|
2005
|
|
|
Era berean, eta “nahiz eta Espainiako Auzitegi Konstituzionala horretan tematu”, EHEk gogoratu du itzultzaileak ez dituela auziperatuaren defentsa eskubidea eta hizkuntz eskubidea bermatzen. Izan ere, “Espainiako prozedura judizialetan atzerritarrentzat aurreikusita dagoen bitartekaria da itzultzailea eta beren bidez
|
hitzez
hitzezkotasuna, hurrentasuna, eta norberak bere defentsa egiteko eta abokatua aukeratzeko printzipio eta eskubideak ukatzen zaizkio akusatuari”. EHEk salatu du “Espainiak sinatutako eta berretsitako Europako Hizkuntz Gutxituen Kartaren bermepean euskaldunak euskara hutsean eta itzultzailerik gabe aritu ahal izango” liratekeela justizia administrazioaren aurrean.
|
|
2007
|
|
|
Hori guztia dela eta, arau berria ezarri da, Espainiako Konstituzioak hezkuntza arloan jasotako printzipioak zentzuz eta harmoniaz garatzeko, prinpetatuta. Halaber, arau berriak hezkuntza aniztasuna eta ekitatea bermatu betzipio horien
|
hitzez
hitzezkotasuna nahiz horiek idazteko espiritua erreshar ditu. Beharrizan hori gainditzea da, hain justu ere, Hezkuntzarako Eskubideari buruzko Lege Organikoaren xedea.
|
|
|
Gaztelaniazko testuan erraz atzeman daiteke nahaste hori hainbatetan. Horregatik, euskarazko testuan, kontzeptu horien
|
hitzez
hitzezkotasunari eutsi zaio. Beraz, riesgo eta contingencia kontzeptuak adierazteko arriskua eta gertakizuna hitzak erabili dira, eta, horren erakusgarri, testu elebidunetik hartutako aipamen hauek:
|
|
|
Hitzarmena betetzeko, Gobernuak 1839ko urriaren 25eko Legea Gorteetan aurkeztu zuen eta onetsi egin zen; horren arabera, «euskal probintzien eta Nafarroaren foruak berresten ziren, monarkiaren konstituzio batasunari kalterik egin gabe». Arauaren
|
hitzez
hitzezkotasuna gorabehera, itxuraz euskal foruak zaindu nahi baitzituen, egia esan, lege horretatik aurrera, euskal probintzietako foru sistemaren gainbehera etengabea hasi zen. Euskal probintzietako foruak bereziki murriztu ziren Esparterorekin gatazkak izan ondoren, 1841eko urriaren 29ko Errege Dekretua zela bide.
|
|
2010
|
|
|
Bertute horri dagokio, egiatan, giza legearen hitzezhitzezkotasunaren aurka jartzea, kasu jakin batzuetan; bestela, legea betetzeak ekitate naturala urratuko luke. Kasu horretan esaten da epaileak ez diharduela zuzenbidearekin bat, zuzenbide horren
|
hitzez
hitzezkotasuna aintzat hartuta; aitzitik, epaileak kasua epaitzen du, ekitatezkoa eta ona zer den gogoan izanik, hau da, zuzenbidearen espiritua betez. Osterantzean, epaileak zuzenbidea urratuko luke.
|
|
|
Horixe adierazten du Justinianok honako hitz hauek erabiliz: zalantzarik gabe, norbaitek legea urratzen du, baldin eta, haren
|
hitzez
hitzezkotasunari erreparatuta, legearen borondatea hausten badu. Horregatik, beharbada, jurisprudentzia definitzeko esan ohi da onaren eta ekitatezkoaren artea dela.
|
|
2011
|
|
|
Kontratuaren hitzak argiak badira eta ez badute zalantzarik sortzen kontratugileen asmoari buruz, kontuan hartuko da kontratuko klausulen
|
hitzez
hitzezkotasuna.
|
|
|
Aprobetxamendu horien gaineko eskubide eta betebeharren mugak izango dira, lehenengo kasuan, emakidaren
|
hitzez
hitzezkotasunak eratortzen dituenak, eta, bigarrenean, urak erabiltzeko moduak eta formak eratortzen dituztenak.
|
|
2013
|
|
|
Egoera horretan, euren lege egoera zein zen jakingo zuten, pontifizeei hori kontsultatu gabe. Horrela, pontifizeen interpretazio ahalmena legearen
|
hitzez
hitzezkotasunari mugatuta geratuko zen.
|
|
|
Zeinek zuen lehentasuna: testuaren
|
hitzez
hitzezkotasunak edo haren espirituak. Erabakigarri gertatzen al zen egilearen egiazko borondatea, borondate hori modu zalantzagarrian adieraziz gero?
|
|
|
Aurrerantzean, juristen asmoa izango zen testuok sakonean interpretatzea. Testuaren
|
hitzez
hitzezkotasunak bidegabekeria ekar zezakeenean, Expositioak azpimarratu zuen testuaren arrazionaltasuna aurkitu behar zela, alegia, horren ratio legis zelakoa, testua ratio horren ildotik ulertu ahal izateko.
|
|
2023
|
|
|
Manuaren
|
hitzez
hitzezkotasunari helduz, hori baita interpretaziorako lehenengo kanon hermeneutikoa, ulertu behar da, abokatuari" beste bulego batean" aritzea debekatu zaionez, borondatezko eszedentzian dagoen abokatua ezin izango dela aritu bulego baten titular autonomo edo lankide gisa, ezta beste bulego bateko alokairuko langile gisa ere; soil soilik onartuko litzateke erakunde publikoetan edo buleg...
|
|
|
Badirudi agindu horren
|
hitzez
hitzezkotasunak aspaldiko eztabaida argitzen duela, arauen arteko erkaketa egiteko moduaren inguruan. Zehatzago, arau desberdinetako gaiak talde homogeneoen arabera modu partzialean erkatzearen aldeko apustua egin dela dirudi; egin eginean ere, bi lan arau edo gehiagok jasotako manuen arteko gatazkak aipatzen dira eta ez bi arau edo gehiagoren arteko gatazkak.
|