|
2005
|
|
|
Muga objektibo eta gaindiezin batzuk kontuan eduki behar dira: hala nola, 20 urte baino gehiago(
|
edo
, salbuespenez, 25, 30 edo 40) ez dela beteko edota zigorrik astunenaren hiru halakoa baino gehiago ez dela betearaziko. Epaian zigorrak, guztiak, ezartzen dira, baina gero aipatu metaketa juridikoaren mugak martxan jar daitezke eta benetako kondena murriztu.
|
|
|
Muga objektibo eta gaindiezin batzuk kontuan eduki behar dira: hala nola, 20 urte baino gehiago (edo, salbuespenez, 25, 30
|
edo
40) ez dela beteko edota zigorrik astunenaren hiru halakoa baino gehiago ez dela betearaziko. Epaian zigorrak, guztiak, ezartzen dira, baina gero aipatu metaketa juridikoaren mugak martxan jar daitezke eta benetako kondena murriztu.
|
|
|
bai hirugarren gradua, bai askatasun baldintzatua, bai irteteko baimenak, bai eta espetxeetako onurak ere, emateko orduan, neurketa erreferentzia ez dela izango, betearazi behar diren urte kopuruarena, epaietan ezarri zirenena baizik. Beraz epaietan ezarritako urte kopuru nominala oso altua izanez gero, 78 artikuluaren ondorioz aipatu erakunde juridikoak praktikan behin betiko blokeaturik gertatuko lirateke, barneratuak askatasun erregimenik
|
edo
irteteko baimenik espetxealdi osoan zehar lortzerik izango ez duelako.
|
|
|
Abiapuntu berbera bada ere, aldaketak nabarmenak dira terrorismo delituei (eta antolatutako delitugintzari) dagokienez4 eta horiek areago gogortzen dute berez salbuespenezkoa den sistema hau. Lehenik eta behin, benetako betearazpen sistema berezia legez automatikoki martxan jartzen da (arau orokorra), epaile
|
edo
auzitegien erabakimenetik at alegia.
|
|
|
Terrorismo delituei 78 artikuluko bi erregimen ezberdin aplikatu ahal zaizkie: bata, bi terrorismo delitu
|
edo
gehiago egin direnean eta horietako batek, behintzat, 20 urte baino gehiagoko espetxealdi zigorra aurrikusten baldin badu. Izan ere, kasu horretan delitu pilaketa egiteko muga objektiboa 40 urtekoa izango da-eta eta horren ondorioz ex legem aplikatu baharko da zigorrak betearazteko sistema berezia.
|
|
|
Eta, ia? diogu, zeren eta hirugarren graduaren kasuan edota askatasun baldintzatuaren kasuan betearazpen sistema zorrotza alboratzekoa izan baititeke kondena agortzeko bostena
|
edo
zortzirena falta denean. Teoriaz beraz 32 edo 35 urte bete ondoren (40 urtekoa orain da-eta, betetzeko kopuru gorena), zaintza epaileak kontsidera lezake ea hirugarren gradua edo askatasun baldintzatua salbuespenez ematekoak diren, horretarako gizartean birsartzearen aldeko iragarpen bakoiztua egon delarik.
|
|
|
diogu, zeren eta hirugarren graduaren kasuan edota askatasun baldintzatuaren kasuan betearazpen sistema zorrotza alboratzekoa izan baititeke kondena agortzeko bostena edo zortzirena falta denean. Teoriaz beraz 32
|
edo
35 urte bete ondoren (40 urtekoa orain da-eta, betetzeko kopuru gorena), zaintza epaileak kontsidera lezake ea hirugarren gradua edo askatasun baldintzatua salbuespenez ematekoak diren, horretarako gizartean birsartzearen aldeko iragarpen bakoiztua egon delarik.
|
|
|
diogu, zeren eta hirugarren graduaren kasuan edota askatasun baldintzatuaren kasuan betearazpen sistema zorrotza alboratzekoa izan baititeke kondena agortzeko bostena edo zortzirena falta denean. Teoriaz beraz 32 edo 35 urte bete ondoren (40 urtekoa orain da-eta, betetzeko kopuru gorena), zaintza epaileak kontsidera lezake ea hirugarren gradua
|
edo
askatasun baldintzatua salbuespenez ematekoak diren, horretarako gizartean birsartzearen aldeko iragarpen bakoiztua egon delarik.
|
|
|
4 Orain arte aipatu bi aldaketak delitu astun
|
edo
oso astunetara murrizten ziren. Espetxeetako Lege Organiko Orokorreko 72.5 artikuluak aurrikusten duenak, ordea, delitu guzti guztietara zabaltzen du bere eragina.
|
|
|
5 Orain arte aipatu betekizun berriak
|
edo
lege aldaketak terrorismo delituetan bere eragina zabaltzen bazuten ere, delitu guztietara ere aplikatzekoak ziren, gehienetan ordea zorroztasun txikiagoz. Baina bada oraindik aipatu gabe utzi dugun azkeneko aldaketa terrorismo delituei, baita antolatutako delitugintzari ere?
|
|
|
Alegia: agintariekin elkarlanean modu aktiboan aritu behar da, talde terroristaren beste delituak sahiesteko;
|
edo
bere delituaren ondoreak arintzeko; edo beste terrorismo delituen erantzule identifikatu, harrapatu edo prozesatzeko, edo frogak eskuratzeko; edo taldeen jarduera edo jarraipena sahiesteko.
|
|
|
Alegia: agintariekin elkarlanean modu aktiboan aritu behar da, talde terroristaren beste delituak sahiesteko; edo bere delituaren ondoreak arintzeko;
|
edo
beste terrorismo delituen erantzule identifikatu, harrapatu edo prozesatzeko, edo frogak eskuratzeko; edo taldeen jarduera edo jarraipena sahiesteko.
|
|
|
Alegia: agintariekin elkarlanean modu aktiboan aritu behar da, talde terroristaren beste delituak sahiesteko; edo bere delituaren ondoreak arintzeko; edo beste terrorismo delituen erantzule identifikatu, harrapatu
|
edo
prozesatzeko, edo frogak eskuratzeko; edo taldeen jarduera edo jarraipena sahiesteko.
|
|
|
Alegia: agintariekin elkarlanean modu aktiboan aritu behar da, talde terroristaren beste delituak sahiesteko; edo bere delituaren ondoreak arintzeko; edo beste terrorismo delituen erantzule identifikatu, harrapatu edo prozesatzeko,
|
edo
frogak eskuratzeko; edo taldeen jarduera edo jarraipena sahiesteko.
|
|
|
Alegia: agintariekin elkarlanean modu aktiboan aritu behar da, talde terroristaren beste delituak sahiesteko; edo bere delituaren ondoreak arintzeko; edo beste terrorismo delituen erantzule identifikatu, harrapatu edo prozesatzeko, edo frogak eskuratzeko;
|
edo
taldeen jarduera edo jarraipena sahiesteko.
|
|
|
Alegia: agintariekin elkarlanean modu aktiboan aritu behar da, talde terroristaren beste delituak sahiesteko; edo bere delituaren ondoreak arintzeko; edo beste terrorismo delituen erantzule identifikatu, harrapatu edo prozesatzeko, edo frogak eskuratzeko; edo taldeen jarduera
|
edo
jarraipena sahiesteko.
|
|
|
ezberdinetako edukietan oinarriturik: hala nola, bide terroristak eta helburuak nahastuz
|
edo
jarduera deliktiboa bertan behera uztea eta taldekidearen salaketa maila berberean jarriz.
|
|
|
Teoriaz Espetxeetako LO Orokorraren eredua indibidualizazio zientifikoaren sistema dugu, preso bakoitzaren azterketa egin ondoren (gizartean birsartzeko) tratamendurik egokiena sustatzen duena. Denborak ez luke zertan halabeharrez eragin beharrik tratamenduaren gradu batean
|
edo
bestean sailkatzea, kondenatuaren inguruko diagnostiko eta iragarpena baizik. Aztertu ditugun aldaketek, ordea, badute helburu argia:
|
|
|
Hori inon baino argiago islatu da terrorismo delituetan. Gogora dezagun, esaterako, segurtasun epea, terrorismo delituetan, atzera bueltarik ez duela;
|
edo
baldintzapeko askatasuna modu ez ohikoan aurreratzeko aukerak terrorismo delituetan ex legem erabiltzerik ez dagoela; edo delitu pilaketen kasurik gogorrenetan 40 urte benetan, eraentza itxian, betetzeko erregimen berezia ezarri dela.
|
|
|
Hori inon baino argiago islatu da terrorismo delituetan. Gogora dezagun, esaterako, segurtasun epea, terrorismo delituetan, atzera bueltarik ez duela; edo baldintzapeko askatasuna modu ez ohikoan aurreratzeko aukerak terrorismo delituetan ex legem erabiltzerik ez dagoela;
|
edo
delitu pilaketen kasurik gogorrenetan 40 urte benetan, eraentza itxian, betetzeko erregimen berezia ezarri dela.
|
|
|
Baina ideologiak, aspalditik dakigu, besterik gabe ez du delitu egiten. Ideologia iragazki bat ezarri nahi izan da, hortaz, gure aburuz, hirugarren gradua
|
edo
baldintzapeko askatasuna legez baztertuta ez dauden kasuetan ere de facto indargabetzeko. Izan ere elkarlaneko betekizuna delitu guztietan, eta ez soilik astunenetan?
|
|
|
Indibidualizazio zientifikoaren sistema alboratu egin du legegileak eta hori delitu mota guztietan eta astuntasun guztietakoetan hala izan bada ere, terrorismo delituetan are nabarmenagoa dugu. Lehengo ereduaren ordez, labur labur esanda, askatasuna nola
|
edo
hala ekartzen duten erakunde juridikoak jokoz kanpo utzi nahi ditu eredu berriak, behin espetxealdira kondenaturik barneratuak denbora eraentza itxian, eta ez eraentza irekian edo baldintzapeko askatasunean, pasa dezan.
|
|
|
Indibidualizazio zientifikoaren sistema alboratu egin du legegileak eta hori delitu mota guztietan eta astuntasun guztietakoetan hala izan bada ere, terrorismo delituetan are nabarmenagoa dugu. Lehengo ereduaren ordez, labur labur esanda, askatasuna nola edo hala ekartzen duten erakunde juridikoak jokoz kanpo utzi nahi ditu eredu berriak, behin espetxealdira kondenaturik barneratuak denbora eraentza itxian, eta ez eraentza irekian
|
edo
baldintzapeko askatasunean, pasa dezan.
|
|
|
Baina ziabogak nora eramaten gaituen oraindik ez dago batere argi. Urteetan zehar ez da zalantza teorikorik izan, presoen gaineko tratamendua planteatzerakoan birgizarteratzea
|
edo
birtxertatzea helburu nagusia zenik. Galdera, orduan, bada:
|
|
|
askatasunera eraman dezaketen erakunde juridikoak ahalik eta gehien jokoz kanpo uztea. Horretarako bi ildo nagusi
|
edo
bi aldaketa estrategi ezberdin jorratzen dira: lehenengoa, delitu guztietarako, ez soilik terrorismo kasuetan hortaz?
|
|
|
Lehenengo estrategiaren barruan hurrengo aldaketak kontuan hartu behar dira: segurtasun epe berria, bost urte baino gehiagorako espetxealdi zigorretan ezartzen dena eta hirugarren gradua?
|
edo
eraentza irekia, lortzea atzeratzen duena (36.2 artikulu berria, Zigor Kodekoa); zigorrak benetan betearazteko eraentza berria (78 artikulu berria, Zigor Kodekoa), zigor batzuk batera pilatzen direnerako bai eraentza irekia, bai askatasun baldintzatua, bai espetxeetako onurak, bai eta baimenak ere, lortzeko epe neurketa berezia ezartzearen bitartez, aipatu erakundeak martxan jartzea nabarmen, edota betiko?
|