|
2001
|
|
|
Irakasleok muzin egin diogu telebista edo irrati emanaldi errealakklasean erabiltzeari, besteak beste, horrek izugarrizko lana eskatzen duelako (grabatu, aukeratu, ariketa prestatu, gorde, etab.). Horren ondorioz, ariketek ezdute balio izan helburu garrantzitsuena betetzeko, hau da, ikasleei egunerokobizitzan aurkituko dituzten benetako komunikazio egoeren eredu edo adibideakaurkezteko. Hori gutxi balitz, dokumentu errealek ikasleen motibazioari begiraizan ohi
|
duten
eragin positiboa ere neutralizatuta geratu da, gure jokabidearenerruz.
|
|
2005
|
|
|
Gaur egun, printzipio horien arabera prestatutako hainbat elikagai daude edozein supermerkatutan. Substantzia prebiotikoen arrakasta haien zuntz dietetikoen osagai bereziek digestio hodiko mikrobio floran
|
duten
eragin positiboari zor zaio. Zenbait ikerketa talde ari dira aztertzen substantzia horiek zeregin garrantzitsua izan dezaketen koloneko minbiziaren prebentzioan.
|
|
2006
|
|
|
Kontsumorako eta beste helburu batzuetarako etxeetarako kredituei dagokienez, inkestaren arabera, erakundeek eskaintza handitzeko joerari eutsi zioten. Horretan eragina izan zuten faktore nagusiak lehiarekin zerikusia zutenak izan ziren, bai eta igurikimenek oro har jarduera ekonomikoarekiko
|
zuten
eragin positiboa ere. Oraingo hiruhilekorako, kontsumorako kreditu berriak onartzeko eta gainerakoei eusteko irizpideetan beste erlaxazio bat aurreikusten da.
|
|
2007
|
|
|
Hala ere, oso desberdina da batzuen eta besteen arteko lipidoen kalitatearen aldea. Adibidez, intxaurrek, osasun kardiobaskularrean
|
duten
eragin positiboagatik gehien ikertutakoek, aintzatespen hori merezi dute, haien koipe ugarienak monoinsaturatuak baitira (guztiaren %50 baino gehiago). Bihotzarentzat osasungarria den gantz motatzat hartzen dira, kolesterol maila totala murrizten baitute, kolesterola (LDLc) deituz eta ona handituz (HDLc).
|
|
|
bitamina eta emankortasuna Bitamina lipodisolbagarria denez, haurdunaldian gehiegizko dosiak ondorio negatiboak izan ditzake. Oraingoz, bitaminak emankortasunean
|
duen
eragin positiboa animaliekin egindako esperimentu askotan nabarmendu da. Alfa tokoferoletan (bitaminaren forma aktiboa) dieta baxua duten arratoiek ugaltzeko zailtasunak dituztela egiaztatu da.
|
|
2009
|
|
|
Brasilen aurkitzen ziren laborantzek ondorio ugari ekar ditzaketela ohartzen du Greenpeacek: nekazaritzan toxikoen erabilpenaren hazkundea, kutsadura genetikoa, lurren kutsapena, biodibertsitatearen galera edo intsektuen aurreko erresistentzia handitzea eta, horrez gain, gogoratzen du ekosistemen gaineko eraginak itzulezinak direla.Hala ere, badira transgenikoek naturarengan
|
duten
eraginen artean positiboak bilatzen dituztenak: transgenikoak saltzen dituen enpresa suitzarraren arabera, hazi transgenikoek lur landuaren produktibitatea handituko dute, populazioaren hazkundeak sortuko duen deforestazioa gutxituz.
|
|
|
“Antiaging”, antirreumatiko eta antikanzerigenoa bezalako adierazpenak antioxidatzaile ugari dituen produktu bat iragartzen duten prospektu edo dokumentuetan aurki daitezke. ORAC zerrenda egin duten eta zabaldu duten erakunde ofizialen seriotasuna eta egiaztapena gorabehera, oraindik ez dago elikagai baten gaitasun antioxidatzaileari eta horrek osasunean
|
dituen
eragin positiboei buruzko estrapolazioak egiteko adinako ebidentzia zientifikorik. Oraingoz, ORAC saiakuntzek substantzia kaltegarri jakin baten aurkako jarduera antioxidatzailea baino ez dute neurtzen, eta oraindik ez dakigu zer gertatzen den gainerako erradikal askeekin, berez organismo bizi batean aktibo egon baitaitezke.
|
|
|
2008an, University of North Carolina at Asheville, Department of Health and Wellness, Nutritional Revicitytik, eta esnekiek edo kaltzio gehigarriek gorputz pisuan duten eragina ebaluatzen zuten 49 ikerketa zientifiko aztertu ondoren, esan zuen eskura dauden azterketa klinikoetatik datorren gaur egungo ebidentzia gehienek ez diotela laguntzen kaltzioaren edo esnekien kontsumoak duen hipotesiari. Adituen esanetan, azterketa horietatik 41ek ez
|
zuten
eragin positiborik izan, bik pisua handitu zutela erakutsi zuten, horietako batek koipe hazkuntza tasa txikiagoa izan zuen eta bostek bakarrik ikusi zuten gorputz pisu totalaren galera. Beraz, oraingoz, esan daiteke ez dagoela kaltzioari laguntzen dion ebidentzia zientifikorik lipolisian edo gorputzeko gantzaren mobilizazioan laguntzaile gisa; beraz, ezin da gomendatu mineral horren ekarpen gehigarria horretarako.
|
|
|
85 g egunean, gutxienez osoko zerealen kopuru gomendatu gisa, eta egunean zehar irensten diren zerealen eta elikagai eratorrien (ogia, pasta, kuskusa, gosariko zerealak edo gailetak) %50 gutxienez integralak izateko iradokizuna. Adierazpen horiek zuntzak eta elikagai integralek osasunean
|
dituzten
eragin positiboetan oinarritzen dira. Minbiziei, bihotz hodietako gaixotasunei, obesitateari eta diabeteari aurrea hartzen laguntzen dute.
|
|
|
Kolesterola kontrolatzeko estrategia erabilgarria izan daiteke, bereziki familian dislipemia edo gaixotasun kardiobaskularrak dituzten pertsonen artean. Liho haziek odoleko glukosaren eta kolesterolaren (kolesterolaren LDL, batez ere) kontrolean
|
dituzten
eragin positiboei buruzko azken erreferentziak daude. Azkena eta osoena New Yorkeko (AEB) Sloan Kettering Cancer Center memorialetik egindako berrikuspena da.
|
|
2011
|
|
|
Dieta hori oliba olio birjina estrarekin (edo fruitu lehorrekin) osatzen da arrisku kardiobaskular handiko pertsonengan (jatorri kardiobaskularreko heriotza, miokardioko infartua eta/ edo garun hodietako istripua), eta koipe gutxiko dietarekin alderatuta. Bestalde, EFSAren arabera, oliba olioak odoleko ldl kolesterol kontzentrazioetan
|
duen
eragin positiboa gantz azido monoasegabeen osaerari dagokio. Erakunde ofizialaren arabera, kolesterolaren gainean ezin zaie eragin onuragarririk eman oliba olioaren beste osagai natural batzuei, hala nola polifenol antioxidatzaileei.
|
|
2012
|
|
|
Artikulu horiek ogia ale osoa eta fina eta loditasunarekin duen lotura eredu dietetikoetan oinarritu ziren. Aztertutako 38 azterketa epidemiologikoen emaitzen arabera, ogi ale osoa barne hartu zuten eredu dietetikoek ez
|
dute
eragin positiborik pisuaren igoeran, eta onuragarriak ere izan daitezke egoera ponderalerako. Ogi findua erabiltzen duten elikadura ohiturei dagokienez, zeharkako azterketa gehienek ondorio onuragarriak adierazten dituzte; ongi diseinatutako kohorteek, berriz, sabelaldeko gehiegizko gantzarekin zerikusia izan dezakeela adierazten dute.
|
|
|
Irudia: Jonathan Ruchti bitaminaren osagarrien kontsumoaren eta horrek hipertentsioaren kontrolean edo hobekuntzan
|
duen
eragin positiboaren arteko erlazioari buruzko ebidentzia sendoenaren abiapuntua Johns Hopkins Medikuntza Eskolak eta Prebentzio, Epidemiologia eta Ikerketa Klinikorako Welch Zentroak egindako metanalisia da. Hogeita bederatzi saiakuntza klinikok autoreek ezarritako ebidentzia zientifiko maximoko irizpideak bete zituzten, hala nola plazeboarekin kontrolatutako ausazko azterketa itsu bikoitzek, bitaminaren osagarria ahotik erabiliz, osagarri dietetikoak arteria presio sistolikoan (PAS), diastolikoan (PAD) edo bietan dituen ondorioen berri emango dute, eta gutxienez bi asteko iraupena izango dute.
|
|
2013
|
|
|
Eta bai enpresa ekimen handietarako, bai proiektu txikietarako. Crowdfundingak gizartean
|
duen
eragin positibo nagusia hau da: sorkuntza enplegua zuzenekoa eta zeharkakoa izan ere, gaur egungo enpresa gazteak ETEak izango dira bost bat urtean.
|
|
|
Hau da, garrantzitsuak egiteko erretzen dute, beren taldean boterea irabazteko lagunak eta nagusi sentitzea. Aldiz, nesketan «jakin mina, pisuaren kontrol sentsazioa eta erretzeak bikote harremana hobetzeko
|
duen
eragin positiboa dira nagusi», adierazi du Pérezek. Gazteen nikotinarekiko mendekotasuna Bestalde, tabakoa kontsumitzen hasi ondoren, mendekotasun fisikoa. Pérezek nabarmendu duenez, «erretzaile nerabeen erdiek ere badute mendekotasuna nikotinarekin.
|
|
2014
|
|
|
Azpeitiko gazteek gaztelania jakitea garrantzitsua dela uste dute, baina aldi berean gaztelaniaz bakarrik egiten dutenek euskaraz egin behar luketela garbi daukate. Gaztelaniaren ezagutza garrantzizkotzat jotzeak jarreran
|
badu
eragin positiboa. Hala ere, gazte hauek gaztelania ez dute euren hizkuntza denik sentitzen, ezta" gure hizkuntza" denik ere.
|
|
|
Aurrerantzean, kubo erdia edo guztiz beteta egon, berdin ordainduko da. Honek ere
|
badu
eragin positiboa, ontzia beteta dagoenean ateratzeko joera nagusituko da eta horrek zerbitzuaren kostua jaistea suposatuko du. Bilketa eraginkortuko du.Igoera, fakturan ez omen da asko nabarmenduko.
|
|
2015
|
|
|
Zerrenda horri jarduera fisikoa egiteko aukera izatea gehitu dakioke. Izan ere, jarduera fisikoa egiteak osasunean eragin zuzena duela baieztatu dute hainbat ikerlanek, aldi berean bizi kalitatean
|
duen
eragin positiboa azaleratuz (Bassani,
|
|
|
Jarduera fisikoak gizonezko presoen bizi kalitatean
|
duen
eragin positiboa kontuan izanda, ikerlan honek emakumeen kasuan dituen rola eta esanahia aztertu nahi izan ditu. Hots, espetxean praktika fisikoetan parte hartzeak emakumeen maila psikologikoan, fisikoan, sozialean zein afektiboan duen eragina aztertuz, bizi kalitatea ardatz izanik.
|
|
|
Itunes Comic On Tour Oxfam Intermón aplikazioaren aplikazio bat da. Espainiako komikietako artisten bidez, nazioarteko lankidetzak milioika pertsonen bizitzan
|
duen
eragin positiboa ezagutzeko eta nola laguntzen dien jakiteko diseinatu da. Artistek hainbat bineta egin dituzte Oxfam Intermón babesten duten herrialdeetan eta proiektuetan.
|
|
|
Peña diputatua, Ander Zapiain Mendekotasun arreta zerbitzuko zuzendariarekin, Lanku bertso zerbitzuak eko Marta Agirrezabalarekin, eta Sebastian Lizaso bertsolariarekin batera egon zen aurkezpenean. Bertan, bertsoak adineko pertsonengan
|
duen
eragin positiboa azpimarratu zuen: ”Bertsoa da, haietako askorentzat, euskal kulturako erreferente bakarra.
|
|
2017
|
|
|
Pertsona gehienek goarnizio moduan egiten dute, haragia, hegaztia edo arraina lagun dutela. Hala ere, barazkiak ez dira entsalada edo akonpainamendu hutsean geratu behar, osasunean
|
dituzten
eragin positibo guztiak aprobetxatu nahi badira. Hamaika eratara kontsumi daitezke, beroak edo hotzak, gozoak edo gaziak:
|
|
|
Eta, gainera, modu askotan egiten dute. «Katuek eta txakurrek hitz egitera animatzen dituzte haurrak, beren elkarrizketa suspertzen dute; baina, halaber, paper bat egiten dute, txikien antsietatea arintzen duena», bera baita Anne Gadomski pediatra, eta horrek ere aztertu du animaliek adingabeen osasun mentalean
|
duten
eragin positiboa. «Animalia lagun batekin estresa gutxitzen du, eta, gainera, euskarri emozional garrantzitsua da haurrentzat», dio doktoreak.
|
|
2018
|
|
|
Adin desberdinetakoak ari direnean ere, nahasketa hori jasota geratzen da. Datu horien lanketa eginda jakingo dugu, adibidez, zein adin taldek
|
duen
eragin positiboena euskaraz aritzeko, eta zeinek negatiboena. Haurren portaerak areagotu egiten al du euskararen erabilera?
|
|
2021
|
|
|
Eta, hain zuzen ere, sistematizazioaren ideia da proposamen honetara ekarri nahi den printzipioetako bat; alde batetik, izaera eta xede beretsuko egitasmoek pertsonaren garapen mota desberdinetan
|
duten
eragin positiboagatik; eta, bestetik, ikerketan egindako analisian literaturaren irakaskuntza egoki batera begira definitutako erronka edo behar garrantzitsuenetako bat delako. Literatura hezkuntzan modu sistematikoan inplementatzeak ikasleen garapenean izan dezakeen eragin positiboa aurreikus daitekeen zerbait da, baina, arestian genioenez, ez dago modu enpirikoan frogatuta oraindik, Euskal Herrian, behintzat.
|
|
|
Ahozko euskal literaturaren transmisioak izan dituen emaitzak ezagunak dira; era berean, pentsamendu errutinek edota errutinek, oro har, haurraren garapenean
|
duten
eragin positiboa aztertu duten ikerketak badaude, lehen aipatutako erreferentzietakoak, kasu. Horietako bat eta aitzindaria irakurketaliteratur errutinen inpaktua ikertzerakoan, arestian aipatutako Maynak eta Maynak (2021) autoreen ikerketa lana da.
|
|
|
Jasangarritasunaren aldeko pausuak ematen jarraitzeko eta ingurumena zaintzeko, ezinbestekoa da herritarren inplikazioa. Keinu honekin, birziklatzen duten pertsonei adierazi nahi diegu hondakinak birziklatzeko egiten duten ahaleginak
|
baduela
eragin positiboa. Eta, oraindik modu egokian birziklatzen ez dutenei erakutsi nahi diegubadaudela ohiturak aldatzeko eta hondakinak gaika biltzen hasteko arrazoiak, eta guztion artean gure eskualdean aldaketa sortzeko gai garela”.
|
|
2022
|
|
|
Soziologian doktorea da Sergi Raventos Panyella (Bartzelona, 1968), eta oinarrizko errenta unibertsalak (OEU) osasun mentalean
|
dituen
eragin positiboak ikertu zituen doktoretzan. Hamarkadak daramatza Katalunian OEU bultzatzeko lanean, beste hainbat pertsonekin batera, eta 2021eko urritik hona Katalunian OEU ezartzeko Plan Pilotuaren Bulegoko zuzendaria da.
|
|
|
Zer ondorio atera dira? «Elikadurak osasunean
|
duen
eragin positiboa ez da elikagai bakarra, ezta noizbehinka jatea ere». Biomarkatzaileen bidez Mediterraneoko dietarekiko atxikiduraren ebaluazioa hilkortasunarekin lotu zen; kontsumo maiztasunari buruzko galdetegiak erabilita ezin izan zen lotura hori ezarri.
|
|
|
Biomarkatzaileen bidez Mediterraneoko dietarekiko atxikiduraren ebaluazioa hilkortasunarekin lotu zen; kontsumo maiztasunari buruzko galdetegiak erabilita ezin izan zen lotura hori ezarri. Elikadurak osasunean
|
duen
eragin positiboa ez da elikagai bakar bat, ezta noizbehinka jatea ere. Elikadura bizi estilo bat da, eta fruituak epe luzera ikusten dira.
|
|
|
Transkribatzeko trebetasunei dagokienez, transkripzioak testu sorkuntzan
|
duen
eragin positiboa ere aipatu behar da; izan ere, eskuz azkar idazten bada eta ortografia zuzenarekin idazten bada, buruak baliabide gehiago dauka arreta beste zerbaitetan jartzeko. Frogatuta dago ulergarri, abiadurarekin edo automatikoki idazten duten ikasleek testu luzeagoak eta kalitate handiagokoak lortzen dituztela.
|
|
2023
|
|
|
Diktaduratik bizirik iraun zuen belaunaldiaren eta ezagutu gabe hazi zirenen artean, hutsune artistikoa bada. Cambodi' Artek, nazioartea sentsibilizatzea du xedea, tokiko talentuak arrapiztuz eta arteak haurren hezkuntzan
|
duen
eragin positiboa agerraraziz. Proiektuak, hezkuntza artistiko eta kulturalarekin duen engaiamendua erakusten du, mundu idekiago eta sortzaile batean ekarpenak egiteko nahian.
|
|
|
Adibidez, gosaritarako produktu marka askok (kakao azukreduna hautsean, zukuak, galletak, zerealak) mezu desfasatu eta funsgabeak transmititzen dituzte, hala nola “gosaria eguneko otordurik garrantzitsuena da”, “esne, zereal eta frutaz osatua egon behar du” edo gailetadun kakaoa “atleten gosaria da”. Osasun adierazpenak Beste estrategia bat osasun eta nutrizio adierazpenak erabiltzea da, mantenugairen bat dagoen edo ez eta horrek osasunean
|
duen
eragin positiboa nabarmentzeko. “Gosaritarako” zerealen edo gaileten marka batzuek bitaminak eta mineralak gehitzen dizkiete produktuei, elikagai osasungarrien itxura egin dezaten, “D bitamina iturri” edo “hezurrak garatzen laguntzen du” motako mezuekin.
|
|
|
Urtzi Ugalde egitasmoaren antolatzaileetako baten hitzetan, kontsumoaren eraginak aztertu nahi dituzte: «Jaten eta edaten ditugun produktuek, eta, hain zuzen ere, haien ekoizteko eta banatzeko moduak gure ingurumenean, gizartean eta ekonomian
|
duten
eragin positiboei eta negatiboei buruz hausnarketa eragin nahi dugu. Bide batez, praktika onak ere sustatu nahi ditugu».
|
|
|
Hori da Biak Bat elkarteak eta Sakanako Mankomunitateak proposatzen dutena Irakurkide Txakurrek lagundutako irakurketa tailerrekin. Josune Azpiroz Imaz elkarteko psikologoak aipatu duenez," oso ezaguna da animaliek prozesu terapeutikoan, hezkuntzan eta aisialdian
|
duten
eragin positiboa". Animaliekin lagundutako irakurketari dagokionez, azaldu du oso lotuta daudela irakurketa saioak eta animaliak.
|
|
|
Zera adierazi du Jorge Gonzalez Berdintasun zinegotziak laster hasiko den ikasturtearen inguruan: " 2013tik hainbat edizio egin dira ekimen honen inguruan, eta esan dezakegu gure herrian
|
duen
eragina positiboa dela, emakumeen ahalduntzea funtsezkoa baita edozein gizarteren hazkunderako, aurrerabiderako eta arrakastarako".
|
|
|
Horregatik, kostua abantaila balantze horretan, itxurazko abantaila bat galtzeak eragiten duen negatibotasunak edo gailu horien erabilerak
|
dituen
eragin positiboak konpentsatuta daude, arriskuak kontuan hartuta. Hobeto ulertzeko, egin dezagun paralelismo bat tabakoarekin.
|