|
2000
|
|
|
Irrealitatetik gertu
|
dagoen
gai hau errealitatetik gertuago egotea Ladix pertsonaiaren karakterizazioak asko lagundu du. (Egunkaria)
|
|
|
Erabilera Sozialaren eta Komunikabideen esparruko batzordeari
|
dagozkion
gaien artean, Nafarroako 18/ 1986 Euskararen Foru Legeak bere 27 artikuluan dioena hau da: –Administrazio Publikoek bultzatuko dute euskararen mailaz mailako presentzia komunikabide sozial publiko eta pribatuetan.
|
|
|
2 taulan are nabarmenago bihurtzen dira egunkari abertzale eta ez abertzaleenarteko aldeak. Lehenengoek Euskal Herri osoari
|
dagozkion
gai eta gertaera ugaritratatzen dituzte (esaterako, EUSKALDUNON EGUNKARIAren albisteen %37 mailahorretakoak dira); bigarrenek, ordea, ia ez dute Euskal Herriaren osotasuna islatzenduten albisterik eskaintzen (gehiena, DIARIO VASCOk: % 7).
|
|
|
Ez dugu, burujabetza? aukeratu, modan
|
dagoen
gaia delako. Badira pisuhandiagoko arrazoiak.
|
|
|
Estatu frantziarrean jada sentitzendira mugimendu arrunt kezkagarriak. Historia Geografia ikasgaietako programakaldatzen ari dira, eta eskoletan ere lehen ez
|
zegoen
gai bat sartzen ari dira, Herritarheziketa, non frantses izatearen ohorea esplikatzen den, eta abar. Orduan, estatuengandik eskubide hori ukaiteko gero eta aukera gutxiago baldin badugu, guk de factogauzatu dugu.
|
|
|
Joseba Permach (EH). tzea eta erabakiak hartzen jarraitzea baldin bada, geure erakunde nazionalak sortzenjarraitu behar dugu. Horretan, Udalbiltzari zeregin berezia dagokio, udalei
|
dagozkien
gaiak martxan jar ditzakeelako eta ireki den prozesuaren lehenengo kimua izandaitekeelako. Baina, aurrerantzean, beste bi motatako pauso kualitatiboak emanbeharra dago, egituratze instituzional berri bati begira.
|
|
|
Eusko Kultur Gaiak planeta gisa irudikatuz, Euskal Kulturaren gaia izar sistemapropio modura azaldu nuen duela bost urte (Uztaro 13), eta uste dut baliagarria izanzela UEUko ikastaroak antolatzeko, gure kulturaren altxorra eta euskararena bat berazirela egiaztatzeko, euskal kulturaren baitan
|
zegoen
gai aniztasuna adierazteko etakulturaren arlo bakoitzean zientifikoki,, asmoz eta jakitez, aritu behar genuela serioskihartzeko.
|
|
|
B2 Momentukoak hizketatuari bere aburua eta ikuspuntua eskatzen zaio interes orokorra sortzen duten gertaerei buruz, eta ez ezinbestez bere jarduerari
|
dagozkion
gaiei buruz.
|
|
|
Ebakera eta azentuazioa elkarrekin loturik
|
dauden
gaiak dira. Euskal azentuaren esparruan, fonologiarenean bezalatsu, Txillardegi irakaslea da erreferentzia garrantzitsua (1984).
|
|
|
Zalantzarik ez
|
dago
gai garrantzitsua eta gogoeta asko egitekoa dela ondoren jorratuko duguna. Irrati emandegi batek albisteak nondik jasotzen dituen jakiteak eta kanal horiek aztertzeak asko adierazi ahal digu irratiaren ezaugarriez, irratilari kopuruaz eta irratiaren joera ideologikoaz.
|
|
|
Azken batez, badirudi Estatu nazioak Estatuari sortzen zaion beharrari erantzuten diola.
|
Badago
gai hau argitu dezakeen nazionalismoaren hainbat teoria, eta horietako batzuen irakurketa azkarrari ekingo diogu. Adibidez, Gellner en ereduaren arabera18, gizarteen modernizatze prozesuan koka daiteke nazionalismoaren gaia, gizarte tradizionalek gizarte industrializatu bihurtzeko izan duten igaroaldian.
|
|
|
Aurreko galderari erantzuteko baietzak zein ezetzak duten garrantzi nabarmena azpimarratuz, hurbil gaitezen orain Estaturik ez duten nazioetara, eta ikus dezagun zer nolako errealitatea aurki daitekeen eta zein den kulturari
|
dagokion
gai honi buruz Estatu nazioarekin bat egiten ez duten beste era honetako nazionalismoek erakutsitako jarrera, eta oraintxe bertan airean utzitako galderak berebiziko pisua hartuko duela konturatuko gara. Hasteko, diogun ezen mugimendu nazionalistak izugarrizko kapital politikoa izango duela eskuartean, baldin eta berak ordezkatuko lukeen kultur taldearen errealitateaz nolabaiteko gizarte mailako sinestea edota uste osoa zabaltzen badu.
|
|
|
Esan beharrik ez dago, definizio honek ez duela arazoa asko argitzen; baina, eta hori litzateke bere asmoa, egon diren eta gaur egun dauden nazioari buruzko definizioen zerrenda amaigabearen eta inguruko nahasketaren isla den neurrian, gaiaren zailtasunera gerturatzeko gonbidapena luzatzen digu. Horrela, nazioari eta nazionalismoari
|
dagokien
gaiari heldu nahi izanez gero, ikertzaileak ezin dio errealitateari uko egin: guztiz biribila eta erabat bukatutakoa den teoriarik ez egotearen, zama?
|
|
|
Baina esandakoa atzerapen nabarmenarekin Estatu espainiarraren kasuan mendebaldeko Europako Estatu Nazioen eraikitze prozesuen ezaugarri orokorra da. Zein dira Estatu espainiarreko hezkuntza sistemako curriculumaren ezaugarriak curriculum nazional bereziaz hitz egin ahal izateko, hots, curriculum nazional espainiarraz hitz egin ahal izateko270 Lehenik eta behin hizkuntzaz hitz egin behar da; oinarrizko mailan sei ataletatik hiru hizkuntzarekin lotuta
|
dauden
gaiak zehazten dituzte: irakurketa, idazketa eta gramatika.
|
|
|
Aurpegi alaiz zetorren Eider, eta gogo nabarmenak erakutsi zituen Txemarekin hizketan zebilen hura ezagutzeko. Aurkezpenen ostean, garai hartan herrian puri purian
|
zegoen
gaiaren azken berria ekarri zuen Eiderrek: " ba al dakizue?
|
|
|
Baina, hats har nezakeen arren, larri nengoen artean, deusetaz segur ez nengoela; eta ene larritasunean espainiarrei behatzen nien nik, zeren, nola bainekien ezen ezin oilarragoak eta ezin urguilutsuagoak zirela guztian, ohoreari loturik
|
zeuden
gaietan partikularzki, hala iguriki nuen istant batez ezen oldartu eginen zitzaizkiela guardiei, baina haiek ere han geratu ziren oilar lumatuen antzo, hitzik gabe eta mutu, ez kikiriki, ez kukurruku.
|
|
|
Ni, behinik behin, maniobra zakar batean esnatu naiz, furgonetako isiltasunean Dan gidaria Idoia kopilotua beste nafarra elkarrizketatzen ari zela. Imajina nezakeen bezala, luze gabe euskal afera ekarri du hizpidera eta Idoiak, abilezia handiz (ezagun du bera ere aspertua
|
dagoela
gai bakarraz min  tzatu beharraz), niri barregarria egin zaidan txantxa bat kontatuz moztu nahi izan du:
|
|
|
Argia iruditzen zait pentsatu edo esan dezakegun ezer ez litzatekeela izango gauza hori. Ezin dugu idatzi berez sublimea dena eta beste gai guztien gainetik
|
dagoena
gaitzat izango lukeen liburu zientifikorik. Nire irudikapena hurrengo metaforaren bidez bakarrik deskriba dezaket:
|
|
2001
|
|
|
Hor eten genuen, helburua ezkerraren gaia modu orokor batean jorratzea zelako eta demokraziaz hitz egiten jarraituz gero beste bat egin genezakeelako. Hurrengo baterako, dena den, hortxe
|
dago
gaia.
|
|
|
Dena den, hausnarketa baino ikuslearen irribarrea lortzea helburu duen lana da honakoa: " Gaur egun nahiko informazio
|
dago
gai hauen inguruan, guk batez ere ikusleak ordu eta laurden atsegin bat igarotzea nahi dugu", esan digu Laskurainek. Oihala zabaldu orduko eserlekuan lasai eseri eta gozatzeko sortutako lana dugu, beraz, Hikaren azken ekoizpena
|
|
|
Beste hizkuntzei ere gertatzen zaie. Informatika munduan gaztelania inglesaren menpe
|
dago
gai askotan" esan zigun Zabaletak. Garapen hori lortzeko giza aldetik eta diru aldetik baliabide gehiago behar direla uste dute antolatzaileek.
|
|
|
Beraz, abortoaren gaia 60ko hamarkadan puri purian
|
zegoen
gaia da. Horren adibide dugu, J. Juaristik gogorazi bezala (1987: 125), 1968ko udan kaleratu zen Humanae Vitae entziklika polemikoa, edo garai hartako film berritzaileenetan arazoak zuen protagonismoa3 Horiekin batera, etengabe kaleratzen hasi ziren abortoaren aldeko manifestuak gogoratu nahiko genituzke, eta bereziki, 1971n 343 emakumek sinatu zutena.
|
|
|
Ingurugiroari
|
dagozkion
gaiekin geroz eta kezka handiagoa agertzea.
|
|
|
Herrialde industrializatuetako biztanleen artean jarrera pasiboa
|
dago
gai hauei buruz?
|
|
|
Beraz, abortoaren gaia 60ko hamarkadan puri purian
|
zegoen
gaia da. Horrenadibide dugu, J. Juaristik gogorazi bezala (1987: 125), 1968ko udan kaleratu zenHumanae Vitae entziklika polemikoa; edo garai hartako film berritzaileenetanabortoaren arazoak zuen protagonismoa4 Horiekin batera, etengabe kaleratzenhasi ziren abortoaren aldeko manifestuak gogorarazi nahiko genituzke, eta bereziki, 1971n 343 emakumek sinatu zutena.
|
|
|
a) Handbook horren egitarauan gaur egungo psikologia sozial orokorraren interesak islatzen dira; b) nahiz eta ipar amerikar ikuspegiaren nagusitasuna nabaria izan, bi tradizioen (amerikarra eta europarra) integrazioaegiten saiatzen da; c), komunikazioa? bi tradizioen eta hizkuntza rekinlotuta
|
dauden
gai ezberdinen batasun puntua da.
|
|
|
Badirudi etengabeko hil eta piztueraren bilakaeran gero eta jende gehiagok sinesten duela. Europan eta Ameriketan, behintzat, orain asko
|
dago
gai honetaz axolaturik.
|
|
|
Aita Apalategi donostiarra, hitzaurreak esaten digunez, luzaroan aritu zen gai bilketan eta hiltzerakoan Gipuzkoako Diputazioari utzi zizkion bildutakoak oro. Ez zituen paperean finkatuak
|
dauden
gaiak biltzen, urte gutxi barru gizonaren oroitzapen argaletik aztarrenik gabe galtzen diren oroitzapen biziak baizik. Horrela ibili zen Aita Apalategi, bati galda eta besteari zirika, gerrateko berri zutenen artean, eta ez zuen paperetan idatzi gabe utzi haien ahotik entzun zuenik.
|
|
|
Cours de linguistique générale delakoa 1916an, ni jaio berri nintzela, argitara zuten; Cantor, bai, dirudienez, 1918an hil zen. Bada aldea, nik esaten dudana gorabehera, Oihenarten Notitiaren lehen argitaralditik bigarrenera, eta euskarari
|
dagozkion
gaietan hain zuzen. " Pro domo" n zenbait lerro kendu ditut.
|
|
|
premiazkoenak izan. Ez
|
baitagozkio
gaiari, nolabaiteko mamiari, formari baizik.
|
|
|
Hedabideek berezko interesak eta dinamikak dituzte, baita beren ikuspegiak behin eta berriro Estatuen tesien ondoan lerrokatzen direnean ere, eta horrelakoa da aztergai dugun kasua. Berezko interes eta dinamika horiek kontuan hartu gabe, ezin ulertuko genuke, esate baterako, hedabideek euskal gatazkari hain hertsiki loturik
|
dagoen
gai batean, GAL kasuan hain zuzen ere, jokatu duten paper guztiz erabakigarria Estatuaren legitimitatea ahultzerakoan.
|
|
|
Enpresa publikoak edo pribatuak izan daitezen ere, gizartearen funtsezko zerbitzu publiko baten, informazioaren, ekoizleak dira hedabideak. Orain
|
dagokigun
gai honetan, informazio politikoaren gaian, funtzio berezi bat bete behar du hedabideen jardunak: gizartearen eztabaida demokratikoa aberastu.
|
|
2002
|
|
|
Eta hala eta guztiz ere, ekimen batzuk forma hartzen hasi dira, eurei
|
dagozkien
gaietan iritzia eta parte hartzea eskatzen duten hainbat hiritarren iritzi kritikoari ahotsa emateko. Amarica plataforma mikro eta makrokosmos kulturalaren behatoki bat da
|
|
|
Gai hau eliteen artean kudeatu da, jauregiko kontu bat izango bailitzan. Jende xeheak eta erakunde sozialek ez dute jakin zertan
|
zegoen
gaia eta, azkenean, hemengo erakundeek men eman dute Madrilekoen aurrean. Hala, kasu honetan oso argi ikusi da hainbestetan aipatu izan den" berdinen arteko ituna" ipuin hutsa zela.
|
|
|
Kaleko jendeak emandako arropaz gain, Oldberrira hainbat ehun enpresako jantziak ere heltzen dira. Modaz nahiz denboraldiz kanpo
|
dauden
gaiak heltzen dira bigarren aukera emateko. Arropa eman duen enpresarekin ez lehiatzeko, ez da inoiz enpresako marka erakutsiko produktuaren salmenta zuzenean.
|
|
|
Testu konstituzional txukun bat daukazu alde batetik, eta gero bizitza osoa dago. Gizarte mediatiko honetan, adibidez, konpontzeke
|
dagoen
gai bat da aukeren berdintasuna ea nola bermatzen den, komunikabideak eta beren jabegoa dauden bezala daudela.
|
|
|
Tamalez, ahulak handiarekin borroka egin behar duenean, politikan
|
dagoen
gairik zailenarekin egiten du topo: erabaki behar da non dagoen errealismo politikoaren listoia, nik nolabait" politikagintza" ondradua deitu dudana egin eta aurrera egiteko.
|
|
|
Arestian, 1990ean, P. Urkizu arduratu da liburu formatoan Etor argitaletxean argitaratzeaz. Eleberri ohiturazko honetan ere landen eta hiriaren arteko aurkakotasuna
|
dago
gaiaren muinean. zituen aldien zehaztapena eta erbesteak euskal literaturaren bilakaeran izan zituen ondorioak. Horretarako, erbesteko literaturaren berezitasunez hitz egiteko, 2000ko azaroaren 6tik 9ra Donostian egin zen" Euskal Erbesteratuen Kultura.
|
|
|
Testu horiek ezkontza bitartezko eta izatezko bikoteak maila berdinean ezartzen dituzte erkidego bakoitzari dagokion zuzenbide publikoaren alorrean, Estatuari berariaz
|
dagozkion
gai guztiak (pentsioak, herentziak, etab.) kanpo utzirik.
|
|
|
Ninfa maitagarri haiek, irribarretsu, esku artean zeukaten ikusezintasunaren buru babesa, buru gaineko luma koloretsu dantzari eta guzti, baina Pertseo ez zen geldi
|
egoteko
gai, eta ninfak zain zeuden, gazteari buru babesa jartzeko aukera noiz izango. Halako batean, jaitsi zen airetik eta, oinak nola hala lurraren gainean ipiniz, lurreratu egin zen.
|
|
|
496 ikerketa proiektu guztira, eta horietako 7 proiektubakarrik euskaraz. Beraz, erregulartasuna
|
dago
gai honetan. Horrek esan nahi dueuskal irakasle gehienek erdarazko proiektuetan egiten dutela ikerlana, eta erdarazegindako ikerkuntza homitzen dutela.
|
|
|
Eta Euskal Herrian? Hona hemen gure artean ia ukitzeke
|
dagoen
gai bat, edo, irakurleak metafora onartzen badigu, oraindik kolonizatu gabeko kontinente bat.Ekarpen garrantzitsurik egin ez duten artikulu laburrak bazterturik, Berant Nafarroari dagokionez, lan bat datorkigu burura: Guerra y sociedad enNavarra durante la Edad Media21, Jon Andoni Fernandez de Larrea-rena, hainzuzen.
|
|
|
Gizarte egitura bakoitzak modu argian ezartzen du zertaz hitz egin daitekeen eta zertaz ez. Gizarte egitura guztietan
|
daude
gai hobetsiak eta tabu direnak. Hartara, gizarte egitura bakoitzak argi azaltzen dio kide bakoitzari zer den komunikazio gai izan daitekeena eta zer ez.
|
|
|
Gero eta ebidentzia gehiago
|
dago
gai antioxidatzaileek zahartzaroan itsutasunaren bi mota nagusiak prebenitzen edo atzeratzen laguntzen dutela: kataratak eta makula endekapena.
|
|
|
Johannesburg en ondoren, esan zuen: “pobrezia murriztea guztiz
|
dago
gai zerrendan, lehentasuna da guretzat”, eta “urari dagokionez, helburu bat dugu eta osasun helburu bat erantsi diogu”. Atzo NBEko idazkari nagusiak esan zuenez, gailur hori ez da gertaera bakana, prozesu baten parte baizik.
|
|
|
Jardunaldietan nabarmendu zen, halaber, agintari eskudunek eta sektoreak sustatu behar dutela urdaiazpiko, paleta eta txerri iberikoaren solomoaren kalitate araua ezartzea. Juan Miguel Jimenez Haragia Ikuskatzeko eta Kalitatea Zaintzeko XIV. Jardunaldi Nazionaletako Batzorde Antolatzaileko idazkariak positiboki baloratu zituen jardunaldiak, eta nabarmendu zuen argitu egin direla haragiaren osasun ikuskapenaren zain
|
dauden
gai asko. Autonomia erkidego guztietako 200 teknikarik parte hartu zuten jardunaldietan.
|
|
|
–Gure nortasuna azpimarratu nahi genuen. Bikote bezala bakarrik
|
egoteko
gai ginela sinetsi.
|
|
|
Eta Sarak ere ez. Biek ala biek baitzekiten guztia esana
|
zegoela
gai hari buruz. Eta inoiz ere hitz egitera beharturik sentitu izan zirenean, hala nola Sarak Sergiori soldadutzan egindako bospasei bisitetan, beharrezko hitzak esatera mugatzen ziren.
|
|
|
Arduradun politikoen artean ez
|
dago
gaiari buruz giro. Gehienentzat EHU eta euskal unibertsitatea gauza bera dira.
|
|
|
Urbanitate eta portaera ikasgaiak eman dizkizut zure adinean! Niri
|
zegokidan
gaia ateratzea –esku biak bat eginda barkamen eskeko keinua egin zuen Mentxuk– Ezin baduzu itxaron... itxi begiak.
|
|
2003
|
|
|
Pil pilean
|
dagoen
gaia da hizkuntzarena Korsikako eskoletan. Duela bi urte, Korsikarako estatutu berria eztabaidatzerakoan, Frantses Gobernuak korsikeraren irakaskuntza eskola guztietan sartzea proposatu zuen, abertzaleen gogoak kontuan hartuz.
|
|
|
Juan Garayarrek mito askori egin nahi izan die aurre bere aurreneko nobela umoretsu honetan. Hasteko, Euskal Herriko egoera politikoa hain aldrebestua
|
dagoenez
gai horrekin literatura egiterik ez dagoela uste dutenei," La estrategia de la sardina" rekin erantzun die. 60 euskal belaunaldiaren biografia heterodoxoa egin du bertan, 1967an Gipuzkoan indarrean jarri zuten salbuespen egoerarekin hasi, eta Franco hil ondorengo amnistia eta geroko hilabetetaraino doan narrazioan.
|
|
|
Jaurlaritzak esfortzu handia egiten du Euskal Teatroaren karparekin, baina zorrotzagoa izan luke emaitzekin, konpainientzat Tarrega merkatu benetan ona den aztertu. Merkataritza baino politika gehiago
|
dago
gai honetan». Beste hutsune bat igarri genuen guk:
|
|
|
Antolakuntzari ez genion beldurrik. Hobeto edo okerrago aterako ziren gauzak, baina ziur
|
geunden
gai baginela. Bildu ginen koadrila esperientzia handiduna zelako.
|
|
|
Gure garaia hobekien definitzen duen bereizgarrienetako bat, osasunari
|
dagozkion
gaien aurreko sentsibilizazio bizia da: elikadura orekatu eta osasuntsua, kutsadura, alkohola, tabakoa eta bestelako produktu kaltegarrien kontsumoa, ariketa fisikoa egiteko beharra...
|
|
|
Elikaduraren historia orokorki, ia landu gabe
|
dagoen
gaia da, eguneroko bizitzaren ardatzetako bat bada ere. Gizakiaren biziraupena suposatzen duen aktibitatea da jatea, hau esanez ezer berririk ez diogun arren; Lemery k 1702an definitu zuen bezala, elikagaia «gure gorputzaren zati solido eta likidoen galera berreskuratzeko gai den edozer» da.
|
|
|
Hor ere aldeak zeuden sail batetik bestera. Sail batzuetan ez
|
zegoen
gai nagusi bat eta ikastaroa elkarrekin lotura gutxi zuten hitzaldien bilduma baino ez zen. Beste batzuetan, aldiz, gai bat zen ikastaroaren ardatza,. Gatazkaren kontzeptua?
|
|
|
Euskaltzainburugoaren izenean zera adierazi behar dizuet, zuen programaren arabera, alegia UEUko ekintzetan Euskaltzaindiari
|
dagokion
gairen bat egongo balitz edo bere egitura barrukoa, bere ordezkaritza bat, han bertan izatea beharrezkoa ikusten duela.
|
|
|
Haren esanetan, UEUren arazorik larriena egoera eko nomikoa zen eta, horrekin batera, kolokan zeuden sailak indartzea eta berriak sortzea. UEUren betebeharrak, aldiz, EHUko irakasleria euskalduntzea eta prestatzea ziren, era berean, Euskal Kulturarekin lotuta
|
zeuden
gaiak lantzea, unibertsitate ofizialak egiten ez zuena, antzerkilaritza, bertsolaritza eta musika adibidez?, eta ez errepikatzea unibertsitate ofizialen programak. Etxenikeren proposamenaren kontra agertu zen zuzendari berria, hots, UEU gai monografikoetara eta. Kongresuak?
|
|
|
ardura gabezia ohart eraziko genuke», baita kolegio profesionalekin harreman eskasa eta euskal gizartean pil pilean
|
zeuden
gaiei eskainitako arreta falta, bai ikastaroetan, baita Tribuna sailean ere:
|
|
|
“Politika kontsumistaren ondorioz, Gabonak urtero hasten dira, eta ospakizun guztiak janarian oinarritzen dira”, gogoratu du Urdialesek. Justifikazioa eta errua Psikologiak garrantzi handia du pisuari
|
dagozkion
gai askotan. Gehiegikeriekin lotutako bi sentimendu elkartu eta agertuko dira Gabonetan.
|
|
|
Prentsaurrekoan, Alemanian, Kanadan, Estatu Batuetan, Japonian, Italian, Erresuma Batuan eta Errusian dituen lagunekin krosko bakarreko petrolio ontzien debekuaren “printzipioari” buruz eztabaidatu zuen, baina ez hura gauzatzeko data bati buruz. “Pozik
|
gaude
gai hori G8n eta nazioartean eztabaidatzen delako” NBEn, esan zuen Bachelot ek, Europako Batasunak (EB) egutegi bat ezarri duela gogorarazi ondoren (datorren udan), bere portuak karga poluitzaileak dituzten ontzi horiei ixteko. Topaketaren azken jakinarazpenean, ministroek adierazi zuten “aurreko urteetan hartutako neurriak gorabehera, “Prestige”ren istripu larriak petrolio ontzien segurtasunari eta kutsaduraren prebentzioari buruzko arauak oraindik hobetu egin behar direla”.
|
|
|
Bigarrenik, garapenerako hezkuntza bultzatzeko erabili dituzten esperientzia berritzaileak. Eta, hirugarrenik, hezkuntza materialak eta oro har
|
dagozkien
gaiak, hala nola genero ikuspegia edo ingurumenarekiko errespetua. Bestalde, Álvarezek gogorarazi zuen Koordinakundeak errebindikazio kanpainarekin jarraitzen duela, hurrengo udal eta autonomia hauteskundeetan, udalek eta autonomia erkidegoek beren aurrekontuen %0, 7 garapenerako lankidetzari eman diezaioten.
|
|
|
Apirilean argitaratu zuten ikerketa baten arabera, kalamuaren konposatuek funtzio neurobabesle eraginkorra dute, zahartzearen ondorio negatiboak ekidinez eta endekapenezko gaixotasunak prebenituz, hala nola Alzheimerra. Baina kanabisa erabiltzeari eta kontsumitzeari buruzko azterketa guztiak ez dira hain positiboak, baizik eta askok erakusten dute kaltegarria izan daitekeela, eta agerian uzten dute zientzialariek etengabe kontraesanean
|
daudela
gaia jorratzean. “Gai honetan, gai polemiko guztietan bezala, jarrera erradikalegiak daude”, dio Luciano Poyatok, Drogazaleen Arretarako Elkarte eta Erakundeen Espainiako Batasuneko lehendakariak.
|
|
|
Hamahirugarren kapituluan aipatuko dira lege zibil guztiei
|
dagozkien
gaiak, eta zeintzuk aukeratu diren lan honetan azaltzeko; 14 kapituluan, berriz, horien guztien plangintza azalduko da.
|
|
|
6 Uste horietatik dator, halaber, aldi berean gertatzea probintzia edo lege batzuetan erregelak falta direla erabileran
|
dauden
gaietan gauza batzuk zehazteko eta, beste herri batzuetan, ostera, gai berberak arautzeko lege bereziak izatea. Berezkoa da, hortaz, lehenek azken horien ereduari jarraitzea, batez ere, herri nagusiak badira horiek.
|
|
|
7, 8, 9 Egiok kontuan izanda, hauxe ondoriozta daiteke: espiritu botereak espiritu esparruan gauzatzen dira eta ezin nahas daitezke denbora arlokoekin; eta kontrara, denbora botereak denbora esparruari lotu behar zaizkio, espiritu arloaren gaineko ahalmenik hartu gabe; Jainkoak ezarri ditu aginte biak, eta euren boterea esparru batean gauzatzen dutenak bestearen menpe geratzen dira, horri
|
dagozkion
gaietan. Horrexegatik ikusi dugu Jainkoaren espirituaz jantzi zirenak, printzipio horien arabera eratu zutela euren jokabidea eta esparru bakoitzeko botereekiko menpekotasuna azpimarratu zutela.
|
|
|
Neurri handi batean, alabaina, ordenantzen pekoak dira horiek, eta zuzenbide publikoari dagozkio. Horrexegatik, hona ekarri beharrean, aparteko liburuan ager daitezke, erromatar zuzenbidekoak diren eta, ordenantzetara bildurik egon gabe, gure erabileran
|
dauden
gai horietako erregela oinarrizko batzuk. Horra ere, gai hauekin batera, gure ohituretan daudenak eta erromatar zuzenbidearentzat ezezagunak direnak.
|
|
|
Azken batean, beste esparruetako ikasleak ere jotzen du halako liburuetara, nahiz eta oso arraroa izan graduazioko bigarren urtearen ondoren, eta ezta esklusiboki horren lehen urteetan ere. Baina zientziatan, testuliburuak
|
dagozkien
gaiak aurkeztera mugatzen dira, giza eta gizarte zientzia askotan gertatzen den bezala, arazo esparru berezi bateranzko hurbilketa ezberdinak adibidetu beharrean. Zientzia partikularren baten ikasturte batean liburu gisa onartzeko lehiatzen diren testuak ere, batik bat, maila eta pedagogi xehetasunetan desberdintzen dira, baina ez mamian edo kontzeptu egituran.
|
|
2004
|
|
|
Araudi kontua da. Batean eta bestean araudiak ez dira berdinak eta ez
|
dagoenez
gaia ondo mugatuta gertatzen direnak gertatzen dira. Txirrindularia ia lapur edo gaizkile bihurtu da.
|
|
|
Hortaz, sinplekeria izugarria iruditzen zait besterik gabe baieztatzea erlijioa eremu pribatuari
|
dagokion
gaia dela, besteak beste, gero eta nabariagoak baitira gatazka politiko eta sozial askoren oinarri erlijiosoak. Baina, kontu hori albo batera utzita, ukaezina da sinesmen erlijiosoek erabateko eragina dutela ohitura kultural askotan.
|
|
|
kirola, moda, ikuskizunak, arrantza, makramea, natura, bidaiak, opera, etxeko abereak... Gure herri eta hirietako kiosko arrunt bat begiratu besterik ez
|
dago
gai horien guztien inguruan erdarazko zenbat aldizkari dagoen ikusteko. Barietatea ikaragarria da, eta espezializazioak irakurle exijenteenaren eskaria ere asebeteko luke.
|
|
|
21 artikuluan xedatutakoari kalterik egin gabe, agintariek eta funtzionarioek, bakoitzaren eginkizunari
|
dagozkion
gaietan hori beharrezkoa denean eta gaiak aipatuz, Erregistroko edozein idazkun edo agiriren edukia jakin dezakete, zuzeneko azterketaren bidez, ziurtagiriaren bidez edo informazio ohar soilaren bidez, Isilpeko Ezkontzei buruzko Liburuari dagozkionak izan ezik.
|
|
|
eskola orduetan derrigortuta eta arreta urriz entzuten duten irakaslearen ahotsa (saiatuena izanik ere) edo irakurtzen duten testuliburuak dioena (historia arras ongi azaldu arren) edo are klasean ikus dezaketen bideo historiko edo gisako material didaktikoaren eragina ezin pareka daiteke ikasleek beren aisialdian interes biziz segitzen dituzten kirolekin, dakusatzaten telebista programen pisuarekin, propaganda iragarki bortitzekin, DVDan ikus dezakeen akziozko filmarekin edo bideojoko koloretsu eta soinutsuekin, eta horiek guztiek transmititzen dizkieten balio eta edukiekin. Halaber ahantzi egiten da, maiz, irakasleek ikasgela masifikatuetan aritu behar dutela, egitarau izugarri zabalak bete behar dituztela presaka, eta hortaz ez dela modurik
|
egoten
gaietan sakontzeko eta are gutxiago ikasleek gai horien edukia xurgatzen dutela bermatzeko (ikasle askok, akaso gehienek, azterketarako ikasten baitute eta ondoren gehiena ahantzi). Honi, jakina, erantzun dakioke, asmoak gauzatzeko orduan arazoak egon daitezkeela, baina egitarauen helburu ideologikoa nabaria dela.
|
|
|
Auzi honen muinean, bi printzipio azaltzendira jokoan, itxuraz modu kontrajarrian. Batetik, kooperatibetan ohikoaden autoeraketa printzipioa, zeinen arabera, enpresek, edo hobeki enpresetako langileek ahalmena izan behar duten eurei
|
dagozkien
gaietan erabakitzeko. Bestetik, kontrolaren eskubidea; eskubide horren arabera, EtxeNagusiak proiektua martxan jartzeko egin duen ahalegina kontuan hartuz, bere eragina nabaritzeko ahalmena islatu litzateke.
|
|
|
Erlijioaren Filosofia, erlijioei buruzko gaiez egiten denhausnarketa kritiko irekia, zehatza ela konfesioetatik apartekoa. Esan den bezala, erlijioarcn izaera ez
|
dago
gaiei loturik, pentsamendua egiteko erari, estiloari baizik.Ezin ditugu ahantzi teologiatik filosofia egin duten hainbat maisu, askotan bata etabestea nahiko nahasirik azaltzen badira ere. Horien artean handienak gaurko teologo kristau ospetsu hauek dira:
|
|
|
Eraginkorragoa da lipoesatzea gaur egun erabiltzen diren arteriosklerotikoen aurkako beste botika batzuk baino? Gaur egun ez
|
dago
gai aktiborik arteriosklerosiaren aurka. Beraz, Lipoesar da orain gaixotasunaren aurkako produkturik dokumentatuena.
|
|
|
Beste batzuek, ordea, aseptikoak ez direla argi uztearren, nobelak ekintza militarrez, komandoz eta hausnarketa filosofiko politikoz betetzen dituzte, argi gera dadin non kokatzen duten beren burua. Baina konpromisoa ez
|
dago
gaien aukeraketan. Ez dago anekdota literarioan.
|
|
|
Hortaz eta laburbiltzeko, bi faktore
|
daude
gai honetan: sexismoa eta androzentrismoa.
|
|
|
Telebista lokalek badute berezko identitate edo eredu komunikatibo propioa eta hori ikuslearekiko duten zuzeneko harremana litzateke, horixe da hain zuzen ere helburua, herritarrengandik oso gertu
|
dauden
gaiak jorratzea. Helburu hori lortzea prentsa idatzian askoz ere errazagoa da telebistan baino, telebista hedabide garestiagoa eta medio aldetik konplikatuagoa delako.
|
|
|
Nondik etorriko da higidura hori? Existitzen al da ideia horiei
|
dagokien
gai sentigarririk. Korapilo honetatik airoso irteteko Descartesek bere argudioan bi soslai batuko ditu, Jainko iruzurtiaren argudiora joz eta, era batera, natura jainkotuz.
|
|
|
Zentzu honetan ulertu behar ditugu Wittgensteinen hurrengo hitzok: " Ezin dugu idatzi berez sublimea dena edo beste gai guztien gainetik
|
dagoena
gaitzat izango lukeen liburu zientifikorik" (59). Haatik, aitor dezagun, Wittgensteinentzat paradigma zientifiko gorena, bakarra ez esateagatik, zientzia fisiko matematikoena da eta, hartara, bere hitzak zentzu hertsian hartu behar dira.
|
|
2005
|
|
|
Zergatik hurbildu da ordea, hainbeste internauta web gunera? Herrian pil pilean
|
dauden
gaiek jokoa ematen dute nonbait web orrialdean eta herrian somatzen den berotasun hori Internetera heltzen da. Bestalde, Leire Larrañagak nabarmendu digu kirol zaletasuna nabaria dela Azpeitia aldean eta beraz, herrikoak ez ezik ingurukoak ere sartzen dira kirol probetako emaitzak jartzen dituztenean.
|
|
|
Eta tristeena da jendea ez dela beste horrekin geldituko, denak lagunak gara eta denek hitz egin genezake". Bat alderdi batetik gertuago dagoelako bere betebeharra da besteari sekulakoak eta bi esatea, baita ados
|
dauden
gaietan ere. Hainbeste interes daude atzetik azkenean politikako gizon emakumeak alderdien esklaboak baino ez direla.
|
|
|
Aurrekoaren laburpena delarik, etxebizitza jakin horri zuzenki
|
dagozkion
gaiak agertzen dira bertan.
|
|
|
Zenbait emakume komunisten ekimenez sortu zen Madrilen, baina ideologia ezberdineko emakumeetara zabaltzeko nahiarekin. Helburu nagusia emakumeak gai sozial eta politikoetan sentsibilizatzea zen, bai izaera orokorreko gaietan (amnistia, langabezia, bizitzaren garestitzea, presoei laguntzea, etab.) eta baita emakumeei
|
zegozkien
gaietan ere (diskriminazio legala, diskriminazio soziala, etab.). Sección Femeninak eta Elizak planteatutako emakumearen irudiaren kontrako alternatiba bezala aurkezten zen MDM. Ondorengo testua MDMk apirilaren 20an Bartzelonan zabaldutako testua da, emakumeek maiatzaren 1eko jardunaldietan parte hartzea bultzatzeko asmoz. Emakumearen eskaera garrantzitsuenak zerrendatzen dira bertan:
|
|
|
Alonso-k gai enigmatikoak ditu gogoko, hau da, oraindik guztiz ebatsi gabe
|
dauden
gaiak, (agian gaiok publikoarentzat oso erakargarriak izan daitezkeelako, edota ospea lortzeko?). Horren adibide dira hizkuntza ezezagunak deszifratzeko bere saiakerak:
|
|
|
Gure herrian hegazti gripea (1) saihesteko Europako Batasunak gomendatu dituen neurriak izango ditugu mintzagai gure albistegiaren hasieran, neurri horiek indartu egin baitira. Abereen osasunari
|
dagozkion
gai guztiak koordinatzeko, batzorde bat sortu da. Eta honako hauek dira batzorde horretako kideak:
|
|
|
zenbat eta gertuagoko gauzak entzun eta ikusi albistegietan, orduan eta memoriaren barneko lehen apalean gordeko ditugu, berehala akordatzeko. Gertuko gauzak eta norberaren aurreko esperientziarekin lotuta
|
dauden
gaiek ere antzera jokatzen dute gure burmuinean. Ulertu hobeto egiten ditugu eta, gorde eta gero ere, errazago akordatzen gara beraiekin.
|
|
|
Finlandiako organo judizialak, araudi nazionala gai horri buruzko Europar Batasuneko legeriaren berdin berdina dela egiaztatzean, jo zuen auzi nagusiaren konponbidea 90/ 642 Zuzentaraua interpretatzearen araberakoa zela, hots, klorpirifoen eta fenarimolaren hondakinen gehienezko edukiak ezartzen dituela, nahitaez, mahatsondo orriei dagokienez. Mahatsondo orrien kasuan, Finlandian ez
|
zegoen
gai horri buruzko jurisprudentziarik. Finlandiako auzitegiek prozedura etetea erabaki zuten, eta Justizia Auzitegiari zenbait auzi aurreiritzi aurreko planteatzea, Kontseiluaren 90/ 642/ EEE Zuzentaraua, 1990eko azaroaren 27koa, landare jatorriko zenbait produktutan (frutak eta barazkiak barne) pestizida hondakinen gehienezko edukiak finkatzeari buruzkoa, 2000 urtean aldatutako bertsioan mahatsondo orriei aplikatzeari buruzkoa.
|
|
|
“sukaldean daude”. Jakina, intimitatea nahi izanez gero, metodo hau ez da gomendagarria; izan ere, ordenagailuan sartzen den edonork, edo erabiltzaileak posta kontsultatzen duen bitartean ordenagailuaren aurretik pasatzen den edonork, berari ez
|
dagozkion
gaien berri izan dezake. Zuzenak izatea.
|
|
|
Hori esanda, Almansa argitu zuen zelan orokorrean ez duen arazorik batzordeetan informazioa jasotzeko baina kasu zehatz batzuetan oztopoak izan dituela eta gauza jakin batzuk Udal Gobernuko ordezkariek ez dituztela erantzuten. Hiruko Gobernuaren estalitako gaien kopurua zehazteko argitu zuen erantzuteke
|
dauden
gaiak" hiruzpalau" direla, tartean" gure zinegotzi batek eskatutako bideo kopia batzuk".
|
|
|
|
Dauden
gaiek dauzkaten garrantzia kontuan hartuta etorriko zarelakoan, har ezazu gure agurrik beroena,
|
|
|
Ez dakit ziurtasunez ur kontu horretan hizpidean dagoen ala ez —famatuak dira Babiloniako lorategi dilindariak eta guregandik hurbilago Al Andalusko lore eta ur baratzeak—, baina bistan
|
dago
gaia ez duela inpartzialtasunaz jorratzen, arabiarrak horda basati eta salbaitzat dauzka, eta aurrerapen onuragarriak ekartzeko ezgaitzat. Agareno hitza ere gaiztoz erabilia dagoela esango nuke:
|
|
|
Horri dagokio, erro errotik lehen aipatu dudan izaerako arrazoimen hura. Argi dago, nire aburuz, denbora galtzen dutela lege idatzien arabera irizpenak ematen dituztenek, ez herritarren eskubideei
|
dagozkien
gaietan, baizik eta herri desberdinekoetan; hori ere bakealdian baino, gerra garaian egiten dutela. Hona hemen Dionen ustea, haren hitz jario ederra dela eta, Krisostomo deitzen dutena:
|
|
2006
|
|
|
«Bakoitzak bizi dugun egunerokotasunetik idatzi dugu. Pil pilean
|
dagoen
gaia da eta sinbiosi interesgarria egin dugu. Hiru herrialdek hainbat puntu komun dute eta lotura hari bat dutela erakutsi dugu», diosku gure solaskideak.
|
|
|
Izan ere, 1993an Palestinara joan nintzen brigadista bezala, Palestina historiko guztian ibili ginen hau da, 1948ko eta 1967ko lurraldeetan, eta hainbat material neukan gordeta. Beti pil pilean
|
dagoen
gaia denez, pentsatu nuen merezi zuela material hori euskaraz zabaltzea. Horrela ekin nion liburua hezur-mamitzeari.
|
|
|
Bai, merkatua komunikazioaren eta promozioaren menpe dago. Uste dut hor
|
dagoela
gaia. Badaukagu adibide bat oso betikoa eta oso interesgarria:
|
|
|
Errealitate sozial plural honi adi egonik, puri purian
|
dagoen
gaia jorratukodugu: familia homoparentalak eta adopzioa.
|
|
|
Faktore sozial
|
daude
gai honek 80ko hamarkadan gure liburuetan duen presentzia urria azaltzeko, eta faktore sozial horiek berek eragina dute90eko hamarkadako pixkana pixkanako isurian. Hasieran erran bezala, jendaldejakin batek egiten du posible gure literatura.
|