|
2000
|
|
|
Edonola ere, liburua doktorego tesi gisa aurkeztu den lan sakonago bati lotu behar zaiola erran beharra dago. Argitaratu den emaitza,
|
hitz
batez, oinarriko ikerketa lana baino era dibulgatiboagoan eman baita: «
|
|
|
Gatazka politikoari konponbidea aurkitzeko indarkeri mota guztien desagerketa eskatzen duela ez du inork ukatuko. Horregatik, nazionalista espainolen kritika ez da edukietara zuzendu, baizik frentismoaren mamua astintzera, gizarte banaketa iragartzera,
|
hitz
batean esateko, beldurraren mezua zabaltzera.
|
|
|
Etxea hitzak duen egitura zentzuan lorategi hau etxea bera zen, hobeto esanda. Hau hizkuntzek ere jaso dute eta herri askok lorategia eta baratza
|
hitz
batez adierazten dute. Gerora, ugazaben denbora alferrik galtzea estetika hutsera bideratzen denean, sortzen dira baratza estetikoak edo egun ezagutzen ditugun lorategiak.
|
|
|
Euskal musikan zortziko erritmo ospetsua dago. Horretaz nik baino askoz ere gehiago dakiten musikologoek aztertu dute zortziko erritmoa, eta turkieraz" herrena" esan nahi duen
|
hitz
batekin deitzen dutena dela diote. Erritmo irregular gehien dagoen zonaldea Turkia da.
|
|
|
Ez da mintzatzen bere buruaz, ez du balore unibertsaltzat hartzen bere bizitza pribatua, bere intimitatea.
|
Hitz
batean esateko, ez da erromantiko bat, eta ez da erori, mugimendu haren epigonoak bezala, idazleak exhibiziolari eta irakurleak voyeur huts bihurtzen dituen literatura baten tentazioan. Are gehiago:
|
|
|
Oraingo boza" berea" dela esaten du Iñaki Aldekoak, eta ez lehen liburuko poemetakoa bezalakoa. " Ahots desengainatu eta gogorragoa da, badaki ahots honek zintzo eutsi behar diela bizitza eta memoriari; ezin diola, bere bakardadean, aberri berriak irakur literatura imajinatzeari ekin, zeren ezinbestez, bere nortasunaz eta bere borrokaz,
|
hitz
batez, bere aberriaz ahaztuko baita." (8 or.)
|
|
|
Kontaketa modua, hala ere,
|
hitz
batean esateko, antigoalekoa iruditu zait, dezimononikoa ez esatearren. Kontalariaren eta pertsonaien baitan dago, nire ustez, antigoalekotasun horren zama nagusia:
|
|
|
Mendibilek han zioenez, bere hizkuntza euskara izanik, eskolan gazteleraz egitera beharturik zeuden, eta inor lerratzen bazen euskarazko
|
hitzen
bat mintzatzera, nahiz eta bularretik xurgatu zuen. Ama, aipatu. Madre, ren ordez, edo gurasoengandik ikasitako. Jaungoikoa?
|
|
|
Hizkuntza bat ikasten ari garenean normala da hainbatetan arazotxoak aurkitzea:
|
hitz
bat nola esaten den ez jakitea, ondokoek ulertzen ez duten zerbait esatea, hitz egiten digunari ondo ez ulertzea, desanimatzea.... Eta hori bezain normala izaten da arazotxo horiei buelta ematea; hori, ordea, ez dugu denok modu berean egiten:
|
|
|
1 Hizketan ari zarela, zer egiten duzu esan nahi duzun hitza ezagutzen edo gogoratzen ez duzunean? Antzeko beste
|
hitzen
bat bilatzen saiatzen naiz. 2 Eta esan nahi duzun hori oso korapilotsua iruditzen zaizunean?
|
|
|
Ezagutzen ditudan hitzei erreparatzen diet, ea horrela gaiaren nondik norakoaz jabetzen naizen. 9 Zerbait irakurtzen duzunean, zer egiten duzu ezagutzen ez duzun
|
hitzen
bat topatzen duzunean? (Irribarre batekin).
|
|
|
Mundu berria sortzen ahalegindu da gure adiskidea eta horrek etena ekarri du.Etena, ez iraganarekin berarekin, iraganeko kontsentsu suntsitzailearekin baizik.Txillardegik behin eta berriro salatu du orain arteko kontsentsu integratzaile horrenarriskua eta behin eta berriro azaldu ditu disentsuko jarrerak, gure kontzientzien barnean ezarri nahi zen kontsentsu hori bere artikulu latzekin arrakalatuz eta sasi irtenbideen sendotasun itxurazkoa pitzatuz.
|
Hitz
batez, etena ekarri du, eta aurreko egoerarekiko etena aldarrikatu du, eten horretan parte hartzera deituz. Zer esanik ez, horimingarri gertatzen zaie, teorian egoerarekin konforme egon ez arren praktikan egoerahorretan eroso bizi direnei, nola edo hala sisteman integraturik daudenei.
|
|
|
Bizikiontsa gogoratzen naiz, hastapen hastapenetik, lehenik EKIN, gero ETA barnean, euskararekin deus ikusteko zuen oro, hots, euskarari buruz zen guzti guztia, JoseLuisen eskuetan uzten genuela ex oficio.
|
Hitz
batez, gure, euskaralogoa, izendatugenuen aho batez, lehen minutuaz geroztik.
|
|
|
Nola lor daiteke, eskubide indibidual eta kolektiboensendotzea?, Konstituzioaren barruan? (...)?
|
Hitz
batez, plangintza, apolitiko, eta, kontsentsuatua, ren joera utopikoa bide dago izkutuan.
|
|
|
Gehiegitan aztertu dira hizkuntzak, esatendigute? hiztunak ahantzirik; eta,
|
hitz
batez, hiztunen erabilpenetik at? (1, 9).
|
|
|
Nekez egin daiteke operatzaileen taxonomia bat, nekez
|
hitz
batek operatzaile moduan bete ditzakeen funtzioen zerrendarik ere. Elkarrizketa mailakoak izateak, hiztunaeta egoeraren baitan jartzen ditu, oso eremu aldakorra baita.
|
|
|
–Hizkuntza da herri baten sorkaririk funtsezkoena, bere nazio jakintzarenoiñarria.
|
Hitz
batez: hizkuntza da herri baten arima?
|
|
|
Geroztikgaillendu da españera alderdi hortan; eta geroztik ere, español hizkuntzarekin batera, español izana, españoltasuna, eta illaran gero español izan nahia eta euskaldunekikoukoa. Beste
|
hitz
batez, hizkuntzarekin batera, herrikidetasun berri bat nagusitu da, naziotasun berri bat, eta azkenean abertzaletasun berri bat. Zerk ekarria?
|
|
|
Zehaztapen honi esker, izan ere, euskal pentsaera soziolinguistikoan behar baino sarriagotan egin izan denmurrizkeria ondo baino hobeto saihestu baitu Txillardegik.
|
Hitz
batean: ingurunekulturalaren baldintzapena aintzat hartu gabe, euskara eta euskaldun izatea gauza berabailitzen, euskaltasunaren izari eskakizunak maila linguistiko gorrira mugatuz, euskalgintzaren ingurune soziokulturala eta nazionala alde batera uzteko joera makurrazari naiz.
|
|
|
Euzkadi sortzen jakinez dugulako gaude gure huntan. Ez gaitu galdu,
|
hitz
batez, < politika> ren gehiegiaketa < soberaniak>, ezak eta eskasiak baizik! Eta lehen herri batek mende batzutaniraun bazezakean ere, erresuma bat bere zerbitzuko izan ez arren, gaur hori ez daposible?
|
|
|
Kapitalismoaren garapenak hizkuntza bateratupublikoa ezarri du Estatuaren mugapeko herrialde zabalean, tartean dauden herrihizkuntzak irentsiz:
|
hitz
batean, hizkuntzen historiak mugarri sakona jarri digu begienbistan, ikusi nahi duenarentzat. Txillardegik aspaldi ikusi zuen, eta gidaritzat hartubehar genuke puntu honetan ere:
|
|
|
Bestalde, irakaslea teknikari huts gisa nahi duen moderniaosteko eskola instrumentalistan, Txillardegik hausnarketarako tartea modu irekianeduki du beti.
|
Hitz
batean, bere bizitza osoa bezala, Joxeluisek, politizatu, egin duhezkuntzaren jarduna, edo hobeto esanda, berak emandako gaietan (elebitasuna, soziolinguistika eta abarretan) ezkutaturik zegoen politika azalarazi du, intelektualeraldatzaile bati dagokion eran, bide praktiko batez, pedagogiak ahazturik zuen jarrerakontzientziatzaile historikoa berreskuratuz3.
|
|
|
Gordailu bankuak bitartekari finantzarioak dira, halaber.
|
Hitz
batez, gordailu banku bakoitza aurrezki kutxa bat da. Inolako bitartekaritza monetariorik gauzatzenez duen ohiko aurrezki kutxa baterako bezalaxe, gordailu guztiak ez dituzte bat bateanerretiratzen beren tituludunek:
|
|
|
–Hizkuntzak, beraz, beti eginarazten digu jauzia:
|
hitz
batek idaroki egitendigu gauza. Zeren truke?
|
|
|
Euskal hizkuntzan
|
hitz
bat baino gehiago erabili behar ditugu gaztelaniazko edo frantsesezko audiencia/ audience hitzen bidez adieraz daitezkeen esangurak geure egiteko. Alde batetik, entzule indizea edo entzuleria berbak darabiltzagu euskaraz honako hau adierazteko:
|
|
|
b) Iturri mistoak: musika, efektu bereziak eta
|
hitza
batera erabiltzen dituztenak. Elementu hauek albiste solteetan erabiltzea aski zaila den arren, oso egokiak dira albistegia hasteko eta amaitzeko.
|
|
|
Zentzu horretan, eta prozesuan komunitate identitateak duen protagonismoa kontuan harturik, batasunaren zutabea ezinbestekoa suertatzen baitzaio Estatuari (gizarte kohesioaz ari gara,
|
hitz
batean)?, lurralde bateko biztanleen homogeneizazioa zein estandarizazioa batik bat hizkuntza nazionalaren bidez lortzen direla esan behar da. Estatuak, prozesuaren alde, praktikoa?
|
|
|
Estatua/ Frantzia, Frantzia// frantsesen Nazioa.
|
Hitz
batean esanda, Frantziako balizko historiaren irakaskuntzak, arestian erabilitako hitzak kasu honetara egokituz, frantses nortasuna eskaintzen du, Frantziako historia identitate frantsesaren isla litzateke eta nazioaren (Frantzia) eta herritarren (herritar frantsesen) arteko lotura ezarriko luke (Breully k aipatzen duen autorreferentziazko sinbolismoa), talde nortasuna nazioaren inguruan indartuz... Estatu Nazioaren Frantziaren nortasun elementua, talde identitatearen errepresentazio bilakatu zen, honen guztiaren oinarrian Estatuaren mugen zilegitasuna indartzeko helburua egonik.
|
|
|
Horrela, Prost en106 iritziz, Estatuarekiko identifikazioa bultzatzen zen, eta, mentalité spécifique, ari eman zitzaion hasiera; hots, talde mentalitatearen aurrean gaude, komuna zen ideologiaren aurrean, irakasleek gorputz solidarioa osatzen zutelarik. Estatuaren agindupean zeuden, baina, era berean, administrazioaren indartzea zuten helburu, Estatuaren indartzea
|
hitz
batean esanda, hauxe baitzen beraien posizioa ziurtatuko zuen bakarra. Ezinbestean, honek irakasleriaren funtzionarizatzearen garrantzia azpimarratzera garamatza:
|
|
|
|
Hitz
batean esanda, burokrazia berriaren oinarriak finkatzen ari ziren, egitura zentralistari erantzuten zion burokraziarenak hain zuzen, gure gaiari dagokionez, Estatua irakaskuntzaren kontrola ziurtatzeko bidean jarriz. Izan ere, mahai gainean zegoen arazoa boterearena zen, eta, horretarako, hezkuntza arloko kontrola guztiz funtsezkoa zen.
|
|
|
ziurtatzeko, probintzia bakoitzeko buruak izendatuak ziren, beste arrazoi batzuen artean, Estatuak oinarrizko irakaskuntza garatu eta zabaltzeko hartutako erabakiak burutu zitezen ardura hartuko zutenak alegia, kontrol eta zaintze funtzioak nabarmenduz.
|
Hitz
batean esanda, Estatuaren makineria muntatuta eta prest zegoen, Administrazioaren eta tokian tokiko botereen arteko artikulazioa azken hauen buru makurtzearen bidez ziurtatuz155.
|
|
|
Eta orduan... zergatik ez?
|
Hitz
bat etorri zitzaion burura, guztietatik sinpleena: Connemara.
|
|
|
alkohola eta amodioa. Eldarnioa,
|
hitz
batean. Berak ere inoiz izandako droga.
|
|
|
Irlanda hitza ere bai. Dena,
|
hitz
bat salbu: Rocío.
|
|
|
Baina filosofo tipi honek, hil edo biziko puntuan izan den bakoitzean, beti izan ohi du mihian, uroski, larritasunetik atera zezakeen
|
hitzen
bat prestik... eta hitzak, orduan ere, ez zidan huts egin:
|
|
|
" Otoitz egizue, beren gaitzetarik libra daitezen", karitatea eta urrikalmendua bertze sentimendu guztien gainetik ipintzen zituela. Eta, baldin halakoa bazen, halakoa zelako zen, baina baita erasmista zelako ere,
|
hitz
batean erraitekotan, ez baita erraz esplikatzea, bertzenaz, nola egon zitekeen, utzi zizkidan liburuen artean, Gero rekin baterat, Erasmoren Enchiridion militis christiani liburua ere... ezta nola jo zezakeen edonoiz Barto lo mé de Ca rranza apezpikuaren Katixima rat ere, zeina baitzeukan faszikulutan argitaratu Flandriako edizione batean, teologo ezagunak Inkisizionearekin izan zuen auziaz dena...
|
|
|
Ordea, anaia Madrildik itzuli zen, eta, handik aitzina, Villagrandeko dukearen semearen gutunen aiduru egoiten zen hura, ezin urduriago. Eta asteazken goiz hartan ere —tigreak basorat ihes egin eta handik urte erdirat edo izan zen, hurrengo urteko martxoan— gutun bat jaso zuen, non Villagrandeko dukearen semeak Madrilgo kontuen berri emaiten baitzion, baita bere etxearen eta etxekoen berri ere; eta gutun hartan eta bere gutun guztietan beti izaiten zuen esker oneko
|
hitzen
bat azken aldera, batik bat gure amarentzat, zeinak ezin hobeki tratatu baitzuen, hura gure etxerat etorri zenean, aitaren berrogeita hamargarren urtemugan.
|
|
|
Batek ez du bizkorra izan behar ohartzeko ezen don Frantzisko ez dela Zizeron eta Kintilianoren eskolakoa, eta haren predikuak ez direla, ondorez, bertze munduko gauza, eta gehiegi korapilatzen dituela batzuetan... Baina ez al da egia, halaber, ezen beti duela
|
hitzen
bat korapilo bakoitzeko, eta hala edireiten duela haien laxatzeko modua eta manera. Eta, ote da bizitza bertzerik, bidean sortzen diren korapiloak laxatzen jakitea baizik?
|
|
|
Nulla dies sine linea, jaun Burugogor eta andere Pazientzia lankide. Eta, horrela, egun batek hurrengorat ninderamala, eta
|
hitz
batek bertzerat, halaxe bildu ahal izan dut, hitzez hitz, neure trabailuaren ondoko uzta, zeina baita eskuan daukazuna: ene bizitzaren fruitu hitzek ondua... edo, hobeki, hitzek galdua, zeren, dakizun bezala, zenbat begi, hainbat ikuspegi, eta zeren Erromak behiala deliberatu baitzuen ezen disidenteok eta herese ustezkook aldarrikatu edo skribaturikako hitzei, mihitik edo lumatik sortu bezain fite, hatsa eta kiratsa zeriela, ustelkeriaren ustelkeriaz.
|
|
|
Eta erran zigun, halaber, ezen dikzionarioa baso bat ere bazela, non pagorik lerdenenaren iduriko hitzak aurki genitzakeen edo belarrik xumeenaren idurikoak; eta zerurat beha zeuden hitzak zeudela, eta lurrari beha zeudenak eta lurrean sartzen zirenak, bertze hitzen ongarri bihurtzeko; eta hitz gozoa, komunzki eta eskuarki, ederra zela, eta hitz garratza eta pozointsua, itsusia; baina bazirela hitz gozoak, gozoaren gozoaz gibela eragin ziezaguketenak, okaztagarri egin arteraino, nola izan ohi baitziren usu gorteko poeten hitzak, kapare eta handikien zerbitzuetarat zeudenenak eta haien faboreen eskertzeko skribatzen eta deklamatzen zutenenak, eta bazirela hitz garratzak eta pozointsuak ere, garratzaren garratzaz eta pozoinaren pozoinaz eder bihur zitezkeenak, nola gertatzen baitzen osaba Joanikotek hain atsegin zituen Rabelaisen edo Quevedoren luma satirikoetan... Eta
|
hitz
bat ez zela berdin non paratzen zen, hitz baten edo bertze baten aitzinean, zeren, batekin dir dir egin zezakeen arren, bertzearekin, aldiz, net itzal baitzitekeen... Eta erraiten zigun ezen hitzen lotzetik eta hitzen elkartzetik erran bat osa genezakeela; eta erran bat arku bat zela, eta arkuak fletxa bat zuela, zeina baitzen erranak adierazten zuen pentsua, ideia, edo sentimendua, adimenduan edo bihotzaren erdian zaurt gaitzakeena, arkutik atera orduko:
|
|
|
Eta erran zigun, halaber, ezen dikzionarioa baso bat ere bazela, non pagorik lerdenenaren iduriko hitzak aurki genitzakeen edo belarrik xumeenaren idurikoak; eta zerurat beha zeuden hitzak zeudela, eta lurrari beha zeudenak eta lurrean sartzen zirenak, bertze hitzen ongarri bihurtzeko; eta hitz gozoa, komunzki eta eskuarki, ederra zela, eta hitz garratza eta pozointsua, itsusia; baina bazirela hitz gozoak, gozoaren gozoaz gibela eragin ziezaguketenak, okaztagarri egin arteraino, nola izan ohi baitziren usu gorteko poeten hitzak, kapare eta handikien zerbitzuetarat zeudenenak eta haien faboreen eskertzeko skribatzen eta deklamatzen zutenenak, eta bazirela hitz garratzak eta pozointsuak ere, garratzaren garratzaz eta pozoinaren pozoinaz eder bihur zitezkeenak, nola gertatzen baitzen osaba Joanikotek hain atsegin zituen Rabelaisen edo Quevedoren luma satirikoetan... Eta hitz bat ez zela berdin non paratzen zen,
|
hitz
baten edo bertze baten aitzinean, zeren, batekin dir dir egin zezakeen arren, bertzearekin, aldiz, net itzal baitzitekeen... Eta erraiten zigun ezen hitzen lotzetik eta hitzen elkartzetik erran bat osa genezakeela; eta erran bat arku bat zela, eta arkuak fletxa bat zuela, zeina baitzen erranak adierazten zuen pentsua, ideia, edo sentimendua, adimenduan edo bihotzaren erdian zaurt gaitzakeena, arkutik atera orduko:
|
|
|
Eta hala egon zen handik aitzina,
|
hitz
bat bera ere erran gabe setenbre osoan, bere hutsean amildua, hostoaren eta lorearen ondoren fruiturik jasan ez duen zuhaitz idorra eta probetxu eskasekoa balitz bezala, galdegite guztiei gor eta sor, begiak urrun, medikuengan zuen fede apurra galdurik, erreumak hezurretan eragiten zion minarekin kexu eta arranguratsu, ai eta oi, oi eta ai, orga kargatuaren arroda iduri...
|
|
|
Eta harritu egin nintzen... Nola ez nintzen harrituko, bada, baldin bizitza osoan, haren mintzairaz denaz bezainbatean, neurriz ibili bazitzaigun, nehoiz ere ez
|
hitz
bat bertzea baino ozenago. Eta harritu nintzen, halaber, ez zitzaiolako aitari berorika ari, ohi bezala, baina zuka.
|
|
|
Hotzikara batek hartu ninduen goiti beheiti, zeren hura ez zen ama, edo ez zen bederen nik buruan nuena edo imajinatu nuena, gauza guztien gainetik zegoena eta, bere borondatearen ezartzeko,
|
hitz
batekin edo keinu bakar batekin aski zuena... eta, halarik ere, neure buruari gogor egiten niola, ahalik eta gozoen, erran nion:
|
|
|
Eta han geunden biok, solasik egin gabe, baina etengabeko solasean, zeren eta haren pintzelada bakoitza
|
hitz
bat zen, protestarako eta erreboltarako deia ere izan zitekeena eta nik guztiz ulertzen nuena... eta hitzez hitz sartu nintzen, halatan, koadro haren ariman, biktimaren alde, borreroen kontra.
|
|
|
Nik ikasketak burutuak nituen jadaneko, egunkarian gogotik ari nintzen eta, hura beti langabe, kalkuluetan genbiltzan, nire soldata xumea aski izanen ote zen elkarrekin bizitzera joanez gero.
|
Hitz
batez erranda, arruntik maitemindua nintzen, eta ez zitzaidan inporta nire neska arropa gorri laranjaz janzteko setan bazegoen, edo talaka ematen bazidan joga egiteak nire gogo gorputzei ekarriko zizkien onurez. Larunbat gau batez, egunkariaren edizioa ixteko lanetan nengoela, erredakziora agertu zitzaidan negar intzirika; kosmosarekin bat egiteko pasaporteak delako Emilioren ohean banatzen ziren, nonbait, eta Kristina ez egoki tramite horretara.
|
|
|
Bi oreneko solasaldia generaman jada, urte aunitzetan luzeena, eta ez hain juxtu ere toki eta kinka horretara ekarri gintuen aferaren aitzin gibelez. Horiek lehen
|
hitzekin
batean baztertu genituen, saltsa horretan bakoitzak zer zuen agertzeko eta zer altxatzeko, norberaren baitan utziz. Hasi berritako gure goiti beheitiak eta hondar urteetako desenkontruak.
|
|
|
Hilkutxa berean larruz larru nire andrearen urrina arnasten ari nintzela, biziak espero gabeko bihurguneak dituela gogoratu zitzaidan. Adore emateko
|
hitzen
baten xerka abiatu nintzaion, baina haren eskua estutu baizik ez nuen egin. Gero, begiak bildu eta hatsa atxiki nuen, tiro erauntsiaren esperoan.
|
|
|
Aurreko eguneko nire lana begipean nuen, egunkaria mahai gainean zabalik.
|
Hitz
batez laburbildu behar badut, gauzak gisan gelditu zirela ez da isilpean gordetzekoa. Ohi ez bezala, tailerrean ez zidaten neure izerdien fruitua zirtzildu eta, orobat, Itxierako erredaktoreak bere ukitu pertsonala uzteari uko egina zion behingoz, nire erreportaiei zegokienez.
|
|
|
|
Hitz
batez, nire sumindurak —ate azpitik sartutako paperean azkenean islatu gabe gelditu zenak— ez zuen, iturburu, Unairenganako kezkarik. Kristinak ninduen eztanda egin beharrean.
|
|
|
Izena mailegatu dion hiriburuak izana kutsatua iduri, hondoraino inoiz ez datorren gainbeheraren malenkoniak zartatzen du bezeroa" Lisboan" sartu ahala. Barnean, mahai aulkiek, argazki koloregalduek —Chiado, Bairro Alto eta Teixo ugaldearen gaineko zubitzarra—, komun kanpo nahiz barne kakaztuek, denak,
|
hitz
batez, berri ukaldi bat erregutzen dute, ozen, munduak haien arrangurei entzungor egiten dien bitartean. Antoniok ere, hemengoa izanagatik, zerbitzari portugaldarren gisara jokatzen du barraren atzean:
|
|
|
zen ezetz; eta begi bistan zegoen, bada, arrazoia: kondenatua izan nintzen, hain zuzen, umila, duina, zintzoa, alaia, esanekoa, motela izateagatik; gizakiarengan eta haren ontasunean sinesteagatik; inozentzia existitzen zela eta adiskidetasuna zer ordainezin bat zela pentsatzeagatik; herrien elkartasunaren alde borrokatzeagatik eta maitasunaren xalotasuna goraipatzeagatik;
|
hitz
batean, nire ideia etikoen eta estetikoen araberako izan, eta nire araberakotasun hori liburuetan erakusteagatik. Edo agian zen ikaratu nintzen nire ipuinak gusta  tzen ez zitzaizkiolako, edo zitzaizkielako?
|
|
|
Zergatik datorkidan orain oroimenera haretxekin izan nuen mintzaldia kapritxo bati zor zaio, eta ez nuke nahi azaldu. Besterik gabe emango dut, hortaz, aditzera ikasle harekin izan nuen harremana,
|
hitz
bat bera ere aldatu gabe:
|
|
|
noiz eta nola ezagutu zuten elkar, zer nolako klabeak zituzten elkarri mezuak igortzeko, zer eta nola egiten zuten (egunean zehar Tomekin batera gehiegi ez ikusi arren, Adelak ongi baino hobeki prestatua zuen bere jarduna). Baina azalpen horretan, eskolan
|
hitz
bat ehun bider kopiatzera zigortzen gintuztenean bezala, amodioa izan da Lewinskyk (A) behin eta berriro errepikatu duen hitza. Eta bien bitartean, Clinton (X) eta Hillary (O) burumakur eta eskutik helduta egon dira.
|
|
|
Guztiarekin, ez dakit, bada, lortzerik izango ote dudan, izan ere, nola esango nuke, jatetxe merke eta ez hain merkeetatik irten eta usaina hatsa arropari itsatsia geratzen den bezala, Dabiden oroitzapen zamatsua gainetik kendu ezina baitzait: edonora noala, edozertan nagoela, haren keinu, haren
|
hitzen
bat etortzen zait gogora. Eta horrek guztiak erabat gogogabetzen gosegabetzen nau, korapilo batek sabela etengabe estutuko balit bezala.
|
|
|
nik ere pilula hartzen jarraituko nuen. Egia da sexu harremanetarako guztiz gogogabetua utzi ninduela, baina egia da, halaber, eguneroko pilula ttikiak esperantza doi bat eskaintzen aukera eta posibilitateen mundu oso bat zabaltzen zidala;
|
hitz
batean esatearren: askeago sentiarazten ninduen.
|
|
|
Eta berriz ere fiskalaren argumentazioari lotuz, are gutxiago kale garbitzaile bat, taxi gidari bat edo irakasle bat izanez gero salaketarik ere egongo ez litzatekeen honetan... Amaitzearren,
|
hitz
batera laburbilduko nuke orain arteko guztia: errugabetasuna, eta inongo zalantzarik gabe zuei horren aldeko epaia eskatzen dizuet.
|
|
|
Aspen inguru horretan, eski estazioetarako bide seinaleak bezala," Gold mine" diotenak nabarmendu dira, eta neure barrunbeetan, oso sakonean bada ere, oraindik ere urre doi bat topa daitekeela pentsatu sinetsi nahi dut. Bruselan erosi nuen aldizkariko artikuluan,
|
hitz
bat agertzen da norberaren baitan dagoen urregorria adierazteko: " Autoestimua".
|
|
|
Garai hartan pil pilean ari ziren oraindik ortografiari buruzko eztabaidak, eta orduko idazleen artean nagusi azaltzen zen garbizalekeriak gure hizkuntza antzutasunaren irteera gabeko zulora zeraman noraezean.
|
Hitz
batez, idazle orok behar duen komunikazio tresna ez zen oraindik sortua. Alde horretatik, bidezkoa da, agian, Unamuno —eta Baroja ere bai— kritikatzea literatur euskara batu horren proiektuaren alde saiatu ere egin ez zirelako.
|
|
|
W Koldo Izagirre idazlea da. XX. Mendeko Poesia Kaierak bildumaren prestatzailea da. urrats kexuan dabilen euli katiguari horren hegan nahiak ere
|
hitz
bat besterik ez baitu baina hitz hori... hitz hori zenbat aldiz ez ote duzu entseatu zein luzaz ez ote duzu zelatu, nerabeak amodioa
|
|
|
Hirietan gertatzen ez dena, ez da gertatzen. Kultura eta espektakulua gero eta nahastuago dauden honetan, kulturak espazio eszenikoak behar ditu; galeriak behar ditu; tokia behar du,
|
hitz
batean. Baina tokia ez da nahikoa:
|
|
|
Bere herioa bi aroren arteko muga odoltsua izan zen.
|
Hitz
batez, Yoyes ez zen ohiko, usadiozko, tradiziozko emakumea. Eta izan balitz, besteekin lotzen dituen ezaugarriak ez dira sekulan izango pelikula baterako lehengaia.
|
|
|
Besteak beste, Kode Zibilean ditugu garai honetako lege euskarri nagusiak eta oinarri gorenak, segurtasun juridiko delakoaren adierazmolderik bikainenak.
|
Hitz
batez esateko, antolamendu juridikoaren bizkarrezurrik osoenak.
|
|
|
Goiburutzat jarri dugu, beraz, egoera zibil autuetan, honako hau: lekukoen bitarteko froga ez da onargarri, horri pisu gehiagoko frogak eusten ez dion bitartean; hau da, etxeko agiriak, hildako ez susmagarrienak, aldi egokian igorri eta jasotako gutunak;
|
hitz
batez esateko, egitate multzoa, hortik antzematen bada egia zein den argitzeko erabilgarri izan daitekeen behar beste aztarna.
|
|
|
Eta antzeko zerbait gerta daiteke esanahia duten gutxieneko zatiekin, hau da, kontzeptuekin:
|
hitz
batek esanahi bat duenean, eskuarki kontzeptu bat designatzen duela esaten da; esanahitasun hau soilik itxurazkoa bada eta, berez, ez badauka, sasikontzeptuez ari gara.58
|
|
|
Beraz, jarduera psikologista honen arabera, ideiak ziren munduaren eta ezagutzaren azken maila, den dena azaltzen zuten, bai kanpoko gauzak bai barrukoak, ideia bakunak ideia konplexuen azalpenetan agertzen baitziren. Ezagutzaren multzoak ideia bakunetan zeukan abiapuntua edo, enpiristek onartutako nominalismoak baieztatzen zuenez, ideia unibertsalak
|
hitz
bati esker baturiko ideia partikularren multzoak dira.
|
|
|
|
Hitz
baten esanahia finkatzeko modu bat definizioaren bitartekoa da, hots, esanahi ezaguna duten beste hitz batzuk erabiliz. Baina beste hitz hauek prozedura berbera jaso lukete, azkenean hitz definigaitzekin topo egin arte, hau da, bakarrik ostentsioaren bidez finka daitezkeen kontzeptu primitiboekin.
|
|
|
"(...) that these observances are dictated by fear of the ghost of the slain seems certain(...)"["(...) Betebehar hauek hildakoen espirituen beldurrak eragiten ditu ezbairik gabe"] 6 Baina zergatik erabiltzen du" ghost" [espiritu] hitza Frazerrek? Oso ongi ulertzen du superstizio hori, ohikoa iruditzen zaion
|
hitz
baten bidez azaltzen baitigu. Edo, alderantziz, horrekin gure barruan basatien jokaeraren alde hitz egiten duen zerbait dagoela hauteman zezakeen.
|
|
|
etika zoriontasunaren praktika da eta ez onaren, betebeharraren edo justiziaren teoria. Etika ez da kontzeptu edo
|
hitz
baten teoria. Etika bizitza zoriontsua da:
|
|
|
Zinta bildu, ez zion eskerrik esan. Zer ari ote zen edo,
|
hitzen
bat esango zion Xanek. Gizonak, ordea, berari bizkar emanda makurtu zen eta, galtzak apur bat bajatuta zeuzkala, ipurdiko erretena erakutsi zion.
|
|
|
Hala bada, hartu egin zuen aparatoa. Hartu eta bertan baina, eten egin zen komunikazioa; eta hala ere, kableaz beste aldean baten bat zegoela aditzeko betarik izan zuen, menturaz
|
hitz
bat esaten hasi zena. Berak eskegi eta oso sarri berriz, atzera jo zuen.
|
|
|
Guztiarekin, probableagoa zen negarrez ari zedin. Xanek, ez urruti zegoen-eta,
|
hitzen
bat esango zion; hark berriz, ustekabeko konplikazioetara eraman zezakeen; eutsi egin behar zion hala ere bere balizko posizioari, bestalde hain dudagarria zena. Gaineratikoan, hiru lau mutil zebiltzan tailerrean uxkurka:
|
|
2001
|
|
|
Poesia,
|
hitz
batez esanda. Poesia, izan ere, mundu guztiak gurera ekartzen dituen mundua baita; fantasia errealitate bihurtzen du.
|
|
|
Nire zakurrek Txiki eta Txoko izena dute eta euskara bakarrik dakite, ez dute ingelesezko
|
hitz
bat ere ulertzen. Gainera baditut bi anaia inguruan bizi direnak, eta haiekin ere beti euskaraz egiten dut.
|
|
|
Orduko zentsura ez zen nolanahikoa! Edo aldizkaria atera nahi genuen, edo
|
hitz
bat pasaz gero, kito! Aberri Eguna ezin zen ezta aitatu ere.
|
|
|
Haatik, bizi guztia opa izan zion euskarari eta kulturari. Basque Studies Program eratzen rol handia jokatu zuen, euskaldunez girotu zituen bere idazlan asko, eta liburu berrien aurkeztu eta sinatzerakoan beti zuen euskarazko
|
hitzen
bat" bihotzez" edo" agur", gehienbat, irakurlearentzat. Eta jendaurrean ere, izan literatur mintegian, izan bestelako ekitaldiren batean, nortasun kontuak eztabaidan zirenean, Laxalten iritzi ziurra:
|
|
|
|
Hitz
batez," kokoa" arrotzaren parekoa dugu, kanpotarra, mespretxagarria, leloa, mami gutikoa, funts gabekoa, desitxurosoa, erdaldundu berria, erdalduntzen ari zena edo, Iparraldekoen erranetan, espainiarra. Euskal harrotasuna agerian, alegia, zeren eta" koko" izeneko kontzeptu sinboliko hau herrialde guzietan ezagutu eta erabiltzen ohi baitzen.
|
|
|
Bada
|
hitz
bat Gipuzkoako enpresa honen bilakaera aztertu duten behatzaileei deigarri gertatu zaiena: " berringeniaritza".
|
|
|
" 89 aldiz azaltzen dira zapatak Hamaika pauso n, aipatuko ez den filologoaren esanetan. Mila
|
hitzetik
bat, eta zerbait esan nahi omen du horrek." (172.or.). Era berean, ez da kritikaren ikuspuntu oso" laudagarria" honako paragrafo honetan azaltzen dena:
|
|
|
Oroimenaren eszenatokiak izena jarri diogu bilduma honi, ustez eta oroimena dela testuok gordetzeko aurkezten duten baliorik nagusiena, oroimena nor baten eta gizartearen arteko zubia dela adieraziz, poetak duen komunikaziobiderik argiena dela proposatuz. Oroimena izaeraren gordelekua da, garen eta izan garenaren talaia nondik ikusten den kontraesanen eta baieztapenen, adiskidetasunaren eta gorrotoaren, pozaren eta,
|
hitz
baten bizitzaren paisaia zabala.
|
|
|
|
Hitz
batez, uda partean kontua ez da gutxiago jatea, bestelako elikagaiak hartzea baizik, kaloria gutxiagoren eta hidratazio handiagoaren premia izango baitugu sasoi horretan.
|
|
|
|
Hitz
batez, aplikazio horien publizitateak sekulako mirariak iragartzen baditu ere, gurasoek benetan eraginiko kontrola funtsezkoa izango da aurrerantzean ere.
|
|
|
|
Hitz
batez, margarinak ez ditu euskarri dauzkan landarezko olioak edo gantzak bezalako ezaugarriak, ez eta osakera lipidiko bera ere.
|
|
|
Unitate nagusiari topikoa deituko diogu, eta diskurtsoari egokitzen zaio.Diskurtsoaren topikoa arlo tematiko (AT) desberdinez dago osatuta. ATa, askotan, hitz nagusi, gako hitz edo giltza
|
hitz
baten inguruan mamitzen da; beste batzuetan, ostera, hiperonimo/ hiponimo/ sinonimo erlazioen arabera ezarri ohi dira osagaidesberdinen arteko kateamenduak. Edozein modutan, AT batetik beste bateraigarotzearen deskripzio egokirik egingo bada, alderdi semantikoez gainelkarreraginezkoak ere hartu behar dira kontuan.
|
|
|
egoera ez normaldutik abiatu eta arlo eta esparruguztietako euskararen normalkuntza osora iristea.
|
Hitz
batean esateko, eta BaiEuskarari Akordioaren Plan Estrategikoaren Misioa definitzeko hitz berak erabiliz: «Euskarak garapen osoa lor dezan, bere normalizazioa behin betiko bideratu».
|
|
|
|
Hitz
batez, testuen lanketan oinarritutako jarduera, gure eskolak antolatzekobide atsegin, bizi eta eragingarria izan daitekeela esango genuke.
|
|
|
Hizkuntzanaditua izan du, baina ez derrigorrez ikasleak ikasi nahi duen hizkuntzan; hizkuntza bat zer den, nola aztertzen den, zein unitate dituen, kulturarekin zeinerlazio duen, eta erlazio hori nola gauzatzen den jakin du. Ikasten jakinbeharko du; ez bakarrik berak nola ikasten duen; horrez gain, zein bide dauden, zein estilo, zerk zer ekartzen duen eta eginkizun bakoitzak zein ondorio duen ere.Labur esanda,
|
hitz
batean, ikaskuntzan ere aditua izan du. Horrez gain, hori guztia trasmititzen jakin du.
|
|
|
–
|
Hitz
batez, gauza berri guztietan gertatzen den bezalaxe, berrikuntza honek eredenboraren joana eskatzen du, benetan erabilgarria eta erosoa gerta dakigun.Izan ere, zapata berriak erosoak izaten dira, pixka bat erabili eta gero.
|
|
|
Elkartearen Gasteizko etxean, adibidez, hauxe topa zitekeen: . En la misma hallara el observador una libreria, monetario, y coleccion de inscripciones romanas, trardas de varios pueblos de estaProvincia de Alava? 8
|
Hitz
batean esateko eta I. Hodder i jarraituz9, arkeologoabere garaiko semea edo alaba da, bere testuinguru historikoaren (intelektualaren, ideologikoaren, kulturalaren, politikoaren...) isla.
|
|
|
I herrialdeak bere erosketa netoak I diruan ordaintzen ditu; era berean, H herrialdeak ez die ezer erosten, eta bere kanpo hartzekodunei I diruko gordailuak transferitzen dizkie.
|
Hitz
batean, eta, urrezko arauaren, kontra, nazioarteko transakzioek I dirua eskatzen dute soilik.
|
|
|
Andeetako hizkera da aymara, eta milioi bat eta bostehun mila lagunek baino gehiagok hitz egiten dute Titicaca aintziraren inguruan. Hala ere, espainiarrek jaki gisa onartzeari zioten mesfidantzaren ondorioz, ingelesek bataiatu zuten eta mundu guztia “potato” gisa aurkeztu zuten; potato hori Karibeko jatorrizko
|
hitz
bat da.
|
|
|
Zuk ondo baino hobeto azaldu duzu aurreko hau eta baita formakuntz prozesua bideratzeko zientzia onuragarrienak zerrendatu ere. Baina problematikaren gailurrera heldurik,
|
hitz
bat erabiltzen duzu eta pentsatzen jarrita, hau uste dut izan daitekeela nire kezka guztiaren muina: dialektika.
|
|
|
Izenik gabeko kaleak itxaropenaren kaleak bihurtu ziren, zeren orduan banuen bakardadea estaliko zuen estalkia, banuen kale kantoien batean maitalea aurkitzeko esperantza. Horrela, nire bizitzaren liburuko orrialdeetan, ordurarteko bakardadearen t.xuritasuna atzean utziz, letra larriz okupatu nuen t.xuritasunaren t.xuria
|
.
Hitz batean esateko, etorkizuna iragartzen zuen makina bakartiak emandako paper zatia zen dena.
|
|
|
Orduan han gelditu nintzen arima erratuz zipriztindutako ingurunean, eta ni beste haietako bat nintzela aitortu beharrean gainera. Errutinaren olatuetatik alde egin nuela pentsatu nuen, baita nire bizitzako liburuaren orrialdeetan
|
hitzen
bat agertuko zela ere, maitale bat eduki nezakeela, etorkizun bat eduki nezakeela... bakardadetik ihes egin nezakeela! Baina ene kondena eternitateraino bakardadeari lotua egotea zen:
|
|
|
Bere
|
hitzen
baten, bere esakune edo adierazpenen baten zain nago, baina ez dio ezer. Bere berbazaku hutsetik, antzeman ezindako keinu batzuk dira bere erretolika guztia.
|
|
|
Ahalik eta gehien tapa dezakeen
|
hitz
bat behar duzu eta, Downshifting erantzungo diozu. Eta berak Edwin aipatuko duela pentsatuko duzu, Edwin zertarako etorri zen, Edna Edwinen erantzunari laguntzen etorri delako, baina Ednak ez du Edwinik aipatuko:
|
|
|
|
Hitz
bat jaulki zuen, neurriz kanpokoa, injustua akaso, ezohikoa edo zaila, ez dakit, urdinegia, eta hondamendia gertatu zen.
|
|
|
ez erabili gerrikorik, eta ez jarri beste kolore bateko oihalik gerrian.
|
Hitz
batean: ez nabarmendu disimulatu nahi duzuna.
|
|
|
Gu gara hizkuntzari makurtu behar gatzaizkionak, ez hizkuntza guri, gogoak ematen digunean eta gogoak ematen digun bezala. Hobe genuke,
|
hitz
batean, euskarak maitasun gutxixeago eta begiramen gehixeago jasoko balu gugandik.
|
|
|
Nolabait esan, gure artean paperera pasatzen garenean, esan nahi dut (badakizue, orain  tsu arte, joan den mende arte, gizonak ez du biderik izan papera edo tinta edo antzeko zerbait ez baldin bada, esaten zituenak edo esan nahi zituenak gordetzeko, tomateak potoan sartuta gordetzen diren bezala gorde  tzeko), joan den mendeetatik datozkigun lekukotasunak gehienbat lekukotasun idatziak dira, paperetan daudenak; eta paperetan âhori garai horietako paperak erabili behar izan dituenak ongi baino ongiago daki eta gehienetan damuz ikasten duâ euskara ez dela gehiegi ausartzen, ez dela gehiegi aurreratzen, euskara beti atzera samar gelditzen dela. Euskarazko
|
hitz
bat aurkitzeko ehunka hitz irakurri behar dira beste hizkuntzaren batean dauden dokumentuetan.
|