|
2000
|
|
|
Jakin bagenekien, ETAk beti pentsatu izan duela borroka armatuak Estatuaren aurkako estrategian zuela bere funtzio nagusia; orain berriz, deskubritu dugu zenbait abertzale epel «bide onera» ekartzeko ere agian serbi dezakeela. Hala uste dute behintzat su etena utzi
|
dutenek
. Hamaika ikusteko jaio ginen-eta
|
|
|
sagarraren muztioa edo zukua da, hartzitu gabea eta usaingozatuta. Beraz, alkoholik ez du eta ondo iruditzen zait" txikiteroek" edatea, osasun arazoagatik, ardoa edo alkoholdun edariak hartzerik ez
|
dutenek
kale giroan lagunekin ibiltzea utzi nahi ez badute. Sagardoa, gure kostaldeko lurraldeetan, alkoholdun edarien artean aitzindaria da.
|
|
|
Aretxabaletan eredu bat proposatu da «Aretxagazeta»rako, baina gero zer gertatzen da? Eredu hori aplikatu behar
|
dutenek
, kazetariek, ez dakitela hori. Beste herri aldizkari batean honakoa ateratzen zen:
|
|
|
Hego Euskal Herriko lau herrialdeetako bakoitzean talde dinamizatzaileak daude. Horren ardura
|
dutenek
sinadurak bildu nahi dituzte, elkartasunezko kanpaina honetarako. Nazioarteko mugimendu honetan oso ideologia eta ikuspegi ezberdineko jendea bildu da, baina guztiek hartzen dute kanpo zorraren arazoa nazioarte mailako lehentasun nagusitzat.
|
|
|
HB HB da eta ETA ETA, zalantzarik ez, baina denok dakigu zertaz ari garen. Ezker abertzalearen aparato politikoek, kirtena kontrolatzen
|
dutenek
, erabaki behar dute Lizarra Garaziko erresoluzio eskemari bene benetan heldu nahi dioten, horrek esan gura duen guztiarekin. «Eman hitza herriari» Lizarrakoaren muina, bere esanahi sakonenarekin heldu behar zaio, eta hori erabat kontrajarria dago Arabako herritarrek bide politikotik horrenbeste kargu instituzionaletarako aukeratu duten pertsona heriotzez baztertzearekin.
|
|
|
Ondorioz, argi dago terrorismoaren arazoa konpontzea zaila dela. Izan ere, berau praktikatzen
|
dutenek
ez dute armak uzteko inolako borondaterik. Bien bitartean, beste aldean gaudenon ahaleginek nahiz batzutan gure jokabideetan huts egin dezakegun deus gutxirako balio dute.
|
|
|
Barbie panpina egiten
|
dutenek
ez dituzte bere ezaugarriak kaxa eta etiketetan euskaraz adierazten. Neurri batean, ulergarria da, kanpotik baitator eta izena bera ere amerikarra baitu ilehoriak.
|
|
|
Baina eraikuntza nazional hori denen asmoa da ber mementoan. Inor ez da gure itsasuntzian iganen, manatzen
|
dutenek
beren artean arraunekin elkar jotzen baldin badute.
|
|
|
Mendebalderen jardunaldietan deklinabiderako proposamena plazaratu zuen Jazinto Iturbek. Bizkaiera lan tresna
|
dutenek
ezin dute erabakien zain egon ordea, eta egindako lana ere iturri izan da. Gainontzean, euskara batuari sarritan leporatu zaion kortse estua ez litzatekeela bizkaierarekin errepikatu behar ere esan izan da, hau da, gutxi gutxieneko eredu batetik abian, nork beretik jarraitu ahal izatea.
|
|
|
Niri pertsonalki asko lagundu didate. Literaturan aurrera egin ez
|
dutenek
ere gogoratzen dituzte. Literaturaren barruan 3 edo 4 dibisioak dira, nork bere zelaian jokatzen dituenak, ez du asko ardura zer egiten duzun, txarregia edo onegia den... diluituta geratzen da taldean.
|
|
|
Oraindik ezer argitaratu ez
|
dutenek
esango dizute oso zaila dela. Guk ezin dugu esan horrela denik.
|
|
|
" Ezerk ez ditu gizakiak eta herriak gehiago ezberdintzen bizitzako baldintzen aurrean bakoitzak duen jarrerak baino. Gertakarien ibilbidea aldatuz historia egitea aukeratzen
|
dutenek
abantaila dute aldaketaren emaitzen zain egotea erabaki dutenen aldean" esan zuen Jose Maria Arizmendiarretak egun MCC (Mondragon Korporazio Kooperatiboa) dena eskualdean sortu zuelarik. Nahiz eta MCCren baitan ez dagoen, goiburu hori bere egin du Goienak, berez, kooperatiba izanik.
|
|
|
Eta, bere jarrera ukatzailea era nabariagoan agertzeko, euskal herritarrek espainiar eta Frantziar Konstituzio eta Estatuen edukietan preso jarraitu behar dutela gaineratzen dute. Gatazka politiko bat bizi dugula ukatzen
|
dutenek
, elkarrizketa eta negoziazioari ateak itxi, gatazka mantentzearen aldeko apustua egiten dutenek, Euskal Herriaren borondate eta nahiari betoa jartzen diotenek, nola mintza daitezke" batasun demokratikoaz"?
|
|
|
Eta, bere jarrera ukatzailea era nabariagoan agertzeko, euskal herritarrek espainiar eta Frantziar Konstituzio eta Estatuen edukietan preso jarraitu behar dutela gaineratzen dute. Gatazka politiko bat bizi dugula ukatzen dutenek, elkarrizketa eta negoziazioari ateak itxi, gatazka mantentzearen aldeko apustua egiten
|
dutenek
, Euskal Herriaren borondate eta nahiari betoa jartzen diotenek, nola mintza daitezke" batasun demokratikoaz"?
|
|
|
Ez ordea beisbol makila edo egur sendoekin eta aurpegia estalirik desfilatuz gero, Iruñean Madrildik etorrita lehorreratu ziren faxista asko moduan. Eta, jakina, hauek horretarako eskubidea badute, berdina dute kontramanifestazioa egin gura
|
dutenek
. Poliziaren lana bien arteko borroka saihestea litzateke baina ez lehenak babestuz eta bigarrenak egurtuz.
|
|
|
Estatuaren ustezko hiru botereak ideologia baten aldeko tresnak baino ez direla agerian gelditu da. Bakeaz honenbeste
|
dutenek
, bide baketsuak ukatzen dituztenean, bortizkeria justifikatu baino ez dute egiten. Estatuaren botereen mehatxuek ez gaituzte izutuko ordea.
|
|
|
Beraz, bertsolaritzak iraun nahi badu derrigorrezkoa da irakaste ikaste prozesua bermatzea. Bertsotan ikasten duten guztiak ez dira bertsolari izango, baina bertsolari izan nahi
|
dutenek
ikasi egin dute. 80ko eta 90eko hamarkadetan landu izan den metodologia, oso gutxi aldatu da metodologia zaharretik.
|
|
|
Gobernu Aretoak ezin die bere funtzioetatik beste boterei ez zorionak ez gaitzespenik luzatu. De sobedientzia zibila salatzeko ezin dira halako argudioak erabili, funtsean, indarkeria erabiltzen
|
dutenek
ez baitute inolako aitzakiarik behar. Beraz, desobedientzia zibilarekin edo gabe, berdin jardun beharra dago.
|
|
|
Ezpairik gabe esan nezake mendi horietan hainbeste ibili garen euskaldunontzat ez dela horretaz zalantzarik. Baina, zerbait sakonago jakin nahi
|
dutenek
, arren, jo dezatela Joan Coromines en Estudis de Toponímia Catalana() bilketa oparo eta ikerlan bikainera.
|
|
|
Agerian dagoenez, alde handia dago EUSKALDUNON EGUNKARIAtik (albisteen hiru laurden Euskal Herriari baitagozkio) EL CORREOra (albisteen erdia diraEuskal Herriarekin lotura dutenak). Baina guztiek, baita Espainiaren batasunaren aldeko jarrera agerian
|
dutenek
ere, beren izaera lokala dela medio, Euskal Herriko errealitateaz ari dira neurri handi batean. Konstatazio honek honako galdera dakarkiguburura:
|
|
|
Emisora pribatuei egiten zaizkien eskakizunak, berriz, ahulagoak dira: herriko kulturazko balioaksustatzea eta hezkuntza eta kulturazko programak hedatzea helburu nagusitzat duten emisoreek izangodute lehentasuna, eta, bereziki, Euskal Autonomia Elkarteko bi hizkuntza ofizialen erabilpen orekatu batenaukera egingo
|
dutenek
(240/ 1986 Dekretua).
|
|
|
22 Salbuespen gisa honako hauek nahikoa dute deklarazio sinple batekin: sarea ezarriko deninguruan normalki ikus daitezkeen lurrazaleko programazioak bakarrik eskaintzeko asmoa duten sareeketa, lurrazalekoez gain, satelite bidezkoak ere eskaintzeko asmoa
|
dutenek
, baldin eta sareen hedapen eremuak ehun etxebizitza baino gutxiago hartzen baldin baditu.
|
|
|
Kable eta sateliterako zerbitzuetzarako txikiagoa da: lan zinematografikoak emango dituzten zerbitzuek, ikus entzunezko industriaren finantza sostenguari egin beharreko ekarpena; informazio politikoaeta orokorra ematen
|
dutenek
, berriz, aniztasuna eta iritzi korronte ezberdinen adierazpena bermatubeharra, bai eta interes ekonomikoekiko independentzia ere; eta, orokorrean, birdifusio moduak.
|
|
|
*. Mintegi hau antolatu
|
dutenek
eman didaten aukera paregabea eskertu nahi dut. Horien arteaneskerrak eman nahi dizkiot bereziki Ekai Txapartegi-ri, bere laguntasun filosofikoagatik zein bestelakoagatik.
|
|
|
Horiek guztiak eta zenbait gehiago esan genezake Txillardegiri buruz. Ezagutzenez
|
dutenek
, etsaiak izan zein lagunak izan, txarrerako aurrenek eta onerako hurrenek, handiesten dute. Etsaien ustez Txillardegi borroka armatuaren Txerren Handia da: ETAren sortzaileetarikoa eta abertzaletasun garaikidearen aitabitxia.
|
|
|
Ez dagokit niri Euskaltzaindiarekiko aferaz mintzatzea (nahiz eta horren inguruandenok daukagun geure iritzia), ezta bere aportazio politikoaz, linguistikoaz edo literarioaz. Nik baino gaitasun handiagoa
|
dutenek
egingo dute lan hori, lan eskerga, Txillarren produkzio zabala ikusita.
|
|
|
Araneko gertakaria erasi
|
dutenek
,* Teofilok parte txarrekoak zituela eta katubilakatzen zela segur baitziren ere, beste mundukoen jestu bat erantsi diote, estalgiarenmotiboa. Baina motiboa bera aldakorra izanik (baikorra sobrekama ederraz estaltzeaOrozkon, ezkorra kapa sarea botatzea Zeberion), ez dakigu zer bilatu zuten berenauzoan biziriko gertakari latz bati gaineratu diotenean, lazgarria areagotzea, motiboezkorra?
|
|
|
–Kultura ez da erudizioabakarrik; bizitzaren aurreko jarrera goratzailea, harkorra eta batez ere zuhurra da, edo ez da ezer. Arrazionalistek bezala pentsatzen
|
dutenek
hobetzea edo, aregehiago, beren burua eraldatzeko gai izatea espero eta nahi dugu; hau da, beharrezkoa den goranzko jauzi kualitatiboa ematen ausartzea nahi eta espero dugu.Gure herriak, euskal gizarte osoak, premiazkoa du. Eta gainerako gizateriak ere?.
|
|
|
–Txillardegi baitan hizkuntzaren esentzialismorik edo metafisikarik susmatu
|
dutenek
(...) gauzabat oso nabarmena ahazten zuten: alegia, Txillardegiren pensamendua zenbateraino zegoen oso osorikexistentzialismoak blaituta.?
|
|
|
Bada, azken helburutzat nork bere garaipena eta garaipen soziala lortzea
|
dutenek
, nahikari hori lortzeko, erreparorik gabe, bidean traba edo oztopo egiten diotenguztiak txikitzen dituztela esaten diot. Gertakari honek badirudi, nolabaiteko koherentzia logikoa duela, bai eta moralitate zinikoa ere.
|
|
|
Nafar Estatuarenzaleak izanik, Euskara ikasteko, astirik? (?) izan ez
|
dutenek
jakin behar dute, ia hilikdauden gaskoinera eta Nafar Aragoiko erromantzeak konkistaren ondorioz sorturikohizkuntzak direla. Gainera, guretzat, indoeuroparrak ez izanik, Hizkuntz Antropologiak esankizunak eta garrantzi handia dituela eta erromantzeek euskal sena kolokanipintzen dutela.
|
|
|
Gaur egun, teknikari esker ahalgarri da jakitea, irrati emandegi batek une jakin batean dituen entzuleak zenbat diren; horretarako detektagailu elektroniko sofistikatuak erabiltzen dira. Eta aparatu horien bitartez lortutako kopuruak direla-eta, irratia aztertzen
|
dutenek
honako ondorio hau atera dute: honez gero ezin da irratia masa fenomenotzat jo, kalitatea, estazioen orientabidea eta irratsaioen edukiak garrantzitsuagoak diren bitartekotzat baizik.
|
|
|
Baina, neure kontzientziaren erranetarat ari banaiz ere, bazekiat, haatik, ezen Ma ssada eta Numantzia gogoan
|
dutenek
ez didatela egiterat noana barkatuko eta koldartzat ere hartuko nautela, zeren haientzat ezpata hotsen eta odol isuriaren neurrikoa baita ohorea —are gehiago halako okasinoetan, odol hori beharrezkoa ez denean—, eta enetzat, aldiz, isuri ez denaren. Baina berdin duk.
|
|
|
Furgonetak kilometroak miliak irentsi ahala, lozorroa bidaiarioz jabetu, eta burua bilin boloka hasten zaigu. Esna jarraitzen
|
dutenek
barre egiten dute haien lepotik; bideoan ere grabatzen dituzte, edo argazkietan atera. Gero, isiltasuna edo musika lasaia nagusitzen denean, Dan kopilotuari galdezka hasi ohi zaio.
|
|
|
Eta hizkuntzaren alorrean muturreko egoeran bizi diren euskaldunen meritua ez da makala, baina hala ere, Frantziako Gobernuak ofizialtasuna onartzen ez duen bitartean, esfortzu horren etekina oso murritza da. Departamendua bera ere aipatu izan da hizkuntzaren berpizkunderako bide gisa, baina oraingoz politika eta hizkuntza nahasi dituzte departamenduaren aurkako jarrera
|
dutenek
eta bidea ez da arantzarik gabekoa izango. Eta Ipar Euskal Herrian euskararen egoera aztertzen duen Larrun aldizkariaren 36 alean Itxaro Bordak salatzen duen moduan, eta Hego Euskal Herrian bide beretik goazela ezin uka, gure hizkuntza abertzaleen artean sinesgarritasuna galtzen ari bada, konponbide zaila izango du galera horrek, eta gainera ezin izango zaio inori errurik leporatu.
|
|
|
Sarean loturik dauden liburutegiek, hau da, zentralizatutako sistema baten barruan funtzionatzen
|
dutenek
, zentro bakar baten bidez lortzen dituzte beraien fondoak (liburutegi publiko orokor baten sare sistemaz hitz egingo genuke kasu honetan), eta bestelako dokumentuak eskuratzeko aurrekontu txikia izaten dute. Hala ere, Internet beti izango da zentralizazio prozesu hau azkartzeko bide bat.
|
|
|
Pentsamendua moldatzen
|
dutenek
|
|
|
legitimatzen
|
dutenek
|
|
2001
|
|
|
Baina" ez dugu ezer jakin nahi" esaten
|
dutenek
ere badute jarrera zehatz bat: sistemaren aldekoa.
|
|
|
Ikastaro hauei esker harakileek kontsumitzaileek eskatzen dituzten mozkin berriak atontzeko gertuago daude eta etxekoandrearen zeregina errazten dute. Hartara, etxekoandreek sukaldean aritzeko gero eta denbora gutxiago
|
dutenek
ez dituzte zapore tradizionalak galduko eta ez dute beste latitudetako gustuko plater industrializatu berezietara jo.
|
|
|
Beren burua ezkerrekotzat hartzen dutenen gehienak sistemaren barruan daude eta aldaketa txiki batzuk besterik ez dira proposatzen. Garai batean ezker iraultzaileaz eta hitz egiten zen, baina alderdi horiek gaur egun desagertu dira eta gaur egun kapitalismoa eta boterea zalantzan jartzen
|
dutenek
beren burua ezkertiartzat baino alternatibotzat edo iraultzailetzat hartzen dute. Nik ere multzo horretan ikusten dut nire burua.
|
|
|
" Gazten Erregea" (Karlomagno enperadorearen eta beste askoren faboritoa), bitxikeria gisa ogiaren mamia gehitzen zaion (lehortu, hauts bihurtu eta lizun berdexka berezia garatzen duena) gazta bakarra dela esan behar da. Umatzen 30 egun utzi behar zaio, baina zapore oso indartsua gustuko
|
dutenek
urtebete utz dezakete. Gaur egun hainbat herrialdetan ekoizten da, eta Frantzian bertan antzeko asko daude.
|
|
|
Lehen" Go home" edo" Peace, my love" txartelak ikusten genituen bezala. Hitza moda bihurtu dugu eta modak gizona desgizondu egiten du, gure borrokaren kontu dirua aurki nahi
|
dutenek
euskaldunak eta euskaldunen hizkuntza desgizontzea, hilobiratzea lortuko dute. Moda konsumoko gizarteak sortu duen deabrukeriarik astoena da.
|
|
|
(...) Antzerkiak arlo artistiko gisa dituen arazo eta gabeziak hemen ere nagusi dira: hastapenetan dauden talde eta proiektuek ez dute laguntzarik jasotzen, antzerkia ikasi eta sakondu nahi
|
dutenek
kanpora jotzen dute askotan, ez dago ez antzezlanak prestatzeko ez emanaldiak burutzeko erraztasunik. (...) Nortasun propioko euskal antzerki bati erantzungo liokeen proposamen gutxi dago, ez dugu somatzen erreferentzia argirik, ezta dagoena eta egon daitekeenari buruzko gogoeta zehatzik.
|
|
|
Horretan da Iparralde honetako geroa laborarientzat. Hau aspalditik ulertuta daukate ELB sindikatukoek eta" Ossau Irati" jatorri markaren alde borrokatzen
|
dutenek
. Bide honek soilik du bizitzeko ahala emanen laborantza ttipiari eta, bide batez, laborari gehienei.
|
|
|
Errez da emen besteri errua botatzen. Errez da esaten alako eta olako dira munduko pobrezari eusten diotenek eta ugariagotzen
|
dutenek
; baiña ahal duten guziek ondasunak pillatu ta pillatu ikusten diran bitartean, ez da errez asmatzen zein dan burgesa. Nork ez ditu ezagutzen bat eta bi baiño gehiago pobre izanak, egokiera izan dutenean aberastuak?
|
|
|
Jean De Dieuk kontatu digunez, Congo Brazzavilleko herria engainatua bizi da, ezjakintasunean eta mespretxatua. Herritar xumeek legeaz duten ezagutza hutsaren hurrengoa da, eta legea ezagutzen
|
dutenek
ez dute berau errespetatzen. Pairatzen den zapalkuntzaz oharturik engaiatu zen borrokan:
|
|
|
Apaizek, bere aburuz, mezatan" euskerari lehentasun edo preferentzia" eman zioketen. Eta ikastolari lagundu," eskola aldetik preparatuak direlako, bestalde herriaren aurrean zerbait errepresentatibidade edo ordezgaritza dutelako, edo, nola-nahi dela ere, horretarako kontzientziatuak baldin badira, egokien litzatekeen horiexek izan behar dute euskera aldaz goran eta zuzper aldi batetan jarri behar
|
dutenek
: giroa sortuaz, ikastola indartuaz, gurasoak kontzientziatuaz, Gipuzkoan den Ikastola Elkarteari ere eskaria eginaz, noski, hitzaldi edo nolabaiteko laguntza lor dezaten hiri horretakoek".
|
|
|
Euskal Autonomi Erkidegoak katarsis demokratiko bat, herritarren partehartze handi bat izan duten hauteskundeak eta komunikabideen arreta garrantzitsu bat bizi izan ditu, eta horrekin batera tentsionamendu politiko nabarmen bat. Azkenean gizarteak zuzenean eta masiboki hitz egin du eta, beraz, entzun nahi
|
dutenek
gure herria hobekixe ezagutu ahal dute. Datu gehiago ditugu azken bolada honetan eztabaida politikoa mamitu duten bi giltzarriri buruz:
|
|
|
Euskal Herriko gidoilarien %80 Euskal Telebistan ari da lanean, muga batekin egiten duzu topo. Beraz, Madrilera jotzen dute askotan, aukera
|
dutenek
, bertan muntai aretoak, laborategiak, alegia, azpiegitura beharrezkoa aurkitzen dutelako.
|
|
|
Irizpide propioa
|
dutenek
, masa komunetik ateratzen direnek, oso zaila dute prentsa alternatiboa aurkitzen. Komunikabide horiek baliabide gutxi dituzte, eta ezin dute besteekin lehiatu, ez orri kopurutan, ez itxuran...
|
|
|
Agian ez dira zinema areto askotan estreinatuko, Zinemaldia eta gero makina bat ahaztu egingo dira, baina ez dudarik izan gehienak, gure ahotan izango direla etorkizunean. Guztiok ezagutzen ditugu zinegile klasikoak, Kapra, Donnen, Ford, Ray, Hawks... miresten ditugu, baita aipatu lehiaketan parte hartzen
|
dutenek
ere. Callahan zuzendari ezezagun estatubatuarrak ordea ironiaz erantzungo lizuke galdetzen ausartzeaz gero...
|
|
|
Beste asko ere aipatu daitezke inolako antzekotasunik ez dugula ikusteko. Analisi hori egin
|
dutenek
eraso programa baten barruan egin dute. Bagenekien etorriko zela, jasan dugu, eutsi diogu, baina bukatu da.
|
|
|
Tenperatura garaietan intentsitate edo esfortzu handi handiko jardueretan ari direnek (beraz, egun osoa izerdi patsetan ematen
|
dutenek
) eta pertsonaren eguneko ur kontsumoa lau litro baino gehiago denean, hartu behar da gatz kopuru osagarririk: kasu horietan bakar bakarrik, salbuespenezkoak direla kontuan izaki.
|
|
|
Bide berri bat behar da hala nahi
|
dutenek
eguneroko bizitzarako informaziorik praktikoena eskura dezaten.
|
|
|
Baliteke nerabezaroko amak, landarejaleak edo gaixotasun jakinen bat pairatu
|
dutenek
elikabide berezia hartu behar izatea.
|
|
|
Horien ondotik, ondorengo baldintzetako bat betetzen dituztenek dute lehentasuna, hurrenez hurren: erabateko umezurtz direnek, legez kalifikaturiko ezintasuna nozitzen duen kide baten familiako kide direnek, euskailu nagusia langabezian egon edo pentsioduna den familiako kide direnek, familia ugariko kide direnek, euskailu nagusia alargun, guraso ezkongabe, edota legez edo izatez dibortziatu nahiz banandua
|
dutenek
.
|
|
|
Orokorrean, etxebizitza zerga garestiena Bartzelona, Santander, Donostia eta Malagan ordaintzen da (garestienetik merkeenera); zergarik merkeena etxebizitza Burgos, Logroño, Gasteiz, Castelló eta Murtzian
|
dutenek
ordaintzen dute.
|
|
|
Asko kobratzen
|
dutenek
etxebizitza mota guztietan kobratzen dute asko, hau da, gizarte maila guztiei, eta alderantziz.
|
|
|
Horregatik, emakume haurdunak saunarik ez duela hartu behar ohartarazten da eta haurdun geratzeko asmoa
|
dutenek
ere 15 minutura mugatu behar lukete saio bakoitza.
|
|
|
Bekaitza sentitzen
|
dutenek
gorago jartzen dute beti ikusi ezin dutena, iritsi ezindako distantzia batean eta inpotentzia, adorerik eza eta gutxiagotasun sentimendua izaten dituzte, amorru eta sumindura sentimenduekin batera; eta horrek pertsona horren menpe edukiko ditu beti.
|
|
|
Ezaugarri hau bereziki interesgarria dute hizkuntzak ikasten ari direnek edo, besterik gabe, pelikulak jatorrizko bertsioan ikustea nahiago
|
dutenek
.
|
|
|
Bizitzaren aurrean jarrera positiboa duten pertsonek jarrera negatiboa erakusten
|
dutenek
bezala sufritzen eta jasaten dituzten gertaera desatseginak, baina desberdintasun batekin: lehenak eraginkorrak dira arazoak konpontzerakoan eta bigarrenak, berriz, errukitu eta blokeatu egiten dira.
|
|
|
Bada beste planteamendu bat ere, askoz ere prosaiko eta utilitaristagoa: lanpostu egonkorra eta ongi ordaindua
|
dutenek
eta bere etxean gurasoenean bezalako bizitza kalitatea edo hobea izango dutela uste dutenek bakarrik alde egiten dute amatxoren etxetik.
|
|
|
Bada beste planteamendu bat ere, askoz ere prosaiko eta utilitaristagoa: lanpostu egonkorra eta ongi ordaindua dutenek eta bere etxean gurasoenean bezalako bizitza kalitatea edo hobea izango dutela uste
|
dutenek
bakarrik alde egiten dute amatxoren etxetik.
|
|
|
Tatuajeak eta piercing egiten
|
dutenek
edo akupunturako saioak hartzen dituztenek ere arriskua dute materialak erabili eta botatzekoak ez badira edo esterilizaziorako neurri egokiak erabili ez badira.
|
|
|
Ikasten ari diren elementuak beste era batera irakasten
|
dutenek
izango dute arrakasta: hotza eta beroa, goian eta behean, barruan eta kanpoan...
|
|
|
Baita loditasunak ere, batez ere gorputz enborreko loditasunak (sabelalde lodiak) eta ordu luzez zutik egotera behartzen duten lanek edo denbora gehienean eserita egotea eragiten
|
dutenek
ere areagotu egiten dute gune horretako kongestioa.
|
|
|
Nutrizio arloko espezialistek diotenez, etxetik kanpo maiz jaten
|
dutenek
aukera izan behar lukete gustuko jakiak aukeratzeaz gain nutrizio aldetik dituzten beharrak aseko dizkietena hautatzeko ere.
|
|
|
Aldatzeko beldurra
|
dutenek
hain zuzen. (Hatz bat lurrera zuzenduz.) Eta badakizue non amaitzen duten aldatzeko beldurra dutenek?
|
|
|
Aldatzeko beldurra dutenek hain zuzen. (Hatz bat lurrera zuzenduz.) Eta badakizue non amaitzen duten aldatzeko beldurra
|
dutenek
–
|
|
|
– Gertaera bizi
|
dutenek
testigantza bezala azalduko dute.
|
|
|
«zergatik ez duzuidazten zeure inguruko errealitateaz?». Errealismoaren nagusitasun eztabaidaezinaren beste seinale bat, gure esparruko idazle nagusiek, kapital sinboliko handiena pilatu
|
dutenek
–azkenaldion egin duten bira errealista dateke.
|
|
|
Sare sozial euskaldunena duten subjektuek orientazio integratzaile indartsuagoa dute; erabilpenari dagokionez: a) gertuko nahiz urrutiko sarean egiten den erabilpenak orientazio motibazional guztietaneragiten du; horrela, euskararen erabilpen altua egiten duten subjektuek orientaziointegratzailea eta irabazi pertsonal motakoa dituzte indartsuen, eta erabilpen baxuaegiten
|
dutenek
orientazio instrumentala dute indartsuen; b) norbanako kanpo erabilpenak orientazio integratzaile eta instrumentalean eragiten du, erabilpen indibidual altua egiten dutenek orientazio integratzaile indartsuagoa dute, eta erabilpenbaxua egiten dutenek instrumentala dutela indartsuagoa; eta c) norbanakoarenbarne erabilpenak, berriz, orientazio integratzailean bakarrik eragiten du, erabilpenaltuena ...
|
|
|
Sare sozial euskaldunena duten subjektuek orientazio integratzaile indartsuagoa dute; erabilpenari dagokionez: ...iten den erabilpenak orientazio motibazional guztietaneragiten du; horrela, euskararen erabilpen altua egiten duten subjektuek orientaziointegratzailea eta irabazi pertsonal motakoa dituzte indartsuen, eta erabilpen baxuaegiten dutenek orientazio instrumentala dute indartsuen; b) norbanako kanpo erabilpenak orientazio integratzaile eta instrumentalean eragiten du, erabilpen indibidual altua egiten
|
dutenek
orientazio integratzaile indartsuagoa dute, eta erabilpenbaxua egiten dutenek instrumentala dutela indartsuagoa; eta c) norbanakoarenbarne erabilpenak, berriz, orientazio integratzailean bakarrik eragiten du, erabilpenaltuena egiten dutenek izanik mota horretako orientazio indartsuena.
|
|
|
Sare sozial euskaldunena duten subjektuek orientazio integratzaile indartsuagoa dute; erabilpenari dagokionez: ...skararen erabilpen altua egiten duten subjektuek orientaziointegratzailea eta irabazi pertsonal motakoa dituzte indartsuen, eta erabilpen baxuaegiten dutenek orientazio instrumentala dute indartsuen; b) norbanako kanpo erabilpenak orientazio integratzaile eta instrumentalean eragiten du, erabilpen indibidual altua egiten dutenek orientazio integratzaile indartsuagoa dute, eta erabilpenbaxua egiten
|
dutenek
instrumentala dutela indartsuagoa; eta c) norbanakoarenbarne erabilpenak, berriz, orientazio integratzailean bakarrik eragiten du, erabilpenaltuena egiten dutenek izanik mota horretako orientazio indartsuena.
|
|
|
Sare sozial euskaldunena duten subjektuek orientazio integratzaile indartsuagoa dute; erabilpenari dagokionez: ...tazio instrumentala dute indartsuen; b) norbanako kanpo erabilpenak orientazio integratzaile eta instrumentalean eragiten du, erabilpen indibidual altua egiten dutenek orientazio integratzaile indartsuagoa dute, eta erabilpenbaxua egiten dutenek instrumentala dutela indartsuagoa; eta c) norbanakoarenbarne erabilpenak, berriz, orientazio integratzailean bakarrik eragiten du, erabilpenaltuena egiten
|
dutenek
izanik mota horretako orientazio indartsuena.
|
|
|
2) transmisio kanpainakopopulazioan sare sozialaren euskara ezagutzak irabazi pertsonal motako orientazioan eta transmisiozkoan eragiten du. ...o orientazio indartsuena, eta baita transmisioko orientazioindartsuena ere; a) subjektuak gertuko sarean egindako erabilpenak irabazi pertsonaleko orientazioan eta transmisiozkoan eragiten du, euskararen erabilpen altuaegiten duten subjektuak izanik orientazio horiek indartsuen dituztenak; b) subjektuak urrutiko sarean egindako erabilpenak irabazi pertsonalekoan eragiten du, erabilpen altua egiten
|
dutenek
dutelarik orientazio hori indartsuen; c) norbanakoaren kanpo eta barne erabilpenek transmisiozko orientazioan, integratzailean etairabazi pertsonalekoan eragiten dute, orientazio horiek indartsuagoak izanikeuskararen erabilpena altua denean norbanakoaren kanpo eta barne erabilpenetan.
|
|
|
1) euskarari eta euskalhiztunen bizitasunari dagokienez: a) laguntza instituzionalak orientazio instrumentalean eta integratzailean eragiten du; emandako laguntza instituzionala handia delauste duten subjektuek dute mota instrumentaleko orientazio indartsuena, eta integratzaile indartsuena emandako laguntza instituzionala txikia dela uste
|
dutenek
; b) euskal hiztunen estatusak orientazio integratzailean eragiten du, indartsuenadutenak estatusa altua dela uste duten subjektuek dutelarik; eta c) euskal hiztunendemografiak ere orientazio integratzailean eragiten du, euskaldunak gehiengoadirela uste dutenek izanik orientazio hori indartsuen; 2) gaztelaniaren eta erdal hiztunen bizitasunari dagokionez: a) laguntza instituzionalak orientazio instrumentalean eta integratzailean eragiten du:
|
|
|
1) euskarari eta euskalhiztunen bizitasunari dagokienez: ...ubjektuek dute mota instrumentaleko orientazio indartsuena, eta integratzaile indartsuena emandako laguntza instituzionala txikia dela uste dutenek; b) euskal hiztunen estatusak orientazio integratzailean eragiten du, indartsuenadutenak estatusa altua dela uste duten subjektuek dutelarik; eta c) euskal hiztunendemografiak ere orientazio integratzailean eragiten du, euskaldunak gehiengoadirela uste
|
dutenek
izanik orientazio hori indartsuen; 2) gaztelaniaren eta erdal hiztunen bizitasunari dagokionez: a) laguntza instituzionalak orientazio instrumentalean eta integratzailean eragiten du:
|
|
|
a) laguntza instituzionalak orientazio instrumentalean eta integratzailean eragiten du: emandako laguntza instituzionala txikia delauste
|
dutenek
dute instrumental indartsuena, eta integratzaile indartsuena laguntzainstituzionala handia dela uste dutenek; b) erdal hiztunen estatusak instrumentaleaneragiten du, erdal hiztunen estatusa baxua dela uste dutenek instrumental indartsuena izanik; c) gaztelaniaren estatusak irabazi pertsonalekoan eragiten du, estatusabaxua dela uste dutenek irabazi pertsonaleko orientazio altuena dutelarik; d) gaz...
|
|
|
a) laguntza instituzionalak orientazio instrumentalean eta integratzailean eragiten du: emandako laguntza instituzionala txikia delauste dutenek dute instrumental indartsuena, eta integratzaile indartsuena laguntzainstituzionala handia dela uste
|
dutenek
; b) erdal hiztunen estatusak instrumentaleaneragiten du, erdal hiztunen estatusa baxua dela uste dutenek instrumental indartsuena izanik; c) gaztelaniaren estatusak irabazi pertsonalekoan eragiten du, estatusabaxua dela uste dutenek irabazi pertsonaleko orientazio altuena dutelarik; d) gaztelaniari emandako laguntza instituzionalak orientazio integratzailean eragiten du, laguntza tartekoa dela us...
|
|
|
a) laguntza instituzionalak orientazio instrumentalean eta integratzailean eragiten du: emandako laguntza instituzionala txikia delauste dutenek dute instrumental indartsuena, eta integratzaile indartsuena laguntzainstituzionala handia dela uste dutenek; b) erdal hiztunen estatusak instrumentaleaneragiten du, erdal hiztunen estatusa baxua dela uste
|
dutenek
instrumental indartsuena izanik; c) gaztelaniaren estatusak irabazi pertsonalekoan eragiten du, estatusabaxua dela uste dutenek irabazi pertsonaleko orientazio altuena dutelarik; d) gaztelaniari emandako laguntza instituzionalak orientazio integratzailean eragiten du, laguntza tartekoa dela uste dutenek integratzaile indartsuena izanik; eta e) demografiak+ laguntza instituzionalak irabazi pertson...
|
|
|
a) laguntza instituzionalak orientazio instrumentalean eta integratzailean eragiten du: emandako laguntza instituzionala txikia delauste dutenek dute instrumental indartsuena, eta integratzaile indartsuena laguntzainstituzionala handia dela uste dutenek; b) erdal hiztunen estatusak instrumentaleaneragiten du, erdal hiztunen estatusa baxua dela uste dutenek instrumental indartsuena izanik; c) gaztelaniaren estatusak irabazi pertsonalekoan eragiten du, estatusabaxua dela uste
|
dutenek
irabazi pertsonaleko orientazio altuena dutelarik; d) gaztelaniari emandako laguntza instituzionalak orientazio integratzailean eragiten du, laguntza tartekoa dela uste dutenek integratzaile indartsuena izanik; eta e) demografiak+ laguntza instituzionalak irabazi pertsonalean eragiten dute, haiek baxuakdirela uste dutenek irabazi pertsonaleko orientazio indartsuena dutelarik.
|
|
|
a) laguntza instituzionalak orientazio instrumentalean eta integratzailean eragiten du: ...b) erdal hiztunen estatusak instrumentaleaneragiten du, erdal hiztunen estatusa baxua dela uste dutenek instrumental indartsuena izanik; c) gaztelaniaren estatusak irabazi pertsonalekoan eragiten du, estatusabaxua dela uste dutenek irabazi pertsonaleko orientazio altuena dutelarik; d) gaztelaniari emandako laguntza instituzionalak orientazio integratzailean eragiten du, laguntza tartekoa dela uste
|
dutenek
integratzaile indartsuena izanik; eta e) demografiak+ laguntza instituzionalak irabazi pertsonalean eragiten dute, haiek baxuakdirela uste dutenek irabazi pertsonaleko orientazio indartsuena dutelarik.
|
|
|
a) laguntza instituzionalak orientazio instrumentalean eta integratzailean eragiten du: ...niaren estatusak irabazi pertsonalekoan eragiten du, estatusabaxua dela uste dutenek irabazi pertsonaleko orientazio altuena dutelarik; d) gaztelaniari emandako laguntza instituzionalak orientazio integratzailean eragiten du, laguntza tartekoa dela uste dutenek integratzaile indartsuena izanik; eta e) demografiak+ laguntza instituzionalak irabazi pertsonalean eragiten dute, haiek baxuakdirela uste
|
dutenek
irabazi pertsonaleko orientazio indartsuena dutelarik.
|
|
|
Orientazioinstrumentalari dagokionez, identitate espainol altua duten subjektuak dira orientazio mota hori indartsuena dutenak, eta orientazio integratzaileari dagokionez, identitate espainola baxua dutenen taldea da orientazio mota hori indartsuen duena. Identitate euskaldunari dagokionez, horrek orientazio integratzailean bakarrikeragiten du esanguratsuki, identitate euskaldun altua duten subjektuak izanikorientazio integratzaile indartsuena dutenak; b) baldintza geografikoak orientazioinstrumentalean eragiten du, baldintza hori oso beharrezkoa dela uste
|
dutenek
izanik orientazio instrumental indartsuena; eta baldintza linguistikoak integratzaileaneta irabazi pertsonalekoan eragiten du, baldintza hori oso beharrezkoa dela ustedutenek izanik integratzaile indartsuena, eta baldintza hori beharrezkoa dela ustedutenek irabazi pertsonalekoa dutela indartsuena. 2) Transmisio kanpainako populazioari dagokionez:
|
|
|
a) identitate espainolak irabazi pertsonaleko orientazioan etatransmisio motakoan eragiten du. Irabazi pertsonaleko orientazioari dagokionez, identitate espainol baxua
|
dutenek
dute orientazio hori indartsuen, eta transmisiozko orientazioari dagokionez, tarteko identitate espainola dutenek dute orientaziohori indartsuen. Identitate euskaldunak, berriz, irabazi pertsonaleko orientazioan, instrumentalean eta transmisiozkoan eragiten du.
|
|
|
a) identitate espainolak irabazi pertsonaleko orientazioan etatransmisio motakoan eragiten du. Irabazi pertsonaleko orientazioari dagokionez, identitate espainol baxua dutenek dute orientazio hori indartsuen, eta transmisiozko orientazioari dagokionez, tarteko identitate espainola
|
dutenek
dute orientaziohori indartsuen. Identitate euskaldunak, berriz, irabazi pertsonaleko orientazioan, instrumentalean eta transmisiozkoan eragiten du.
|
|
|
Identitate euskaldunak, berriz, irabazi pertsonaleko orientazioan, instrumentalean eta transmisiozkoan eragiten du. Irabazi pertsonaleko orientazioaridagokionez, identitate euskaldun altua duten subjektuek dute orientazio mota horiindartsuen; orientazio instrumentalari dagokionez, identitate euskaldun baxuadutenek dute orientazio hori indartsuen; eta, azkenik, transmisiozko orientazioaridagokionez, identitate euskaldun altua
|
dutenek
dute transmisiozko orientazioaindartsuen; b) baldintza subjektiboak orientazio integratzaile, irabazi pertsonal etainstrumentalean eragiten du. Baldintza hau oso beharrezkoa dela uste dutenekorientazio indartsuena integratzailea dute, beharrezkoa dela uste dutenek irabazipertsonalekoa dute indartsuen, eta beharrezkoa ez dela uste dutenek orientazio instrumentala dute indartsuen.
|
|
|
Irabazi pertsonaleko orientazioaridagokionez, identitate euskaldun altua duten subjektuek dute orientazio mota horiindartsuen; orientazio instrumentalari dagokionez, identitate euskaldun baxuadutenek dute orientazio hori indartsuen; eta, azkenik, transmisiozko orientazioaridagokionez, identitate euskaldun altua dutenek dute transmisiozko orientazioaindartsuen; b) baldintza subjektiboak orientazio integratzaile, irabazi pertsonal etainstrumentalean eragiten du. Baldintza hau oso beharrezkoa dela uste dutenekorientazio indartsuena integratzailea dute, beharrezkoa dela uste
|
dutenek
irabazipertsonalekoa dute indartsuen, eta beharrezkoa ez dela uste dutenek orientazio instrumentala dute indartsuen. Baldintza linguistikoak irabazi pertsonaleko orientazioan, integratzailean eta transmisiozkoan eragiten du:
|
|
|
Irabazi pertsonaleko orientazioaridagokionez, identitate euskaldun altua duten subjektuek dute orientazio mota horiindartsuen; orientazio instrumentalari dagokionez, identitate euskaldun baxuadutenek dute orientazio hori indartsuen; eta, azkenik, transmisiozko orientazioaridagokionez, identitate euskaldun altua dutenek dute transmisiozko orientazioaindartsuen; b) baldintza subjektiboak orientazio integratzaile, irabazi pertsonal etainstrumentalean eragiten du. Baldintza hau oso beharrezkoa dela uste dutenekorientazio indartsuena integratzailea dute, beharrezkoa dela uste dutenek irabazipertsonalekoa dute indartsuen, eta beharrezkoa ez dela uste
|
dutenek
orientazio instrumentala dute indartsuen. Baldintza linguistikoak irabazi pertsonaleko orientazioan, integratzailean eta transmisiozkoan eragiten du:
|
|
|
oso beharrezkoa dela ustedutenek irabazi pertsonala, integratzailea eta transmisio motako orientazioak indartsuen dituztenak dira. Eta baldintza geografikoak irabazi pertsonal motakoaneragiten du, oso beharrezkoa dela uste
|
dutenek
irabazi pertsonal motako orientazioa izanik indartsuen.
|
|
|
Euskara nahiz euskaldunekiko jarrerei dagokienez: 1) lagin orokorrean: a) euskararekiko jarrerek orientazio integratzailean eta irabazi pertsonalekoaneragiten dute, jarrera positiboa
|
dutenek
integratzaile indartsuena dutelarik eta baitairabazi pertsonalekoa ere; b) euskararekiko jarrerek integratzailean eta instrumentalean eragiten dute: jarrera positiboa dutenek integratzaile indartsuena dute, etajarrera negatiboa dutenek instrumental indartsuena; 2) transmisio kanpainan:
|
|
|
1) lagin orokorrean: a) euskararekiko jarrerek orientazio integratzailean eta irabazi pertsonalekoaneragiten dute, jarrera positiboa dutenek integratzaile indartsuena dutelarik eta baitairabazi pertsonalekoa ere; b) euskararekiko jarrerek integratzailean eta instrumentalean eragiten dute: jarrera positiboa
|
dutenek
integratzaile indartsuena dute, etajarrera negatiboa dutenek instrumental indartsuena; 2) transmisio kanpainan: a) euskararekiko jarrerek irabazi pertsonalean eta integratzailean eragiten dute:
|
|
|
1) lagin orokorrean: a) euskararekiko jarrerek orientazio integratzailean eta irabazi pertsonalekoaneragiten dute, jarrera positiboa dutenek integratzaile indartsuena dutelarik eta baitairabazi pertsonalekoa ere; b) euskararekiko jarrerek integratzailean eta instrumentalean eragiten dute: jarrera positiboa dutenek integratzaile indartsuena dute, etajarrera negatiboa
|
dutenek
instrumental indartsuena; 2) transmisio kanpainan: a) euskararekiko jarrerek irabazi pertsonalean eta integratzailean eragiten dute:
|
|
|
a) euskararekiko jarrerek irabazi pertsonalean eta integratzailean eragiten dute: jarrera positiboa
|
dutenek
irabazi pertsonala dute indartsuen eta gauza bera integratzailean; eta b) euskaldunekiko jarrerek irabazi pertsonal motakoan eta transmisiozkoan eragiten dute, jarrera neutroa dutenek irabazi pertsonal altuena eta jarrerapositiboa dutenek transmisiozko altuena dutela.
|
|
|
a) euskararekiko jarrerek irabazi pertsonalean eta integratzailean eragiten dute: jarrera positiboa dutenek irabazi pertsonala dute indartsuen eta gauza bera integratzailean; eta b) euskaldunekiko jarrerek irabazi pertsonal motakoan eta transmisiozkoan eragiten dute, jarrera neutroa
|
dutenek
irabazi pertsonal altuena eta jarrerapositiboa dutenek transmisiozko altuena dutela.
|
|
|
a) euskararekiko jarrerek irabazi pertsonalean eta integratzailean eragiten dute: jarrera positiboa dutenek irabazi pertsonala dute indartsuen eta gauza bera integratzailean; eta b) euskaldunekiko jarrerek irabazi pertsonal motakoan eta transmisiozkoan eragiten dute, jarrera neutroa dutenek irabazi pertsonal altuena eta jarrerapositiboa
|
dutenek
transmisiozko altuena dutela.
|
|
|
Psikologia sozialarenarloan, orain arte oso modu espezifikoan eta gutxi garatu izan da talde etnikoenarteko ukipen egoera; psikosoziolinguistikara jo genuke hizkuntzen erabilerari buruzko lanak aurkitzeko. Diziplina horretan, gai horrekin zerikusirik
|
dutenek
ere ondorengo gaiei egiten diete erreferentzia: 1) Taldearteko harremanak, bereziki etnien arteko harremanak; baita harreman horietan bereizgarriak diren prozesu psikosozialak ere, gehienbat identitate soziala.
|