|
2003
|
|
|
Adingabeen epaile zentralak
|
edo
Audientzia Nazionaleko areto eskudunak neurriak ezartzen dituenean, neurri horien betearazpenak lehentasuna izango du adingabeen beste epaile edo areto batzuek ezarritakoei begira.
|
|
|
Adingabeen epaile zentralak edo Audientzia Nazionaleko areto eskudunak neurriak ezartzen dituenean, neurri horien betearazpenak lehentasuna izango du adingabeen beste epaile
|
edo
areto batzuek ezarritakoei begira.
|
|
|
3 Hemezortzi urtekoak baino gazteagoak direnei epaiketa egin bazaie 1973ko Zigor Kodean xedatutakoaren arabera, indargabetutako zigor legeen arabera edota indarreko Zigor Kodearen xedapen indargabetzailearen arabera, eta adingabe horiei bi urteko presoaldi txikia
|
edo
bi urtetik gorakoko erakunde publiko eskudunak txoste espetxealdi zigorra ezarri bazaie, eta lege hau indarrean jartzean hori betetzeko badago, orduan, zigor horien ordez, lege honetan ezarritako neurrietatik bat ezarriko zaie, Fiskaltzak hala eskatuta, eta aurretiaz talde teknikoak edo adingabeak babestu edo eraldatzena eginez. Ondore horretarako, Fiskaltzari igorri zaizkio bete agindua eta atal honetan jasotako adingabeei ezarritako zigorren behin behineko likidazioa.
|
|
|
...ota indarreko Zigor Kodearen xedapen indargabetzailearen arabera, eta adingabe horiei bi urteko presoaldi txikia edo bi urtetik gorakoko erakunde publiko eskudunak txoste espetxealdi zigorra ezarri bazaie, eta lege hau indarrean jartzean hori betetzeko badago, orduan, zigor horien ordez, lege honetan ezarritako neurrietatik bat ezarriko zaie, Fiskaltzak hala eskatuta, eta aurretiaz talde teknikoak
|
edo
adingabeak babestu edo eraldatzena eginez. Ondore horretarako, Fiskaltzari igorri zaizkio bete agindua eta atal honetan jasotako adingabeei ezarritako zigorren behin behineko likidazioa.
|
|
|
...earen xedapen indargabetzailearen arabera, eta adingabe horiei bi urteko presoaldi txikia edo bi urtetik gorakoko erakunde publiko eskudunak txoste espetxealdi zigorra ezarri bazaie, eta lege hau indarrean jartzean hori betetzeko badago, orduan, zigor horien ordez, lege honetan ezarritako neurrietatik bat ezarriko zaie, Fiskaltzak hala eskatuta, eta aurretiaz talde teknikoak edo adingabeak babestu
|
edo
eraldatzena eginez. Ondore horretarako, Fiskaltzari igorri zaizkio bete agindua eta atal honetan jasotako adingabeei ezarritako zigorren behin behineko likidazioa.
|
|
|
4 Aurreko paragrafoak aipatzen dituen kasuetan, ezarritako zigorra
|
edo
betetzeko dagoena bi urtetik beherako presoaldia bada edo beste izaera batekoa, kondenatuari zaintzapeko askatasunaren neurri soila ezar dakioke kondena betetzeko falta den denbora horretan; horretarako, nahitaezkoa da Fiskaltzak hori eskatzea, adingabeen epaileak adingabearen letraduari, haren legezko ordezkariari, adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoari eta epaiaren menpean dagoe... Bestela, adingabeen epaileak betetzat jo dezake zigorra, eta azkendutzat, epaiaren menpean dagoenaren erantzukizuna.
|
|
|
4 Aurreko paragrafoak aipatzen dituen kasuetan, ezarritako zigorra edo betetzeko dagoena bi urtetik beherako presoaldia bada
|
edo
beste izaera batekoa, kondenatuari zaintzapeko askatasunaren neurri soila ezar dakioke kondena betetzeko falta den denbora horretan; horretarako, nahitaezkoa da Fiskaltzak hori eskatzea, adingabeen epaileak adingabearen letraduari, haren legezko ordezkariari, adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoari eta epaiaren menpean dagoenari berari entzutea, eta epaile horrek adieraztea hori le... Bestela, adingabeen epaileak betetzat jo dezake zigorra, eta azkendutzat, epaiaren menpean dagoenaren erantzukizuna.
|
|
|
...ko paragrafoak aipatzen dituen kasuetan, ezarritako zigorra edo betetzeko dagoena bi urtetik beherako presoaldia bada edo beste izaera batekoa, kondenatuari zaintzapeko askatasunaren neurri soila ezar dakioke kondena betetzeko falta den denbora horretan; horretarako, nahitaezkoa da Fiskaltzak hori eskatzea, adingabeen epaileak adingabearen letraduari, haren legezko ordezkariari, adingabeak babestu
|
edo
eraldatzeko erakunde publikoari eta epaiaren menpean dagoenari berari entzutea, eta epaile horrek adieraztea hori lege honen hezkuntza helburuarekin bat datorrela. Bestela, adingabeen epaileak betetzat jo dezake zigorra, eta azkendutzat, epaiaren menpean dagoenaren erantzukizuna.
|
|
|
Zigor prozedura batzuk aribidean badaude lege hau indarrean jartzean, eta, prozedura horietan, erruztatutako pertsonei egotzi bazaie oraindik hemezortzi urte ez zituztela delitu egintzak burutu izana, epaile
|
edo
auzitegi eskudunak gauzatutako jarduna igorriko dio Fiskaltzari, horrek lege honetan araututako prozedura instruitu dezan.
|
|
|
Halako neurriak izan daitezke adingabea zentroan barneratzea erregimen egokian, zaintzapeko askatasuna izatea edota beste norbaitego dituzte, bereziki, kautela neurriaren izaerari buruz. Hori egin eta gero, epaileak proposamenaren gaineko erabakia hartuko du, batez ere, adingabearen inkin
|
edo
beste familia nahiz hezkuntza talde batekin bizitzea. Epaileak entzun egingo die adingabearen letraduari, talde teknikoari eta adingabeak babestu eta eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariari; horiek guztiek argibideak emanteresa aintzakotzat hartuta.
|
|
|
Epaileak entzun egingo die adingabearen letraduari, talde teknikoari eta adingabeak babestu eta eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariari; horiek guztiek argibideak emanteresa aintzakotzat hartuta. Hartutako kautela neurriak indarrean iraun dezake lege honen 31 artikuluan eta ondorengoetan ezarritako entzunaldia egin arte
|
edo
errekurtso egokiak gauzatzen diren bitartean.
|
|
|
Adinga eragindako ezinegona, betiere adingabearen inguruabar pertsonalak eta gibeen epaileak erabakia hartuko du Fiskaltzak egindako proposamenaren gainean, eta, horretarako, agerraldia egingo da. Agerraldi horretan parte hartuko dute adingabearen letraduak, talde teknikoaren ordezkariak eta adingabeak babestu
|
edo
eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariak; horiek guztiek argibideak emango dizkiote epaileari eskatutako neurriaren egokitasunari buruz, adingabearen interesa eta hark prozesuan duen egoera gogoan izanik.
|
|
|
Agerraldi horretan, Fiskaltzak eta adingabearen letraduak frogabideak proposa ditzakete, baldin eta froga horiek egintza horretan bertan
|
edo
hurrengo hogeita lau orduen barruan gauza badaitezke.
|
|
|
Kautela neurriak betetzeko denbora oso osorik zenbatuko da, auzi berean ezar daitezkeen neurriak betetzeko
|
edo
, halakorik izan ezean, beste auzi batzuetan ezar daitezkeenak betetzeko, beste auzi horietan aztergai izan badira neurriok ezarri baino lehenagoko egitateak. Fiskaltzak hala proposatuta, eta adingabearen letraduari eta kautela neurriaren gaineko txostena zein talde teknikok egin eta horri entzun eta gero, epaileak erabakiko du zenbateraino den zentzuzkoa ulertzea kautela neurriak ezarritako neurriaren egikaritza konpentsatu duela, eta hala uler dadila aginduko du.
|
|
|
Fiskaltzak instrukzioa burutzen duen bitartean, behar beste egiaztatuta geratzen bada adingabea zoro zegoela
|
edo
indarreko Zigor Kodearen 20 artikuluko 1, 2 edo 3 paragrafoetan ezarritako inguruabarretatik beste edozein gertatzen dela, orduan, adingabea babestu eta zaintzeko beharrezkoak diren kautela neurriak hartuko dira, kasuan kasuan aplika daitezkeen manu zibilen arabera; egoki bada, adingabea ezgaitzeko eta babes erakundeak eratzeko jarduna sustatuko da zuzenbidearen arabera. Horri guztiari kalterik egin gabe, instrukzioa bukatuko da, eta lege honetan agindutako alegazioak egingo dira beronen 5.2 eta 9 artikuluetan ezarritakoarekin bat etorriz; halaber, lege honek araututako izapideen bitartez, hala denean, adingabearen intereserako egokia den neurri terapeutikoren bat eskatuko da lege honetan ezarritako guztien artean.
|
|
|
Fiskaltzak instrukzioa burutzen duen bitartean, behar beste egiaztatuta geratzen bada adingabea zoro zegoela edo indarreko Zigor Kodearen 20 artikuluko 1, 2
|
edo
3 paragrafoetan ezarritako inguruabarretatik beste edozein gertatzen dela, orduan, adingabea babestu eta zaintzeko beharrezkoak diren kautela neurriak hartuko dira, kasuan kasuan aplika daitezkeen manu zibilen arabera; egoki bada, adingabea ezgaitzeko eta babes erakundeak eratzeko jarduna sustatuko da zuzenbidearen arabera. Horri guztiari kalterik egin gabe, instrukzioa bukatuko da, eta lege honetan agindutako alegazioak egingo dira beronen 5.2 eta 9 artikuluetan ezarritakoarekin bat etorriz; halaber, lege honek araututako izapideen bitartez, hala denean, adingabearen intereserako egokia den neurri terapeutikoren bat eskatuko da lege honetan ezarritako guztien artean.
|
|
|
Modu bertsuan, Fiskaltzak proposa dezake entzunaldi egintzan gizabanako jakin batzuek
|
edo
erakunde publiko nahiz pribatuko ordezkariek parte hartzea, horiek prozesura ekarri ahal badituzte zenbait elementu, eta elementu horien bitartez adingabearen interesa eta eskatutako neurrien egokitasuna edo egokitasunik eza balioetsi ahal badira.
|
|
|
Modu bertsuan, Fiskaltzak proposa dezake entzunaldi egintzan gizabanako jakin batzuek edo erakunde publiko nahiz pribatuko ordezkariek parte hartzea, horiek prozesura ekarri ahal badituzte zenbait elementu, eta elementu horien bitartez adingabearen interesa eta eskatutako neurrien egokitasuna
|
edo
egokitasunik eza balioetsi ahal badira.
|
|
|
Fiskaltzak alegazio idazkian eskatzen badu 7 artikuluaren 1 paragrafoko e) letratik m) letra artekoetan araututako neurrietatik bat
|
edo
batzuk ezartzeko, eta adingabea eta horren letradua ados badaude, adingabeen epaileak epaia emango du, bestelako izapiderik egin gabe, eskatutako neurria ezarriz; adingabeak eta letraduak adostasun hodian, 36 artikuluarekin bat etorriz.ri adierazi dute adingabeen epailearen aurrean egindako agerral
|
|
|
Zaintzapeko askatasunaren neurria auto ziodunean berretsi da barneratzea bukatutakoan, aldez aurretik Fiskaltzari, adingabearen letraduari eta adingabeak babestu
|
edo
eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariari entzunez; eta neurri hori burutuko dute indarreko Zigor Kodearen 105.1 artikuluan ezarritakoaren arabera zigorrak betearazteko ardura zein erakunde publikok izan eta erakunde publiko horiek.
|
|
|
7) Fiskaltzaren postulazioan,
|
edo
prozeduran emandako ebazpen horretan, lege honen 5.2 artikuluan ezarritako inguruabarretatik bat edo batzuk jasotzen badira, beronen 7.1 artikuluko d) eta e) letretan deskribatutako neurri terapeutikoak bakarrik ezarri ahal izango dira.
|
|
|
Aurrekoari kalterik egin gabe, lege honek adingabea
|
edo
adingabeak besterik gabe aipatzen dituenean, ulertuko da horiek direla beronen aplikazio esparruan sartzen direnak.
|
|
|
Egotziak falta
|
edo
delitu ez hain astuna egin izana, gizabanakoengan indarkeriarik edo larderiarik erabili gabe, sikorako arrisku larririk sortu gabe, ha edota bizitzarako edota osotasun filako egintzak Zigor Kodean edo bestelako zigor lege berezietan tipifikatuta dauden heinean.
|
|
|
Egotziak falta edo delitu ez hain astuna egin izana, gizabanakoengan indarkeriarik
|
edo
larderiarik erabili gabe, sikorako arrisku larririk sortu gabe, ha edota bizitzarako edota osotasun filako egintzak Zigor Kodean edo bestelako zigor lege berezietan tipifikatuta dauden heinean.
|
|
|
Egotziak falta edo delitu ez hain astuna egin izana, gizabanakoengan indarkeriarik edo larderiarik erabili gabe, sikorako arrisku larririk sortu gabe, ha edota bizitzarako edota osotasun filako egintzak Zigor Kodean
|
edo
bestelako zigor lege berezietan tipifikatuta dauden heinean.
|
|
|
Epai irmoaren bidez kondenatua ez izatea, delitu egintzak hemezortzi urte bete ondoren burutu badira. Ondorio horretarako, ez dira aintzat hartuko aurreko kondenak, zuhurtziagabekeriazko delitu
|
edo
faltak direla eta, ezta ezabatuak izan diren zigor aurrekariak ere, edo ezabatu beharrekoak, Zigor Kodearen 136 artikuluan xedatutakoaren arabera.
|
|
|
Epai irmoaren bidez kondenatua ez izatea, delitu egintzak hemezortzi urte bete ondoren burutu badira. Ondorio horretarako, ez dira aintzat hartuko aurreko kondenak, zuhurtziagabekeriazko delitu edo faltak direla eta, ezta ezabatuak izan diren zigor aurrekariak ere,
|
edo
ezabatu beharrekoak, Zigor Kodearen 136 artikuluan xedatutakoaren arabera.
|
|
|
Adingabeak erantzule izango dira, lege honen arabera, baldin eta 1 artikuluan zerrendaturiko egintzak gauzatu badituzte eta eurongan ez badago indarreko Zigor Kodean arauturiko erantzukizun kriminala salbuesteko
|
edo
azkentzeko arrazoirik.
|
|
|
3 Lege honen artikuluetan adierazitako adinak beti ulertu behar dira egintzak noiz gauzatu eta une horri begira; hartara, prozedura hasi aurretik
|
edo
horren izapidetza bitartean adin hori betetzeak ez du eraginik izango lege honek adingabeen epaile eta fiskalei emandako eskumenean.
|
|
|
Barneratze terapeutikoa. Izaera horretako zentroetan, heziketa laguntza espezializatua
|
edo
tratamendu berezia egingo da. Tratamendu horren jasotzaileak izango dira, besteak beste, anomalia edo aldakuntza psikikoak dituzten gizabanakoak, edari alkoholdunen, droga toxikoen edo gai psikotropikoen menpe daudenak edota oharmenean aldakuntza dutenak, baldin eta horien ondorioz aldakuntza larria badute errealitatearen gaineko kontzientzian.
|
|
|
Izaera horretako zentroetan, heziketa laguntza espezializatua edo tratamendu berezia egingo da. Tratamendu horren jasotzaileak izango dira, besteak beste, anomalia
|
edo
aldakuntza psikikoak dituzten gizabanakoak, edari alkoholdunen, droga toxikoen edo gai psikotropikoen menpe daudenak edota oharmenean aldakuntza dutenak, baldin eta horien ondorioz aldakuntza larria badute errealitatearen gaineko kontzientzian. Neurri hau bera bakarrik aplika daiteke, edo, bestela, ardunak mendekotasuna gainditzeko sentikulu honetan ezarritako neurrietatik beste edozeinen osagarri gisa.
|
|
|
Izaera horretako zentroetan, heziketa laguntza espezializatua edo tratamendu berezia egingo da. Tratamendu horren jasotzaileak izango dira, besteak beste, anomalia edo aldakuntza psikikoak dituzten gizabanakoak, edari alkoholdunen, droga toxikoen
|
edo
gai psikotropikoen menpe daudenak edota oharmenean aldakuntza dutenak, baldin eta horien ondorioz aldakuntza larria badute errealitatearen gaineko kontzientzian. Neurri hau bera bakarrik aplika daiteke, edo, bestela, ardunak mendekotasuna gainditzeko sentikulu honetan ezarritako neurrietatik beste edozeinen osagarri gisa.
|
|
|
Tratamendu horren jasotzaileak izango dira, besteak beste, anomalia edo aldakuntza psikikoak dituzten gizabanakoak, edari alkoholdunen, droga toxikoen edo gai psikotropikoen menpe daudenak edota oharmenean aldakuntza dutenak, baldin eta horien ondorioz aldakuntza larria badute errealitatearen gaineko kontzientzian. Neurri hau bera bakarrik aplika daiteke,
|
edo
, bestela, ardunak mendekotasuna gainditzeko sentikulu honetan ezarritako neurrietatik beste edozeinen osagarri gisa. Interesdabidea ezesten badu, epaileak beste neurri bat aplikatu dio, haren inguruabarrekin bat datorrena.
|
|
|
Bertan, adituen laguntza jasoko dute, eta han izan dira adituek eurek ezarritako aldietan. Finkatutako gida-lerroak bete dituzte, horrela tratamendu egokia emango baitzaio euren anomalia
|
edo
aldakuntza psikoen edo gai psikotropikoen kontsumo mendekotasunari eta, orokorrean, oharmenean dituzten aldakuntzei. Neurri hau bera bakarrik aplika daiteke, edo, bestela, artikulu honetan ezarritako neurrietatik beste edozeinen osagarri gisa.
|
|
|
Bertan, adituen laguntza jasoko dute, eta han izan dira adituek eurek ezarritako aldietan. Finkatutako gida-lerroak bete dituzte, horrela tratamendu egokia emango baitzaio euren anomalia edo aldakuntza psikoen
|
edo
gai psikotropikoen kontsumo mendekotasunari eta, orokorrean, oharmenean dituzten aldakuntzei. Neurri hau bera bakarrik aplika daiteke, edo, bestela, artikulu honetan ezarritako neurrietatik beste edozeinen osagarri gisa.
|
|
|
Finkatutako gida-lerroak bete dituzte, horrela tratamendu egokia emango baitzaio euren anomalia edo aldakuntza psikoen edo gai psikotropikoen kontsumo mendekotasunari eta, orokorrean, oharmenean dituzten aldakuntzei. Neurri hau bera bakarrik aplika daiteke,
|
edo
, bestela, artikulu honetan ezarritako neurrietatik beste edozeinen osagarri gisa. Interesdunak mendekotasuna gainditzeko sendabidea ezesten badu, epaileak beste neurri bat aplika diezaioke, haren inguruabarrekin bat datorrena.
|
|
|
Asteburuko egotaldia. Neurri horren menpe dauden gizabanakoak euren egoitzan
|
edo
zentro batean egongo dira, askoz jota, hogeita hamasei ordutan zehar, ostiral arratsalde edo gauetik igande gaua arte, epaileak agindutako zereginak, gizarte hezkuntzakoak, burutzeko behar duten denbora kenduta.
|
|
|
Asteburuko egotaldia. Neurri horren menpe dauden gizabanakoak euren egoitzan edo zentro batean egongo dira, askoz jota, hogeita hamasei ordutan zehar, ostiral arratsalde
|
edo
gauetik igande gaua arte, epaileak agindutako zereginak, gizarte hezkuntzakoak, burutzeko behar duten denbora kenduta.
|
|
|
h) Zaintzapeko askatasuna. Neurri horretan, kontrolatu behar da zertan diharduen neurriaren menpe dagoen gizabanakoak, baita ea gizabanako hori ikastegira, lanbide heziketako zentrora
|
edo
lantegira doan, kasuan kasuan. Ginen ondorioz, hala denean, gizarte hezzabanako horri laguntza ematen saiatu behar da, halaber, arau haustea eragin zuten faktoreak gaindi ditzan.
|
|
|
Ginen ondorioz, hala denean, gizarte hezzabanako horri laguntza ematen saiatu behar da, halaber, arau haustea eragin zuten faktoreak gaindi ditzan. Neurri hokuntzako gida-lerroak bete dira, horrelakoak ezarri baditu kontrola egiten duen erakunde publikoak
|
edo
profesionalak. Gida-lerro horiek bat etorri behar dira esku hartze programarekin; programa hori beren beregi helburu horretarakoleak onetsi behar du.
|
|
|
Neurri honen men prestatu behar da, eta adingabeen epaipe dagoen gizabanakoak elkarrizketak izan behar ditu, orobat, profesional horrekin, esku hartze programan ezarri bezala. Eta, hala denean, epaileak ezarritakotako bat
|
edo
batzuk izan daitezke: jokarauak bete ditu.
|
|
|
Heziketa, kultura, hezkuntza, lanbide, lan, sexu hezkuntza
|
edo
bide hezkuntzako programak nahiz horien antzekoak ezartzen direnean, horietan parte hartu beharra.
|
|
|
Toki, establezimendu
|
edo
ikuskizun zehatz batzuetara joateko debekua.
|
|
|
Adingabeen epailearen aurrean
|
edo
izendatutako profesionalaren aurrean agerraldi pertsonala egin beharra, egindako jardueren berri emateko eta horiek justifikatzeko.
|
|
|
Epailearen ustez komenigarri diren beste betebehar guztiak betetzea. Epaileak, ofizioz
|
edo
Fiskaltzak hala eskatuta, halako betebeharrak ezar ditzake epaiaren menpe dagoena gizartean sar dadin berriro; baina neurri horiek ezin diote inoiz ere kalterik egin hark gizabanako gisa duen duintasunari.
|
|
|
i) Beste norbaitekin
|
edo
beste familiakoa, epaileak ezarritako denboraldian ze edo hezkuntza talde batekin bizitzea. Neurri honen menpe dagoen gizabanahar, beste norbaitekin edo bere familiaz besteko familia batekin edo hezkuntza talde batekin bizi behar da; horiek guztiak egokiro hautatuko dira, adingabea gizarteratze prozesuan orientatzeko.
|
|
|
i) Beste norbaitekin edo beste familiakoa, epaileak ezarritako denboraldian ze
|
edo
hezkuntza talde batekin bizitzea. Neurri honen menpe dagoen gizabanahar, beste norbaitekin edo bere familiaz besteko familia batekin edo hezkuntza talde batekin bizi behar da; horiek guztiak egokiro hautatuko dira, adingabea gizarteratze prozesuan orientatzeko.
|
|
|
i) Beste norbaitekin edo beste familiakoa, epaileak ezarritako denboraldian ze edo hezkuntza talde batekin bizitzea. Neurri honen menpe dagoen gizabanahar, beste norbaitekin
|
edo
bere familiaz besteko familia batekin edo hezkuntza talde batekin bizi behar da; horiek guztiak egokiro hautatuko dira, adingabea gizarteratze prozesuan orientatzeko.
|
|
|
i) Beste norbaitekin edo beste familiakoa, epaileak ezarritako denboraldian ze edo hezkuntza talde batekin bizitzea. Neurri honen menpe dagoen gizabanahar, beste norbaitekin edo bere familiaz besteko familia batekin
|
edo
hezkuntza talde batekin bizi behar da; horiek guztiak egokiro hautatuko dira, adingabea gizarteratze prozesuan orientatzeko.
|
|
|
Neurri hori ezin da ezarri adingabearen adostasunik gabe. Neurri honen menpe dagoen gizabanakoak aldez aurretik finkatutako zenbait jarduera burutu bebekoak dira, eta gizartearentzat intereshar ditu; jarduera horiek ordaindu gagarri
|
edo
beharrizanean daudenentzat onuragarri gertatzen dira. Ahal den neurrian, jarduera horien izaera lotuko da adingabearen egitateek zein ondasun juridikori kalte egin eta ondasun horien izaerarekin.
|
|
|
l) Zentzarazpena. Neurri honen kasuan, adingabeen epaileak errieta egiten dio adingabeari; errieta horren helburua da adingabeak ulertzea berak burutu dituen egitateak larriak direla eta larriak izan direla
|
edo
izan zitezkeela, orobat, egitate horien ondorioak. Berebat, adingabeari galdatzen zaio etorkizunean halako egitaterik ez burutzeko.
|
|
|
m) Motor bizikletak
|
edo
ibilgailu motordunak gidatzeko baimena edo baimen hori lortzeko eskubidea kentzea, edota ehizarako administrazio baimenak nahiz edozein motatako armak erabiltzeko administrazio baimenak kentzea. Neurri hori erantsi gisa ezar daiteke, delitua edo falta egin bada motor bizikleta edo ibilgailu motorduna erabiliz edo arma bat erabiliz, kasuan kasuan.
|
|
|
m) Motor bizikletak edo ibilgailu motordunak gidatzeko baimena
|
edo
baimen hori lortzeko eskubidea kentzea, edota ehizarako administrazio baimenak nahiz edozein motatako armak erabiltzeko administrazio baimenak kentzea. Neurri hori erantsi gisa ezar daiteke, delitua edo falta egin bada motor bizikleta edo ibilgailu motorduna erabiliz edo arma bat erabiliz, kasuan kasuan.
|
|
|
m) Motor bizikletak edo ibilgailu motordunak gidatzeko baimena edo baimen hori lortzeko eskubidea kentzea, edota ehizarako administrazio baimenak nahiz edozein motatako armak erabiltzeko administrazio baimenak kentzea. Neurri hori erantsi gisa ezar daiteke, delitua
|
edo
falta egin bada motor bizikleta edo ibilgailu motorduna erabiliz edo arma bat erabiliz, kasuan kasuan.
|
|
|
m) Motor bizikletak edo ibilgailu motordunak gidatzeko baimena edo baimen hori lortzeko eskubidea kentzea, edota ehizarako administrazio baimenak nahiz edozein motatako armak erabiltzeko administrazio baimenak kentzea. Neurri hori erantsi gisa ezar daiteke, delitua edo falta egin bada motor bizikleta
|
edo
ibilgailu motorduna erabiliz edo arma bat erabiliz, kasuan kasuan.
|
|
|
m) Motor bizikletak edo ibilgailu motordunak gidatzeko baimena edo baimen hori lortzeko eskubidea kentzea, edota ehizarako administrazio baimenak nahiz edozein motatako armak erabiltzeko administrazio baimenak kentzea. Neurri hori erantsi gisa ezar daiteke, delitua edo falta egin bada motor bizikleta edo ibilgailu motorduna erabiliz
|
edo
arma bat erabiliz, kasuan kasuan.
|
|
|
Laugarren xedapen gehigarrian ezarritakoarekin bat etorriz, erabateko desgaikuntzaren neurriak behin betiko kentzen dizkio ohore, enplegu eta kargu publiko guztiak hori zein gizabanakori ezarri eta berorri, nahiz eta halakoak hautazkoak izan. Ezgaitasuna dakar, orobat, horiek guztiak nahiz beste edozein ohore, kargu
|
edo
enplegu publikoak lortzeko, eta kargu publikoetarako hautatua izateko, neurriak dirauen artean.
|
|
|
Neurri egokia
|
edo
egokiak aukeratzeko, Fiskaltzak eta adingabearen letraduak, euren postulazioetan, eta epaileak, epaian bertan, malgutasunez hartuko dituzte kontuan, egitateen inguruko froga eta balioespen juridikoa, eta, batez ere, adingabearen adina, familia eta gizarte inguruabarrak, nortasuna eta interesa. Azken bi horiek talde teknikoen txostenetan jasoko dira, eta, hala denean, adingabeak babestu eta eraldatzeko erakunde publikoen txostenetan, halakoak eman behar direla lege honen 27 artikuluan xedatutakoaren arabera.
|
|
|
Adingabeen epaileak ezin du ezarri Fiskaltzak
|
edo
akusatzaile partikularrak eskaturiko neurriak baino eskubideen murrizketa handiagoa edo denbora luzeagokoa dakarren neurririk.
|
|
|
Adingabeen epaileak ezin du ezarri Fiskaltzak edo akusatzaile partikularrak eskaturiko neurriak baino eskubideen murrizketa handiagoa
|
edo
denbora luzeagokoa dakarren neurririk.
|
|
|
2) Erregimen itxiko barneratzea aplikatu ahal izateko, nahitaezkoa da egitateen deskripzioan eta kalifikazio juridikoan ezartzea egitate horiek pertsonen aurkako indarkeriaz
|
edo
larderiaz burutu direla, edo, bestela, jardutean arrisku larrian jarri dela pertsonen bizitza edo osotasun fisikoa.
|
|
|
2) Erregimen itxiko barneratzea aplikatu ahal izateko, nahitaezkoa da egitateen deskripzioan eta kalifikazio juridikoan ezartzea egitate horiek pertsonen aurkako indarkeriaz edo larderiaz burutu direla,
|
edo
, bestela, jardutean arrisku larrian jarri dela pertsonen bizitza edo osotasun fisikoa.
|
|
|
2) Erregimen itxiko barneratzea aplikatu ahal izateko, nahitaezkoa da egitateen deskripzioan eta kalifikazio juridikoan ezartzea egitate horiek pertsonen aurkako indarkeriaz edo larderiaz burutu direla, edo, bestela, jardutean arrisku larrian jarri dela pertsonen bizitza
|
edo
osotasun fisikoa.
|
|
|
Egitateak burutzeko unean gizabanakoak hamasei urte baditu, neurrien iraupena, askoz jota, bost urtekoa izan daiteke, baldin eta delitua pertsonen aurkako indarkeriaz nahiz larderiaz burutu bada,
|
edo
jardutean arrisku larrian jarri bada pertsonen bizitza edo osotasun fisikoa, eta talde teknikoak bere txostenean aholkatzen badu neurria luzatzea. Kasu horietan, ezarritako neurria gizartearentzako prestazioak egitea bada, horren iraupena berrehun ordu artekoa izan daiteke; eta asteburuko egotaldia bada, ordea, hamasei asteburukoa.
|
|
|
Egitateak burutzeko unean gizabanakoak hamasei urte baditu, neurrien iraupena, askoz jota, bost urtekoa izan daiteke, baldin eta delitua pertsonen aurkako indarkeriaz nahiz larderiaz burutu bada, edo jardutean arrisku larrian jarri bada pertsonen bizitza
|
edo
osotasun fisikoa, eta talde teknikoak bere txostenean aholkatzen badu neurria luzatzea. Kasu horietan, ezarritako neurria gizartearentzako prestazioak egitea bada, horren iraupena berrehun ordu artekoa izan daiteke; eta asteburuko egotaldia bada, ordea, hamasei asteburukoa.
|
|
|
6) Zuhurtziagabekeriazko egite
|
edo
ez egiteak ezin dira zehatu erregimen itxiko barneratze neurriekin.
|
|
|
7) Fiskaltzaren postulazioan, edo prozeduran emandako ebazpen horretan, lege honen 5.2 artikuluan ezarritako inguruabarretatik bat
|
edo
batzuk jasotzen badira, beronen 7.1 artikuluko d) eta e) letretan deskribatutako neurri terapeutikoak bakarrik ezarri ahal izango dira.
|
|
|
Adingabeak egitate anitz burutu eta horien gaineko erantzukizuna badu, neurri bat
|
edo
batzuk ezarriko zaizkio, lege honen 7.3 eta 9 artikuluetan adierazitako irizpideak kontuan hartuta.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, jokabide berberak bi arau hauste
|
edo
gehiago eragiten baditu, edo jokabide hori beharrezko bidea bada beste bat burutzeko, horietatik larriena bakarrik hartuko da kontuan neurri egokia aplikatzeko.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, jokabide berberak bi arau hauste edo gehiago eragiten baditu,
|
edo
jokabide hori beharrezko bidea bada beste bat burutzeko, horietatik larriena bakarrik hartuko da kontuan neurri egokia aplikatzeko.
|
|
|
12 artikulua. Arau hauste jarraituak gertatzea
|
edo
biktima anitz izatea
|
|
|
Arau haustea jarraitua denean,
|
edo
, bat bakarrik izanik, biktima anitz dagoenean, epaileak epaiaren menpeko gizabanakoari neurri bat bakarrik ezarriko dio; horretarako, erreferentzia gisa hartuko du burututako egitaterik larriena, eta, 9 artikuluko erregelekin bat etorriz, neurriari gehieneko hedadura emango dio, salbu eta adingabearen interesa kontuan hartuta komeni denean neurriaren hedadura txikiagoa izatea.
|
|
|
Epaiaren menpeko gizabanakoari neurri batzuk ezartzen bazaizkio prozedura berean, eta neurri horiek ezin badira aldi berean bete, epaileak entzun egingo du talde teknikoaren ordezkariak eta adingabeak babestu
|
edo
eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariak esan beharrekoa, eta, Fiskaltzak eta adingabearen letraduak hala proposatuta, neurri horiek guztiak nahiz horietatik batzuk ordez ditzake, edo guztiak elkarren segidan betetzea ezar dezake; azken kasu horretan, neurriak betetzeko epe osoa ezin da izan neurririk astunenaren ondorioz ezartzen den denboraren bikoitza baino luzeagoa.
|
|
|
Epaiaren menpeko gizabanakoari neurri batzuk ezartzen bazaizkio prozedura berean, eta neurri horiek ezin badira aldi berean bete, epaileak entzun egingo du talde teknikoaren ordezkariak eta adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariak esan beharrekoa, eta, Fiskaltzak eta adingabearen letraduak hala proposatuta, neurri horiek guztiak nahiz horietatik batzuk ordez ditzake,
|
edo
guztiak elkarren segidan betetzea ezar dezake; azken kasu horretan, neurriak betetzeko epe osoa ezin da izan neurririk astunenaren ondorioz ezartzen den denboraren bikoitza baino luzeagoa.
|
|
|
1 Epaileak, ofizioz
|
edo
Fiskaltzak nahiz adingabearen letraduak hala eskatuta, edozein unetan eraginik gabe utz dezake ezarritako neurria, horren iraupena labur dezake edo beste batekin ordez dezake; horretarako, aldez aurretik entzun egin behar die Fiskaltzari eta adingabearen letraduari, eta txostena eskatu behar dio talde teknikoari, eta, hala denean, adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoari, eta, gaine...
|
|
|
1 Epaileak, ofizioz edo Fiskaltzak nahiz adingabearen letraduak hala eskatuta, edozein unetan eraginik gabe utz dezake ezarritako neurria, horren iraupena labur dezake
|
edo
beste batekin ordez dezake; horretarako, aldez aurretik entzun egin behar die Fiskaltzari eta adingabearen letraduari, eta txostena eskatu behar dio talde teknikoari, eta, hala denean, adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoari, eta, gainera, aldarazpena adingabearentzat onuragarria izan behar da, eta adingabe horri behar beste azaldu behar zaio haren jokabideak merezi duen gaitzespen...
|
|
|
1 Epaileak, ofizioz edo Fiskaltzak nahiz adingabearen letraduak hala eskatuta, edozein unetan eraginik gabe utz dezake ezarritako neurria, horren iraupena labur dezake edo beste batekin ordez dezake; horretarako, aldez aurretik entzun egin behar die Fiskaltzari eta adingabearen letraduari, eta txostena eskatu behar dio talde teknikoari, eta, hala denean, adingabeak babestu
|
edo
eraldatzeko erakunde publikoari, eta, gainera, aldarazpena adingabearentzat onuragarria izan behar da, eta adingabe horri behar beste azaldu behar zaio haren jokabideak merezi duen gaitzespena.
|
|
|
Aurreko lerrokadan ezarritakoa gorabehera, barneratze neurriak ezarri bazaizkio jadanik hogeita hiru urte bete dituen gizabanakoari,
|
edo
, behin neurriok ezarri eta gero, horien betetzea ez bada bukatu gazteak adin hori lortzean, adingabeen epaileak Fiskaltzari entzungo dio, eta, lege honen 14 eta 51 artikuluetan xedatutakoari kalterik egin gabe, neurri horiek espetxean betetzeko aginduko du, Espetxeen Lege Organiko Orokorrean agindutako erregimen arruntarekin bat etorriz.
|
|
|
Norbaitek aurreko paragrafoan aipatutako egitate baten berri badu, eta egitate hori, ustez behintzat, hemezortzi urtekoa baino gazteagoa den adingabe batek burutu badu, hori Fiskaltzari adierazi behar dio, eta Fiskaltzak salaketaren izapidetza onartu
|
edo
ezetsiko du, egitateak, zantzuen arabera bederen, delitu diren ala ez kontuan hartuta; Fiskaltzak zainduko ditu berari bidali zaizkion piezak, agiriak eta efektuak, eta, hala denean, bere ustez egoki diren eginbideak burutuko ditu, egitatea bera eta adingabeak hori burutzean izan duen erantzukizuna egiaztatzeko. Fiskaltzak jarduna artxibatzeko erabakia har dezake, egitateak ez badira delitu edo euren egilea ezezaguna bada.
|
|
|
Norbaitek aurreko paragrafoan aipatutako egitate baten berri badu, eta egitate hori, ustez behintzat, hemezortzi urtekoa baino gazteagoa den adingabe batek burutu badu, hori Fiskaltzari adierazi behar dio, eta Fiskaltzak salaketaren izapidetza onartu edo ezetsiko du, egitateak, zantzuen arabera bederen, delitu diren ala ez kontuan hartuta; Fiskaltzak zainduko ditu berari bidali zaizkion piezak, agiriak eta efektuak, eta, hala denean, bere ustez egoki diren eginbideak burutuko ditu, egitatea bera eta adingabeak hori burutzean izan duen erantzukizuna egiaztatzeko. Fiskaltzak jarduna artxibatzeko erabakia har dezake, egitateak ez badira delitu
|
edo
euren egilea ezezaguna bada. Salaketaren gainean emandako ebazpena jakinarazi egin behar zaie salaketa nortzuek egin eta horiei.
|
|
|
Era berean, agintari eta funtzioko 520 artikuluak zein eskubide aitornarioek berehalakoan jakinarazi behar dizkiete atxiloketa eta zaintza tokia adingabearen legezko ordezkariei eta Fiskaltzari. Atxilotutako adingabea atzerritarra denean, atxiloketa jakinaraziko zaie kontsulatuetako agintari eskudunei, baldin eta adingabearen ohiko bizilekua Espainiatik kanpo badago
|
edo
horixe eskatzen badute adingabeak berak edo haren legezko ordezkariek.
|
|
|
Era berean, agintari eta funtzioko 520 artikuluak zein eskubide aitornarioek berehalakoan jakinarazi behar dizkiete atxiloketa eta zaintza tokia adingabearen legezko ordezkariei eta Fiskaltzari. Atxilotutako adingabea atzerritarra denean, atxiloketa jakinaraziko zaie kontsulatuetako agintari eskudunei, baldin eta adingabearen ohiko bizilekua Espainiatik kanpo badago edo horixe eskatzen badute adingabeak berak
|
edo
haren legezko ordezkariek.
|
|
|
Atxilotuaren aitorpen oro haren letraduaren aurrean egingo da, bai eta adingabearen gaineko guraso ahala, tutoretza
|
edo
zaintza egitez edo zuzenbidez betetzen dutenen aurrean ere, salbu eta, azken kasu horretan, inguruabarren arabera kontrakoa egokiagoa denean. Azken horiek izan ezean, aitorpena Fiskaltzaren aurrean egingo da, eta espedientearen instruktoreaz besteko gizabanako batek izango du haren ordezkaritza.
|
|
|
Atxilotuaren aitorpen oro haren letraduaren aurrean egingo da, bai eta adingabearen gaineko guraso ahala, tutoretza edo zaintza egitez
|
edo
zuzenbidez betetzen dutenen aurrean ere, salbu eta, azken kasu horretan, inguruabarren arabera kontrakoa egokiagoa denean. Azken horiek izan ezean, aitorpena Fiskaltzaren aurrean egingo da, eta espedientearen instruktoreaz besteko gizabanako batek izango du haren ordezkaritza.
|
|
|
Poliziako funtzionarioek adingabea atxilotzen dutenean, atxiloketa horrek ezin du iraun egitateak argitzeko zein ikerketa burutu eta ikerketa horietarako behar beharrezkoa den denbora baino gehiago; eta, edozein kasutan, hogeita lau orduko gehieneko epean, adingabe atxilotuari askatasuna eman behar zaio
|
edo
Fiskaltzaren esku utzi behar da. Hala denean, Prozedura Kriminalaren Legeko 520bis artikuluan xedatutakoa aplikatuko da, eta adingabeen epaileari eskumena eratxikiko zaio manu horretan agindutako ebazpen judizialak emateko.
|
|
|
Adingabea Fiskaltzaren esku utziz gero, horrek ebazpena eman du atxiloketa noiz gertatu eta hurrengo berrogeita zortzi orduetan; ebazpena izango da adingabeari askatasuna emateari buruz, hurrengo artikuluan aipatutako uko egiteari buruz
|
edo
espedientea hasteari buruz. Fiskaltzak adingabeen epaile eskudunaren esku utziko du adingabea, eta horri kautela neurri egokiak hartzeko eskatuko dio 28 artikuluan ezarritakoaren arabera.
|
|
|
Fiskaltzak espedientea hasteari uko egin diezaioke, baldin eta salatutako egitateak delitu ez hain astunak badira eta pertsonen aurka indarkeriarik
|
edo
larderiarik erabili gabe burutu badira, edota faltak besterik ez badira, Zigor Kodean nahiz zigor lege berezietan egindako tipifikazioaren arabera. Kasu horretan, Fiskaltzak ordu arteko jarduna igorriko dio adingabeak babesteko erakunde publikoari, lege honen 3 artikuluan ezarritakoa aplika dadin.
|
|
|
1 Era berean, Fiskaltzak atzera egin dezake espedientean, egitateen larritasuna eta egitateon nahiz adingabearen inguruabarrak kontuan hartuta, eta, bereziki, egitateak burutzean indarkeria
|
edo
larderia larririk erabili ez izana gogoan izanik; horrez gain, aintzakotzat hartuko du adingabea biktimarekin adiskidetzea, edo adingabeak kaltea konpontzeko konpromisoa bereganatzea, halakoa eragin bazaio biktimari edo delituaren ondorioz kalteturik gertatu denari, edota hezkuntza jarduera betetzeko konpromisoa bereganatzea, talde teknikoak bere txostenean hori proposatu badu.
|
|
|
1 Era berean, Fiskaltzak atzera egin dezake espedientean, egitateen larritasuna eta egitateon nahiz adingabearen inguruabarrak kontuan hartuta, eta, bereziki, egitateak burutzean indarkeria edo larderia larririk erabili ez izana gogoan izanik; horrez gain, aintzakotzat hartuko du adingabea biktimarekin adiskidetzea,
|
edo
adingabeak kaltea konpontzeko konpromisoa bereganatzea, halakoa eragin bazaio biktimari edo delituaren ondorioz kalteturik gertatu denari, edota hezkuntza jarduera betetzeko konpromisoa bereganatzea, talde teknikoak bere txostenean hori proposatu badu.
|
|
|
...ean, Fiskaltzak atzera egin dezake espedientean, egitateen larritasuna eta egitateon nahiz adingabearen inguruabarrak kontuan hartuta, eta, bereziki, egitateak burutzean indarkeria edo larderia larririk erabili ez izana gogoan izanik; horrez gain, aintzakotzat hartuko du adingabea biktimarekin adiskidetzea, edo adingabeak kaltea konpontzeko konpromisoa bereganatzea, halakoa eragin bazaio biktimari
|
edo
delituaren ondorioz kalteturik gertatu denari, edota hezkuntza jarduera betetzeko konpromisoa bereganatzea, talde teknikoak bere txostenean hori proposatu badu.
|
|
|
Espedientean atzera egin ahal izateko, nahitaezkoa da adingabeari egotzitako egitatea delitu ez hain astuna
|
edo
falta izatea.
|
|
|
Aurreko paragrafoan xedatutakoaren ondoreetarako, adiskidetzea gertatu dela ulertuko da, adingabeak eragindako kaltea aitortu eta biktimari barkamena eskatu ondoren, biktimak harentearen onerako zenbait ekintza burutze barkamen eskeak onartzen dituenean; eta kaltea konpondu dela ulertuko da, adingabeak biktimarekin
|
edo
kaltedunarekin horren mesederako edo gizarko konpromisoa hartu eta konpromiso hori benetan betetzen duenean. Horrek guztiak ez dio kalterik egiten alderdiek ituna egin izanari, erantzukizun zibilaren ondoriozko akzioa, lege honetan ezarrita dagoena, egikaritzeari buruz, delitu edo faltak erantzukizun hori eratortzen duen neurrian.
|
|
|
Aurreko paragrafoan xedatutakoaren ondoreetarako, adiskidetzea gertatu dela ulertuko da, adingabeak eragindako kaltea aitortu eta biktimari barkamena eskatu ondoren, biktimak harentearen onerako zenbait ekintza burutze barkamen eskeak onartzen dituenean; eta kaltea konpondu dela ulertuko da, adingabeak biktimarekin edo kaltedunarekin horren mesederako
|
edo
gizarko konpromisoa hartu eta konpromiso hori benetan betetzen duenean. Horrek guztiak ez dio kalterik egiten alderdiek ituna egin izanari, erantzukizun zibilaren ondoriozko akzioa, lege honetan ezarrita dagoena, egikaritzeari buruz, delitu edo faltak erantzukizun hori eratortzen duen neurrian.
|
|
|
Aurreko paragrafoan xedatutakoaren ondoreetarako, adiskidetzea gertatu dela ulertuko da, adingabeak eragindako kaltea aitortu eta biktimari barkamena eskatu ondoren, biktimak harentearen onerako zenbait ekintza burutze barkamen eskeak onartzen dituenean; eta kaltea konpondu dela ulertuko da, adingabeak biktimarekin edo kaltedunarekin horren mesederako edo gizarko konpromisoa hartu eta konpromiso hori benetan betetzen duenean. Horrek guztiak ez dio kalterik egiten alderdiek ituna egin izanari, erantzukizun zibilaren ondoriozko akzioa, lege honetan ezarrita dagoena, egikaritzeari buruz, delitu
|
edo
faltak erantzukizun hori eratortzen duen neurrian.
|
|
|
Talde teknikoak bitartekaritza lana egingo du adingabearen eta biktima
|
edo
kaltedunaren artean, aurreko paragrafoan aipaturiko ondorioetarako. Talde horrek Fiskaltzari adieraziko dizkio adostutako konpromisoak eta horien betetze maila.
|
|
|
Behin adiskidetzea gertatu eta gero,
|
edo
biktimarekin edo egindako delitu nahiz faltaren ondoriozko kaltedunarekin bereganatutako konponketa konpromisoa bete eta gero, edo bata edo besteak ezin badira gauzatu adingabearen borondatetik kanpoko arrazoien ondorioz, Fiskaltzak bukatutzat joko du instrukzioa, eta jarduna largetsi eta artxibatzea eskatuko dio epaileari, horretarako jarduna hari bidaliz.
|
|
|
Behin adiskidetzea gertatu eta gero, edo biktimarekin
|
edo
egindako delitu nahiz faltaren ondoriozko kaltedunarekin bereganatutako konponketa konpromisoa bete eta gero, edo bata edo besteak ezin badira gauzatu adingabearen borondatetik kanpoko arrazoien ondorioz, Fiskaltzak bukatutzat joko du instrukzioa, eta jarduna largetsi eta artxibatzea eskatuko dio epaileari, horretarako jarduna hari bidaliz.
|
|
|
Behin adiskidetzea gertatu eta gero, edo biktimarekin edo egindako delitu nahiz faltaren ondoriozko kaltedunarekin bereganatutako konponketa konpromisoa bete eta gero,
|
edo
bata edo besteak ezin badira gauzatu adingabearen borondatetik kanpoko arrazoien ondorioz, Fiskaltzak bukatutzat joko du instrukzioa, eta jarduna largetsi eta artxibatzea eskatuko dio epaileari, horretarako jarduna hari bidaliz.
|
|
|
Behin adiskidetzea gertatu eta gero, edo biktimarekin edo egindako delitu nahiz faltaren ondoriozko kaltedunarekin bereganatutako konponketa konpromisoa bete eta gero, edo bata
|
edo
besteak ezin badira gauzatu adingabearen borondatetik kanpoko arrazoien ondorioz, Fiskaltzak bukatutzat joko du instrukzioa, eta jarduna largetsi eta artxibatzea eskatuko dio epaileari, horretarako jarduna hari bidaliz.
|
|
|
Adingabeak ez badu kaltea konpontzen
|
edo
ez badu erabakitako hezkuntza jarduera burutzen, Fiskaltzak espedientearen izapidetzari ekingo dio.
|