|
2000
|
|
|
Bada, geyena loratu zan kazkarabarra bañan geruago, ta itxura polita dakar. Ezkutuko loriekin,
|
badaki
, jantzi ona dauka, jauna.
|
|
|
baña berak
|
badaki
|
|
|
Osagilearengana joatean euskalkia interesgarria da, bai ume zein edadeko pertsonekin. Edadeko jende askori gertatzen zaio erdararekin, jakin
|
badaki
baina ez du erraztasunik gauzak azaltzeko. Medikuari
|
|
|
esaten, baina
|
badaki
hori bere
|
|
|
Guri begiratzeko adorea falta zaigu. Inork
|
badaki
elkartasunez antolatzen eta borroka egiten, eurak dira. Behin eta berriz Ekuadorreko Gobernua estualditan jartzen dute ustelkeriaren, esplotazioaren, ingurunearen deuseztapenaren, erosahalmenaren murriztearen eta miseriaren aurkako mobilizazio baketsuekin.
|
|
|
diosku Tabernak. Pedagogoa den aldetik Helenak
|
badaki
oso ona dela umeek halako ametsak izatea, nahiz eta gero bizitzak hegoak mozten ahal dizkien.
|
|
|
Artadia baso oso itxia denez errepidetik eroso aztertu genezake. Bertan barneratu izan denak
|
badaki
zein «atsegina» den berau zeharkatzea. Endolaharra bezalako igokariekin batera arrosa eta beste zenbait sastraka arantzatsuk, arropak puskatzerainoko txikizioak sor ditzake.
|
|
|
». Baina, Zuberoako Sindikatarentzat PCD lan egitaraua lantzen duen arduradunak
|
badaki
jakin, ez dela ibilbide hori arazorik gabekoa eta lan askorik gabekoa izango.
|
|
|
hautatzailea ere aldatu egin da. Hain zuzen ere, gure gizartetan beste hiritar mota bat daukagu, (populazio osoak irakurtzen
|
badaki
eta mende hasieran gutxiengoak, BPGaren zati handi bat gehiengotik dator eta mende hasieran oso gutxiengo bakanetik, osasun politiken ondorioz bizitza itxaropen altua dago gizartean eta baxua mende haseran, etab). Gainera hauteskundez aparte, beste partaidetza politiko mota batzuk ere erabiltzen ditu (zenbaitetan boto portaera baino eraginkorragoak):
|
|
|
Inoiz baino ilusio handiagoa, esperientzia aberasgarriak ematen duen bagaje sendoarekin, gauza berriak egiteko asmoz traba eta inmobilismo guztien gainetik, ekinaren ekinez, sarritan hanka sartze itzelekin, baina beti prest gabezi pertsonal eta hutsune kolektiboetatik ikasteko. Eta Teok ematen
|
badaki
, neu lekuko; eta kontrakoa diruedien arren, hartzen eta enkajatzen ere bai.
|
|
|
Hauteskundeetako arduradun legala zela 77an, bera kartzelara bidali zuen epailearekin topo egin eta hark ezagutu omen zuen. Klandestinitateko abentura politak kontatzen ere
|
badaki
hiztun egoki honek. Baserritar salatari, mafioso iruzurgile eta" pelaje" askotako jendailaren berri baduela esango nuke.
|
|
|
Jelly Roll Morton blues gizona esaterako, norgehiagoka hasiko zaio. Inoiz lehorreratu ez den arren,
|
badaki
nolakoa den Parisko Point Neuf zubitik" Bateau Mouche" ak (untziak) pasatzen ikusten egotea.Bederatziehunentzat emakume bat ezagutu, ezkondu eta seme alabak munduratzearen plana ez da batere kilikagarria. Berak dioen moduan" nire mundua pianoaren teklak dira"," ni ezin naiz munduaz jabetu tekla gehiegi dituelako" eta" mundua teklatu bat da non bakarrik Jaungoikoak jotzen duen".
|
|
|
ETAk berak sortu zuen esperantza berak zapuztu du. Ez da gure asmoa lehengo eszenatokiak errepikatzea baina ETAk
|
badaki
bere esku dagoela, neurri handi batean, hori areagotzea edo konpontzen joatea. ETAren inguruan bada halako harrokeria bat:
|
|
|
Zerainen gertatu da hemen kontatua, apirilaren bigarren zapatuan. Norbaitek ezer gehiago jakin nahiko balu,
|
badaki
nora jo: irautetik pausoa eman eta herrigintzan urrats berriak asmatzen ari den txoko horretara
|
|
|
Gure herri euritsu honetan lainoak eta hodeiek anitzetan eguzkia estaltzen dute. Hala ere, egoera nahasiaz gain, gero eta jende gehiagok, jakin,
|
badaki
gatazka konpontzeko arazo politikoari heldu behar diogula. Helburu horrekin, ahalegin handiz eta anitz jenderen partehartzeari esker, prozesu politikoa abian jarri da Euskal Herriko eragile politiko, sindikal zein sozial guztiei parte har dezaten eskainiz.
|
|
|
hori omen da demokrazia, hori zuzenbidezko estatuaren legea. Beraz, bai, herri osoak
|
badaki
presoak badirela, baina haien askatasunaren alde garenak ez gara herri osoa, eta ez dakit gehiengoa garenez. Asko bai, eta motibatuak.
|
|
|
Prozesu guztietan biolentziaren gainditzea prozesua beraren gainditzearen ondorioz ematen delako eta ez aurrebaldintza bezala jarriz. EAJk hori
|
badaki
, eta aurreko esperientzia ere hor dauka. Gehiago ere badaki EAJk, nazio eraikuntzaren bide honetan konpromiso batzuk hartuz gero, horrek berez ekarriko lukeela EAJk aipatzen duen ETAren borroka armatuaren berehalako geldiaraztea.
|
|
|
EAJk hori badaki, eta aurreko esperientzia ere hor dauka. Gehiago ere
|
badaki
EAJk, nazio eraikuntzaren bide honetan konpromiso batzuk hartuz gero, horrek berez ekarriko lukeela EAJk aipatzen duen ETAren borroka armatuaren berehalako geldiaraztea.
|
|
|
Baina hori gutxienekoa da; negozioa egina dago. Enpresariak
|
badaki
produktu horrek salmentan ez duela arazorik izango.
|
|
|
Elkarrekin segitu dugu. Ontariokoa da, eta frantsesez ere
|
badaki
, baina Pariseko unibertsitateetan doinu kanadarra joan zaio. Blai eginda, arrokak atzeman ditugu:
|
|
|
jendea interesatzen da eta kasu egiten du. Orain dela bost urte ez zuen zerbait badauka orain bertsolaritzak Iparraldean, jendeak
|
badaki
bizirik dagoela eta indar pixka bat baduela.
|
|
|
Sekulako idazle puska iruditzen zait. Batetik asko daki, baina bestetik
|
badaki
asko jakinda ere erudituegi ez izaten. Aldi berean izkribuetan ikusten da oso apala dela, ez du bakarrik ez dakit nongo kultura ezagutzen, herri kultura ere oso ongi ezagutzen du, bera ere herrikoia delako.
|
|
|
Oraingo boza" berea" dela esaten du Iñaki Aldekoak, eta ez lehen liburuko poemetakoa bezalakoa. " Ahots desengainatu eta gogorragoa da,
|
badaki
ahots honek zintzo eutsi behar diela bizitza eta memoriari; ezin diola, bere bakardadean, aberri berriak irakur literatura imajinatzeari ekin, zeren ezinbestez, bere nortasunaz eta bere borrokaz, hitz batez, bere aberriaz ahaztuko baita." (8 or.)
|
|
|
Helburua ez da bizia salbatzea, norbaiten analisiari jarraipena eman ahal izatea baizik. Eta hala, jakinguraren izenean, batzuetan analistakbadirudi biziaz balio bat egiten duela, eta
|
badaki
buru hiltzea errepresioaren garaipena dela beti, suizidioa, ezer jakin nahi ezaren, muturreko era dela.
|
|
|
Hala ere, Eulalik
|
badaki
Araneko jendeei eratxiki ezaugarri bat bederen «atxinekosorginen» kontua dela, eta hori da meza liburuaz egindako testa. Eta kasik seguru da, haren amak bazuela laminaren estalgiaren berri, bai eta katu sorgin zaurituena ere.
|
|
|
Iraultza, izan ere, indibiduoarennahimenaren eta erabaki librearen izenean egin zen, eta Erregimen Zaharraren aurka (leinuaren erregimena) justifikatu zen. Hiritar bakoitzak
|
badaki
zer nahi duen eta nahiduena hautatzen du, teorian. Praktikan, nahimen hori, indibidualitatea, alegia, ezabatuegiten baldin bada, gehiengo inmentsoa ez ezer erabakitzeaz eta ez hautatzeazarduratzen ez bada, eta artalde hutsa bada, zerk justifikatzen du egiaz Iraultza etaIraultza ondoko sistema hau guztia?
|
|
|
Nobela poliziako batzuk bezala, Txillardegiren ideien nobelak, amaiera harrigarribat dauka, irakurleak
|
badaki
, filmen eta nobelen amaierak ez omen direla kontatubehar, eta ez dugu kontatuko?. Hauxe bakarrik:
|
|
|
Jose Luisek
|
badaki
, ongi jakin, basamortu intelektual honetan aspalditik, bizirik, baldin banago, zorionez, ekonomi arloan ikertzaile erraldoi baten inguruan murgiltzen naizelako dela.
|
|
|
Ezaugarri horien artean, Breully k kultur identitatearena azpimarratuko du; Estatuak erabakiko du zer den garrantzitsua eta nola erabil daitekeen hori nortasun nazionala ezartzeko; eta berak
|
badaki
, beharrezkoak dituen batasunak eta egonkortasunak neurri handian orokorra den kultur batasunean dutela oinarria. Zentzu horretan, garbi antzeman daiteke kulturak, orain Estatu Nazioari dagokionez?
|
|
|
Oilarrak
|
badaki
–dohain bereziren bat izango da, noski– noiz kantatu. Egia esateko, eguzkia irten ondoren kantatzeak ez du batere misteriorik.
|
|
|
—Badakit zer ari den pentsatzen berori, jaun Nikolas, baina ez dut neure erabakia gibelat uzteko asmorik. Zeren berori ene jaun eta nagusi izan daiteke, baina berorrek ere
|
badaki
ezen, erran komunak dioen bezala, apezak duela azken hitza bere... eta zeren Jainkoak bakoitza bere lekuan nahi baikaitu: ni artzain egin ninduen eta, halatan, ardien zaintzea eta begiratzea da ene obligazinoa.
|
|
|
—Aita, berorrek
|
badaki
ezen behin baino gehiagotan joan behar izan dudala, berorrek hala manaturik, hango eta hemengo itsas portuetarat —Pasaiarat, Donibane Lohizunerat eta Baionarat—, hainbat kargamenduren begiratzeko eta haien bideratzeko, untzi batean zein bertzean, orain Ingalaterrarat, orain Flandriarat, gure oletako produktuen kanporatzeko asmoz... Eta jakin beza ezen itsas portuen mugimenduak finantzen jin joanei buruzko bertze ikusmolde bat eman didala, hagitzez ere zabalagoa, zeren eta itsas portuak baitira, hain zuzen, munduan dauden tratuen eta negozioen bidegurutze...
|
|
|
—Erraten ahal duzu baietz —erran nuen presaka— Mutil ernea da hagitz, eta
|
badaki
zer komeni zaion. Haren guraso baldarrak elkarrekin moldatu ezinagatik ere...
|
|
|
—Charlyk
|
badaki
, ezta?
|
|
|
Manta gaineko jipoiek, elektrodoek, bainerak edo plastikozko boltsek militantziaren alderdi beldurgarri baina aldi berean heroikoaren imajineria osatzen zuten. Talde, erakunde edo alderdiarendako arrazoi estrategikoek nahiz norberaren osasunaren arlokoek alderantzizkora bulkatzen bazuten ere, halako saltsetan ibili denak
|
badaki
, militante heldugabearengan, atxiloketaren menturak izan zitzakeen alderdi liluragarrien berri. Nola Afrikako sabanetako tribuetako nerabeek, beren gizontasuna frogatzeko, lehoi ehizan bildutako ebatondoak erakutsi behar dituzten, hala orduko giro nahasian ere, komisaldegia ezagutzeak bete beteko militantea bilakatzen zuen hasberria:
|
|
|
Ezen ez baitago erantzunik gabeko galderarik. Informatikak
|
badaki
erantzun guztien berri; lehen oro liburuetan zegoen bezala, orain disketeetan. Espiritua, arima, psikea, pathosa, zalantzarik psikaliptikoena, teklatxo bat sakatuta konponduko da.
|
|
|
Edurtxo Caterpilar pantera bat zen: piztia hau jakinaren gainean dago bere edertasunaz, baina
|
badaki
, era berean, bere itxura beldurgarria dela; beraz, aurpegia gordetzen du, eta animaliak bere edertasun paregabeaz gozatzera hurbiltzen direnean, gertuen dagoena jo eta irensten du. Hau da:
|
|
|
Nahikoa behar luke horrekin. Baina gudariak
|
badaki
ez dela hain erraza gertatuko, irabaztear duela oraindik gudualdirik bortitzena. Etxe atarian utzi du taxiak.
|
|
|
Eta halaxe adierazi zuen, inork galdetu gabe, Armando Bonilla izatea erabaki zuenez geroztik, gauzak ez zirela hobeto joan, okerrago baizik, askoz ere okerrago baizik: " Gero gerokoak esan dut lehen, oker ez banago, zeren, jendeak ez baldin
|
badaki
ere, etxeko artxiboan bilduta dauzkat munduko errefrau guztiak, bilduma oso bat, eta horretarakoxe etorri nintzen hona, dohakabe inozoa, bost milioi horiekin nire artxibo erraldoi hori argitaratuko nuelakoan".
|
|
|
Anjelek
|
badaki
nor den. Hondartzan ezagutu zuen.
|
|
|
Batzuetan bizitzak
|
badaki
gaurkoa bezalako oparitxoak egiten.
|
|
|
" Barkatu, baina aitaren beharra du ume honek, aitaren beharra", aitortzen omen zuen orduan amak eta esaten dut nik ere orain, bestela egunotan ez baitzitzaidan haur denborako ametsa berriro errepikatuko: ni, eskola atarian semearen zain dagoen aita naiz; halako batean, txirrinak jo, eta haurrak tarrapataka irten dira; gutxi asko, haur bakoitzak
|
badaki
nor eta non daukan zain; nire semea ere irten da eta nik besoak zabaldu ditut haurra besoetan hartzeko; baina nireak, ametsetako nire semeak alegia, beste aita baten besoetara jo du! Guztiarekin, barteko ametsa are bereziagoa izan da, bereziagoa izan denez:
|
|
|
Batzuetan bizitzak
|
badaki
halako oparitxoak egiten.
|
|
|
Portalisek, esan gabe doa,
|
badaki
Erromako Zuzenbidearen iturrietan edaten. Zuzenbide horretatik bereganatzen du ezkontzaren izatea, ezkontza zer den taxuz azaltzeko:
|
|
|
[Urrezko abarra, I bol., 237 orr.13 Jakina, herriak ez du benetan sinesten subiranoak halako botereak dituenik; subiranoak soberan daki ez duela halakorik, eta baldin eta ez
|
badaki
, ergela edo eroa da. Baina, jakina, bere boterearen ideia moldatuta dago, —herriaren eta subiranoaren— esperientziarekin bat etortzeko moduan.
|
|
2001
|
|
|
Mandel ez da gaur goizean jaioa, eta
|
badaki
Ipar Amerikako erorialdia ez dela egun batetik bestera bat batean gertatuko, Ipar Amerikakoa bezalako ekonomia batek baliabide ugari baititu gorabeherei aurre egiteko. Nahiz eta burtsek goia jo 2000 urtearen lehen zatian, Mandelek dioenez, oraindik beste bi edo hiru urte igaroko dira ekonomiaren atzerakada gauzatzerako.
|
|
|
Gauzak honela, zer taldek bil lezake eskuina Diputaziotik kanporatzeko behar den indarra? Eskuinak
|
badaki
hau guztia
|
|
|
nik baino askoz hobeki, noski, eta
|
badaki
, baita ere, urte luzeetan ez duela aginte makila arriskuan ikusiko. Lasai eta eroso ibiltzeko prestatzen ari dira.
|
|
|
Hipokrisiak alde batera uzteko garaia da, inozokeria ere. Torturaren aurka dagoenak
|
badaki
Entzutegi Nazionala, inkomunikazioa eta atxiloketaren luzapena direla, inpunitatearekin batera, torturaren euskarriak. Tresna hauek erabil tzen dituenak tortura praktikatzeko tresna gisatzat ditu.
|
|
|
" Marcel Martinen aitatasun ukatua" n, zera diozu: " Emakumeak jakin,
|
badaki
". Zer da emakumeak hain ondo dakien hori?
|
|
|
Euskal gizarteak en tzungor egiten duen? Euskal gizarteak jakin
|
badaki
azken bolada honetan errepresioa areagotu egin dela eta Estatuaren bisaiarik ankerrenak agertu egin direla. Ez dut sinesten Euskal Herrian tortura existitzen ez duela pen tsatzen duen inor dagoenik.
|
|
|
Ez dut sinesten Euskal Herrian tortura existitzen ez duela pen tsatzen duen inor dagoenik. Batzuek onartzen dute zinikoki, beste batzuek entzungor eta ez ikustearena egiten dute, baina gizarteak
|
badaki
jakin torturatzen dela.
|
|
|
Egia esan, kaleko jende arruntak, ez adituak, ezer gutxi daki oraindik gai honi buruz baina ezin da ukatu gero eta handiagotzen ari dela ezinegona eta kezka larria. John Le Carre idazleak idatzitako azken liburua(" El jardinero fiel") irakurri duenak
|
badaki
garbi asko zertaz ari naizen: industria farmazeutikoan murgildurik dauden multinazionalak nola egiten ari diren mota guztietako esperimentuak Afrikan, kontinente hori den baino zabortegi handiagoa bilakatuz, beti ere bertako jende gaixo, indarge eta ahots gabea akuri moduan erabiliz.
|
|
|
eguneroko lana, aldageletako giroa, ostiraletan patata tortila eta urtean behin Astigarragako sagardotegira. Famak kale bazter guztietan jarraitzen dion honetan, Carmonak lepo gainean baloia baino zerbait borobilagoa behar dela
|
badaki
: burua.
|
|
|
irauteak hartu duela lehentasuna. ETAk
|
badaki
epe labur edo ertainean ezin irabaz dezakeela eta epe luzean zer gertatuko inork ez daki; etorkizun urrunaren berme bakarra ETA delakoan, erakundeak berak pentsatzen du irauten duen bitartean badela esperantza eta borroka armatua galtzen bada, berriz, dena galdua dela. ETAren beraren jarraipena da helburu nagusia, eta kitto.
|
|
|
ETAk
|
badaki
erreferente politiko inportantea dela, eta halaxe jarraitu nahi du izaten bere ekintzen bidez. Baina, ETAk badaki ere abertzaletasunari kaltea egiteaz gain, norbanakoaren eskubideak urratzen dituela eta pertsona asko sufritzen ari dela. ETAren amaiera ez da etorriko poliziak komandoak atxilotzen dituelako edota EAJk proiektu politiko baten truke amaitzea eskatzen diolako.
|
|
|
ETAk badaki erreferente politiko inportantea dela, eta halaxe jarraitu nahi du izaten bere ekintzen bidez. Baina, ETAk
|
badaki
ere abertzaletasunari kaltea egiteaz gain, norbanakoaren eskubideak urratzen dituela eta pertsona asko sufritzen ari dela. ETAren amaiera ez da etorriko poliziak komandoak atxilotzen dituelako edota EAJk proiektu politiko baten truke amaitzea eskatzen diolako.
|
|
|
Azken batean, nobela bilakuntza dela dioen egile honek
|
badaki
beste generoekin konparatuz, nobelaren ezaugarri nagusia egiaztagaitza izatea dela (ideia Michel Butorrena da). Eta errealitateez hitz egiteko, estilo eta egitura mailako ikerketak ezinbestekoak direla:
|
|
|
Beste gauza askoren artean teknika honen bidez nobelaren eta errealitatearen arteko harremanaz egiten digu galde autoreak. Egileak
|
badaki
bere nobelan pertsonaia" errealak" aipatzen baditu nolabaiteko muga batez, ezintasun batez idazten duela: pertsonaia ezagun hauetaz" gezur" handiak esaten baditu irakurlea segituan ohartuko da, eta idazleak hasiera batean pertsonaia horri egotzi nahi zizkion tasun eta gertaerez ahaztu egingo da.
|
|
|
Eta beste alde, poetak
|
badaki
hormak ez duela bere izaera hartzen, nitasunak hegan egiten duela airean, txoriak bezala. Eta desioa agertzen da, edo ametsetako irudia.
|
|
|
" Poesiaren gaia errealitatea da, beraz, baina egungo filosofiak eta egungo poesiak ondo dakite ez dela posible errealitatearen ezagumen oso eta sistematikoan antzematea, poetak
|
badaki
ezin duela errealitatearen bere esperientzia baino isladatu ahal, eta esperientzia hau ere galbahe ugari iraganda gero bakarrik, bitarteko bait ditu bere oroimenaren hutsuneak, bere gogoaren eta bere lengoaiaren akatsak, eta poemagintzako desfigurazio bera ere bai. Orduan galbahe hauek iraganez gero, poesiaren objetoa errealitatea bada ere, poeman ez da benetako errealitatea isladatzen, baizik eta errealitate poetikoa, poesian bertan kreaturiko beste errealitate bat halegia.
|
|
|
Bere burua zoriontsutzat duen pertsonak
|
badaki
zorigaitza aukera bat dela beti, eta zoriona, berriz, aukeratu egiten dela.
|
|
|
ANTONek
|
badaki
iritsi dela ordua. MIRENi eskutik heldu eta sakon arnasten du.
|
|
|
Pillay andreak
|
badaki
epaile den aldetik, epaiketako gai esparruaren barruan ari behar duela, baina, aldi berean, argi dauka protagonista nagusienak ez direla epaitegian azaltzen. Baina, epaile izateaz aparte, pertsona konprometitua da, kezkatua, gogoeta sakonak egiten dituen emakumea.
|
|
|
Ez. Seguruenik, oinarrizko mailako ikasleak zailtasunak ditu H2n jarduteko.Autonomoa da eta ez du laguntza handirik behar jarduteko, baina erosotasun puntua falta du, eta bere hizkera ez da komunitate euskaldunak normaltzat duena; eta ikasleak berak ere
|
badaki
hori.
|
|
|
kontzeptua. Ikasleak edozerikasteko, ikasten jakin behar du, eta ez
|
badaki
, ikasi egin du. –Ikastenikasi?
|
|
|
– Aktore bakoitzak
|
badaki
zein duen bere rola eta nola jokatu. Gidoi honekseguritatea ematen die aktoreei.
|
|
|
Ideia hau zehaztuz, esan liteke gizaki batek ikasten ikasi duela, baldin honakogauza hauek egiten
|
badaki
:
|
|
|
Batetik, elkarrizketa batenaurrean gaude eta bi hiztunek ezagutzen dute elkarrizketaren eskema. Eskemahorri jarraituz, informazioa ematen duenak
|
badaki
entzuleak denbora beharduela informazioa prozesatzeko, eta hori dela eta, pausuak egiten ditu. Kooperantea izan behar duenez, besteak ulertzen diola bermatu behar du.
|
|
|
Hitz zaharrak erabiltzerakoan, ordea, hitzok beti kontestualizatuta ematensaiatu nintzen. Maripolisa zer den ez dakienak, maripolisa sartu zuenburutik behera irakurtzen badu,
|
badaki
janzki batez ari naizela...
|
|
|
Hona, berriz ere oroitarazi behar diot neure buruari, literaturaz aritzera etorri gara, eta ez ETAren su etenaz, kale borrokaren amaierazedo Lizarra Garazi akordioak ekar litzakeen bide eta aukera berriez. Ezjakinenakere
|
badaki
, ordea, gizartearen joan etorriek gizarte horren beraren baitan mamitzenden literaturari ere eragiten diotela. Halako zerbait erran dut, prediku honenhasieran ere, neure buruaz ari nintzelarik.
|
|
|
Baina kontuz, hemen ez dago literatura engaiaturik, ez dago pertsonaianagusi edo narratzailearen aldetik inongo konpromiso ideologiko edo etikorikgizartearekiko; dagoena da, pertsonaia nagusi horrek bizi duen munduarekikokonpromiso moral sendo bat. Nobelagileak ere
|
badaki
pertsonaia horri egokituzaizkion zirkunstantzien berri, eta hor egingo du lan memoriak, unibertso nobelistiko hori unibertso morala ere izan dadin. Hori zailagoa da, batez ere gureartean, gizakiaren pultsio moralak ideologia jakin eta konkretuekin modu baldarbatean nahasirik agertzen zaizkigunean nonahi.
|
|
|
Urrats bat emanda, joera horren azpian jarrera disidente bat ere badagoelauler genezake. Esan nahi baita, idazleak
|
badaki
bere abotsa inguruko errealitateankokatuz gero, kontu handiz ibili duela blagan ez erortzeko, zarataren etaespektakuluaren zibilizazioan integratuta ez geratzeko. Hartara, inguruko errealitateari bizkarra emanez, isilduz, muzin egiten dio errealitate horri.
|
|
|
Esperientzia kimikoan askotxo ibilia izanik, idazle honek
|
badaki
nahastean dauden konposatu kimikoen kantitateak eta proportzioak GC/ MS teknikaren bidez ezagutu ahal direla, baina, halaber, perfumegileek soilik sortu ahal dituztela nahaste horren usain gozo eta finak. Izan ere, perfumegintza artea baita, eta perfumegileei miresmen osoa zor diegu.
|
|
|
Zakurrentzako fobia, horrelako beldur guztiekin gertatzen den bezala, neurriz kanpoko beldurra dago, eta ezin da zentzuz ezabatu, iraupen luzekoa da eta pertsonen eguneroko bizitzan eragin handia izan dezake. Fobia duen pertsonak, Gilek adierazi zuenez,
|
badaki
txakurrak ez duela ezer egiten, baina ez da gai bere aurrean beldurrik ez izateko, eta are gutxiago ukitu edo hurbiltzeko. Gehitu duenez, zakurraren aurrean duen erantzuna aldatu egiten da zakurraren hurbiltasun mailaren, jarreraren eta beste baldintza batzuen arabera, hala nola lepokoa duen ala ez, baina pertsona fobikoak antsietate erantzuna izaten du, eta larritasun krisiaren itxura har dezake, izerditzea, takikardia, arnasteko zailtasuna eta abar.
|
|
|
Ez da zortzi urte lehenago bi txirikorda zeramatzan neskatilatxo hura, dagoeneko neska heldu eta hazia da. Oraindik amarengana itzuliko den esperantza gordetzen du bere bihotzaren erdian, baina jakin
|
badaki
ama ez dela inoiz aktoresa ospetsu izatera iritsiko.
|
|
|
Subirrek erre egiten du, edan ere bai,
|
badaki
borroka egiten ezpataz eta labanaz.
|
|
|
Emazteak
|
badaki
, bestaldetik, etxe berrian ez duela senarrarekin batera bakarrik egoteko modurik izango. Bonbaiko familietan %60k gela batean lo egiten dute:
|
|
|
Ez da, ordea, gizonari zioten leialtasunagatik, gizonaren etxean bizitzen gelditzea heriotza bera baino lazgarriago izango delako baizik. Bizitza guztian zapaldua eta gutxietsia izango dela
|
badaki
alarguntsak. Beraz, bere buruaz beste egitea zoritxarreko soka honen azken muturra da, halabeharrezkoa halere.
|
|
|
‘Eta senarrak
|
badaki
–’ dio alboko lehorgailukoak.
|
|
|
Akordeoia eta gitarra joko da, baten batek baldin
|
badaki
, eta solas geroago eta komedianteagoak entzungo dira.
|
|
|
Lehen esan dut hau gertatzen dela gure hizkuntza txikia delako, esan dugun zentzuan, baina ez da hori bakarrik. Euskadi, eta berriz ere Euskadi diot, Euskal Herria ez esateagatik, eta inork inoiz nire gauzak irakurri edo entzun baldin baditu,
|
badaki
nik beti Euskal Herria sartzen dudala, eta ez Euskadi, baina hemen nahitaez Euskadi edo Euskadiren antzeko zerbait sartu behar da eta ez Euskal Herria, nahasketa sortuko ez baldin bada. Guk dakigun garaian, azken bi mila urte honetan, lehen esan dudan bezala, Euskadiko eremua osorik hartzen baldin badugu, eskualde hori ez da inoiz, bi mila urte horietatik gora nik ez dakit zer gertatzen zen?
|
|
|
Liburuak gehienbat behar edo premiaren bati erantzuteko agertzen dira eta irakurlerik izango ez duen libururik ez du inork ere egin nahi izaten. Hemen zerbaiten beharra baldin bazegoen, horrena zegoen eta Eliza katolikoa mila eta seiehun ingurutik aurrera behintzat dotrina eta gainerako erlijio gauzak irakasteaz arduratzen da, eta arduratzen denez gero,
|
badaki
neurri handi batean bertako hizkuntzan irakatsi behar dituela gauza horiek, euskaraz alegia.
|
|
|
Norbaitek
|
badaki
segur aski biderik artezena beti hautatzen; nik, ez. Gehiago oraindik, norbait horrek badu kemen eta ausardia bide zuzen horretarik sekula ez saihesteko, eta nik, berriz, ez dut deus parekorik.
|
|
|
Bada, nire ustez, irakurleak, gehiago ez
|
badaki
, ez du hortik argibide zuzenik aterako. Zer ikusirik duten puntuak hauexek dira, deritzadanez:
|
|
|
Esandakoak, motz eta laburkiro esana izanik ere, garbi adierazten du lan egokia aukeratu duela Aita Barandiaranek. Eta hartu eta burutu duen lanaren nekea zenbaterainokoa den, eskarmenturik duenak
|
badaki
, eta ez duenak ere errazki igarriko dio. Itzultzeko ez ezik, liburua argitararazteko ere lanak eta nekeak eramana da noski.
|
|
|
Txillardegiren idazlanei arreta pixkaren bat opa dienak
|
badaki
âeta euskal irakurle gutxi dira nik uste horrenbestetaraino heldu ez direnakâ ez dela hitz ozen eta esaera apainen adiskidea, bihotz erraietatik dariola mintzabeharra. Bere idazlanak beti izan dira gihar, zorrotz eta trinkoak, eta oraingo liburua ez da gutxiago.
|
|
|
Era batez edo bestez jendeak zertxobait
|
badaki
inform azio Gizarteaz baina zehatzik ezer gutxi, ordea, EzagutzaGiza rteaz. Are gutxiago Ezagutzaren Kudeaketaz, nahiz eta gai honetaz gero eta jardunaldi gehiago eratu eta han hemenka, udazkeneko perretxikoak bailiren, makinatxo bat gu rupl azar atu.
|
|
|
Baina Armanik ez ditu bere jantziak norbaitek ikus ditzan egiten —ez horretarako bakarrik, behintzat— jantzi horien barruan norbait sar dadin behintzat. Eta berak
|
badaki
norbait hori ez dela, ordea, edozein izango. Nik neuk, esate baterako, ez daukat Armanik sortutako jantzirik, eta ez horretarako ahalbide gehiegi ere.
|
|
|
Jaime Ignacio del Burgok
|
badaki
nola min egin. Gazteek ez dute jakingo baina, bazen frankismo garaian asignatura bat," Formacion del espiritu nacional".
|
|
|
Baina, orduan, nola da posible trebetasuna unibertsala ez izatea? lonek Homerori buruz asko
|
badaki
, horrek Homerok hainbat eta hainbat gauzei buruz esandakoak ulertzen dituela esan nahi du, bestela esanik, Homerok haiei buruz esandakoak egiazkoak ala faltsuak diren erabakitzeko trebetasuna duela. Eta berdin luke gainerako olerkariekin, hauek gauza berei buruz hitz egiten baitute.
|
|
|
Zerbait egiatzat hartzeak hiru maila hauek ditu, bere bi alderdiak kontuan hartuz gero, hau da, subjektiboa, edo konbikzioa, eta objektiboa, edo ziurtasuna. Iritziak
|
badaki
ez dela egiaren oinarri nahikoa ez subjektiboki ezta objektiboki ere. Sinesmenak nahikotasun subjektiboa soilik jasotzen du; ez, ordea, objektiboa.
|
|
|
Bizi nahia galtzeraino ere bai. Baina une horretan ere
|
badaki
maitagogoak —gaixotasunak guztiz itzalia ez badago— bizitzan irautea dela bere benetan gogoko102, maitajardunari amaiera ematea maitatzeari uko egitea dela. Gauza bat da nondik datorkion bizitzeko gogorik ez hori:
|
|
|
" Indigena" solasa ahoskatzean kidearen ezpainak plegatzen ziren eta neure zinezkotasun markaren azpimarratzeko" Euskaraz
|
badaki
" gehitzen zuen:
|
|
|
–Gu gara eroak! Horrek
|
badaki
ez garela bakarrik unibertsoan!
|
|
|
Kapitainak
|
badaki
zergatik aukeratu duten
|
|
|
Kapitainak
|
badaki
ez dela galtzaileen historiarik
|
|
|
Ihes dagienak
|
badaki
zer uzten duen
|
|
|
Larruak
|
badaki
ikara zer den
|
|
|
Nahiko nahasita zegoela zirudien, honelako zerbait galdetu zuenean: " Orduan, Heraklitok esan bazuen gizon bat ezin dela bainatu bi aldiz ibai berean, baina, beste aldetik, hemen entzun dugun bezala, baldin eta egia bada, baita ere, edozein gizon bainatu dela Ganges ibaian, igerian ez
|
badaki
ere –igerian ez badaki ere azpimarratu zuen berriz, halako tonu enigmatikoarekin–, esan nahi al du honek, hau da, ulertu lirateke metafora hauek Arkimedesen printzipioaren aplikazio zuzena diren aldetik?".
|