Dolet 1540: 11).
|
|
|
Dekonstrukzioa mugimendu postestrukturalistarekin hain estuki lotuta dago, non askotan bi
|
hitzak
modu trukagarrian ere erabili izan diren. Definitzen edo laburtzen zaila den arren, postestrukturalismoa estrukturalismoaren aurkako erreakzio desberdinen multzo gisa uler daiteke.
|
|
|
Kreditu eta mailegu terminoak sarritan erabiltzen dira elkarrizketa guztietan, sinonimoak balira bezala. Artikulu espezializatuetan edo ekonomialariek publiko orokorrari ematen dizkioten azalpenetan ere, bi
|
hitzak
modu baliokidean erabiltzen dira. Hala ere, bi finantza produktu horien artean bereizketak daude.
|
|
2015
|
|
|
edo, minak? esaten zaio Itsasondon, baina ez oinaze ren sinonimoa bezala baizik erdal
|
hitzaren
moduan ahoskatuta. Hala ere, nahasterik ez sortzeko, garbizale jokatu eta mea ren familiako hitzak erabiliko ditut hemen.
|
|
|
Elkarrizketa gutxi batzuetan negoziazio
|
hitza
modu espontaneoan agertu bada ere, elkarrizketatuen gehiengoak sinonimoak erabiltzen ditu, esaterako, maiz agertzen dena «hitz egitea» da. Hau da, negoziazio hitzaren erabilera ekiditen da neurri handi batean, nahiz eta errealitate berari erreferentzia egin nahi dioten:
|
|
|
Aurreko aipuan ikusten da nola negoziazio
|
hitza
modu espontaneoan ateratzen den, baina jarraian bere burua zuzentzen du:
|
|
2016
|
|
|
Izanere, inon badago akademia baten zereginik behinena, hitzen erresuman dago, hitz horiek baitira hizkuntza baten muina eta bizkarrezurra. Garai hauetan, haatik,
|
hitzak
modu askotan ditugu hizpide eta letra idatzia eta inprimatuaren gainetik, euskarri digitaleko letrak ere ari zaizkigu nagusitzen. Hortxe dago bigarren argitaraldi honen berrikuntzarik nabarmenena, alegia, Euskaltzaindiak lehen aldiz eskaintzen du bere Hiztegia paperean zein euskarri digitalean.
|
|
2018
|
|
|
Interpretazio patriarkalek eragin handia dute patriarkatuari buruzko debateetan, eta, interpretazio horien artean, elkarri lotutako bi arrazoibide hauek dira garrantzitsuenak eta tinkoenak: bata, patriarkatu
|
hitza
modu literalean interpretatu beharra dagoela, eta bestea, patriarkatua estatusaren mundu zaharraren edo mendekotasun ordena natural baten erlikia bat dela, hots, laburbilduz, aitazko eskubidea nagusi zen mundu zahar baten arrasto bat, kontratuaren mundu zibil berria sortu baino lehenagokoa. Alegia, patriarkatua estatusaren sinonimo gisa ikusten da Sir Henry Maine-ren deskribapen famatu horretan, non mundu zaharra mundu berri bilakatzeko eraldaketa prozesua, estatusetik kontraturanzko urrats bat?
|
|
2019
|
|
|
Nahikoa dugu Dada Poetry Generator3 aplikazioa erabiltzea. Bertan nahi dugun artikulu puska itsatsi genezake eta aplikazioak berak berrantolatuko ditu
|
hitzak
modu aleatorio batean. Izan ere, XX. mendearen bigarren erdialdetik aurrera, teknologia digitalen garapena dela-eta, ausazkotasunak erabilera anitz izan ditu.
|
|
|
" Marxek zerbaiti buruz filosofia egin bazuen askatasunari buruz izan zen". Marxek bere lan ezberdinetan askatasuna
|
hitza
modu ezberdinetan erabiltzen du. Gehienetan askatasuna hitza bera erabili gabe, bere ekoizpen teoriko eta filosofiko gehienek inplizituki eta era ez zuen batean bere oinarrian askatasuna nozioa daukate.
|
|
|
Mingainaren kasuan, esaterako, ematen du herrikoia izatean baino gehiago tabuak ukitzen duen gorputz zatia izatean dagoela aldakortasun horren arrazoia. Dena den, hizkuntza baten barruan
|
hitzek
modu ezberdinean jokatzen dutela sumatzen denean, hau da, batzuek erregela finkoei hurbiletik jarraitzen dietela eta beste batzuek aurrekoek markatutako erregulartasunetik ihes egiten dutela, orduan pentsa daiteke hizkuntza horretan gizarteak nolabait baldintzaturiko bi kanal edo lekto egon direla. Agian halako egoera bat genuke onartu, baldin eta lat. voluntate tik eusk. borondate ra daraman bilakabidea eta Lakarraren ustez lat. lacrima tik eusk. negar era daramana uztartu nahiko bagenitu.
|
|
2020
|
|
|
Eta hori, argi dago, ez da egia. «Sinboliko» hitza «erreal» eta «eraginkor»
|
hitzen aurkako
moduan ulertuz gero, indarkeria sinbolikoa indarkeria «espiritual» hutsa litzatekeela usteko genuke eta, azken batean, efektu errealik gabekoa. Bereizketa inozo hori, tipikoa materialismo primario batean, suntsitzera jotzen du aspaldiko urteetan lantzen ahalegintzen ari naizen ondasun sinbolikoen ekonomiaren teoria materialistak, hark utzitako espazio teorikoa menderatze harremanen esperientzia subjektiboaren objektibotasunari emanez (Bourdieu, 2000:
|
|
|
Hegoaldean esker anitz, bortz eta beste hainbat hitz bide horretatik erabiltzen dira. Desegokiagoa litzateke Ipar Euskal Herriko
|
hitzak
modu pedantean erabiltzea eta komunikazioa bizitu beharrean oztopatzea. Halaber, garrantzi handia ematen dio komunikazio estrategiak baliatzeari eta horretan funtsezkotzat jotzen ditu hezkuntza eta hedabideak.
|
|
2021
|
|
|
Adibidez, (k) era atzizkiak gehienetan gertaeraeta ondorio izenak sortzen baditu ere (etorrera, igoera), batzuetan ‘modua’ adieraz dezake (idazkera, hizkera). Hiztunok daukagun euskararen hiztegiaren jakintzagatik dakigu [hiz+ kera]
|
hitzak
modua adierazten duela, eta, aldiz, [igo+ era] hitzak ez. Hiztegia horrelako idiosinkrasiak gordetzeko tokia da.
|
|
|
Azken
|
hitz
moduan, erran dezagun euskararen biziberritze mailan Ipar Euskal Herriak hainbat gabezia estaltzekoak dituela oraindik. Hauen artean, jakintzaren orokortzea dago.
|
|
|
Azken
|
hitz
moduan, SESBaren ondoko estatuetako hizkuntzen egoerak oso anitzak izan arren, hainbat joera orokor ikus ditzakegu. ko eskoletan (osetiera, kurduera, asiriera, avarera eta udiera) (Kharatyan et al. 2016).
|
|
|
Azken
|
hitz
moduan, SESBaren ondoko estatuetako hizkuntzen egoerak oso anitzak izan arren, hainbat joera orokor ikus ditzakegu. Hasteko, Europako herrialdeak eta Hego Kaukasokoak) – Natalia Evseeva
|
|
|
Hitzik gabe, arreta esanahigabetasunera joateko arriskua dago.
|
Hitza
modu jakin batean erabilita lortzen da mezutik deskonektatzea. Nik oreka horretan nahi dut egon.
|
|
|
Ez al naiz inoiz isilduko? Baietz esango nizueke, baina zertarako, honezkero badakizue
|
hitzak
modu profesionalean erabiltzen ditugunon hitzak ez duela gehiegi balio. Idazleok ezinbestekotasunez onartu genuke gure banitatearen ondorio gaitzesgarri hori, baina kostatu egiten zait, heretikoegia delako eta nabaritzen duzuen bibliografiaren kirats hipokrita hori neure praketatik datorrelako.
|
|
|
|
Hitzari
modu inorganikoan begiratzeko joera
|
|
|
Txordoka, mahats kite eta antzeko beste zenbait hitz, lehen mahasti lanetan normaltasun osoz erabiliak, galtzeko zorian daude, joandako beste hainbat antigoaleko
|
hitzen
modura. Gogoratzen dut etxean likidoak ontzi batetik bestera aldatzeko erabiltzen zen tresnari inbutu deitzen zitzaiola, txakolin muztioa bokoira botatzekoa izan ezik; hari onila deitzen baikenion.
|
|
|
Estatu espainiarrean eta frantsesean ez dago demokraziarik Euskal Herrirako, bere
|
hitza
modu demokratikoan adierazteko aukerarik ez duelako. Bidegabekeria eta zapalkuntza egoera hori gainditzeko, euskal herritar guztiei galdetu behar zaie beren etorkizunari buruz, askatasunean, berdintasunean eta baldintzarik gabe.
|
|
|
" Biblia irakurri behar da eta Jainkoari entzun, Kristorengan, beraren Gorputzean, Eleizan, bertan lortzen dabe oihartzuna Jaunaren Hitzek, biziaren eta bizirako
|
hitz
modura".
|
|
2022
|
|
|
hitz arrunt edo lagunartekotzat dago onartua, ez goi mailako berbatzat. Euskaraz ere berdintsu," Beh." markaz ohartarazi da behe hizkerako
|
hitz
moduan arautu dela. Eta" Heg." markaz mugatu hitz horren eremua:
|
|
|
—Gaztelaniaz," alerta" harridura edo oihu
|
hitz
modura entzun ohi da sarri," ¡ alerta!", edo lokuzio barruan: " estar alerta".
|
|
|
Adi edo erne ordain egokiak izan daitezke, baina adberbio modura. Edo bakarrean, dei
|
hitz
modura erabilita, edo egon aditzaz lagundurik: Gauden ernai.
|
|
|
Datozen asteetan kanpaina «aktibo eta handi» batean murgilduko direla adierazi zuen Iribarrenek. Kanpainaren euskarri grafikoetan euskara
|
hitza
modu ausart eta nabarmenean islatu nahi izan dute, euskara foku guztietan jartzeko: «Euskara erdigunean jarri behar dugu, guztion eskura, ahalik eta herritar gehien euskaltegietarako bidean jartzeko».
|
|
|
Trabatuta moduan gelditu zaizkio glotisean. Eztulka garbitu behar izan du eztarria
|
hitzak
modu ulergarrian ebaki ahal izateko. Badirudi, halere," Bai, esan?" horrek ozeano osoa zeharkatu duela inoren belarrietara iritsi ordurako, hain atera zaio mintzoa makal eta zorabiatua.
|
|
|
Giza bizitza drama gisa agertzen duen metafora zaharra da, noski; Shakespearek erabiltzen zuen. Baina gizarte zientzietako kontzeptu tekniko gisa, jokabide sozialak modu orokorrean serioski azaltzeko balio duen
|
hitz
modura," rola" 1930eko hamarkadatik ona baizik ez da erabili. Gizarte egituraren baitan lekuaren ideia kultur arauen ideiarekin lotzeko modu erabilgarria eskaini zuen.
|
|
|
Julio Caro Barojak idatzi zuenez," oker judizialak arrazoi linguistikoengatik gertatu ziren hein handian". Akelarre amarru
|
hitz
moduan asmatu zen Logroñoko Tribunalean, 1619ko udaberrian auzipetuei ezarritako torturen ondorioz. Gaur egun ere, tortura boteretsuen" bitartekoa" da, euren ordena kolokan ipintzen dutenen aurkako jarduera barbaroa.
|
|
|
Eta Bourdieuren hitzak jasotzen dituzte zera argitzeko: “Sinboliko” hitza “erreal” eta “eraginkor”
|
hitzen aurkako
moduan ulertuz gero, indarkeria sinbolikoa indarkeria “espiritual” huts gisa ulertuko litzatekeela eta, azken batean, efektu errealik gabekoa. Inozo deitzen duen bereizketa horren kontra azaltzen da autorea.
|
|
|
Esku hartzearen amaieran 22 hitz idatzi ditu 3 minutu eta 27 segundotan (minutuko 6 hitz ulergarri). Hitz horietatik ulergarriak 16 (kontuan hartzen badugu batzuetan
|
hitza
modu ez konbentzionalean dagoela zatituta: 4,89 hitz minutuko).
|
|
|
Askotan bigarren mailako predikatuak dira, adjektiboak beraz, eta ez adberbioak. Beste batzuetan, ki atzizkiz eratutako
|
hitzen
modura jokatzen dute eta aditzedo perpaus modifikatzaileak dira. Hauetako askok hautazkoa dute ki atzizkia eramatea, maiz hautu hau aldakortasun dialektalaren menpekoa delarik.
|