|
2000
|
|
|
Eta guzti honek bat egiten du joera zaharrago batekin. Izan ere, komunitate diasporikoak beti saiatu izan dira, nola edo hala, zeuden tokian
|
egonda
beren nortasun kulturalari eusten (euskaldunok badakigu zerbait honetaz). Etxetik hasita, lagunartean, elkarteetan, ospakizunetan eta are eskola propioetan ere nortasun kolektiboa gordetzeko saioak ez dira berriak diasporen artean.
|
|
|
AZKENALDIAN Historiak Madrilgo hainbat erakundetan sortu izan duen zalaparta ikusirik, garbi
|
dago
beraientzat tresna baliagarria suertatzen dela Espainiaren handitasuna lau haizetara zabaltzeko. Espainia bakarra hartzen dute kontuan, bere menpean hartzen dituen nazionalitate ezberdinak zanpatu nahian, hauen Historia ahantzi nahian.
|
|
|
Izan ere, ikusi dugun moduan, bere liburuek askotan halako testuinguru kulturalaren premia eta interpretazio exegetikoaren beharra izaten baitute nolabait ulertzen, obra interpretatzen saiatzeko. Eta irakurleoi
|
dagokigu
berak iradokitakoaren haritik testua" berridaztea", horixe da Sarrionandiak berariaz irakurleari egiten dion proposamena.
|
|
|
Oharra: Biziki eskertu beharrean
|
nago
beren laguntzagatik: Agurtzane Goikoetxea, Donostiako Seminarioko bibliotekaria, aurrena berak ipini ninduelako datuonbidean; Agurtzane Juanena, KM Kulturuneko bibliotekaria Donostian; Pruden Gartzia, Euskaltzaindiaren Liburutegiko bibliotekaria Bilbon.
|
|
|
Baina Elizan zaharra zena eta Monarkian Administrazio eta Eskola bidez egin nahiizan zen hizkuntz politika nahikoa aldenduak
|
zeuden
beren irizpide eta helburuetan.Eta, aldenduak ez ezik, kontra ere bai arlo batzuetan. Eliza erromatarraren EuskalHerriko (eta beste hainbat tokitako) hizkuntzazko kulturapenean historikoki alde kritikagarririk franko ageri bada ere, arlo honetan elkarren lehian jarri ziren bi botereenhizkuntz politiken aldea nabaria da.
|
|
|
Izan ere, errusinola hilezkorra balitz, alegia, iraupenari
|
dagokionez
berez mugatua ez balitz, genuke bere esentzia atera, edo errusinol errealean gauzatutadagoen esentzia hitz bizigabera igaroarazi, hitz adieradunera, kontzeptu abstraktura, errusinolean existitzen ez den kontzeptura. Errusinolak gauzatu egiten baitu esentzia; ordea, adiera gizakiarenean dago bakarrik, gizakiak egiten baitu berba:
|
|
|
Baliteke... Eta ez, haiek ez ziren ohartu ere, jakina, hesiaren bertzaldean nengoela, hain
|
zeuden
beren ezkutuko eginbeharretarat emanak... Eta, nola ez bainuen nahi ene presentziaz ohar zitezen, hala, ikusi beharrekoak ikusi ondoren, gibela egin nuen, ezkutuan eta isil gordean, berriro logelarantz.
|
|
|
—Ez
|
zaudek
beren hoberenean, baina optikak ere ez ditiztek oraindik ireki.
|
|
|
—Are, Saragueta —lehengo astean birtopatu ginenetik" Eduardo" erraten zidan, baina abuztuko asteazken horretan gauzak ez
|
zeuden
beren lehengoan— ez erran pitokeriarik. Urte franko egina haiz heure inguruko kaken berri ematen, orain inoxoaren predikuan hasteko.
|
|
2001
|
|
|
Hor badago ezkerra, badago ekologi munduan dabilen jendea eta emakumeen mugimenduan eta batez ere Hirugarren Munduarekiko elkartasunean. Milaka eta milaka pertsona
|
daude
beren erakundetan antolatuta, lan egiten dutenak. Gizarte honetan oso garrantzitsuak dira horiek.
|
|
|
Orokorrean emaitzek hipotesi hau sostengatzen dute: beren bizitasuna altuadela hautematen duten taldeko kideak gusturago
|
daude
beren hizkuntza ahalik etaegoera gehienetan erabilita, beren bizitasuna baxua dela hautematen dutenhizkuntz taldeko kideak baino.
|
|
|
Era berean, zerri aziendaren babesari buruzko arau berri bat onetsi zuen, umedun emeak banakako esparruetan mantentzea debekatzen duena eta duten espazioa handitzera behartzen duena. Gainera, hamabostak beharturik
|
daude
beren zaintzaileen prestakuntza hobetzera animalien ongizateari dagokionez, eta txerrien hazkuntzari buruzko iritzi zientifiko berriak eskatzera. Halaber, hamabostek Europako Batzordeari agindu zioten nazioarteko garraioan animaliak babesteko Europako Konbentzioaren berrikuspena negozia dezan.
|
|
|
–Bere neska nolatan ez
|
zegoan
berekin autoan? –galdetu du Tasiok orduan, apur bat urduri– Sagardotegira denak joan zituan afaltzera, ezta?
|
|
|
Amritsar hiria da sikhen Erroma saindua. Hortxe
|
dago
beraien Urrezko Tenplu ospetsua.
|
|
|
1. Oro har, eta horrelako juzku orokorrek daukaten arriskuarekin jakitun egon arren, esan behar dut nire ustez azkenengo astinaldiaren iturburua espainiar demokraten nazionalismo erabatekoan dagoela, hau da, hain direla beraien nazionalismoaren sustraiak sakon eta sendoak, hain
|
daude
beren herria asmatzen lagundu dien sistema ideologikoarekin seguru, ezen beraien mitoetako Espainia eta Frantzia horiek zalantzatan ere ezin jar ditzaketela, eta lehenengo aldiz sumatzen hasi direla euskaldunon arazoa ez dela ikurrinaren baimentzearekin konponduko (behinolako" pecero" batek esan zuen legez), eta hain irenskaitz, zoro eta irudimenean ere onartezin egiten zaien Euskal Her... Beste berba batzuez esanda, astinaldi horren jatorria Euskal Herrian hain urri den benetako nazionalismoaren eragin bortitzean dauka erroa.
|
|
|
Funtsean, beraz, ez dago benetako antinomiarik, baizik eta baiezta daitezkeen bi esakune ditugu. Esperientziaren munduan antitesia zuzena da, hau da, espazioan eta denboran ez
|
dago
berez ekiten hasten den ezer, zeren gertaera orok kausa bat baitu. Hala ere, tesia ez da faltsua, zeren beste kausalitate mota bat posible da, denboraz eta espazioaz at dagoena, hau da, gertaera bat izan gabe esperientzian eragiten duena, determinatzailea izanik determinagarria ez dena.
|
|
2002
|
|
|
Ikasgaien erdia frantsesez lantzen da eta beste erdia euskaraz. Alta, bada, gero eta guraso gehiago
|
daude
beren haurrak euskara hutsezko irakaskuntzan murgiltzearen alde. Lehen Mailan, berriz, zientzia ikasgaiak euskaraz irakasten dituzte eta gainontzekoak frantsesez.
|
|
|
Zeren eta hemengo jendeari zu ARGIAtik etortzea edo Kataluniako" L' Avenç" etik etortzea bost axola baitzaio. Baina jendeari bost axola zaio gai hau eta beste hainbat gai, ez
|
daude
beren eguneroko nahi eta beharren agendan.
|
|
|
Nekaitzeko lepoan (815 metro) eta inguruetan bazkan ari dira pottokak, Autza itzelaren begiradapean. Hiruzpalau borda
|
daude
beren itxiturekin. Ordu erdi bat eman dugu Izpegitik hona etortzen.
|
|
|
Alegia, batzuek kultur alorrari ematen diote lehentasuna eta horiek euskal kultura eta identitatearen sorkuntzan, Euskal Herriaren eraikuntzan autonomia kulturala lehenesten dute nolabait. Ez dute politikarako marko bat arbuiatzen, baina, kulturari ez
|
dagokiola
berez marko politiko bat pentsatzen dute, nolabaiteko egitura politiko bat, alegia.
|
|
|
Lan eskaintza osatzen duten gizabanakoak, lan egiteko prest
|
egonik
beren lan indarra saltzeko prest daudenak dira. Lan eskaintzaren kopuru eta ezaugarriak, maila handi batean?
|
|
|
Hartara, ezagutzaren gizartea deritzan honetan, talde sozialak, agintari politikoak eta gizarte mugimenduak etengabe baliatzen dira zientziaz beren diskurtsoak eta egintzak legitimatzeko. Mundu sozialaren baitan geroago eta agentegehiago
|
dago
beren praktikan eta mundu sozialari buruzko errepresentazioensortze lanean jakintza aditu eta zientifikoak erabiltzen dituztenak, eraginkortasunsozial eta politiko handiagoa lortzeko xedearekin. Zenbaitetan, egintza horiekgauzen ordena mantentzera zuzendurik daude, alegia, ordena hori hautematekodauden kategoriak kontserbatzera; beste zenbaitetan, ordena iraultzea izaten dahelburua, horretarako hautemate kategoriak eraldatuz.
|
|
|
Dagoeneko, enpresak multimedia zerbitzua eta abiadura handiko sareak erabiltzen hasita
|
daude
beren bezeroekiko harremanak bizkortzeko, lan berriak sortzeko eta eskaintzeko; enpresa munduak inbertsio handiak bideratu ditu mundu berri horretarantz, errentagarritasunaren bila, konpetentziari aurre egiteko eta gero eta hedatuago den fenomeno horrek eskain ditzakeen abantailez profitatzeko aukerarik ez galtzeko.
|
|
|
Osasuna eta afektuak, familiakoak edo maitasunezkoak, beste faktore batzuen gainetik nabarmentzen dira, hala nola lana eta dirua, Ikerketa Soziologikoen Zentroak (CIS) egindako zundaketa baten arabera, zeinak gazteek beren buruaz duten irudi ona egiaztatzen baitu. Zundaketaren oinarria 1.500 laguneko lagina da, 15 eta 29 urte bitartekoa, eta gehienek (%83) adierazi dute gustura
|
daudela
beren bizitzarekin; %15ek, gainera, “oso gustura” sentitzen dira, eta %68k, berriz, nahiko gustura. Gainerakoak, aldiz, ez daude gustura pertsonalki.
|
|
|
Nolanahi ere, kontuan izan behar da aire konpainiek kabinan ibiltzen diren etxeko animalien kopurua mugatu dezaketela. Gainera, ez da onartuko kabinan
|
egotea
beren ezaugarriengatik (usain txarra, adibidez) gainerako bidaiarientzat eta tripulazioarentzat gogaikarriak izan daitezkeen animaliak. Hala ere, bidaiari itsu bati laguntzen dion txakur gida txakurra kabinan ibiliko da, non ez duen eragozten nazioko edo aireko konpainietako arauek.
|
|
|
Horietatik, %90ek ikasturtea errepikatu zuen, eta %25ek baino ez zuen positibotzat jo esperientzia, azterlanaren arabera; gainera, gehienek behin bakarrik errepikatu zuten, eta DBHn (%76), egungo hezkuntza sistemak eskaintzen dituen hiru aukeretatik. Gazteek ez diete ez familiari ez institutuari eskola porrota egozten, interes falta eta asperdura baizik, eta, orain, Gizarte Bermeko programen barruan, gustura
|
daude
beren bizitzarekin(% 70). Marchesik azken datu hori eta baikortasuna ematen dizkio lana bilatzeko orduan(% 53,2); izan ere, Gizarte Bermeko programek enpresetan oso ondo baloratutako praktikak egiteko aukera ematen dute, eta gazteek kualifikazio gutxiko lana bilatzeko ideia dute abiapuntu.
|
|
|
eta begiak lotan
|
daude
beren ispiluetan,
|
|
|
Walter Moore, Henry Chilton Ingalaterrako enbaxadorearen laguna,
|
zegoen
beraiekin. Aspaldi esana zuen Frente Popularren gobernu ahulegiak ateak zabaltzen zizkiola inboluzio bati.
|
|
2003
|
|
|
Begi borobil handiak, harrapakinak zehaztasun handiz antzemateko, eta nola ez, hankatzar luzeak erpe zorrotzekin, biktima sendo heltzeko. Hegaztitzar hauek ederki diseinatuta
|
daude
beren eginbeharretarako, alegia espezializazio maila gorena lortu dute, justu harrapakina ehizatu, hil eta labanarekin arituko balira bezala zatikatzeko. Ikusmena eta entzumena ere bikainak dituzte.
|
|
|
Apirileko hostoetan FBIk hartutako erabakiaren berri ematen nuen: AEBetako liburuzainak eta liburu saltzaileak behartuta omen
|
daude
beren bezeroek alokatzen eta irakurtzen dituzten liburuen zerrendak ematera. Ezin nuen sinetsi izugarrikeria, burutik pasatu ere egin zitzaidan Vila Matasek asmatutako albiste lakirioren bat ote zen.
|
|
|
Siadecorekin harremanetan jarri eta aurten hasi dira lanean. Establezimenduz establezimenduko galdeketak ekainean hasi zituzten eta oraindik ez dute emaitza jakinik esku artean, baina itxaropentsu
|
daude
beren mugak zein diren jakinik. Izan ere, Getxo berezia da horri dagokionez, alde handia baitago, adibidez, Algorta eta Areetaren artean; sentsibilitate desberdinak daude eta arduradunek ez dute uste egitasmoak beste herri euskaldunago batzuetan bezalako emaitzarik izango duenik.
|
|
|
Itxaron zerrendak handitu edo murriztu egiten dira, eta horretan eragina du hainbat paziente zerrendan sartzeak edo irteteak, bai itxaroten
|
zeuden bitartean
beren egoera hobetu egin delako, bai okertu egin delako, edota zendu egin direlako.
|
|
|
Baimen hori, Madrileko Ministerioan eta Nafarroako Gobernu Zibilean eskatzen zen eta urtero izaten zen zalantza iturri, oso berandu ematen baitzuten (1977ko kasua zehatz deskribatu dugu). Lehenago ere azaldu dugunez, erakunde ofizialen oniritzia jasotzeko ezinbestekoa zen Euskaltzaindiaren babesa158 Baina, euskararen akademian, batek baino gehiagok uste zuten ez
|
zegokiela
beraiei horrelako ekintzei babesa ematea garai berrietan. Egoera gehiago okertu zen, VIII. UEUren berri ematen zuen foiletoan Euskaltzaindiaren izena aipatzen ez zelako.
|
|
|
UEUko idazkaritzak zera adierazi zien: UEUko kideek baino ezin zituztela erosi liburuak bertan eta, edonola ere idazkaritza harrituta
|
zegoela
beraiei ezer esan gabe prentsara jo zelako. Liburu postu horretan ziren, besteak beste, UEUk 1978an argitaratutako 22 liburuak.
|
|
|
Espainian, rakitismoa iraganeko gaixotasuna zen gaur egun arte, nahiz eta oraindik ere morbilitate kausa izaten jarraitzen duen garapen bidean dauden herrialdeetan, baina gure inguruko aldaketa demografikoekin eta migrazio fluxuekin Mendebaldeko gizarteetan berpizten ari da. Ohitura errotuak Azterlanaren arabera, etorkinak oso errotuta
|
daude
beren ohitura soziokulturaletan, hala nola gorputzaren zatirik handiena estaltzen duen janzkera erabiltzea edo funtsean etxebizitzen barruan gertatzen den eta aire zabalean jarduera gutxi duen gizarte bizitza izatea. Gainera, amagandiko edoskitze esklusiboa eta oso luzea sustatzen dute, eta badirudi hori erabakigarria dela errakitismoa berpizteko.
|
|
|
Eta hurrengoan hirira Anarekin itzuliko zela erabaki zuen. Une berean jabetu zen Rakel ez
|
zegoela
beraiekin. Avari galdetu zion ea ba ote zekien non zegoen, eta honek pista seinalatu zion.
|
|
|
Handik urtebetera, ordea, zibil hari eztarritik heldu eta hozkaka ia ia burua erauzi zionean, hankatxoaren kontu hori ahaztu zuten betiko. Txakurra beste zerbaitetarako
|
zegoen
beraiekin.
|
|
|
barrubac pillosic euquitiac aimbeste afligitan ez ditubanac nola azal eta iduripen grandia conservaitaco cuidadubac: dira Echetaco Saguben antzecuac, ondo daquienac, noiz eguin beren Contrabanduac, eta nun
|
dagozen
beren gorde eta ezcutau lecubac, Echeco Coipe guztia ondatu agatic: ecusi oi dira azquenic Emacumiac Labe gori baten antzeco escubacaz, urtzeen daquienac Diru mueta guztiac, ur emunagaz beste bagaric; edo benetan emungo daube modu bagaco Avarienta eta neurri bagaco Codiciosa zital ba  tzubec izatera:
|
|
|
Halako iruzkinek badute, haatik, aurrekaririk gizarte zientzia batzuetan. Itxuraz, zientzialariak ados
|
daude
beren esparruko ikasle guztiek jakin behar dutenari buruz. Eta hori hala da, izan ere, lanbidean aritu aurreko curriculuma diseinatzeko, testuliburuak erabil ditzaketelako, ikerketen lagin eklektikoen ordez.
|
|
|
Eta gurasoek hezkuntza mota zuzenago batekin tematzen badira bakarrik irakasten dira egiaren zati gisa. Beraiei
|
dagokie
beren seme alaben hezkuntza erlijiosoaz erabakitzea. Ideologien babes finantzarioak ez du gainditzen alderdiei eta talde pribatuei bermatutako babes finantzarioa.
|
|
2004
|
|
|
Izan ere, egon daitezkeen bezerorik fidelenak baititu: gu denon bizia eta ondo egotea
|
dago
beren eskuetan. Osasuna eta bizia dira erosle behartuon motibazioak.
|
|
|
Sormen poetikoaren zoruan hizkuntza komunitatearen bizitza materiala dago haren elikagai, elikatze kontuetan elkarrekiko jariakina egonik ere. Hizkuntzaren alderdi kualitatiboa ez
|
dago
berez haren alderdi sozial eta materialaren aurka. Gauza jakina da hori, eta pentsamenduaren eta artegintzaren historia dugu horren lekuko.
|
|
|
Noiz egingo da alde bateko edo besteko nazionalistak ez diren euskaltzale horien zerren da? Edo, non
|
dago
beren buruak apolitikotzat dauzkaten euskaltzaleen erresu ma. Non, arrazoi akademiko huts hutsa?
|
|
|
Arantza bifidoa da haurren paralisiaren kausarik garrantzitsuenetariko bat; kaltetutako haurrek paralisi maila desberdinak dituzte gorputzaren behealdean eta esfinterrak kontrolatzeko arazoak dituzte. Arrisku egoera horren aurrean, Europa osoko Osasun Publikoko Sailek gomendioak eman dituzte haurdun geratu nahi duten emakumeek eta haurdunaldiaren lehen hiruhilekoan
|
daudenek
beren eguneroko dietan azido folikoaren gehigarria, elikatze produktu aberastuak (gosariko zerealak, irinak edo pikor aberastuak) eta bitamina horren iturri onak diren elikagaiak (hosto berdeko barazkiak, lekale berdeak, frutak) sar ditzaten. Burdina.
|
|
|
Gure elikagaietan patogenoak detektatzea oso konplexua da. Mikroorganismo patogenoak, pertsona askok uste dutena ez bezala, ez
|
daude
beren ingurune naturalean kontsumitzen dugunaren barruan, eta guztiak ezin dira erraz eta azkar biderkatu. Prestakuntza egokirik gabe erabiltzen diren sistema horiek arrazoirik gabeko alarma egoerak eragin ditzakete.
|
|
|
Nekazaritza, Elikadura, Arrantza eta Landa Gaietako Ministerioak eta Frantziako Albaitaritza Zerbitzuen Eskola Nazionalak egindako txosten batek nazioarteko egoera aztertzen du, eta etorkizuneko eztabaidan parte hartuko dutenak sartzen ditu. Halaber, ikuskatzaileek azken kontsumitzailearengana iristen diren elikagaien segurtasunari
|
dagokionez
beren eginkizunak eraginkortasunez bete ditzaten beharrezkoak izango diren jakintza arloak proposatzen ditu. Kontrol ofizial zabalago baterantz Dokumentua idatzi dutenen iritziz, elikagaien kaltegabetasunaren kontrol ofizialak honako hauek hartzen ditu bere baitan:
|
|
|
Espainiako ugalketa klinikek 80.000 eta 90.000 enbrioi artean dituztela kalkulatzen da, autonomia erkidegoen araberako azken zenbaketa ofizialaren arabera. Urte askoan ikerketa bermatzeko kapital garrantzitsua da, baina oraindik ez dakigu guraso guztiak prest
|
dauden
beren enbrioiak zientziaren esku uzteko. Egungo legearen arabera, emakumearen baimena da gutxienez.
|
|
|
Apokalipsia hurbil sumatzen zuten. Tabena guztietan, denda guztietan, lantegi guztietan, arnastu zitekeen gerraren mehatxua, hilotz kontaezinak
|
zegoeneko
beren kiratsa zabaltzen hasiak balira bezala. Baina jendeak ez entzunarena egiten zuen eta mozorro koloretsu bat janzten saiatzen zen.
|
|
|
Orduan bezala orain," ongi kokatuak". Nire ustez, gobernu alderantz eman duten jauzia ikusirik, ez dakigu non
|
zegoen
beren egia, aspaldiko ezkertia rtasun hartan edo oraingo erakundetasunean. Deus berririk ez, edonolaere, gizakiaren historian.
|
|
|
Baina esanak esan, eta haserreak haserre, ukuiluko behi gehienak ez
|
zeuden
beren kontura bizitzeko prest, eta egoera hark ezin zuen iraun. Ni seguru nengoen horretaz.
|
|
|
Fermin seguru
|
zegoen
berak bezala Jexus Marik zein Harakinek ez zekitela zer ziren tanatopraxilariak, eta ez zirela galdetzen ausartuko. Institutuko ingelesarekin moldatu baino egiten ez zirelako aitzakia paraturik, Ferminek galdetu behar izan zuen:
|
|
2005
|
|
|
Beraz, Konstituzioa ez bada tratatua da; orain arte izan direnen ondorioa, baina tratatua. Ez
|
gaude
berez Konstituzioa den baten aurrean. Bigarren gauza, Espainiako Konstituzioaren aurrean guk jarrera bat izatea gure burua espainoltzat ez dugunok logikoa da eta uste dut inork ez duela bere burua ez europartzat.
|
|
|
Lortu dute gizaki hori bihurtzea mesfidati, bortitz, modu txarreko, jendearekin tratuan zailtasun handiak dituena, bere buruarekin gustura egoteko arazoak dituena... ez dakit ohartu zareten kaletik nolako gizonak ikusten diren, aurpegi zurruneko gizonak. Ohituta
|
gaude
beraien barrura sartuta dauden gizonak ikusten eta kanpora kaka besterik botatzen ez dutenak». Hori erakutsi egiten da, gero ikasi eta errepikatu.
|
|
|
Sexua ezin da aldatu, baina gizon eta emakume izateko moduak bai. «Gizon izatea ez da maskulinoa izatea, baizik eta pertsona izateko modu bat, nahiko hurbil
|
dagoena
berez emakume izateko modutik, baina maskulinitateek urruntzen dutena». Arrizabalagaren hitzak dira.
|
|
|
Noski, PPk ez du hori zapaldu. Zeren zorionez, mundu txiki hau ez
|
dago
beraien esku. Dena dela, beraiek interesaren arrastorik ere ez dute.
|
|
|
ez dira beraz erretor edo bikario izaten ahal. Etor daitezke oraino Europan
|
dauden
beren herritarretaz arduratzeko. Hauek ez dute beraz europarrekin lan egiterik.
|
|
|
Zuzenbide zibil erkidea ezagutzen ez dutenen arteko liskarrak, hala nola, herria osatu ez dutenenak edo herri, gizabanako edo errege desberdinetakoak direnenak, edota errege, printze edo herri askeen pareko agintaritza dutenenak, bake edo gerra aldiari dagozkio. Gerra bera ere bakea eskuratzeko hasten da, eta ez
|
dagoenez
berez halako gatazkarik, bertatik gerra sor ez daitekeenik, arrazoi osoz aztertuko dira eztabaida guztiak, gerra zuzenbidea dela eta. Gerraren gaiak eramango gaitu bakeaz hitz egitera, hori baita lehengoaren xede berezkoa.
|
|
|
6 Beste herri guztietan gertatzen zen, bestalde, Paulok Erromatarrei gutunean barneratzen duena 2, 14: Begira, jentilek, Moisesen legea ezagutu gabe ere, legeari
|
dagokiona
berez egiten dutenean, nahiz legea ez ezagutu, beraiek bihurtzen dira beren buruarentzat lege. Izan ere, legearen errealitatea beren bihotzetan idatzia daukatela erakusten dute, beren kontzientziak aitortzen duen bezala, batzuetan salatu egiten baititu eta besteetan zauritu.
|
|
|
Zuretzat Justiziaren alderdi bat ere ez da ezezaguna. Zernahi gisaz, alderdi hau, liburu honen gaiari dagokiona, alegia, gerra eta bakearen gaineko eztabaidei dagokiena, Zuri
|
dagokizu
beren beregi, Errege baitzara, eta frankoen errege gainera. Mugagabea da zure erreinu hau, bi itsasoen arteko lur zabal eta aberatsetara hedatzen baita.
|
|
|
Giza komunikaziorako beharrezkoa den marko hau da, hain zuzen, nazio baten hizkuntzak —historia eta kultura jakin bat duen giza-talde baten mintzairak— ahalbidetzen eta eskaintzen duena, eta honengatik esan dezakegu bi horien artean elkarreragin sakon eta zabala ematen dela105. " Hizkuntza" eta" nazioa" hain
|
daude
beraien artean" lotuta", ezinbestean behar dutela izan elkarrekin pentsatuak eta kontsideratuak: " Horrela, bada, hizkuntza bakoitzean aurkitzen da jatorrizko singularitate eta eragiteko era bat" 106 Lehen gizatiarra denaren eta linguistikoa denaren arteko aldiberekotasun genetikoaz hitz egiten genuen bezala, orain nazioa hizkuntza baino lehen edota hizkuntza nazioa baino lehen ez dela existitzen aitortu beharrean gaude.
|
|
2006
|
|
|
Momentuz, Laniusen kanpainak oihartzun eskasa erdietsi du erakundeetan. «Denek diote arazoa ez
|
dagokiela
beraiei, besteena dela eskumena», kexu da Zorrakin. Partzuergoak, berriz, araztegi proiektua defendatzen du baina gerentearen ahotik adierazi digutenez, berau ez da inolaz ere 2010 urtea baino lehen lanean egongo.
|
|
|
Zientifikoki klima aldatzen ari den esateko denbora epe zabalak hartu behar dira. Baina horrez gain Euskal Herriko klimaz baino Euskal Herrietako klimez hitz egin behar dugula kontutan hartu behar dugu, ez baita berdina Gasteiz, Tutera, Hondarribia edo Mauleko klimatologia; are gehiago, esan beharra dago desberdintasun handiak
|
daudela
beraien artean.
|
|
|
Sutsuki, gainera. Nolanahi ere, biak ala biak dibortziatuak
|
daude
beren aurreko bikote-kideengandik, sufritutakoak ez dauzkate ahazturik, eta horrek guztiak eragiten die maitemin honetan poliki joaten saiatzera. Zuhurtzia, dena den, ez da barruan duten suaren lagunik onena.
|
|
|
Lehen mailako hezkuntza herrixketan ematen dugu, baina bigarren maila egitera Wukrora etorri behar dute. Eta agian hogei kilometro
|
daude
beren etxeetatik Wukrora, eta ez dute nola etorririk. Beraz, neska horietako askok, estudiatu ahal izateko prostituitu egin behar izaten du, eta iruditzen zait niri, neurri batean duintasuna ematen dien prostituzio bat dela.
|
|
|
Hala ere, historian zehar, hiltzen diren hizkuntzen ondoan, haien lekua hartzen dutenak ditugu. " Maoria, afrikaans, hizkuntza erromaniko zenbait, zeinu hizkuntza asko, kreolera eta dialekto mordoa..., hizkuntza gazteak dira, denboran urrun
|
daude
beren jatorritik". Eta hizkuntzak oraindik ere sortzen direla jakinarazteko adibidea jarraian:
|
|
|
Familia osoarentzat egokia, txikienentzat bereziki (hainbat jolas
|
daude
beraientzat berariaz).
|
|
|
Saia zaitez beti itxita edukitzen: zabalik
|
daudenean
beren izkina zorrotzek ubeldura eta zauri ugari eragiten dizkiete etxeko txikienei, bereziki.
|
|
|
Prozedura horren bidez, gatazkak ekidin egin daitezkeela esan ohi da. Bitartekotzakaukera eman lieke banatzear
|
daudenei
beren liskar pertsonalak konpontzeko, eta, banandu ostean ere, guraso funtzioak betetzen jarraitu ahal izateko.Esperientziak erakusten duenaren arabera, ordea, alderdiek bitartekotzara jotzekoborondatea agertzen dutenean bakarrik izaten du konponbide horrek arrakasta; seme alabak dauzkatenei banatzeko aurrebaldintza moduan inposatzen zaienean, banaketa judizialaren ordezko modura, galdu egiten di...
|
|
|
Egoera estresatzaileen aurrean nola erantzunikasten dute. Erabat haserretuta edo berotuta
|
daudenean
beren buruari nola eutsi, semearen edo alabaren portaeraren ondorenez beren onetik aterata daudenean nolaerlaxatu ikasi behar dute.
|
|
|
Bakearen zain daudenak ez
|
daude
berez ezeren zain. Gero eta arrazoi gutxiago daudeberririk ez izateko.
|
|
|
Bestalde,
|
badaude
berez delitu edo hutsegite figuraren bat diren zenbait legez kontrako ekintza ere. Indarrean dagoen Zigor Kodearen 282 artikuluan, nolabaiteko erantzukizun penala eragiten duen publizitate engainagarriaren delitua tipifikatzen da, eta zigorra ezartzea dakar berarekin.
|
|
|
Hartara, nora joan nahi duen dakien erabiltzaileak helmugako hirian klik egin eta han ibiltzen diren konpainiarik merkeenak ezagutu ahal izango ditu. Eta oporrak non pasatu erabakitzeko
|
daudenek
beren hirian klik egin dezakete, eta handik beren poltsikoaren eskura dauden aukeren artean aukeratu. Kostaldeko hirietan bizi diren espainiarrak zorionekoak dira, Europako kostu txikiko konpainia gehienek ahultasuna baitute gure uharte eta hondartzetan.
|
|
|
Hala berresten du MC Agentzia Inmobiliarioko zuzendari nazionalak, Juan Felipe Muñozek. Hark berretsi duenez, jabe asko behartuta
|
daude
beren etxebizitzengatik eskatutako hasierako zenbatekoa murriztera, baita tasazio balioaren azpitik ere, eroslea aurkitzeko irteera gisa. Profesionalen esanetan, egoera berri hori azaltzen duen arrazoi nagusietako bat da eskaeraren zati handi bat dagoeneko aseta dagoela, eta beste bat kanpoan geratzen ari dela, prezio altuak lortu baitira.
|
|
|
Legez kanpoko espezieak erosteak benetako kontzientzia ekologikoaren aurka egiten du, animalientzako eta landareentzako lekurik onena beren habitata dela onartzen baitu. Espezie mehatxatuak erosten ez badira, ez da arrazoirik
|
egongo
beren kontrabandoa sustatzen jarraitzeko. Era berean, legez kanpoko edozein jarduera eginez gero, natura babesteaz arduratzen diren erakundeetara jo daiteke, SEPRONA esaterako, 062 telefonora deituz.
|
|
|
‘Tras las puertas cerrada’ azterlanak erakusten duenez, Espainian 188.000 adingabe inguru
|
daude
beren etxeetan indarkeria mota desberdinen eraginpean. Espainian 188.000 adingabe inguru daude beren etxeetan indarkeria mota desberdinen eraginpean.
|
|
|
‘Tras las puertas cerrada’ azterlanak erakusten duenez, Espainian 188.000 adingabe inguru daude beren etxeetan indarkeria mota desberdinen eraginpean. Espainian 188.000 adingabe inguru
|
daude
beren etxeetan indarkeria mota desberdinen eraginpean. 275 milioi eurora iristen da kopuru hori mundu osoan, batez ere haurretan eta hiru urtetik beherako haurretan.
|
|
|
Berez, lagin likido batetik abiatuta, kantitate jakin bat jartzen da analisi sisteman, eta, denbora baten ondoren, emaitza behatzen da. Sistema horiek ez dira oso zehatzak izaten, eta, beraz, emaitza negatiboak eman ohi dituzte, baina argi utzi dute kontsumitzaileak prest
|
daudela
beren kabuz ebaluatzeko kontsumitzen edo prestatzen dituzten elikagaiei lotutako arriskuak. Horrek esan nahi du etorkizunean elikagaien segurtasunaren kudeaketan parte hartzen lagunduko duten analisiak egingo direla.
|
|
|
Sukaldea, produktu naturalen bidez, su motelean egiten da, barazkiak, haragia edo arraina izan, eta denbora mantso irakiten duen urak markatzen du. Lurreko produktuekin Kampalan eta inguruetan jatetxe ugari
|
daude
beren gastronomia nazionala eskaintzen dutenak. Ugandako sukaldaritzak bananaz egindako matoke ogia, artoarekin, jukarekin edo mandiokarekin egindako platerak, patata gozoa eta babarrunak, guztiak su motelean prestatuak.
|
|
|
Barnealdeko landareak askoz babestuago
|
daude
beren lurretako mantenugaiak berekin eraman ditzaketen kanpoko erasoetatik, parasitoetatik eta gaixotasunetatik, baita ingurumen zurruntasunetatik ere, hala nola izozteetatik edo euritik. Lorategikoak ez bezala, ale horiek tenperatura egonkorra behar dute urtean zehar, ez dute aire korronterik izaten eta aireztapen ona eta ahalik eta argiztapen handiena izaten dute.
|
|
|
Botikariarekin pentsatzen egin nuen ia meza osoa. Zer uste dute?, esaten nuen neuretzat,
|
badagoela
beren odol zikina garbitzeko modurik. Amona Erikak askotan esaten zuen:
|
|
|
Kontu jalerik ere ez. Ez
|
dago
beraien bizitza jasoko duen libururik. Ez dakit oso ondo zergatik egiten duen galdera:
|
|
|
Kojeveren ustez, zakurra hilezkorra izatera, hau da, iraupenari
|
dagokionez
berez finitua edo mugatua ez balitz, genuke zakur errealean hezurmamiturik dagoen esentzia hitz bizigabera pasarazi, hitz adieradunera. Zakurrak gauzatzen baitu esentzia.
|
|
|
Kojeverentzat, autoritatea gizaki baten ahalmena da beste gizaki baten edo batzuen gain ekiteko, hauek autoritatearen aginduari erantzuteko aukera eta gaitasuna izanik uko egiten diotelarik. Hortaz, eztabaida, adostea eta antzekoak ez
|
dagozkio
berez autoritateari, ezta indarra ere. Animalien artean boterea bai baina autoritaterik ez dago, libertatea eta kontzientzia eskatzen baititu.
|
|
2007
|
|
|
Uztar ezinak dira nonbait emakumea eta sexualitatea, gizonezkoek egiten dutena eginda ere beti onartuko da. Beraz, prostituzioan ari diren mutikoak harro eta zoriontsu
|
daude
beraien gorputzaren edertasunetik eta hori ongi erabiltzen jakitetik soldata ateratzeaz. Aldiz, prostituzio homosexualera dedikatzen diren mutilen errealitatea ezberdina da.
|
|
|
b) Bigarren, Konstituzio laburra zen (89 artikulu eta Kubari buruzko artikulu iragankor bat zituen), malgua (ez zuen eraldaketa prozedura berezirik), transakzionala eta elastikoa (modu anbiguoan idatzita
|
zegoen
beren beregi, eta garapen lege arruntetara jotzen zuen. Modu horretan, Konstituzioaren testua aldatu gabe, garapen legeen bidez, politika oso desberdinak sar zitezkeen, eta halaxe gertatu zen gainera, aurrerago ikusiko dugunez).
|
|
|
Horretaz gain, argi dago, prentsa bulegoak sortu behar duen informazioaerakundearen aldekoa izan behar duela. Horrek ez du esan nahi intoxikatzera heldubehar dutenik, baina argi
|
dago
beren buruaren kontra ere ez direla arituko.
|
|
|
Azterketan parte hartzen duten zazpi herrialdeen artean alde handiak daude. Hala, inkesta italiarrak eta frantsesak nahiko kezkatuta
|
daude
beren herrialdeetako ongizate baldintzez; interesak, askotan, elikagaiak erostearekin lotuta daude, eta elikagai sektoreko arduradunekiko konfiantza nahiko txikia da. Hungariarrak, berriz, gaiaz arduratzen dira, eta gaur egungo joerei buruz ezkor samarrak dira, baina animalien ongizatea ez da hain garrantzitsua elikagaiak erosteko orduan.
|
|
|
Minbiziari buruzko Nazioarteko Ikerketa Agentziak (IARC) 2A kategoriako potentzial kantzerigeno gisa sailkatzen du, hau da, «substantzia ziurrenik kantzerigenoa gizakietan». Konposatu hori elikagaietan egon zitekeelako alarma piztu zen Suedian 2002an, Stockholmeko Unibertsitateko ikertzaileek langile talde batean akrilamida ugari
|
egotea
beren dietarekin lotu ondoren. Hasieran, elikadura kateetako ordezkarien eta komunitate zientifikoaren parte baten sinesgaiztasunak emaitza gutxi egiaztatutako azterketa teknikei egozten bazien ere, ondorengo lan kualifikatuek berretsi egin zuten substantzia horren sorreraren hasierako teoria, tenperatura handien eraginpean dauden karbohidratoen proportzio handia duten elikagaietan, hala nola frijituetan edo labeetan, patata frijitu, galleta edo ogietan.
|
|
|
Iraganeko politikek porrot egin dute, eta klima aldaketa gero eta handiagoa da. Horren ondorioz, egoera leherkorra da, eta ehunka milioi pertsona
|
daude
beren sorterria uzteko arriskuan, mantenu bila. Arazo hori areagotu egingo da pertsona horiek egokitzeko gai ez direnean eta migrazio masiboak egitera behartuta daudenean, adituek adierazi dutenez.
|
|
|
Hala, EQO, antzeko beste lehiakide batzuekin batera, hala nola Nimbuzz, aukera ona da Europan gozatzeko, eta Ipar Amerika (zonak funtzionatzen duen une honetan) IP telefoniako deskontuetatik, atzerrira telefonoz deitzea. EQOren aukera handienetako bat da bateragarria dela 3G telefono mugikor moderno gehienekin Ez bahitura EQOk Espainian duen eragozpen handia ez
|
dago
berez ez, baizik eta benetako datu tarifa finkorik ez batez besteko kontsumitzailearentzat arrazoizko prezioa, beste batzuentzat ez bezala Europako herrialdeak. Baina, gutxienez, eskaintzen dira tarifa “lau” batzuk, baina murrizketak dituztenak hileko zenbat megabyte transmititu diren.
|
|
|
Kontua da Espainian ia hiru langiletik bat (%45) ez dagoela ados bere lanarekin, batez ere soldata mailarekin, Accor Services (“Ongizatea eta motibazioa lanean”) enpresaren 2007ko Europako barometroaren arabera. Datu horien arabera, espainiarrak bigarren lekuan
|
daude
beren lan egoerarekin deseroso dauden europarren artean, turkoen atzetik. Kontuan hartu beharreko beste faktore bat da espainiarren %30 motibaziorik gabe sentitzen direla lanean.
|
|
|
Kontua da espazio horiek “ez dutela irisgarritasun neurri zehatzak izateko betebeharrik”, Mercedes Hernández ONCEko Kultura Baliabideen Saileko arduradunak adierazi duenez, “kasu gehienetan betetzen ez den eta gure herrialdean zigortzailea ez den legeria orokor bat baino ez dago”. Hernándezek dioenez, “askotan, zuzendariak prest
|
daude
beren instalazioak eta museo baliabideak egokitzeko, baina horrek dakarren ahalegin ekonomikoa ikusten dutenean, atzera egiten dute”. Alarmak, seinaleak eta igogailuak Begoña Gómez Gorren Guraso eta Lagunen Elkarteen Espainiako Federazioko (Fiapas) irisgarritasun arduradunak gogorarazi duenez, edozein museok izan behar ditu “larrialdi alarma argitsuak, seinaleztapen nahikoa, errotulu edo display bidezko ikusizko informazio oharrak, eta pantailetan testu informazioa duten audiogidak”.
|
|
|
Komunikazio Elektronikoei buruzko Legea azaroaren 8an sartuko da indarrean, eta aurrez ordaintzeko txartela duten telefonia mugikorreko erabiltzaileak behartuta
|
daude
beren operadoreari datuak ematera presentzia fisikoaren bidez. Horretarako bi urteko epea izanen dute. Arau hori betetzen ez bada, lerrorik gabe geldituko dira.
|
|
|
funtzio linfatiko, hormonal edo neuromuskular batetik. Hala ere, nahiz eta zientzialari gehienak, orain arte, ados
|
zeuden
beren funtzioa hutsala zela eta eboluzioaren aztarna bat baino ez zela, Dukeko Unibertsitateko ikertzaile estatubatuar talde batek kontrakoa dirudi.
|
|
|
Leku batetik bestera hegan egitea esperientzia atsegina izan daiteke, baina ez da ahaztu behar hegazkin batera igotzeak kezkak eta arazoak ekar ditzakeela, eta, beraz, ez da komeni bidaiariaren eskubideak ezagutzea. Edozein hegaldi motatako bidaiariek, dela txarterra, dela erregularra, bidezko tratua jaso behar dute, eta kontratatu den konpainiari
|
dagokio
beren eskubideak errespetatzeko erantzukizuna. Europar Batasunak bidaiarien eskubideak zabaldu zituen 261/ 2004 Erregelamendua onartzearekin batera.
|
|
|
Egia ez dute ezagutu nahi, gezurra baizik. Itxuturik
|
daude
beren gogoetetan. Bi gauza aldatu behar lirake gutzienez:
|
|
|
Eguzkiak gozo gozo ferekatzen die musua. Harea bigun bigun
|
dago
beren zapata dotoreen azpian, eta bizar egin berrian alkandoraren setaren leuna sentitzen du.
|
|
|
Bidaiantak isilik
|
zeuden
berak ere larru zurikoak baitziren, beharbadaâ" deskubri  tzaile" eta kolonizatzaileen umeen umeen  ondokoak, beharbada urtero hara zihoazen itsas  turien ondoko urrunak. Eta bazekiten, bidaiant euskaldunek, marinel haiek ez zirela euskal kantu zahar batzuetan aipatzen diren" indiano salbaiekin" eta" iskimau gizabestiekin" beti ontsa portatu.
|
|
|
Hori dela eta, lan honetan gorago deskribatutako errealitatea aipatzeko gutxietsitako gizatalde nazionala erabiltzea pentsatu dut. Nazionala, gizatalde horiek bere nazio izaera8 aldarrikatzen dutelako, batetik; eta bestetik, gutxietsiak, egoera horretan
|
egotea
beren herritarren borondateari egotzi ezin zaizkion arrazoiek eragindakoa delako. Horrez gain, estatuaren baitan duten gutxietsitako egoera hori da, hain zuzen, zuzenbideari konpontzeko eskatzen diogun kontua.
|
|
|
" Karakterearen formazioa —hezkuntza teorian esatea ohikoa den bezala— heziketa eta diziplina eskolarraren helburu orokor bat da" 89 Aurrerapauso bat emanez, baina etenik gabe, arazo hori egun nola planteatzen den ikusiko dugu, hain zuzen etika komunikatiboa erreferentziatzat hartzen duen Lowischen" ekintza pedagogikorako erantzukizunaren etika diskurtsiboaren" 90 eskutik. Teoria etikoak, egiaz, ezin dizkio pedagogiari berme moralerako behin betiko irizpideak eskaini —Nietzscheren" Jainkoaren heriotzaren" ondoren ez dago esaterik zer
|
dagoen
berez ondo edo gaizki—, baina bai iratzar dezakeela erantzukizunezko jarrera bat hezitzaile eta heziengan. Horregatik dio Lowischek:
|