|
2000
|
|
|
1609an, Bordeleko parlamentuak bidalita, Euskal
|
Herrira
Pierre de Lancre izeneko pertsonaia arraro bat iritsi zen. Honek inkisitzaile gisa ehundaka lagun kondenatu zuen heriotzera.
|
|
|
arazoen enkistamendua, oinazearen luzapena eta herritarren gehiengoaren arbuioa. Konponbiderik gabeko Euskal
|
Herrira
garamatza.
|
|
|
Interneten negozioa dagoeneko Euskal
|
Herrira
iritsi da. Euskal enpresa garrantzitsu bi, BBVA eta Iberdrola, zeharo murgilduta daude mundu berri honetan eta proiektu zehatzekin.
|
|
|
Parisen sortu zen eta 43 urte dauzka. Aita euskalduna zuen eta 1965ean etorri zen bizitzera Euskal
|
Herrira
. Soziologia ikasketak egin ditu eta beste mahaingurukideek ez duten ikusmolde bat badu euskalduntze alfabetatzeaz aritzeko:
|
|
|
Hasieran sortutako gaitzespena lilura bihurtu da mundu osoan. Euskal
|
Herrira
berandu iritsi ziren anai hauen istorioak. Aurten euskarazko edizio berria egin du Genaro Gomezek.
|
|
|
Horietako bat da euskara. Berandu iritsi ziren Grimm anaien ipuinak Euskal
|
Herrira
. 1929koak omen dira lehen bi edizioak:
|
|
|
Lehengora bueltatuz, orduan erabaki zenuen Euskal
|
Herrira
etortzea euskaldun bilakatzeko.
|
|
|
Laburbilduz," Euzkadi" k zazpi garaipen, berdinketa bat eta porrot bakarra jasan zituen. Honen ostean selekzioa Parisera itzuli zen, non lehen bajak ezagutu baitzituen, zenbait jokalarik Euskal
|
Herrira
itzultzea erabaki zuelako. Halere, gehienek beren misioari eutsi eta nahiz eta ordurako europar taldeetatik eskaintza franko jaso, baturik jarraitu eta beren bira amerikar lurretara eramatea erabaki zuten, 1937ko urritik aurrera.
|
|
|
1970az gero Madriletik Euskal
|
Herrira
joan etorrika sarri sarri ibili zen Kurlansky, harremanak ere izan zituen eta aski hurretik ezagutu ahal izan zituen gure herriaren ezaugarriak: hizkuntza, kultura, politika...
|
|
|
Metro eta erdi eskasean, hiru gorputzek elkarrekin lo egiten ikasi genuen; gure egin beharrak ia edozein lekutan egiten; euskaldunik, bat bera ere ez genuen ikusi (miraria!) eta herri zoragarri bat genekarren betirako disko gogorrean, diapo nola halako batzuk ordezkari zituela. Abuztuaren hiruan iritsi ginen Euskal
|
Herrira
, beltz beltz eginda eta nola ez, euripean
|
|
|
Amaiaren istorioa kontatzen du sentimenduz beteriko" Los contrabandistas del Bidasoa" liburuak. Amaia Madrilen bizi da, baina uda garaia iristean, Complutenseak ateak ixten dituenean, Euskal
|
Herrira
, Gorbea magaleko Areatzara etorriko da. Familiaren baserrian bere lehengusu Loretxu eta izeba Edurne ezagutuko ditu eta eurekin euren oinordekoen ikuskizun magikoak ezagutu eta biziko.
|
|
|
Bestetik, inmigranteen etorrera Euskal
|
Herrira
izango dute eztabaidagai. " Gurera etorritako etorkin gehienek, euskara ez dela beharrezkoa ikusirik, bizkarra eman diote gure hizkuntzari, horrek euskaldunengan sortzen duen etsipenarekin, elkarbizitza kaltetzeraino.
|
|
|
Hala ere, azken bi hamarkadetan euskara berreskuratzeko joera nabari da gazteengan. 18 eta 30 urte bitarteko gazte ugari Euskal
|
Herrira
etortzen da unibertsitate, euskaltegi edo barnetegietara euskara ikastera. Eta horiek euren seme alabei erakusten diete, sustraiak gogoan izan ditzaten
|
|
|
Beraz, sendagai gisa erabiltzeko bata zein bestea litzateke egokia, hala erabakiz gero. Egun Euskal
|
Herrira
iristen den kalitate gutxiko haxixak, ordea, gomendagarriago egiten du marihuana sendagai gisa.
|
|
|
Ordutik garbi nuen animazioa egin nahi nuela, baina ezinezko iruditzen zitzaidan pelikula bat egitea. Euskal
|
Herrira
bueltatu nintzenean, Berasategi ekoizlea" Haizearen erronka" filma prestatzen ari zen. Ez nuen filman esku hartu nahi, baina animazioaz gehiago ikastea nuen helburu, beraz, taldean sartu eta sei hilabeteko ikastaroa egin nuen.
|
|
|
Hara irakasleak kontatzen diena: kukua udaberrian Afrikatik Euskal
|
Herrira
datorrenerako sakelean dirua eduki behar dela urtea emankorra izan dadin. Aldi berean, kukuak ospe txarra dauka, bere arrautzak beste hegaztien habietan uzten dituelako.
|
|
|
Euskal Herri osoari bidalitako mezua da" Danok Dantzara Plazara!" leloa. Hala ere, aurten deia Ipar Euskal
|
Herrira
ozenago iritsi zedin saiatu dira antolakuntzako kideak. " Deialdi nazionala izanik haiek ere kontuan hartu behar ditugu, eta batik bat jakinda herri dantzetan aberastasun handia dutela beraiek eta erakusteko gauza asko dituztela esparru horretan", dio Juantxo Maya Ereintzako lehendakariak.
|
|
|
\ 1969: Euskal
|
Herrira
itzuli zen, Hondarribira.
|
|
|
Gainera nik 18 urte banituen, alaba gazteenak 16 izango zituen, eta besteek ere inguruan.
|
Herrira
jaisten ginenean galdetzen zidaten ea norekin ezkonduko nintzen. Aspaldi ez naiz egon eta seguru euskara ikasteko eta eusteko kontzientzia handiagoa edukiko dutela orain, baina bertako euskara asko galduko zen eta pena da.
|
|
|
\ 1971n Euskal
|
Herrira
itzuli zen.
|
|
|
DAIMAKHAKAN Aznach izeneko txetxeniar emakume talde bat Euskal
|
Herrira
gonbidatu du Euskal Kultur Erakundeak, joan den astean Uztaritzen agertutakoaren arabera. Abenduaren 11tik 18a arte izango dira bertan hainbat kultur ekitaldi eskainiz.
|
|
|
Fidel Ameriketan bizi den euskalduna da, gaztetan hara joandakoa. Euskal
|
Herrira
itzultzea erabakitzen duenean, berriz, gerrarako bidea ere pizten ari da eta orduan hasten da eleberria. (Egunkaria)
|
|
|
Argentinara joandako bi euskaldunen arteko maitasuna kontatzen digu. Hauek Ameriketan ezagutu ondoren, Euskal
|
Herrira
itzuli eta bertan bere seme alabekin bizitakoen berri ematen digu. Belaunaldi ezberdinen bizipenak harira ekarriz, eta historiaurreko gizakiei erreferentzia eginez, unibertsaltasuna aldarrikatzen saiatzen dela dirudi.
|
|
|
Gainera, Hego Euskal
|
Herrira
mugatuko garenez, emisio esparru desberdinekokanalak aurki daitezke aldi berean lanean: Estatu espainiar osorako ari direnak (TVE1, TVE2, Canal Plus, Antena eta Tele), Euskal Herri osoa kontuan hartzen dutenak (ETB1 eta ETB2) eta, azkenik, telebista lokalak deiturikoak, beren seinalearen igorpena herri, hiri zein eskualde batera mugatzen dutenak (Tele Donosti, Canal Bizkaia edoTele bezalakoak).
|
|
|
Nazio identitatearen sisteman beste osagaiak ez ditu ukatu nahi Txillardegik (historia, lurraldea, kultura, erlijioa, mitoak...). Baina Euskal
|
Herrira
so jarrita, bestezeinu horien gainetik, hizkuntzaren baitan dakusa gailentasuna: euskara dugu, beraz, gutasunaren ezaugarri hegemonikoa.
|
|
|
|
Herrira
joan nintzen. Aurrena etxetik pasatu nintzen, aitari esateko Salbatoreranindoala eta ea etorri nahi zuen.
|
|
|
Euskal
|
Herrira
etorriz, esan dezagun irratilari euskaldunek lan extra egin behar izaten dutela erdal agentzietatik datozkien albisteak euskaratuz. Era horretan, irratilaria itzultzaile bihurtzen da ezinbestean.
|
|
|
Aldaketa horiek guztiek zerikusi handia izan zuten Neolitoan errotutako animalia eta landareen domestikazioan. Izan ere, K.a. 3.000 urtean (hau da, Neolitoan), kultura indoeuroparraren eraginez, ordura arte arrotza zen animalia heldu zen Euskal
|
Herrira
: ardia.
|
|
|
Nigatik izango balitz, geratuko nintzateke. Baina ezin dut, hegazkineko txartela joan etorrikoa da –Txemaren erantzuna, Euskal
|
Herrira
bueltatzeko gogo izugarria ezkutatu nahian.
|
|
|
Erraza zen. Errazagoa Euskal
|
Herrira
lotsatuta itzultzea baino, eta bizitza guztirako Eiderren itzal madarikatuaren pean ibiltzea baino hagitzez errazagoa.
|
|
|
Batzuetan Ralph izaten dut aurrean (edo gainean, edo...), baina besteetan Jabi ikusten dut nirekin. Ez dakit zer gertatuko den amets hau egun gutxi barru amaitu eta Euskal
|
Herrira
bueltatu dudanean. Zer edukiko dut orduan buruan?
|
|
|
Eta azkenik etorkizuna, edozein pauso, edozein ñabardura irrigarri Eiderren gezurrekin (edo egia ezarekin) erlazionatuko zuen etorkizuna.
|
Herrira
joan eta betiko lagunekin aurkitzea(" zer, Txema. Eiderren oroitzapena piztu al dizu Irlandako bidaiak?"), pisua, argazkiak, liburuak, kaleak, musuak, laztanak.
|
|
|
Ba ez, ez zait batere inporta. Zerbait idatzi behar eta, ez nuen jarriko Euskal
|
Herrira
bueltatzeko egun bi baino ez zaizkidala falta, ezta. Kristalezko ametsa hausteko egun bi.
|
|
|
Talka egingo dut eguneroko erritmoarekin, hori badakit.
|
Herrira
bueltatzeak eguneroko loturak baino ez dizkit ekarriko, eta argi daukat inoiz baino estuago sentituko naizela, eta akaso ito egingo naizela. Nire askatasuna deskubritu dut, baina askatasun hori ez da kabitzen loturaz jositako munduan.
|
|
|
Ondo pentsatuta, ez legoke batere txarto Ralphek poliziei dena kontatzea, baita ni neu izan nintzela Duncan eta besteei tiro egin ziena ere. Horrelako astakeria bat ere onartuko nuke lealistak Euskal
|
Herrira
etorri eta tiroz josi nazaten. Besterik ez dut desio.
|
|
|
Eiderrek ezagututako Rocío harekin, momentuz, salbuespen bat egingo zuen, izen horrek Rocío García de Mainueta gogorarazten baitzion, eta hori ez zen txarra. Alderantziz, izen horretaz oroitzen zenean, Euskal
|
Herrira
bueltatu nahi izaten zuen, Rocío García de Mainuetaren larrua behin eta berriz jotzeko. Hankarteko makila ez ezik potroak ere barruraino sartzeko, mendekuz, gorrotoz, askatasunez.
|
|
|
|
Herrira
iristerakoan astiro paseatu nintzen, imajinatuz nolakoa izango zen izenik gabeko herri haren garai bateko bizitza: haurren jolasak, txutxu mutxuak, inbidiak, ganaduaren ibilerak, jaiak, auzokideen arteko gorrotoak.
|
|
|
ni neu izatera etorri naiz. Zukua aterako diot Irlandako egonaldi honi, azken tanta ere zurrupatuko dut, eta ez diot iraganari so egingo Euskal
|
Herrira
itzuli arte. Eta orduan Rocíorekin gogoratuko naiz, eta nire askatasuna aurreiritzirik gabe gauzatzen ari naizen bidaia honekin.
|
|
|
Bere onetik irtenda zegoen, pozez zoratzen, eta nire geroko bizitza igaro zitzaion begien aurretik, latina asko ikasiko nuen, eta gero sotana beltzez jantziko ninduten.
|
Herrira
azaltzen nintzenean, ni noren semea nintzen galdetuko zioten, eta berarekin zer ikusirik banuela adieraziko zuen. Harrokeriaz erantzungo zuen.
|
|
|
N murritza izaki, gazteen probaleku eta zailtzeko aukera izateari ere uzten ari zaio antzerki amateurra gaur egun. sIpar Euskal Herriko antzerkigintzan ez da sumatu aurrerapausorik azken urte honetan eta desintegrazioaren bide beretik doala esan daiteke; nahiz eta taldeek kalitatea<3 ren errekonozimendua lortu izan duten beti, nahiz eta bertako idazleek behin eta berriro sariak jaso, oso esparru txikian eskaintzen dira euren muntaiak eta kasu honetan muga ez da banaketa administratibo hutsa. Ipar Euskal Herrian emanaldiak eskaintzeaz gain, Hego Euskal
|
Herrira
ere iritsi lukete, baina urrats hori egitea ezinezkoa dirudi gaur egun. Ea eurak ere azken mohikanoez mintzatzen hasi diren une honetan bertako antzerkigintzari ateak zabaltzen zaizkion. Erakunde publikoek izan lukete zeresana arlo honetan, batez ere euskaraz idatzi eta egiten dela kontuan harturik.
|
|
|
1955ean beste gertaera adierazgarria ere badugu: Jokin Zaitegik, Euzko Gogoa12 etxean argitaratzeko asmoz, Guatemalatik Euskal
|
Herrira
itzultzeko erabakia hartu zuen. Euzko Gogoa ren historia, ostera, 1949an hasi zen; urte horretan, Zaitegik, Andima Ibiñagabeitiaren laguntzaz, euskara hutsez eta goi mailako eduki kulturalez egindako aldizkari bat argitaratzeari ekiten dio, honela, urte horietan euskal kulturaren proiektu aitzindaria izango den lana aurrera eramanez.
|
|
|
Zaitegiren Euskal
|
Herrira
itzultzeko erabakia, nolabait, garai berrien iragarpen bezala ere azter daiteke. Erabaki horren atzean justifikazio pertsonalak izan arren —Zaitegiren ama bakarrik bizi zen Arrasaten eta honi laguntzeko gogoa azaldu zuen idazleak—, egoera politikoaren aldaketa txiki batzuen inpresioa ere sor zitekeen, zabaltze eskas batena.
|
|
|
Beste zazpi urte iraungo zukeen lanak guztira. Nire gogoa, ordea, Euskal
|
Herrira
itzultzea zen, baita hara joan aurretik ere. Ez nion eskaintza onartu.
|
|
|
1976ko ekainean bueltatu nintzen Euskal
|
Herrira
. Neure konturako bidaia bat egin nahi nuen lehen lehenik:
|
|
|
|
Herrira
agertzen nintzen noizean behin, amari bisita egitera, baina ostera Donostiara itzultzen nintzen, neure barruti bakartira. Arreba txikia Nievesek ere gaizki pasako zuen garai hura etxean.
|
|
|
– Leitzara jaistea izango dok onena –erabaki zuen deblauki, txikikeriak utzita, nire galderari erantzun gabe–
|
Herrira
jaitsita, zer jazo dan jakiteko aukera izango juagu. Nik ezin juat mendian jarrai, ezer jazo ez balitz legez.
|
|
2001
|
|
|
EAJk Estatutu berri bat eta lurralde zatiketaren aldeko apustua egiten badu, ez dabil bakearen alde, horrela gatazka beste 30 urtez luzatzeko baldin tza sozialak birsortzen direlako. Zer bidetik etorri zen su etena Euskal
|
Herrira
–Burujabetzaren aldeko itun abertzale batetik, Lizarra eta Udalbiltzatik.
|
|
|
Sichrovskik eginiko lanaren antzerkirako moldaketa Moma Teatre valentziarrak taularatu zuen lehendabizi. Fernando Bernues zuzendaria Momak eman zituen emanaldietako batean izan zen, eta ikusi ondoren zuzendariarengana jo zuen ea obra Euskal
|
Herrira
ekartzeko aukerarik bazegoen galdetzeko. Carles Alfaro eta Joaquim Candeias zuzendariek abiapuntua elkarrizketenganako errespetua izan dela adierazi dute" elkarrizketak publiko egiteak ez zuen pribatasuna baldintzatu behar.
|
|
|
" Duela bi urte, Zelanda Berritik etorri nintzenean, Gure Txoko euskal elkartea ezagutu nuen eta tarteka bertan euskaldun batzuekin aritzen naiz euskaraz, baina gehienak bizkaitarrak dira eta beren euskalkia ulertzea zaila egiten zait". Euskararekiko maitasunak bultzatuta ikasi zuen hizkuntza, eta ahal duenean Euskal
|
Herrira
joaten da bertako jendea, musika, janaria, eta jaiak oso gustuko dituelako. Hiri eta herri dezente ezagutzen ditu eta Alkiza eta Usurbil gustatzen zaizkio batez ere.
|
|
|
Euskal
|
Herrira
iristen diren etorkin gehienak Afrikatik eta Europako Ekialdetik datoz. Afrikar asko arrazoi politikoengatik heldu dira, gehienak gure Iparraldera.
|
|
|
Frantziako estatua ez da, izan zen asilo lurraldea, ordea. Hego Euskal
|
Herrira
datozen Europako ekialdiarrak lanerako ekarriak dira propio.
|
|
|
Euskal
|
Herrira
heldu diren etorkinak ez datoz denak ihesi, jakina. Denek ez dute beren herrialdean arazo politikorik, eta batzuk propio ekarriak dira lanerako.
|
|
|
Saharar haurrak Euskal
|
Herrira
etortzen dira uda pasatzera. Ez al da krudela udan hemengo bizitza erraza erakutsi eta gero euren errealitatera bueltan bidaltzea?
|
|
|
Oso jende gutxik eduki du aukera final horretan Euskal Herria ordezkatzeko. Aparteko aukera bat galdu dut kopa altxatzeko eta Euskal
|
Herrira
ekartzeko. Pena doblea nuen partida bukaeran, kapitaina izanda nik altxa behar nuelako kopa eta herrira ekarri.
|
|
|
Bere ustez, estropadak kirol lehia bilakatu zirelako ez ziren desagertu. Portu ezberdinen arteko lehia horrek mantendu ditu estropadak bizirik, Galiziatik Euskal
|
Herrira
zabaltzen den kirola eta afizioa. Zorionez, norgehiagoka honek mantendu du kirola, bestela estropadak aspaldian desagertuta egongo ziren.
|
|
|
Kuban jaio, Gaudiren arkitekturaren errestaurazioaren gaineko tesia egindakoa, besteak beste New York eko Metropolitan museoko Fashion Institute en eta Brooklyn-eko museoan lanean jardundakoa, egun Hemen Art enpresako kidea, Julian Argilagos Pi arkitektoa iragan hamarkadaren erdialdean etorri zen Euskal
|
Herrira
. Ordura arte gutxi zekien Balenciagari buruz:
|
|
|
Orain bi urtez behin etortzen naiz Euskal
|
Herrira
, udako oporrak pasatzera. Baina beti izan dut hemen bizitzeko gogoa.
|
|
|
Gernikan 1994 urtean ospatu zen txapelketan Benny eta Danny zestalariek, Felix eta Uriarterekin osatu zituzten bikoteak. Mexikotik ere etorri dira pilotariak Euskal
|
Herrira
, Elorduy eta Inclan dira horren adibide. Lehenengoa txapeldunordea izan zen 1991 urtean eta bigarrenak 1992 urteko txapelketan hartu zuen parte.
|
|
|
Gure taldean herri honetan ikusten ditugun hiru aldarrikapen nagusiren inguruan aritzen gara: euskal presoak Euskal
|
Herrira
, autodeterminazio eskubidea eta euskararen normalizazioa.
|
|
|
Adibide bat jarriko dut, hobeto uler dadin, baina ez nuke nahi sinplifikatzea. Presoak Euskal
|
Herrira
aldarrikapena: beraiengana goaz, modu sinbolikoan pareta bota nahi dugu eta modu sinbolikoan harresi gainera igotzen gara.
|
|
|
Euskal
|
Herrira
iritsi aurretik, El Ejidon (Almeria) ibili zen. Hango tratua ez zen hobea izan «Lana baino langile gehiago geunden.
|
|
|
Euskal
|
Herrira
egin zituen bisita eta egonek iturriko ur garbitik edaten lagundu zioten. Eta eginak dira erakusgarri.
|
|
|
1955 bitartean, gizarte industrializatu bat gorpuztu zela esan genezake. Horretarako, funtsezkoa gertatu zen emigrazioaren eragina (bitartean 484.420 pertsonak emigratu zuen Euskal
|
Herrira
). Honen guztiaren ondorioz, Barne Produktua% 270 igo zen.
|
|
|
Pott bandakoak, teknika ez baita Atxagarena soilik, lehenetarikoak izan ziren abangoardiaren indarra Euskal
|
Herrira
ekartzen eta zinema eta poesiaren arteko loturan sakontzen. Poesia eta zinema diogu, zeren nobelagintzan ezagunagoak ziren alde horretatik eginiko saiakerak.
|
|
|
Herria, besterik ezean, literaturaren zein euskararen aldetik hein bateanberrikuntza lehiatzen zuten idazleen (Xarritondarrak, Benat Dagorret, Jean LouisOlaizola, Manex Pagola, Daniel Landart, Jean Louis Davant, Manex ErdozaintziEtxart...) egoitza bilakatu zen, emazteak artikulugintzara ausartzen zirela azkenean: Marijan Malharin, Marijan Minaberri, Jakelina Idiart eta Maddalen de Jauregiberri, adibidez. Erants daiteke, eta horrela Jon Miranderekin lotura egiten dugu?, askok Parisko exiliotik idazten zutela, beranduago Euskal
|
Herrira
bizitzera itzulibaldin baziren ere. Artikulugintzaz kanpoko idazkin arrakastatsuena antzerkia zendenbora idor haietan, irri eginarazteko antzerki burlesko zein trufazkoa, Monzoneneta Lartzabalen eskutik.
|
|
|
Frankismo garaia ere atzerapauso handia izan zen euskararentzat, aurrekourteetakoa baino larriagoa ziurrenik. Batetik, kanpotar asko zetozen Euskal
|
Herrira
, eta horrek aldaketa handiak zekartzan mapa demolinguistikoan, euskara erabiltzea debekatuta izanik, ezinezko bihurtzen baitzuen etorkinen euskalduntzea, aregehiago euskaldun asko Euskal Herritik kanpora zihoala kontuan hartuta. Bestetik, euskara erabiltzearen debekua arlo pertsonalera ere zabaldu zen (esate baterako, frankismo garaian ezinezkoa zen seme alabei izen euskaldunak jartzea).
|
|
|
XIX. mende bukaera eta XX. mende hasieran Bizkaiko burdin industriarenondorioz kanpotarren lehen uholde handia etorri zen Hego Euskal
|
Herrira
, Espainiako lurraldeetatik Bizkaira batez ere. Bigarren uholde handia 60 eta 70eko hamarkadetan gertatu zen.
|
|
|
Oso goibel joan zara.
|
Herrira
sartu orduko euria hasi du eta ez duzu euritakorik, baina berdin zaizu, busti bustita zaude, bai kanpotik eta bai barrutik ere. Etxera iritsi zara, ezin dituzu Abelioren begi berde handiak burutik kendu.
|
|
|
6.Neroniere usadiotik ezingonaizerretira, beraz begiakzuzenduditut sumetatikharaindira, bakea nahi dut, bakeanahi dutbortizkeriazaskida, presoakEuskal
|
Herrira
, hurreratubehardira (bis) anaitasunatajustizia gizartearenneurrira, salto bateanurka dezadandesioarendesira. (bis)
|
|
|
|
Herrira
heltzean, gizonak bere istorioa kondatu zion ikusi zuen lehen biztanleari. Herriko gizonak ez zuen sinesten; beraz, buruzagiarengana eraman zuen.
|
|
|
Han aurrean industrialdeko lehen pabiloiak nabaritu ditu.
|
Herrira
iristen ari dira.
|
|
|
Sakonean, eta beldurraren forman, bazekien bere gaztaroko eta ametsetako Orozkorik ez zegoela jadanik. Euskal
|
Herrira
itzuli balitz mendi handiak txikituta, erreka garbiak zikinduta, errepideak desbideratuta aurkituko zituen, bere gogoko aberriaz bestelakoa dena. Eta Euskal Herritik urrunago sentituko zen, beste inon baino, Euskal Herrian bertan.
|
|
|
‘Euskal
|
Herrira
itzultzeko proposamena egin nahi dut, kauenlaputadeharo! Azken berrehun urteotako euskaldun emigrante eta erbesteratuekin zazpi nazio egin daitezke eta, itzuli egin genuke, zazpi nazio osatu ezin baditugu, ea nazio bat behintzat antolatzen dugun... ’
|
|
|
Lehenengo eta behin telefonoz deitu dut, galdera baino gehiago eskea, Goio Euskal
|
Herrira
hurbiltzeko posibilitaterik dagoen jakiteko. Iparraldea polizia frantses eta espainolez beterik dagoela eta, tregua eten denetik batez ere, errefuxiatuek errepresaliak espero dituztela dio nire kontaktuak, esanez bezala, ba, Euskal Herria munduko lekurik arriskutsuena dela euskaldunarentzat.
|
|
|
Euskal
|
Herrira
erdaldun etorkinak heltzean gure herriak ez zeuzkan ofizial bere hizkuntza eta kultura, ez eta heldu berriei horiek irakasteko baliabide administratiborik ere. Beraz, integrazioa, ohiko zentzuan bederen, ez zen gertatu.
|
|
2002
|
|
|
Euskal presoak Euskal Herriaren alde dena emateko prest dauden gizon eta emakumeak dira. Giza kolektibo hau oso txertatua dago gure gizartean, Euskal
|
Herrira
ekartzea eskatzen dugu eta beren kolektibotasun horretatik beren ekarpenak egin ditzaten. Irlandan horrela hasi zen prozesua urratzen, eta horrek ekarri zuen presoek ere beren irtenbidean parte hartzea.
|
|
|
Testigantza batean oinarriturik, ahalik eta jende gehiena antolatu nahi dugu, hasierako asmo bakar eta natural batez antolatu ere: zigorren hiru laurdena bete duten presoen behin behineko askatasuna gauzatzea, preso gaixoak kaleratzea, eta oro har, presoak Euskal
|
Herrira
ekartzea. Epe labur batean hori da gure xedea, eta horretarako kudeatze eta bultzatze lana burutu behar dugu, sakrifizio lan askorekin, kontziente izaki, guk egin ezean inork ez duela preso diren herritarren eskubideak bermatzeko urratsik emango.
|
|
|
|
Herrira
hurbilduz joan ahala paisaia hain lehorra ez dela nabarituko dugu. Ablitasen XVI. mendeko Maria Magdalenako parrokia eta XIII. mendeko gazteluaren hondakinak aurkituko ditugu.
|
|
|
Baina ez ziren arrazoi ekonomikoak izan familia hau Argentina utzi eta Euskal
|
Herrira
etortzera bultzatu zutenak. Bazekiten hemen zailtasunak izango zituztela.
|
|
|
Hemen bederatzi hilabete daramatza lan bila eta oraindik ez du ezer lortu. Rodolforen gurasoek beti izan zuten gogoan Euskal
|
Herrira
itzultzea eta bera ere askotan etorria zen oporretan Bermeora. Dirua aurrezten denbora asko pasa zuten, baina beti gertatzen zen zerbait (1972ko Rodrigazoa, 80ko krisia...) ahalegina alferrikako bihurtzen zuena.
|
|
|
25 urtetan kirol denda batean inolako arazorik gabe lan egin ondoren, kalean geratu da. Euskal
|
Herrira
etortzekotan da.
|
|
|
Berak Argentinatik kanpo bilatu du lana. Maitek han ikasketak amaitu eta masterren bat edo egitera etorri nahiko luke Euskal
|
Herrira
.
|
|
|
Lehena, «Cloud Trotters» izenekoa, Javier Martinezek zuzenduko du. Martinez Californiatik Euskal
|
Herrira
etorria da lan hau zuzentzeko. Skryotonite eskoziar enpresak idatziko ditu gidoiak eta Gasteizko TecToon arduratuko da diseinu grafikoaz.
|
|
|
Autodeterminazioaz asko hitz egiten da azken boladan. Zuek ere, besteak beste, horretaz jardun duten quebecdarrak ekarri dituzue Euskal
|
Herrira
. Autodeterminazioak, azken finean, gizarte batek erabakitzen duela adierazten du.
|
|
|
Quebecdarrak eta irlandarrak ekarri dituzue Euskal
|
Herrira
. Zer ikas dezakegu Quebecetik eta zer Irlandatik?
|
|
|
Abertzaletasunarekiko izua, zentzu hertsian, ez dago. Hala ere, badaude Euskal
|
Herrira
bizitzera etorritako pertsonak, gutxiengo bat, abertzaleak potentzialki arriskutsuak kontsideratzen dituztenak eta euskal identitatea azkarregi garatuko ote den beldur direnak.
|
|
|
Etxe zuloan porno bideoak etengabe ikusten dituen etxekoandrea, lanik topatzen ez duen neskatila eta gizonekin ezer jakin nahi ez baina hauekin maitemintzea ekidin ezin duen emakumea dira protagonistetako batzuk. Salamancatik Euskal
|
Herrira
etorkizun bila etorri den gazteak ere Txomin Artolaren" Goizeko euri artean, guardasolarik gabe, eskuak sakeletan pena bat bihotzean..." kantatzen du, amak" badaezpada ere" euskara irakatsi izanak bizitzan gehiegi lagunduko ez diola konturatzen hasia den bitartean. Murphy zeharka azaltzen da guztien bizitzetan.
|
|
|
Bai, zerbitzu hori jarri genuen, jende asko inguratzen zitzaigulako informazio eske eta beste inon eskaintzen ez zelako. Euskal
|
Herrira
turismoa egitera doan jende gehiena madrildarra eta katalana da.
|
|
|
Euskal
|
Herrira
bizitzera etorri behar izan duen hamaika bat urteko neskatoa da Usoa, Patxi Zubizarretak, benetako gertakizun batean oinarriturik, sortu zuen pertsonaia, Asun Balzolak marraztutako «Usoa» liburuan ezagutzera eman zena. Kontakizun hark izan zuen bere jarraia, hala ere, eta orain Erein argitaletxeak bilduma bat plazaratu du, Elena Odriozolak eginiko marrazkiez horniturik.
|
|
|
erakunde sindikalak, sozialak eta kontsumitzaileenak dira antolatzaile. Guk dakigula, kanpaina ez da iritsi Euskal
|
Herrira
, baina bai Madrilera eta Bartzelonara, esate baterako. Iaz, bi hiriburu horietan, manifestazio bana antolatu zuten Gobernuz Kanpoko Erakundeek:
|
|
|
Era guztietako' frogak' dira zorro horretan, horien arabera ehunka mila pertsonaren pentsamoldea bildu dezaketen ideiak eta leloak alderdi bat legez kanpo jartzeko balio dezakete eta, beraz, batek daki noiz, berdin milaka pertsona horiek. Hala izan liteke" Euskal presoak Euskal
|
Herrira
" moduko lelo onartuak ETArekiko harremanaren froga badira, edo txupinazo alternatiboak botatzea" demokratikoki eratutako instituzioei aurre" egitea delitu bada, edo...
|
|
|
Bolada baterako izango zelakoan onartu zuen, baitzuen bizi bestela. Egunen batean Euskal
|
Herrira
itzultzeko asmoz jarri ziren bizitzen Kanarietan.
|
|
|
Eremu batera ailegatzeko burutu behar duzun bidea da. Euskal
|
Herrira
iristeko hasitako prozesuan bete betean ari nintzela hasi nuen Kanarietarako prozesua. Niretzat jarraipen bat izan zen.
|
|
|
Euskal
|
Herrira
etorrita, Eusko Jaurlaritzak adierazi zuen politika aktiboei eutsiko diela, PAC egitamuaren erreformak sortutako baliabideen galera neutralizatzeko. Gobernuko sailburuaren hitzetan, Euskal Autonomia Erkidegoan %15 murriztuko lirateke Europako Batasunetik heltzen diren laguntzak, eta kantitate hori" onartezina" zela esan zuen.
|
|
|
" Gernikako arbola". Ondoren, atzera Euskal
|
Herrira
itzuli eta Bilbora eginiko bidaia batean abesti bera kantatu zuen. Batzuen ustez, ordea, kanta probokatzailea zen, eta patuak Iparragirre Tolosako kartzelara bidali zuen.
|
|
|
Umoreaz baliatu da Aritz Gorrotxategi hiru euskaldunek kurtso amaieran Tuneza egindako bidaiaren kronika egiterakoan. Aste bete baino ez zuten Ekialdeko lurralde hura ezagutu ahal izateko, langabezia zain zeukaten Euskal
|
Herrira
itzuli aurretik, eta jakina, beste ezeren gainetik bidaian ondo pasatzea nahi zuten. Zoritxarrez, ordea, hori ez zitzaien beti oso erraza gertatuko, zamatxo deseroso bat eraman zutelako beraiekin batera:
|
|
|
alegia, berak ez zuela onartzen monarkia demokratikoa, ezta gainerako partidu guztien jokabidea ere, eta orduan hasi zen oso gauza gogorrak esaten, eta inon ez zioten haiek agertzen utzi. Eta azkenean, Euskal
|
Herrira
etorri zen, eta hemen," Punto y Hora de Euskal Herria" n eta" Egin" en atera zizkioten zenbait gauza. Gogoratzen naiz haietaz.
|
|
|
Unamuno deseroso sentitu zen Euskal Herriarekin, Espainian hobeto garai batean, baina gero ez!, eta Bergaminena kontrakoa zen: hasieran Espainian eroso, gero deseroso, eta azkenean Euskal
|
Herrira
etorri zen. Horregatik jarri nituen biak.
|
|
|
Liburua ikasleentzat, bereziki filologia ikasleentzat; hizkuntzalarientzat; bidaiarientzat; enpresarientzat; eta oro har, atzerriko hizkuntzetan eta kulturetan interesatuta dagoen edonorentzat dela esan digu: " Asmoa da irakurleari euskara modernoari buruzko oinarrizko ikasketa eskaintzea eta gehiago ikasi eta ezagutu dezan interesa piztea, gero norberak ikusiko du nola sakondu nahi duen gehiago; etxean, gau eskoletan nahiz unibertsitate ikastaroetan, edo nahiago badu Euskal
|
Herrira
bisita eginez. Beste batzuei, berriz, Euskal Herria ezagutzeko interesa bakarrik piztuko die".
|
|
|
Bostehundik gora orrialdeko eleberri luzea da, 1998an Kritika Saria lortu zuena. Estatu Batuetatik Euskal
|
Herrira
bertako lurra, biztanleak eta ohiturak ezagutzera etorritako gazte baten istorioa kontatzen zaigu. Erdi euskaldun, erdi iparramerikar, protagonista hunkitu egiten du trantsizio garaian gure herrian bizi zen giro sozio-politiko nahasiak.
|