|
2000
|
|
|
Hogeigarren mende honen erdian hasten da, gutxi gorabehera, gaur egungo zientziagintza berria. Ematen diren aldaketak horren handiak direlako justifikatzen da egungozientziagintza berriaz edo egungo zientziagintzaren sorreraz
|
hitz
egin ahal izatea.Sorrera hau modu anitzean ulertu ohi da, baina hala ere nahiko adostasun handia dagohonako ezaugarri mota hauek aipatzerakoan:
|
|
|
Nazioak duen ezaugarririk garrantzitsuena, beraren ustez, hizkuntza da: hizkuntza abiapuntutzat harturik eraikiko litzateke nazioa, eta hizkuntzari esker
|
hitz
egin ahal izango litzateke kultura nazionalaz. Baina, eta hemen legoke guk aztertu nahi dugun arazoaren gakoa?
|
|
|
Baina ez zen ez hori maila profesionalera mugatzen zen kontrol sistema; Irakasle eskolak, oposizio sistema eta hezkuntza arloko administrazio egituraren barruan kokatzen zen egitura burokratiko eta funtzionarialaren antolakuntzarekin, Moyano legeak irakasleria Estatuaren zerbitzura jartzeko bidea eskaini zuen, eta Estatuak benetan bere kontrolpean jarri zuenetik aurrera (hau ez da XX. mendearen hasiera arte gertatuko240),, nazioaren? interesen defentsarako eraiki den ejertzitoaz
|
hitz
egin ahal izango da. Hona hemen guztiz adierazgarriak diren Loperena-ren hitz hauek:
|
|
|
Baina esandakoa atzerapen nabarmenarekin Estatu espainiarraren kasuan mendebaldeko Europako Estatu Nazioen eraikitze prozesuen ezaugarri orokorra da. Zein dira Estatu espainiarreko hezkuntza sistemako curriculumaren ezaugarriak curriculum nazional bereziaz
|
hitz
egin ahal izateko, hots, curriculum nazional espainiarraz hitz egin ahal izateko270 Lehenik eta behin hizkuntzaz hitz egin behar da; oinarrizko mailan sei ataletatik hiru hizkuntzarekin lotuta dauden gaiak zehazten dituzte: irakurketa, idazketa eta gramatika.
|
|
|
Baina esandakoa atzerapen nabarmenarekin Estatu espainiarraren kasuan mendebaldeko Europako Estatu Nazioen eraikitze prozesuen ezaugarri orokorra da. Zein dira Estatu espainiarreko hezkuntza sistemako curriculumaren ezaugarriak curriculum nazional bereziaz hitz egin ahal izateko, hots, curriculum nazional espainiarraz
|
hitz
egin ahal izateko270 Lehenik eta behin hizkuntzaz hitz egin behar da; oinarrizko mailan sei ataletatik hiru hizkuntzarekin lotuta dauden gaiak zehazten dituzte: irakurketa, idazketa eta gramatika.
|
|
|
Eta ezin dut ukatu poztu egin naizela telefonoa hartu, eta ordu erdi barru irteteko geratu garenean. Esango nuke bera ere poztu dela berarentzako opari bat dudala jakinarazi diodanean (telefono kontuez ari naizela, gaur Karmelok ez du Dabidi zertan deitu...; gaur seguruenik elkarrekin afaldu, eta aurrez aurre
|
hitz
egin ahal izango dute, eta ez zaie zeresana faltako; Adela ere Estherrekin toki dotore batera afaltzen eta kontua ordaintzen imajinatzen dut baldin eta, donuts kaxa huts hori ikusirik, goserik geratzen bazaie).
|
|
|
Beharbada beste arrazoi bat ere izan da hiri honetan hain agudo laketzeko, izan ere gaur amarekin eta Teresarekin ere
|
hitz
egin ahal izan dut.
|
|
|
Leihoetatik ikusten genituen autobusetan joandakoak kanpoan, kartzelaren inguruan. Oihuka eta garrasika zerbait
|
hitz
egin ahal izaten genuen eurekin. Kontsignak aldarrikatu, halako edo horrelakorentzat agurrak bota...
|
|
|
Su etenaren aurretik atergabeko prediku sorgorgarrian aritzen zitzaizkigun denak, esanez: armak utziz gero, su etena emanez gero, dena izango da posible, edozertaz
|
hitz
egin ahal izango da, edozer konpon liteke; beraz... zertarako luzatu! Orain, ETAren su etena eta urtebetera, hurbilketa egin digute preso politikooi.
|
|
2001
|
|
|
Laugarren etapaz edo aldaketaz
|
hitz
egin ahal izango balitz, Chanel 5 perfumearen agerpena aukeratuko genuke, hain zuzen ere, bere aldehido usainaz gain, bere aurkezpen eragatik: ontzia, etiketa, propaganda...; eta hori guztia oso ondo aukeratuta.
|
|
|
Zerbait esateko tentazioa izaten nuen orduan, gure artean eratu genuen isiltasunezko lokarri hura behingoz etetekoa, baina
|
hitzik
egin ahal izan aurretik burua berriz makurtu eta egunkariaren itxurazko irakurketan murgiltzen zen atzera.
|
|
|
Islako etxeak oholezkoak dira, inoiz kolorez pintatuak baina jadanik hezearen hezez ilunduak. Jende izua, ezkutatu egiten da, eta ez duzue behintzat inorekin
|
hitz
egin ahal izango. Lanbro giroan eginen duzue bidea eta, gelditu gabe, huntzaren eta goroldioaren eustarria den harresia inguratuz helduko zarete kartzelako atera.
|
|
|
Neurriak jorratubeharko lirateke euskarazkoa bertsioa ez izan, eta, taldeentzat nahitaezko enbarazua izan beharrean, muntaketa bera ere euskarazko bertsiotik has dadin. Orduan bai, orduan
|
hitz
egin ahal izango da euskal antzerkiaz.
|
|
|
Esaldi horrek laburbiltzen zuen Kanten errealismo enpirikoa, hau da, esperientzia enpirikoa ezagutzaren ezinbesteko baldintza izatea. Adigaiak lot daitezke batzuk besteekin, baina ezagutza objektiboaz
|
hitz
egin ahal izateko azkenean adigai hauek objektu batekin duten harremana zehaztu eta aurkeztu behar da.
|
|
|
Subjektua errealitatera irekitzen da horrela, esperientziaren mesedetan ezartzen du bere burua espazioan eta denboran. Hauxe da Matematikako koordenatu cartesiarrez
|
hitz
egin ahal izateko baldintza. Subjektuaren ezarpen hori, gainera, bera afektatua izateko baldintza da, eta hein horretan autoafekzioaz eta autoezarpenaz hitz egin daiteke.
|
|
|
Ardien kontatzen zebilela, tanpez, lurrera erori zenetik hil aitzineko urteak halaz, ohean etzanik gastatu zituen. Ez zuen
|
hitz
egiteko ahalik, semeari terrentan eskatzen ziona salbu:
|
|
2002
|
|
|
borondate soziala ekoiztearen prozesua kontrolatzearena». Alegia, informazio askea beharrezkoa da, oinarrizkoa, askatasun politikoez
|
hitz
egin ahal izateko.
|
|
|
Berbak kontzeptuak dira, hizkuntza bera pentsamendua da. Abstrakziorako ahalmenaren jabe izatea baieztatzen du
|
hitz
egin ahal izateak. Pentsamendua berbetan oinarritzen da, pentsatzen dugunean hitzen bidez pentsatzen dugu, arrazonamenduaren oinarrian berbak daude; ez berbek ordezkatzen dituzten objektuak.
|
|
|
Emozioa agur afarian Luis Borobia mediku teniente koronelak, Bagramen artatu zuten doktoreetako batek, esan zuenez, partida oso hunkigarria izan zen, aita, ama, aitona eta beste senide batzuk aireportura joan baitzitzaizkion. Espainian dagoen bitartean, aitak harekin
|
hitz
egin ahal izango du eta haren tratamendua jarraitu ahal izango du bideokonferentzien bidez, Aireko Armadak Bagramen nabarmendu duen Aireko Hedapenari Laguntzeko Unitate Medikoaren (UMAD) egoitzan instalatutako ekipoei esker. Boroviak ziurtatu zuen umeak ez duela tumore linfatikoari erantsitako minik eta ondo elikatuta dagoela.
|
|
|
Bigarrenik, elikagai transgeniko baten diseinuan konbinazio genetiko egokia askoz azkarrago lor daiteke”. Hala ere, merkataritza mailan egon daitezen eta espezie berri batez
|
hitz
egin ahal izan dadin, txita “biluzi” horiek beren kabuz ugaltzeko gai izan lukete, hau da, beren ondorengoei biluztasun izaera transmititzeko gai izan lukete. Edo, arrazen arteko bidegurutze erraz batetik abiatuta, ekoizpen gaitasuna duen hibrido bat lortzea.
|
|
|
Kasu guztiak aprobetxatu behar dira, komunikazio ona sustatzeko. Txangoetan, lan proiektuetan, komunitate boluntariotzan, lagun eta solaskideen taldeetan parte hartzea, liburuak trukatzea eta interes handiko filmak ikustea, gero horiei buruz
|
hitz
egin ahal izateko. Hirugarren Adina eta Kontsumoa Adinekoen eskaeren hierarkia bat ezarriz gero, osasunarekin zerikusia dutenak alde batera utzita, bakardadeari aurre egiteko jarduerak guztien artean lehenak izango lirateke, «Hirugarren Adina eta Kontsumoa» izeneko Osasun eta Kontsumo Ministerioaren txostenak nabarmentzen duenez.
|
|
|
Alboko tabernako atea irekita zegoen, eta bertatik zetorren musika ozenak ahotsak estaltzen zizkien. Pixka bat urrundu ziren, lasaiago
|
hitz
egin ahal izateko– Imanoli eskatu behar zionat irteteko. Gaur bertan.
|
|
2003
|
|
|
Interculturaneten gaur egun Madrilgo Erkidegoko Bigarren Hezkuntzako 900 ikaslek eta Bolivia, Kolonbia eta Marokoko beste 25 ikastetxetako 600 ikaslek parte hartzen dute. Programa honen bidez, ikasleak elkarrekin harremanetan jarri, hainbat jarduera egin, informazioa trukatu edo web cam batekin
|
hitz
egin ahal izango dute. Ekimen hori hastapenetan dago oraindik, baina Fundesok espero du ikasturterako webgunea martxan izatea.
|
|
|
Baita nik berari ere. Telefonoa adierazten diot keinuka,
|
hitz
egin ahal izateko. Berak ere keinuka erantzuten dit.
|
|
2004
|
|
|
aholkularitzaren prezioa handia izaten da. Baina baita esku hartzea bera ere, hau da, bere eremuan sartzea, zer egiten duten eta nola hitz egiten duten begiratzea, ondoren
|
hitz
egin ahal izateko, askotan aholkularitza eta ikuskaritza nahas baititzakete. APPCC sistemaren aplikazioa Garrantzitsua da AKPKA sistema bat ezartzea, sektoreko enpresentzako eskuliburu orokor bat prestatuz, kasu bakoitzaren berezitasunak eta erantzukizunen izendapena sartzeko beharrezkoak diren eranskinekin, ETEaren aukeretarako gehiegizko kosturik ez sortzeko.
|
|
|
Transzendenteari buruz
|
hitz
egin ahal izatea hura gobernatu ahal izatea litzateke: kategoria deskribatzaileen bidez analizatu eta konformatzea, alegia.
|
|
2005
|
|
|
Oso komenigarria da zaharrak telefonoaren funtzio erabilgarriak ikastea, hala nola ohiko zenbakiak, buruan gorde behar izan gabe, memorietako tekla bakar bat sakatuta markatzea, telefonoa eskuetan hartu gabe
|
hitz
egin ahal izateko esku aske sistema, etc.
|
|
|
Helburu hori lortzeko, erakundeek eta elkarteek alfabetatzeko toki espazio iraunkorrak sortzen lan egiten dute. Espazio horietan, jendeak
|
hitz
egin ahal izango du, ikaskuntza eraginkorreko eta idatzizko komunikazioko jardueretan parte hartu ahal izango du, eta ezagutzak trukatu ahal izango ditu, denboraren poderioz bitarteko elektronikoak eta informazioaren teknologiak sartuz eskura dauden material eta ezagutza guztiak erabili eta eskuratzeko. Anbizio handiko proiektua da, eta gizarte zibileko gobernuak eta aktoreak elkartzen saiatuko da, alfabetatzeko modu desberdinak sustatzeko.
|
|
|
Gaur egun, ikertzaile gehienek uste dute beharrezkoa dela, salbuespenak salbuespen. Hori dela eta, anisakiasi gastroalergiko deituko litzaiokeen erakunde bati buruz
|
hitz
egin ahal izan da, parasitazioa eta alergia prozesu berean integratzen baititu. Horrek ez ditu gaixoak nahasi behar, anisakisekiko sentsibilizazioa diagnostikatzen zaienean parasitatuta jarraitzen dutela pentsatzen baitute.
|
|
|
Bazkaloste batean kafea jatetxetik kanpora hartzera gonbidatu nuen, lasai
|
hitz
egin ahal izateko.
|
|
|
Giza-izakia gizabanakoengan bakarrik denez erreala, giza-formazioa beti izango da zeregin pertsonal bat; baina eta gizabanakoek giza-tasunean parte hartzen dutenez, giza-formazioa zeregin kolektibo bat izango da ere. Esan dezakegu, beraz, amaitzeko, gizakiaren baitako" indibidualitate" eta" idealitatearen" arteko konexioari esker, hain zuzen,
|
hitz
egin ahal dezakegula benetako antropologia ezagutzaile eta humanizatzaile batez.
|
|
|
Elkarrekin, eta bera nire besotik helduta. Parez pare jarri ginen gela erdian, aulki banatan, tartean mahairik gabe, Sebastianek esan baitzuen horrela askeago
|
hitz
egin ahal izango genuela. Galdetu zidan nire familiaz, haurtzaroaz, adiskideez...
|
|
|
Hurrengoan Jose Mariren andrea etorriko dela esan dio, eta horrela elkarrekin kafea hartuko dutela, eta
|
hitz
egin ahal izango dutela, haurrak jolasten diren bitartean.
|
|
|
–... horrela elkarrekin
|
hitz
egin ahal izango duzue.
|
|
|
Lerro hauek mutuak
|
hitz
egin ahal izan dezan daude asmatuak, eta aipatu gabe gorde ezin dudan oldar itzel batengatik ere bai: bilduma berri bat hasi nahi dut.
|
|
2006
|
|
|
Ikus daitekeenez funtsezko hizkuntz trebetasuna, erabakiorra dena, mintzamena da. Euskaraz ondo
|
hitz
egin ahal izateak bereizten ditu euskaldunak gainontzeko hiztun taldeengandik. Testuinguru honetan aipagarria Ia euskaldunen multzoa da tipologia estatistikoan esanahi zertxobait nahasia bazeukan, eratorritako tipologia honetan are nahasiagoa da.
|
|
|
Kontsumitzaileak Interneten bidez
|
hitz
egin ahal izango badu, gutxien gutxienez soinu txartelaz hornituriko ordenagailua eduki behar du (gehientsuenek hala daukate); beharrezkoak dira, era berean, mikrofono independentea (sei euro baino merkeago ere eros daiteke), bozgorailu edo kaskoak eta banda zabaleko konexioa Sarearekin.
|
|
|
Interesdunek edo horien ahaldunek, agerraldi horretan, egokitzat jotako oharrak
|
hitzez
egin ahal izango dituzte, instrukzio epaileak horretarako baimena aurretiaz emanda.
|
|
|
(81e) Interesdunek edo horien ahaldunek, agerraldi horretan, egokitzat jotako oharrak
|
hitzez
egin ahal izango dituzte, instrukzio epaileak horretarako baimena aurretiaz emanda.
|
|
|
Lekukoaren azterketa presakoa denean, zitazioa
|
hitzez
egin ahal izango zaio ekitaldira ager dadin, 175 artikuluko zedula luzatzeari itxaron gabe; baina auzi paperetan presaren zioa jasoko da.
|
|
|
Mandatuaren presa dela eta beharrezkoa bada, deia
|
hitzez
egin ahal izango da, epaileak hala aginduta, eta horrela jasoko da auzi paperetan; hala ere, deiaren agindua betetzeko ardura duenak beti luzatuko du aurreko artikuluan aipatu atestatua.
|
|
|
Bera jaio zenean euskaldun huts hutsa zen eta gaztelaniaz inork hitz egiten ez zuen eskualdean. Zuk hitz egiten duzu bospasei hizkuntza, eta horietako edozein
|
hitz
egin ahal duzu klinikan, bakarrik zeurea ez. Hori gertatzen zaizu Alemanian ere.
|
|
|
–Deitu egingo diot egun hauetako batean. Horrela, bide batez, Ixiartxorekin
|
hitz
egin ahal izango dut.
|
|
|
|
hitz
egiten ahal duzue
|
|
|
euskaraz
|
hitz
egiten ahal duzue
|
|
2007
|
|
|
Kanpotik dirudiena baino leku gehiago dago barruan, lasai eta eroso joateko moduan. Ahorainoko mikrofonoa erantsita duten entzungailuak ipini ditugu, helizearen hotsak eragotzi gabe gure artean
|
hitz
egin ahal izateko. Komunikazioa itxia da; hots, gu hirurok baino ez dugu entzuten, baina pilotua aparailu batera konektatuz gero, gainontzeko abioiekin eta aireportuko dorrearekin komunikatu gaitezke.
|
|
|
Telefonoz maiz ari diren langileei litzaieke aurikularra belarrian izatea; bestela, (idatzi edo bestelako zerbait egin ahal izateko) eskuak libre
|
hitz
egin ahal izateko, besaburua altxaturik aritzean kontrakturak gertatzne dira.
|
|
|
Lege horren arabera, bilera da hogei pertsonatik gora batzea, adostuta eta aldi baterako, helburu jakin batekin. Horrenbestez, bilerari buruz esangura hertsian
|
hitz
egin ahal izateko, betekizun batzuk bete behar dira, pertsonen pilaketa hutsetik bereizteko. Irizpide horiek Legean eta konstituzio jurisprudentzian ezarri dira (apirilaren 28ko 85/ 1988 KAE), eta hurrengo hauek dira:
|
|
|
Auzitegi Gorenaren esanetan, ohitura da «asmo juridikoarekin egindako egintzen errepikapenaren bidez gizarte kontzientziak egindako arau juridikoa» (1951ko apirilaren 18ko AGE). Hori dela eta, ohiturei buruz benetan
|
hitz
egin ahal izateko, bi betekizun behar dira: bata betekizun faktiko hutsa, egintzen edo jokabideen errepikapena, eta bestea, batzuek psikologiko deitzen dutena, hau da, ildo bereko egintzak errepikatzearen arrazoia horiek bete beharrekoak direla pentsatzea da (opinio iuris).
|
|
|
Izan ere, definizioz, diktadura, besteak beste diktadura frankista, aurreko horiekin guztiz bateraezina da. Horri lotuta, gogoan izan behar ditugu mota horretako arauei eskatzen zaizkien gutxieneko betekizunak benetako Konstituzio bati buruz
|
hitz
egin ahal izateko; betekizun horiek Gizakien eta Herritarren Eskubideei buruzko Frantziako 1789ko Adierazpenaren 16 artikuluan adierazi ziren: botere banaketarik eta oinarrizko eskubideen bermerik gabe ez dago Konstituziorik.
|
|
|
Interesgarriak izan ziren harreman berri horiek, zeren eta René Cuzacq eta Jean Lamarquerekin SSLAB> elkarteari buruz hitz egiteko aukera izan baitzuen La, ttek (ordurako bakarrik Maurice Amestoy eta Louis Dassancerekin
|
hitz
egin ahal izan zuen SSLABri buruz); eta Pedro Garmendiak Eusko Ikaskuntzaren berri emango zion (1920 hamarkadan ez zuen inor sarean Eusko Ikaskuntzaz hitz egiteko).
|
|
|
Baina ez al gara sistematizazio gehiegizkoetan erortzen ari? Zuzendariarekin zuzenean
|
hitz
egin ahal izateko aukera berdin mantentzen al da, adibidez?
|
|
|
Oso interesgarria iruditzen zait prentsa bulegoen inguruan
|
hitz
egin ahal izatekoparada hau izatea, hain zuzen ere, azken urte hauetan, prentsa bulegoak manipulazioaren eta presioaren sinonimo bilakatu direlako, eta ni, aldiz, ez nagoelakobaiezko horren alde. Ni, beraz, bien artean kokatuko naiz, prentsa bulegoekikoizaten dugun amodio eta gorrotozko harreman horretan.
|
|
|
Solaskidea erdalduna izaten da eta hark ezartzen dit niri bere askatasunanire mendekotasunaren ordain. Nik ere, jakina, solaskide erdaldunak bere mintzaira aukeratzean egiten duen askatasun ekintza pertsonala mamitzeko, askeizateko alegia, nik ere, nioen, euskara aukeratu eta euskaraz
|
hitz
egin ahal izanbeharko nukeela, euskaraz bizi, hori delako neure askatasun premiak agintzendidana, baina, hara, gauzak nola diren gure herri honetan, ni ezin naiz aske izanerdalduna aske den Donostian. Bataren askatasunak bestearen ukapena dakar.
|
|
|
–oihukatu zien Candik.
|
Hitz
egin ahala listua harrotzen zuen.
|
|
|
Azken finean, Ferrerok dioen bezala," gizakia bere naturak berak zuzentzen (’kondenatzen’) du gizartean bizitzera: batean edo bestean, talde txiki edo handi batean" 47 Modu horretan egiten dugu topo polis arekin, ze, nahiz eta orokorrean giza askatasunaz eta giza sormenaz
|
hitz
egin ahal eta behar izan, egia da ere gizabanakoa ez dela inoiz hutsetik abiatzen, baizik eta bere gizataldeak historikoki landutako kulturaren oinarritik. Horregatik esan dezakegu, Ortega Gasset gogoratuz, anthropos delakoa ez dela hainbeste naturaren emaitza baizik eta batez ere historiaren fruitua:
|
|
|
– Kauensos, zer da mintzaira deabru hau? Ez duzu denok bezala euskaraz
|
hitz
egiten ahal ala. Ez du balio akitzea, ezagutu zaitut.
|
|
2008
|
|
|
Nire ustez herri indigenen aldarrikapenak atzeratu egingo dira. Correaren egungo gobernuko zenbait ordezkari eta kolaboratzailerekin
|
hitz
egin ahal izan dugu, eta ez dute onartzen Ekuadorren baitan dauden nazionalitateak aintzat hartuko dituen estatu nazio anitza. Hala ere, ez dut uste herri indigenen eskubide kolektiboen arloan urteotan lortutakoa galduko denik.
|
|
|
Babes instituzionalak gutxiengoaren talde barruko hiztunei diglosiaz haratago joateko aukera ematen dien ingurune soziala sortzen du. Hau da, hiztun horiei esparru sozial garrantzitsuetan beren hizkuntzan
|
hitz
egin ahal izateko aukera ematen dien ingurune soziala. Esparru sozial garrantzitsuetan beren hizkuntzan hitz egin ahal izateak lagundu egiten die hiztunei gora egin ahal izaten eta talde estatusa handitzen (Landry, argitaratzeko prozesuan a).
|
|
|
Hau da, hiztun horiei esparru sozial garrantzitsuetan beren hizkuntzan hitz egin ahal izateko aukera ematen dien ingurune soziala. Esparru sozial garrantzitsuetan beren hizkuntzan
|
hitz
egin ahal izateak lagundu egiten die hiztunei gora egin ahal izaten eta talde estatusa handitzen (Landry, argitaratzeko prozesuan a). Ikerketek adierazi dute, esaterako, hizkuntza esparru publikoetan erabiltzeak eta gutxiengoaren hizkuntza paisaia linguistikoan agertzeak (adibidez, iragarki komertzialetan, bide seinaleetan edo kale izenetan) gutxiengodun komunitateak bizindarra duela nabaritzen laguntzen duela, bai eta taldearen hizkuntza lagunartean eta erakunde sozialetan gehiago erabiltzen ere (Bourhis eta Landry, 2002; Landry eta Allard, 1994b, 1996; Landry eta Bourhis, 1997; Landry, Deveau eta Allard, 2006a).
|
|
|
Esparru sozial garrantzitsuetan beren hizkuntzan
|
hitz
egin ahal izateak lagundu egiten die hiztunei gora egin ahal izaten eta talde estatusa handitzen. Ikerketek adierazi dute, esaterako, hizkuntza esparru publikoetan erabiltzeak eta gutxiengoaren hizkuntza paisaia linguistikoan agertzeak gutxiengodun komunitateak bizindarra duela nabaritzen laguntzen duela.
|
|
|
erregularki hizkuntza horretan hitz egiteak konnotazio ideologikoa du eta, bereziki, solaskideak gure hizkuntza hitz egin ez arren hizkuntzari eusten bazaio. ...du, edozein elebitasun baldintzatatik urrun, disHizkuntza batean mintzo denak hizkuntza hori utzi du, sistematikoki, erantzun gisa ulertezintasuna, axolagabetasuna, edo bazterketa (nabarmenagoa edo ezkutukoagoa) jasotzen baditu. kriminazio egoeran bizi garela, eta" herri eta hizkuntza batekoa izateari irmo eusten dietenak apartheidera eramaten direla beren lurraldean bertan, beren hizkuntzan
|
hitz
egin ahal izateko baimen eskuzabala emanez" (Adell 2003). Biztanleriaren zati handi batentzat ohiko bihurtu da gaztelania izatea komunikazio hizkuntza, bereziki metropoli barruti handietan, eta horrek nolabaiteko" normaltasun izaera" ematen dio men egiteko ohiturari; gainera, lagundu egin du oro har euskaraz hitz egiteko jokabideak euskal nazionalista izatearen konnotazioa har dezan.
|
|
|
Zergapetze bikoitza edo anitza gertatzen da, egitate berberak tributu betebeharrak sortzen dituenean hainbat estatutan, titulu berbera edo antzekoagatik eta zergaldi berean. Bada, lau osagaien batasuna eman behar da zergapetze anitzaz
|
hitz
egin ahal izateko: subjektu pasibo bera, objektu bera, denbora berean eta titulu bera.
|
|
|
Eta hirugarren puntua? Beno, luze
|
hitz
egin ahal diagu hirugarren puntuaren gainean. Beharbada hutsa irudituko zaizue zuei beharbada egunero benetako sendagile kolegiatu bat zuek ikustera etortzea; hi ikustera, John, burua hautsita daukak eta; edo hi, George Merry, sei ordu ez dela sukarrarekin dardarizo batean hengoen eta, eta orain ere hortxe hago, limoi azal koloreko begi horiekin.
|
|
|
–Hortaz, sendagile jauna, esan zuen Silverrek?, joan zaitez, arren, oholesiaren bestaldera eta, iristen zarenean, mutila hara eramango dut barrutik, eta nik uste
|
hitz
egin ahal izango duzuela makilen artetik. Egun ona izan dezazula, jauna, eta goraintziak gu denon partetik Squireari eta Smollett kapitainari.
|
|
|
Azkenean, behin edo bitan txistua irentsi ondoren, hizketan hasi zen, aurpegian lehengo nahasmen eta harridura biziko espresio huraxe erakutsiz.
|
Hitz
egin ahal izateko kendu egin behar izan zuen daga ahotik, baina beste gainerakoan ez zen batere mugitu.
|
|
|
–Erantzun, putakume horrek! , jarraitu zuen Barbosak, apur bat laxatuz lepoa, gazteak
|
hitz
egin ahal izan zezan?. Poliziak ordaindu zizun Mariza hiltzeko?
|
|
|
Adoretsua, ausarta eta borrokalaria zen, baina balizko erretratu baterako posatuz bezala mintzatzen zen dagoeneko, aktore plantak eginez eta imintzioak esajeratuz. Ordurako bazuen inguruan adiskide talde bat, hark
|
hitz
egin ahala buruarekin esandakoa baieztatzen, errepikatzen eta tarteka txalotzen ziona. Ordurako hasita zeuden kronista horiek heroiaren biografia idazten edo gutxienik hari buruzko pasadizo, esamesa eta usteak lagunen artean barreiatzen.
|
|
|
Atenasko Harokopio Unibertsitateko ikertzaileek frogatu dute kolina eta haren eratorria, betaina, hartzeak hantura eta, beraz, gaixotzeko arriskua murriztu ditzakeela. Hala ere, ikertzaileek berek ohartarazi dute azterketa gehiago egin behar direla emaitza interesgarriak baieztatzeko edo ezeztatzeko, eta, hala, ebidentzia zientifikoarekin
|
hitz
egin ahal izango dela, ez soilik iradokizun zientifikoei buruz. Muinoa modu naturalean aurkitzen da espinaketan, lekaleetan eta arrainetan.
|
|
|
Lau urte igaro ondoren, pixa behin eta berriz botatzen da ohean edo arropan, eta denbora horretan haurrak gernu kontinentzia hartu behar zuen. Enuresiaz
|
hitz
egin ahal izateko, maiztasunaz ere hitz egin behar da: inkontinentzia mota horrek astean bi atal izan behar ditu, gutxienez hiru hilabetez jarraian.
|
|
|
Oso kezkagarria da. Haiekin
|
hitz
egiteko ahalak egin genituen, baina ez ziguten jaramonik egin. Jokaera horri bi arrazoi ikusten dizkiot.
|
|
|
Jendeari azaldu behar zaio zer teknologia dagoen eta zertarako balio duen gauza bakoitzak. Adibidez, telefono kabina guztiek dute kiribilu magnetiko bat, audifonoa daramatenek telefonoz
|
hitz
egin ahal izateko. Baina hori inork ez daki.
|
|
|
Arazoa da eskaera horiek gutxiago ikusten direla gizartean. Edonola ere, nahiz eta, adibidez, audifonoarekin ondo entzun, gauzak moldatuak egon behar dira, esaterako, telefonoz
|
hitz
egin ahal izateko. Eta, orokorrean, mundu guztiari ahazten zaio pasabideetan barra bat jartzea itsuak bakarrik ibil daitezen.
|
|
|
Bigarrena Songeurs deitzen da Ameslariak, eta bitxia da jakitea Christophe Garcia frantziar koreografoak hiru emakumerentzat diseinatu zuela jatorriz. Konpainiak, aldiz, hiru gizonezkorentzat moldatu zezan eskatu zion, eta moldaketaren ostean sorkuntza berri batez
|
hitz
egin ahal dugu. Printzipioz, egitarauko hiru lanen artean honako hau izan zitekeen klasikoena, alde batetik soinu bandak erromantizismo izaera duelako eta bestetik dantzarien oinarri klasikoa beste zatietan baino argiagoa delako.
|
|
|
Hain bakarrik nagoen aste honetan. Nire kezkekin, nire beldurrekin bakarrik nagoen egunotan, ondo ezagutzen nauen lagun batekin
|
hitz
egin ahal izango dut. Eta sentitzen dudan bertigoa baretuko dit.
|
|
|
Desagertzeko arriskuan dagoen hizkuntza eta kultura gutxitu bateko kideez ari naiz, egoera horren kontzientzia argia duten euskaldunez; askotan beren eskubideak ez dira errespetatzen eta behin eta berriz eskubide horien defentsan jarduten dute: seme alabak eskolara euskaraz bidaltzeko, euskarazko prentsa irakurtzeko, medikuarekin eta udaletxean euskaraz
|
hitz
egin ahal izateko...
|
|
2009
|
|
|
Honetan euskaraz hitz egiteko ohitura duten pertsonak euskara ikasten ari direnekin edo hitz egiteko harreman sareak nahi dituztenekin harremanetan jartzen ditu Ttakunek.Era honetara, hitzarmenaren arabera, Ttakun Kultur Elkartea arduratuko da programa horien guztien antolaketa eta kudeaketaz.IkastetxeakBestalde, Alkateak herriko lau ikastetxeetako zuzendariekin ere hitzarmen bana sinatu zuen. Alkateak adierazi zuenez," Udaleko Euskarako Batzordeak eta ikastetxeek hasiera hasieratik, Udala osatu zenetik, lan egin dute elkarren eskutik gure herriko haur eta gazteen hizkuntza gaitasuna hobetu eta euskaraz
|
hitz
egiteko ahalik eta erraztasun eta ohitura gehien lor dezaten." Hitzarmen hauekin, elkarren arteko harremana sistematizatu eta kudeaketa hobetzeko ahaleginari hasiera eman zioten iaz eta, esperientzia positiboa izan denez, segida emango zaio datorren ikasturtean ere. Modu honetara, ikastetxeek ikasturtea hasi aurretik badakite Udalak zein programa lagunduko dien diruz.
|
|
|
Ondoren, bi aldeek eta akusatuek
|
hitz
egin ahal izango dute, eta aurretiazko argudioak mahaigaineratuko dituzte. Horiek oinarri hartuta, epaiketarekin aurrera egin edo auzia itxi erabaki du auzitegiak.
|
|
|
Ohikoena etxeko landareei hitz egitea izaten da. Hala ere, beraiek
|
hitz
egin ahal izango balute, zer esango ote zuten. Ziur asko: Ura bota!.
|
|
|
Espinosaren arabera, Exekutiboak tripulatzaileekin duen harremana zeharkakoa da, arrantzaleek armadoreari deitzen baitiote, eta hark gutxienez, egunean behin, ematen baitio informazioa Madrilgo Gobernuari. Gainera, tripulatzaileek bahitzaileen baimena behar dute senideekin
|
hitz
egin ahal izateko.
|
|
|
ETBk piratetako bozeramaile batekin
|
hitz
egin ahal izan du telefonoz. Denak ondo daude.
|
|
|
Zein dira zailtasun nagusiak makina batek
|
hitz
egin ahal izan dezan?
|
|
|
Horixe esan zuen Ugartek. Xantirekin bakarka
|
hitz
egin ahal izateko, hamarrak ostean elkartuko ginela. Pausoa mantsotu nuen.
|
|
|
Lehendik Estatu Batuetako Gobernuari aholkuak ematen ibiliak ziren, arma nuklearrekin lotutako kontuetan... Eta egokia iruditu zitzaien hura egituratzea eta zientzialari batzorde bat sortzea, zientziari eta teknologiari buruz asko zekiena eta gauza askotarako baimena izango zuena; horrela, gobernuarekin argi eta garbi
|
hitz
egin ahal izango zuten halako kontuez.
|
|
|
Beste erakunde bat aipa dezagun horretaz behar bezala
|
hitz
egin ahal izateko: patronatua.
|
|
|
Literaturan, futurismoaren emaitzarik interesgarrienak poesian gauzatu zirela dio Sarasolak.
|
Hitz
egiten ahal da futurismoaren eraginaz geroagoko obretan, narratibako lanak barne, baina zorrotzak izanda, idazle futurista garrantzitsuenak poetak dira. Hor dago, oroz gain, Vladimir Maiakovski.
|
|
|
duen antzezlana egin dutela azpimarratu du Telleriak, edozein agertokira molda daitekeelako. . Eszenografia sinplea erabili dugu eta laugarren horma deritzona desagerrarazi dugu, publikoarekin zuzenean
|
hitz
egin ahal izateko?, Martinezen esanetan. Publikoak barre egin dezan asmo nagusi dute, horrenbestez.
|
|
|
Al filo de lo imposible ko medikua naiz, eta telefonoz une oro gaude harremanetan. Juanito Oiarzabalekin
|
hitz
egin ahal izan nuen, adibidez, Everesteko iparrean zortzi mila metrotan edema izan zuenean. Une oro nuen egoeraren berri.
|
|
|
" Esango ahal dio esker oneko esaldiren bat, ez, ezta hori ere,
|
hitz
egingo ahal dio ahots samurrez, pozik... Dario gizajoa...
|
|
|
Ezagutza nahitaezko baldintza da erabiltzeko, baina ez behar bestekoa. Euskaltegian, euskara ikasten duen herritarrak nekez
|
hitz
egin ahal izango du euskaraz bere bikote erdaldunarekin. Edo eskolan euskara ikasi eta euskaraz ikasten ari diren milaka haur eta gaztetxok ere nekez erabiliko dute euskara euren guraso elebakarrekin.
|
|
|
Ikatz zakuren bat eramango zuen noizean noiz, guardak ziren gehiena harrapatzen zutenak. Moilako lana ez zen gaitzekoa, nahiago zuen morroi baino, jendearekin
|
hitz
egiten ahal zuen, Larraburu tristea zen, eta kastillanoa, erruz maite zuen kastillanoa.
|
|
2010
|
|
|
galdera honi, euskalerriko 13/ 14 urteko gaztetxoek, arrazoi ezberdinak ematen dizkiote: euskaldunak garelako edo izan nahi dugulako, lana topatzeko edo ikasketak jarraitu ahal izateko, lagunekin
|
hitz
egin ahal izateko edo lagunak egiteko, jaso dugun kultur aberastasuna gordetzeko, kultur ondarea zaintzeko, arbasoen altxorrari jarraitzeko e.a. baina zaila egiten da izan nahian oinarritutako zergatia arrazoitzea. Jakina da arrazoizkoena agian hizkuntza nagusia erabiltzea izango zela. errazagoa izango zitzaigun denoi, denok erdaraz hitz egingo bagenu. baina orduan ez ginateke geu izango, geu izan nahi dugu ordea eta ez beste zerbait. gutxiengotua den hizkuntza batek esplikatu beharra izaten du bere izanaren zergatia, zergatik den azaldu behar du, arrazoitu. baina hizkuntza nagusi baten kasuan ez da sekula galdera hori egiten:
|
|
|
Horrenbestez, Barack Obamak eta Zapaterok elkar ikusiko dute 07:00etan (13:00etan Euskadin), eta bilera egingo ez badute ere, elkarrekin
|
hitz
egin ahal izango dute euren hitzaldiak hasi baino lehen.
|
|
|
Rafa Martinezek ere ezinbestekotzat jo du Gasteizko Gobernuak argi uztea blogariek askatasun osoz
|
hitz
egin ahal izango dutela.
|
|
|
Zure izkribuaren paragraforen batean esaten didazu, azkenean kosta egiten zitzaizula nirekin bildu eta ezertaz
|
hitz
egin ahal izatea, lehenago ere, borroka latzak izan genituen Pagoagako hartan, elkarren aurka aurrez jartzera bultzatu gintuztenak!?, eta horregatik egin zeniela uko, halako batean? 1968ko udaberritik aurrera, zuk diostasunez?, komentura lantzean behin egiten zenizkidàn bisitei?; bada, ni ere, halatsu; eta baldin eta, komentutik hiriburura etortzen nintzenean etxera joaten banintzaizun bisitan? ... barrutik ateratzen zitzaidàn zerbait naturala baino; esan nahi dizudana da nik ere behin baino gehiagotan moztu behar izan dudala, gure solasaldietan, mihi punta, zu ez ernegatzeko?
|
|
|
Azkenean,
|
hitz
egin ahal izan dut.
|
|
|
posible da oraindik ere urriaren 31ko hori berreskuratzea??. Batasunak eskatu zuen erabakitzeko eskubideaz eta lurraldetasunaz berriro
|
hitz
egin ahal izatea. Aitortu egin zuen, momentu horretan, EAJ egiten ari zen saiakera eta ahalegina?.
|
|
|
Ezin da arrasto berean sartu, gainera, etxe euskaldun euskaldunetako bilakaera eta lehendik erabat edo nagusiki erdaldundurik zeuden familietakoa. Etxe euskaldunetako datuetan zentratu behar dugu, bere joeraz
|
hitz
egin ahal izateko. Egia da hori guztia:
|
|
|
Zure izkribuaren paragraforen batean esaten didazu, azkenean kosta egiten zitzaizula nirekin bildu eta ezertaz
|
hitz
egin ahal izatea —lehenago ere, borroka latzak izan genituen Pagoagako hartan, elkarren aurka aurrez jartzera bultzatu gintuztenak! —, eta horregatik egin zeniela uko, halako batean —1968ko udaberritik aurrera, zuk diostasunez—, komentura lantzean behin egiten zenizkidàn bisitei...; bada, ni ere, halatsu; eta baldin eta, komentutik hiriburura etortzen nintzenean etxera joaten... orbetarron artean, izan ere, zatiketa eta haustura mingarriak izan ditugu nagusi, eta bazegoen gure artean isilpeko tratu bat, nik uste, gure odolkidetasunari lotua, baita bizi senari ere, ausaz, gauzak urrunegi eramatea eragozten ziguna, gure arteko urruntasun gero eta urrunagoko hura haustura —erabatekoa bezain mingarria— bihur ez zedin; edo dudan jartzen al duzu biok isildu genituenak agerian jarri izan bagenitu, modu ezin okerragoan bukatuko genukeela?; aitortu ere, aitortzen duzu zeurean, Burgosko prozesuaren garaian halako tentaldi bat izan zenuela, nigana hurbiltzeko, baina azkenean atzera egin zenuela arrazoi bertsuengatik; bada, jakizu niri ere berdin gertatu zitzaidala:
|
|
|
Nire ustez obsesio nazionalistak eraman zuen ondorio okerrak ateratzera. Nik
|
hitz
egin ahala Mitxelenak burua oso poliki goitik behera mugituz bere adostasuna adierazten zidala ikusi nuen. Azterketa guztietako emaitza guztietarik onena lortu nuen gai horrekin, 8 bat.
|