|
2000
|
|
|
Euskalki desberdinak
|
daudela
kontuan hartuz, esan daiteke bateren batek besteek baino egoera okerragoa bizi duela, adibidez. Edo funtzio desberdina izan dezaketela euskalkiek batuari egin diezaioketen ekarpenari begira?
|
|
|
Gipuzkera eta bizkaierak tradizio ahulagoa izan dute. Batasuna, bestetik, erdi inguruko euskalkietan oinarritu da eta horrek nahitanahiez dakar, euskalki horiek gertuago
|
daudela
baturako aukeratu den morfologiako eredutik, muturretako euskalkiak baino. Beraz, beren burua urrunen ikusiko dutenak bizkaiera eta zuberera dira; Nafarroan ere bai, batez ere eredu horretatik zenbat eta urrunago egon.
|
|
|
Euskal Herriko edozein bibliotekarirekin hitz egitea aski da konturatzeko, salbuespenak salbuespen, ez
|
daudela
pozik. Arrazoiak, jakina, tokian tokikoak dira, baina ahultasun eta marginalitate sentimendua orokorra dela esango nuke, eta honela formulatu ohi da:
|
|
|
Bestela uniformetasun monolitiko batera goaz gero eta gehiago, azkenean ez dakizularik zer ezberdintasun ideologiko eta praktiko dagoen bi partiduren artean. Begira bestela zer gertatzen ari den Estatu Batuetan aspalditik, azkenean bi partidu besterik ez
|
daudela
aukeran eta, azken finean, bertako askok eta askok diotenez, berdin dela bat zein bestea aukeratzea. Eta orain Espainian gertatu dena ikusita, badirudi bi partidu horietatik bat besterik ez dela bizirik geratu, bestearen porrotaren ostean.
|
|
|
Nik argi daukat miresten nuela bere joko itzela, baina aldi berean, ordukotz, gizaki arruntzat jotzen nuela eta bizi zuen egoerak ez zuela iraungo betiko. Bestaldetik aipatu behar dugu izar handiek (guk ikusten ez badugu ere) patuaren kolpeak jasaten dituztela, zorte txarra ere izan dezaketela eta bere ospe eta diruarengatik inguruan dauzkaten pertsonaia ustelak etekinak, hobariak ateratzeko edozein gauza egiteko prest
|
daudela
, idoloa suntsitu, bere osotasunean ustiatu arteraino. Nik dakidanez, kokainaren eraginarengatik panpin triste eta histrioniko bat legez kritika hilkorren artean denon ahotan ibili da.
|
|
|
Metodologian ahaleginak egin dira eta euskaltegi guztietan gutxieneko didaktika zerbitzua ezartzea lortu da. Badirudi ikasleak gustura
|
daudela
AEKren metodologiarekin.
|
|
|
Baserriak ere ba omen dira Sorian. Iparraldeko Pinareseko herrialdean euskal baserrien antzeko etxeak
|
daudela
dio Jose Tudelak, 1923an" La Voz de Soria" n idatzitako artikuluetan. Bertako klimak antza handia du Euskal Herrikoarekin eta ondorioz, etxeak egiteko harlandua eta egurra erabiltzen dituzte, Euskal Herrian bezala
|
|
|
Txotxongilo taldea 1971n sortu zutenetik, haurren marrazki eta gutunak dira jarraitzeko adorea ematen dietena. Bere etxean hartu gaituenean baxu hitz egiteko esan digu Enkarnik, bere panpinak oraindik lo
|
daudela
, Kubako Matanzas jaialditik itzuli berri. Manolo haientzako gosaria erostera joana da.
|
|
|
Stanford-eko Unibertsitatean ikerketa burutu duten pediatrentzat, telebista denbora batez itzaltzeak ez du bakarrik umeek energia gehiago erre dezaten laguntzen, pantailaren aurrean eserita
|
daudela
umeak litxarreriak jan ditzatela eragozten du gainera. Thomas Robinsonek, ikerketaren egileetako batek, dio ikerketa ugarik frogatzen duela telebistaren aurrean jateak normalean jango litzatekeena baino gehiago jatera bultzatzen duela pertsona.
|
|
|
Ordenagailuaren zerbitzuak etxe osoan sakabanatu dira, etxeko aparailu guztiek teknologia digital bera baitute. Aparailu hauek PCarekiko duten desberdintasuna da funtzio bakarra burutzeko diseinaturik
|
daudela
. Dena Sarera konektaturik dago:
|
|
|
Antena ostera, Endemolek Herbehereetan duen" Autobus" saioa egokituko du, non hamaika lagun ziztu bizian doan autobus batean elkarri kateatuak sartzen dituzten. Endemolek bestalde, morboa piztea xede duen hainbat saio jarriko du salgai;" Pisua" esaterako, zeinean bost neska lirain elkarrekin bizitzen jartzen dituzten kamarak une oro grabatzen
|
daudela
. Telezaborra izan ala ez, jendearen esku dago saio mota hauek iraunaraztea edo komuneko bonba sakatzea.
|
|
|
Bertsotan ari diren neska mutikoek ispilu aurrean beharrean telebistari begira kantatzen dute. Mikel Mendizabalek adierazten duenez," nabaritzen da orain bertso eskoletan umeek ahal den azkarrena telebistako izar bihurtu nahi dutela, eta haiei begira
|
daudela
".
|
|
|
Esana didate nire ipuinak" entzuteko" errazak direla nolabait, ahozkotasunetik gertu
|
daudela
. Ez da aukera bat.
|
|
|
Bai, aizkora eta harria erdibidean
|
daudela
dirudi. Alde batetik eskertzekoa da ETB egiten ari den ahalegina, bideak ireki dizkigu kirola biziberritzeko.
|
|
|
Duela hiruzpalau urte, Etxebeste aizkolariak ere zer edo zer hartu eta sari guztiak kendu zizkioten. Animaliak dopatuz gero bestalde, ez dago kontrolen beharrik zerbait hartuta
|
daudela
igartzeko.
|
|
|
Baina arazorik funtsezkoena ideologia guztiek etika/ politika bana dutela da. Kontua ez da benetako etika baten falta, etika desberdinak
|
daudela
baizik. Politika desberdinak bezainbat.
|
|
|
Horregatik esaten dut arriskugarria dela arkeologia hori. Eta horregatik esaten da gaur egun bi arkeologia
|
daudela
. Bata, zientifikoa (planifikatua, eztabaidak eginez) eta indusketa ahal den bezala eginda txosten bigun bat egin eta aurrera jotzen duena.
|
|
|
Pequod eta Achab kapitainaren abenturak etorriko dira gero. Ur handitan
|
daudela
, bolanta sareak, etorkinez betetako paterak eta lamiekin topo egingo dute, baita tifoirik lazgarrienei aurre egin ere. Bidaian, Achab kapitainaren benetako asmoa jakingo da:
|
|
|
Gainera, geroz eta zinemaldi gehiago dago, laburren kultura ezagunagoa da. Horren ondorioz landuagoak
|
daudela
uste al duzu?
|
|
|
Klubek agindu behar dute, klubak dira dirua bildu eta gastatzen dutenak, arraunlariak lortzen dituztenak... Gaur egun ikusi da pilotan, eskubaloian, saskibaloian, futbolean... asoziazioak
|
daudela
, federaziotik aparte. Hori egiten hasten den arte alferrik da, arraun munduak ez du funtzionatuko.
|
|
|
Aldi berean beste datu oso larri bat ere eman zuten: EAEn, lan istripuen ondoriozko 8.500 ezindu
|
daudela
.
|
|
|
FRANTSEZ presidentearen agintaldiari buruzko erreferendumean alde bozkatzera deitu dute Iparraldeko Berdeek. Agintaldia bost urtera murriztearen alde badaude ere, berdeek Errepublikako instituzioak zaharkituta
|
daudela
salatu nahi dute erreferendumean. Kanpaina Euskal Departamenduaren alde eginen dute, baina ABren ekimenarekin bat egin gabe.
|
|
|
" Iparamerikak bere intereseen alde erne ta gizendu erazi duan antikomunismoaren gorputza Chilen sendoki iraun arren, bertako herritarrek ez dute atzera egin bere burua sozialistatzat jotzen duan gizonaren alde autarki gehienak emanaz", eta ondorio gisa honoko hau zioen: " Chile-ko auteskundeen ondoren bide egokiak oso mugatuak
|
daudela
ikusten baldin bada ere(...), bi gauz nabarmentzen dira. Batetik, Frei ren eta kristau demokraten aldakuntza saioa areago eraman nahi duela Chile-ko herriak eta bestetik, sozialista joerak herriaren zati handi baten begi ona aurkitu duala inperialismoaren indarkeria puskatxo bat arintzeko".
|
|
|
Emakumeen Mundu Martxak bortxakeria mota guztien aurkako benetako babesa ere aldarrikatzen du. Horregatik, emakumeak eta neskatoak kontrolatzeko xedea duten edozein eratako aginte politiko, erlijioso, ekonomiko edo kultural gaitzesteko eta haien oinarrizko eskubideak bortxatzen dituen erregimen oro salatzeko eskatzen diete giza eskubideen alde
|
daudela
adierazten duten gobernu guztiei. Halaber, exijitzen du emakumezkoen aurkako bortxakeria guztiak oinarrizko giza eskubideen aurkako bortxakeriatzat har ditzatela beren lege eta egintzetan, honelako ohitura, erlijio, kultura edo aginte politikorik onartu ezin dela adieraziz.
|
|
|
Gauzak horrela, Bourdieuk ez du itxaropenik epe motzean Europako Sindikatuen Konfederazioak (CES) hor sarturik daude ELA, CCOO eta UGT" sindikalgintza militantea" bildu eta ekinean jarriko dituen, eta, horregatik, bere ustez, oraingoz, behin behinekoz bada ere, sindikatu nazionalen gaitasunaz baliatzea beste biderik ez dago. Baina ezin da inolaz ere ahaztu, sekulako arazoak
|
daudela
benetako eraldaketa egin eta, Europako ikuspegitik, tentazio teknokratiko diplomatikoa saihesteko eta, ikuspegi nazionaletik, eguneroko ohikeria eta betiko muga nazionaletan geratzeko pentsamoldeak baztertzeko.
|
|
|
kontra gailurra gelditzea dute helburu. Euskal Herrian gatazka politiko bat dagoela isilarazi nahi dute, ez zaie interesatzen Frantzia eta Espainiako mugetan gatazka bat dagoela azaltzea, 500 preso eta 2.000 errefuxiatu
|
daudela
. Iparraldean euskara ez dela ofiziala ezkutatu nahi dute.
|
|
|
Batzuekin oraindik egon ez banaiz ere, nire lehen lana herriz herri udaletako teknikariekin hitz egitea izan zen. Udalek jabetu behar dute aro berri batean sartu garela, eta euskararen aldeko ekintzak ez
|
daudela
bakarrik Jaurlaritzaren esku. Denen ardura da.
|
|
|
proiekzio publikoa duen idazle bat saritzea salmentak ziurtatzeko era bat da. Hiztun kopuru handia duten hizkuntzetako argitaletxeek izan duten garapena ikusita, argi dago enpresaren kontzeptu estandarrera gero eta lerratuago
|
daudela
, ahalik eta gehien saltzea dela helburu bakarra, eta gutxi direla liburu on bat argitaratu edo ziurtasun osoz" best-seller" bat izanen den liburua argitaratzearen artean lehena aukeratuko luketen editoreak. Euskal literaturan argitaletxeak gero eta profesionalago bihurtuagatik, eta derrigorrez merkatu kontzeptuari jartzen zaion arreta ere handiagoa izan arren, ausartuko nintzateke esatera editoreek" zintzoago" jokatzen dutela, editore bakoitzak bere ikuspegi literario eta gustu propioak izanagatik, ez dela oraino poemario on bat argitaratu gabe geratzen, nahiz eta aurrez dakien argitaratzaileak liburu horrek ez duela dirurik emanen.
|
|
|
proiekzio publikoa duen idazle bat saritzea salmentak ziurtatzeko era bat da. Hiztun kopuru handia duten hizkuntzetako argitaletxeek izan duten garapena ikusita, argi dago enpresaren kontzeptu estandarrera gero eta lerratuago
|
daudela
, ahalik eta gehien saltzea dela helburu bakarra, eta gutxi direla liburu on bat argitaratu edo ziurtasun osoz" best-seller" bat izanen den liburua argitaratzearen artean lehena aukeratuko luketen editoreak. Euskal literaturan argitaletxeak gero eta profesionalago bihurtuagatik, eta derrigorrez merkatu kontzeptuari jartzen zaion arreta ere handiagoa izan arren, ausartuko nintzateke esatera editoreek" zintzoago" jokatzen dutela, editore bakoitzak bere ikuspegi literario eta gustu propioak izanagatik, ez dela oraino poemario on bat argitaratu gabe geratzen, nahiz eta aurrez dakien argitaratzaileak liburu horrek ez duela dirurik emanen.
|
|
|
Egia da" Otto Pette" n horrelakoak
|
daudela
, baina zuk zerbait eraikitzeko garaian beti elementu ezagun batzuk erabiltzen dituzu, eta hauetatik abiatuta berriak sortu. Adibidez," Otto Pette" ko espazioen eraikuntzan badago Baiona, badaude Nafarroa aldeko elementu batzuk...
|
|
|
Alegia, lurralde jakin baten eremuan agortu barik munduan zehar sakabanatzen den nazio nortasunaz. Ikuspuntu honen muturrean, kultura eta nortasuna jadanik espazio jakin bati loturik ez
|
daudela
defendatzen dute batzuek. Hauen iritziz, orain arte kultura eta nortasuna (salbuespenak salbuespen) lurraldeari atxikirik egon badira, gaur egungo teknologiari esker askatu egin da erlazio hori, posiblea izanik, adibidez, ia erabat txinar izatea Londresen bizi izanik:
|
|
|
Zuzendaritzaren hautaketak, ostera, zauri sakonak zabaldu ditu: batetik, Nicolas Redondo Terreros %51 eskasarekin hautatu zuten idazkari nagusi eta igandean Bizkaiko PSE EEn egindako kongresuak barne saltsak gori gori
|
daudela
adierazten du. Redondo Terreros eta Jesus Egigurenen arteko aliantzak bere zailtasunak bizi bide ditu, batez ere alderdi sozialistan hain indartsua den Ibarrezkerrean.
|
|
|
Stephen Churchill, 19 urteko mutila, lehen biktima izan zen 1995ean, baina jadanik" Behi Zoroen Gaitzak" 80 heriotza inguru ekarri ditu, ia guztiak Britainia Handian. Gaitza daukatenak eta gaixo ez
|
daudela
uste dutenak berriz, asko dira, eta hori da larriena. Askotan gertatzen den bezala, oraingoan ere iraganak etorkizuna baldintzatuko du.
|
|
|
" Jende gazteak dantzaren mundua zeinen zabala den eta zer aukera ematen dituen ikusiko duela espero dut. Gazte batzuek txapelketak bakarrik
|
daudela
ikusten dute".
|
|
|
Alegia, Orhi aldean izana dela eta han berorik ez zuela ikusirik, bere habiara itzulia dela. Gerardo Markuletaren ustez, ordea, izenburuaren jatorria hori bada ere, izenburuan esaldiak beste esanahi bat hartzen du, hitz jolasa eginez, erbesteratuen paradoxa adieraziz, han egonik ere hemen
|
daudela
nolabait.
|
|
|
Gorka Arreseren iritziarekin bat egiten dugu, animaliak" humanizatuak" ez
|
daudela
oso nabarmena baita: animaliak agertzen badira ere ez dago fabularik.
|
|
|
Bi bildumetan estilo eta gaiaren aldetik lotura duten ipuinak daude, baina bigarren liburuan, ipuinak luzeagoak eta onduagoak
|
daudela
iruditu zaigu.
|
|
|
Honela," erdi tabu edo (izan) diren gaiak lotsa zuririk gabe jorratzeko gogoa" (Jakin 106) erakutsi du. Baina, gai hauek guztiak gai bakar baten inguruan harilkaturik
|
daudela
esan genezake: desioaren inguruan.
|
|
|
Iruzkingile beraren ustetan," garbi utzi digu gaiak baino gehiago istorioak eta kontatzeko moduak
|
daudela
." (Egunkaria VI)
|
|
|
Lehenengo hiruretan Erdi Aro bitxi batera eramaten gaitu idazleak. Erdi Aro bitxi samarra, edo erdi asmatutakoa, zeren, narrazio hauetan, historiari dagozkion elementuekin batera, leiendetatik aterata
|
daudela
ematen duten elementu batzuen integrazioa ere gertatzen baita. Laugarren narrazioa,(...) desberdina da.
|
|
|
Kontuan izanik Nazio Batuetako kide diren herriek gizakiaren oinarrizko eskubideetan, gizakiaren duintasun eta balioan eta gizonen eta emakumeen eskubideen arteko berdintasunean duten fedea tinko azaldu dutela Agirian; eta, askatasunaren ikuspegi zabalago baten barruan, gizarte aurrerakuntza sustatzeko eta bizitza maila jasotzeko erabakita
|
daudela
adierazi dutela;
|
|
|
Hala ere, harrigarria iruditu zait, 2000 urteko martxoaren 10ean jakin dugunez, Madrilgo Epaitegi Gorenak Udalerri Euskaldunen Mankomunitateari (UEMA) hizkuntzaren bizi iraupenerako zituen asmoak bazterrerazi nahi dizkiola, legez kanpo
|
daudela
esanez. Formaren aldetik zerbait zuzen ez badago, hori ez da aski debekua jartzeko; bere egitekoa kontseilu ematea behar luke, nola bideratu behar den esanaz.
|
|
|
Bigarren multzoarentzat (hemendik SUD OUEST kanpoanutzirik) Euskal Herria Hegoaldeko lau lurraldeek osatzen dute, kasurik onenean ere.Lurralde penintsularrei emandako espazioa Euskal Herriari emandakoaren %93tikgora baitago guztietan, leku gutxi eginez bai Iparraldeari (ikusi dugun legez) baiEuskal Herria bere osotasunean hartzen duen ikuspegiari ere. Egunkari abertzaleetan, ordea, Hegoaldeak ez du agortzen Euskal Herriko errealitatea, baina bistan da aldenabarmenak
|
daudela
beren artean. Bereziki nabarmena dirudi EUSKALDUNONEGUNKARIAren kasuak:
|
|
|
Gure emaitzak Sofres A.M. (1999) bezalakoarekin konparatuz gero, alderik handienak generoensailkapenarekin lotuta
|
daudela
pentsa daiteke. Esate baterako, guk Haur/ Gazteentzako programazioagenero modura definitu ditugun arren, Sofres ek Fikzioan sailkatzen ditu marrazki bizidunak, gazteentzakotelesailak eta antzekoak.
|
|
|
Ondoren, diruaren eta burujabetza nazionalen auzian sakondu du HenrikeGalarza NUPeko irakasleak. Burujabetza nazionala eta moneta abstraktua erlazionaturik
|
daudela
azaltzen saiatu da. Horretarako, erresuma feudaletatik hasita, aromodernoko estatuen sorrera eta prozesu horri dagokion burujabetasunaren garapena arakatu ditu.
|
|
|
Liburu honetan citizen kontzeptua herritar hitzaz adierazi dugu, eta citizenship kontzeptuaherritartasun hitzaz. Hitz horiek hobetsi ditugu, askok erabiltzen dituzten hiritar/ hiritartasun hitzenordez, uste baitugu euskaraz azken hitz hauek markaturik
|
daudela
semantikoki, eta hirietan bizi direneidagozkiela soilik (zuzentzailearen oharra).
|
|
|
Puntu honetan mitoen, identitatearen, elementu subjektiboen eta, azken batean, kulturaren gaineko eztabaida sartu da. Honez gain, razionaltasun/ irrazionaltasunaren dialektikaren markoan kokatu izan dute batzuk eztabaida eremua, hori guztiaulertzeko modu bitxiak ere azaltzen direlarik9 Nazionalismoari irrazionaltasunaegozten dioten diskurtsoek kontzeptu hori argiki definitzeko gaitasuna agertu behardute, filosofian jokabide eta izaera desberdinak dituzten razionaltasun modu
|
desberdinak
daudela gauza onartua baita. Zabalo-k Breuilly ri jarraitzen dio puntuhonetan10:
|
|
|
Gaur egun, eta era adierazgarrian, nazionalitatearen gaiarekin lotutako eztabaidarik entzutetsuenak migrazioen ingurukoakdira: nazioa osatzeko irizpide desberdinak
|
daudela
kontuan izanik, bertaratzen direnetorkinen eskakizunei nola erantzuten dioten estatuek, eta horrek nazioaren irudikatzean zer nolako ondorioak izan ditzakeen; hots, zein eragina izan dezakeennaziotasunean bertan, etorkinei ez bakarrik hiritartasuna, baizik eta nazionalitateaere emateak8 (Stolcke, 1996; Brubaker, 1992). Ez dira, baina, eztabaida mamitsuakbakarrik.
|
|
|
Gure asmoa ez da orotariko eta sakoneko azterketa egitea. Burujabetasunnazionala eta moneta abstraktua erlazionaturik
|
daudela
azaltzen saiatuko gara.Horretarako, errege burujabetzatik hasita, Aro Modernoko Estatuaren sorrera etahorri dagokion burujabetasunaren garapena ikuskatuko ditugu. Ondoren, eragiketaekonomikoak moneta ordainketen bitartez egitearen bi ondorio formal eta praktikoazalduko ditugu.
|
|
|
Joseba Permach (EH): Batez ere arrazoi historiko eta soziologikoengatik, eskualdeka egoera ezberdinak
|
daudela
onartzen dugu. Adibidez, gerra zibilean erailzituzten hainbeste nafarren heriotzaren ondorioz, gaur egun indar korrelazioa aldatu egin da Nafarroan; Bizkaiko Ezkerraldean, emigrazioaren ondorioz, indar korrelazio berria sortu da; Ipar Euskal Herrian Paristik bizitzera etorri diren pertsoneneragina ere hor dago...
|
|
|
batez markatua? eragiten duen menpekotasunezko harreman batean oinarrituta
|
daudela
esango dugu.Irudimenezko harreman honek, harreman sinboliko batean zedarritzen denean bakarrik du eragina.
|
|
|
Tekniken aukeraketa terapeutabakoitzaren estiloaren araberakoa da. Hau dela eta, Perls ek, Gestalt Terapia bainoareago Gestalt Terapeutak
|
daudela
esan zuen. Baliabide hauek indar handikoakdira, katarsia delakoa eta konmozio edo zirrara emozional handia sor dezaketelako.Teknika guztiek hurrengo arau hauek bete behar dituzte kontestu terapeutikogidatu batean.19
|
|
|
Gehiago deskribatuz, irudimenezko pertsonaiek ez dute pertsona bat edo pertsona baten bizitzaren alderdi bat derrigorrez errepresentatzen; gainera, beti ez datozbat ageriko eszenako pertsonaiekin; bertan izan daitezke edota baita honela azalduere: pertsonaiarik ez egotea, pertsonaiaren zatia, pertsonaia zatiez osatua izatea... Batzuetan subjektuaren irudimenezko pertsonaiak
|
daudela
ikusten dataldekideengan;, eszena dramatikora bidea irekitzeko modu desegokia, da hori (Martinez Bouquet, 1977 116 or.).
|
|
|
Psikoanalisiak, antropologiak eta biologiak gizakiaren bilakaerari buruzeskaintzen duten hipotesi bati eusten dio, gizakia espezie modura harturik.Gizabanakoaren (enbrioitik hasita) eta giza espeziearen garapenaren artean hainbatantzekotasun
|
daudela
kontuan harturik, bilakabidearen parekotasun bat egindaitekeela onartzen da hipotesi horretan.
|
|
|
Beraz, talde psikoterapian lau transferentzia mota
|
daudela
esan dezakegu:
|
|
|
Lurraldeei dagokienez, erdal jatorrizko formak nahiko bananduta
|
daudela
esandaiteke. Nafarroa izan daiteke salbuespen bakarra, oso kopuru txikian erabiltzenduelako.
|
|
|
Nik uste dut, militante huts ez diren Euskal Herriko biztanleengan, sentiberatasuna sortzeko indarra badutela gai hauek, aberastasunaren izenean tratatuak izatenbadira. Egia da, gero eta sutsuago
|
daudela
Euskal Herriaren aurka agertzen ari diren, vasco tasunaren, jabe omen direnak, eta Espainia edo Frantziako naziokideen etakomunikabideen laguntza dutela.
|
|
|
Si real y verdaderamente existieran en el tiempo y elespacio, sufririan de no ser en lo eterno y lo infinito. ...miento, esta pasion, que no es sino la pasion de Dios en nosotros, Dios, que en nosotros sufre por sentirsepreso en nuestra infinitud (sic!) y nuestra temporalidad, este divino sufrimiento les hariaromper todos esos menguados eslabones logicos con que tratan de atar sus menguadosrecuerdos a sus menguadas esperanzas, la ilusion de su pasado a la ilusion de su porvenir? 6 Existentzialismo ezberdinak
|
daudela
esan dugu; eta guztiek Kierkegaard-engandik ideia zentral hori dute: izateak, existitzeak?
|
|
|
Mitxelena-ri mundu berri baten inpresioa egin ziona ere. Gero, ez da ahaztu beharhor
|
daudela
jada ezkontza tradizionalaren kritika, erlijio tradizionalaren kritika, ohitura hutsa bilakatuta dagoena gizartean?, erlijioaren eta fedearen pertzepziosoziologiko bat, absolutuaren forma guztien ezintasuna, etab., gauza pila, izugarrikritikoa bere garairako. Indibidualismoa, antidogmatismoa.
|
|
|
Bistan dago, beraz, maiztasun aldetik erdal jatorrikoak gutxiago erabiltzen direla.Gure ustez, ordea, zorrotzagoak izan behar dugu. Ukipen fenomenoen agerpena eradesberdinetan egiten da, besteak beste mailegu eta kalko semantikoen bidez. Horieginda, corpus horretan jatorri oso desberdineko formak
|
daudela
ohartuko gara. Hirumultzotan sailkatu ditugu:
|
|
|
Etiketak intonazio egitura bat edo beste konfiguratzenduten testu ezaugarriak dira. Esate baterako, intuizioz uste dugu pultsuen egonguneakerlazionatuta
|
daudela
azentu unitatearen barruan azentudun silabak daukan egongunearekin. Era berean, pultsuen altuera erlazionatuta egongo da esaldian sintagmakdaukan egongunearekin, eta baita fokoaren egongunearekin ere.
|
|
|
Ez dezagun ahantzi 1960ko hamarkadan plazaratuta
|
daudela
idazkiok. Gaurbertan ere, inork gutxik aurkeztuko liguke hain modu garbi eta zehatzean euskarareneta Euskal Herriaren arteko lotura.
|
|
|
Orobat, bukakorra eta hilkorra denez, gizakia bere bukakortasuna eta heriotza onarturikoan baino ez daiteke benetan jakituriara hurbiltzen has.Txillardegik dioenez, kontzientzia galtzen duenean da hila gizona. Honengatik diogukontzientzia kamustuta dutenak erdi hilik
|
daudela
–23 Eta giza kontzientzia ezinbestean hil beharraren kontzientzia duzu funtsean.
|
|
|
Katalunian, esaterako, irrati lokalek garrantzi handia dute aspalditik. Gogora dezagun, erkidego horretan baimendutako 95 irrati estazio
|
daudela
; Madril go erkidegoan, aldiz, 57 baino ez daude (Díaz Nosty, 1998, 212). Galizian ere, Katalunian gertatzen den antzera, estazio asko daude (102) eta nagusiki faktore geografikoak eragiten du hori.
|
|
|
Irratitik mintzatzeko orduan, ezinbestekoa da klartasuna, baita klartasun teknikoa ere. Ez dugu ahantzi behar, irratian, komunikatzeko ia baliabide guztiak giza ahotsean
|
daudela
. Entzuleak ezin ditu okerkuntza mekanikoak irudiaren bitartez birkonpondu (ezpainen mugimenduaz edo gain inpresioen bidez, alegia).
|
|
|
Martínez Albertos (1974, 70) irakasle espainiarraren ustez, argi geratzen da kazeta generoaren kontzeptua eta literatura uztarturik
|
daudela
: kazeta generoak, literatura kreazioaren modalitate desberdinak dira, edozein hedabidek plazaratuko dituenak?.
|
|
|
—Baina han
|
daudela
, hemen daude eta! —eta haien ikusteak halako zirrara eragin zidan, non, begia teleskopiotik kendu gabe, eskua luzatu bainuen oharkabean, haien ukitzeko asmotan edo.
|
|
|
" Han
|
daudela
, hemen daude": hala adierazi nuen nik orduan bizi izan nuen mirakulua.
|
|
|
Baina urrea ez duk munduko errealitate bakarra, zeren zilarra ere baduk, burdina ere baduk, eta buztina ere baduk; eta, urrezko numeroa dagoen bezala, zilarrezko bat genikek, baita burdinazkoa eta buztinezkoa ere. Joanesi mila aldiz erran zioat, baina hiri oraino ez, Pedro, ezen, ene aburuz, errealitate ororen azpian printzipio matematiko aldaezin batzuk
|
daudela
eta matematika aldaezinak aldatzen eta mugitzen duela guztia, Galileok ongi adierazi zuen bezala. Eta libertateak ere bere matematika dik, eta matematika hori ez duk numero bakarrerat mugatzen...
|
|
|
Eta utzi genituen dukea eta kondea beren egiteko hartan, atera ziren bertatik denbora luzean egon ondoren, felizitatu zuen dukeak osaba, eta gero erran zuen: " Gaur etorri naiz, eta bihar ez dut huts eginen, zeren, hauek hemen
|
daudela
, soberan baitaude gure kakontziak ere"; eta osaba Joanikotek, nola baitzekusan ezen dukea txantxazalea zela, ihardetsi zion: " Pena bakarra dut, jaun dukea, zeren, Rabelaisek bere Gargantua n dioena egia bada, antzarakume lumatsuak bailirakete uzki garbitzailerik onenak, eta zuek, aldiz, oihal eta hosto horiekin konformatu behar izan duzue..."; eta dukeak, zeinak guztirako baitzuen errepuestaren bat, halaxe erran zion, irritsu:
|
|
|
Bai, egia da ezen ene zangoak eta zangoetako junturak ez
|
daudela
bidaiatzen hasteko; egia da, halaber, hortzak eta haginak erdiak eroririk eta bertze erdiak usteldurik ditudala, bianda on baten jateko, eta ez nagoela, finean, Kleopatrare kin oheratzeko, haren hezurrekin ez bada, baina zinez eta minez aitortzen dizut ezen nekez gerta dakiokeela zure gutun bat baino present eta sari hoberik uharte spiritual honetako ermitau honi... edo naufragoari erran ote nuke...
|
|
|
—Ama, osabari orain dela guti erran diodana erranen dizut zuri: maite zaitut zu, mundurat ekarri ninduzulako, eta maite dut hura, mundu honen barrenean bertze mila mundu
|
daudela
erakutsi zidalako. Eta biak maite nahi zaituztet eta biak maitatzerat entseiatuko naiz, zeren eta lehen giristinoak ere amorioan bizi izan baitziren, Paradisua lurrean eraikitzen zutela —eta, pausa labur bat egin eta behakoa zorrozten niola, erantsi nuen—:
|
|
|
Autoan patxada izaten dut arau, ez zuhurtasunak bulkatuta, izaerak baizik. Bertze gizon batzuek, bolantera jarrita
|
daudela
, sekulakoak eta bat izaten dituzte beren emazteekin, zapata zola sobera higatu eta azeleragailuaren gainean. Gu, berriz, mokokatzekotan, bidaideak lokarrarazteagatik mokokatu izanak ginen Kristina eta biok.
|
|
|
Egiazkoak ala alegiazkoak izan, guti axola. Gero, ostatuko barraren aitzinean
|
daudela
eta hirugarren zerbeza edanda, harro bai harro botako dizute belarrira:
|
|
|
Ziur zaude? Kontuan izan kolore aukera handia dela, oso zabala, milaka kolore
|
daudela
...". " Bai, dudarik gabe, bel  tza".
|
|
|
Danek telefonoaz nazka nazka egina egon behar du. Kaliforniako bidaia agentzikoekin hitz egitea lortzen duenean, Madrilekoekin harremanetan
|
daudela
erantzuten diote eta, beraz, oraingoz ez dakitela Chicagon non ostatatuko garen. Eta hori dioskun bakoitzean, taldekideak sumindu eta oldartu egiten zaizkio (Jordi askojakinak beti iraganeko pasadizoak kontatzen dituenez, bidailagunek Preterito deitzen diote aurpegira esan digu behin gizon batek bere burua altzairuzko upel batean bota zuela urjauzietan behera, pipiritaka; eta pentsa  tzen dut Dan gizon haren antzera sentituko dela hotelaren kontua hizpidera ekartzen duten bakoitzean).
|
|
|
Nik, esate baterako, egundo inori aitortu ez diodana azaldu diot (gaur inon ez da erlijioaz hitz egiten): ...aren poderioz, adoleszentzian Agurmaria errezatzen hasi, eta, barnetik irteten zitzaidan halako bulkada baten eraginez," Puta, puta, puta" hasten nintzela, eta zazpi ahaleginak eginagatik, lehen harritua ni neu nintzela, ezin izaten niola birao mingarri hari eutsi; batzuetan besteak ez, baina norbera da bere buruarekin harritzen eta haserretzen dena) eta, nire ustetan, guztiz zaharkituak
|
daudela
.
|
|
|
Beste aukera bat epaia gaur bertan ematea litzateke. Olga, Xavier eta Adela ez
|
daudela
probestuz, oraintxe dugu jostatzeko azken abagunea. Gainera, nire iritziz, epaimahaiak dagoeneko aski datu bildu du horretarako.
|
|
|
Nik, ordea, lepoa betiko burutik eta beste zerbait ikusi uste nuen: alegia, Dabid eta biok elkartzen gintuen zubia, zubi altxagarri batekin konpara daitekeela, eta oraingoz bi besoak ezin bereiziago
|
daudela
.
|
|
|
Fiskala (T) berriro ere oldarrean hasi da eta bere protesta erakutsi du, Hillaryri (O) inork ez diola deitu, epaimahaikideak ez
|
daudela
han etxe barneko belaxkeriak entzuteko, eta hau eta beste. Baina Epaileak (L) ez du protesta aintzat hartu eta, era berean, ez du onartu Estherrek Hillaryren (O) hitzalditxoa txaloka hartzea.
|
|
|
Bestalde, aipatzekoa da Estatu espainiarreko 81 egunkari digital horietatik herenak bakarrik, 27 alegia,
|
daudela
OJDren kontrolpean. Eta hauen artean El Pas da bisita gehien jasotzen duena (92.281 kontsulta/ egunean); bigarren postuan, eta alde handiarekin, El Mundo dago (41.079 k/ e) eta hirugarreneanMarcakirol egunkaria (29.286 k/ e).
|
|
|
Hilzorian dagoen kultura bat berpizteko, eta hauxe da hemen hartzen dugun jarrera, estatuak bere neutraltasuna alboratu luke. Kultura bi (edo gehiago) lurralde berean elkarren ondoan edota elkarrekin nahastuta daudenean —guztiak legedian berdin babesturik
|
daudela
suposatuz, asko suposatzea dena—, hezkuntza elebiduna izateko eskubideak bermaturik egon luke, hala nola administrazioaren edozein sailekiko harremanak hiritarrak aukeratzen duen hizkuntzan burutzeko, gure eguneroko bizitzan eragin handia duten bi arlo baino ez aipatzearren. Eskakizun hauek autoritateak" ekintza positiboa" delako neurri multzo bat onartzera eraman ditzakete.
|
|
|
Bi biok loturik
|
daudela
ezin uka. Aurrerago ibili naiz diru publikoa dela eta ez dela.
|
|
|
Gauzak horrela, dokumentuen preserbazioa ziurtatzeko arazo ugari
|
daudela
argi dago. Nahiz eta legeak hau guztia babesten saiatu, asko dago oraindik egiteko.
|
|
|
Hor ditugu antzinako testu zientifikoak, artxibo ofizialak, gutunak, argazkigintzaren hasierako bidrio plaketa negatiboak... onddo, intsektu, paper azido eta gizakiaren eraginez hondatzen. Bestalde, liburutegietako biltegietan erabili ez daitekeen, edo erabilpen murritza duen dokumentu asko dago ere; zorte pixka batekin eta kristalezko kutxa batean sartuak
|
daudela
, dokumentu hauen orri pare bat ikusteko aukera egon daiteke.
|
|
|
Egia da senar emazteak maiz batu egiten direla elkar ezagutu gabe eta elkarrekin bizitzera kondenaturik
|
daudela
, elkarrekiko maitasunik gabe. Egia da, halaber, gutizia eta aberastasuna eta behin baino gehiagotan, fantasiak eta arinkeriak ere, batuketak osatzea eta familien geroa erabakitzen dituztela.
|
|
|
Gure merkataritzako ezagupideek agortu dituzte eztabaida amaigabeak, mailegu korritudun, monopolio edo itsas kontratuetako baldintzen legezkotasuna eta antzeko gaien ingurukoak. Konturatu egin gara arlo batzuetan, zuzenbide edo moralaren arazoak zenbaketa edo administrazioaren kontuen azpian
|
daudela
.
|
|
|
Vienako Zirkuluan inferentzia induktibo hauek legezkotzat hartzeko modurik onartu ez zutenek, legeen ikusmolde erabat artifizial eta batere ez erakargarri baten menpe ikusi zuten beren burua. Carnapek, bere hasieratan, Aufbau ean esate baterako, ‘Gizaki oro hilkorra da’ motako orokorpen batek hilda
|
daudela
dakigun gizakiei buruz soilik ari direla zioen; gauza bera esan genezakeen ‘Eguzkia egunero ateratzen da’ enuntziatuaren inguruan. Beraz, ‘Bihar eguzkia aterako da’ ez da eguzkiak egingo duenari buruzko enuntziatua, nik iraganean esperientziaturikoaren eta etorkizunean proiektatzen dudanaren deskribapen zeiharra besterik ez baizik.
|
|
|
Esperientzia ez da nahikoa A eta B ren arteko konjuntzioak justifikatzeko etorkizunari begira. Gehienez, probabilitateei buruz mintza gaitezke, jakinda, dena den, arrazoiketa probable bat gauza guztiak ohituren menpe
|
daudela
kontuan hartu behar duen sentsazioa besterik ez dela. Humeren eszeptizismoa, argi dagoenez, petrala zen.
|
|
|
Eta Humerentzat substantzia eta kualitateen multzoa gauza bera ziren. Zerbaitetan sinesteko, errealitatean gauzak
|
daudela
defendatzeko, kualitateak ezagutu behar dira. Hauekin nahikoa da, ezagutu ditzakegun gauza bakarrak baitira.
|
|
|
Eta lotura logikoak aplikatuz, beren sistema osoarentzako taula batzuk
|
daudela
kontuan izanik30, adibidez honako taula hau lortzen dugu: ez p ez q ez p eta ez q
|
|
|
Gainera, gertakari bat konparazio baten bidez deskribatu ahal badut, konparazioa ere utz dezaket eta bera gabe gertakariak deskribatu. Baina, aztertzen ari garen kasuan, konparazioa uzten saiatu bezain fite, bere atzean dauden gertakariak soilik baieztatuz, gertakari horiek ez
|
daudela
ikusten dugu. Horrela, hasieran konparazioa zirudiena, orain funtsean zentzurik gabekoa dirudi.
|
|
|
Berehalaxe abiatu gara patiora paseatzera, jo alde batera eta jo bestera, berriketan. Bigarrenean hiru lagun
|
daudela
azaldu didate, eta Jokin hara eraman badute lau izango direla; emakumeenean badirela hiru neska; eta Antxon hona ekartzen badute, lau izango garela hemen.
|
|
|
– Berdin berdin
|
daudela
ematen du, duela hamabi edo hamabost urteko itxura berarekin.
|
|
2001
|
|
|
" ETA desagertu arte ez dugu burujabetzaren bidea egingo" horrek ez du balio. Hori egingo balute, benetan hasiko nintzateke pentsatzen apustu horretan
|
daudela
.
|
|
|
Lizarra Garazi eta Udalbiltzako eduki politikoak blindatuak
|
daudela
diozu. Lizarrakoen arteko elkarrizketak ere bai, edo jadanik ez dago elkarrizketa normal edo iraunkorrik?
|
|
|
Kaleratu berri den" Orquideas de Bizkaia" liburuarekin osatuago dago Euskal Herriko landarediaren mosaikoa. Bizkaian, adibidez, 37 orkidea espezie
|
daudela
jakin dugu.
|
|
|
Gure erroak hortxe
|
daudela
esan nahi duzu?
|
|
|
Pertsonaiek izan ohi duten sinesgarritasunari buruz hutsune batzuk egon daitezkeela aitortu du, baina ez ei da hainbesterako. Honen harian, bikoizketetan baino, hutsuneak euskaran
|
daudela
dio Asier Larrinagak. Izan ere, soziolekto edo argot batzuk garatu gabe daude, eta horrek buruhausteak sor ditzake bikoizketa egitean.
|
|
|
MELITON Manzanas ETAk 1968an hildako polizia ezagunari Espainiako Gobernuak emandako meritu zibilaren domina, PPk hartu bidearen adierazgarri da. Meliton Manzanas torturatzaile ez zela esatea baino larriagoa da egindakoa, hark egindakoen balorazioetan sartu gabe baina jakinik hark torturatutako dozenaka pertsona bizirik
|
daudela
gaur egun, gobernuak hark egindakoa zuritu eta saritu du eta. Horrez gain, berriz ere PSOEren ahuldadea agerian geratu da PPk bere kasa administratzen baitu bi alderdiek sinatutako ituna.
|