|
2006
|
|
|
Baztan osoa zeharkatu eta gero, Izpegitik aterako da Baigorrira joateko. Bi egun beranduago berriz ere eskualdean izanen dugu
|
baina
orduan goiztiar edo berantiarrentzako ordutegiarekin. Beran igande goizeko 3:00etan pasatuko da.
|
|
|
Norberaren etorkizun ekonomikoa ziurtatua izanda ere, nola solasten ahal dira hain arin 10 langileren eta euren familien etorkizunaz? Herrian langabezirik ez dagoela argudiatzen dute,
|
baina
guk ziur badakigu dozena erdi bat lagun badirela lanean hasteko prest. Gainera, zer gertatuko litzateke gaineko langileak Lesaka, Bera, Etxalar edo Arantzatik hartuko balituzte?
|
|
|
Oraintxe aipatu dugun txostena egin eta teknikoak agendan tarte bat egin bezain abudo bilera deitu genuen urriaren 11rako. Bagenekien nora eta zertara gindoazen,
|
baina
hantxe eman genuen aurpegia. Ez zen bizipen xamurra izan.
|
|
|
Horrelaxe hasten zen 1996ko uztail hasieran proba gisara munduratu genuen lehen edizio elektronikoaren agurra. Gaur eguneko mundua nekez uler daiteke Internet edo posta elektronikorik gabe,
|
baina
duela hamar urte ezezagunagoak ziren, gure inguruan bederen. Ordurarte, irakurleekin nahiz berriemaileekin telefonoz, eskutitzez edo faxez izaten genituen harremanak posta elektroniko bidez ere gauzatzen hasi ziren.
|
|
|
Beraz, indarrez hasi zen ttipi ttaparen ibilbidea Internet en,
|
baina
egia aitortzeko, azken urteetan alde batera utzi xamarra zegoen. Edizio horrek bere mantenu lana behar izaten du, eta aldizkaria dela, telebista dela, eguneroko lanean murgiltzearen ondorioz, denbora gutti eskaini zaio web orriari.
|
|
|
Edizio horrek bere mantenu lana behar izaten du, eta aldizkaria dela, telebista dela, eguneroko lanean murgiltzearen ondorioz, denbora gutti eskaini zaio web orriari.
|
Baina
edozein komunikabiderendako Internet en orria izateak duen garrantziaz jabeturik, aurten esfortzu berezia egin du horretan ttipi ttapak.
|
|
|
Momentuz 4 aukera horien artean bi dira lehen balorazio baten ondotik puntu gehien lortu dituztenak,
|
baina
erabakia hartu baino lehen, hemendik hiruzpalau hilabeteren buruan aterako den ingurumeneko txostena itxoin dute. Proiektua ongi joanez gero, lanen adjudikazioa heldu den urteko azken hilabeteetan egin litzateke.
|
|
|
Hasieran arrakasta ona izan zuten, eta berrikiago, duela bospasei urte, kopuruen aldetik gaizki ibili ziren. Baztanen zuzendaria den Kristina Goñik erran digun bezala «haur guti genuelako ixtekotan egon ginen,
|
bainan
azken urteotan berriz eskaera izugarri igo da. Gaur egun boom a somatzen dugu».
|
|
|
Arrakasta horren froga ditugu, Senperekoa eta Berakoak. Duela urte batzuk ireki dira,
|
baina
berehala bezeroak aurkitu dituzte.
|
|
|
Naiara Arbelaitz Berako haurtzaindegiko zuzendariaren arabera, «gurasoen tartean aunitz dira biek lan egiten dutenak, eta horregatik eskertzen dute gure laguntza.
|
Baina
bertze batzuen kasuan, haurraren garapenean izaten ahal dugun garrantziaz ohartu dira. Etxean, haur ttikia maiz arreta guzien erdigunea da eta nahi duena egin dezake.
|
|
|
Beran 51dira eta 59ko muga dute. Senperen izena eman dutenak 120 dira,
|
baina
egunero 36 baizik ez dituzte hartzen. Lan egiteko modua ezberdina da.
|
|
|
Antolatzaileek azaldu dutenez, «horrelako talde baten aurkako partida batetarako entrenatzen ari garenean, zerbait ezberdina heldu dela nabari da, eta jendea gogo gehiagorekin etortzen da». Zein egunetan jokatuko den oraindik zehaztu gabe dago,
|
baina
duen garrantzia argi utzi dute antolatzaileek. Berriozarko taldeari irabaziz gero, Aurrera sailkapenean lehenengo jarriko litzateke, eta aurrera begira ere, aukera gehiago izango lituzke.
|
|
|
Era berean, lurraldearen antolamendu, etxebizitza eta ingurumen departamentuak otsailaren 10ean eta apirilaren 4ean, 2 idatzi aurkeztu ziren, eta azken honi, udaletxean aurkeztutako alegazioak atxiki zitzaizkion, eskaera eginez jakinaren gainean egon zitezen egiten ziren nahiz ematen ziren txostenen inguruan.
|
Baina
departamentuak ez du inolako argibiderik eman, nahiz eta instalazioa baimendu zuen abuztuan".
|
|
|
Mindegiak, Larretxea eta Nazabal ez ezik, edozeini bota zuen desafioa,
|
baina
lehen hitzordura ez zen nehor agertu. Hala ere, ordu batzuen buruan, Olasagastik Mindegiari desafioa bota zion baina diru kopurua bikoiztuz, 36.000 euro jokatuz.
|
|
|
Mindegiak, Larretxea eta Nazabal ez ezik, edozeini bota zuen desafioa, baina lehen hitzordura ez zen nehor agertu. Hala ere, ordu batzuen buruan, Olasagastik Mindegiari desafioa bota zion
|
baina
diru kopurua bikoiztuz, 36.000 euro jokatuz. Ezkurrakoa bilerara joan zen, hala ere bi aizkolariek ez zuten hitzarmenik lortu.
|
|
|
Olasagasti horrelako apustuetan maiz aritzen da. Azkenaldikoz joan den apirilean Lasa eta Otañoren aurka aritu zen 20 kana erditan,
|
baina
galdu zuen. Iaz ere, bi apustu egin zituen, lehena Azurmendiren aurka aizkoran, eta bigarrena Erasunen aurka aizkora eta segan.
|
|
|
Hau ere 20 kana erditan izan zen, eta Ezkurrakoak irabazi zuen. Nafarroako txapeldunak 58 urte ditu, Olasagasti baino 10 urte gehiago,
|
baina
oraindik sasoi bete betean dagoela erakutsi nahi du.
|
|
|
Igor Astibiaren fidantza dirua ordaintzeko kontu korronteari dagokionez, atzo bere familiak ireki zuela esan genuen,
|
baina
akatsa zuzendu nahi dugu, Leitzako Presoen Aldeko Taldea izan baita Euskadiko Kutxan kontu korrontea zabaldu duena. Hori bai, zenbakia atzo eman genuen berbera da:
|
|
|
Leitzako papera birziklatzeko enpresa bi eraikinetan dago banatuta, eta horietako bat ia erabat kiskali zen. «Kanpotik ez du ematen ezer duenik,
|
baina
barrutik osotara kiskali zen, ez zegoen ezer egiterik», gogoratu zuen Leitzako suhiltzaile boluntarioetako batek. «Gainera, errekaren aldera ematen duen aldea da kaltetuena».
|
|
|
Herriko kamioilari bat bertatik 04:35a aldera pasa zenean sutea ikusi zuen eta abisua eman zuen. Leitzako suhiltzaile boluntarioak joan ziren orduan, kamioiarekin,
|
baina
«ordurako dena kiskalita zegoen», zioen Leitzako boluntario batek. «Gu 09:00ak aldera joan ginen, beste suhiltzaileak iritsi zirelako.
|
|
|
beroarekin urtzen bezala hasi zitezkeen eta azkenean erori». Horrelakorik ez zen gertatu,
|
baina
ikusi zuten paper fardo horietako bat erortzen. Hori gertatu zitzaion suhiltzaile iruindarrari:
|
|
|
Bigarren Eguberriak izanen dira etxean Eneko falta zaigula,
|
baina
bere falta egunero somatzen da, egunero eta orduro. Hor azpian daramazun zerbait da.
|
|
|
Eguberriak egun bereziak dira,
|
baina
bertze besta egunak bezala, guk egin ditugu bereziak. Nahiago dut egun bereziak ez direla pentsatu.
|
|
|
Nahiago dut egun bereziak ez direla pentsatu. Etxean ospatuko dugu,
|
baina
ez beti bezala. Eta haiek ere saiatuko dira pentsatzen ez direla egun bereziak, ez direla besta egunak, biharamona izanen duen bertze egun bat baizik.
|
|
|
Adibidez, gizarte presoek auniztan ez dakite astelehenean edo jai egunean bizi diren, akaso etxekoekin harreman handiegirik ez dutelakoz. Ezinezkoa da beretaz ez oroitzea,
|
baina
besta eguna, eguraldi onak bezala, obligazioak sortzen dizkigu, bertzerik gabe. Eguraldi ona egiten duenean, kanpora atera behar duzu, besta eguna denean ongi pasatu behar duzu, kontent egon behar duzu… ez da zergatik horrela izan behar.
|
|
|
Gizarte presioa da, etxean ederki egoten ahal zara eguraldi onarekin, bestarekin ere gauza bera. Inguruko poza somatzen da noski, auniztan poz artifiziala izan arren,
|
baina
gu bertze egunak bezala bizitzen saiatzen gara, hori gainditu egin behar duzu, hobeki sentitzeko. Garai honetan ez dugu opariak bidaltzeko ohiturarik, nahiago dugu bere urtebetetzea probextu.
|
|
|
Garai honetan ez dugu opariak bidaltzeko ohiturarik, nahiago dugu bere urtebetetzea probextu. Beraiek ere ez dute opariak ateratzeko aukerarik, ez dute tailerrera sartzeko modurik, ezin dira liburutegira sartu, zigorraren barrenean dauden baldintzak dira…
|
baina
guretzako oparirik ederrena bere eskutitz bat jasotzea da, bere marrazkiak, hagitz adierazgarriak eta politak hartzea, berekin bis a bisa izatea… edozein opari material baino politagoa da eta gero gehiago oroitzen zara gauza horietaz. Olentzerotan zerbait elkar trukatzen dugu, Erregetan deus ere ez.
|
|
|
Horregatik, Maider Senper, Labiaga ikastolako zuzendariak aipatu digunez, “kuota ordaintzen ari dira gurasoak,
|
baina
hori ez da nahikoa eraikina eta irakasleen soldatak ordaintzeko. Egoera ekonomikoa arintzea beharrezkoa da aitzinera egin ahal izateko”.
|
|
|
Ingurumen Baliabideen Zentroak kudeatzen duen lana eta Territori y Paitsage de Caixa Catalunya fundazioak finantzatzen duen egunean, Baztandik Beraraino Bidasoan botatzen diren zikinak bilduko dituzte taldeka banaturik. Antolakuntzak garbiketa lana betetzeko behar diren tresna guziak laguntzaileen esku utziko ditu,
|
baina
nahitaezkoa da jakitea zenbat lagun parte hartuko duten erantzukizun zibileko asegurua egin ahal izateko. Hori dela eta, antolatzaileek eskertuko lukete, parte hartzeko asmoa dutenek izena ematen ahal balute.
|
|
|
Hori dela eta, antolatzaileek eskertuko lukete, parte hartzeko asmoa dutenek izena ematen ahal balute. Aitzineko urteetako edizioetan eskualdeko jendeen parte hartzea ona izan da
|
baina
bi elkarteetatik jakinarazi dutenez ez da inoiz laguntza gehiegirik izaten ikusiz zenbat basura botatzen diren erreketara.
|
|
|
Ttikitatik, 8 urtetatik goiti, astean bi aldiz entrenatzen dira. Gazteagoak ere pilotan hasten ahal dira
|
baina
hori ez da pilota eskolan sartzen. Eskolaz kanpoko jardunaldietan, 4 urtetik goiti hasten ahal dira.
|
|
|
Hala ere, guraso arduradun bezala ez zen gehiegi busti. «Gazteetan ere badituk etorkizun handikoak,
|
baina
izenik ez diat emanen, nahiko delikatua dualako. Gaur egun esatea 14 urteko bat ongi ari dela… bat baino gehiago badituk.
|
|
|
Horren ondotik Asegarcerekin hasi nintzen. Entrenatzaile ezberdinekin ibili nintzen
|
baina
denek zerbait ekarri didate. Orain ni neu aritzen naiz pilota eskolan irakasten.
|
|
|
Bakoitzak baditugu gure entrenamenduak,
|
baina
bai. Nahiz eta Abel eta Ibai beste enpresa batzuetakoak izan, noizean behin elkartzen gara entrenatzeko.
|
|
|
Bigarren taldeak eman ditu denboraldi honetako pozik handienak. Erreserba talde bat osatu ahal izatea, ezin pentsatua zen batzuentzat duela hilabete batzuk,
|
baina
sasoin ederra egin du eta partida gehienak irabazi ditu. Euskal Kosta eta Landesetako komiteko kanporaketetarako sailkatu zen.
|
|
|
Euskal Kosta eta Landesetako komiteko kanporaketetarako sailkatu zen. Maiatzaren 6an erdifinala jokatu zuten Mendikoten Pomarez taldearen kontra,
|
bainan
14 galdu zuten. Halere, zorionak eman behar zaizkie egin duten sasoinarengatik.
|
|
|
Kolorea zaletasunen arabera aldatzen den arren, zerrenda komertzial batekoa izan edo nahasi behar ditugun tonuak erosita ere, hamaika aukera ditugu eta, hortaz, erabaki aurretik ongi finkatu behar dugu iritzia. Zerrenda komertzialetako koloreak azalera ttiki ttikietan agertzen dira
|
baina
, errealitatera eramanik, dezente bizi eta agresiboago dirudite. Beraz, bainila tonuko horia nahi badugu, hobe da beilegi hitsa daukan potea aukeratzea.
|
|
|
pintatu beharreko metro koadroen kopurua batetik, eta pintura mota bestetik. Azken honek lanaren prezioa zerbait altxa dezake,
|
baina
ez askozaz ere garestiago bihurtu. Gaur egun dauden pinturak erabiliz, ez da ohiko kontua etxea gauez hutsik utzi behar izatea, lanaren antolamenduak hainbat gela libre edukitzea ahalbideratzen diolako langileari.
|
|
|
Tutera, Iruña, Uharte… leku aunitzetatik etorriko dira. Normalean, leku handietan biltzen garenean 700 bat emakume biltzen gara,
|
baina
hemen bazkaria emateko leku ttikia dugunez, 350 lagun inguru izanen gara.
|
|
|
Nere ustez, pixko bat aparte gaude emakumeak inguru honetan, ahantzita, ez dira guretaz sobera oroitzen.
|
Baina
halere, zerbait egiten eta antolatzen saiatzen gara beti.
|
|
|
Nola ateratzen zen ikusteko hasi ginen eta emaitza ona izan dugu. Hasi ginelarik 32 emakume biltzera ailegatu ginen,
|
baina
orai gutti izaten gara, 12, ez da gehiago etortzen. Ikastaroak egiten ditugu, solasaldiak… Denetarik pittat.
|
|
|
Guzti honetan lanean ari den taldeari, Antton Espelosin, Pako Errandonea eta Miguel Mari Latasari, aunitz gustatu zaie maketa, eta diotenez, arrunt ongi egina dago. Eduardo Zancada eskultorea Meridan sortua da,
|
baina
gaur egun Madrilen bizi da. Bere lanak hagitz famatuak izan dira baina agian aipagarriena, Madrileko Puerta del Solen dagoen Carlos III.ren eskultura da.
|
|
|
Eduardo Zancada eskultorea Meridan sortua da, baina gaur egun Madrilen bizi da. Bere lanak hagitz famatuak izan dira
|
baina
agian aipagarriena, Madrileko Puerta del Solen dagoen Carlos III.ren eskultura da.
|
|
|
Joan den ortziralean, irailaren 8an Doneztebeko udalak egindako batzarrean, Eusko Alkartasunako Ramon Etxebeste Urrutia izendatu zuten berriz ere alkate. Jakina denez, Ramon Etxebeste izan zen legealdi honetako lehendabiziko alkatea,
|
baina
2005eko maiatzaren 15ean aurkeztutako zentsura mozio baten ondorioz, EAko taldetik atera zen Joxe Irigoien izendatu zuten alkarte. Irigoien, abuztuaren 28an hil zen, baina hil aitzinetik, Teresa Gaspar zinegotzia izendatu zuen bere kargua betetzeko.
|
|
|
Jakina denez, Ramon Etxebeste izan zen legealdi honetako lehendabiziko alkatea, baina 2005eko maiatzaren 15ean aurkeztutako zentsura mozio baten ondorioz, EAko taldetik atera zen Joxe Irigoien izendatu zuten alkarte. Irigoien, abuztuaren 28an hil zen,
|
baina
hil aitzinetik, Teresa Gaspar zinegotzia izendatu zuen bere kargua betetzeko.
|
|
|
|
Baina
irailaren 8ko batzarra baino lehen zenbait kontsulta egin zituzten Doneztebeko udaletxetik, Nafarroako Gobernuko lege arloko zerbitzuetara, Nafarroako Hauteskunde Batzordera, baita Espainiako Hauteskunde Batzordera. Hauen arabera, hauteskunde zerrendetako talde-buruak bakarrik izan zitezkeen alkategai.
|
|
|
Halere, joan den urteko zentsura mozioaren ondotik, Ramon Etxebeste bere taldeko azken postura pasatu zen. Honela, EAko Belen Arregi eta Maria Jose Rekarte izan zitezkeen alkate,
|
baina
hauek bere eskubideari uko egin eta Ramon Etxebeste taldekideari utzi zioten lekua.
|
|
|
Lehenbiziko konbinadan, koxkor biltzea, zakua, aizkora, korrika eta arpana modalitateak biltzen dituen proban, Ultzama eta Berriozarrek lehia estua izan zuten,
|
baina
Ultzamakoak gailendu ziren hiru segunduko aldearekin. Ultzamak 21 minutu eta 14 segundu behar izan zituen, Berriozarrek 21 minutu eta 17 segundu, Igantzik 23 minutu eta 38 segundu eta Gure Txokoak 25 minutu eta 15 segundu.
|
|
|
Gaztetxea lehenengo solairua da eta hor, konponketak egiten hasi aurretik, aparejadore batekin egon ginen. Bere ustez, etxea ez zegoen udaletxeak uste zuen bezain egoera txarrean,
|
baina
ekitaldi bereziren bat egitekotan lehenenengo solairuan egin zen eta hori moldatu behar zen. Elektrizitatea eta ura jarri genuen, kableak moztuak zeudelako.
|
|
|
Oso harrera ona izan du, harrituak gelditu gara: herriko gazte guziak etorri dira kontzertuetara,
|
baina
bere garaian gaztetxea eskatu eta gaur egun heldua den jendea ere hurbildu da laguntza eskaintzera.
|
|
|
Aparkalekuen arazoa ere hor dago: «1994an Oinez Beran egin zenean, Agerra eta Alkaiagan belagi haundiak genituen, orain industrialdea eta etxebizitzak daude,
|
baina
moldatuko dugu!».
|
|
|
2006ko Nafarroa Oinez antolatu ahal izateko ere izerdia bota dutela argi dute Maider Senper eta Iñaki Castillok, Labiaga ikastolako zuzendari eta gurasoen kooperatibako presidenteak,
|
baina
erronkari aurre egiteko prest dira.
|
|
|
Altzateko eta Eztegarako egoitzak ditu gaur egun Labiagak eta 200 ikasle baino gehiago. 1994 urtera arte ziklo guztiak legeztatuta zeuden ikastolan,
|
baina
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza ezarri zutenetik, ziklo hori legearen babesik gabe gelditu zen. “Ondorioz, hitzarmenik eta dirulaguntzarik gabe gaude, egoera alegalean –dio Maider Senper zuzendariak– eta gurasoek hartu behar izan dute inbertsioen ardura bere gain”.
|
|
|
Lau adibide paratu ditugu euren testuinguruan,
|
baina
bertze aunitz badaude, aski politak batzuk: “chimelas”, “yguelmaia”, “meateguiyas”, “ardia”, “charraquillas”, “yngud”, “dendalarria”, “aska”, “galiurra”, “caviguña”, “masocalagunas”, “auspatteguia”, … eta bertze zenbait, hiru mende inguru duten hitzak, lantegi edo tresnei lotutakoak gehienak, garai hartako zurgin, olajaun eta arotzek erabiltzen zuten hizkuntzaren adierazgarri.
|
|
|
«Betiko fianbrea gutiago saltzen da eta grasa gutiago duen fianbrea saltzen da». Azkeneko urteetan, behi eroen eritasunak edo, berrikiago, hegaztien gripeak, eragina izan zezaketen harategien sektorean,
|
baina
Javier Pinak aipatu digunez, «guk ez dugu somatu. Jendeak badu konfidantza gurekin eta gure produktuarekin».
|
|
|
Jendeak erosteko duen ahalmena ere nabarmen aldatu da, batez ere Gerra Ondoko garaiarekin konparatzen badugu. Orduan, baita urte batzuk beranduago ere, luxuzko produktua izan zitekeen behi edo aretxe txuleta erostea,
|
baina
gaur egun, egunerokoagoak bilakatu dira. Harategiak berak ere, noski, aldaketak izan ditu.
|
|
|
Bertze hainbat arlotan bezalaxe, jendearen mugikortasuna ere aunitz aldatu da 75 urteotan. Erraztasun handiak daude autoa hartu eta Iruña, Irun edo Donostiako denda handietara joateko,
|
baina
Javierren ustez, horrek ez du harategian aldaketa handirik eragin. «Berez harategiko salmentan ez dugu aunitz somatu, beharbada ertzebete edo txarkuteriako kontuetan gehiago, aukera zabalagoa baita».
|
|
|
Oilaskorik ez zen kasik batere saltzen, eta saltzen zena oso osorik saltzen zen, bere luma eta guzi. Gaur egun, aldiz, oilaskoa osorik ere saltzen da,
|
baina
bere zatiki guziak, bularkia, hegalak, izterrak… aunitzez gehiago saltzen dira. Jakina, Baztango Haragiak badu bere izena eta saltzen segitzen dugu, baina oilaskoaren salmentak goiti egin du nabarmen».
|
|
|
Gaur egun, aldiz, oilaskoa osorik ere saltzen da, baina bere zatiki guziak, bularkia, hegalak, izterrak… aunitzez gehiago saltzen dira. Jakina, Baztango Haragiak badu bere izena eta saltzen segitzen dugu,
|
baina
oilaskoaren salmentak goiti egin du nabarmen».
|
|
|
Talde bat sortuz gero, bertze baliabide bat izanen litzateke, egoera berean dauden pertsonekin solastuz arintzen baikara. Dueloa bizitzen duzunean, zure inguruko jendeak bere bizitza segitzen du,
|
baina
zu hor gelditzen zara, momentu txar batean eta ez dakizu nondik gan. Horrelako talde batek lasaitasuna ematen dizu, ulertzen zaituen horrenbertze jende baitago.
|
|
|
Dolu normala eta patologikoaren artean bereizi behar da. Bakoitzak bere denbora behar du,
|
baina
hiru urte inguru pasatu eta ez bada depresioa pixkanaka gainditzen, ohatzean ezin jeikiz bagaude, hor bada arazo bat.
|
|
|
Maite dugun pertsona bat hiltzean gertatzen zaiguna, sentitzen duguna… hori da dolumina gehienentzat.
|
Baina
ez da hori bakarrik, badira bertze egoera batzuk ere: separazioan, ez da pertsona hil, baina bada haustura bat.
|
|
|
Baina ez da hori bakarrik, badira bertze egoera batzuk ere: separazioan, ez da pertsona hil,
|
baina
bada haustura bat. Norbait galdu eta bizitzan aldaketa haundiak gertatzen direnean ematen da dolumina.
|
|
|
Arras gai pertsonala da eta bakoitzak bere moduan bizitu, sufritu eta gainditzen du Lehenbiziko fasean gertatu zaizuna ez dela erreala uste duzu, ez duzu onartzen. Fase laburra da,
|
baina
aunitzetan gertatzen dena. Gero, amorru sentimendua dator, ‘Zergatik niri eta ez bertze bati’ pentsatzen duzu, norbera errudun sentitzen da eta bertzeen kontrako amorrua ere sentitzen du, medikuen kontra, sinisten badu Jainkoaren kontra… Fase hau ere hagitz llaburra da, baina intentsoa.
|
|
|
Fase laburra da, baina aunitzetan gertatzen dena. Gero, amorru sentimendua dator, ‘Zergatik niri eta ez bertze bati’ pentsatzen duzu, norbera errudun sentitzen da eta bertzeen kontrako amorrua ere sentitzen du, medikuen kontra, sinisten badu Jainkoaren kontra… Fase hau ere hagitz llaburra da,
|
baina
intentsoa. Horren ondotik, gehien ezagutzen dugun fasea dator, depresioa.
|
|
|
Lehenbizikoaren kasuan, arriskutsuak diren hameka kilometro lehenbailehen konpontzearen konpromisoa hartu zuten. Azpilkuetako kasuan berriz, konpontzeko asmoa du Nafarroako Gobernuak,
|
baina
ez omen da gaur egungo lehentasuna.
|
|
|
Egia da, Ttipi ttapak Nafarroan hartzen duen eskualdean ikasle gehienak ereduan ari direla, eta, gainera, inguru euskaldun batean bizi direla.
|
Baina
Euskal Herriari osotasunean begiratuz gero, egoera ez da horrelakoa. Sinadura bilketa kanpainaren sustatzaileen erranetan, «ikasleen %21ek gaztelaniaz edo frantsesez hartzen ditu eskolak, euskarazko irakasgai bakar bat ere gabe.
|
|
|
Nire derrigorrezko ikasketak bukatu nituenean ez nuen euskara menperatzen. Jakina, euskara ulertzen nuen, Lesaka bezalako inguru euskaldun batean bizi nintzelakoz,
|
baina
eskolan eskuratu nuen mailarekin ez nintzen gai euskaraz moldatzeko. Hortaz, euskaltegira joan behar izan dut nire euskara maila hobetzera.
|
|
|
A eredua aukeratu nahi duten gurasoei erran nahi diet A ereduan euskara ikasi, ikasten dela, astean hiruzpalau orduz;
|
baina
horrekin ez dela aski hizkuntza menperatzeko, eta euskaraz komunikatzeko behar den maila edo gaitasuna eskuratzeko. A ereduaren bitartez lortzen den euskara maila hagitz eskasa da, eta ez da euskaraz normaltasunez aritzeko behar den maila lortzen.
|
|
|
Denbora guzian ibili behar nuen idatzi eta urratzen, berregiten… hartzaileak diferenteak izanen zirela pentsatuz, nahiz eta edozeinek irakurtzen ahal duen. Buelta aunitz eman dizkiot testuari, uste nituenak baino gehiago,
|
baina
hori da gure egitekoa, zerbait gustagarria egitea irakurleentzat.
|
|
|
«Inaugurazioak egitea da errazena,
|
baina
horrek mantenua eskatzen du»
|
|
|
Azpiegitura Planean hainbat lan egin dira Baztanen. Balorazio positiboa egin du,
|
baina
Planean hainbat lan
|
|
|
Baztanek bide kilometro aunitz ditu, Nafarroako gehiena,
|
baina
biztanleetan ez gara lehenbizikoak eta subentzioak bizilagunen arabera ailegatzen dira. Gainera, UPNko gobernuak errentagarritasun politikorik handiena duen lekuetan egiten ditu inbertsioak, hori garbi erran beharra dugu.
|
|
|
Pixkanaka aitzinerat eginen dugu, nahiz eta denetara ailegatzea posible ez den. Errazena eta politena inaugurazioa izaten da, zinta moztea,
|
baina
hori ez da dena. Azaroak biharamonean hasten dira, mantenimenduak eskatzen baitu lanik handiena.
|
|
|
Lekaroz eta Gartzaingo frontoiak sartu ditugu; Arizkungo frontoia ekainaren 16an inauguratu zen… Gauza aunitz eta garrantzitsuak egiten ari gara. Egia da kontribuzioa aunitz igan zela,
|
baina
duela hamar urtetik ukitu gabea zegoen, horregatik urtez urte egin balitz baino gehiago somatu da igoera.
|
|
|
Gure betiko asmoa izan da industria jartzea Baztanen,
|
baina
ez da erraza. 35.000 metro koadroko lur eremu aproposa harpatu genuen Oharrizen, Baimenak lortzeko buelta aunitz eman ditugu, baina momentu honetan aitzinera goazi eta hurrengo legealdirako dena prest utzi nahi dugu.
|
|
|
Gure betiko asmoa izan da industria jartzea Baztanen, baina ez da erraza. 35.000 metro koadroko lur eremu aproposa harpatu genuen Oharrizen, Baimenak lortzeko buelta aunitz eman ditugu,
|
baina
momentu honetan aitzinera goazi eta hurrengo legealdirako dena prest utzi nahi dugu. Industrialdean ez ditugu almazenak nahi, lanpostuak sortuko dituzten lantegi ttiki ertainak baizik.
|
|
|
Herriak 1964ean eraiki zuen aintzira. Geroztik lan ainitz egin da toki hori hobetzeko
|
baina
sekulan ez omen dira berritu lakua husteko ur azpian dauden hodiak. Hauen barnean ibili diren kamerek erakutsi dute juntak gaizki daudela eta arraildurak ere badirela.
|
|
|
Kultur Taldearen ekimenez, udaletxean ikusgai dago astegunez eta larunbatetan, 18:00etatik 20:00etara eta igandetan berriz, eguerdi partean, 12:00etatik 14:00etara. Antolatzaileen esanetan, «adineko jendeak ezagun du Lasarte, bere lana eta bizitza, eta bertsogintza ere,
|
baina
gazteagoek ez. Orduan, hori ezagutzeko bide bat da erakusketarena».
|
|
|
Egoitzan zerbait konpondu behar bada moldatzen dugu eta elkarteak dirutan dituen beharrak hortik ateratzen ditugu.
|
Baina
egia da, gure helburua ez dela Gaztetxea aberastea. Gehienetan, edo presoen kolektiboei, edo Bai Euskarari edo AEKri ematen diogu.
|
|
|
Herri gehienetan behar liteke.
|
Baina
Sara bezalako herri batean batez ere. Herri bezala, Sara euskalduna da, baina kanpotik gero eta jende gehiago etortzen zaigu.
|
|
|
Baina Sara bezalako herri batean batez ere. Herri bezala, Sara euskalduna da,
|
baina
kanpotik gero eta jende gehiago etortzen zaigu. Azkenean gaztetxea tresna bat da euskal kultura gazteengan zabaltzeko.
|
|
2007
|
|
|
Gizakiek ez dugu eritasun hau hartzeko arriskurik,
|
baina
abeltzainak kezkatuak daude, haragiaren salmentan eta kontsumoan eragina izanen duelakoan. Horregatik, EHNE sindikatuak osasun arloko neurriak ez ezik, neurri ekonomikoak ere hartzea eskatu die administrazioei.
|
|
|
Bere ustez, datozen asteetan egitekoak diren Doneztebe eta Lesakako ferietara, behi eta ardi aziendak aurkezteko aukerarik ez izatea ere gerta daiteke. «Oraindik ez da deus ofizialik,
|
baina
nere ustez ezin izanen da behi eta ardi aziendarik aurkeztu. Seguruaski debekatu eginen dute.
|
|
|
Seguruaski debekatu eginen dute. Zaldiekin ez da arazorik izanen
|
baina
, behi eta aharerik ez da izanen».
|
|
|
Euli batek transmititzen du eta aziendak ixtegian sartzen badira, ahal izanez gero, sarea paratu litzateke. Inguruan gorotza edo zaborra izanez gero, intsektizida botatzea komenigarria da,
|
baina
ez dago egiteko gauza handirik. Dena den, eritasuna ez zabaltzeko garai egokia dela uste du Salinasek:
|
|
|
Eta kuriosoa dirudi,
|
baina
dagoeneko etxeko zerbitzuak automatizatzeko teknika eta baliabideak eskaintzen hasiak dira enpresak. Domotika deritzo horri.
|
|
|
Hauetan ere aukera zabala da, diseinu modernoagokoak edo tradizionalagoak, gustuaren, lekuaren eta aurrekontuaren arabera bat edo bertze. Egurrezko altzariak lan gehiago eskatzen dutelako, garestiagoak dira,
|
baina
honetan ere badaude gorabeherak.
|
|
|
Sabaian argi orokor bat jar daiteke, eta gela guztia argiztatu horrela.
|
Baina
horrez gain, elementu jakinak argiztatzeko lanparak jarri daitezke, intentsitate haundiagoak eta ttikiagokoak.
|
|
|
Etxeko paretak pintatu beharrean, batzuek papera paratzen dute. Garai batean gehiago erabiliak ziren, paratzeko eta kentzeko errazak direlako,
|
baina
gaur egun ere erabilera ugaritzen ari da. Kolore, diseinu, testura eta forma aunitzetako aukera zabala da eta horrek konbinatzeko aukera ematen du
|
|
|
Sukaldea hornitzeak ere bere lana eskatzen du. Jabearen aurrekontuaren arabera, era bateko edo bertzekoa izanen da,
|
baina
beltza, gorria, pistatxo berdea eta naraja dira kolore erabilienak. Dena den, kolore argiek garbitasunaren sentsazioa indartzen dute.
|
|
|
Ohe aproposa, arropa armairu egokia edo jantokiko mahaia hautatzeko sekulako pazientzia hartu behar izaten da, estilo, diseinu eta prezioen aukera amaigabea delako.
|
Baina
, horrez gainera, erosi nahi denaren berri luze zabal izatea ere komeni izaten da: materialen kalitatea, garbitzea, kontserbatzea, zona lehor edo hezeetan zahartzea, etab. Merkatuak eskaintzen duena, nagusiki, bitan banatzen da:
|
|
|
Honelako zurak dira pinua, izeia, makala eta urkia, adibidez. Samurra da lantzeko
|
baina
horrek ez du erran nahi gutti iraunen duenik. Prezioa:
|
|
|
• Neoklasikoa. Zur finak, hala nola haritza –horixka, erresistentzia handikoa– edota intxaurra –marroi arrexka eta zerrodun oparokoa– Lerro zuzenak, itxura soilekoak,
|
baina
dotore dotoreak.
|
|
|
Hogei egileren 100 argazki inguru biltzen dira. Gehienek egileen izenak agertzen dituzte,
|
baina
batzuk anonimotasuna gorde nahi izan dute. Natura, paisaiak, eguneroko bizitza eta mota honetako gaial landu dituzte.
|
|
|
Herri guztietan eskaini zen, 3 eta 8 urte bitarteko haur guztiei. Hasiera batean abendura bitarteko egitasmoa zen,
|
baina
Eguberrietako oporrak pasatu bezain laster, urtarrilaren 8tik aitzinera, ludotekak martxan izanen dira berriz. Urritik honat bertan parte hartu duten neska mutikoez gain, interesa eta gogoa izaten ahal duten bertze guztiek ere izen ematen ahal dute, betiere arestian errandako adin muga kontuan hartuta.
|
|
|
Bigarren partidan, Errekako Markel Etxebeste beratarra eta Joseba Madariaga aranztarra, San Migueleko Jorge Yaniz eta Auxkin Perez profesional ohiaren kontra aritu ziren. 9 eta 22 galdu zuten Errekakoek,
|
baina
emaitzak ez du erakusten kantxan ikusitakoa. Etxebestek tantu bikainak egin zituen eta Madariagak aurre egin zion duela urtebete arte profesionala izan den eta sasoi ikaragarriarekin dagoen Auxkin i.
|
|
|
Aste guztian nahiko eguraldi ona egin zuen,
|
baina
larunbata triste eta euritsu iratzarri zen.
|
|
|
Goizeko 9:30ean Etxalarko usategietan lan egiten dutenek hitzordua paratu zuten bilgura bat egiteko eta ondotik, denak elkartzeko. Ohikoa omen da besta honetan gonbidatuek usategiak bisitatu eta itzulixka bat ematea,
|
baina
larunbatean ia ezinezkoa gertatu zen, eguraldiak ez baitzuen batere lagundu. Bisitan etorritakoek umore ederra erakutsi zuten eta besta polita egiteko asmoa zutela.
|
|
|
Ekimen honen bidez zentzumenen gaitasunetan esperimentatzeko aukera ematen duen ibilbidea garatu da. Ikusmen ezintasunak dituzten pertsonei bideratuta dago,
|
baina
bertzelako bisitariek ere oharpenak eta ulerpenak lortuko dituzte espazio eta naturaren inguruan.
|