|
2000
|
|
|
Donibane Lohizune
|
edo
Getariako antxoa, Hondarribia edo Bermeoko legatza, Bermeo edo Lekeitioko hegaluzea, hemengo erreboiloa eta hango urraburua, halako edo bestelako ibaiko amuarraina eta abar. Horiek eta antzekoak dira azoketako arrain postuetan entzun ditzakegun erakargarriak, Kantauri itsasoko arraina Mediterraniokoa edo beste edonongoa baino hobea delako ustea duen euskal kontsumitzailea bereganatzearren.
|
|
|
Donibane Lohizune edo Getariako antxoa, Hondarribia
|
edo
Bermeoko legatza, Bermeo edo Lekeitioko hegaluzea, hemengo erreboiloa eta hango urraburua, halako edo bestelako ibaiko amuarraina eta abar. Horiek eta antzekoak dira azoketako arrain postuetan entzun ditzakegun erakargarriak, Kantauri itsasoko arraina Mediterraniokoa edo beste edonongoa baino hobea delako ustea duen euskal kontsumitzailea bereganatzearren.
|
|
|
Donibane Lohizune edo Getariako antxoa, Hondarribia edo Bermeoko legatza, Bermeo
|
edo
Lekeitioko hegaluzea, hemengo erreboiloa eta hango urraburua, halako edo bestelako ibaiko amuarraina eta abar. Horiek eta antzekoak dira azoketako arrain postuetan entzun ditzakegun erakargarriak, Kantauri itsasoko arraina Mediterraniokoa edo beste edonongoa baino hobea delako ustea duen euskal kontsumitzailea bereganatzearren.
|
|
|
Donibane Lohizune edo Getariako antxoa, Hondarribia edo Bermeoko legatza, Bermeo edo Lekeitioko hegaluzea, hemengo erreboiloa eta hango urraburua, halako
|
edo
bestelako ibaiko amuarraina eta abar. Horiek eta antzekoak dira azoketako arrain postuetan entzun ditzakegun erakargarriak, Kantauri itsasoko arraina Mediterraniokoa edo beste edonongoa baino hobea delako ustea duen euskal kontsumitzailea bereganatzearren.
|
|
|
Donibane Lohizune edo Getariako antxoa, Hondarribia edo Bermeoko legatza, Bermeo edo Lekeitioko hegaluzea, hemengo erreboiloa eta hango urraburua, halako edo bestelako ibaiko amuarraina eta abar. Horiek eta antzekoak dira azoketako arrain postuetan entzun ditzakegun erakargarriak, Kantauri itsasoko arraina Mediterraniokoa
|
edo
beste edonongoa baino hobea delako ustea duen euskal kontsumitzailea bereganatzearren. Nolanahi ere, errealitatea bestelakoa da; arrainak ez du, askotan, halako jatorririk.
|
|
|
Gauzak horrela, nahiz eta XX. mendea arte itsaso, ozeano
|
edo
ibaietako baliabideak amaiezinak zirelako ustea izan, egunez egun haztegietatiko arrain gehiago jaten dugu, askotan konturatu ere egin gabe, gure etxe eta jatetxeetan. Gai honen gaineko euskal estatistikarik ez dugu, baina Espainiako haztegi arrain produktoreen elkartearen (Apromar) datuen arabera, Espainiako etxe eta jatetxeetan jandako urraburu eta lupinen% 78 haztegietatikoa zen, 1990ean kopuru hori% 4koa baino ez zelarik.
|
|
|
67an Gipuzkoako txapela atera nuen. Euskal Herriko txapelketa nagusian hiru aldiz
|
edo
parte hartu dut, eta 80 txapelketa nagusietan finaleko zortzikotearen barruan nintzen.
|
|
|
Udazkenean, gaztetxoak ginela, gaztain erre janak egiten genituen. Txabola batean gaztainak erre, sagardo berria etxetik eramango genuen eta herrira jaisten ginenean udaletxeko arkupetan elkarri bertso berritan
|
edo
bertso zaharrak kantari jarduten genuen. Eta herrian pixka bat zabaldu zen, Txomin ere bertsotan aritzen omen zela.
|
|
|
Garai hartan asko zen, eh! Orduan pentsatu nuen bertsotan egitea
|
edo
ikastea. Pixkanaka pixkanaka herritara joan eta bertsolariak entzuten nituen, eta haiekin lagunartean tabernan kantatu.
|
|
|
Gainera beti sortzen dira gauza berriak: garai hartan ez zuen inork pentsatuko «Aizak hi mutil maiñontzi» doinuan
|
edo
«Habanera»n kantatzea, hau berria da oso. Orduan lau neurri erabiltzen ziren:
|
|
|
taberna batean hasten bazara bertsotan, askotan konturatu ere egin gabe jendeak jarriko dizu gaia:
|
edo
neskalaguntza izan delako, edo xelebre bat delako... Bertsolariak, zein gaietan dagoen giro hura, hari heltzen dio, hori gaia da.
|
|
|
taberna batean hasten bazara bertsotan, askotan konturatu ere egin gabe jendeak jarriko dizu gaia: edo neskalaguntza izan delako,
|
edo
xelebre bat delako... Bertsolariak, zein gaietan dagoen giro hura, hari heltzen dio, hori gaia da.
|
|
|
Zu gairik gabe hasi eta jaialdietan kantatzera ere igaro zara. Zer duzu nahiago, tabernetako saioa
|
edo
oholtzakoa?
|
|
|
Garai batean tabernetakoa oso maitea zen, beste jolasbiderik ez zelako. Gaur hori ez dago, telebista dela
|
edo
beste mila gauza direla, tabernetan bertsorik ez da entzuten. Nik afalondo edo bazkalondokoak nahiago ditut.
|
|
|
Gaur hori ez dago, telebista dela edo beste mila gauza direla, tabernetan bertsorik ez da entzuten. Nik afalondo
|
edo
bazkalondokoak nahiago ditut.
|
|
|
eztarria, oroimena... baina bizi duzun hura landu egiten da. Nik bertsolari gazteengan ikusten ditut molde
|
edo
neurri berri batzuk eta arreta pizten didate. Horrela beharbada ikastera iritsi ez, baina beti jantzi egiten du pertsona.
|
|
|
Eta ea erakutsiko al nizkion nik idatziak. Erakutsi nizkion nire zirriborro horiek eta pixka bat harritu egin zela
|
edo
ematen zuen: «
|
|
|
Ez naiz euskara batuaren kontrakoa, baina gaurko euskara batu askoren kontrakoa bai. Gaurko euskara batua erdaraz jantzita ikusten dut askotan eta euskarak nahiko aberastasun badu berekin, hitz bera esan liteke lau
|
edo
bost modutara eta askotan gure herriko hitzak baztertu eta erdarazkoak sartzen dituzte. Nik herri hizkuntza dut gogoko eta badakit, ez da harrokeria, irakurle batzuk baditudala.
|
|
|
Bai, garai hartako baserritar batentzat nahikoak, orduko nire garaiko askok izan ez zutena. 13 urte eta erdi arte behintzat ibili nintzen eskolan eta orduko gehienak behin 12 urterekin jaunartze handia eginez gero, etxean lanean hasten ziren, itzulean eta abar,
|
edo
bestela artzain joaten ziren. Gu alde horretatik gurasoei eskerrak eman beharrean gaude.
|
|
|
Berarekin aritzen naizenero sagarrondoak
|
edo
beren inguruko zerbaitetaz harri eta harro dago. Mugitegiko mentu oin basaken urtebeteko landaretxoak, azkenekoa.
|
|
|
ere izango da, noski; etsi ezinik urteoro larru bizitu eta negu guztia belarriak bilduta, otzan, mihura tortokak bizkarrean trufaka hilabeteak igarotzera behartzen duen negu hori ezagutzeko ahalegina izango da, bai, gaztearen eutsi behar hori. Heldu eta azalean neguak pilatu ahala, kemenean etsi, adimena jantzi
|
edo
zahartzen delako hostajea lehenxeago botatzera jarriko da. Soilduta bada ere neguari eskuzabal egingo dio harrera eta mihura tortoka lotsatzaileak irrifarra sortaraziko dio, bere bizkar bizi baita eta tarteka zozo lotsagaberen bat edo birigarro ausarten bat etorriko baitzaio, mihura koxkorren lika mokoan, bildutako belarripera xirulatzera
|
|
|
Heldu eta azalean neguak pilatu ahala, kemenean etsi, adimena jantzi edo zahartzen delako hostajea lehenxeago botatzera jarriko da. Soilduta bada ere neguari eskuzabal egingo dio harrera eta mihura tortoka lotsatzaileak irrifarra sortaraziko dio, bere bizkar bizi baita eta tarteka zozo lotsagaberen bat
|
edo
birigarro ausarten bat etorriko baitzaio, mihura koxkorren lika mokoan, bildutako belarripera xirulatzera
|
|
|
Mutur batetik bestera joan da: Madrilen arrakasta izan duten ereduak kopiatu dira
|
edo
folklorearekin betelana egin da. (...) ETBk sekulako kaltea egin dio eta, azkenean, folklorea gorrotatzen duzu».
|
|
|
Bizkaian ere akordio abertzaleak atera bazituen aurrekontuak, Gipuzkoan pentsioen igoera eza zela eta EHk ez zien baiezkorik eman EAJ eta EAk egindako aurrekontuei. 1999koak luzatu dira
|
edo
aurrekontu berriak egin. Orain posible izan ez dena urtarrilean gauza liteke, hala ere.
|
|
|
Batzuetan ironiaz, eta beti ere «kariño»z begiratzen die Euskal Herriko piztia bitxi hauei. Sagarroia
|
edo
trikua, barea, herensugea, angula, karakol presoa... Guztira hamar animalia deskribatzen dizkigu, bakoitza kapitulu labur batean.
|
|
|
Guztira hamar animalia deskribatzen dizkigu, bakoitza kapitulu labur batean. Batzuetan animalia horrekin izandako esperientzia
|
edo
gertakizunen bat kontatzen digu. Eta bestetan, berriz, bera sartzen da animalia horren larruan, bizipenak gordintasun handiagoz erakusten dizkigularik
|
|
|
Eskolarteko txapelketetako liburuska hauek bertsolaritzaren haurtzaroa jasotzen dute. Bertsolari gisa heltzen direnean, xamurtasunez begiratuko dituzten irudiak dira, orain Maialen Lujanbiok
|
edo
Jon Maiak beraien eskolarteko liburuskak ikusten dituzten bezala
|
|
|
Guk taldean kantuaren militanteak egon nahi genuen, hark berriz, kantuari beste maila bat eman nahi zion, kreazio artistiko bat. Eta egia erran, nik ez diot hark zuela
|
edo
guk genuela arrazoi. Bi moldeak ezberdinak dira, eta biak behar eta balio dutela uste dut; biak beharrezkoak dira herri batean nire gustuz.
|
|
|
Herri honetan biziz gero, bakoitzak herrian bertan bere borroka eraman behar zuen. Gero, bat
|
edo
beste preso izatea, taldeko izan edo ez, gauza horiek normaltzat hartzen genituen. Badakit batzuek Guk taldea IKren eledun edo bozeramailetzat zutela.
|
|
|
Herri honetan biziz gero, bakoitzak herrian bertan bere borroka eraman behar zuen. Gero, bat edo beste preso izatea, taldeko izan
|
edo
ez, gauza horiek normaltzat hartzen genituen. Badakit batzuek Guk taldea IKren eledun edo bozeramailetzat zutela.
|
|
|
Gero, bat edo beste preso izatea, taldeko izan edo ez, gauza horiek normaltzat hartzen genituen. Badakit batzuek Guk taldea IKren eledun
|
edo
bozeramailetzat zutela. Izatekotan, Iparraldeko borrokaren agerlea izan da Guk taldea, besterik ez.
|
|
|
Izatekotan, Iparraldeko borrokaren agerlea izan da Guk taldea, besterik ez. Ez genuen harentzat
|
edo
bestearentzat abesten edo hitz egiten, Iparraldeko bertako borroka molde bati abesten genion, bakoitza bere bizilekuan borrokatzera deitzen genuen. Ez dakit «normal» hitza zuzena ote den?
|
|
|
Izatekotan, Iparraldeko borrokaren agerlea izan da Guk taldea, besterik ez. Ez genuen harentzat edo bestearentzat abesten
|
edo
hitz egiten, Iparraldeko bertako borroka molde bati abesten genion, bakoitza bere bizilekuan borrokatzera deitzen genuen. Ez dakit «normal» hitza zuzena ote den?
|
|
|
Kantuak itsasoaren uhainak bezalakoak dira, ageri dira ur azalean, bere barnean mugimendua dagoelako.
|
Edo
beste gisa batez erranik ere: kantuak loreak bezalakoak dira.
|
|
|
Hola izanik ere, hainbeste urtez herriz herri eta bidez bide kantuz aritu ondoren, Guk desegitea erabaki zenuten.
|
Edo
ez al da desegin Guk taldea?
|
|
|
Batzuek galdatu zioten Eneko Labeguerie ri ea bere diskoa Guk ena izanen zen
|
edo
ez; Nazio Berria izeneko diskoa, alegia. Berak arrapostu eman zuen ezetz, eta halaxe da.
|
|
|
«Guk» horrela gara. Ez gara espektakulu eta hedabidetarako jendea izan, ez Baiona
|
edo
Donostiako antzoki handi batean kantatzeko arizaleak izan. Gure lekua herrixketan egon da; herri xehe eta apaletik hurbil.
|
|
|
Baigorriko gaualdi horretan ari ginelarik garai hartako giro hura berritu genuen eta giro hori triste bezala hatzeman nuen; arrenkuraz
|
edo
. Gure adineko lagun batek erraiten zidan duela 30 urte euskara bukatua zela Iparraldean.
|
|
|
Abertzaletasuna ez zela euskaltzaletasunaz aparte egiten ahal pentsatzen genuen. Euskal Herria behar zela salbatu euskaldunekin, euskaraz bizitzen zirenekin; Game herrian
|
edo
Larrainen. Guk taldearen «politika» abertzaleen mezua euskaldunen etxetaraino eramatea izan zen.
|
|
|
Zuberoan kultura inon ez bezala bizi da. Euskal kultura molde bizienean bizi dute zuberotarrek, baina kontzientziarik ez dute
|
edo
beren kultura ez dute hainbatean ikusten euskal kulturaren barnean. Anitzek ez dute bere burua ikusten Euskal Herriaren osoaren barnean.
|
|
|
Aztertzeko eta ekintzarako guk ez genuen gaitasuna erakusten dute. Ekonomia eremuan oraindik ere abertzale gazte hauek ez dute politikan
|
edo
kulturan duten eragina. Alta, 15 urte barne, gazte horiek gure herriko auzapezak eta hainbat esparruen kudeatzaileak izanen dira.
|
|
|
Oroit nauk, 15 urte nituelarik, nola egoiten nintzen hiri so kantaldi denboran. Hire lepoko zainak hanturik, egin ahala goratik kantatzen huelarik (erran nezakek, batzuetan goregi) herri honen tripako mina, haundi maundien erresuma errautsi nahi
|
edo
, Eustakio Mendizabal hire lagunaren oroitzapenez gozatzen hintzelarik. Berdin Txomin zena eta Mamarru kantaraziz.
|
|
|
Fuina
|
edo
lepazuria bezain kuriosoa, izpiritua beti pil pilean, berritasun guzietaz gose, jendetasunez josia, hona ene ustez, hi bezalako gizon tipito batek behar ukan dituen laguntzak gu biak elgarren anaia bilakatzeko. Ez ahantz etxetik pasatu behar duala, kantaldiak utzi baldin badituk ere, hire lana ez duk horretan gelditzen.
|
|
|
«Tarteka bestelako saioak egiten ditugu, esaterako, Sanz Enea kultur etxeko jarduerei buruzkoa, programa bereziak haurrek bitartekoa ezagutu dezaten, Galiziako eguna
|
edo
natur astea dela, eta abar»
|
|
|
«Bandera horian ura gerriraino», Euskal Herriko jaien zerrenda ematen zuena. Horri lotua
|
edo
, urtebeteren buruan ETBko «Jaiak 96» saioa abiarazi zuten.
|
|
|
«Ateak irekita dauzkagu, bai kazetari, baita Andoainen
|
edo
beste edonon ikasten ari diren teknikarientzat ere. Profesionalak trebatzeko harrobia baita ZTB bezalako herri telebista bat; horra hor gaur egun ETBn ari diren 9 kazetari.
|
|
|
Euskara irakasleei zuzendutako liburu honek, ataza
|
edo
zereginak ditu hizkuntzak ikasteko oinarri. Ataza hauen xedea da hizkuntza erabiltzeko benetako beharra sortzea eta hizkuntza ikasteko testuinguru naturala eskaintzea.
|
|
|
Ikasleek ataza prestatzen dute, ondoren azalpenak ematen dituzte eta gero atazaren ziklotik kanpo eta material lagungarriei esker sortzen den hizkuntza ikasten dute. Lan markoak
|
edo
testuinguru metodologikoak hizkuntza hobetu eta sortzea ahalbidetzen dio ikasleari, entzuketa eta irakurketen bidez. Nahiz eta ingelesezko materialea izan, Xabier Yurramendik euskaratu du, eta ariketak hemengo hizkuntza zein egoeretara egokitu ditu
|
|
|
Kantu ezagunak dira denak, eta Goio Garaialdek gehien entzun izan diren bertsioak mantendu ditu. Euskal kantutegi zaharreko doinuak (hala nola, «Triste bizi naiz eta», «Begiak parrez parre», «Maitetxu itsasoan dago», «Egun da Santi Mamiña», «Itsas mutila», «Katalintxu»
|
edo
«Aitorren hizkuntz zaharra») aurki ditzakegu diskoan, erdarazko beste kantu klasiko batzuen artean («Cuando sali de Cuba», «Los niños del Pireo», «Marina», «Cuando sale el comboy de Santa Fe» eta «Adios en el corazon», besteak beste). Hau da Goio Garaialderen lehen diskoa, eta orain artean ez du kantu propiorik asmatu, beti jo izan baititu lagunartean eskatu izan dizkioten kantuak.
|
|
|
. Hogei minutuko iraupena duelarik, aurkezpenak laburrak izaten dira oso. Bitarte horretan erritmo bizia ezartzen da, 10 bat berri, ikuskizun bati buruzko kritika, antzezlan, kontzertu, film, erakusketa, liburu
|
edo
komiki bat dela, ikusi eta gero beti ere. Amaitzeko efemeride gisako bat egiten da, eta horren aitzakian kanta bat jarri, aipuarekin lotura duena.
|
|
|
Egunerokotasun arrunterako buelta patxadaz hartu eta izeia dela eta kopetik ez ilundu. Tira, tira, okerragoa litzateke lorategian
|
edo
basoan, nonahi landatzea, urte gutxi barru Eguberri kondarrak kolonizatua luke gure lurra
|
|
|
Eguberrietan etxeko gozoan Eguberriak igarotako izeia
|
edo
pinuarekin zer egin galdetu zidan entzule batek aurreko batean irratian. Lorategian edo mendian landatu, zabor pilaren aldamenean utzi bateren bat berataz ardura dadin...
|
|
|
Eguberrietan etxeko gozoan Eguberriak igarotako izeia edo pinuarekin zer egin galdetu zidan entzule batek aurreko batean irratian. Lorategian
|
edo
mendian landatu, zabor pilaren aldamenean utzi bateren bat berataz ardura dadin... Eguberriak dezente gozatzen lagundua izango zion eta izeiaz beste egiteak bihotzeko hari mehea teinkatzen zion nonbait eta ez zekien zer egin.
|
|
|
Beti izan dut hori egiteko kapritxoa, baina beti kezka izan dut ondo joko ote dudan,
|
edo
merezi al duen armonikaz bakarrik disko bat grabatzea... Behin Euskadi Irratian grabatu nituen kantu batzuk, eta bere iritzia eskatu nion Pello Zabalari, musika ezagutza handia duela-eta, kritika bat egiteko.
|
|
|
Nik zazpi
|
edo
zortzi urte nituela, gurpil aulkian egoten zen agure bat soinua jotzen aritzen zen gure auzoan. Eta hura ikusita piztu zitzaidan zaletasuna.
|
|
|
Handik aurrera Donostiako Victoria Eugenia antzokian jo dut, eta baita Irungo Amaia aretoan ere, baina beti taldeen kontzertuetako etenaldietan. Atsedenaldiko 10 minutuetan jotzen ditut 5
|
edo
6 pieza, baina ez dut taldean jotzeko aukerarik izan. Polita litzateke kitarra eta ahots gozoren batekin nahastea...
|
|
|
Alde batetik, erakunde armatuak egindako gogoetaren eta hausnarketaren ondorioz, komenigarria da azpimarratzea, ETAk ez zion su etena eskaintzen Estatuari, baizik eta euskal gizarteari eta, batez ere, abertzaletasunari (EAJ PNVri batik bat) egiten zion eskaintza. Bestalde, eta hau da sakoneko gogoeta politikoa, erakunde armatuak, agiriaren arabera, uste du EAJ PNV, ELA eta EAren partetik jarrera politikoaren aldaketa sakon bat dagoela
|
edo
egon daitekeela, eta horrek bide ematen diola pentsatzea ETAk bere estrategian aldaketa mamitsuak egin dituela. Aldaketa estrategiko horren ondorioak nabarmenak dira.
|
|
|
Analisiei eskerrak konturatu ziren mota guztiak ez zirela onak sagardotarako. Beraz, batzuk baztertzen joan ziren eta onenekin (hamabiren bat
|
edo
) geratu ziren. Hala ere 40 bat mota gordetzen dituzte Hondarribiko zentroan.
|
|
|
ale baten% 1,5, zuntza da eta hesteetako igarotzea errazten du. Gomendagarria litzateke azal eta guzti jatea, baina, pestizidaz tratatu dutela pentsatzen denean, ondo garbitu ondoren jan behar da
|
edo
bestela, zurituta edo azala kenduta.
|
|
|
ale baten% 1,5, zuntza da eta hesteetako igarotzea errazten du. Gomendagarria litzateke azal eta guzti jatea, baina, pestizidaz tratatu dutela pentsatzen denean, ondo garbitu ondoren jan behar da edo bestela, zurituta
|
edo
azala kenduta.
|
|
|
Produktu honetaz aritu baino lehen, aipa dezagun tabernetan gaur egun saltzen den" sagarra" izeneko edaria: sagarraren muztioa
|
edo
zukua da, hartzitu gabea eta usaingozatuta. Beraz, alkoholik ez du eta ondo iruditzen zait" txikiteroek" edatea, osasun arazoagatik, ardoa edo alkoholdun edariak hartzerik ez dutenek kale giroan lagunekin ibiltzea utzi nahi ez badute.
|
|
|
sagarraren muztioa edo zukua da, hartzitu gabea eta usaingozatuta. Beraz, alkoholik ez du eta ondo iruditzen zait" txikiteroek" edatea, osasun arazoagatik, ardoa
|
edo
alkoholdun edariak hartzerik ez dutenek kale giroan lagunekin ibiltzea utzi nahi ez badute. Sagardoa, gure kostaldeko lurraldeetan, alkoholdun edarien artean aitzindaria da.
|
|
|
usain leuna, sarkorra, fruta gustukoa eta bukaeran sagar usain gozoa. Koñak, whisky, vodka
|
edo
tekila batek adina alkohol du pattar honek.
|
|
|
¿ Ta kontatzen errez al da? Badu zamora sagarra, kamuesa, aizpuruba, parada, txalaka (au gaziya da), Andoain sagarra, panpandoja (ona, sagardo gozua egiteko), aritza (txar antzekua), urtebiya, gezamiña, giel txorrotxa
|
edo
mutur luzia (oso ederra da jateko bañan du azal lodiya), udare sagarra, errege sagarra, elgieta, libra sagarra (aundiya, deitzen diote' re mandaburua), azirik gabia, ta orla beste asko.
|
|
|
Egungo erakundeak eta etorkizuna eraikitze aldera eratu beharrekoak baliatu gura ditu EHk aurrera begira eta, apustu horretan, egungoetan abertzaleak nagusi izatea da helburua. Jaurlaritzan behintzat islatuta dago gehiengo hori eta horri eutsi zaio handik
|
edo
hemendik.
|
|
|
Hasi dira erabiltzen tarte horretako adierazmodu asko besteak beste atentatuaren erantzukizuna egiten duenarena dela eta ez litzateke beldurrik izan behar beste asko erabiltzeko ere. EHk
|
edo
HBk egunerokotasunean ez dago diferentziarik oraindik gero eta garbiago erakutsi du ETArekiko bere autonomia eta horretarako behar besteko tresneria terminologikoa atera du kapela azpitik.
|
|
|
Baina gatazkatik ateratzeko tresna izateaz gain, eraikuntza nazionalean kontsentsuzko urratsak emateko bide apropos moduan agertu da su eten garaia. Atentatuekin
|
edo
ez, beraz, zergatik isolamenduaren sasoi antzura itzuli behar. Zorionez, jadanik urruti entzuten dira Ajuria Eneko Mahaiaren hotsak, eta ez dirudi hartara itzultzea posible denik.
|
|
|
Su etenarekin, ETAk indar abertzaleen ekimenean jarri zuen bere jardunaren baldintza. Eraikuntza nazionalean aurrera egiteko jarrera eta ekimen zehatzak ikusiz gero, borroka armatua izozteko
|
edo
desagertarazteko asmoa iragarri du ETAk azkenotan. Bide horretatik jarraitu litzateke, beraz, sendo eta eten barik.
|
|
|
Gurasoek ez ziguten bakarrik joateko baimenik ematen, ordea. Maisu
|
edo
maistraren batek laguntzea izan zen derrigorrezko baldintza, eta hautatu genuen Xabier.
|
|
|
Askok bestela uste arren, nik ez det uste iritxi diran lekura jazkera
|
edo
melena gaitik izan danik, dudarik gabe musikalari bezela onak dira. Erabiltzen dituzten abesti geienak beaiek sortutakoak dira eta oso lan onak lortu dituztelakoan nago.
|
|
|
Eta, hala ere, bada egun hauek pasatzera atzerrira joaten denik. Urtero telebistan ikusten ditugun irudiek Rio, Venezia
|
edo
Tenerifera joateko gogoa pizten digute nonbait. Dirua soberan eta astebeteko oporrak ditugula pentsatu eta gertueneko bidai agentziara hurbildu gara.
|
|
|
esatea ez;
|
edo
|
|
|
Neure buruari sarritan galdetzen diot jende aurrean nola hitz egin behar dudan eta uste dut askok izaten ditugula halako kezkak. Azkenean, erabaki nuen Iparraldean ezik gainerako lekuetan bizkaiera egingo nuela; etxean ondarrutarra egiten dut eta kalean ere bizkaiera egitea erabaki nuen, hori bai, bizkaiera osatua, horrela jendeak ikusi ahal izango du, dotore
|
edo
trajez jantzita dagoenak ere egiten duela bizkaieraz. Hori erabaki nuenetik, kalean ondarrutar eta markinar askok esan didate,
|
|
|
askok
|
edo
euskalkia egiten du edo erdaraz, eta hor ikaragarrizko arriskua dugu.
|
|
|
askok edo euskalkia egiten du
|
edo
erdaraz, eta hor ikaragarrizko arriskua dugu.
|
|
|
Batua
|
edo
estandarra erabilera formalerako esaten da: eskola, komunikabideak saio batzuetan besteetan baino gehiago eta beste zenbait gune.
|
|
|
Eskolan berezkoa da eredu formal hori hartzea; kontua da, Josunek esan duen bezala, ume askorentzat eskolako eredua besterik ez dagoela, eredu formal hori besterik ez dutela ezagutzen. Hor ikusi litzateke, eskolan bertan
|
edo
eskolatik kanpo antolatzen diren jardueratan euskalkia nola bultzatu; jakina, herri eta ibar batzuetan erraza da eta Bilbo baten nekezago izango da. Ahalegina egin da begirale eta beste aktore gehiagorekin handik eta hemendik gai hori bultzatzeko.
|
|
|
ETBko Sorginen Laratza saioan noizean behin agertzen da gazte talde bat eta aparteko kontsiderazioez gain oso aproposa izan daiteke gure gazteek ikusteko. Beharbada guretzako merkeak, txarrak
|
edo
ez dakit zer diren, baina gure gazteak horrelako gauzekin engantxatu egiten dira. Holako gauzak ere behar dira eta euskalkiek mendeetako hizkuntz herrikoia gorde dutelako, ikertu eta aztertzeko modukoak dira.
|
|
|
Esate baterako, Miren Agur Meabe idazleari entzun diodanez, idatzi behar duenaren arabera, berez bizkaiera ateratzen zaio eta berak berezkotasun hori errespetatu egin behar duela idazterakoan ere.
|
Edo
ez dakit zergatik ez diren atera behar ipuinen batzuk bizkaieraz, etxean gurasoek umeei irakurtzeko; edo herri aldizkarietan zerbait, edo akaso eleberri batean, sormenerako euskalkiak ere garrantzitsuak direlako. Badira leku batzuk batua bakarrik dutena, baina euskalkiei ez nieke kenduko lekurik idatzian, ez gaudelako hor egon daitekeen aberastasuna eta sormena desaprobetxatzeko moduan.
|
|
|
Esate baterako, Miren Agur Meabe idazleari entzun diodanez, idatzi behar duenaren arabera, berez bizkaiera ateratzen zaio eta berak berezkotasun hori errespetatu egin behar duela idazterakoan ere. Edo ez dakit zergatik ez diren atera behar ipuinen batzuk bizkaieraz, etxean gurasoek umeei irakurtzeko;
|
edo
herri aldizkarietan zerbait, edo akaso eleberri batean, sormenerako euskalkiak ere garrantzitsuak direlako. Badira leku batzuk batua bakarrik dutena, baina euskalkiei ez nieke kenduko lekurik idatzian, ez gaudelako hor egon daitekeen aberastasuna eta sormena desaprobetxatzeko moduan.
|
|
|
Esate baterako, Miren Agur Meabe idazleari entzun diodanez, idatzi behar duenaren arabera, berez bizkaiera ateratzen zaio eta berak berezkotasun hori errespetatu egin behar duela idazterakoan ere. Edo ez dakit zergatik ez diren atera behar ipuinen batzuk bizkaieraz, etxean gurasoek umeei irakurtzeko; edo herri aldizkarietan zerbait,
|
edo
akaso eleberri batean, sormenerako euskalkiak ere garrantzitsuak direlako. Badira leku batzuk batua bakarrik dutena, baina euskalkiei ez nieke kenduko lekurik idatzian, ez gaudelako hor egon daitekeen aberastasuna eta sormena desaprobetxatzeko moduan.
|
|
|
jarri duenik,
|
edo
gipuzkeraz
|
|
|
Ez bakarrik idatzian. Bertsolari batek ez du berba egiten berdin etxean
|
edo
lagunekin.
|
|
|
Zergatik? Eredu hori jasoagoa delako, berak horri batua
|
edo
bizkaiera jasoa deituko dio eta oso ondo ulertuko du. Hizkuntz normalizazioa ez da
|
|
|
Hori beste gauza bat da, eta hor bai, hor behar da eztabaida bat, baina ez euskaraz euskalkietan idatzi denean horretarako eredurik ez dagoelako. Beharbada, urte luzeetan beste bide batzuetatik ibili ondoren, ostera atzera begiratzerakoan ereduei begiratzen jakin ez delako
|
edo
. Ahozkoan, fonetika, fonologia eta beste gauza batzuk sartzen dira, baina idatzia baldin bada, hor morfologia, lexikoa eta sintaxia azken finean morfologian oinarritzen dena daude.
|
|
|
Literaturan ere, esate baterako, gauza bat da Frai Bartolome
|
edo
Felix Bilbao, «Ipuin barreka» edo San Martinen «Zirikadak». Iparraldeko esperientziari begiratuta, «Herria» aldizkariak 50 urtetik gorako historia dauka eta mailak bereizten dira:
|
|
|
Literaturan ere, esate baterako, gauza bat da Frai Bartolome edo Felix Bilbao, «Ipuin barreka»
|
edo
San Martinen «Zirikadak». Iparraldeko esperientziari begiratuta, «Herria» aldizkariak 50 urtetik gorako historia dauka eta mailak bereizten dira:
|
|
|
Euskalki desberdinak daudela kontuan hartuz, esan daiteke bateren batek besteek baino egoera okerragoa bizi duela, adibidez?
|
Edo
funtzio desberdina izan dezaketela euskalkiek batuari egin diezaioketen ekarpenari begira?
|
|
|
Oso zaila, euskaraz hitz egiten jarraitzen den neurrian behintzat. Austria, Baviera
|
edo
Suitzako aleman hiztun bati nongoa den nabaritzen zaion bezala... ahaleginak ahalegin euskaldunari ere ahoa zabaldu ahala nabaritzen zaio nongoa den. Ezagutu ditugun euskara hitz egiteko modu horietan akaso zer edo zer galduko da.
|
|
|
Austria, Baviera edo Suitzako aleman hiztun bati nongoa den nabaritzen zaion bezala... ahaleginak ahalegin euskaldunari ere ahoa zabaldu ahala nabaritzen zaio nongoa den. Ezagutu ditugun euskara hitz egiteko modu horietan akaso zer
|
edo
zer galduko da. Baina herri edo ibar bakoitzean egiten den hori, hori desagertzea oso zaila dela iruditzen zait.
|
|
|
Ezagutu ditugun euskara hitz egiteko modu horietan akaso zer edo zer galduko da. Baina herri
|
edo
ibar bakoitzean egiten den hori, hori desagertzea oso zaila dela iruditzen zait. Espainolak gutxi gorabehera Cervantesen garaitik du estandarra, eta Zaragoza inguruetara joan eta hango erdara hitz egiteko modua desagertu egin da?
|
|
|
Zerotik hasita ere, norbera bere ingurunean bizi denetik, handik 50 urtera soinuak
|
edo
dena delakoak aldatu egingo lirateke leku batetik bestera.
|
|
|
Mitxelenak berak esaten du, XVII. mendean Bizkaiko euskara eta Lapurdikoa XX. mendean baino gertuago zirela. Orduan, gauzak ondo bidean euskalkiak bateratuz
|
edo
urreratuz joan lirateke. Baina bateratzekotan badaude zaindu liratekeen gauza batzuk.
|
|
|
kendu behar denik euskara batutik,
|
edo
|
|
|
Ezagutzen dudan adibide bat, pediatra batena da. Euskalkia erabiltzen den leku batera, lehen eta behin euskaraz dakien pertsona bat bidaltzen ahalegindu zaitez, eta kontuan izan ezazu euskalkia ezagutzen duen
|
edo
ez. Komunikabideetan ere berdin, askoz garrantzitsuagoa da euskalkia irrati baten erabiltzea prentsa idatzian erabiltzea baino.
|
|
|
Hor justizia egin beharra dago, niri behintzat halako egoeratan tripak kanpora ateratzen zaizkit. Horrez gain, administrazioan oso desberdina da autonomikoa
|
edo
% 95eko euskaldungoa duen udala izatea. Lehentasunak aspaldi daude ezarrita, betetzen diren gero beste gauza bat da.
|
|
|
Galdera bat egin nahi nizuke, Josune. Badaude herri euskaldunak, Berriatua, Ondarroa
|
edo
dena delakoa. Irakaskuntza alor inportantea iruditzen zait eta irakaskuntzan ikusten dituzu aldenik alde dabiltzan irakasleak, eta ez dela kontuan hartzen horien euskara zelakoa den.
|
|
|
Irakaskuntza alor inportantea iruditzen zait eta irakaskuntzan ikusten dituzu aldenik alde dabiltzan irakasleak, eta ez dela kontuan hartzen horien euskara zelakoa den. Santurtziko bat topa dezakezu Antzuolan
|
edo
Ondarroan... Hori ezin da beste era batera antolatu?
|
|
|
Interes pittin bat badaukazu eta kontu horietan arreta berezia jarri behar dela esan badizute, ez dago alfabetatze ikastaro berezirik egin beharrik. Askotan gauza minimoak nahikoa izan daitezke bertako egitura bi
|
edo
hiru hartzeko. Bermeoko bat Donostiara badator, hirugarren edo laugarren astean ez dut uste arazorik edukiko duenik; alderantziz zerbait gehiago.
|
|
|
Askotan gauza minimoak nahikoa izan daitezke bertako egitura bi edo hiru hartzeko. Bermeoko bat Donostiara badator, hirugarren
|
edo
laugarren astean ez dut uste arazorik edukiko duenik; alderantziz zerbait gehiago. Bakoitzak berea hitz egingo du ez delako hain erraza bestearena hartzea.
|