2010
|
|
–mordoilotxoa bada ere? euskara herrikoia eta ulergarriaren alde egingo duten erraz zaleak, batetik, eta garbizaleak
|
edo
sabindar eskolakoak, bestetik. Augustin bigarren joera honetakoa zen.
|
|
Egindako lan guztiaren eta garaitutako buruko minen ordain gisa
|
edo
opari lez, idazkortz, eder bat eskaini zioten Augustini, idazten bidea irekitzen jarrai zezan.
|
|
Zorrozki begiratuz gero, Errepublika garaiko testuen artean ere bazen alderik. Nahita
|
edo
jakinaren gainean jokatu ohi zuen horrela, berak garbi ikusten baitzuen Ekinen idaztea, Euzkadin idaztea edota Egunaeuskarazko egunkari bakarrean euskaldun guztientzat idaztea ez zela berdin. Baina ñabardurak ñabardura, gehiago edo gutxiago, lexiko eta idazkera sabindarra erabiltzen zuen hauetan guztietan.
|
|
Nahita edo jakinaren gainean jokatu ohi zuen horrela, berak garbi ikusten baitzuen Ekinen idaztea, Euzkadin idaztea edota Egunaeuskarazko egunkari bakarrean euskaldun guztientzat idaztea ez zela berdin. Baina ñabardurak ñabardura, gehiago
|
edo
gutxiago, lexiko eta idazkera sabindarra erabiltzen zuen hauetan guztietan.
|
|
Idazkera, garai hartan beraren berezitasunak
|
edo
beti berdin berdin erabiltzen zituen formak errespetatuz, egokitu egin du prestatzaileak, gaurko irakurleari errazago gerta dakion. Zehatz mehatz azaltzen ditu sarrerako Argitalpen honetazatalean.
|
|
Haren gaiak
|
edo
arloak lau direla dio liburuaren prestatzaileak: Kronikak, artikuluak, olerkiak eta antzerkiak.
|
|
Augustinek ikuspuntu biak eukazan bere begi bihotzetan. Beretzat kultura eta politika euskeraren zerbitzuan egozan, eta gehiago, euskera zan kulturaren eta nazionalismoaren arima
|
edo
sustraia.
|
|
Augustinen etxean ez zen sekula egunkaririk falta, ez eta gertuko albisterik ere: aitak beti zeukan zer kontatua, zela egunkari
|
edo
aldizkarietan irakurritakoa, zela aroztegian gertatutako bitxikeria edota batzokian entzundako jakingarririk. [?] Etxean ikasi zuen, beraz, Augustinek, ohiturak ezagutu, maitatu eta gordetzen; kontuei adi egon eta entzuten; handik eta hemendik jasotako gertaerei gorputza ematen; eta hurbileko errealitatea interpretatzen eta maitatzen.
|
|
Augustinen biografiaren idazleak haren bizitzaren, ibilbidearen oinarri izango ziren bost zutabe aipatzen dizkigu: albistearekiko
|
edo
berrikuntzarekiko grina, ohiturak ezagutu eta gordetzeko ahalegina, eliz betekizunekiko gogoa, irakurzaletasun asegaitza eta itsasoarekiko lilura.Txiki txikitatik jaso omen zituen horiek Augustinek.
|
|
Gaixoaldian mundu berri baten aurkikuntza
|
edo
antzeko zerbait sumatu zuen. Filosofiarekin egin zuen topo, pentsamendua eraikitzen laguntzeko tresnarekin.
|
|
Hasieratik ikusi zuten zerbait harengan; euskal kulturarako traza ona
|
edo
–Eta dei egiten hasi zitzaizkion handik eta hemendik.
|
|
Garai hartan, behin eta berriro gaixoaldien zartadak eraginik
|
edo
, Augustin bere etxeko txokoan kiribildu zen. Etxekoekprestatuzutenespazioa, Augustinek bere gauzetarako erabiltzeko:
|
|
–Ondarru?
|
edo
–Ondarrutik, zen bere txokoaren izena eta. Zutarra?
|
|
Momentuz daukagun bidea erabili izan da Donostiako gotzain barria aukeratzeko orduan. Bide berbera erabili izan da orain arteko gotzainak aukeratzeko be, esaterako, Jose Mª Setien
|
edo
Juan Mª Uriarte eta baita beste mendebaldeko Eliza Katolikoaren gotzain guztiak aukeratzeko be. Garbi dago, bada, Jose Ignacio Munilla Donostiako legezko gotzaina dogula.
|
|
Guggehein Urdaibaiko egitasmoaren alde bazagoz, berehalaxe hasiko jatzuz inguruan zaunkaka. Bilboko futbolariak Euskadiko selekzioaren alde badagoz, Donostiakoak aurka
|
edo
alderantziz. Eta danean olantxe gabiltza.
|
|
Eta Elizan be, eztabaidak ez dira atzo goizekoak. San Pauloren kartak
|
edo
Apostoluen eginak irakurtzea edo Elizaren historia apur bat jakitea, nahikoa dogu. San Benitok bere erlijiosoei emondako erregela famatuan arrisku hori aitatzen dau.
|
|
Eta Elizan be, eztabaidak ez dira atzo goizekoak. San Pauloren kartak edo Apostoluen eginak irakurtzea
|
edo
Elizaren historia apur bat jakitea, nahikoa dogu. San Benitok bere erlijiosoei emondako erregela famatuan arrisku hori aitatzen dau.
|
|
Batetik, guardia zibilak ikusi eta entzun ondoren, hauxe sentitu dut: zigorgabetasun
|
edo
inpunitate kontzientziaz jokatzen dutela. Hau begi bistan jartzeko adibide xume bat baino ez dut aipatuko hemen.
|
|
egon ez balitz, zer gertatuko zen? (Galdera honek, gure herritar askok Audiencia Nacional horretan aurkitu (eta aurkituko) duten giroaz arduratzera bultzatzen
|
edo
eramaten nau. Kezkatzeko eta izutzeko moduko giroa, inolako zalantzarik gabe!
|
|
2.3. Ez nuke inola ere idazki hau amaitu nahi gure auzian. Herri salaketa, ren ordezkaritza izan duten. Dignidad y Justicia? (DyJ) eta AVT elkarte
|
edo
taldeez zerbait esan barik. Euren izenean aritu diren abokatuak gogorrak baino gogorragoak izan dira.
|
|
Formalitate batzuk bete ondoren, etxeko guztiak jangelara bilarazi zituzten eta neroni nire gelara eraman. 01:30ak
|
edo
ziren. Lau ordu inguru eman zituzten nire paperak eta gelako guztia miatzen.
|
|
Honek kaperara 30, ko bisitaldia egiten utzi zidan. Ondoren behera joan, galdera batzuk egin eta paper bat sinatzeko eskatu zidan polizia
|
edo
g.z. batek. Ezetz erantzun nion, neure abokatua behar nuela.
|
|
+ 08:00etan
|
edo
Madrilako bidea hartu genuen burua makur patrol(?) batean eta eskuburdinak jarrita, eskuak atzealdera eramanda. Zorionez pixka bat beranduago eskuburdinak kendu eta eskuak aurrealdean ipintzen utzi zidaten.
|
|
Ordua: 13:00
|
edo
–Gure egonaldi inkomunikatua hasieran 3 egunekoa izan behar zen.
|
|
salbuespenak? gela eta komunaren barruan eta forentsea (medikua alegia)
|
edo
beste karguren bat ikustera joatean. Orduan hasi zen infernu haren ezagupen eta dastapena:
|
|
Orduan hasi zen infernu haren ezagupen eta dastapena: Ateko gelak gogor jo eta. Begiak itxita eta pareta ondoan zutik!, entzuten zen noiznahi ni nengoen ziegan
|
edo
ingurukoetan, ateak ireki edoeta ixteko kolpe latzak. Kanpoan zarata ezberdinak (gizonezko eta emakumezkoen ahotsak?
|
|
Kanpoan zarata ezberdinak (gizonezko eta emakumezkoen ahotsak? baxuagoak
|
edo
ozenagoak, oihu handiak), e.a.. Neure, ziegan beste lagun bat.
|
|
Ziztatu egin zuten ustea dut, erabat isildu baitzen.Handik ordu pare batera oihuka(. Epailearengana eraman!? errepikatuz) hasi arte, buruaz atean
|
edo
paretan kolpeak joz. Izugarria izan da, beldurgarri eta hunkigarria aldi berean.
|
|
Indefentsiosentsazioa erabatekoa! Erlojurik ez, eguneko argirik ez, izara eta ohe burukorik ez, hots ikaragarriak noiznahi, begiak itxi eta burua makurtu beharra edonor gelara sartu
|
edo
norbait gelatik irtetean, arropa garbirik ez, dutxarik ez, kaleko hotsik ez.
|
|
Hura atsedenaldia! 5 minutu
|
edo
igaro eta atzera infernura: –Begiak itxi!
|
|
Kontzientzia garbi garbia dut ETArekin inoiz ez baitut inolako harreman
|
edo
bestelako zerikusirik izan eta, bestalde, Jaunaren Espiritua nigan sumatu dut(. Zu nirekin bazaude, nor nire kontra??). Lagunentzat eta neure buruarentzat ere eskatu diot Jaunari bere laguntza, bere Espiritua.
|
|
Burua makur!?) eta itzultzerakoan pertsona bat, nirean?. Zerbait eskatu
|
edo
egin zuelako, berehala ezagutu nuen: Xabier Oleaga.
|
|
zergatik bera bai eta ni ez? Besteen jukutriaz jabetuz, nolabait sentimendu negatibo
|
edo
dena delako hura gainditzea lortu nuen.
|
|
baitzen niretzat egoera hura eta egozten zitzaizkidan karguak! Otartekoak eta ekarri zuten guztia gogotik jan nuen, elikagaien bidez ere indarra hartu nahian
|
edo
. Ura, berriz, ezer gutxi edan nuen, ez bainuen ziegatik at zegoen komunera joan nahi izaten, ahalik eta gutxien, umiliazio edo bexazio berri bat ez jasatearren, joanez gero, bestelako?
|
|
Otartekoak eta ekarri zuten guztia gogotik jan nuen, elikagaien bidez ere indarra hartu nahian edo. Ura, berriz, ezer gutxi edan nuen, ez bainuen ziegatik at zegoen komunera joan nahi izaten, ahalik eta gutxien, umiliazio
|
edo
bexazio berri bat ez jasatearren, joanez gero, bestelako, atentzio eta tratuak ematen zizkiguten-eta.
|
|
Lo nengoela iratzarri ninduten. Ez dakit zer ordu zen, ilunabar aldea
|
edo
uste dut. Gelan hitz egitea debekatua egoteaz gainera, elkarri begiratu ere ez genion egin behar disgusturen (zigorren) bat jaso nahi ez bagenuen.
|
|
Beti goian, ez gure ziegetan noski! Lo geunden Xabier eta biok ohe bakarraren gainean, bakoitza zati erdia
|
edo
hartuz (makur makur eginda, baina ondo). Ateko danbatekoak eragindako sustoa gainetik kendu ezinik eraman ninduten pasilo batzuetan barrena, gela hotz batera.
|
|
Eta neuk: . Neronek bizi izandakoa egiaz kontatzeagatik hau
|
edo
bestea sufritu behar badut, onartua eta nireganatua daukat. Zuk indarrez zerbait esatera behartzen banauzu, esan egingo dizut zuk entzun nahi duzuna, ez egia baina?.
|
|
Itaunketa luze zihoan. Hasierako ordu laurdena
|
edo
pasata, paretatik besoak jaisteko esan zidan batek. Deskantsu ederra hartu nuena!
|
|
Posible al da flexio ariketa pare bat egitea eta gero zuen galdeketarekin segitzea?? Harritu
|
edo
egin zirela iruditu zitzaidan, nire ausardiagatik. Denbora pixka bat igaro eta buru zenak edo:
|
|
Harritu edo egin zirela iruditu zitzaidan, nire ausardiagatik. Denbora pixka bat igaro eta buru zenak
|
edo
: –Puedes hacer las flexiones?.
|
|
–Orduan zertarako behar dut abokatua?? Eta ezetz borobila eman nion deklaratzeari, epailearen aurrean egingo nuelakoan halaxe erabakia bainuen aurretik, beti ere abokatuak beste zer
|
edo
zer egitea hobe nuela sinistarazten ez bazidan. Berriz ere infernura!
|
|
Burutik hauxe pasatu zitzaidan: Gutako norbait hil da
|
edo
haietako inor hil dute atentaturen batean! Ezin kontua argitu!
|
|
A/ Giro ez gizatiarrak bere hartan jarraitu zuen, hotsak, zaratak, ate kolpeak e.a. askoz leunagoak baziren ere. Ziegetan ere nahiko lasai utzi gintuzten, nirekin zegoen X. Oleaga birritan
|
edo
eraman bazuten ere.
|
|
eta gora eraman ninduten betiko moduan (hitzik esateke, burumakur eta begiak itxita, nahi zuten lekuan utzi bitartean). Hango gela txiki batean utzi ninduten bakarrik eta minutu pare bat
|
edo
igarota gizon bat iritsi zen: 45 urte ingurukoa, paisanoz jantzia eta g.z.en kapitaina zena (bere hitzetan).
|
|
Kontua, pentsatu nuen? ez da dirua, baizik eta infernu hartan pertsonak tratatzeko zuzentasuna
|
edo
bidegabekeria. Kontua giza eskubideetan datza, erabat ez errespetatuak izan direnak, lehenengo minututik amaiera arte infernu hartan.
|
|
Espero gabeko bisitaldia noiz eta zergatik suertatu zen ezin dut argitu. Igandean, goizeko orduetan (06:00etan
|
edo
–) izan zelakoan nengoen, baina forentseak esan edo adierazi zidanez larunbatean izan zen. Larunbat iluntzean edo gauean?
|
|
Espero gabeko bisitaldia noiz eta zergatik suertatu zen ezin dut argitu. Igandean, goizeko orduetan (06:00etan edo?) izan zelakoan nengoen, baina forentseak esan
|
edo
adierazi zidanez larunbatean izan zen. Larunbat iluntzean edo gauean?
|
|
Igandean, goizeko orduetan (06:00etan edo?) izan zelakoan nengoen, baina forentseak esan edo adierazi zidanez larunbatean izan zen. Larunbat iluntzean
|
edo
gauean. Ez daukat gehiago argitzerik!
|
|
Barrutik indartsu, kementsu sentitu nintzen neure baitan, gauza?
|
edo
sentimendu eta erabaki batzuk oinarri hartzen zutela ikusiz. Aipa ditzadan, besteak beste, honako hauek:
|
|
Froga gisa galdera hau botako nieke (batez ere ama hari): Zure seme alabei
|
edo
maite dituzun senide edo adiskideei kontatuko al zenieke zure lana infernu horretan zein den. Urrikalpena barne barneraino sartua nuen eta malkoak isurarazten zizkidan, barnea guztiz hunkiturik nuelarik.
|
|
Froga gisa galdera hau botako nieke (batez ere ama hari): Zure seme alabei edo maite dituzun senide
|
edo
adiskideei kontatuko al zenieke zure lana infernu horretan zein den. Urrikalpena barne barneraino sartua nuen eta malkoak isurarazten zizkidan, barnea guztiz hunkiturik nuelarik.
|
|
Garbi dut neure, bokazioa? ?
|
edo
hitzez esaterik ez dudan, zera, hori?
|
|
1.1. Auzi nagusia
|
edo
sumarioa
|
|
1.2. Auzi ekonomikoa
|
edo
prozedura laburtua
|
|
2003 urteko urrian gertatu zen: orduan Del Olmo instrukzio epaileak sumarioa
|
edo
auzi nagusia bitan banatu zuen eta 2007.ean bultzada erabakigarria eman zion, 3 lagun gehiago inputatuz eta auzi hau epaiketa bidean jarriz.
|
|
Gauza bitxia dago auzi honetan: ustezko delitu ekonomikoek, EGUNKARIA SAk egindakoek, harreman
|
edo
lotura zuzena dute erakunde hauekin: Eusko Jaurlaritza eta Gipuzkoako Foru Aldundiarekin.
|
|
guk pasatakoaz aparte, langile mordoa kalean, lanik gabe, zenbait enpresa zerraturik, akziodunak kalteturik, irakurle mordoa euskal egunkaririk gabe e.a. Kalte ordainik izango al da hauentzat guztientzat? Espainiako Audiencia Nacional delakoan zuzentasunik balego, kalte izugarri hau nolabait arintzen
|
edo
biguntzen zerbait egin lukete.
|
|
2. Auzi nagusiari
|
edo
sumarioari dagokion epaiketa amaitu da. Eta orain, zer?
|
|
2.1. Itxaropena eta baikortasuna
|
edo
optimismoa.
|
|
Epaiketa bukatu arte, berriz, ez naiz baikor
|
edo
optimista izan. Edo bai, baina gutxi, ez bainintzen fiskalaren jarreraz fidatzen.
|
|
Epaiketa bukatu arte, berriz, ez naiz baikor edo optimista izan.
|
Edo
bai, baina gutxi, ez bainintzen fiskalaren jarreraz fidatzen. Orain, bai, fiskalak bere jarrerari tinko eutsi dio hasieratik amaiera arte eta 5 auzipetuon askatasuna edo absoluzioaren alde egin du inolako dudarik gabe.
|
|
Edo bai, baina gutxi, ez bainintzen fiskalaren jarreraz fidatzen. Orain, bai, fiskalak bere jarrerari tinko eutsi dio hasieratik amaiera arte eta 5 auzipetuon askatasuna
|
edo
absoluzioaren alde egin du inolako dudarik gabe. Ez dakit beste noizbait gertatu ote den holakorik Audiencia Nacional delakoan!
|
|
Guk lantto honetan 1870ko Sallaberriren ahapaldi argitaragabeak
|
edo
zentsuratuak emango ditugu batez ere. Ahapaldi horiezaz gainera, bestalde, interesgarria den beste eredu bat ere eman asmo dugu, Chambra kahierrekoa.
|
|
Kantuaren gertaera, Jean Haritschelharrek argitu zuenez, Atharratzeko Arengarai(
|
edo
modu laburtuan Arañe edo Arrañe3) auzoko neskatila jabegai edo, prima, ri zuzendua da. Barkoxeko herri tradizioari jarraiturik, Etxahunen beraren biloba txipia zen Madame Poussard en arauera, kantuaren egilea Pierre Topet. Etxahun?
|
|
Kantuaren gertaera, Jean Haritschelharrek argitu zuenez, Atharratzeko Arengarai (edo modu laburtuan Arañe
|
edo
Arrañe3) auzoko neskatila jabegai edo, prima, ri zuzendua da. Barkoxeko herri tradizioari jarraiturik, Etxahunen beraren biloba txipia zen Madame Poussard en arauera, kantuaren egilea Pierre Topet. Etxahun?
|
|
Kantuaren gertaera, Jean Haritschelharrek argitu zuenez, Atharratzeko Arengarai (edo modu laburtuan Arañe edo Arrañe3) auzoko neskatila jabegai
|
edo
–prima, ri zuzendua da. Barkoxeko herri tradizioari jarraiturik, Etxahunen beraren biloba txipia zen Madame Poussard en arauera, kantuaren egilea Pierre Topet. Etxahun?
|
|
lanean (Euskera, XIV XV,, batez ere 684 orrialdeetan) bezala kantu osatu bat ematen da, hau da, kantu desberdinen ahapaldiz osatutako kantu, facticio?
|
edo
–osatuago, bat.
|
|
Kantaren autoretza
|
edo
egiletza Etxahuni egotzi izan zaio. Uste horren froga edo irozgarriak bat baino gehiago dira.
|
|
Kantaren autoretza edo egiletza Etxahuni egotzi izan zaio. Uste horren froga
|
edo
irozgarriak bat baino gehiago dira. Barkoxeko herri tradizioa, batetik, garai bateko kantarien ustea.
|
|
Hasera bukaera hauek kanta paperetako eitea dute hasera ahapaldi bat eta bukaera ahapaldi bat dutela. Gure ustean behintzat bukaera ahapaldiak Etxahuen estiloko silu
|
edo
zigilu nabarmenagoa du. Autore ezagunak sortutako kanta asko tradizionaldu egin dira, denok dakigunez.
|
|
–Ahaire zahar huntan bi breset berririk? hasiera klitxetu
|
edo
–ihartu, bat dugu.
|
|
–Herri metafora da Graziano Anduagaren liburuan agertzen denez Jaungoikoa eskilara egilea dela, goikoak behean jartzen dituelakoa eta behekoak goian, denboraren joanean. Gure irudi hau landu
|
edo
kultuagoa dirudi.
|
|
10. Ez da garbiegi ikusten minrso
|
edo
horrelako zerbait transkribitu dut lehenengo aldiz.
|
|
Eliodelakoa ez lirodugu, hots,, ez lezake?. Ehiztariak ez lezake hartu
|
edo
ehizatu erbia tirorik tiratu gabe. Gure ereduko elioikusten dugu KKKko ereduan eta espalizoaditza ere eredu berean.
|
|
Zazpigarren eta zortzigarren ahapaldien artean eten puntuez hutsune bat dakar. Hutsune hori lau marrako eten puntuez datorrenez gero, badirudi ahapaldi bat isildu
|
edo
ezkutatu duela. Honelaxe dio Haritschelharrek gorago aipatu dugun lanean(. L, oeuvre poètique de Pierre Topet Etchahun?, Euskera,, 684 or.):
|
|
Salaberriren liburuan eten puntuek kantua luzeagoa dela adierazi nahi dute. Bestela esan, puntu suspentsiboak kantaren azkenean
|
edo
kantaren beste bi ahapaldiren artean, batez ere zentsura adierazteko dira, itxurak direnez11 Gure ustez, ordea,
|
|
11. Batzuetan besterik gabe kanta ez dela bukatzen adierazteko da, gure ustean.
|
Edo
aldaera asko izan ahal dituela adierazteko. Halaxe uste dugu. Iruten ari nuzu?
|
|
Halaxe uste dugu. Iruten ari nuzu? kantarekin
|
edo
–Chorittua, nurat hua? –
|
|
–
|
edo
–Amadioaren phena, edo. Goizetan jelkhitzen da?
|
|
edo. Amadioaren phena?
|
edo
–Goizetan jelkhitzen da? . Beste batzuetan izan liteke zentsuratua, halaxe izan liteke. Ollanda gazte?
|
|
. Beste batzuetan izan liteke zentsuratua, halaxe izan liteke. Ollanda gazte?
|
edo
–Ostiraletan duzu?. Sallaberriren liburuan agertzen diren eten puntuek izan ditzakete funtzio gehiago ere12.
|
|
Artzain munduko metaforabideari jarraiturik iruzkindu dezagun Gure olhan sartzeko desir handireki. Emakume gazteak artzainaren etxean(
|
edo
metaforikoko ardi txabolan) sartzeko gogo handia du. OlhaZuberoako euskaran bortuetako, ardi txabola?
|
|
dugu Zuberoako, erbajia?, hau da, belarra jateko alhagiaedo, bazkalekua?. Belarra jateko pentzearen saria
|
edo
dirua nonbait ordaindu beharra egongo zen. Artzainak ez du onartzen haurdun utzi duen emakumea bere umearekin joan dadin bere etxera bizitzera.
|
|
Horrexegatik uxatzen du gure olhan sartzeko eztizü zereki esanez. Hau da, bere artegian
|
edo
olhan sartzeko ez duela zerekin, sor eta gogor erantzunik.
|
|
Antxuaren metaforabidea
|
edo
sinbolismoa ez da askorik ematen XVIII lirikan. Hegaztien (uso luma gris, usaphal, esparber, eta abar) eta lilien sinboloak erabiliagoak dira.
|
|
Hegaztien (uso luma gris, usaphal, esparber, eta abar) eta lilien sinboloak erabiliagoak dira. Inoiz
|
edo
behin, ordea, artzain munduko sinboloak agertzen zaizkigu. Eman dezagun, kasurako, Aita Donostiak bildu eta argitara zuen. Urso xuri?
|
|
Ahapaldi bi hauetako lehenean artzain bat galdu duen arkazte
|
edo
antxuaren gainean doloretan dagoela dio. Artzain hori, bortü goretakoa?
|
|
9. Azken hitz
|
edo
ondorioa
|
|
Hemeretzigarren mendeko kantu libururik famatunetariko batean, 1870ko Chants populaires du Pays Basquelanean, kantu batek bere eten puntuekin sekretu
|
edo
enigma bat eskaintzen zuen. Nik behintzat behin baino gehiagotan galdetu diot neure buruari zein ote zen alderdi ezkutatua, zein ote zen ilargiaren alde iluna eta estaria?
|
|
Salaberriren beraren paperetatik bi ahapaldi berri eta beste lauren aldaerak ekarri ditugu hona. Gure asmo nagusia testuak fidel eskaintzea izan da, gerora era bateko
|
edo
besteko ikerketa saio eta lanak egin ahal izateko.
|
|
Horrelakoak dira gainerako guztiak, batzuk lorezaintza komertzialari esker munduan zehar artifizialki eta beti gizakiaren eskutik asko hedatu badira ere, Magnolia grandifloraesate baterako. Baina unibertsitarioak garen,
|
edo
izan garen, neurrian, unibertsalak ere izan behar dugu. Horrexegatik, zuhaitz espezie bakoitzaren jatorria eta gaur egungo hedadura oso mugatuak izan arren, bost kontinenteetariko bakoitzak badu bere ordezkaria guk landatuko dugun zu haitz bilduma horretan.
|
|
Ainbesteraño tristetutzen naizEremu zabal oyetan, Arbolak, mendi eta errekakFalta diran zelayetan, Non etorri ta eseritzeanOmb tzar onen za, etan,
|
Edo
igo ta osto tartianBere adar bikañetan ¡ Ene! ¡ Amatxo!
|
|
Sortaldekoa, lehen komunismo azpian izan zana, oso ezbardina da, baina han be Polonia-k eta Kroazia-k, esate baterako, eboluzino guztiz apartekoa izan dabe, hareen egoerea eta erristentzia lehenago be bereziak izan ziranez. Baina horregaitik, hain zuzen, Bielorrusia zein Ukraina,
|
edo
, gehiago oindino, Siberia eta Kazakistan bisitatzea hunkigarria izan zan niretzat, gizarte aldetik eta erlijino aldetik daben beharrizan gorriagaitik. Itxaropena, konfiantza eta adorearen beharrizenean sentidu nintzan.
|
|
Holako espresibidadean antzekoak dira indiarrak. Indian txirotasunaren eta aberastasunaren,
|
edo
behintzat ekonomi dinamismoaren, arteko aldea, kontrastea, ikaragarria da sarri. Historian herri baketsua izan da gehien baten eta kanpokoa hartzeko irekia.
|
|
Gaur egun komunikabideen bidez urrineko barriak leku askotara heltzen dira. Horretan gure herria, zoritxarrez, ETAren egintzez da ezaguna sarriegi, eta horrela beste lurralde batzuetako gerra eta terrorismoaz antzeratua
|
edo
bardindua. Holakoetan azalpena emon beharra izan neban, gure herria historiaz eta kultura sendoz bakezalea, errespetu handikoa dala(, lotsa?
|
|
Hau gaineratu gura dot hemen: Gure herriaren historiak eta kultura egoereak berez beste holakoen antzeko zoria ulertzeko erreztasuna
|
edo
bidea emoten deuskue.
|
|
–Gaur
|
edo
biar, egungo urbiltasuna igarotakoan, eta gauzak atzenduxe zaizkigunean, orduan lagungarri ona gertatuko da gure erriaren kondaira bizia azpi azpitik ezagutu nai dutenentzat. Batez ere aragi bizitan datoz Arrasatek ogeigarren gizaldiko azken laurdenean eduki dituen kinka eta azimi, ak, krisialdiak, gizonak, erakundeak, kirolariak eta abar.
|
|
–Zoriontzen zaitut biotzez, Joxe Manuel, ain ertzain
|
edo
polizitxalogarria izan zeralako. Ondoren datozenak badute zugandik zer ikasi.
|
|
Tori eta toma! Hau ez duk Erroma, are gutxiago broma, Jehova
|
edo
Mahoma
|