|
2012
|
|
|
Nik ere nabaritzen dut soinean. Ni ere katearen dirdiren menpe
|
nago
. Baina gero eta maizago askatzen saiatzen naiz.
|
|
|
“Hiriak bere gertutasunez irabazi nau, jendea Bilbon baina hurbilagoa (eta ez hain harroa) da eta Altubeko beste aldean uste duten baino giro biziago dago”. Kostaldearekin alderatuz, Gasteiz asko gustatzen zaio “neguan, irudi polit asko
|
baitago
elurra egiten duenean, Getxon aurkitzen ez duguna”.
|
|
|
Gasteizen ez ditugu bakarrik euskaldunak, txoko guztietako ikasleak EHUan ikasketak egitera etortzen direlako. Hauen artean, María del Corral eredu ona da, Cáceres probintzian
|
dagoen
Arroyo de la Luz herrian jaioa, Sevillan burutu ditu ikasketak eta kurtso honetan etorri da ‘Elikadura kalitatea eta segurtasuna masterra’ egitera, bere den Elena Romerorekin. Maríak hiria gogoko du baina, hegoaldekoa izanda, hotzaren zain dago:
|
|
|
Hauen artean, María del Corral eredu ona da, Cáceres probintzian dagoen Arroyo de la Luz herrian jaioa, Sevillan burutu ditu ikasketak eta kurtso honetan etorri da ‘Elikadura kalitatea eta segurtasuna masterra’ egitera, bere den Elena Romerorekin. Maríak hiria gogoko du baina, hegoaldekoa izanda, hotzaren zain
|
dago
: “Udan etorri nintzenean Ullibarri Ganboako hondartzak ezagutu nituen, baina orain tenperatu baxuak sentitzen hasi naiz; nire bizitzan elurra birritan baino ez dut ikusi eta ez nago ohituta zero azpitik bizitzera”.
|
|
|
Maríak hiria gogoko du baina, hegoaldekoa izanda, hotzaren zain dago: “Udan etorri nintzenean Ullibarri Ganboako hondartzak ezagutu nituen, baina orain tenperatu baxuak sentitzen hasi naiz; nire bizitzan elurra birritan baino ez dut ikusi eta ez
|
nago
ohituta zero azpitik bizitzera”. Maríak ez daki ekarri duen arroparekin nahiko izango den, baina negua pasatzeko erremedio dauka:
|
|
|
Gazte honek “kaleak beti jendez beteta” ikusten ditu “agian oraindik hotz handia egin ez duelako. Iristen denean, prest
|
egongo
naiz ‘snowboard’ ean aritzeko erabiltzen dudan arroparekin”.
|
|
|
Salamanca-ko Bea Oleak master bera ikasten du eta “Alde Zaharreko eta Erdiguneko denda eta giroaz gain”, hiriaren gune berdeak deigarriak egin zaizkio: “Zuhaitzak eta parkeak hirian bertan
|
daude
eta nonahi zaudela aire freskoa arnasten ari zarela sentitzen duzu”; beste faktore on bat “leku hauetara guztietara iristeko tranbia edo autobusak daudela” dio. Azkenik, Alvaro Senda madrildarra dugu, ikasketak aurreko bi neskekin egiten dituena.
|
|
|
Salamanca-ko Bea Oleak master bera ikasten du eta “Alde Zaharreko eta Erdiguneko denda eta giroaz gain”, hiriaren gune berdeak deigarriak egin zaizkio: “Zuhaitzak eta parkeak hirian bertan daude eta nonahi
|
zaudela
aire freskoa arnasten ari zarela sentitzen duzu”; beste faktore on bat “leku hauetara guztietara iristeko tranbia edo autobusak daudela” dio. Azkenik, Alvaro Senda madrildarra dugu, ikasketak aurreko bi neskekin egiten dituena.
|
|
|
Estatu espainiarraren kasuak arreta berezia merezi du. Udal baliabideen faltak eta indarrean
|
dagoen
legediaren ahulkeriak enpresa pribatuen presioari arnasa ematen diote. Estatuaren administraziopean dagoen lurraldean, uraren kudeaketa pribatizatu egin da jada tamaina orotariko hainbat hiritan, eta Madrilgo Isabel II.aren Kanala (6.000.000 biztanle) edo Bartzelonako Aigües Ter Llobregat delakoa (5.000.000 biztanle) pribatizatuko balira, ur pribatuak nagusitasun ia osoa lortuko luke lurralde horretan.
|
|
|
Udal baliabideen faltak eta indarrean dagoen legediaren ahulkeriak enpresa pribatuen presioari arnasa ematen diote. Estatuaren administraziopean
|
dagoen
lurraldean, uraren kudeaketa pribatizatu egin da jada tamaina orotariko hainbat hiritan, eta Madrilgo Isabel II.aren Kanala (6.000.000 biztanle) edo Bartzelonako Aigües Ter Llobregat delakoa (5.000.000 biztanle) pribatizatuko balira, ur pribatuak nagusitasun ia osoa lortuko luke lurralde horretan. Nagusitasun horrek kaleratzeak eta murrizketak lan baldintzetan eragin ditu, baina, ordea, ez du kudeaketaren eraginkortasuna hobetu, enpresa pribatuek, publikoen aurrean, kudeaketa optimizatzen dutela dioten dogma neoliberala gezurtatzen; ezta salneurrien beherakadarik (Huelvan %14, 4 a igo da urte bakar batean) edo hirietako ur zikloaren kudeaketan hobekuntzarik eragin ere.
|
|
|
Nagusitasun horrek kaleratzeak eta murrizketak lan baldintzetan eragin ditu, baina, ordea, ez du kudeaketaren eraginkortasuna hobetu, enpresa pribatuek, publikoen aurrean, kudeaketa optimizatzen dutela dioten dogma neoliberala gezurtatzen; ezta salneurrien beherakadarik (Huelvan %14, 4 a igo da urte bakar batean) edo hirietako ur zikloaren kudeaketan hobekuntzarik eragin ere. Eredu horretan ez
|
dago
inolako pizgarririk uraren erabilera optimizatu edo arrazionalizatzeko. 2007.urtean Kataluniak jasandako lehortean bitartean, uraren kontsumo jaitsiera zela eta, AGBAR enpresak kexa bat plazaratu zuen fakturazioa jaistearren.
|
|
|
" Kudeatzaile pribatuek irabaziak bereganatu egiten dituzte, kostuen aurrezkia kontsumitzaileari banatu gabe". Krisiaren babesean, uraren pribatizazioaren aldeko ekimenak indarra hartu du, finantza laguntza jaso ahal izateko erreskatatuta edo kontrolpean
|
dauden
estatuei “troikak” inposatutako baldintzen artean izatera heldu delarik, Grezian eta Portugalen gertatu den bezala. Inposaketa baita uraren azpiegiturak pribatizatu ahal izateko bide bakarra, dirua lortzeko modu azkarra delako argudioa erabiltzen, eta epe ertain edo luzera zerbitzuaren kalitatea nolakoa izango den erreparatzeari uko egiten.
|
|
|
Milaka herritar gara euskaraz bizitzeko hautua egin dugunok; baina, zoritxarrez, milaka arazo aurkitzen dugu geure nahia betetzeko. Oraindik ere lan handia
|
dago
egiteke euskararen normalizazioan; hori azpimarratu du, duela gutxi, Europako Batzordeak berak, Hizkuntza Gutxituen Itunaren konpromisoak betetzen ote diren aztertu ostean.
|
|
|
euskara ez dakitenen kopurua oso altua eta kezkagarria da oraindik ere. Bestalde, ezagutza indizearen barruan
|
daudenak
ia euskaldunak, esaterako erabiltzeko benetako gaitasunarekin zenbateraino bat datozen ere sakonago aztertu litzateke.
|
|
|
Egindako zenbait ikerketaren arabera, azken hamarkadetan euskarak 300.000 hiztun irabazi ditu, eta horien herena euskaltegiei zor zaie, alajaina! Ametsetan hasita, zein egoeratan
|
geundeke
euskalduntze alfabetatzea buru belarri bultzatu izan balitz eta, hezkuntzak euskaldundutako umeekin batera, indar berarekin eta neurri berean helduak euskaldundu izan balira?
|
|
|
Zalantzarik gabe, erabileran aurrera abiada egokian egiteko, hizkuntzaren ezagutza unibertsal bihurtu beharra
|
dago
, ezinbestekoa da ezagutza bermatzea. Horretarako, hartu beharreko neurrietariko bat da baliabideak jartzea, euskara ikastea doakoa izan dadin.
|
|
|
Esaterako, euskaraz bizi nahi dugunok erdarazko produktuak ditugu nagusi; besteak beste, telebista ikusi, zinema estreinaldiez gozatu edota zibermunduan ibili gura dugunean. Aisialdiarekin lotutako jarduera asko eta askotan, euskara bigarren mailan (edo atzerago)
|
dago
, eta egoera hori, noski, euskararen erabilera normalizatua lortzeko traba bihurtzen da.
|
|
|
Datorren udaberrian, hain zuzen ere, 18 Korrikak euskalduntzen eta alfabetatzen ari diren milaka pertsonak omenduko ditu, euskalakari izateko ahaleginean euskara ikasten eta praktikatzen ari diren guztiak, beraiek direlako euskararen berreskurapenean zutabe garrantzitsuenetariko bat. Izan ere, helduak euskalduntzen doazen heinean, transmisioan etenik
|
egongo
ez dela ziurtatzen ari gara. Ikasi eta baliatu nahi dutenek egiten duten ahaleginari esker, elkarbizitzarako aukerak sortzen eta denok euskaraz bizitzea ahalbidetzen ari dira.
|
|
|
Eta gero gaztelaniaz. Alegia, euskarari lehentasuna emanez, nahiz eta entzuleen artean Euskal Herritik kanpoko jendea
|
egon
. Txalo!
|
|
|
Ni ere joan nintzen horietako hitzaldi batera, Gasteizen, baina propaganda ikusita, zalantzan gelditu nintzen: hamar hitzaldi
|
zeuden
iragarrita Gasteizko gizarte etxeetan; nik ikusitako afitxak euskara hutsez zeuden, baina ez zuen zehazten hitzaldiak zer hizkuntzatan izango ziren. Bai, asmatu duzue, hitzaldiak gaztelaniaz ziren.
|
|
|
Ni ere joan nintzen horietako hitzaldi batera, Gasteizen, baina propaganda ikusita, zalantzan gelditu nintzen: hamar hitzaldi zeuden iragarrita Gasteizko gizarte etxeetan; nik ikusitako afitxak euskara hutsez
|
zeuden
, baina ez zuen zehazten hitzaldiak zer hizkuntzatan izango ziren. Bai, asmatu duzue, hitzaldiak gaztelaniaz ziren.
|
|
|
Azken hori oso instituzionala da, eta kalte handia dakarkio euskarari, arrain handiak arrain txikia jaten duelako beti. Joera hori oso zabalduta
|
dago
nonahi, dela eskolako gurasoen batzarretan, langileen batzarretan eta abarretan, eta mingarria da, sarri, ardura lukeenak airera botatzen duen galdera hori: “bueno, nola egingo dugu bilera, euskaraz ala gaztelaniaz?
|
|
|
B k jariotasunez hitz egiten du, A k bitartean, nahigabe, baina tik tak gehiegi entzuten ditu bere buruan. Etxera joateko garaia heldu da, A ordaintzen geratu da eta B, berriz, kanpoan zain
|
dago
. Kafetegiko atea bultzatu eta non sartu ez daki A k, kasualitatez, B ren parean C agertu da.
|
|
|
30 urte bete dituzte 2012an Arabako bertso eskolek. Gasteizko Txustan eta Aretako Tunelen elkartzen ziren ausart batzuei esker
|
dago
panorama orain dagoen bezala. Eta nola dago?
|
|
|
30 urte bete dituzte 2012an Arabako bertso eskolek. Gasteizko Txustan eta Aretako Tunelen elkartzen ziren ausart batzuei esker dago panorama orain
|
dagoen bezala
. Eta nola dago?
|
|
|
Gasteizko Txustan eta Aretako Tunelen elkartzen ziren ausart batzuei esker dago panorama orain dagoen bezala. Eta nola
|
dago
–Bada, atrebituko nintzateke esatera, Araban euskararekiko atxikimendu aktiboa duen orok ezagutzen dituela arabar bertsolariak, eta baduela Arabako bertso mugimenduaren berri.
|
|
|
euskararekin du ezinbesteko lotura, beraz, euskararen osasunarekin ere bai. Euskara bizi bizirik
|
dagoen
eremuetan bertsoa erraz doa, natural, gizarteak normal onartzen du.
|
|
|
Baina Araban
|
gaude
gu… eraikinaren zazpigarren solairuan. Igogailuak energia gastu handia egin behar du honaino iristeko.
|
|
|
bizia da, ukitu makarra batekin, erresistentea, forma asko hartzeko gaitasuna duena. Festazalea izateaz gain serioa izaten ere badaki, hala
|
dagokionean
.
|
|
|
Entrenamendu falta. Gorputzeko muskuluak bezala, burua aspaldi geldirik
|
dago
. Nekatuta agian.
|
|
|
Eta hor ibili naiz aurtengo udan, eraztun berde edo urtegi ertz, parke edo bidezidor, seinalatutako eta seinalatu gabeko bideetan inguruko zuhaitzen kontenplazioan. Arbolazaleen artean ere denetatik
|
dago
, jakina: badira pinua gorrotatu eta haritza ikur hartu dutenak, gingkoaren erresistentziaren miresleak edo lizarra gero eta ahaztuago dagoela deitoratzen dutenak.
|
|
|
Arbolazaleen artean ere denetatik dago, jakina: badira pinua gorrotatu eta haritza ikur hartu dutenak, gingkoaren erresistentziaren miresleak edo lizarra gero eta ahaztuago
|
dagoela
deitoratzen dutenak. Ni neu, aizkolariak bezala, beti izan naiz pagoaren mireslea.
|
|
|
Azkenaldi honetan, hostoak eta adarrak pixka bat ahaztuta, enborrei begira ibili naiz, zuhaitzaren plantari baino gerriari adiago, arbolaren luze zabalari baino azalaren itxurari emanago. Azal zakarrak asko itsusten du zuhaitzik lerdenena ere, eta esan beharra
|
dago
azal kizkurtua, laztua edo zimurtua dela nagusi, ez gazte diren bitartean, noski, baina honetan ere adinak ez du barkatzen; ez gara gu bakarrik izango urteekin zatartzen garenak. Azal argi eta lau samarrekoa da makala, baina ateratzen zaizkion koskor eta pinporta modukoek ez diote mesede handirik egiten.
|
|
|
Urkiaren zilarrezko dotoreziak ere asko erakartzen nau, baina azala urratu eta harrotzen zaionean zauri ilunez beteta geratzen da. Esan beharrik ere ez
|
dago
honetan ere pagoa ateratzen dela gailen, ez daukala parerik ez leuntasunean ez grisaren tonu eder horretan.
|
|
|
Ordu gozo asko pasa ditut hor egonean, adiskide berrien gerizpe amultsuan. Eta arratsalde batean, bizkarra pago baten enborraren kontra jarri eta eserita
|
nengoela
, aspaldiko eszena bat etorri zitzaidan burura, paseatzaile bat arbola bati besarkatuta ikusi nuenekoa. Hasieran harritu egin ninduen ikuskizun hark, baina beti izaten da gauza guztietarako esplikazioa prest izaten duen jendea:
|
|
|
—Ni ere gustura
|
egoten
naiz zurekin.
|
|
|
—Adiskide onak izan gaitezkeela uste dut—jarraitu zuen ahotsak—, baina... baina hortik aurrera... ez dut uste gure artean ezer gehiago
|
egon
daitekeenik.
|
|
|
Azkenik, erakusketa batek bi aste hauetan sortuko den lan guztia bilduko du, non interbentzio artistikoen emaitza zein prozesua erakutsiko duen bideo bat
|
egongo
diren ikusgai.
|
|
|
Festa herrikoia non, funtzionario armatuak han. Zoramen errepresibo horren aurrean ez
|
dago
txosna esparrurik, jai batzorderik, herri bazkaririk edo kontzertu aretorik euren atzaparkadaz libratzen denik. Eduki politikodun afitxak, pankartak edo erretratuak mehatxugarritzat dauzkate, akaso lelo horiek balizko irakurlea konbentzituko duten beldur baitira.
|
|
|
Egoera erridikulu horietako bat Gasteizko txosna gunean bizi izan genuen duela hiru urteko jaietan. Festa alternatiboen eremuan zenbait lelo
|
zeuden
pankartetan apaingarri, horien artean Mario Benedettiren bat: «Un torturador suicidándose no se redime, pero es un buen comienzo».
|
|
|
Uruguaiarraren esaldia oso luzea zenez, egileak, nonbait, elkarren ondoan eskegitako bi pankarta zatitan idatzi zuen. Eguerdian, txosnak itxita
|
zeudela
, txanodun polizia armatu talde bat agertu zen, jarrera mehatxugarrian, hiritar zintzoentzat iraingarriak izan zitezkeen leloak ezabatu nahian. Seguruenik idazle hegoamerikarra ezagutu ere egiten ez zuen kaputxadunetako batek «torturador» hitzari erreparatu eta asaldatu zen.
|
|
|
Gaur egungo Zeledon erritoa, aldiz, gazteen neurrira egina
|
dago
, eta plaza ordu horretan ez da oso leku egokia umeentzat edota adin batetik gorakoentzat. Botilek lehentasuna eskuratu dute eta zigarroa erretzearena batzuek bakarrik mantentzen duen ohitura da.
|
|
|
Argi gera dadin: ados
|
nago
tradizioak aldatu behar direla eta jaiak ezin ditugula fosil bat bezala betiko gorde behar; Zeledon bera berria izan zen gure gurasoentzat duela ez horrenbeste. Tradizioa, hizkuntza eta kultura bezala, bizirik badago, etengabeko aldaketan dago, noski.
|
|
|
ados nago tradizioak aldatu behar direla eta jaiak ezin ditugula fosil bat bezala betiko gorde behar; Zeledon bera berria izan zen gure gurasoentzat duela ez horrenbeste. Tradizioa, hizkuntza eta kultura bezala, bizirik
|
badago
, etengabeko aldaketan dago, noski. Bestalde, ez naiz iraganaren miresle horietakoa, eta ez dut uste berez aurreko garaiak hobeak zirenik eta lehengo gauzek oraingoek baino balio handiagoa dutenik.
|
|
|
ados nago tradizioak aldatu behar direla eta jaiak ezin ditugula fosil bat bezala betiko gorde behar; Zeledon bera berria izan zen gure gurasoentzat duela ez horrenbeste. Tradizioa, hizkuntza eta kultura bezala, bizirik badago, etengabeko aldaketan
|
dago
, noski. Bestalde, ez naiz iraganaren miresle horietakoa, eta ez dut uste berez aurreko garaiak hobeak zirenik eta lehengo gauzek oraingoek baino balio handiagoa dutenik.
|
|
|
Oso bestelako itxura aurkeztu zuen Ogeta pilotalekuak astelehen gauean. Berriz ere Aimar eta Irujo elkarren aurka ikusteko parada
|
zegoen
, binaka oraingoan. Horrek eta gauak berez pizten duen jairako grinak harmailak ia beterik egotea eragin zuen.
|
|
|
Berriz ere Aimar eta Irujo elkarren aurka ikusteko parada zegoen, binaka oraingoan. Horrek eta gauak berez pizten duen jairako grinak harmailak ia beterik
|
egotea
eragin zuen. Giroan ederki nabaritu zen hori, frontoiari azkenik espero zitzaion berotasuna sumatzen baitzitzaion.
|
|
|
Partiduari
|
dagokionez
, bertaratutakoak gozatua hartuta joan ziren frontoitik. Barriolak eta Beroizek atzeko koadroetan lan txukuna egin zuten, baina jakina, bi izar handien etengabeko eraso eta kontraerasoak izan ziren arrazoi nagusia.
|
|
|
Plo plo, bigarrenez. Piperrak eginda
|
daudenean
, bigun bigun (ordurako tipula ere ondo eginda izango), kuiatxoa gehitu, hori ere zentimetroko dadotxoetan berraragiztaturik (euskalbar), eta ordu laurdentxo bat utzi, su txikian, kuiatxoa ere ondo bigundu arte. Momentu honetan tomatea gehitu, eta segi beste hamar minutuz egiten.
|
|
|
Ia ia eginda
|
dago
. Gatza bota, pipermin beltza, kuminoa eta ezkaia ere bai, zuen dastamen papilen eta ohituren arabera, eta azken kolpetxoa emateko prestatu.
|
|
|
Beraz, estreinaren xarma eta ordutegi egokia elkartu ziren eta emaitza nahiko logikoa izan zen: zinema nerabez beteta
|
zegoen
. Eta ez, ez zuten zaratarik egin eta filma gustura ikusi nuen.
|
|
|
Gaur egun nahiko arrunta da horrelako tresna bat izatea baina (eta aitortu behar dut ez dakidala zergatik) ez nuen espero nerabeek horrelakorik izatea. Beharbada azken modeloak zirelako, edo merkatuan
|
dauden
garestienak zirelako...
|
|
|
Apur bat harriturik geratu nintzen, azken finean telefono horiek ordaindu behar direlako, eta nahiko argi
|
dago
haiek ez dituztela ordaintzen. Nahiz eta egoera ekonomikoa ona ez izan, jarraitzen dugu horrelako produktuetan dirua gastatzen, etengabe.
|
|
|
Dena den, eta zurrunbilo honetan sartuta
|
egon arren
, uste dut noizean behin hausnarketa apur bat egin genukeela. Nire berraitonak behin aipatu zuen:
|
|
|
Teknologia berriek betetzen dute gure mundua. Batzuetan argi
|
dago
beharrezkoak direla, medikuntzarekin loturik daudenak, esate baterako. Baina normalean horiek ez dira ezagunenak.
|
|
|
Teknologia berriek betetzen dute gure mundua. Batzuetan argi dago beharrezkoak direla, medikuntzarekin loturik
|
daudenak
, esate baterako. Baina normalean horiek ez dira ezagunenak.
|
|
|
Are gehiago, “aurreko urteekin konparatuta, ekimenak jaso duen diru-laguntza murritzagoa izan da. Halarik ere, taldeen jarrera ezin hobea izan da eta gure egoera azaldu genienean, eurek ere ahalegin hori egiteko prest
|
egon
dira”, azaldu du Iñigok. “Bestetik, aurten Bartzelonako edo Madrilgo talde gutxi batzuk kenduta, gehienak Euskal Herrikoak dira”, gaineratu du.
|
|
|
“Gasteizko Jazz Jaialdiak alde zaharrean eta hiriko beste auzoak ahaztuta zituen eta ez zuen bertan ezer programatzen. Jaialdi elitista dela uste dut eta musikari apartak ekarri arren, ez
|
dago
gasteiztar guztien eskura”, kritiko agertzen da Iñigo. Jazzaharrean alternatibotzat jo daitekeen galdetzen zaionean, jaialdiaren antolatzaileak argi dauka; “alternatiboa baino, osagarriak gara eta gure estiloa libreagoa da”.
|
|
|
42 metro karratu berdegune biztanleko. Hala, badirudi ez
|
dagoela
Gasteizen bizilekurik 300 metrora berdeguneren bat ez duenik. Poztekoa da, eta gozatzekoa, zuhaitzek eta belardiek bizi kalitatea handitzen digutelako.
|
|
|
Lapurdi bi famili boteretsuen artean
|
zegoen
banandua, eta batak bestea sorginkeriaz salatu zuen. Urtubi jauntxoaren eskakizunez Enrike VI. Frantziako erregeak Pierre de Lancre bidali zuen Burdeosko parlamentuaren bidez.
|
|
|
Azkenik, salatu beharrekoa da Legebiltzarrean, Euskadiko natura babesteko 16/ 1994 legea aldatu izana, babestutako naturguneen mugen eta eragin eremuaren baitan meatze ustiapena debekatzen zuen artikulua ezabatuz. Ez da harritzekoa jokabide hau, ezarri nahi dituzten lehenengo putzuak (Enara 1 eta Enara 2) Gasteizko Mendien naturgune babestuaren eragin eremuan
|
daudela
kontuan hartzen badugu. (4)
|
|
|
Hain zuzen ere putzu hauek dira Euskal Herrian izapideetan aurreratuen
|
daudenak
, Subillanan daude eta Gasteizko Udalaren baimenak besterik ez zaizkie falta lanei hasiera emateko. Shesak putzu hauek erabili nahi ditu fracking teknika frogatu eta dioenez, bideragarritasun ekonomiko, tekniko eta ekologikoa neurtzeko.
|
|
|
Hain zuzen ere putzu hauek dira Euskal Herrian izapideetan aurreratuen daudenak, Subillanan
|
daude
eta Gasteizko Udalaren baimenak besterik ez zaizkie falta lanei hasiera emateko. Shesak putzu hauek erabili nahi ditu fracking teknika frogatu eta dioenez, bideragarritasun ekonomiko, tekniko eta ekologikoa neurtzeko.
|
|
|
Zer nolako ardura ekologikoa da hori? Beraz interes ekonomikoa ardura ekologiko eta sozialei gailentzen zaien beste proiektu txikitzaile baten aurrean
|
gaude
.
|
|
|
A ze ziurgabetasuna! Zenbat gas
|
egongo
ote da hemen benetan. Zenbat zulatu da guztia ustiatzeko?
|
|
|
Murrizketa hitza ohikoa dugun garai hauetan honelako proiektuetan xahutuko dute guztion dirua. EAEko inbertsioari
|
dagokionez
, %44a Shesaren esku dago eta gainontzekoa Estatu Batuetako Cambria eta Heyco enpresek jarriko dute. Gauzak horrela, zeinen onurarako izango da proiektu hau?
|
|
|
Murrizketa hitza ohikoa dugun garai hauetan honelako proiektuetan xahutuko dute guztion dirua. EAEko inbertsioari dagokionez, %44a Shesaren esku
|
dago
eta gainontzekoa Estatu Batuetako Cambria eta Heyco enpresek jarriko dute. Gauzak horrela, zeinen onurarako izango da proiektu hau?
|
|
|
Gauzak horrela, zeinen onurarako izango da proiektu hau? Irabazirik
|
balego
, zenbat arabarrek jasoko lukete?
|
|
|
Azkenik, azpimarratu behar dugu hau guztia biztanleoi informaziorik eman gabe eta gure iritziak kontuan hartu gabe egin dela. Non
|
dago
gardentasuna. Informazio eza eta ezkutuan eman diren prozesuak onartezinak dira eta oinarri hauetan finkatzen den proiektu bat ez litzateke sekula aurrera eraman behar izango.
|
|
|
Fracking a teknika aurrerakoi gisa saltzen diguten arren, ez da dioten pagotxa, esaten ez dizkiguten ingurumen kalte andana sortzen baitu. Hasteko, haustura prozesuan zehar erabiltzen den nahaste kimikoan jarriko dugu arreta, bere izaera toxikoa azpimarratuz, besteak beste azido klorhidrikoa, biozida arriskutsu eta gasolina eratorriz osatua
|
dagoelako
. Proiektuen ingurumen txostenaren arabera, prozesuan zehar injektatutako nahastearen portzentaje oso handia lur azpian geratuko da bertako dinamika ezezagunen menpe.
|
|
|
Proiektuen ingurumen txostenaren arabera, prozesuan zehar injektatutako nahastearen portzentaje oso handia lur azpian geratuko da bertako dinamika ezezagunen menpe. Gainera, prozesu osoan zehar gainazalean zein zundaketetan isuriak ere
|
egon
daitezke, lurzoruaren eta akuiferoen kutsadura larriagotuz. Erauzitako gasak ere arazo berdinak sor ditzake, eta airearen kutsadura ere eragingo du.
|
|
|
Hau azaletik egindako laburpena besterik ez da, baina informazio sakona eta anitza
|
dago
fracking aren eraginen inguruan, batez ere urteetan zehar teknika hau gauzatua izan den herrialdeetan. (1)
|
|
|
2011ko urrian Patxi Lopezek 180.000 milioi m3 gas eskuragarri ditugula iragarri zuen, EAE 60 urteetan zehar asetzeko haina. Batez ere azken urte honetan zabaldu den berria izan arren, esan beharrekoa da Shesa (Energiaren Euskal Erakundearen baitan
|
dagoen
enpresa publikoa) proiektuaren enpresa promotorea, gasa erauzteko ikerketarako baimenak eskatzen 2006an hasi zela. Gaur egun, indarrean dauden baimenek Arabako azaleraren %80a hartzen dute eta momentuz lurralde osoan zehar zazpi putzu daude proiektatuta.
|
|
|
Batez ere azken urte honetan zabaldu den berria izan arren, esan beharrekoa da Shesa (Energiaren Euskal Erakundearen baitan dagoen enpresa publikoa) proiektuaren enpresa promotorea, gasa erauzteko ikerketarako baimenak eskatzen 2006an hasi zela. Gaur egun, indarrean
|
dauden
baimenek Arabako azaleraren %80a hartzen dute eta momentuz lurralde osoan zehar zazpi putzu daude proiektatuta.
|
|
|
Batez ere azken urte honetan zabaldu den berria izan arren, esan beharrekoa da Shesa (Energiaren Euskal Erakundearen baitan dagoen enpresa publikoa) proiektuaren enpresa promotorea, gasa erauzteko ikerketarako baimenak eskatzen 2006an hasi zela. Gaur egun, indarrean dauden baimenek Arabako azaleraren %80a hartzen dute eta momentuz lurralde osoan zehar zazpi putzu
|
daude
proiektatuta.
|
|
|
Herrira mugimenduak beste aldarrikapen asko hartzen ditu kontutan, esaterako iheslariak, isolamendua,.... baina oraingoan hiru aldarrikapenetan jarri izan nahi dugu arreta; preso politikoen gehiengo handiari aplikatzen zaion sakabanaketa politikaren amaitzea, gaixorik eta espetxeetan mantentzen dituzten 14 presoen kaleratzea eta auzitegi konstituzionalak ontzat eman duen bizi arteko zigorrarekin amaitzea, alegia. ‘Herrira’ mugimendua herriak sortutako mugimendua da; mugimendua, hain zuzen, etengabe mugitu eta mugiarazten
|
egongo
delako. Urtarrilean Bilboko kaleak bete genituen 110.000 biztanleetatik gora sortu dugu herrira.
|
|
|
Izan ere, plazak aterik eta paretarik gabeko guneak dira, hirien eta herrien gunerik libreena akaso, espetxeen arkitekturaren guztiz kontrakoa. Sinbolotzat ez
|
dago
batere gaizki, baina lehen esan bezala, plaza esaten dugunean mendia eta hondartza, gaztetxea edo futbol zelaia, parkea edo taberna,.... esan nahi dugu.
|
|
|
Carmen Galdeano, GAL ek hildako Xabier Galdeano Egineko kazetariaren alaba; Rosa Rodero, Ertzantzako Sarjentu buru zen Joseba Goikoetxearen alarguna; eta Jose Mari Kortaren Bidetik zein Euskal Memoria fundazioetako ordezkariak
|
daude
gonbidatu, Oskar Bañuelos kazetaria moderatzaile.
|
|
|
Krisi garai hauetan, burujabetza politikoaz gain ekonomikoa ere zalantzan
|
dagoenean
, Hala Bedi Irratiak gai honi ere heldu nahi izan dio. Erabakigune ekonomikoak estatuez gaindiko esparruetan daudenean burujabetza ekonomikoa lortzea gauzagarria al den, abantaila eta arriskuak zeintzuk diren aztertuko dugu, maiatzaren 28an.
|
|
|
Krisi garai hauetan, burujabetza politikoaz gain ekonomikoa ere zalantzan dagoenean, Hala Bedi Irratiak gai honi ere heldu nahi izan dio. Erabakigune ekonomikoak estatuez gaindiko esparruetan
|
daudenean
burujabetza ekonomikoa lortzea gauzagarria al den, abantaila eta arriskuak zeintzuk diren aztertuko dugu, maiatzaren 28an. Maite Aristegi, Amaiurreko parlamentari eta EHNE sindikatuko idazkari ohia; Jakue Pascual, soziologo eta jendarte ekintzailea; Anton Borja, EHU ko ekonomia doktorea; eta, azkenik, Pedro Mari Olaeta, enpresaria (INGEINNOVA) izango ditugu Garako Iñaki Iriondok gidatutako mahai inguru honetan.
|
|
|
Beste urte batez (eta dagoeneko badira bederatzi) Arabatakada ‘motorrak berotzen’ hasi da eta ia ia prest
|
dago
datorren maiatzaren 11an arabar, eta euskaldun gazteak orokorrean, bilduko dituen jaialdia ospatzeko. Kanpuseko ikasleen arteko olinpiadak, herri bazkaria, maketa lehiaketa eta kontzertu eskaintza zabala (EH Sukarra, Gose, Betagarri...) dira unibertsitate euskaldun eta herritar bat eskatzen duen ekimenaren osagaiak.
|
|
|
Kanpuseko ikasleen arteko olinpiadak, herri bazkaria, maketa lehiaketa eta kontzertu eskaintza zabala (EH Sukarra, Gose, Betagarri...) dira unibertsitate euskaldun eta herritar bat eskatzen duen ekimenaren osagaiak. Hau guztiaz mintzatzeko Ane Labaka eta Ioritz Iparragirre Arabatakadako bozeramaileekin
|
egon
da Hirinet.
|
|
|
Arabatakada unibertsitate euskaldun eta herritar baten aldeko jai aldarrikatzailea da. Nahiz eta itxuraz, Euskal Herrian euskal unibertsitateak
|
badaudela
ematen duen, errealitatean hori ez da horrela. Gabezia handiak ikusten dizkiogu hezkuntza sistema honi, eta horiek aldatzeko borrokatzea da gure helburu nagusia.
|
|
|
Arabatakadako lan taldea Gasteizko kanpuseko ikasle mugimenduaren adierazpen ezberdinek osatzen dute. Lan talde ezberdinak
|
daude
, hala nola, azpiegitura, komunikazioa, bazkaria, olinpiadak, kontzertua, txandak... Guztietan daude ikasleak.
|
|
|
Lan talde ezberdinak daude, hala nola, azpiegitura, komunikazioa, bazkaria, olinpiadak, kontzertua, txandak... Guztietan
|
daude
ikasleak. Esperientziagatik eta ikasle mugimenduari laguntza emateko, zenbait ikasle ohi ere aritzen da laguntzen.
|
|
|
Eta ikasleon agenda eta taldeen agenda koadratzea oso zaila da. Gainera, beti musika estilo ezberdinak presente
|
egoten
saiatzen gara, eta ez da lan samurra.
|
|
|
Finantzazioari
|
dagokionez
, nondik lortzen duzue laguntza?
|
|
|
Aurreko urteetako jaialdietan giro bikaina izan dugu eta aurtengoan ere ziurtatuta
|
dago
. Gure aldarriak ahaztu gabe, festa egun bat igarotzea da antolatzaileon asmoa eta horretarako ezinbestekoak dira giro sanoa eta ona.
|
|
|
Eta ez dakit zuei, baina niri gero eta handiagoa egiten zait.
|
Egongo
dira hegazkin supersonikoak, errepide ultraleunak, eta abiadura izugarrizko trenak. Baina niri, gauzak gerturatu baino, gauzak urrutiratu egin zaizkit.
|
|
|
Eta auzokideak... auzokideak auzokide genituen garai batean. Gaur egun, nire etxe pareko bizilagunak milaka kilometroko distantziara
|
daudela
iruditzen zait. Eskerrak bizilagunak baino bizietsaiak ez ditudala.
|
|
|
Eta hori uste dut nik: gure baitatik gero eta urrutiago
|
gaudela
. Mundua ez garela gure neurrira eraikitzen ari.
|
|
2013
|
|
|
Aldi berean, enpresari horiek zorrak zituzten administrazioarekin, desjabetze aginduak, eta zenbait espediente irekita, besteak beste, kontratazioetan ustezko trikimailuak egin zituztelako. Salaketaren jomugan punta puntako zenbait taberna
|
zeuden
(ez ditut izenak idatziko neure burua auzotar horien trantze berean ez ikustearren… baina lagenterula webgunera jo besterik ez duzue egin behar jakiteko zein tabernataz ari naizen).
|
|
|
Hilabete batzuk geroago tabernari talde hori osatzen duten batzuek salaketa kriminala aurkeztu zuten prentsa agerraldian txostena aurkeztu zuten bi auzokideen kontra. Hasieran, epaitegiak inongo delitu zantzurik ez
|
zegoela
deliberatu zuen, izan ere, txostenean argitaratutako informazio guztia benetakoa izateaz gain, publikoa ere bazen; baina prozedura bat abiarazi zuen irainengatik. Auzitegiaren ebazpenaren arabera iraingarritzat hartu zitezkeen honelako adierak:
|
|
|
Afera surrealista horren ondorioz, auzo taldeak milaka euroko zigorrari egin behar izango dio aurre; zirimolaren erdigunean
|
dauden
adur txarreko txori horiek, berriz, jarraitu dute negozioak irekitzen Alde Zaharrean (izenak lagenterula webgunean kontsultatu); Udalak jarraitu die lehentasunezko tratua ematen (ARICHek diru-laguntza ukatu zienetik gutxira Ekonomia Sustatzeko Udal Departamentuak eman egin zien); eta ni… ni urkamendiaren ertzean jartzen ari naiz neure burua istorio honen berri kontatzen ari natzaizuelako. Nik, neure aldetik, egingo dut neure neurrirako justizia txikia.
|
|
|
Besterik gabe, gaur egun modan
|
dagoen
idazkera estiloan, ohar sorta bat igandekoaz:
|
|
|
Bertsoari eman nahi izan dio garrantzia, ekintza artistikoari; eta horregatik soildu du saioen irudia, komunikazio estrategiak idortu, sinpletu. Alde handia
|
dago
orain lau urteko emozioen azpimarratzetik (mendi errusiarra eta beste) aurtengo arrasto horira. Eskertu egin dugu, bide batez esanda.
|
|
|
Gasteizen, euskararen erabilera NORMALIZATU baten alde lanean ari garen talde eta elkarteok beste behin, gure kezka eta larritasuna adierazi nahi dugu. Alde batetik Euskara Kontseilua berreskuratzeko ahaleginik
|
egon
ez delako eta bestetik, 2013a amaitzear dagoela, aho batez eta gehiengoaren adostasuna lortu duen Euskara Biziberritze Plan Nagusia (EBPN) oraindik ez delako onartu, are gehiago, Udal Gobernuak blokeatu egin duelako.
|
|
|
Gasteizen, euskararen erabilera NORMALIZATU baten alde lanean ari garen talde eta elkarteok beste behin, gure kezka eta larritasuna adierazi nahi dugu. Alde batetik Euskara Kontseilua berreskuratzeko ahaleginik egon ez delako eta bestetik, 2013a amaitzear
|
dagoela
, aho batez eta gehiengoaren adostasuna lortu duen Euskara Biziberritze Plan Nagusia (EBPN) oraindik ez delako onartu, are gehiago, Udal Gobernuak blokeatu egin duelako.
|
|
|
Euskara Gasteiztar guztion ondare pertsonal eta kolektiboa da, guztion onura eta arazoa delarik. Sigla politikoetatik haratago doan zerbait, zeharo babestuta
|
egon
behar dena. Ezinegon hori agertu diegu oposizioko talde politiko guztiei eta udal gobernu taldeari ere agertzeko asmoa genuen baina arlo horren ardura duen zinegotziak ez du erantzunik eman gure bilera eskaeraren aurrean eta ondorioz alkatearekin egin dugu bilera eskaera, azken honen erantzunik ere ez dugu jaso.
|
|
|
Beti ere, edukiz hornitu eta barne araudia errespetatzen baldin bada. Euskalgintzako eragileok ez
|
gaude
inoren kontra jotzeko, euskararen alde lan egiteko baizik eta elkarlanerako prest gaude, EBPNa garatzeko orduan izan garen bezala. Baina elkarlanak bi norabide ditu eta momentuz Euskara Sektore Kontseiluan hori ez da horrela izaten ari.
|