|
2005
|
|
|
06 Itxura duen baino zuhurragoa da. Inurriek lagun hilen usaina igartzen dute,
|
beraz
muskerrak ez die bere arnasa usaintzenuzten. Burua gora goraka jasotzen du, azido formikoaren usaina urruntzeko.
|
|
|
06 Itxura duen baino zuhurragoa da. Inurriek lagun hilen usaina igartzen dute, beraz muskerrak ez die
|
bere
arnasa usaintzenuzten. Burua gora goraka jasotzen du, azido formikoaren usaina urruntzeko.
|
|
|
08 Suteak berez pizten dira sarritan Australiako baso eta belar luzeko larreetan, eta arlo handiak erretzen dira. Aborigenek horixe
|
bera
egiten zuten, baina kontrolpean.
|
|
|
11 Eurentzat, paisaia honetako bazter bakoitzak
|
bere
esangura dauka. Mortuan egiten dituzten joan etorrietan memoriaren eta ulermenaren bideak jorratzen dituzte, eta sarritan toki sakratuak topatzen dituzte:
|
|
|
18 Munduko beste edozein basamortutan euriak
|
bere
garaia izaten du; oso urri egin arren. Australian ez, ordea; noiznahi egin dezake.
|
|
|
21 Aborigenek ere trebeak izan behar zuten; eta sekula ez ziren luzaro toki
|
berean
geratzen. Finke ibaia errepide moduko bat da; ez da harritzekoa, ba, kolono berriak handik zehar heltzea.
|
|
|
31 Ura edaterik ere ez du behar. Intsektuak ura dira ehuneko laurogeian,
|
beraz
gaueko harrapakinetatik hartzen du behar duen janari eta edari guztia.
|
|
|
38 Putzuak basamortuko bainuetxeak dira, eta bakoitzak
|
bere
bezeroak ditu. Ur berotan ondo hazten dira algak eta bestelako elikagaiak arrainentzat.
|
|
|
41 Aintzirari
|
bere
izena eman zioten, baina ura aurkitzeko itxaropen guztiak hantxe galdu zituen.
|
|
|
41 Eyre,
|
bere
ondorengo europar gehienen antzean, sekula ez zen ausartu Australia barrualdeko basamortuari aurre egiten. Ez zuten ezagutu hango ingurune latz, errukigabea.
|
|
|
42 Eta hogeita hamar urterik behin edo, ikaragarrizko zaparradak botatzen ditu. Noe
|
bera
ere txunditzeko modukoak.
|
|
|
Ikaragarri azkar ugaritzen hasi ziren. Nekazari batek 36 milioi eduki ditzake
|
bere
lurretan. Belar guztia jaten dute, eta animalia txikiak bota egiten dituzte.
|
|
|
23 Zer gehiago ezkutatzen digu Australiak,
|
bere
altzo zabalean?
|
|
|
26
|
Bere
ustez leku aproposenak diren inguruetan begiratzen du, ezkutuko txoritxoak beren gordelekutik aterako diren itxaropenez.
|
|
|
27 Jende askok dio perikito gautarra ikusi duela, baina orain arte, ezin izan du inork frogatu. Froga sendo bakarra, Queenslanden zanpatuta azaldu zen hura da;
|
beraz
bila eta bila jarraitu behar da.
|
|
|
29 Normanek ondo ezagutzen ditu bazterrok;
|
bere
etxea da.
|
|
|
31 Beraz, azken batean, eskinkoak beti izan dira hemen, eta
|
bertako
jendeak oso ongi ezagutzen zuen. Bazekiten hareazko zuloetatik gauez ateratzen zirela basamortuko landareak eta intsektuak jatera, atzean lorratz bereizgarria utzirik.
|
|
|
33 Barrow Uhartea, Australiako ipar mendebaldeko kostaldetik 80 kilometrora dago, eta orain 7000 urte banandu zen kontinentetik. Animalia kanpotarrekez dute
|
bertara
sartzerikizan, eta beraz ez dute dena suntsitu. Bestelakoa da hemengo basabizitza.
|
|
|
33 Barrow Uhartea, Australiako ipar mendebaldeko kostaldetik 80 kilometrora dago, eta orain 7000 urte banandu zen kontinentetik. Animalia kanpotarrekez dute bertara sartzerikizan, eta
|
beraz
ez dute dena suntsitu. Bestelakoa da hemengo basabizitza.
|
|
|
40 Kuolak hemen hazten ditu kumeak, eta habe artean uzten ditu,
|
bera
janari bila jaisten den bitartean.
|
|
|
47 Hona heldu ziren lehen europarrek ez zituzten begi onez ikusten
|
bertako
animaliak, eta zozo eta urretxindorrak ekarri zituzten Europatik, inguruak sorterriaren itxura handiagoa izan zezan. Gaur egun, berrehun urte geroago, gero eta gehiago baloratzen dira paisaia eta animalia paregabeok.
|
|
|
00 Australia uharte handia 45 miloi urtez eraldatu da
|
bere
kabuz, paisaje sorta zabala emateraino. Orain dela belaunaldi batzuk arte apenas zapaldu duten gizakiek.
|
|
|
00 Lurralde hau eta
|
bertako
fauna berezia guztiz ezezaguna zen Mendebaldean.
|
|
|
03 Leku lasaietan ez dago arazorik. Baina Australian, animaliek eta gizakiek lursail
|
bera
nahi izaten dute askotan. Hiriak azkar hazi eta hedatzen dira eta ondorioz basoak galduz doaz.
|
|
|
09 Eta gizakiak sortutako oasiotara
|
bertako
fauna hurbiltzen hasi zen.
|
|
|
10 Gaur egun, ostera, ur hau guzti hau eskura dute eta animaliek ez dute inoiz 10 kilometro baino gehiago egin behar ura lortzeko. Eta ganaduaren inguruan,
|
bertako
animaliak inoiz baino gehiago ugaritu dira.
|
|
|
11 Badirudi, gizakiak bizi ahal izateko lan gogor egin duen tokietan,
|
bertako
faunak jakin duela etekina ateratzen.
|
|
|
13 Pixkanaka, Surrey
|
bera
sortu zuten munduko beste muturrean â?, antzekoa bai, baina ez berdina.
|
|
|
21 Begoña Beaskoetxearekin gaude, Getxoko Jolastoki jatetxearen jabea
|
bera
. Zer moduz, Begoña?
|
|
|
22 Bai, nire semea. Aitak ere aitarengandik ikasi zuen, eta gero
|
bere
kontura ere egin ditu gauza batzuk, baina Sabinek ere aitarengandik ikasi du oinarria.
|
|
|
Hotelen erosotasuna, diseinua eta kalitatea aitzakia aproposa dira herria eta inguruak ezagutzeko. Bisitariak
|
bere
beharrizan eta gustuetara gehien egokitzen dena aukeratu besterik ez du egin behar, eta... ondo pasa!
|
|
|
10 Gune horretan, Algorta azpian hasita, itsaso ondotik doan pasealeku bikaina dago, Areeta zeharkatu eta Zubi Esekiraino
|
bertaraino
iristen dena.
|
|
|
12 Gure ibilbideko laugarren bisitagunea Romo da, Getxoko langile auzoa, Gobela ibaiaren ondoan. Oraintsura arte, Romo udalerriko herrigunerik xumeena izan da, baina
|
bertako
alde zaharra jende gaztez betetzen hasi zenetik hainbat etxe zaharberritu dituzte, eta gaur egun Romoko kale eta eraikinak ez dira gutxiago Getxoko beste herriguneetakoen aldean.
|
|
|
08 Bakoitzak
|
bere
xarma dauka eta denak dira desberdinak, baina guztietan ederrena Flor org Fjorre (Flur ogi fiara) da. Norvegiako uharte tropikal bakarra.
|
|
|
10 Uretara sartu orduko azken azalpenak eman dizkigu monitoreak: oso garrantzitsua dela taldetik ez aldentzea eta
|
berak
hala agindutakoan, gelditzea.
|
|
|
12 Norvegiaren ezaugarrietako bat
|
bertako
gastronomia da. Itsasoko gaietan oinarritzen da gehienbat, jakina, 21.000 kilometro luzeko kostaldea baitu herrialdeak, zenbatu ezin beste fiordoren sartu irten sakonez betea.
|
|
|
12 Era
|
berean
, Norvegiako Itsas Gaien Kontseiluaren bitartez, herrialde hau, berriz ere, Bocuse dâ?, orizeneko lehiaketa gastronomikoaren babesle ofizialetako bat da.
|
|
|
13 Paul Bocuse maisu frantsesak sasoian sasoiko sukaldaritza bultzatu zuen, eta
|
berak
sortu zuen lehiaketa, goiburu honekin: Ez dago kalitatezko sukaldaritzarik kalitatezko jenerorik gabe.
|
|
|
18 Hiriaren ikuspegirik ederrena Floyenmendi gainetik dago, eta
|
bertara
funikularrean igotzen da. Garraiobide hau erabiltzeko eta Bergen eko hainbat bisitagunetara sartzeko, â?. Bergen Cardâ, izeneko txartela erostea gomendatzen dizuegu, hainbat museotara dohainik sartzeko aukera emateaz gain, zenbait denda eta ikuskizunetan deskontuak egiten baitizkizute.
|
|
|
Hala uste dugu denok. Badakizueâ? ¦ Norvegia zain duzue
|
bertako
txoko zainduak erakusteko, Stavanger eta Bergen adibidez, edo naturaz gozatzeko ikusi duzuen txangoa egiteko: Norway in a nutshell.
|
|
|
03
|
Bertako
alde zaharra, azokak eta museorik ospetsuenetako batzuk ezagutuko ditugu.
|
|
|
03 Herri guztiok lotura bat dute: Kantauri itsasora begira daude. Halere, bakoitzak
|
bere
sekretuak eta berezitasunak dauzka gordeta, bisitariak agerian jar ditzan.
|
|
|
07 Udalerrian hainbat auzunebereizten dira, eta bakoitzak
|
bere
nortasuna dauka.
|
|
|
12 Hondartzari jarraituz Gorlizera iritsiko gara, ingurune ikusgarrian kokatutako udalerri ederrera. Itsasoa eta mendia ditu
|
bere
nortasunaren muin.
|
|
|
Sarreranezkerrera eginez, hondartzara eta portura helduko gara. Merezi du Lemoizko auzo arrantzale honetan geratu eta
|
bertako
kala lasaian ibilalditxoa egitea.
|
|
|
26
|
Bere
errautsetatik sortu eta gero, turismorako leku erakargarria da Gernika.
|
|
|
06.45 Eta, hori gorabehera, martsupialioek
|
bertan
irauteko modua aurkitu dute. Hau wombata da, elurra kentzeko makinarena egiten, jatekoa bilatzeko ahaleginean.
|
|
|
07.14 Gautarrak dira normalean, baina orain gauez irteteko baino hotz handiagoa egiten du;
|
beraz
egunez bazkatzen dira, eguraldirik zakarrenarekinere.
|
|
|
09.14 Burua alde batera eta bestera erabiliz, errekako radar maparen antzekoa egiten du,
|
berak
jaten dituen zizare eta izkiratxoak aurkitzeko.
|
|
|
13.30 Australia kontinentetik banandu eta laster,
|
bertako
klima lehorrago egiten hasi zen.
|
|
|
Alde egiteko ordua dela ta, atzerantz egiten hasi da. Baina kumea
|
berarekin
darama.
|
|
|
20.49 Gurasoentzat bakarrik lan handiegia da,
|
beraz
aurreko urteko kumeen laguntza izaten dute. Kukaburren horniketa zerbitzuaren antzekoa da, eta gazteek ohitura hartuko dute euren txitak hazi behar dituztenerako.
|
|
|
39.37 Hori uste du
|
berak
, behintzat.
|
|
|
Arrezife hau, behinola, lur lehorra zen. Baliteke lehen australiarrek
|
bertan
kanguruak ehizatzea ere. Gaur egun, ia bi mila kilometroko luzera duela, inoiz izan den koral multzorik handiena da.
|
|
|
46.07 Ilargi betearen ondorengo itsasgora batzuetan, arrezifetik
|
bertatik
zerbait irteten da.
|
|
|
46.40 Inork ez daki nola gertatzen den. Milaka milioi arrautza, denak batera, gau
|
berean
.
|
|
|
47.34 Kontinentetik askatu zen une
|
beretik
Australiak, bakartuta, historia berezia bizi izan du; eta gauza latz, eder, harrigarriakâ? ¦, denak bildu ditu bere barruan.
|
|
|
47.34 Kontinentetik askatu zen une beretik Australiak, bakartuta, historia berezia bizi izan du; eta gauza latz, eder, harrigarriakâ? ¦, denak bildu ditu
|
bere
barruan.
|
|
|
Basamortua: liluragarria eta beldurgarria aldi
|
berean
... bakardademisteriotsu honetan, hotz-ikara eragiten diguten animaliak bizi dira: narrastiak.
|
|
|
Jatun handia eta, sugeentzat harraparirik beldurgarriena.
|
Bere
isats zilindrikoarekin, kolpe handiakematen ditu.
|
|
|
Animalia bakoitzak
|
bere
defentsa eta eraso sistemak ditu.
|
|
|
|
Bere
burua arriskuan dagoela ohartuta, ibaiertzeko harean ezkutatuda.
|
|
|
Sugegorriek nekez edaten dute urmael edo putzuetanâ? ¦ Egarria belarretako ihintzarekin asetzen dute. Baina euririk egiten ez duenean ez dago ia batere belarrik eta sugeak
|
bere
lurretatik alde egin behar du eta ibaira jaitsi, nahiz eta han arriskuekin topo egin.
|
|
|
Arroketan, gure katagorria gogaiturik dagoâ? ¦ Eta halako bateanberriz sumatu du narrastien presentzia. Alarma jo du
|
bere
lurraldea defendatu behar duela jabetuta. Aurre egingo dio sugeari.
|
|
|
Katagorria bi borroketan hozkatu dute, baina zauriak izan arren,
|
bere
lur zatia kontrolpean du oraindik. Sugeak beste nonbaitera jo du janari bila.
|
|
|
Hadj Ahmed eta
|
bere
familia Zaouïa Sid Kala ko â?. Aissaouasâ, ekoakdira, Marokotik berrogeita hamar bat kilometrora.
|
|
|
Eta beti bezala, Hadj Ahmed-ek
|
bere
abenturak kontatuko ditu tea eskuan duela.
|
|
|
Nekazari askoren eskaera izan du eta
|
bere
botereak erakutsi dizkie, musu truke. Harrapakina bizirik salduko die suge sorgintzaileei eta horrela irabaziko du soldata.
|
|
|
Sugea guztiz nahigabetuta, alde egiten saiatuda baina hareatzako arrainak ez du masailezur indartsua askatzeko asmorik. Sugeak, harrapakin erraza aurkitzeko esperantzaz,
|
bere
burua jarri du egoera larrian.
|
|
|
Desertuko baranoa animalia bakartia da eta ez du ezer elkarbanatzen. Eguerdiko eguzkiak kiskalita, ar handiak
|
bere
bideari jarraitzen dio, harrapakinenbila.
|
|
|
Sugegorri adarduna ez da beti leku
|
berean
bizi. Lekuz aldatuko da, eguraldiaren arabera.
|
|
|
Sugegorria lasai geratuko da harrapakinaren heriotzaren zain; ez du urrutira joan jateko. Sugegorri adardunak,
|
bere
pisuaren herena baino harrapakin handiagoa irentsi dezake.
|
|
|
Narrastiak, desertuko jauntzat hartzen baditugu ere, zailtasunak izaten dituzte jateko eta beren burua defendatzeko. Pozoitsuak ala ez, animaliek oreka ezarri dute, bakoitzak
|
bere
tokian. Eta gizakia bera ere ez da gauza hori aldatzeko.
|
|
|
Pozoitsuak ala ez, animaliek oreka ezarri dute, bakoitzak bere tokian. Eta gizakia
|
bera
ere ez da gauza hori aldatzeko.
|
|
2006
|
|
|
Erregea jakitun ipini zen, nik eman nion egoeraren berri, eta
|
berak
berretsi egin zuen, zalantzarik gabe, Euskadira etorriko zela. Horixe egin behar du errege batek.
|
|
|
Sasoi hartan horrela zen politika. Aurreko joko
|
berean
geunden oraindik. Planteatuta zegoen bezala, ezetz esaten genion erreformari, baietz benetako hausturari, haustura demokratikoari.
|
|
|
Erregea lehen aldiz zetorren, nolabait juntetxea bedeinkatzera, eta giro politikoa kontuan hartuta, horri aurre egiteko modua zen. Gizartearen zati baten ordezkaritza
|
bertan
zegoela eta horren alde ez geundela esateko. Hori iruditu zitzaigun erarik onena.
|
|
|
Esaten dutenez, egunkariren batean azaltzen omen da, â?. Apalaâ?
|
bera
ere Lemoizko zentralaren alde egon zen. Energia kanpotik ekarri beharrean, Euskadi bere energia lortzeko bidea izan litekeela Lemoizekoa.
|
|
|
bera ere Lemoizko zentralaren alde egon zen. Energia kanpotik ekarri beharrean, Euskadi
|
bere
energia lortzeko bidea izan litekeela Lemoizekoa.
|
|
|
Baina, batetik, kontra izan nituen referendumari baiezkoa eman behar ziotenak, Suarez edo Calvo Sotelo, eta bestetik, nire alderdikoak. Izan ere, nik jakin gabe, hasiera batean galdeketaren alde egonikoek kontrako bidea hartu zuten, Iberdueroko presidenteak
|
berak
behin esan zidanez.
|
|
|
22 urte dira ni jubilatu nintzela, eta zaila da gogoratzea, baina uste dut, proiektua gelditzeak 500.000 milioiko zorra ekarri zion Iberduerori. Zorra gobernuak hartu zuen
|
bere gain
, eta gero ordainketa zatika egin da urteen joan etorrian, argiaren fakturaren bidez. Une honetan ezin dizut esan egoera nola dagoen, baina esango nuke oraindik zerbait ordaintzear dagoela.
|
|
|
Bagenekien,
|
berari
eta bere emazteari ere entzun nien nik esaten, bere alderdiko â?, baroienâ, artean talde bat zuela kontra.
|
|
|
Bagenekien, berari eta
|
bere
emazteari ere entzun nien nik esaten, bere alderdiko â?, baroienâ, artean talde bat zuela kontra.
|
|
|
Bagenekien, berari eta bere emazteari ere entzun nien nik esaten,
|
bere
alderdiko â?, baroienâ, artean talde bat zuela kontra.
|
|
|
Pertsona irekia ematen bazuen ere, Suarez barnerakoia zen, eta une batean,
|
bere
burua bakarrik ikusi zuen. Garrantzitsua eta esanguratsua izanik ere, barkar bakarrik ikusi zuen bere burua.
|
|
|
Pertsona irekia ematen bazuen ere, Suarez barnerakoia zen, eta une batean, bere burua bakarrik ikusi zuen. Garrantzitsua eta esanguratsua izanik ere, barkar bakarrik ikusi zuen
|
bere
burua.
|
|
|
Jose Maria bahitu zutenean, ni Madrilen nengoen, eta egun
|
berean
, arratsaldean, Bilbora etorri nintzen. Tentsio handia zegoen.
|
|
|
Erregeak, artean hirutan adierazi zidan Euskadira etortzeko gogoa zuela. Euskadin ezik gainerako erkidegoetan egondakoa zela eta,
|
bere
ustez, Euskadira ez etortzeak â?, ausardiaâ?, eza erakutsi zezakeen (berak beste berba bat esan zuen).
|
|
|
Euskadin ezik gainerako erkidegoetan egondakoa zela eta, bere ustez, Euskadira ez etortzeak â?, ausardiaâ?? eza erakutsi zezakeen(
|
berak
beste berba bat esan zuen). Nik hirutan esan nion ez etortzeko.
|
|
|
lantegiak, industria, kultur erakundeak, hizkuntzarekin loturiko mundua... Gernikako Juntetxea ere ikusi nahi zuen,
|
bere
arbasoek foruen zina egin zutelako bertan, balio sinboliko handia zuelako.
|
|
|
Lur azpiaren babesean emango ditu liztor kumeak
|
bere
lehen pausoak.
|
|
|
Koartza bakartiak
|
bere
kabuz moldatu behar du. Egonarria du lanerako tresna nagusi, baina arrantza egunetan, zoriak agintzen du sarritanâ? ¦ zoritxarrak gaurkoan.
|
|
|
Gune turistiko honetan bururatu zaio ideia.
|
Bertan
ahateak erdi zaintzapean bizi dira. Eta askotan hurbiltzen dira koartza basatiak.
|
|
|
45 kiloko animalia izan arren, itsas igarabak ezin du gorputzean gantzik metatu, eta jan eta jan ematen du eguna. Egunero
|
bere
pisuaren herena irensten du janaritan.
|
|
|
Harria ingudetzat darabil igarabak: bular gainean jarri eta
|
bertan
maskorrak apurtzen ditu.
|
|
|
|
Bere
tresna hegal azpian gorde eta, ur sakoneko nahiz ur ertzeko jatekoaren bila murgildu da igaraba.
|
|
|
Lanbro laino zerratuak
|
bere
mantupean estaltzen du Afrikako baso tropikala. Hementxe bizi dira primateak, tresnekin eskua hartuta duten animaliak.
|
|
|
Material
|
bera
erabiliz, tresna bat baino gehiago egiten dute primateek. Gure hurbilenekoa bonobo a da.
|
|
|
Kongoko Errepublika Demokratikoan bizi da. Bertan ozta ozta asetzen ditu
|
bere
beharrak.
|
|
|
Txinpantze menderatzaile honen zeregina,
|
bere
lurraldea zaintzea da. Argi erakusten du bere boterea.
|