|
2009
|
|
|
Bai, baina konkurtso hori Nerea Zapirain artistak, Alex Mitxelena arkitektoak eta hirurok egin genuen. Oraintxe bertan egon naiz Nerearekin hitz egiten, arazoak
|
baititugu
eskulturarekin.
|
|
|
Lekuz aldatu nahi
|
dute
, ezta?
|
|
|
Bai. Esaten dute oso arriskutsua dela eta tokiz mugitu nahi
|
dute
. Umeak eskulturara igotzen dira, eta ematen du bertatik lurrera jausi daitezkeela.
|
|
|
Umeak eskulturara igotzen dira, eta ematen du bertatik lurrera jausi daitezkeela. Orain arazoa beste leku batera eraman nahi
|
dute
udalekoek, besterik gabe. Horregatik, gu egoskorrak jarri ordez, proposamen ezberdin bat luzatu behar diegu, hots, tramankulua birziklatzea.
|
|
|
Horregatik, gu egoskorrak jarri ordez, proposamen ezberdin bat luzatu behar diegu, hots, tramankulua birziklatzea. Lekuz aldatzeko nahitaez zatitu behar
|
dutenez
eskultura, zati horiek parke batean zehar banatzea proposatuko diegu, eskulturaren birmoldaketa bat lortze aldera. Ez dauka logikarik eskultura dagoen moduan beste leku batera eramateak.
|
|
|
Agian idulki baten gainean jaso eta beirazko kutxa baten barnean sartu lukete, inork erabil ez dezan? Hau da, eskultura erabilgarritasunik gabeko dekorazio pieza huts moduan erakustea, hain zuzen ere guk ekidin nahi
|
genuena
!
|
|
|
Beraz, ez duzue uste euskal arkitektook lana bilatzeko Parisera edo Madrilera joateko beharra
|
duzuenik
–
|
|
|
Hala ere, iruditzen zaigu hemen eskuratzen ditugun aukerak baliatuz arkitektura interesgarria egin daitekeela. Eta egitearekin esan nahi
|
dugu
arkitektura gauzatu beharra dagoela, paperetik harago joan beharra dagoela. Arkitektura ez da marrazkia, edo hasierako proiektuaren egitasmoa, azkenean egikaritzen dena baizik.
|
|
|
Bai, baina ez pentsa enkargu ugari
|
dugunik
. Amaiak eta biok pentsatu genuen konkurtsoetan sartuko genukeen denbora edozein enkargu txikian inbertitzea trukean.
|
|
|
Funtzio bikoitzeko elementuak interesatzen zaizkizue, beraz,
|
zuen
bulegoan dauden eskailera apalategian ikusten den bezala. Hori baino, elementu txikiekin ahalik eta gauza gehien egitea bilatzen dugu.
|
|
|
|
Zuen
proiektuen izenak oso bilatuta daudela ikusten da: casado, lan Toki, eskena Toki, Anderjaus?
|
|
|
Toki izenak leku jakin bati egiten dio erreferentzia. Arkitekturak toki eta une zehatz baterako balio
|
duela
iruditzen zaigu. Tokian tokiko ezaugarriei erantzuten dien arkitekturan sinesten dugu.
|
|
|
Klaseak ematen hasi nintzen Jon Begiristain irakasleak bultzatuta. Oraindik ez dakit horretarako balio
|
dudanetz
. Beldurra ematen dit ikasleei arkitekturarekiko grina ganoraz ez helaraztea.
|
|
|
Miguel Garaik transmititzen zuen bezala, esan nahi
|
duzu
–Bide batez, Miguel lagundu egin zenuen proiekturen batean, ezta?
|
|
|
Bai, Donostiako Artelekuko eraberritzean laguntzeko egon nintzen Miguel Garai, Santos Barea eta Fernando Moraren bulegoan, Irune Sacristanekin batera. Alde horretatik, Miguel gehiago behar
|
ditugu
eskolan, bai, arkitekturaren inguruko teoria bat bazuen eta hura energiaz helarazten bazekien.
|
|
|
Bai, Donostiako Artelekuko eraberritzean laguntzeko egon nintzen Miguel Garai, Santos Barea eta Fernando Moraren bulegoan, Irune Sacristanekin batera. Alde horretatik, Miguel gehiago behar ditugu eskolan, bai, arkitekturaren inguruko teoria bat
|
bazuen
eta hura energiaz helarazten bazekien.
|
|
|
Nolako metodologia jarraitzen duzue
|
zuen
eskoletan?
|
|
|
Beraz, ikasle bakoitzaren koaderno pertsonala ikusgai bihurtzen da, eta guztiek ikus dezakete besteak zer ari diren egiten. Askotan proiektua ikasleen eta irakaslearen artean geratzen den gauza ezkutua da, eta guk hori ekidin nahi
|
genuen
.
|
|
|
Bada, ez dakit. Ez dakit zer nolako irudia
|
duten
gutaz. Argi dagoena da gazteok dinamika berriak sartu genituzkeela eskolan.
|
|
|
Emaitzei hainbesteko garrantzia eman ordez, prozesuei eman nahi diegu guk. Azken finean, arkitektoa gertaera luze baten kudeatzailea da, eta hori nola antolatzen ikasi behar
|
du
. Zentzu horretan, erlazio handia dago arkitekturaren inguruko prozesua eta film bat egiteko garapenaren artean.
|
|
|
Zertarako da Toki bloga?
|
Zuen
lana gizarteratzeko tresna da?
|
|
|
Arkitektoen Elkargoaren Gipuzkoako batzordekide
|
zaitugu
, Ibon. Elkargotik webgune parte hartzaile bat eraikitzen ari zarete [3].
|
|
|
Webgunearen asmoa litzateke bakoitzak eraikitzen dituen proiektuen inguruko informazioa Internetera igo eta erakutsi ahal izatea, hau da, lankideentzako erakusleiho ireki bat bermatzea. Konfiantza arkitekto gazteongan
|
dugu
batez ere, tresna zibernetikoak hobeto erabili ohi dituztelako. Elkargotik interesatzen zaigun beste kontu bat da arkitektoen iritziak gai ezberdinen inguruan jaso ahal izatea.
|
|
|
Webgunearen asmoa litzateke bakoitzak eraikitzen dituen proiektuen inguruko informazioa Internetera igo eta erakutsi ahal izatea, hau da, lankideentzako erakusleiho ireki bat bermatzea. Konfiantza arkitekto gazteongan dugu batez ere, tresna zibernetikoak hobeto erabili ohi
|
dituztelako
. Elkargotik interesatzen zaigun beste kontu bat da arkitektoen iritziak gai ezberdinen inguruan jaso ahal izatea.
|
|
|
Horretarako webgunean foro bat antolatzea eta inkestak egitea dira gure asmoak. Bestalde, iruditzen zait Elkargoak arkitekturarekin erlazionatutako ekimen ezberdinen sustatzaile izan behar
|
duela
, formazio teknikoan ez ezik, hezkuntza kulturalean ere bai.
|
|
|
Diversa aldizkarian parte hartu zenuen, eta
|
duela
gutxi Arkakuso izeneko proiektua ezagutu dugu [4].
|
|
|
Kode Teknikoa (CTE) euskaratua eduki gabe? Elkargoak ezin
|
du
zer edo zer egin zentzu horretan?
|
|
|
Iturgintza gaztelaniaz bukatu behar izan genuen. Elkargoak eraikuntzaren baldintza plegua euskaratzeko izapideak hasiak
|
ditu
. Dekanatuak sustatuko du itzulpena.
|
|
|
|
dugu
. Hala ere, gure estudioa txikia denez, ez dugu krisia gehiegi nabarituko.
|
|
|
Hala ere, gure estudioa txikia denez, ez dugu krisia gehiegi nabarituko. Arazoak bulego handiek izango dituzte batez ere, soldata ugari ordaindu behar
|
dituztelako
. Guk mementoz esku artean ditugun proiektuak bideratzen saiatuko gara, hots, Anderjaus baserriaren zaharberritzea, Urretxuko parkearena eta Amezketako etxebizitza batzuena.
|
|
|
Arazoak bulego handiek izango dituzte batez ere, soldata ugari ordaindu behar dituztelako. Guk mementoz esku artean
|
ditugun
proiektuak bideratzen saiatuko gara, hots, Anderjaus baserriaren zaharberritzea, Urretxuko parkearena eta Amezketako etxebizitza batzuena.
|
|
|
Nola definituko zenuke
|
zuen
lan prozesua?
|
|
|
Kar kar kar! Ez
|
dugu
inon kokatzea bilatu, ez da traumatizatzen gaituen ezer.
|
|
|
Azken finean, proiektu bakoitzaren atzean egundoko lan pila dago, hausnarketa mordoa kasutan, mila parametro ezberdinen batuketa? eta azkenean A1 formatuko planoan kristalizatu behar
|
dituzu
kontzeptu horiek guztiak, udaletxeak bisatu dezan.
|
|
|
Karteletik eratorritako zerbait da. Kartelak bi alde
|
zituen
, alde batean argazki bat, bertan behera utzitako karobi baten argazkia. Beste aldean, tetraedro baten zatikatzea dator.
|
|
|
botoia sakatu eta gero, berriketa hasten da, modu lasaiago batean. Artelanek nonbait ez
|
dute
mezu baten beharra, ez justifikazio baten premiarik; beren izate hutsarekin dute logika. Kritikoen afera da, kasu gehienetan, obra horren interpretazioa egitea.
|
|
|
botoia sakatu eta gero, berriketa hasten da, modu lasaiago batean. Artelanek nonbait ez dute mezu baten beharra, ez justifikazio baten premiarik; beren izate hutsarekin
|
dute
logika. Kritikoen afera da, kasu gehienetan, obra horren interpretazioa egitea.
|
|
|
Ozta ozta, baina arkitektura eta eraikuntzarekin alderaketa topatu dezaket; gai oso abstraktu batetik (adibidez, Etxebizitza. Atomaren kasuan, Kea), aldez aurretik
|
dugun
imajinarioa baztertu eta beste ikuspegi batzuk jorratu (Etxebizitzan, XIX. mendetik datorkigun familia, tradizionala, ren ikuspegia, eta Atomaren kasuan, mendeen poderioz jaso dugun, kea, ren ezagutza eta irudiak), ondorio ezberdinak jasotzeko.
|
|
|
Atoma kolektiboak ez
|
du
ondorio tekniko, ez zientifiko, ez formal, ezta antropologikorik ere lortu nahi izan. Hala ere, inongo erreparorik gabe erabili ditu jakintza arlo horiek eskaintzen dituzten lanabesak.
|
|
|
baina agian ez da helburu erraza, gure lana erreflexiboa baino gehiago deskriptiboa baita. Eduki ditzakegun interes erreflexiboen adierazpena zaila da berez, horregatik arteak eman ditzakeen espresio moduak oso erakargarritzat
|
ditugu
. Beraz, ezin diezazuket, zer?
|
|
|
Egurra erretzen denean, kareharria behera erortzen da eta beste tunel txiki batetik karea ateratzen da. Zeanuriko kasuan, oso esperientzia polita izan zen, karobiaren aitzakiarekin egundoko sardina jana antolatzen baitute, eta kristoren barreak bota
|
genituen
. Gainera, kuriosoa izan zen:
|
|
|
Erakusketan bertan ikusgai
|
dugunaz
aparte, sakontasun handiko proiektua dela antzematen da, ezta?
|
|
|
pixka bat bukatzeko, kartel hori aurkeztu beharrean, lortutako ondorio formala garatzea erabaki genuen. Agian, nahi
|
baduzu
, proiektua modu lausoago batean aurkeztea erabaki genuen. Esperimentazio jarraitu bat.
|
|
|
Fisikotasunetik aldentzen direnak, alegia. Ez naiz irakatsi diguten metodologia hori zalantzan jartzera sartzen, baina proiektu honetan nire ekarpen nagusia fisikotasun hori dela uste
|
dut
: arazo erreala, eta horri nola egin aurre.
|
|
|
Artea fisikotasunetik aldentzen bada ere,
|
zuen
obrari azken urteotan arkitektura aldizkarietan ikusgai izan ditugun prozesu arkitekturen antza hartzen diot. Pertsonalki, eta erakusketaren esperientzia bakarra izanik, oso zaila suertatzen da ulermen oso batera heltzea.
|
|
|
Prozesu berriak irekitzen dizkigute artistek. Aztergai
|
dugun
adibide honetan, bidea da helburua.
|
|
|
Negua ate joka badaukagu ere, hiriko tabernak jendez eta house musikaz lepo daude. Atoma kolektiboko partaide den Martin Ferran arkitekturako ikasleak Artzain Onaren itzalpean dagoen taberna batean elkartzeko burutazioa izan du; eseri orduko, 2008ko Gure Artea erakusketarako sailkatuta izan zela jakin ondoren prest
|
genituen
galderak bota dizkiogu.
|
|
|
Ion 2005ean ezagutu nuen, eta berehala hasi ginen elkarrekin lanean. Oso harreman pertsonaletan oinarritutako lan-taldea da, ez
|
nuke
kolektibo hitza erabiliko gurea definitzeko, beharbada erdibidean kokatuko litzatekeen egitura batekin parekatuko nuke. Aspaldi ezagutzen dugu elkar, ikaskideak izandakoak gara.
|
|
|
Prozesu hitza aipatu duzula, lehiaketa ezin hobeki atxikitzen zitzaizuela ematen dit, ez da
|
Zuen
obra, helmuga barik, tarteko bidearen azterketa bat dela ematen baitu. Norabait hel
|
|
|
Hasiberriak lelopean hasi dugu kritika eta ezagutzara doan bidaia hau. Gaiaren aukeraketa ez da halabeharrez etorri, bizi
|
dugun
egoeraren isla bat egiteko borondatetik baizik. Eta gauzak deskribatzeko, hau da, laginaren aukeraketa egiterakoan, erreferentziazko eredu bat izatea erabilgarria da oso.
|
|
|
Kontakizun hau gauzatzeko, liburu eta datu baseetara jo beharrean, denbora horiek bizi
|
zituzten
eta dituzten pertsonekin mintzatu gara. Batzuk izen eta abizenez aurkeztu ditugu; beste batzuk, berriz, atzeko atetik sartu egin dira.
|
|
|
Kontakizun hau gauzatzeko, liburu eta datu baseetara jo beharrean, denbora horiek bizi zituzten eta
|
dituzten
pertsonekin mintzatu gara. Batzuk izen eta abizenez aurkeztu ditugu; beste batzuk, berriz, atzeko atetik sartu egin dira.
|
|
|
Esperientziaren sentipenak tranpatiak badira ere, pentsamenduak hitza erditzen duen momentutik azpijoko batean murgiltzen gara. Ez
|
du
, honako saiakera honek, inondik inora azterketa soziologiko baten itxura hartzeko desiorik; aitzitik, Euskal Herrian jazo diren gauzen isla eta kritika baten beharra sumatzen dugun heinean, ahalik eta orekatuena egiten saiatuko gara.
|
|
|
Martxoaren batean, Adolfo Suárez trantsizio prozesuaren gidari bihurtu zen, bozek UCD alderdiari emandako legitimitateari esker. Urtea bukatzear zegoela, Euskal Autonomia Erkidegoaren izaera definitu behar
|
zuen
Estatutua sinatu zen. Hiru urte geroago, Nafarroako foru erregimenaren ordenaketa arautuko zuen legedia sinatu zen.
|
|
|
Demokraziarekin batera, prozesu zentrifugo bat hasi zen, eta norberak berea zaintzen, aztertzen eta hobetzen hasiko zen. EAEn 2 milioi biztanle
|
genituen
1981ean, Nafarroan miloi erdi, eta Iparraldeko lurretan (antolakuntza administratiboa dela-eta asmatzen zaila bada ere) 200 mila bat lagun biziko ziren.
|
|
|
1977 urtean, Robert Venturi, Steven Izenoir eta Denise Scott Brown-ek Learning from Las Vegas saiakera argitaratu zuten. Bertan, energia krisiarekin harreman anitz
|
dituen
hiri estatubatuarraren eraketari buruz jardun ziren; Amerikako tradizioak Europako hiri ereduari muzin egin zion, eta kotxearen kultura gurtu. Hiri amerikarrak, funtzionalismoaren keinuak behin
|
|
|
Aurreikuspenen arabera, hemendik hamarkada batera kopurua bikoiztuko dugu (egun, ikasle kopuru berdintsuak dihardu Espainiako estatuan zabaldutako 50 arkitektura eskoletan ikasten). Edozein kasutan, eta Kataluniako Elkargoaren datuei begira, Espainiako estatuan 1.493 biztanletik arkitekto bat
|
dugu
. Kopuru hori, gutxi barru Italiak agertzen duen 516 lagunetik arkitekto bat proportziora inguratuko dela ematen du.
|
|
|
Edozer gauza egiteko gai zen belaunaldia, nahiz eta krisialdi ekonomiko larri bat pairatu. Hasierak ez ziren egun izan daitezkeenez bestelakoak; kontaktuak zituenak kontaktatuko zuen, ez
|
zuenak
, oposizioetara joko zuen eraikuntzaren jarduerarik eza konpentsatzeko. Horrela, eta gaur egun kasu askotan gertatzen den bezala, udal arkitektoek bigarren lanpostu bat izaten zuten, arlo pribatuan.
|
|
|
Kontakturik gabe, oposiziorik gabe? estudioa ezartzea besterik ez
|
zenuen
.
|
|
|
Alde batetik ez zegoen horrenbesteko beharrik, beharginek aski esperientzia eta jakituria baitzeukaten, bizitza oso bateko lan eskarmentua eta gero. Beste alde batetik, eraikuntza sistemek ez
|
zuten
egun exijitzen zaizkien kalitateen beharrik izaten (oro har zekartzan ondorioekin, gaur eguneko birgaitzean ageriak direnak).
|
|
|
4 Nolakoak dira egun estudio batean hasi nahi
|
duten
arkitektoen hastapenak?
|
|
|
Badirudi, krisia dela eta ez dela, baita bestelako arrazoiengatik ere, ez
|
dutela
arkitektoek estudio bat sortzeko garairik aproposena. Nolanahi ere, egoera deseroso honetan hastapenetan dauden estudioek sekulako gizontze emakumetze proba gaindituko lukete, baldin eta berezko lantokia biziaraziko balute, krisiak aitzin.
|
|
|
Lagunartekoak,. Zu (r) ekin, inorekin ez bezala lan egiten dut, sor dezagun estudio bat elkarrekin?. Nekeak katalizatuta. Ez
|
dut
jefea jasaten eta ez dut inoren menpe lan egin nahi, eta azkenik,. Zoriona, k (eta lan gogorrak) lagundutako hastapena.
|
|
|
berritzailea, sortzailea, kalitate arkitektoniko izugarrizko proiektuen egilea? baina teknikoki eta antolakuntza aldetik lanak aurrera eramateko zailtasun asko
|
dituena
. Jenialtasuna etekinak baino lehenago jartzen da.
|
|
|
3) Mozkinak helburu
|
duten
enpresak (enpresa bat ez da, azken finean, besterik). Kalitate eta kantitate handiko proiektuak, oso lehiakorrak.
|
|
|
Zeinentzako zerbitzua eskaintzen duzu? Argitalpenik
|
baduzu
–Zer onura jasoko ditu bezeroak zu kontratatuz gero?
|
|
|
Zein da zure web orria? Ba al
|
duzu
blogik. Fotolog ik?
|
|
|
Finean, bulego hasiberri guztiak dira Errioxako jatorri deitura
|
duten
ardoak bezalakoxeak, baina batak zein besteak bereizgarriak ditu eta batak zein besteak bezero zehatzak. Arkitekto enkargu bezero dinamika hau baina, egokia ote da arkitekto guztientzat?
|
|
|
Finean, bulego hasiberri guztiak dira Errioxako jatorri deitura duten ardoak bezalakoxeak, baina batak zein besteak bereizgarriak
|
ditu
eta batak zein besteak bezero zehatzak. Arkitekto enkargu bezero dinamika hau baina, egokia ote da arkitekto guztientzat?
|
|
|
Mezenas baten beharra eta norberaren marka sortzeko grina ez al daude agortuta? Estudio askotako gazteek helburu nahasiak
|
dituzte
eta irakaskuntza, diseinu grafiko, argazkilaritza, ikerketara zuzentzen dira aldi berean. Garaiak garai, hastapenetan, lardaskan ibiltzea da normalena honenbestez.
|
|
|
Arkitektoen Elkargoaren Kontseilu Nagusiak errekurtsoa jarri du arau horren kontra, GMHIEEren irizpideak urratzen dituela uste
|
dutelako
. Aldi berean, Arkitektoaren titulazioaren aldaketa sustatzeko ekimena martxan jarri dute, hau da, Arkitekto Graduko ikasketak (300 ECTS/ 5 urte)+ KAP (60 ECTS)= Arkitekturako Masterra.
|
|
|
Berriki goi mailako titulazioen arteko desoreka formala sortu duten distortsioen aurrean, Master titulu akademikoa automatikoki ekarriko duen 60 ECTS ko Karrera Amaierako Proiektua defendatzen dugu. [...] EBtik kanpo, ikasketa batzuen Master titulazioaren ez onarpenak, eta arkitekturak
|
badu
berezko eskakizun maila altua, profesionalei kalte egiten
|
|
|
die lehiakortasun internazionalari dagokionez. Beraz, irtenbideen behar larria mahaigainerazten
|
dugu
–.
|
|
|
Arazoa, arkitektoak ingeniariekin konparatzen direnean sortzen da batetik, eta bestetik, arkitektura titulu espainiarra, Europako beste herrialdekoekin alderatzen danean. Titulu espainiarrarekin lortzen diren eskumen eta erantzukizunek izaera askoz teknikoagoa
|
dute
, esaterako Frantziako arkitektoenak baino. Arkitektoak historikoki duen irudi goren hori, gutxiagotu egiten da Europako mailarekin alderatuz gero.
|
|
|
Titulu espainiarrarekin lortzen diren eskumen eta erantzukizunek izaera askoz teknikoagoa dute, esaterako Frantziako arkitektoenak baino. Arkitektoak historikoki
|
duen
irudi goren hori, gutxiagotu egiten da Europako mailarekin alderatuz gero. Arkitektoaren sinadurak eraikuntzaren osotasunaren erantzule egiten du.
|
|
|
Merkatuan lanean dabilen arkitekto orok
|
du
titulazio berbera, karrera luze eta bizi batetik pasatu eta gero jasoa. Baina egia da, era berean, ehuneko txiki batek baliatzen dituela bere tituluak dakartzan osagarri horiek guztiak, sinadura, aseguruak, erantzukizunak, etab. 300 kredituko (KAP barne) graduatu bat gai izango ote da merkatuan orain arteko arkitektoek bezala lanean jarduteko?
|
|
|
Europara bueltatuz, oro har, Espainiako estatutik kanpoko arkitektoen tituluak ez
|
badu
jakituria teknikorik ematen, orduan Frantzian, Suedian edo Holandan egiten den arkitekturak ez al du kalitaterik. Ez da, bada, gakoa izango diziplina aniztasun orekatu bat, ingeniariekin ere, baina sinadura eta egile bakar baten atzean kamuflatu gabe?
|
|
|
Europara bueltatuz, oro har, Espainiako estatutik kanpoko arkitektoen tituluak ez badu jakituria teknikorik ematen, orduan Frantzian, Suedian edo Holandan egiten den arkitekturak ez al
|
du
kalitaterik. Ez da, bada, gakoa izango diziplina aniztasun orekatu bat, ingeniariekin ere, baina sinadura eta egile bakar baten atzean kamuflatu gabe?
|
|
|
Horrek dakartzan ondorioak biziki larriak dira, langileen eskubideen aldetik behintzat; kontratudun batek izan ditzakeen desabantaila guztiei autonomoak
|
dituenak
gehitu behar zaizkie. Sarritan, oporrak ordaindu gabe gelditzen dira, langabeziako subsidiorik eza dago (orain, krisialdian, arkitekto asko langabezia ezin kobratuta aurkitzen dira), eta kaleratzearen aurrean ez dago inongo defentsarik.
|
|
|
Aipatu dugun Arquitectos Explotados erakundearen web gunean hainbat dokumentu daude eskuragarri, bizi
|
dugun
egoera ekonomikoa krudelki aztertuz. Horrela, bada, hilero 1.700 euro inguru kobratzen dituen arkitekto, autonomo faltsu?
|
|
|
Horrela, bada, hilero 1.700 euro inguru kobratzen dituen arkitekto, autonomo faltsu? bat kontratudun batekin parekatuta (hamalau paga, oporrak, langabezia subsidioa, eta erretirorako pentsioa bermatuta
|
dituena
), bere diru sarrera urtero 792 euroko hamalau diru saridun kontratu batekin parekatu daiteke. Hau da, Espainiako estatuan finkatu den 600 euroko ordainketa minimotik oso gertu.
|
|
|
Bereak egin du; eraikuntzaren industriaren birmoldaketa gainean
|
dugu
jada, eta nahi edo nahi ez, estudio askok eskalaz aldatu dute biziraun nahi izatekotan. –Arkitekturitza?
|
|
|
Eskalaz benetan jabetzeko, Building Design aldizkariak aurten argitaratu duen munduko 100 arkitektura estudio hoberenen zerrendara jotzea besterik ez
|
dugu
(edo 100 arkitekturitza hoberenak, nork jakin). ACXTk 42 postua lortu egin du, munduan gehien eraikitzen dutenen artean kokatuz.
|
|
|
Tartean, bien arteko zubia gauzatuz, Caicoya bera zegoen, eraikitzeko bi mundu ezberdinak bateratu nahian. Arkitekturarentzat mugarri izugarria suposatu zuen museoaren eraikuntzak; alde batetik, Gehryk arkitekturaren lengoaia beste behin ere irauli egin zuen, eskura
|
zituen
lanabesa teknologikoez baliatuz. Bestetik, Idom bezalako bertako enpresa batek punta puntako proiektuak ekoizteko gai zela frogatu zuen, eta azkenik Euskadik, mundu mailan erreferente bilakatu zen hiri birsorkuntza bat lortu zuen:
|
|
|
César Pellik diseinatu duen zeru orratzaren kontrolak jokabide horren beharra izango du, dudarik gabe. . Pellik ez
|
du
proiektu oinarrizko bat besterik burutzen, nola lor dezake eraikina kontrolatzea??, hau da gure galdera, beharbada maltzurtasun puntu batekin egindakoa. –Ez, ez.
|
|
|
Garaiotan (berez 1973an koka dezakegu, baina bere ondorioak luzaroan sentitu ziren gurean), eraikuntzaren industria ia guztiz geldiarazi zen. . Nolanahi ere, oso baikorrak ginen, aurrera aterako ginela uste
|
genuen
, nolabaiteko ziurtasun moral batekin geunden hornituta?.
|
|
|
gaiez bereziki interesaturik zegoenak estatuko hiriburu handietako eskola apurretan bakarrik
|
zuen
irakaskuntzarako bidea, eta mugikortasuna urriagoa zenez, hiri horien inguruetan bizitzea baino ez zegoen, lanbide profesionalarekin uztartzea nahi bazen behintzat. Arkitekturari dagokion ikerketa ordea, beka bat jasotzeko zortea zuenari bakarrik zegokion.
|
|
|
Gaur egun, arkitekto gaztea bilduko duen azpiegiturarik ez badago, oso zaila
|
du
bere estudio propioa sortzea. Bere aukera nagusia, soldatapean, arkitektura azpiegitura batentzat lan egitea izaten da.
|
|
|
Beste aukeretako bat, administrazioak eta berari atxikitako enpresak puzten eta ugaritzen joan diren heinean, eurentzako lan egitea da. Esan beharra dago hortaz, arkitekto batek lanerako
|
dituen
aukerak zabaldu egin direla, eta aukera ugaritasun horrek asko zabaltzen duela arkitektoaren izateko era. Gainera, gaur egun, arkitektura eskola gehiago daude 1970ean baino, eta horrek, asko errazten dio irakaslea izan nahi duenari bertaratzea.
|
|
|
Esan beharra dago hortaz, arkitekto batek lanerako dituen aukerak zabaldu egin direla, eta aukera ugaritasun horrek asko zabaltzen duela arkitektoaren izateko era. Gainera, gaur egun, arkitektura eskola gehiago daude 1970ean baino, eta horrek, asko errazten dio irakaslea izan nahi
|
duenari
bertaratzea. Ikerketa beharrezkoa da, ordea, irakasle izan nahi duenak aurrera jo dezan.
|
|
|
Gainera, gaur egun, arkitektura eskola gehiago daude 1970ean baino, eta horrek, asko errazten dio irakaslea izan nahi duenari bertaratzea. Ikerketa beharrezkoa da, ordea, irakasle izan nahi
|
duenak
aurrera jo dezan. Horretarako, lehen baino beka gehiago daude, oraindik denak asetzeko adina ez badago ere.
|
|
|
Gero eta gehiago,, luxuzko delineanteak?,, autonomo faltsuak? eta beste hainbeste termino agertzen zaizkigu 40 urte baino gutxiago
|
dituzten
arkitektoen hizketan. Arkitektoaren irudi berria hamarkada bat lanean egonik, eta bere aurretik zeudenak ez bezala, obran oso denbora gutxi eman duenaren teknikariarena da.
|
|
|
Beraz, arkitekturaren nahaspila honetan hasi behar
|
duenarentzat
krisialdi ekonomikoa, heziketa paradigmen aldaketa eta lan moduen iraulketa datoz. Lan modu ezberdinak bilatzeko ardura ezinbestekoa da, aurretik krisiak (eta logikoak diren moldaketak) egon direla ulertuz, eta etorriko diren krisiei aurre egiteko lanabesak orainaldian eraikitzeko borondatea berreskuratuz.
|
|
|
diogunean,, burujabe?,, buruaski?,, libre? eta oinarrizko duintasunaren edukitzaile ulertu behar
|
dugu
: horregatik dugu berau tratamendu formalerako erabiltzen den hitza...) hitzen arteko harreman estua, edo, etxeak?
|
|
|
Urte horretan Europar Batasunean BPG% 3,2 igotzea ere lortu zen. Bestalde, hazkunde horren oinarrian berau posible egin zuen zorpetze merkeak
|
bazituen
bere ondorioak: merke zorpetzeko aukerak zorpetze tasa altuak eragin zituen herrialde askotan, bai familien kasuan bai, AEBren kasuan esaterako, kontu publikoetan (gerra batzuen kostuekin?).
|
|
|
Horrek, noski, arriskua areagotzea zekarren, baina egoera mantendu heinean, onar zitekeen arriskua. Izatez, munduko finantza sistema likidezia itsaso batean murgilduta zegoen, azaldu bezala (hedakuntzako moneta politikak, inflazio baxua, arriskua kudeatzeko teknologia berrien garapena, etab.). Egoera horrek berak zorpetze merke horretan oinarritutako ondasun higiezinen eskari handia eragin zuen gurean, ez bakarrik beharra
|
zutenen aldetik
, ezpada etengabe,, berme handiz, eta oso azkar hedatzen zen arloa zenez, inbertitu nahi zutenen aldetik ere, eta horrek prezioen gorakadari eusten zion, sorgin gurpil batean berez betetzen zen profezia bailitzan.
|
|
|
Izatez, munduko finantza sistema likidezia itsaso batean murgilduta zegoen, azaldu bezala (hedakuntzako moneta politikak, inflazio baxua, arriskua kudeatzeko teknologia berrien garapena, etab.). Egoera horrek berak zorpetze merke horretan oinarritutako ondasun higiezinen eskari handia eragin zuen gurean, ez bakarrik beharra zutenen aldetik, ezpada etengabe,, berme handiz? eta oso azkar hedatzen zen arloa zenez, inbertitu nahi
|
zutenen
aldetik ere, eta horrek prezioen gorakadari eusten zion, sorgin gurpil batean berez betetzen zen profezia bailitzan.
|
|
|
Horiek horrela,, burbuila? famatua tentsiook berauek gogorragoak ziren lekutik (beste faktore batzuekin nahastuta zeudelako, eta hori dela bide, bai eta eragin eta konplexutasun handiagoa
|
zuten
lekutik) urratzea ekarri zuten. Hortaz, 2007ko abuztua Estatu Batuetako kreditu kalitate eskaseko hipoteken (subprime delakoak) merkatuaren krisiagatik pasatu zen historiara.
|
|
|
hau da, hipotekok ematea oso negozio emankorra zen, ordaintzen zuten bitartean. Kreditu kalitate gutxiko hipoteka mailegu horiek ematen zituzten erakundeak horretara dedikatzen ziren soilik edo gehienbat eta ez
|
zuten
gordailurik jasotzen, eta gordailurik bermatu behar ez zutenez, gordailuak jasotzen zituzten gainerako banku eta erakundeekin alderatuta, arauetako exijentzia gutxiago bete behar izaten zituzten eta ikuskapen gutxiago jasaten zituzten. Horrek posible egiten zien, hain zuzen, horren arrisku (eta etekin) handiko negozioa eramatea.
|
|
|
hau da, hipotekok ematea oso negozio emankorra zen, ordaintzen zuten bitartean. Kreditu kalitate gutxiko hipoteka mailegu horiek ematen zituzten erakundeak horretara dedikatzen ziren soilik edo gehienbat eta ez zuten gordailurik jasotzen, eta gordailurik bermatu behar ez
|
zutenez
, gordailuak jasotzen zituzten gainerako banku eta erakundeekin alderatuta, arauetako exijentzia gutxiago bete behar izaten zituzten eta ikuskapen gutxiago jasaten zituzten. Horrek posible egiten zien, hain zuzen, horren arrisku (eta etekin) handiko negozioa eramatea.
|