|
2000
|
|
|
Guztira honen mila eta bostehun pasartetik gora itzuli ditu. Solasaldirako Platon, K. Marx, Orwel, A. Machado, Camus eta beste hainbaten
|
hitzak
ere hartu ditu kontuan
|
|
|
beti; nasaitasun
|
hitza
ere horrela darabil);. Alaco erromedijeetaco dantceetara ta piestara genteric nasaijeena ta galdubeena juan oi dalaco. Euscal errijetaco... (
|
|
|
–Ezta
|
hitzik
ere Aita Itxasori buruz.
|
|
|
XII. < nz, lz, rz> eta < ns, ls, rs> bilkuretako < z, s> letrak < tz, ts> egin ohi dira euskaraz (Frantzia, unibertsitate, faltsua). Elkarren ondoko
|
hitzetan
ere egiten duten euskaretan onartzen da ahoskera zainduan: esan zuen= esantzuen, eman zion= emantzion.
|
|
|
Bestalde, esaldiaren barruan doazen
|
hitzak
ere xeheak izan behar dira, bi silaba dituztenak lau silabakoak baino erretenigarriagoak izanik. Hitz teknikoekin ere kontuz ibili behar dugu, oharkabetzeko elementuak izan baitaitezke.
|
|
|
(Ibid.; 120). Escolano ren
|
hitzak
ere ez dute gai honi buruzko balizko neultratasunaren inguruko inongo zalantzarik erakusten irakasle eskolez hauxe dioenean: –Se utilizaron las normales como mecanismos de indoctrinación y control ideológico?
|
|
|
Eta berdin Ralphen irudia ere, dena sutara. Irlanda
|
hitza
ere bai. Dena, hitz bat salbu:
|
|
|
—Gauza bat ez dut ulertzen, aita Bartolome: zergatik egin duzun mezako sermoian bi hitz euskaraz, eta bertze guztia gaztelaniaz, urbiaindar gehienek gaztelaniaz
|
hitzik
ere ez dakitenean...
|
|
|
Eta hala zen guztia Rosa de Osoriorekin eta hala ehotzen zuen egunoroz zeta fin batez gure amorioaren oihala... eta hala eta halatan zen hura, munduan ezagutu izan ditudan bertze emazteki guztiekin konparaturik, diferent. Izan ere, ene amorio guztiak begietan hasi eta begietan akabatu izan zitzaizkidan, harekin izan nuena salbu... zeren Rosa jakintsua zen eta bere jakintasuna jartzen zuen gure amorioaren zerbitzuan, eta zeren, ondorez, behakoak ez ezik,
|
hitzak
ere genituen, eta hitzek are sakonago egiten zuten begiek adierazia eta are urrunago eramaiten gintuzten, urratsez urrats.
|
|
|
" Baina munduan diren trabailari onest guztiek bezala, trabailua ongi eginez gero eskatuko ditugu guk ere eskatu beharrekoak, ongi baderitzozu..." Eta Mignonek biluztu eta solastu, biak baterat egiten zituen, eta nik ez nekien zerk nindukan liluratuago, haren gorputzak edo haren mintzamoldeak, gorputz hark eragiten zidan sukarrak edo haren hitzen egokitasunak... Eta ezpainak belarrian jarri, eta ezpainez ez ezik
|
hitzez
ere pot egiten zidala, biluztu ondoren erran zidan: " Ezkontzan sinetsiko banu, zu nahi zintuzket senar eta amorante...!" Ofizio batekin aski izanen ez nuelakoan, bi eskaintzen zizkidala, alegia...!
|
|
|
Zergatik ez hitza numeroaren alde jarri, eta numeroa hitzaren alde? Zeren esmeraldak be rezko edertasuna du, begietarik sartzen zaiguna, baina
|
hitzak
ere bere edertasuna du, izen airos baten soinuan edo poema baten errezitaldian belarritik sar dakigukeena, eta ez dago begia belarriaren aurka jarri beharrik..." Baina jaun Marcel eta osaba Joanikot burutsuak ziren eta hitz errazekoak, eta Jainkoak bakarrik daki ez ote zuten bertze zerbait asmatuko, nork bere ikusmoldearen atxikitzeko, eta hegi batetik —eta bat bederaren egiatik— b...
|
|
|
Baina osabak ez zidan
|
hitzik
ere erran, munduko zientzia guztia ezpainetan mututu eta hitz gabetu balitzaio bezala; ordea, aitona hil zelarik, hala erran zidan:
|
|
|
...zezakeen nitaz, oker handirik gabe, ezen amaren belarri zulotik erditua izan behar nuela, Gargantuak bezala, zeren, nola egun osoan egon behar izaiten bainuen honi eta hari adi, hala egin baitzen ene entzutea hagitzez ere sentiberagoa, ene belarria ikustezinki zabaldu balitz bezala, bazter guztietarat iristeko gai... eta hala eta halatan aditu behar izaiten bainituen anitzetan aditu nahi ez nituen
|
hitzak
ere, nola egun hartan, zeinean aditu nuenak markatu eta zigilatu baininduen, bihotzaren erdian.
|
|
|
—Arestiko gorabehera zoritxarrekoaz
|
hitzik
ere ez, ezta? —ahapetik.
|
|
|
Biharamunean, gurasoen mutur beltzek eta gorputzeko izerdi zuriak hartaratua, ez zela bigarrenik izanen zin egin nuen, esku ahurra Millerren Cancer tropikoa ren azalaren gainean solemneki ezarrita. Bestondo goiz hartako
|
hitza
ere zenbat aldiz jan dudan, ez naiz orain zenbatzen hasiko.
|
|
|
Bertzeen solasak aditu ahala taka! biltzen urteak eta urteak egin dituzten kazetari batzuek ezin ohi baino luzeago mintzatu beren
|
hitzak
ere papereratu gabe.
|
|
|
Bi hiru tekla zanpatuta egiaztatu nuen ez nintzela bertze" birtziklaje" baten beharrean oraingo honetan lehen urratsak egiteko. Pasa
|
hitza
ere nirearen une berdinean eskatu zuen. Egunkarikoak ez zuen aktibaturik segurtasun sistema —nork arraio izan zezakeen gure lan argitaratuen jakin minik! —, baina Ttipirenak bai, ezbairik gabe.
|
|
|
...ti bezala esnatu zen Brown jauna goiz euritsu hartan, zortziak aldera, eta ezkongabea zenez eta bakarrik bizi zenez, inork ez zion esan azazkal haiek oso aldatuta zeuzkala, oso handituta, ez ziruditela, ez tamainaz ez formaz ez kolorez, bere eskuko azazkal berezkoak, azaz  kalordeak baizik; Brown jauna ere ez zen, noski, txikikeria hartaz jabetu, eta bulegoan ere, astelehena izaki, inork ez zion
|
hitzik
ere aipatu aldaketaz. Era berean, ez genuke ziurtasun osoz esaten jakingo baina badakizu baietz zenbat denbora igaro zen azazkalen aldaketatik azken eta erabateko itxuraldaketaraino; eman dezagun, hortaz, hilabete.
|
|
|
Eta masailean musu emanez agurtu dut, eta ez naiz atzera itzuli harrizko estatua bihurtzearen beldur. Eta ibilian ibilian, esan ditudan azken hitzek Patxi ekarri didate gogora, hari ere beti" Sentitzen dut" esaka amaitzen bainuen; baina Patxiren
|
hitzek
ere berriro zalantza piztu didate, zeren, Teresari esan zionez, Dabid zineman neska batekin ikusi berria baitzuen.....
|
|
|
|
Hitzik gabe
ere otoitz egin daiteke ekin dio berriro ere Rubenek. Toki bakarti eta isil batean eseri, arnasa sakon hartuz erlaxatu, eta zu nor zaren, zein izen duzun, hitzak, pentsamenduak eta distraitu zaitzakeen guztia alde batera uzten saiatzen bazara, azkenean zure bihotzaren taupadak besterik ez duzu entzungo, eta odola zure zainetan barrena nola dabilen sumatu.
|
|
|
Belek kaset bat jarri zuen. Rock musika zen, Xanek ez zuen
|
hitzik
ere aditzen. Isilik joan ziren, autobian sartu ziren arte.
|
|
2001
|
|
|
Baina Garzonek esaten badu Ekinen herrigintzak ETA lagundu egiten duela, bi ekimenak bat datozela, gauza bera gerta daiteke Xabier Arzalluzek egiten dituen adierazpenekin ere. Legezkotasun mailan ez bada ere, Arzalluzen
|
hitzek
ere ETAri lagundu diezaiokete. Objetiboki horrela da, kontua ordea ez da laguntzen ote dioten, baizik eta laguntza hori modu deliktibo batean burutu egiten den ala ez, baita berariaz eginak diren ala ez.
|
|
|
Ingelesez ez nuen
|
hitzik
ere egiten. Askotan gurutzatzen nituen unaiak, behiekin.
|
|
|
Baina batxilerreko laugarrena hasterakoan lotsagarria zen amarekin agertzea. Bazegoen ia mehatxua egiten zuen
|
hitza
ere, amazulo esaten zitzaion kalean amarekin edo amaren inguruan ibiltzen zen mutikoari.
|
|
|
Goio oso gaizki aurkitu diat, burutik gaixorik.
|
Hitzik
ere ez dik egiten... ’ ‘Zer din ba? ’ ‘Ez zakiat. Amnesia edo, izoztuta bezala egoten duk... ’ ‘Eta zer egin dun? ’ ‘Han utzi diat, auzokoek zaintzen ditek, baina medikuren bat bilatu behar diat albait arinen eta ospitale batean ingresatu diagu... ’ ‘Eta handik aterako dun? ’ ‘Ez diat uste Mosquitia leku egokia denik, batez ere horrela egonez gero.
|
|
|
eta emén ez hÃtzai, bà ¡ icic hitzaquin esà ¡ n, edó adierà ¡ zo nai degunarà oartú bear gà ¡  tzaizca". Adiera berriak ez ezik, etxeko ondasunez baliaturik
|
hitzak
ere sor daitezke. Ik. leku berean" onesgunà ¡, onetsÃ, amatú, maitatu; età ¡ andic onesgunà ¡, amorea, maitetasuna".
|
|
|
gauza jakina da beste erdara batetikako erdarakadek ez gaituztela asko mintzen. Orain berriro, erdaratikako
|
hitzei
ere sarrera zabaltzen hasi gintzaizkien. Azkenean, dialekto nahastea dela, euskaldunek beti ahotan dituzten" erdal hitzak" nahiz dozenatxo bat lagunek darabiltzan hitz" jatorrak" direla, badaukagu non hauta, gaurko erdaren iturri garbitik  barra barra biltzen hasi garenak, edonongo kultur hitzak eta Garibayren arima bezala ez izango bai izango dabiltzan ghost word herratuak ahaztu gabe.
|
|
|
Guztiek jokoaren arauak eta erritualak ezagutzen zituzten eta eztabaidetan berotzen ziren, ni lekuaren gainean baino seguruago. Tratuaren bakardadearen bihotzean urturik bailitzan, ekintzak zirauen ordu luzeetan aitak ez zidan
|
hitzik
ere erraten.
|
|
|
Hezurrak kliski klaska, hortzak banbaka, esku ahurrak heze eta haragiak daldarez zebilzkigun, atzealdeko jargietako emazteei halaber, amironatu berri zituzten mantelina brodatu beltzen gerizan. " Ni naiz artzain ona" orroatzen zuen baina ez genion
|
hitzik
ere sinesten. Gure bihotzetakoak ez ziren, alabaina, hain basak.
|
|
|
arkatzaren dardara direla nire
|
hitzak
ere
|
|
|
Julia nola edo hala aurkitu behar nuen, baina non?
|
Hitzik
ere ez zidan esan bahitzaileak aukeratutako lekuaz. Kaka zaharra!
|
|
|
Berrogeita hamartsu urte zituen eta azal zailduaren azpitik mami zakarragoa erakutsi nahi zuen. Ongi identifikatzen lortu ez nuen objektua mastekatzen zuen etengabe,
|
hitzak
ere halatsu. Lodikotea zen eta zenbaitetan, nire isilunetan batez ere, muturra gorritu eta lepoko zaina handitu egiten zitzaion.
|
|
2002
|
|
|
Kontsolatzen gara pentsatuz are nekezago zirela gure aiton amonak. Segurki ez ziren abertzaleak, sortzekoa baitzen
|
hitza
ere, baina euskaldunak ziren errotik, naturalki, eta bertzerik ezer ez.
|
|
|
Zabalduago dagoen bertsioak dio harresi berriaren gainetik egin zuela salto Remok, anaiari iseka eginez: orduan Romulok, suminduta,
|
hitzez
ere liskar eginez, «aurrerantzean ere berdin nire harresi gainetik salto egin dezan beste oro» esanik, hil egin zuen. Horrela Romulo bera bakarrik egin zen agintearen jabe; eraikitzailearen izenez deitu zuten eraikitako hiria.
|
|
|
64 Hiruek testu
|
hitza
ere bada, baina orduan hiru izena da eta ez zaio r zaharraren erregela aplikatzen.
|
|
|
Ondoren, horiek banaka aurkeztuko ditugu, alegia, tratamendu estandarretik abiatu eta, euskararen egoera kontuan hartuta, aldaeren tratamendua egiten saiatuko gara, aldaera dialektalak edo/ eta ezagutza faltak eragindako akatsak detektatu ahal izateko. Hala ere, izango dira lexikoan bildu gabeko
|
hitzak
ere, sistemak ezagutzen ez dituenak: horiek lexikorik gabeko analisia eginez lortuko ditugu, aurkezten dugun sistema sendoa eta osoa dela erakutsiz.
|
|
|
Elementu horren baldintza teknikoak oraindik zehaztu gabe daude. Txaleko
|
hitza
ere ez da aipatu; beraz, printzipioz, baliteke material islatzailea duen beste edozein arropak ere, besokoak, berokiak edo ohartarazpen argiak, funtzio hori betetzea. RACEk dio ikuspen handiko arropa batek bizitza bat baino gehiago salba dezakeela.
|
|
|
Egia batzuk, ordea, arriskutsuak dira, eta zentzuz erabiltzekoak. Lagunekin, beraz, ezta
|
hitzik
ere gai hauetaz. Diktadura batean kartzela baita hitzaren ordaina.
|
|
|
Karmele adi adi zegoen, ahizparen
|
hitzik
ere galdu nahi ez balu bezala, Sarak bere kontaketari berrekin zionean:
|
|
|
Batzuetan, batez ere haurtxoa sehaskan lotan egoten zenean, hari begira jartzen zen Sara, malenkoniatsu. Eta,
|
hitzik
ere egin gabe, malkoren bat isurtzen zuen. Eta nola sentitzen nuen malko hura, burdin tanta gori batek bihotza zulatu balit bezala!
|
|
|
Eta aita –Jaxinto– jostailu mutu bat zen amaren eskuetan, sekula iritzirik ez zuen gizona. Ai, nola egoten zen Sara, halakoetan, aitaren hitzen baten zain!, baina aitak ez zuen
|
hitzik
ere esaten, eta haren isiltasuna amaren aldekoa gertatzen zen, ororen buruan. Halaxe bizi izan zen Sara hogei urtetan, eta halaxe ohitu zen, finean.
|
|
|
Egia batzuk, ordea, arriskutsuak dira, eta zentzuz erabiltzekoak. Lagunekin, beraz, ezta
|
hitzik
ere gai hauetaz. Diktadura batean kartzela baita hitzaren ordaina.
|
|
|
" Egipto" hitza hamabi edo hamahiru modu desberdinetan erabili izan dute idazleek, eta hor ere batasun pixka bat komenigarria dela uste dut, begira bestela zer saltsatan sartzen ditugun umeak piramideei buruz hizketan hasten direnean. Elkarrizketa horretan" partida"
|
hitza
ere aipatzen da: nik neuk ez dut sekula santan erabili" partidua", baina bai" partida".
|
|
2003
|
|
|
Horrez gain, berezko
|
hitzak
ere baditu zaraitzuerak. «Ekarri» adibidez, «eraugi» esaten da.
|
|
|
adineko lagun ugari tartean; diktaduraren kontrako erresistente zaharrak, berriro" Torturarik ez" esatera bilduak. Hala, Raimon kantariaren
|
hitzak
ere berriro entzun zituzten: " Quan creus que ja s' acaba torna a començar...", hau da," Bukatu dela uste dugunean, berriro hasten da..."
|
|
|
Badakit oso jarrera orokorra dela gure eta haien nazionalismoei eduki desberdin eta kontrarioa ematea.
|
Hitzak
ere aldrebesten ditugu, gurea abertzaletasun zintzoa eta haiena nazionalismo erasokorra kontsideratzeko. Baina gure eta haien lekua damurik gabe alda daiteke, beraiek gauza bera erraten baitigute:
|
|
|
Zenbaiten iritziz, estatuak eta bere funtzionarioek (Frantziak bost milioi funtzionario ditu) «makina» biziki pisua osatzen dute. Teknokrazia
|
hitza
ere aipatua izan da. Zein da zuen iritzia horren guztiaren inguruan?
|
|
|
Jainkoek hitzaren arteziaz sortu zutela mundua eta gizakiak jainkoen arketipoez baliatuz nahi izan duela bere
|
hitza
ere erritoaren bidez sortzaile agertu adierazten du Felix Zubiagak «Euskararen jakinduria» saioan. Jainkoak gizakia, ala gizakiak Jainkoa, nork nor sortzen duen bere idurira, egilearen ustez oiloa eta arrautzarena bezalakoa omen da, eta edonola ere, giza jakinduriak aztertu beharrekoa.
|
|
|
Heraldikaz mintzatzen geranean ere, eztugu esan behar urrezko, urdina, gorria, eta abar, d" or, d" azur, eta de gueles baizik, bestela ukuiluetako gauzetaz mintzatzen gerala irudituko baitu. Amontillado, Médoc, De Grâve, eta hunelako
|
hitzek
ere, danak arrotzak eta euren orthographi bereziekin, aphaintzen dute idazkia, Poe" k batzutan España eta Itali" ko ardoak nahasten baditu be.
|
|
|
Patioko leihoetan dauden guztiek entzun dezakete gizonak dion guztia, eta ai Lili kantatzen zuan neskamea ere ixildu egin da Fernandoren hitzak entzuteko, bainan alperrik. Edozer emanen lukete zer ote dion jakitearren, bainan inork ere eztu ulertzen
|
hitzik
ere, leihoa zabal zabalik egon arren.
|
|
|
Gazteek eztute
|
hitzik
ere erraiten. Bakarrik entzun eta, batez ere aurrekoek, burukadak eman baietz adierazirik.
|
|
|
Bata, Uztarri elkarte anonimoa sortzea, UEUren idazkari teknikoa kontratatu ahal izateko ezinbesteko urratsa. Bigarrena, Talde Laguntzailea (Batzorde Iraunkorra
|
hitzak
ere erabili ziren) osatzea. Batzar Nagusian inork ez zuenez hautagirik aurkeztu, zuzendaritzaren proposamena jarraituz, honela geratu zen osatuta:
|
|
|
Egia esan, morte edo defunçâo hitzak markatuta zeuzkan moduan, mulher
|
hitza
ere markatuta zeukan Matiasek. Eta bere buruari asmatzen zizkion bizitza guzti guztietan neska bat ezagutzen zuen han edo hemen.
|
|
|
Amak ez dio deus erantzun.
|
Hitzik
ere ezin bailezake egin –hitz bat bera ere ez–, isildu egin da, burua goitik behera mugitzera mugatuz. Gero, beso artean hartu du semea, eta gorputzaren kontra estutu du.
|
|
|
Beraz, ez nion ia
|
hitzik
ere egin. Berak esan zuen dena.
|
|
|
Inauteriak. Herriaz edo isiltzeaz
|
hitzik
ere ez. Beharbada gauean zerbait xuxurlatuko dio belarrian, lo zakuan sartzen direnean.
|
|
|
Denak ez bat. Elebitasunaren aurkako
|
hitzak
ere en  tzun ziren urte haietan. Hedabideetako elebitasunaren zirkuarekin kritikoenak euskaldunak eurak agertu ziren, baten batzuk batez ere.
|
|
|
Auskalo. Nire fanfarroikeria agerian geratu zen, ez bainion
|
hitzik
ere harrapatu.
|
|
2004
|
|
|
Diskoaren azalean ageri zaigun atearen sarrailak eta tituluak berak 4 Itzalen mundura sartzeko gonbita luzatzen dute. Xabier Solano abeslari eta gitarra jolearen esanetan,"
|
hitzek
ere zerikusia izan dute diskoaren izenburua aukeratzerako orduan, entzuleari hitzekin sortutako gure munduan sartzeko gonbita egiten baitiogu". Aurreko lanean punk eraginak aipatzen ziren eta kanta lasaiagoak ere tartekatzen ziren.
|
|
|
Hitzetan Jon Garmendia Txuria, Mikel Peruarena, Unai Iturriaga eta Joni Ubeda izan dituzte kolaboratzaile. Dena dela, eskatutako
|
hitzetan
ere izan du zeresanik taldeak; izan ere, abestien gaien nondik norakoak bandaren eta letristen artean zehaztu baitituzte. Jon Maia ere izan dute hitzetan lagun, baina azkenean bertsolariak idatzitako kanta ez da diskorako aukeratutako kanten artean gelditu.
|
|
|
Berriro Kanpionengana etorrita, esan dezagun Lecciones de Ortografía del Euskera Bizkaino liburu honetan bertan berarekin ari dela, haren Gramá tika de los Cuatro Dialectos Literatos de la Lengua Euskera ri (1884) aitor tzen dion autoritateaz baliatzen dela Azkueren aurrean lagi
|
hitza
ere erabiltzen dela baieztatzeko orduan, hauxe dioelarik: «autor veracísimo que, al tratar del cambio de a en e cita este ejemplo» (64).
|
|
|
Kasu honetan, euskaldunen hitz egiteko modua, ohitura, izan go litzateke. Gainera, hizkuntza adierazteko, hortxe daude «izkera» eta «min tzara»
|
hitzak
ere.
|
|
|
Zergatik da logikoa berdea bereztea? Berdea bereztea erdaldunengandik hartu dugu; eta
|
hitza
ere erderatik etorri zaigu. Nere ustez, berdea izen berezi batez izendatzeko moda berri hori erdalduna izaki, erdal modarekin batera sartu zitzaigun ere erdal hitza.
|
|
|
Erroma’ko idazleen artean, gutxik eman du barbaroen hizkuntzeko" xehekeria" rik... Jatorriz beste etniaren seme ziranak ere, berdintsu jokatu ziran; eta ez ziguten
|
hitzik
ere esan beren jatorrizko" patois" haietaz.
|
|
|
–Standartenführerrak atxilotuaren gauzak ikusi nahi ditu, Franz –erran zion sartu berriak idi lepoari. Honek,
|
hitzik
ere atera gabe, mahai gaineko objektu guztiak bildu eta, bizpahiru eskutadaz, maletan sartu zituen. Nire disko kuttunak ikusten nituen azken aldia izanen zelako pentsamenduak zeharkatu zidan gogoa.
|
|
|
Une batez Mitxelena aiduru egon zen, bere hitzek nolako eragina ote zuten nigan. Nik, ordea,
|
hitzik
ere ez nuen atera. Neure baitan poz basa bat nabaritzen nuen.
|
|
|
Atzea emanda, eskailera azpiko atexka zabaldu eta beste aldeko ilunpeetan murgildu zen.
|
Hitzik
ere ez zidan erran. Ez zegoen beharrik.
|
|
|
Eta esan zidan, ba ez nator. Eta ni orduan haserretu egin nintzen, baina benetan, eta etxera heldu ginen arte ez nion
|
hitzik
ere esan.
|
|
|
Eta orduan, ez dakit zergatik ez nola, mutilaren eskua hartzeko gogoa sentitu nuen –arestian nirea hain bero estutu zuèn esku hura bera– baina ez nintzen ausartu... Haatik, eskuz ez bazen ere, hitzez irits nintekeen mutil harengana... baina
|
hitzik
ere ez nuen aurkitzen, hitzik gabe geratu bainintzen. Handik aurrera, begiz hitz egitea geratzen zitzaidan soilik, eta begietara zuzen egin nion so, sorgindurik bezala.
|
|
|
–Aizak, hik ba al dakik bonba mota asko daudela, eta
|
hitza
ere bonba bat izan daitekeela?
|
|
|
Izatea (da na) modu anitzetan esaten den bezala,
|
hitzek
ere modu ezberdinez adierazten dituzte. Zientziak modu jakin batean erabiltzen ditu hitzak, gertakarien" ontziak" bailiran.
|
|
|
Hil ez direnean, maiz gertatu dena, behin betiko markaturik gertatu dira, gizagabeturik maizenik. Frai Salimbene Adamokoaren kronikan irakur daiteke, esaterako, nola Siziliako errege eta enperadore erromatar germaniar Federiko Il.ak(), jakin nahirik haurrek zein hizkuntza hitz egingo luketen handitu ahala, inorekin hitz egin gabe haziz gero," agindu zien neskameei eta inudeei esnea eta ditia emateko haurrei, berauek garbitzeko eta bainatzeko, baina laztanik ez xerarik ez egiteko, ezta
|
hitzik
ere ez egiteko; jakin nahi baitzuen haurrek, handitu ahala, hebraieraz hitz egingo ote luketen (hura izan baitzen lehen hizkuntza), ala grekoz, ala latinez, ala arabieraz, ala beren gurasoen hizkuntzaz. Baina alferrik ahalegintzen zen, zeren haur guztiak hiltzen baitziren". 26
|
|
2005
|
|
|
Guk ikasterakoan problema handia genuen hemen, berandu arte ez baikenekien erdaraz
|
hitzik
ere. Erabat euskaraz egiten genuen; euskaraz pentsatu, euskaraz hitz egin, eta erdaraz ikasi.
|
|
|
Bertsolari Txapelketak inoiz askatzerik izango ez duen korapiloak, epaitze sistemak, nire bi
|
hitz
ere jasango ditu. Epaileei buruz bai, asko hitz egingo da, baina, epai irizpideei buruz agian hainbeste ez, eta hor dago kakoa.
|
|
|
" Narrazio guztiak errealitatetik aterata daude, munduan barrena egindako bidaietan izan ditudan bizipenetatik. Urteetan zehar makina bat egoera bitxi, hunkigarri, arriskutsu, pozgarri nahiz tristetatik pasatu naiz eta, halaber, hamaika pertsona ezagutu ditut zerbait kontatzeko beharra zutenak, edo zerbait erakusteko gogoa, edo, nahiz eta nirekin
|
hitzik
ere ez trukatu, zerbait berezia adierazten zutenak euren begirada hutsaz. Pertsona eta egoera horiek ezagutu ditut eta liburu honetan egoera horiek berreskuratu egin ditut eta liburu honetan sartu.
|
|
|
Hitzaurrean ere salatzen du sasoiko euskal idazle gazteen euskara" barbaro eta aberrantea" 7, ondorioz uste behar dugu bere ipui7 Sasoiagatik,, Pott eta antzeko aldizkarietako idazleentzako kritika dela pentsatu genuke. nak hizkuntza proposamena ere badirela, alegia, arauari jarraituko zion proposamena. Ipuinok literatura asmoa baino, bestelako helburuak dituzten susmoa honako
|
hitzek
ere salatzen dute:
|
|
|
Horren arabera, bakarrik Alarde tradizionalaren aldekoak dira Bidasoakoherria osatzen dutenak. Zentzu horretan, adibide oso esanguratsuak topa daitezke: tradizionalisten Alardearen izena Irungo Herriko Alardea da; Alarde tradizionalarenjeneralak 2000 urteko Alardea ospatu ostean esandako
|
hitzak
ere nahiko adierazgarriak dira: «Hauxe da Irungo Herriak nahi duen Alardea» (El Mundo, 2000/07/01,. Vivir Guipuzcoa?, 3 or.). Tradizionalisten aldeko web orrialde batek ere garbierakusten du jarrera hau:
|
|
|
Hogei urte beranduago, cantinero, edota, generala? bezalako
|
hitzak
ere agertu egin ziren eztabaidan. Horrela izanik, rol sexualen irudikapenaren inguruko gatazka ere azaltzen da Alardeetan, nahiz etani horretan ez naizen sartuko.
|
|
|
eta irudiari balioa ematen dion bezalaxe,
|
hitzari
ere bere garrantzia eskaintzen dio. –¿ Per què no podrien conviure en harmonia imatges y paraules, sense dictaminar la superioritat de les primers??
|
|
|
Logela bat bada, han lo egiten duten pertsonen izenak inprima daitezke. Baina ongietorriko mezu bat, poema bat, esaldi ospetsu bat, txiste edo umorezko adierazpen baten bat ere idatz daiteke (“Keep Calm and Carry On” kaleko kartelaren aldaera nagusietako bat bezala), edo Scrabble ren fitxak erreproduzituz
|
hitzak
ere osa daitezke. Leku famatuetako argazkiak, hala nola Eiffel dorrea, Big Ben eta Pisa dorrea, oso ondo egokitzen dira ateen formatu bertikalera Bidaiazaleek leku famatuetako argazkiak aukeratu ditzakete.
|
|
|
Harrituta begiratu zien, bati lehenengo, besteari gero. Zelan zekiten, berak euskaraz
|
hitzik
ere esan ez bazuen?
|
|
|
Ez dakit ziurtasunez ur kontu horretan hizpidean dagoen ala ez —famatuak dira Babiloniako lorategi dilindariak eta guregandik hurbilago Al Andalusko lore eta ur baratzeak—, baina bistan dago gaia ez duela inpartzialtasunaz jorratzen, arabiarrak horda basati eta salbaitzat dauzka, eta aurrerapen onuragarriak ekartzeko ezgaitzat. Agareno
|
hitza
ere gaiztoz erabilia dagoela esango nuke: ismaeldar edo arabiarrei Abrahamen mirabe edo esklabo Agarrenondorengoak direla esatea, hots, esklabokumeak.
|
|
|
Harkaitz Canok Jon Alonso izan zuen lagun aurkezpenean. Alonsoren
|
hitzek
ere balio izan zuten liburuaren ingurukoak girotzeko. Alonsoren hitzetan, Harkaitz Cano" dagoeneko euskal literaturak duen erreferenterik handienetako bat" da.
|
|
|
autorearen izena, argitalpenaren data eta orrialdea. Esan beharra dago, bestela, erreferentzia hauekin batera aipu hauen jatorrizko alemanierazko
|
hitzak
ere eskaintzen ditugula. Itzulpen guztiak, printzipioz, guk egindakoak dira; beti ere, tarteka, lagungarri izan zaizkigu Humboldten zenbait obren gaztelaniaz zein euskaraz argitaratutako itzulpenak (ikus Humboldt, 1988, 1990, 1991, 2001).
|
|
|
Galdetu zidan nire familiaz, haurtzaroaz, adiskideez... Apaiz izateko inolako bokaziorik ba ote nuen jakiteko ziren jardunak, baina horri buruz ez genuen
|
hitzik
ere egin. Izugarri luzea iruditu zitzaidan dena.
|
|
|
Gorrotoaren handia, hitzetan baino hobeto sartzen dela ezitzetan, horixe zeukan erabakita Damianek golfarekin zer ikusia zeukan guztiarentzat.
|
Hitzik
ere ez bere etxeko bakea apurtzen zuten gaizkileentzat. Nahiago zuen isilik geratu, benetan uste zuena esatea baino:
|
|
|
Sestaoko entrenatzailearen erabaki baten aitzakian, lanuzte deialdiaren langara bota zuen baloia Gastonek. Inork ez zion
|
hitzik
ere esan. Sestaon bat zetozen denak Boliren hesiarekin.
|
|
2006
|
|
|
1989an Kataluniako Legebiltzarrak autodeterminazio eskubidea ez baztertzearen alde bozkatu zuenean, CiUko zuzendaritza oso haserre agertu zen. Eta uste dut EAJk ere horrelako garaiak izan dituela, non euren ekitaldietan autodeterminazioaren antzeko
|
hitzik
ere ez zuten esaten. Nazionalismo moderatuak bandera moduan erabiltzen du, hau da, komeni zaionean.
|
|
|
Presidenteak zainduko du auzipetuek, hitza erabiltzean, moral eta auzitegiari zor zaion errespetuari kalterik ez egiteko, ezta pertsona orori zor zaion begiruneari ere; bestalde, auzitegiak zainduko du haiek harira datorrena bakarrik adieraztea, eta, beharrezkoa denean,
|
hitza
ere kenduko die.
|
|
|
Presidenteak ez du onartuko inolako eztabaidarik, errekurtsopeko ebazpenean zein egitate jaso eta egitate horien existentziari buruz, salbu eta errekurtsoa jarri denean 849 artikuluko 2 paragrafoan aipatu zioaren ondorioz; horregatik, presidenteak ohartarazpena egingo dio egitateok eztabaidatzeko ahaleginak egiten dituenari, eta
|
hitza
ere kendu ahal izango dio.
|
|
|
Ilunabarrean, Nafarroako mendiak ikus genitzakeen, mirarizko kolore urdinxkarekin. Une eder bat izan zen, enkantamendu bereziz betea, eta haizearen xuxurlaren erdian bazirudien Oteiza beraren
|
hitzak
ere bigunago, emeago, goxoago irteten zirela haren ezpainetatik.
|
|
|
Zenbait
|
hitzek
ere garrantzi handia izan zuten. Loiolan eta Arantzazun, Setien gotzainaren homiliek asko pentsarazi zidaten.
|
|
|
24 Weber-ek ondoko
|
hitzak
ere erabiltzen ditu: «Erabakigarria hauxe da:
|
|
|
Urdinaren efektuez hitz egitean, aipatu behar da, halaber, feng shui aren arabera kolore horrek bakea adierazten duela (barnekoa zein kanpokoa), eta oso egokia dela ikasteko eta ikasteko. Baina aldi berean gertatzen da, halaber, denborarekin gehiegizko urdinak eragina izan dezakeela gogo beheraldi eta depresio egoeretan (izan ere, ingelesez, kolore hori izendatzeko erabiltzen den hitzak, “blue”
|
hitzak
ere “tristea” esan nahi du).
|
|
|
Burua nahasi samarra zeukan. Ez zuen
|
hitzik
ere ateratzen. Basoan edo herriko bidean ikusten baninduen, ezkutatu egiten zen.
|
|
|
Baita ere, lurmentzearekin batera, Braulioren furgoneta itzuliko zelako, eta beherako bidean ni behintzat harekin joango nintzelako. Hitz egin gabeko erabakia zen, baina
|
hitzik
ere behar ez zuena: mendia eta bakardadea neure hobe beharrez hautatu nituen, bolada on bat igaro nuen, on hura amaitu zen, eta banuen, beraz, itzultzeko garaia.
|
|
|
Plan horren arabera, Olga Nikolaievnarekin, tsarraren alaba zaharrenarekin, ezkontzeko asmoa zuen. Ezkontza
|
hitza
ere lortua zuen.
|
|
|
Gizon dotoreak esandako
|
hitzak
ere alde okerretik hartu zituen. Ikuspegi alaiena eta baikorrena jaso ordez, zailtasunak non zeuden azpimarratzen hasi zitzaion.
|
|
|
Inork ez zuen zorotzat hartuko, erregerengandik horien heineko esker ona igurikatzen bazuen. Hoberenaren iragarpena zen Donibaneko gazteluko patioko besarkada; hoberenaren iragarpena erregeren
|
hitzak
ere, hainbertze lekukoren aitzinean. Aitatxik norainoko ametsak egin ote zituen, asmatu baizik ez dezaket.
|
|
|
Oroimenaren olatu berria lehertu zitzaidan; gogoan nituen Xoakim Beiras jaunaren
|
hitzak
ere, zergatik ez nituen arinago ulertu. Esku onetan uzten dut esan zion Bernati.
|