|
2000
|
|
|
Guk ere beste herrietan egiten diren lanak interes handiz irakurtzen ditugu, gurea aberasten dutelako. Uste dugu kanpora begira
|
baduela
interesik, eta salmentetan ere Euskal Herritik kanpora ikusmin handia piztu du
|
|
|
Urteetan zehar nolabaiteko izarrak sortzen dira. Bitxia da txiki txikitatik norbaitek kalitatea
|
baduela
ikustea eta aurrera egingo duela iragartzea. Harkaitz Cano etortzen zait burura, adibidez.
|
|
|
Klandestinitateko abentura politak kontatzen ere badaki hiztun egoki honek. Baserritar salatari, mafioso iruzurgile eta" pelaje" askotako jendailaren berri
|
baduela
esango nuke. Ezizen ugari erabili ditu ikerketa/ salaketa kazetaritzan," Badalamendi" edo" M. Larraz" kasu (busetik jaisten zeneko parean zegoen medikuaren atariko plakatik aukeratua.
|
|
|
Garbi dago kultura guztietan hitzak
|
baduela
bere alderdi sendagarria eta pozoitsua. Alderdi sendagarri horren lekuko, berriro, Gregorio Arruek Santa Jenoberaren bizitzaren hasieran zion zerbait gogora ekarriko dizuet.
|
|
|
jendea interesatzen da eta kasu egiten du. Orain dela bost urte ez zuen zerbait badauka orain bertsolaritzak Iparraldean, jendeak badaki bizirik dagoela eta indar pixka bat
|
baduela
.
|
|
|
Edukin zerbait
|
baduela
antzematea zaila da, zinez beste garai bateko kazeta baten tankerakoa baita" Le Miroir". Tamaina handikoa, herrietako berri arruntez (sortzeak, heriotzak, ezteiak eta abar...), eztei argazkiz eta kiroletako albistez osatuta gehien batez.
|
|
|
musika herrikoia hartzen da erreferentzia gisa. Eta ahaztu egiten da musika herrikoiak ere bere jatorria
|
baduela
eta jatorri hori, portzentaje handi batean, kultoa dela eta bakoitzak entzun eta bere erara moldatzen duela. Salbuespen batzuk badaude, baina oso gutxi, Euskal Herrian eta beste edozein lekutan.
|
|
|
Sexismoaren kontrako mezua, lehiakorkeriaren aurkakoa, beti irabazle izan behar horren aurkakoa... Herri honetaz ere metafora txiki bat
|
baduela
iruditzen zait. Ez dakit haurrak ohartuko diren horretaz, baina liburu guztiak haurrentzat eta ez hain haur direnentzat idazten direnez, behar bada helduak ohartuko dira.
|
|
|
IPARRETARRAK erakundeak" Ildo" barne aldizkari berri bat karrikaratu du, Iparraldeko borrokak bere berezitasuna
|
baduela
, eta hori gabe eraikuntzarik ez dela izaten ahal erran du. Bere azterketan IKk ez du berrikuntzarik ekarri, baina bidea egiteko hor dagoela agertu du.
|
|
|
Besterik gabe, beste jardunbide bat da, eta gizartean bere lekua badu, utzi bere bidea egiten. Besteen esanak esan, gu konturatu gara guri balio digula eta gainera sortzaile bezala esperientzia aberasgarri bat ari garela sortzen, baita proiektu soziokultural bezala ere,
|
baduela
bere lekua. Elkartearen inguruan proiektu autoeratu bat sortzen ari gara euskal lurralde guztietan, bertsolaritzako agente guztien partaidetzaz, eta gizarte esperientzia bezala ere ezaugarri interesante batzuekin.
|
|
|
Galindo epailea pertsona bezala erabilia izan da, eta oro har, justiziatik hartzen diren erabakiak ere politikoki erabili nahi izaten dira. Iritzi publikoari adierazi nahi zaio gehiengoak
|
baduela
nolabaiteko eskubidea gehiengoak nahi duen eskubidea bete dadin. Eta horrelako eskubiderik ez dago.
|
|
|
Zenbaitzuk, ordea, berezko kalitateak arrakasta handi hau ez duela halere erabat justifikatzen eransten dute, beste zenbait literatur obra kalitatezko izanda ere ez baitira horregatik, beste gabe, arrakasta komertzialak bihurtu. Kritiko batek baino gehiagok esan izan du zerikusirik
|
baduela
autore honek duen arrakastan bere nortasun ez literarioak ere. Nolanahi ere, irakurle arruntarentzat Sarrionandiaren narrazio hauek beste gabeko erakargarritasuna dute, mundu fantastikoak sortzen ditu ipuinetako batzuetan, leiendazkoak sarritan, sirenak eta marinel zahar madarikatuak daude, eta desertuak, printzesak, gazteluak eta geltokiak neskatxa eder bakartiek habitatzen dituzte.
|
|
|
(Nuyi illa, 153 or). Garrantzitsuena da ordea 1995ean
|
baduela
xede heldu eta jakin bat: "... ekin dezagun harik eta gure aberri eta/ sasoiaren tankerako hitzak aurkitu arte..." (Nuyi illa, 108 or.)
|
|
|
Hainbat urte pasatu ditu Euskal Herriak etengabeautodeterminazio eskubidea aldarrikatzen, eta zentzu horretan bereziki azpimarratubehar da ezker abertzaleak jorratutako lana, urte askotan bakarrik aritu delako autodeterminazio eskubidea era duin eta koherentean aldarrikatzen, orain gurekin batera gauza bera aldarrikatzen ari diren horiek Euskal Herriaren hitza mugatzen zuenmarko batean etengabe murgildurik egon ziren bitartean, Euskal Herriaren kalterako denbora galtzen. Edozein kasutan, gaur indar abertzaleak denak hein berean esaten ari gara Euskal Herriak
|
baduela
erabakitzeko ahalmenik. Baina, guretzat behintzat, hori ez da nahikoa: Euskal Herriak bere hitzaeta erabakiak hartzen hasteko garaia iritsi da.
|
|
|
Berak ohartarazten gaitu, ordea, hizkuntzaren normalizazioa lan politikotzathartzean, hitz horrek
|
baduela
zehaztapen beharrik, nahasketarik sor ez dadin edo, politikoa= publikoa. Ez alderdi politika??:
|
|
|
Ildo honetatik bat dator W. Labov ek B. Bernstein iberari egindako kritikarekin5 eta M. Stubbs ek garai bertsuan proposatutakoarekin6.Hau da, kultur zapalketa ezin dela etengabe iraunarazten den egoera modura ulertu.Aitzitik, eskolak
|
baduela
hizkuntz eta kultur zereginetan erantzukizun berezia, eta berehartan (nahiz ez horretan bakarrik) zapalkuntza egoera iraultzeko lan egiterik erebaduela.
|
|
|
Sarritan esaten da irratia hedabide aproposa dela informazio eta musikarako. Esperientziak erakutsi du, bi alor hauetan eragina
|
baduela
; eta telebistak kendutako esparrua erabat berreskuratzea ezinezkoa den arren, ezbairik gabe, irratiak entzuleria mantentzea du erronka, baita entzuleria berezituentzako programazio desberdinak egitea ere. Informazioa eta musika programazioaren ardatz nagusi bilakaturiko irratietan, bost kategoria hartzen dira aintzat:
|
|
|
Gizon jatorra zen, eta hantxe ibili ginen kontuak esaten. Euskal Herriari buruz aritu zitzaidan, hizkuntza zahar bat ere ba omen dugula gogorarazi zidan, eta gure egoera politikoak
|
baduela
antzik beraienarekin. Gero geografiaren atala etorri zen eta" Saint Sebastien" aipatu zidan, eta oraindik gehiago zirraratu ninduen" Biarritz" bat.
|
|
|
Noski
|
baduela
; lau hilabeteko dantza, eta gero, akabo.
|
|
|
Lan bati, edozein lani, artistiko adjektiboa erantsi ahal izateko emozionatu egin behar duela iruditu zait beti, nolabaiteko emozioa sortu lan hori apreziatzen duenarengan, lan hori ikusi, entzun, irakurri edo ukitzen duenarengan. Ez guztiengan, noski, nahikoa baita pertsona bakar batek, edo artistak berak bakarrik nabaritzea lanak
|
baduela
eraginik berarengan, berria den zerbait sortarazi diola. Sentsazio berri bat esperimentarazi.
|
|
|
Gehitu zuenez, espazio antolaketa jakin baten kolore bereziak ez dira" sintoma" hutsak sintoma hauek dituenak ere" ederra izatea" deitzen dugun kualitatea
|
baduela
esateko. Hau gertatuko litzateke" eder" hitzaren bidez esan nahi izango bagenu, kasu," urdaileko mina sortzen duela"; kasu horretan esperientziaz ikasi ahal izango genuke halako antolaketak beti urdaileko mina sortzen duenentz.
|
|
2001
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak sustatu duen" Zinea euskaraz" programak eta Bilboko Avenida zineetan ikusgai dauden filmeek areto komertzialetan euskarak lekua
|
baduela
erakutsi nahi dute, eta txikitatik hasiz gero, gure ohiturak alda daitezkeela.
|
|
|
Horietaz jardun dugu berarekin. Hila lurpera eta biziak asera", dio esaera zaharrak, eta duen ziniko ukitua saihestuz ere, bere arrazoi puntua
|
baduela
ukatzerik ez dago. Haatik, lurpe hotzean ehortzitakoari bakezko lotan uzteko ohitura ere badugu... non geure aburuz altxorren bat ez den, jakina.
|
|
|
Zalantzan dago bera ere. Praktika
|
baduela
iruditzen zaio eta askotan, horixe da fakultateko ikasleei gertatzen zaiena. Karrera amaitzen dutenean, praktika falta dutela eta kexatu egiten dira.
|
|
|
Herria» astekaria irakurtzen duzu, edo ikusten bederen, euskaldun hori? Irakurtzen nahiz ikusten baduzu, badakizu; eta ez baduzu, jakizu, hasera haseran
|
baduela
astero astero sailtxo bat, beti neurri berekoa, lehen orriaren ezkerraldean, eta haren azpialdean bi letra hauek agertzen direla askotan: «E.L.» Emile Larre duzu xigortu xigortua.
|
|
|
' GARA' eta' Egunkaria' n argitaratutako komunikatuan, ETAk oso modu gogorrean kritikatzen du Juan Jose Ibarretxe lehendakariaren jarduna, eta bereziki kontsulten inguruan agertu dituen asmoekin, ETAren ustez kontsulta mehatxu gisa erabiltzen duelako. Bake alternatibarik sendoena ezker abertzaleak eskaintzen duela dio erakunde armatuak eta ezker abertzaleak
|
baduela
nahiko indar Euskal Herria askatzeko.
|
|
|
Burujabetzaren mezuan horrenbeste oinarritu gabe, Batasunak autodeterminazio eskubidea bere mezu politikoaren ardatz egin du apurka azken hilabeteetan, eta larunbateko manifestazioa izan da orain arteko horren irudi garrantzitsuena. Batasunak beste erabateko arazo asko izan ditzake, baina egindako lehen kale agerraldi handian jende asko biltzeko gaitasuna
|
baduela
erakutsi du.
|
|
|
Dena dela, topikoak alde batera utziz, argi dagoena zera da, nobela honek
|
baduela
oraindik gaur egungo irakurleari erakargarria egiten zaion eskaintza eta, hori dela eta, hamahiru urteren buruan (hamahiru urteko epea gure narratiba modernoaren eremu mugatuan nahikoa izanik ahanzturan erortzeko), oraindik gai gara nobela hau esku artean harturik gure irakurketaren bidez bertan eskaintzen zaigun mezu edo eduki hori zerbaitetan gauzatuz gozatzeko. Eta gauzatu diogu ezen irakurlea baita, azken finean, literatur testuaren berridazketaren bidez honi zentzua emango diona, eta ondorioz," efektu estetikoa" deiturikoa gorpuztuko duena.
|
|
|
Pena ematen zidan 100 metro ren bitartez nire pertsona eta literaturarekin kongraziatu nituenei huts egiteak. Nik, esandakoak esan baditut ere, literaturak (sensibilitateak edukatzen dituen neurrian behintzat), funzio inmediato bat ere
|
baduela
sinesten baitut. Funzio hau betetzeko beharrezkoa zait irakurleak ez dezala pentsa modernoarena edo artistarena egiten nabilenik, edo epatatzeko, norbait harriturik uzteko ari naizenik Becketeriak egiten". (142.or.)
|
|
|
Bandera urdinak segurtatu egiten du hondartza hori bainurako egoki egokia dela, ura garbi dagoela eta aldian behin analizatu egiten dela, zaborrak bildu eta hondarra garbitzeko sistema dagoela, zainketa eta sorosle lanetan jendea dagoela, edateko ura
|
baduela
eta mugikortasun mugatuko pertsonentzako sarbide erraza eta segurua dituela, dutxak eta komunak badaudela eta seinale egokiak dituela.
|
|
|
Kontuan izan behar da basamortutzeak ingurumenarekin ez ezik, sistema sozial eta ekonomikoetan ere
|
baduela
eragina.
|
|
|
Harry Stack Sullivanek honela definitu zuen inbidia: deserosotasun handiko sentimendu bat da, guk ere izan behar genukeela iruditzen zaigun zerbait beste norbaitek
|
baduela
deskubritzeak sortzen duena.
|
|
|
11 guzti honek ba gaztetxo hauen atean ere
|
baduela
zeresanik zerentzunik eta
|
|
|
Halaber, ez da zeresana gogorarazten, edota biltzen duen adierazpenikaurkitzen ahal (sinonimoak, birformulazioak, errepikapenak, oihartzun adierazpenak...). Ohart bedi, dena dela, enuntziatuak oso laburrak direla, laburregiakaskotan, eta horrek ere
|
baduela
berea.
|
|
|
120 herrialdek osatzen dute, eta eragin handia izan dezake kabiarraren merkatuan, hodeiengatik prezioa jar baitezake. Iran bezalako beste herrialde produktore handi batek ez dio eragiten akordio honi, uste baitu
|
baduela
behar bezain egoki kudeatzeko sistema. Lau herrialde horiek eta Turkemenistan bosgarrena kabiarraren munduko merkataritzaren %90 osatzen dute.
|
|
|
Zuk gosaltzen duzun bitartean nik izterrak depilatuko ditut. Bainugelan ikusi dut zure pisukideak
|
baduela
argizaria. Ez zaio erabiltzen badut, ezta?
|
|
|
Etxeratu zaigun mutil hori ez ote den gazteegia etxe honetarako. Ezetz azaldu diot,
|
baduela
umorea. Mariaren gelako argira joan da orduan don Rodrigo.
|
|
|
Bistan da obra hori beste askoren aldamenean agertua dela, baina beste asko horien aztarrenak zeharo galdu dira. Horrenbestez esan nahi dut, Euskal Herria eta euskal literatura urriak izateaz gainera, urritasun horrek
|
baduela
arrazoi bat eta arrazoi hori dela, ez berez eta jatorriz urria eta exkaxa izatea, baizik gero urteak etorri eta urteak joan urritu eta pobretu izana neurri handi batean. Beste gauza bat ere aipatu behar da, guztiz beharrezkoa dena, Euskal Herriaren partiketa.
|
|
|
Ezin dezakegu gehiago esan. Lehen urratsetan erakutsi digu Loidik, argi eta garbi,
|
baduela
nobelarako dohain berezia, horretarako jaioa dela. Inon ikasi ez duena badakiela esan dugu, eta gehiago ere esango genuke:
|
|
|
Han bertan, bestaldean, hirugarren, deuseztaturik ikusten dugula gure egunotan  gehientasun hori. Izenak izen,
|
baduela
zer ikusirik, laugarren, indargabetze horrek Baxenabarrek edo Nafarroa Behereak Lapurdiren aldean, jendez eta eremuz, orain duen nagusitasunarekin. Euskal Herriaren bihotza, bosgarren, Hegoaldean zegoela 1800 inguruan, Humboldt guregana zenean.
|
|
|
Hemen ere egiak erdizka dabiltza eta badugu biribiltzen hasteko ordu. Aingeru Irigarairi aitortu behar zaio behin batean argitara zuen iritziak (euskal aditza hedatu beharrean murriztearen aldekoak)
|
baduela
oinarri sendorik gure artean. Eta hain zuzen eredutzat (bai ote?) hartu nahi genituzkeen euskalkietan.
|
|
|
Are gehiago, uste dugu kritikorik onenak ere
|
baduela
, izan, zimendu sendoen premia, eta zimenduak gehienbat behealdean egon ohi dira eta ez teilatu aldean. Okerrenean ere, ez du inork, ezta ikertzaile goitarrenak ere, inolako kalterik hartuko gure peoi lan apala dela medio.
|
|
|
Honek, bidenabar, a contrario frogatzen du, Azaolaren arrazoizko argudioak gorabehera, ene iritziaren nolabaiteko funtsa bertako erakundeak edukitzeak, alegia,
|
baduela
ikuskizunik hizkuntzaren iraupenarekin, balazta gisa besterik ez bada. Ez dut hauen lana kultur barrutian, eta bestetan, egungo foruzale berriek âVictor Pradera jaunaren jarraikile zin  tzoak, Estatutua eta Foruak kontrakarrean ipintzen dituztenokâ adina goretsiko35 1931 eta 1936an aldarte politikoen arabera ari ziren Batzorde Gestorak berak, herriaren ordezkari gisa eztabaidatuak eta eztabaidagarriak, oso bestelakoak izan ziren, kultur alorrean, ondoren ezagutu ditugun Diputazioen aldean.
|
|
|
Kazetaritzaren aldaketa orokor horiek zuzeneko eragina dute, bistan da, euskal gatazkaren gaineko informazioaren tratamenduan. Eta horiek gatazka honen informazio tratamenduari begira bereziki diseinaturiko kazetaritza moldeak ez badira ere, garbi dago gatazka horrek bere eragina ere
|
baduela
informazio tratamendu horretan hain modu berezian azaltzen diren joeren gainean.
|
|
|
Hortxe ditu irakurle euskaltzaleak Ipar Euskal Herriko azken berrogeita hamar urteak. Esan gabe doa bertan ere
|
baduela
euskara doia, maila jasokoa, bizi bizia, irradan joan doana, kazetari trebe baten eskutik.
|
|
|
Orain ez dute horrenbeste aipatzen euskarak ez duela balio goi mailako irakaskuntzarako, edo maitasuna adierazteko eta antzeko zozokeriak, garai batean zioten moduan. Badakite jakin euskarak erroak bota dituela Euskal Herriko jendarteko esparru esanguratsuetan eta goi mailako hizkuntz funtzioetarako balioa
|
baduela
eduki. Zalantzan daude, gu gauden modu berean, euskararen normalkuntza atzera itzuli ezineko prozesuan sartu ote den.
|
|
|
Ez naiz datu horien guztien ezagule. Hala ere argi dago estatistikarenak paper garrantzitsua
|
baduela
eraginaren neurgailu den neurrian.
|
|
|
hamar mila bezero eta hamar mila bezeroren diruak bat batean galtzea ez da gustuko platera izango Sanz Sesma bera buru duen kutxarentzat. Eta kalean egin daitezkeen adierazpen edo manifestazioez gain, ekintza konkretu eta zehatzak bultzatzen jakingo duena (euskaldunik ez, esate baterako, inprimaki elebidunak edo euskaraz soilik egindakoak eskatuko ez dituenik); euskarak indarkeriarekin zerikusia
|
baduela
esaten dutenak argumenturik gabe utziko dituen lobby bat; mediatikoki tinko eta zorrotz lan egingo duen lobby bat; ekimen judizialak aurrera atera ahal izango dituen lobby bat; eraso guztien aurrean aho batez eta segundorik galdu gabe erantzungo duen lobby bat; eta herritarrak euren hizkuntzaren aldeko apustuan buru belarri eta ilusioz murgiltzea lortuko duen lobby bat. Ez naiz oso zalea, baina lobby hau osatu ahal izateko ia derrigorrezkoa iruditzen zait alderdi politiko eta kultur eragile handien inguruan mamitzea lehen urratsa.
|
|
|
Inork pentsa lezake 200 urte igaro direla Kritika idatzi zenetik eta gaur egungo epistemologiak zerikusi gutxi duela bere jatorri urrun harekin. Liburu hau ez da ideia hau ezeztatzen saiatuko gaur egungo eztabaidak zuzenki eta sakonki jorratuz, baina zeharka bada ere razionalismoaren eta enpirismoaren artean erdiko bidea bilatzen duen Kanten saiakerak oraindik ere eragin indartsua
|
baduela
erakutsiko du1.
|
|
2002
|
|
|
Cohn Benditek esan du bera ez dela nostalgiaren menpe bizi. Orain ere errebeldia praktikatzen duela instituzioen barrutik eta
|
baduela
utopia bat: Europa.
|
|
|
Administrazioaren ezjakintasunarekin borrokan aritu ginen, legeria ez zegoen garatua... baina aurrera egitea lortu genuen». 1996an eman zen lege garapenetik hona gauzak hobera egin badute ere, oraindik administrazioak zer hobetua
|
baduela
kritikatu du Ume Alaiako idazkariak.
|
|
|
Bestela, nahikunde eta borondate hutsa da, akabo. Gainera, ez da ahaztu behar BBVAko kontua eta Batasunaren ilegalizatze nahiak
|
baduela
EAJren posizioa ahultzeko mehatxu inplizitua ere bai: ekonomikoa eta elektorala.
|
|
|
Ume txiki batentzat, arreba baten etorrerarekin, etxeko errege izatetik bigarren izatera doan jauzia. Nahiz eta, arreba edo neba izatea, berez, desberdintasun handia ez izan, konturatu nintzen gaur egungo gizartean
|
baduela
lehen hainbeste ez zuen desberdintasun bat. Izan ere, lehengo familiak oso handiak izan ohi ziren.
|
|
|
Elkarte horretako arduradunek diote eskaerak ez zaizkiela berdin murriztu enpresa guztiei, produktuak berak ere
|
baduela
zerikusia eta, horregatik, kasu batzuetan bakarrik jaitsi dela salmenta %30 Horrenbestez, nahiz eta datozen hilabeteetan Estatu Batuek, Alemaniak eta antzeko herrialde handiek gehiago kontsumitzea espero duten, kezkati dabiltza, zeren eskaeren gutxitze horrek bere horretan iraunez gero, sektoreak egun latzak ezagutuko ditu berriz ere. Dena dela, aditu batzuen iritziz, litekeena da, irailaren 11ko gertaeren urteburua igaro eta gero, 2002ko azken hiru hilabeteetan inbertsioak indartzea.
|
|
|
Eta Donostiako Boulevard 1 aretoan garbi geratzen da eskulturak ere
|
baduela
zer esanik pilotaren inguruan. Duela ia 20 urte egin zuen Anton Mendizabal eskultoreak bilduma honetako lehen lana, eta ia duela 10 urte Mendizabalek eta Kutxak bat egin zuten egitasmoa gauzatzen joateko.
|
|
|
Nik uste jendeak
|
baduela
nolabait zine klasikoarekiko gose nabari bat. Lehen telebistan zine mota hau ikusteko aukera bazegoen, baina jada ez da apenas existitzen.
|
|
|
" Idatzi egiten dut eta, egindako lanarekin gustura geratzen banaiz, lehiaketa batera bidaltzen dut". Irabazteak frogatzen dio bere egiteko erak ere
|
baduela
gaur egun tokia eta balioa.
|
|
|
Esan beharra dago ezen, ikasturte editorial bakoitzean, Galeuscako bilerak eta kontaktuak direla hizkuntza horien arteko itzulpenetatik argitara ematen den ehuneko handi baten iturri. Emaitza horri idazleek egun horietan konpartitzen dituzten esperientzia bitalak eta sorkuntzazkoak erantsiz gero, esan dezakegu Galeuscak
|
baduela
etekina, baina hedabideen arreta eskasa (ez hain nabarmena Galizian eta Euskadin) eta inertzia administratiboa tarteko, nekez eman dezake gehiago.
|
|
|
Otto Pette baronetaren atean ezezagun baten agerpen harrigarriaz hasten da eleberria. Bien artean hasten den elkarrizketan, etorri berriak erakusten du
|
baduela
solaskidearen iragan ilunaren berri eta, pixkanaka, haren bizitzan gertaturiko zenbait gertakizun kontatzen zaizkigu. Ikasten dugu, besteak beste, Otto Pette erregearen aholkulari izan zela, etengabe borrokan jardun zuela bere etsai Aba Yakue fraidearekin, izurritearen errua bere gain hartu zuela eta bere iloba eta maitale Grazibel hiltzen ikusi zuela.
|
|
|
5 Edonola ere, esan dezagun genero narratiboaren gailentasuna duda ezinezkoa den garai hauetan poesiak
|
baduela
oraindik, batez ere egile gazte hasiberrien kasuan, bere erakarmen eta indarra. Jon Kortazarrek oroitarazi digun moduan, 1990etik 2000 urte bitartean 38 idazlek argitaratu zuten euren lehen poema liburua eta horien artean kausi ditzakegu 70eko hamarkadan jaiotako euskal idazle berri asko:
|
|
|
Kontsumitzaile gisa definitzen gaitu guztiok, zalantzarik gabe, kontsumo gizarte batean bizi garelako eta gizakiak mundua aldatzeko behar adina botere
|
baduela
sinestarazi nahi liguke guztioi.
|
|
|
Hego Euskal Herriko zerbitzuetako dinamikaren azterketa honetan hainbatfaktoreren garrantzia azpimarratu dugun arren, paradigma produktibo berriak etaindustriaren eta zerbitzuen arteko integrazioak egiturazko aldaketan duten erantzukizuna kontuan izatekoak dira. Euskal ekonomiaren egitura sektorialak bereizgarririk
|
baduela
ere aipatua izan da, industria sarearen pisu erlatiboa. EuropakoBatasuneko ekonomien artean handienetakoa dena, eta ehun produktiboarenbarnean dituen izaera estrategikoa, erakarpen eragina eta aitzindaritza direla kausa.Egoera horrek badu ondoriorik zerbitzuek euskal ekonomian duten hedapen prozesuan, bai zenbatekoaren ikuspegitik, bai nolakoaren ikuspegitik.
|
|
|
Laburbilduz esan dezakegu, Euskal Herriko haurtzaroaz eginiko ikerketa historikoak
|
baduela
kalitate maila aipagarria, nahiz eta gaika eta kronologikoki gorabeheratsua izan; eta, gure aburuz, azterketa sistematiko eta orokorrerako aukeraematen digu horrek, honezkero.
|
|
|
Hirugarrenik, gizarte garaikideak
|
baduela
desberdintasunik gizarte modernoarekiko frogatzeko, haustura ematen dela argudiatzeko balio dutenak,, lanik gabe geratu den lanaren gizarteaz, gogoeta labur bat egingo da.
|
|
|
Sistema lexikoa aurkeztean, azpilexikoak guztiz banatuta ezarri ditugu morfotaktika modu gardenean aplikatzeko. Baina analisiaren emaitza osoa nahi badugu, ez digu askorako balio genitiboaren gain eraikitako motibatiboak genitiboa ere
|
baduela
esateak, adibidez, osaerari baitagokio kontua, ez da, gainera, beti genitibotik pasata osatzen, ikusi ahal izan dugunez?. Hortaz, halako kasuak soildu egingo ditugu maila honetan, nahiz zatikatzaileak beti guztiaren berri emango digun.
|
|
|
Txosten horrek onartezintzat jotzen du “Frantzian EEBren lehen kasua aurkitzean, agintari publikoek hamar urte inguru itxaron izana, animalia irinak erabiltzea erabat debekatu aurretik; eta agintari britainiarrek baino 25 hilabete geroago egin izana”. Badirudi egoitza judizialean egiten ari den ikerketak erakutsi nahi duela, ekoizleen, inportatzaileen eta banatzaileen erantzukizuna ez ezik, administrazio publikoak berak ere
|
baduela
erantzukizuna “affair” horretan. Defentsa lerroa, a priori, ez da desegokia, eta badirudi bere logika juridikoa duela, batez ere kontuan hartzen badugu zer “haragi puska” edo “hanburgesa” izan diren gaixotasunaren jatorria eta zer ekoizle, inportatzaile edo banatzaileren jatorria.
|
|
|
Internet bidezko erosketetan ordain dezakezu VISA txartelarekin? noski, baina komeni da egiaztatzea zure txarteleko datuak emango dizkiozun merkataritza elektronikoak
|
baduela
erosketen segurtasun sistema bat. Normalean, segurtasun sistemari buruzko informazioa agertzen da webgunean bertan.
|
|
|
Gizona haien parera iritsi, eta pentsatzen hasi da, ikuskizun horrek
|
baduela
interes ezkuturen bat. Begiak altxatu ditu gogoeta egiteko asmotan, baina gainaldean txakurra ikusi, eta ezin izan du gogoetarekin jarraitu.
|
|
|
Jakina, horrek" el futbolista tiene un poco de fiebre en los últimos dÃas" esan nahi du. Inguruko hizkuntzak gure gainean ditugula, ulergarria da hori pentsatzea, alegia, euskaraz ez duela berez besteek duten komunikazio gaitasunik, baina argumentu indartsuagoak behar ditut hori pentsatzeaz gain horrek funts frogatua ere
|
baduela
onartzeko. Gauza pare bat da segurua, dena dela:
|
|
|
Edo sinpatikoek ez ote dute ikusiko hau? Diot nik, adiskide gazte, honekin bat etorriko zarela, bai baitakit zuregan ere oraindik akademiak
|
baduela
itzala, hala erakutsi dizute-eta eskolan, eman dituzun urteetan. Edo ez?
|
|
|
Ematen du, euskal literatura inguruko literaturekin homologatzeko ahalegin eskergan, tamainak
|
baduela
garrantzia: zenbat eta handiago, hobe; norbaiti gutxiagotasun konplexuaz entzun diot hitz egiten joera hau azaltzeko (bide batez:
|
|
|
ez dakit zein izan daitezkeen kalitate eskas horren arrazoi zehatzak. Susmoa daukat, dena den,
|
baduela
zer ikusirik liburu honen sarreran ziurtzat jo dudan zerbaitekin: idazleak, funtsean, irakurleak direla dioen adagioarekin alegia; euskal idazle batzuei dagokionez, ziurrenik, baieztapen optimistegia da.
|
|
|
1. Bai. Gaur egungo gizartean edozein ekimenetan erabiltzen den metodologia arruntari segituz, aditu talde batek bideragarritasun txosten bat osatu luke, alderdi horiek guztiak kontuan hartuz; baina ziur naiz Eusko Jaurlaritzak
|
baduela
eskurik eta dirurik proiektu hori bere gain hartu eta aurrera ateratzeko. Besteak beste, 1918an lau diputazioek Eusko Ikaskuntza eta Euskaltzaindia sortu zituzten bezala, edo 1980an Eusko Jaurlaritzak ETB.
|
|
2003
|
|
|
Boterearen erotika nork bere burua agertzea bada, agerian egotea bada, egiten duzuna ondo egin duzula agertzea, politikan ez daudenek baino ageriago agertu nahi hori, politikaren saltsa hori, bada, bai, boterearen erotikoa badago. Karguak erakargarritasun moduko bat
|
baduela
ukatzea inozoa litzateke.
|
|
|
«(...) ETB lokomotora bat izateko sortu zen, edo hori esan izan da behintzat askotan Jaurlaritzatik. Baina ikusten ari gara lokomotora horrek nahikoa lan
|
baduela
bere burua aurrera eramaten, bagoiak bultzatzeko kemenik gabe. Horrenbestez, beste lokomotora bat asmatu beharra dago, edo bestela dagoena ondo begiratu ea zertan huts egiten duen aztertu.
|
|
|
Batetik, ezker abertzaleak kontraesan hori ez du gainditzen eta, bestetik, iruditzen zait oraindik
|
baduela
joera bat" etor gaitezen oinarrietara, eta segi dezagun hizketan ez dakit noiz arte ezer hezurmamitu gabe", dioena. Ezker abertzaleari nonbait bertigoa ematen dio bere burua definitu beharrak, ederki baitaki proposamen honek dituen potentzialitateak ondo baino hobeto hartuak izan direla bere munduaren baitan.
|
|
|
Argi geratu da San Telmok
|
baduela
zer eskainia, baina, beharbada, eskaintzeko modua da aldatu litzatekeena. Mementoz, lehen lana zuzendari berria topatu eta Museoaren helburuak birplanteatzea izango dute, gaur egun galdu eta nahastu samarrik dagoen museoari definizio eta norabide zehatz bat eman ahal izateko.
|
|
|
Segur eraginik
|
baduela
. Orain autoa erosterakoan, esaterako, ez dugu zahar bat erosiko, nahiko dugu azken modeloa.
|
|
|
Bainan Lizarragak ezetz, oso diferenteak dirala Espainako euskeldunen euskera eta Frantziko eskualdunen eskuara, eta hizkuntzaren izena bera diferentea dala ikustea nahikoa ezpalitz, ohartzeko zelan agertzen dan oso sarri h letraa Herrian, Frantzian egindako asterokoan, ohartzeko ch, tch, th, lh eta honelako letra elkartuak, eta Espainan egindako liburutxoan ordea inun ere etzala agertzen honelakorik. Catalanak behintzat
|
baduela
bere nortasuna, bainan euskara, hain diferentea iruditu arren, espainolaren dialektu bat baino eztala jakintzaren gaindegitik ikusita. Ohartzeko zelan agertzen diran liburutxoan ñ, ¿, eta ¡; euskaraz izan ezik mundu guztian espainolez bakarrik erabiltzen diranak, danok dakigun bezela.
|
|
|
Dena den, Zigor Kodeak puntu honetan xedatzen duena osatu beharra dago bi esangura berezitan. Lehendabizikoz, tinko eutsi behar zaio halako printzipioari, alegia, adingabeen erantzukizun penalak
|
baduela
, adinekoenaren aurrean, izaera hezitzaile lehenetsia. Horrek arauketa juridiko osoan bere eragina zabaltzen du, eta berez dakar desberdintasun nabariak
|
|
|
Onartuko du laster bere osotasunean hartuz geroz,
|
baduela
menturaz Euskal Herriak, doia aberastasun, doia jende buru, doia lur eremu, doia alaitasun. Balituzke, beharbada, aberri batek baitezpadako dituen hizlari, idazle edo buruzagi argi eta bihozdunak, beregaintasuna merezi eta zuzenez hartze luketenak.
|
|
|
Ez du horrek erran nahi kristau oro behartua dela Herria helburu hartzera, nazional katolizismoa deritzon espainol edo frantses handi askoren gaitz berean eror baikintezke orduan, baina bai kristau orok abertzale agertzeko eskubidea
|
baduela
eta, azkenean, ez dela baitezpada kristauen etsai agertzerik, abertzale zintzo izaiteko.
|
|
|
Alta bada, ene liburu eta paper zaharrei, bai eta aspaldiko oroitzapenei gainbegirada bat eman orduko, konturatzen naiz
|
baduela
engoitik 60 urte, bigarren Aintzina ren urteez geroztik(), Piarres Andiazabal euskaltzain kalonje adiskideak berrikitan eskuratu dizkidan Piarres Lafitte gure irakasle ohi zenari, Matthieu Agerre, Roger Etxegarai eta Pierre Charritton apezgaiek, bakoitzak gure aldetik, bidaltzen genizkion gutunen arabera, urrundik daramatzagula, barna bihotzean sarturik, elizaren eta estatuen harremanek euskaldun...
|
|
|
barnean, arlo politiko zein komunikatiboan, ikusten diren zalantzek edota eszeptizismoak zerikusi zuzena daukatekanpotar izate honekin eta eragin positiboa edukiko dute ZBek hasieran lortzenduen mobilizazio ahalmenean. Lehenengo unean ESBk esan zuen Amorebieta Etxanoko herriak proiektua ez
|
baduela
gura, beste leku batera alde egingo dutela.
|
|
|
Ukitutakoek, Batasunak azaldu duenez, “ia hutsik” dagoen kontratu bat sinatu dute, eta, matrikularen kontzeptuan, 100 eta 300 euro arteko kopuruak ematen dituzte, eta ordainketa atzeratuen prezioa, berriz, 1.000 euro baino gehiagokoa da ikastaro bat egiteko. Albaceteko UCEk dio kontratuak berak
|
baduela
klausula bat ikastaroari uko egiteko, baina matrikula gisa emandako zenbatekoa galdu egin dela. Hori dela eta, erakundeak dei egiten du herritarrek jakin dezaten Espainiako Aireportuak eta Aireko Nabigazioa (AENA) bakarrik direla gai Albaceteko aireportu zibilean edo beste edozeinetan lanpostu bat lortzeko oinarri gisa har daitezkeen gai zerrendak zehazteko, baita bete beharreko plaza kopurua ere.
|
|
|
Irakasleon kontaduria sentimentala eramaten zuen eta pozik zegoen nonbait aspaldiko partez zerbait ganorazkoa, zerbait berria, deskubritu uste zuelako. Epailearen aurrean egin dituen adierazpenetan irudimena behintzat
|
baduela
erakutsi du: desesperoak ematen duen deliberamenduarekin oldartu omen zitzaidan emakumea, eta lepotik zintzilik nuela ikusi omen ninduen luzaz, berak bere egitekoetan segitzen zuen bitartean.
|
|
|
Jenialtasuna ez dela, dio, harribitxietan bildurik aurkitzen, hautsa bezala barreiaturik baizik, eta gutxi batzuek bakarrik lortzen dutela distirak egiteko adinako multzoak pilatzea. Gizaki orok duela artista izateko eskubidea, txikienak ere
|
baduela
bere lekua adierazi nahi nion, baina ez nuen esateko modu egokirik aurkitu.
|
|
|
Nik uste, Joseba eta Ainhoaren arteko azken episodio horretan zuk eragin handia izan duzula. Pentsatzen dut Josebak
|
baduela
zurekin gauzak hitz egin eta konpontzeko nahia, baina Ainhoak gogor egingo ziola. Eta, beharbada, hori izan zitekeen azken tanta.
|
|
|
Halaber, abertzale batek ere atentatu baten goraki kondenatzeko eskubidea dauka, hizkuntzari gauzen errateko funtzioa eta oldea itzuliz. Euskaldun orok bezala, terrorista batek borrokarekiko bere ikusmoldearen aldatzeko eta herriaren askatzeko aitzakiaz herioa banatzean huts morala egin duela pentsatzeko dretxoa
|
baduela
azpimarratzekoa da. Pentsatzen dugunaren errateko erantzukizuna badugu, aurrean duguna ez xifritzeko edo gure izaeraren landerrean ez jartzeko perpausak eta aditzak torturatzeko partez.
|
|
|
Noski, noski, ezin genezake uka, Koro, dioskuzunak
|
baduela
arrazoirik...
|
|
|
Dostoievskiren obra handian, Ivan Karamazovek garatzen duen arrazonamendua gogoratzea besterik ez dugu: nola onar daiteke hainbeste haurren sufrimendu itzela eta heriotza, nola pentsa daiteke horrek
|
baduela
zentzu bat Jainkoaren egitasmoan, ongi bat dakarrela bere ordena transzendentziazkoan, eta zerura heltzean guk ere dena ulertu eta ederretsiko dugula. Umeek ez dute astirik izan bekatu egiteko, zergatik orduan halako zigor gogorra?
|
|
|
Agian zentzu bitan landu lirateke arestiko datuak. Batetik, umeentzako nahiz nerabeentzako produktu mediatiko euskaldunek azpimarratu egin lukete euskarak funtzio identitarioaz gain praktikoa ere
|
baduela
; hitz gordinagoetan esateko: mitologia gutxiago eta gizarte eredu erakargarri gehiago.
|
|
|
historikoki, armek nazio askoren esparrua gehiago eratu dute, kideen atxikipenek baino. Beraz, XXI. mende honetan, bada garaia aitortzeko ez dagoela gizaki librerik, baldin eta pertsonari aitortzen ez bazaio
|
baduela
hautaketa librerako eskubidea giza talde identitarioari atxikitzen zaion unean.
|
|
|
Guztiok jakin eta sumatzen dugu gizakiak, gorputzaren eragingarri, arima ere
|
baduela
. Arima horretan bi ahalmen dira:
|
|
|
Goizean Izpizuarekin ibili da ontzian, arrainik gabeko arrantzan; eguerdian Luperekin bazkaria, eta bazkalondoan, ai bazkalondoan, jangelan bertan hasi dira Lupe eta bera, bera eta Lupe, sukarrari bide ematen. Ohean amaitu dute eta aitor du orain Damianek, etxean bakarrik geratu den honetan, emakume horrek
|
baduela
zerbait beretzakoa, ez dela hain arrotz nabaritzen harekin azalez azal jartzen denean.
|
|
2004
|
|
|
Ondo hitz egitea pertsonek duten berezko dohaina dela, batzuek dutena eta besteek ez dutena, esan ohi da maiz askotan. Ezin ukatu, dantzarako edo eta marrazteko bezala, hobeto edo okerrago hitz egiteko ere aurretiko joera naturala
|
baduela
izakiak, baina horrek ez du ukatzen gehiengook zeregin horiek modu onargarrian egiten ikasteko dugun gaitasuna. Ildo horretatik, gurea egin dugu Ignasi Vilaren ideia:
|
|
|
K. AULESTIA. Nik zehaztuko nuke, Ibarretxeren planak
|
baduela
inplizituki independentziarako bide bat. Horregatik dago EAJn bertan ere plana horrela ulertu duenik.
|
|
|
Garai batean esaten zen euskara Afrikatik zetorrela iberierarekin ahaidetasuna zuelako. Eta iberierarekin ahaidetasunik izan dezake »nik uste dut
|
baduela
, gainera», baina iberieraren jatorria ez zen Afrika, orain esaten dute Europa osoko hizkuntza zaharra dela, eta beraz, iberierak eta euskarak izan dezakete nolabaiteko lotura, baina Afrikarekin inongo zerikusirik ez duena. Bestalde, berbere hizkuntza aitatzen du askok »Tovarrek, adibidez,» baina nik ez dut uste ahaideak izan daitezkeenik, berberea oso hizkuntza ezberdina delako:
|
|
|
Lehenik ohartarazi nahi nuke
|
baduela
zenbait ehun mila urte, lur honetako zoko guziek badutela ezkontza, bakotxak bere ñabardurekin. Gizarteak aspalditik asmatu du ezkontza bere legeekin, gizakiaren arrazari bizia segurtatzeko eta zaharrek gazteak behar dituztelakotz beren zahartzaroan, haurrek aita amak behar dituzten bezala biziko lehen urteetan.
|
|
|
Bartzelonan ez da oso maitatua baina nik uste dut Figo dela horietako bat. Figok, futboletik aparte ere, telebistan ikusten duzu eta nabaritzen da
|
baduela
bere pertsonalitatea. Gustatuko zaizu, edo ez, baina jokalari inteligentea da.
|