|
2000
|
|
|
Bakarrik egoteko gogoa zeukan, lasai aspertzeko beharra, azken aldaketei buruz hausnarketa serioa egiteko premia espirituala. Era berean, ariketa gastronomikoetan trebatzeko aukera ere oso kontuan hartua zuen, ordurako
|
bazekielako
emakume bat erakar  tzeko era bakarra zela huraxe, eta handixetik zuela etorri gero eta konkistagaitzago iruditzen zitzaion ordainak. Atzemangarriagoa zitzaion inondik ere beste ordain bat, jada pasio iturri jori bihurtua zuena:
|
|
|
Guztiarekin, haurra bere esneaz elikatu nahi eta, bien bitartean, herriko errekadista (herritarrek hiriburuan zer behar, horixe egiten zuena) arduratu zen biberoiak ospitalera eramateaz. Hori zen jende guztiak zekiena, baina jendeak ez
|
zekien
emakumearen senarra ez, baina errekadista bera zela haurraren aita, Karmelorena hain zuzen ere... Errekadista, bestalde, ezkondua zegoen eta bi seme zituen:
|
|
|
Kasik oihu egin du Laurak, garagardoa begietan, eta batek baino gehiagok, auzo lotsa sentiturik, begirada jaitsi dugu: Nik ez
|
dakit
emakumeek elkarrekin nola egiten duten, sarketaren gozoa alde batera utzirik... jarraitu du Jordiri eztitasunez begira.
|
|
2001
|
|
|
Jendea ikusi, eta gutxi gorabehera badakit nondik datorren eta nora doan.
|
Badakit
emakume bat gizon bat baino askoz hobeto portatuko dela oholtza gainean, askoz hobeto. Gizonezkoak defentsiban jartzen dira beti, eta batzutan harro.
|
|
|
XIX. mendearen erdialdean zetaren merkataritzan buru belarri sarturiko frantziar baten bizitzaren inguruko xehetasunak agertzen dira bertan: nola hasi zen zetaren ekoizpen eta salerosketa egiten; bere herriko zeta ekoizpena gehitzeko beharrezkoak zituzten zeta haren arrautzak lortzeko egin behar izan zituenak, munduaren beste aldean irudikatzen zuen Japonia urrun eta ezezagunera joatea barne; han hartutako ezagutzekin erabili behar izan zuen trikimailua; zeta bezain leuna izaten
|
zekien
emakume misteriotsu batekin bizitzea egokitu zitzaion sexu harreman berezia, eta gertaera horrek bere ezkon harremanetan izango zuen eragina...
|
|
|
Euskal Herrian emakume idazleak behar ditugu», eta erabat deskolokatuta utzi ninduela. Nik jakin
|
banekielako
emakumea nintzela, eta Euskal Herrikoaere bai; baina ipuina, idazle bezala egin nuelako, emakumea noski, eta EuskalHerrikoa... baina beste batzuk emakumezko ez, eta Euskal Herrikoak ere ez direnbezala...
|
|
2003
|
|
|
–Azkar jakin nuen beste emakumeren bat zegoela. Hori hasieratik
|
daki
emakume batek. Alferrik nekatzen zarete gizonak ezkutatu ezinik edo behin eta berriz ukatzen –jarraitu zuen, eta lehendabiziko aldiz zuzenean begietara begiratu zidan.
|
|
|
Ohetik jaiki eta bere ibilera nagiekin biluzik apaingelara zihoanean ere desberdina iruditu zitzaidan, helduagoa, eginagoa. Pitin bat hazi egingo zela pentsatu nuen hasieran, ez
|
baitakit
emakumeek noiz arte jarraitzen duten luzatzen, edo milimetro erdiren bat lodituko zitzaizkiola, erabaki nuen, hain meharra zuen gerria edo hain lerdenak zituen bularrak. Ipurmasailetan malgutasun puntu erorberago bat sumatu niola uste izan nuen gero, eta ibiltzeko moduan halako eramankizun nekatuago bat ere bai azkenik.
|
|
|
Badakit nola pasatzen dituzten asteburuak gautoki hits horietan tabureteen gaineko talaietatik atezuan edo edalontzi bati beila egiten, badakit nola estutzen diren orduak aurrera joan ahala ezer lortzeko aukerak murrizten zaizkienean eta badakit baita ere nola oldartzen diren beren eserlekuetatik zalapartaka aretoa itxi aurreko unean, piztia harrapariak bezala, emakume hondarren atzetik. Ez zuten, noski, Monika ere bakean utziko, oharkabean pasatzen ez
|
zekien
emakumea baitzen, gauez bereziki bere dohainak esajeratzen zituenean. Taburetearen gainean bere zango zutunak gurutzatuz irudika dezaket, txikitandik mugimendu hori egiten hezi balute bezala, dantzari batek pauso zail bat egiteko erakusten duen erraztasun berarekin, ingurukoen begiradak erakarriz.
|
|
|
Ulertzen didak, ezta. Ez nian ikusten
|
jakin
emakumearen barruan. Berak ere ez, ordea.
|
|
2004
|
|
|
Agian Endurancek ez zuen errukirik behar eta guk ez genion besterik eskaintzen (hori bai, dena ongi zurituz) eta benetan duintasuna zuen honek nahiago hiltzea. Zer
|
dakigu
emakume horien buru eta bihotzean gertatzen denaz, halako gizonen kontrako zigorrak gehituz lasai gelditzen garenean. Pentsatu gabe hala konpondu beharrean zama handiagoa botatzen badiegu hain zarpailduta dagoen pertsonarengan?
|
|
|
Halaz ere, gizonezko batzuei zail gertatzen omen zaie bereiztea. Ez omen
|
dakite
emakumeok zergatik hitz berarekin batzuetan haserretu egiten garen eta beste batzuetan maitemintzen.
|
|
|
–Zer
|
dakizu
emakume horren inguruan. Ezer ez.
|
|
2005
|
|
|
Fiskaltzak
|
dakienean
emakume umezurtz eta adingabearen senarrari ezkonsaria eman zaiola kasuan kasuko hipotekarik gabe, hori eratzeko moduko ondasunak egonda, epaile edo auzitegiarengana joko du, horrek senarrari eska diezaion legezko hipoteka eratzea, legearen 166 artikuluan ezarritakoaren arabera jardunda.
|
|
|
Emakumeak burututako adulterioa zorrotz zigortu zen, baina gizonek burututakoa soilik zigortu zen bere amorantea emakume ezkondu bat zela bazekiela frogatzen baldin bazen. Bere senarra beste emakume batzuekin egon zela
|
zekien
emakumeak baliabide juridikoak zituen soilik infidelitatea senar emazteen etxebizitzan arruntki eman baldin bazen edo kalean era oso deigarrian burutu baldin bazen. Emagalduei dagokienean, berriz, gehienetan ez zuten inolako zigorrik jaso; II. Errepublikaren egunetan, berriz, prostituzioa zigortu egiten zen, emakumeen duintasunaren aurka zihoalako (arrazoi morala) eta sexu bidezko gaixotasunak hartzeko arriskua zegoelako (arrazoi eugenikoa).
|
|
|
Hiletetako horailarekin enroilatuta zegoen, argi esan zidan berak: " nik
|
dakidanez
emakumeak gustatzen zaizkio". Gizon bati gerta dakiokeen lotsarik handiena:
|
|
2006
|
|
|
komunikabideetan, edozein gai lantzen dela ere, gizonezkoek bakarrik hartzen badute hitza edo gizonak bakarrik badaude salatzea. Salatu eta horretaz
|
dakiten
emakumeen zerrenda bidaltzen diegu hurrengo baterako kontuan har dezaten. Badaude oraindik herri honetan gai batzuk tabuak direnak:
|
|
|
Herritarrek, besteak beste, goragalea, zefaleak, beherakoa, okadak eta ultzerak izan zituzten larruazalean. Christopher Exley Keeleko Unibertsitateko kimikariak eta Margaret Esiri Oxfordeko Unibertsitateko neurologoak esan dute ezin dutela jakin aluminioa izan den Alzheimerraren arrazoia, baina
|
badakite
emakume horrek ez duela dementzia aurrekaririk familian. Autoreek diotenez, aluminioa dementzia mota batzuen garapenarekin lotuta dago.
|
|
|
Aukera hori aipatu da, baina oraindik ezin dugu esan egia denik; galdera gehiegi daude planteatuta. Adibidez,
|
badakigu
emakumeak gizonezkoak baino hipertentsio gutxiago duela menopausia arte, eta gero gizonezkoak baino hipertentsio handiagoa izatera pasatzen da. Logikoa dirudi ondorioztatzea hormonek arteria hipertentsioaren aurkako babesa dutela, baina estrogenoekin egindako saiakuntzek emaitza etsigarriak eman dituzte.
|
|
|
Hamasei urterekin
|
banekien
emakumeen biguntasunak ez zuela nigan ezer gogortuko. Lagun bat neukan, Igor.
|
|
|
Bi emakume klase aipa genitzake: fantasiazko emakumea eta emakume baztertua, biak dira egokitu zaienari aurre egiten
|
dakiten
emakumeak.
|
|
|
– Nolakoak diren yankiok! Lehengoan aho sexua zer den ez
|
zekien
emakume batekin liatu ninduan.
|
|
2007
|
|
|
–Zer egin behar dugu, Elisa? , galdetu nuen, ez
|
bainekien
emakume bat haurra izateko zorian dagoenean zer egin behar den, ezta zer egiten den ere.
|
|
|
Ostera, Orsonek ez zeukan zalantzarik batere.
|
Bazekien
emakume harentzat adinako gizona zela, eta egiazki hala ez izanda ere, berak halaxe sinestea nahikoa zela. Eta nik uste nuen orduan, eta pentsatzen dut gaur bertan ere, horrexegatik bakarrik onartzen eta maite zuela Ojak Orson.
|
|
|
Ez
|
nekien
emakume batek utzi ote zuen horrela behea jota, ala beste izugarrikeriaren batek irentsi ote zion barrena. Hori berdin zitzaidan.
|
|
2008
|
|
|
Segurtasuna arriskuan jartzen duela aurpegiratzen zioten bakoitzean proselitismoa egin behar zela erantzuten zuen berak. Xarma du eta atsegina izaten
|
daki
emakumeekin. Alderdian bertan asko dira haren atzetik dabiltzanak.
|
|
|
GHUGHES: Nerabeak ginen, eta halako emakume gogor batekin amets egiten genuen, zer egin ondo
|
zekien
emakume batekin. Xeenak itxaropen guztiak asetzen zituen.
|
|
|
Hantxe ezagutu zuen senarra. «Denek
|
zekiten
emakumea zela. Pentsatzen dut arreta ez pizteagatik izango zela.
|
|
2009
|
|
|
Eta egoera honetan dauden gehienak emakumeak dira. Ez
|
dakigu
emakume gehiago itzuliko diren etxera edo jaiotza tasak jaitsiko diren... edo agian gutxiago erabiliko dira, egia baita ez direla debalde. Baina agian kontrako efektua eragingo du krisiak.
|
|
|
batetik, zu zure gorputza zara eta gozatu behar duzu eta bestetik, presio puntu bat dago:
|
badakizunez
emakumeek orgasmoak dituztela, zeuk ere izan behar duzu; emakumeek desiratzen badute, zeuk zergatik ez... Duela 40 urte baginismo arazoak normalak ziren eta orain ikusten duzu horrelako arazo bat ia ia drama bat dela, zelako karka zaren edo zelan gertatzen zaizu hori, dagoen informazio guztiarekin?, esaten diete.
|
|
|
Baina Ana nahiko burugogorra da, eta alde egin du.
|
Badakizu
emakumeak nolakoak...
|
|
|
Zer zentzu du gizonik gabeko mundu batean gizon izateak? Nik, behintzat, ez nuke
|
jakingo
emakume bakarra izaten. Eta ez du erraza behar laurogeita hamar urterekin emakume bihurtzeak, neke handia eman behar du.
|
|
|
–Oi, jauna, hain gazte izanik
|
badakizu
emakumeen belarria xarmatzen!
|
|
|
Hark bazekian debekatuta dagoenak erokeriak egitera bultzatzen gaituela. Baina behin ikasita,
|
badakik
emakumeak zer ezkutatzen duen, eta ez duk denborarik galtzen txorakeriatan.
|
|
|
Emakumeek hauteskundeetan duten pisua ez da huskeria. Mousavik
|
badaki
emakumeak garrantzitsuak izan zirela 1997an Khatami presidente jartzeko: haren botoen %65 Era berean, emakumeek zerikusi handia izan zuten 2000 urtean erreformen aldekoek Parlamenturako hauteskundeak irabazi zituztenean.
|
|
|
Halaber, NaBai taldeko zinegotzien arau, normatiba, reglamento eta nominan ere zehazturik dago jantzian ikurrina duen zinegotzi bati balkoi batean dagokion tokia hartzen debekatzen zaionean ez dela deus egin behar. NaBaikoek jakin
|
badakitelako
emakume zinegotzi bat ez dela deus, pistola duen poliziaren autoritate moralarekin alderaturik.
|
|
|
Eta, hori,
|
jakinik
emakumearen eta haren seme alaben bizitza arriskuan zeudela, argi eta garbi, eta ez zirela ari protokoloa betetzen.
|
|
|
Bakarrik gelditu ziren hirurak, gurasoak eta semea, egongelan, argiak oraindik piztuta zeudela. Aurrezten
|
dakien
emakumea izaki, argiak itzali nahi izango zituen Clarak, baina ez zeukan indarrik. Kostata erreprimitzen zituen ezpainetatik loratzen zitzaizkion kexak, hain zegoen akituta.
|
|
|
mutikoak irakurtzen dituen liburuak ezagutu nahi ditu emakumeak. Mutikoak ez
|
daki
emakumea analfabetoa dela, eta bat luzatzen dio:
|
|
2010
|
|
|
Aldi hartan, halaber, beste aurkikuntza bat egin nuen: Simone Weil, nire formazioaren beste zutabeetako bat izan zena; Salbatorek ere
|
bazekien
emakume aparta haren berri, baina gehien zekiena aita Etcheverry zen, arratsalde haietako batean Simoneri buruz su eta gar aritu zitzaidana: Simone, izan ere, irakuskuntzan ez ezik, Renaulten ere aritua zen lanean, esplotatuekin eta munduko zaborrarekin bat egin nahi zuelako?
|
|
|
«Poliziak jazarritako iraultzailea putetxe batean ezkutatu da. 26 urte beteak ditu jada, baina oraindik ez
|
daki
emakume baten besoetan urtzea zer den. Maitetxean eskaintzen dizkioten neskatilen artean orbangabeena begitantzen zaion huraxe aukeratuko du.
|
|
|
IGONE. Jubilatuetako hitzaldi batean esan omen zieten gizonezkoek ez
|
dakitela
emakumeekin eztabaidatzen, ezta?
|
|
|
Aldi hartan, halaber, beste aurkikuntza bat egin nuen: Simone Weil, nire formazioaren beste zutabeetako bat izan zena; Salbatorek ere
|
bazekien
emakume aparta haren berri, baina gehien zekiena aita Etcheverry zen, arratsalde haietako batean Simoneri buruz su eta gar aritu zitzaidana: Simone, izan ere, irakuskuntzan ez ezik, Renaulten ere aritua zen lanean, esplotatuekin eta munduko zaborrarekin bat egin nahi zuelako... eta aita Etcheverryk ez zuen beste ametsik —" Elizak dioena gauza bat duk, baina ebanjelioa bertze gauza bat duk, eta nik ebanjelioa diat jarraibide" esaten zidan maiz—, komentuko aita nagusiari hartarako baimena eskatua ez ote zion ordurako...; aita Etcheverryrekin ikasi nuen, halaber, nekazariak eta fabriketako langileak, nik ordu arte ederki bezain inkontzienteki bereizten nituenak —haiek onak, hauek susmagarriak—, txanpon beraren bi aldeak zirela:
|
|
|
Izena ere ez
|
nekien
emakume hura biharamunean berriro ere ikusiko nuela jakiteak nigan sortu zuen irrikaren gainean hausnartzen gelditu nintzen, telebista pizteko edo libururen bat irakurtzeari ekiteko gogorik gabe. Ekarritakoen artetik kaier handia hartu, zabaldu eta idazteari ekiteko tentatua egon nintzen ere une batez.
|
|
2011
|
|
|
huntsa? Pare bat kilometro egin dute gero elkarrekin, aski
|
jakiteko
emakumea Larraine aldera zihoala, hark ez zuela, berak bezala, denboraldi hasiera zela-eta kilometro edo aldapa gehiegi egiteko beldurrik batere, hirurogeita hamar urte izanagatik, hirurogeita hamar, hots, berrogeita hamar eta beste hogei gehiago?. Ez egon nigatik, egin dio andreak; lasai, emakumea, jakingo bazenu zure ondoan egingo ditudan bost minutu hauetan jasoko ditudala gaurko esperientziarik positiboenak, lasai, Montori alderako bidegurutzea hartu arte behintzat ez dut-eta zurekin joateko batere arazorik.
|
|
|
Aita edo ama izateko irrikak balio dezake benetan bizitzea merezi duen galdetzeko presaka beti, hainbeste ordu lan egitea merezi badu, kafea hartzeari uztea eta oinez ibiltzeko denbora hartzea hobe ez balitz, etab. Beti bezala, profesional batekin kontsultatzea oso onuragarria izan daiteke. Ariketa fisiko gehiegi Aspalditik
|
dakigu
emakume kirolarien kasuak zein diren, eta oso zaila egiten zaie haurdun geratzea. Hala ere, Norvegiako Zientzia eta Teknologia Unibertsitatearen azterlan bat, 2009an zabaldua, izan zen ordura arte ez zuen zehaztasun akademikoaren sentsazioa eman zion lehena.
|
|
|
Kasu honetan, belaunaldiei buruzko datuak ditugunez, ikusi ahal izan dugu hazkundea ez dela modu paraleloan gertatzen gizonen eta emakumeen artean”, azaldu zuen CSICeko ikertzaile eta azterlanaren zuzendari Julio Pérezek, Giza eta Gizarte Zientzien Zentrokoak. Nahiz eta
|
bazekiten
emakumeei eragiten dien nolabaiteko dimorfismo sexuala, gutxiago neurtzen dutenak, egiaztatu da emakumeen belaunaldi talde batean altuera ia ez zela handitu. Bartzelonako Azterlan Demografikoen Zentroan egindako analisiak ez du azalpen zehatzik ematen fenomeno horretarako.
|
|
|
Haren hatz markak ateratzea guztiz ezinezkoa izan da, horrenbeste denbora uretan eman ondoren eskuetako azala erori zaiolako.
|
Badakigu
emakume gaztea zela, kaukasikoa, ilehoria, hemezortzi hogeita bost urte ingurukoa, berrogeita hamabost kilo eta metro eta hirurogei zentimetro luze zen. Heriotza eragin dioten ebakiez gain, ez dauka bestelako zauririk edo tatuajerik edo antzekorik.
|
|
|
Gaua ixten ari zen hiriaren gainean eta, Primavalle auzunearen gaineko zerua eskuen artean zeukan kafe likorearen antzeko kolorea hartzen ari zen. Marcok
|
bazekien
emakumea hunkituta zegoela. Ez zekien brankan ala popan zegoen, ezta noraino zegoen ere, baina argi zegoen Moby Dicken aipamena torpedo bat izan zela emakumearen nabigazio sistemaren gainean.
|
|
2012
|
|
|
Neska horrek ez du zure bizitza hankaz gora jarriko! Andreas, zuk inork baino hobeto
|
dakizu
emakume ugari daudela hor kanpoan.
|
|
|
Karteratik hainbat billete atera eta sofa gainean utzi zenituen. Ez zenuen ondora begiratu ere egin, nahiz eta
|
jakin
emakume biluzi bat zegoela zuri begira. Gortina alboratu eta hantxe ikusi zenuen Henry, klubeko areto nagusian, sofa gainean whiskiari azken zurrutadak ematen.
|
|
|
World Visionen arabera, XXI. mendean ablazioa mantendu behar da, hura praktikatzen duten familien informazio faltagatik, “bertako kulturan oso errotuta dauden tradizioak zalantzan jartzeko”. Gainera, herri horietako gehienek ez
|
dakite
emakumeen gaitz psikiko eta psikologiko asko praktika horrek eragiten dituela. Oro har, MGF higiene baldintza eskasetan egiten da, eta erabiltzen diren baliabideak honako hauek izan daitezke:
|
|
|
Floris izan da diruaren arduraduna; material erosketa, eraikinaren prozesua, garraioaren ordainketa, eta abar. Bitartean, Maitek eta biok astean behin emakumeei ingeleseko klaseak ematen genien, eta jada ingelesa
|
zekien
emakume bati Excel programako klaseak ere bai, dendako salmenta eta kontabilitatea eramaten jakiteko. Gainontzeko egunetan, eraikinean egoten ginen langileak kontrolatu eta argibideak emateko.
|
|
|
Elkarri begira geratu ziren ama eta biak, sukaldeko atea zeharkatu zuenerako. Une bakoitzean zer zegokion egitea ongi bereizten
|
zekien
emakumea zen ama; berezko dohaina zuen hori. Goiz hartan, aldiz, zalantzazkoa zen haren aurpegiera.
|
|
|
Ou j’appelle la Police. Ez du sekula korridorean gurutzatu eta ez
|
daki
emakumeak zer itxura duen. Edonola ere, ez du uste halakorik egingo duenik, baina mehatxu hutsak bere egoera ezegonkorra oroitarazten dio eta urduritzen:
|
|
|
Zer nahi du?
|
Badakit
emakume horrek deitu dizula!
|
|
2013
|
|
|
Gehi Kleok eta beste emakume hark. Kleorekin ala aitarekin zebilen oso ondo ez
|
nekien
emakume hark (hurbilago zegoen adinez gugandik, Kleo edo aitarengandik baino). Eta afarian zazpi edo zortzi bider eginarazi zigun topa, aitak, bidaia amaigabeen eta abentura eternalen alde.
|
|
|
Nahikoa baita zertzeleda txiki bat (ile bat, kopetatik adar bat lez ateratzen dena, edo zapata lotzeko korapiloa, bat batean askatzen zaiana), neska baten aldeko iritzia aurkako bihurtzeko. Don Zeledoniok gura duena esango dik, baina nik gehiago
|
zakiat
emakumeez berak baino, baita bere alabez ere?
|
|
|
Aitatxi Migeli adituta
|
nekien
emakumeen exekuzioak putzuetan itoaraziz gauzatzen zirela bortuz bertzaldeko Nafarroan. Ez zuen ematen hori zenik haraino gidatu nindutenen xedea.
|
|
|
Ez zegoen erlaxatzerik. Leonak zerbait nahi zuen, eta Amaiak ez
|
zekien
emakume garai horren boterearen aurrean zer egin zuen. Pentsatu gabe, mahukatik behera tira egin zuen, han idatzitako zenbakiak ondo estali nahian.
|
|
|
Jode! Nelsonek bai
|
jakin
emakumeak erakartzen! Hori baino seduktoreagorik!
|
|
|
AXUN.
|
Banekien
emakume hori etzela fidatzekoa. Hemen lan egiten zuenean lapurtuko zuen?
|
|
|
Nahikoa baita zertzeleda txiki bat (ile bat, kopetatik adar bat lez ateratzen dena, edo zapata lotzeko korapiloa, bat batean askatzen zaiana), neska baten aldeko iritzia aurkako bihurtzeko. Don Zeledoniok gura duena esango dik, baina nik gehiago
|
zakiat
emakumeez berak baino, baita bere alabez ere...
|
|
|
Adin arriskutsuan dagoen emakume bat esan nahi zenuen. Bakarrik egoten
|
dakien
emakume bat. Zer kontatua baduen emakume bat.
|
|
2014
|
|
|
Heldutasunak opari asko baitakartza, eta hori aprobetxatzen
|
dakiena
emakume jakintsua da. Horretarako, menopausiaren eta helduaroaren ezaugarriak aztertu eta ulertzea du helburu tailerrak, eta horrek dakartzan ondoezak murrizteko bitartekoak ematea.
|
|
|
–Utzi Malen bakean kontu horiekin, Marisa; ez al
|
dakin
emakume ezkondua dela?
|
|
|
Kontatzen didate zenbat xanpain edaten duten unibertsitatean, eta zenbat diru galtzen duten kartetan. Zure adineko gizonek
|
badakite
emakumeak nola tratatu.
|
|
|
Mikel Strogoffek
|
bazekien
emakume siberiar kementsuak ez zuela hitzik esango, eta hori biziaz ordainduko zuela!...
|
|
|
Rikardok oparitutako eskularru guztiak sartu dituzu bertan, nahiz eta, gehienak, ez dituzun sekula jantzi. Eskularruak eramaten
|
dakien
emakumeak badakiela janzten esaten zuen, eta urtero, eguberritan, eskularruak oparitzen zizkizun. Orain, ostera, beltzak erabiltzen dituzu bakarrik.
|
|
|
Oso gutxi
|
dakigu
emakume horien inguruan. Izena eta datu solte batzuk bainoez.
|
|
|
Ohikoa da adineko emakumeek irakurtzen eta idazten ez jakitea; beraz, antzerkia tresna egokia da ikusle gisa aritzeko. Irakurtzen eta idazten
|
dakiten
emakumeei esker iristen da antzerkia Uttar Pradeshen, herrialdeko estaturik populatuena, Manos Unidas GKEak mota horretako ekintzak babesten ditu. Emakumeen alfabetizazioa gizonezkoen erdia da, eta gizonen eta emakumeen arteko berdintasuna sustatzeko bide hori lantzen duten tokiko erakundeekin elkarlanean aritzen da.
|
|
|
Amaren bila joan behar nuela esan nien, ez mugitzeko handik, denbora asko behar izango nuela beharbada. Izan ere, ez
|
nekien
emakumea ibaira heldu zen ordurako, bidean egon zitekeen oraindik. Ordu asko behar izan nituen topatzeko:
|
|
2015
|
|
|
Gizonen inplikazioa funtsezkoa da. Eta funtsezkoa da, halaber, ablazioaren aurkako lan horretan ablazioa zer den
|
badakigun
emakumeok izatea protagonista. Guk hartu behar dugu hitza.
|
|
|
Elkarrengandik gauza asko ikasten dituzte, eta interesgarria izaten da. Nik ere asko ikasten dut euren bitartez; uste baino gauza gehiago
|
dakite
emakume helduek. Egia da batzuek erraztasun gehiago dutela berba egiteko orduan.
|
|
|
Ez dugu memoria hori nahi; boteretsuena, erregeena. Bizitza, liburu eta aldizkari handietan ateratzen ez dena, bestelakoa da, eta horretaz asko
|
dakigu
emakumeok.
|
|
|
Haren gaztaroaz ez zekien ezer, berak kontatu nahi izan zizkion anekdota batzuk besterik ez. Zer
|
zekien
emakumeekin izandako harremanez. Ez zion inoiz aipatu gaztetan izandako beste harremanik, eta amarekin izandakoaz ere ezer asko ez.
|
|
|
Begira bestela niri.
|
Badakizu
emakumea izatea dela mundu honetako desgraziarik handiena. Bada, emakume bortxatu bati entzun nion behin, ez zuela garrasirik egin bortxatzailearen aurrean.
|
|
|
Emakumeek euren gizonekin izan ohi dituzten kontuetako hamaika entzutea egokitua zait neure lanbidean baina, gizona naizen aldetik,
|
badakit
emakume baten bihotzeko gorabeherak ulertzen saiatzeak ez duela deustarako balio. Ibaiko ura joaten entzutea bezalakoa izaten da hori.
|
|
|
Juanita izenez aurkeztu den emakume batek kendu dio hitza Anari, elkartea ezagutu izana zeinen garrantzitsua izan den kontatzeko. . Nik ez
|
nekien
emakumeok eskubideak genituenik, begi bistakoa dirudi, baina nik ez nekien; ez nekien etxean egon, gizonari itxoin, otorduak prestatu eta haurrak zaintzeaz gain beste ezer egin genezakeenik emakumeok?. Juanita mintzo den bitartean baietz, buruarekin baietz egiten dute inguruan ditudan emakumeek.
|
|
|
–Hori ere neure esku. Angelaren aitaordeak irri murritz bat egin zuen?. Italiarrok
|
badakigu
emakumeak gobernatzen. Lasai, horrek ez baitu ahoa zabalduko.
|
|
|
Txatxa horrek neskame esan nahi duela ematen du, eta Matxalen izenari loturik datorrela. Baina ez dago
|
jakiterik
emakume izena den benetan ala tanbolintxeruaren goitizena, oraingoz.
|
|
|
Emakumearen Nazioarteko Eguna dela eta, munduko emakume guztien eskubideen defentsan dihardutenen lana ikustarazten da. Beren ahotsa altxatzeko baliabiderik eta baliabiderik ez dutenak dira, edo, besterik gabe, hori egin dezaketela ez
|
dakiten
emakumeak. Bere istorioa kontatua izateko modukoa da.
|
|
|
Bileraren ondoren jendearekin izandako solasek badute errealismo majikoaren ukitu bat. Bati ez
|
dakit
emakume deitu edo amona deitu. Ni baino gazteagoa da seguruenik, bular iharretik haur bat edoskitzen ari da, bere historia kontatzen hasi zaidanean lehen gizonarekin nerabezaroan ezkontzera nola behartu zuten kontatu dit, eta orduko haurrak guraso eginak omen ditu dagoeneko.
|
|
2016
|
|
|
Ez dut ulertzen. Ezagutzen nautenek, ideia politiko guztietako jende askok,
|
badakite
emakume arrunta eta zintzoa naizela.
|
|
|
Hanka puntetan dabiltza hirurak gaia lantzerakoan,
|
badakitelako
emakume musulmanak hormaren aurka jarrita piztia elikatzen dela, hau da, islamofobiari jaten ematen zaiola.
|
|
|
Harat iristear zegoela, bere emazteari esan zion: . Aizu, Sarai,
|
badakit
emakume ederra zarela. Egiptoarrek ikusten zaituztenean, nire emaztea zarelausteko dute; hil egingo naute eta zu bizirik utzi.
|
|
|
ez dakigu geure lekua zein den, noiz amore eman behar dugun, beti gaude laprast egiteko beldurrez. Nik neuk ez
|
dakit
emakume batekin noiz jar naitekeen goxo eta onbera, noiz zirikatzaile eta bromako, noiz iradoki dezakedan desioren bat, edo noiz proposa dezakedan pauso bat aurrera. Bakarrik bizitzen ikasten ari naiz.
|
|
|
–Gaur goizean etxera igo aurretik auzoko kafetegian sartu naiz kafesne bat hartzera. Lanera zihoazen bulegariak, enkarguak egitera atera diren etxekoandreak eta jubilatuak ari ziren bertan gosaltzen, eta guztiek begiratu egiten zidaten, denek
|
zekiten
emakume liluragarri batekin igaro dudala gaua. Beldur nintzen zuri buruzko xehetasunak galdetzen ez ote zitzaizkidan hasiko.
|
|
|
Gobernuko funtzionarioek ondotxo
|
dakite
emakumeak iaioak direla etxeak sortzen, eta beldur dira biztanleria beltza ez ote den egonkortuko emakumeak hirietara sartuz gero.
|
|
|
Charles Remonden arabera, bere bizitzako desengainu handietako bat izan zen hura, biltzarrera iritsi eta
|
jakitea
emakumeak biltzarreko gunetik kanpo utzi zituztela. Bazuen atsekabetzeko arrazoirik, zenbait emakume elkarteren diru ekarpenei esker egin baitzuen bidaia.
|
|
|
Pozik agertu zen haurra hila zelako?, ez du sekula
|
jakingo
emakume esklabo batek zenbat sufritzen duen??, eta erailketagatik epai zezatela eskatu zuen: –Kantuan joango naiz kalabozoetara; edozer gauza nahiago, esklabotzara itzuli baino?.
|
|
|
deitu izan zietela emakume zuri askori, esklabotzaren aurkako kanpainatik urrun zitezen, eta, akaso, horrexegatik erantzun zien horrela irain egileei. Era berean,
|
bazekien
emakumeak ezinbestekoak zirela mugimendu abolizionistan, asko zirelako, eta, oso eraginkorrak esklaboaren kausa aldarrikatzeko orduan?.
|
|
|
Pozik agertu zen haurra hila zelako: , ez du sekula
|
jakingo
emakume esklabo batek zenbat sufritzen duen?, eta erailketagatik epaitu zezatela eskatu zuen: –Kantuan joango naiz kalabozoetara; edozer gauza nahiago, esklabotzara itzuli baino?.
|
|
|
–Ez
|
dakit
emakumeek hemen lan hori inoiz egin duten?, erantzun zuen Josebak, eta, Iratik ezer erantzun ez zionez, hizketan jarraitu zuen. –Ez didazu orain esango zure herriko traineruko arraunlaria ere izan zinela?.
|
|
|
Hala ere, lehen segundoetan, oraino guztiz esna ez zegoelako, bere eskuak irratiaren iratzargailua itzali ostean, mugimendu instintibo bat egin zuen oheko eskuin alderantz, goizero bezala, Karolina han jadanik ez zegoela konprobatu nahian edo. Ez
|
zekien
emakumerik gabe bizitzen, gizon gehienek legez, eta kontrakoa esaten zutenen erdiak gezurretan ari ziren. Asko sentitzen zuen hark alde egin izana, baina Karolinak seme alabak izan nahi zituen eta berak ez.
|
|
|
Hastear den ikastaroan, autoestima eta emozioak landuko dira.
|
Badakigu
emakumeon autoestima nolakoa den, gure heziketa eta bizitzagatik. Orain arte, beste gai batzuk ere landu dira; ezkutatu ohi dugun dolua nola egin, zer eta nola komunikatu… Tresnak lantzen dira.
|
|
|
Kantuan has zintezke supermerkatuko ilaran edo burdindegian, norbaitek zu ikusi ondoren dendan, goraki, kaka usaina dagoela esan eta alde egiten duenean. Aqu huele a mierda eta euskalduna dela
|
dakizun
emakumea oraindik kaleko atera heldu ez denean kantuan has zintezke. Agian, Yo pisare las calles nuevamente, de lo que fue Santiago ensangrentada, agian Hegoak ebaki banizkio.
|
|
|
esan zitzaion epaimahaiak ez
|
zekiela
emakumea haurdun zegoen ala ez, emakumeak berak jakingo zuela zer egiten zuen eta haren gainean eroriko zela krimena, baina apaiza tema hartan egoskortu zen, alegatuz gertagarriaren jakitun ginela, eta hori nahikoa zela gu hobendun izateko
|
|
2017
|
|
|
Batzuk oraindik ere ukatuko duten arren,
|
badakigu
emakumea esfera pribatura kondenatuta egon dela urte luzez. Kulturalki eta tradizioaren izenean zaintza lanak ezarri zaizkio, gizarte hetero patriarkatuak etxean kokatu du, sukaldean, gose guztien jaki bilakatuz.
|
|
|
Fujiwara no Teishi (Sadako izenez ere ezaguna) Heian aroko enperatrizaren zerbitzura jardun zuen. Ezer gutxi
|
dakigu
emakume horren bizitzari buruz, bere idatziez gain. Burkoaren liburua bilduma idazteagatik da bereziki ezaguna.
|