|
2000
|
|
|
Ikasleeigaia maitarazi zien, eta kasu bakarra izan da hor pasatu ditudan 35 urtebetez.Miragarria! Zoritxarrez iraupen laburrekoa izan zen miraria zeren, 1965eko urtarrilean, Gilly prefetak Euskal
|
Herritik
alde egiteko manua eman zion Txillardegiri, halaberBenito Del Valle-ri, Baionako epaitegira jaukitzen zituelarik Irigarai eta Madariaga.
|
|
|
Bai, Mary ere galdu zenuen, baina emazteak berak hala erabakita! Jokoan galdu zenuen, bai, baina horren berri izan orduko, Maryk
|
herritik
alde egin zuen. Ez zuretzat eta ez Allisentzat.
|
|
|
Eta hala ere pozik nago. Beharbada azkenik hemen nagoelako, beharbada etxetik,
|
herritik
alde egin dudalako, beharbada hiri honek itsatsi egiten dituelako bidaiariaren arropetan Liffey ibaiaren marroia, hodeien mehatxuzko karga eta pub en inguruetako zerbezaren usain beltza. Ez zait berriz gertatuko.
|
|
2001
|
|
|
Artziniega bera kilometro bat beherago aurkituko dugu, erdigunea Amurriorako bidean zeharkatuko dugularik.
|
Herriko
alde zaharrak oraindik Erdi Aroko bidearen zati bat gordetzen du eta bertako harrizko karriketan Aiala eta Barratagure dorretxeak aurkituko ditugu.
|
|
|
Itsasertzeko eta barruragoko euskal
|
herrien arteko
aldea handia izan da beti. Beste horrenbeste gertatu izan da hizkuntzarekin eta hiztunekin eurekin.
|
|
|
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako herria mintzatu zen 2001eko maiatzaren 13an, eta lezio galanta irakatsi zigun guztioi. Asko inbertitu da batetik eta bestetik" handik" batik bat, Espainiatik
|
herria
alde batera mintza zedin: asko inbertitu dute azken bi urteotan egitura politikoek, Espainiako Estatuaren egitura guztiek, talde ekonomiko nagusiek, komunikabide handienek...
|
|
|
Zine industria oraindik Euskal Herrian errotzeko dagoela ez da sekretua inorentzako eta gutxiago Isabel Alba, Euskal Herriko Gidoilari Profesionalen Elkarteko presidentearentzat. Albaren ustetan, gabezia horrek gidoilariei telebistan soilik lan egiteko aukera eskaintzen die," gidoilari onak normalean Euskal
|
Herritik
alde egiten dute, beraien proiektuak errealitate bihurtzeko aukera gehiago dituztelako". Egun, Euskal Herrian bertan 120 gidoilari daude, hauetatik erdiak profesionalak, besteak ikastaroetan ikasitako esperientzia gabeko gidoilariak.
|
|
|
Pantxok so egiten zien ahoa zabalik eta bere bihotzak gero eta fiteago joiten zuen beldur zelako. Bat batean, sorgin batek burua itzuli zuelarik gizonari buruz eta aintzinatzen hasi zelarik beregana, Pantxo ziuntaz joan zen
|
herri
aldera beste biztanleen abisatzera.
|
|
|
• SOS Deiak; istripua gertatu eta gutxira horren berri emanez deitu zuen norbaitek SOS Deiak era.
|
Herri
aldera 500 metro jarraituz dagoen lehen telefono kabinatik seguruena. Deitu zuenak ez zuen bere izena eman nahi izan ordea, eta horregatik patruila bat heldu zen lehenik bertara, anbulantzia edo suhiltzaileak aktibatu aurretik, dei faltsua izan ez zela ziurtatzeko prozedurari jarraituz.
|
|
|
Txirikordadun neskatilak nerabezarora iristerakoan eta, garaiak agintzen duen legez, praka estuak eta zapata takoidunak jantzi ditu. Gero, ilea moztu du motx motx
|
herritik kanpora
alde egin eta hitzen arteko jostura anitzak ezagutzeko. Ilea moztean, lepo luze eta mehe mehea aurkitu du enborretik burura bitarteko zubian, eta larruzko koilare bat oparitu dio lepo luze eta mehe aurkitu berri horri.
|
|
|
Hala ere, gaur egungo eredu klimatikoek hainbat arazo dituzte. Hodeien sorrera edo Euskal
|
Herriko
alde ezberdinetako klimatologia, hots, maila lokaleko klimaren aurresankortasuna oso zaila da egitea, ereduen bereizmenaren mailan baitago. Konputagailuek ahalmen handiagoa azaltzen dutenean, maila lokaleko aurresankortasuna hobe daitekeela itxaron daiteke.
|
|
2002
|
|
|
Herri minez bizi ziren Argentinaraino iritsitako euskaldunok, espero zuten aurrerabiderik ez zuten aurkituko askok, beste zenbait sos batzuk eginda itzuli zen sorterrira (Hernanin bezala beste zenbait herritan diren Buenos Aires auzoetako jendeek badakite horren berri), eta denentzako ere urte eta egoera latzak bizi zituen Euskal
|
Herritik
alde egiteko ihesbide ere bazen.
|
|
|
Gerra osteko Bilboko lehen alkate Jose Maria Careagak BOS udal orkestra bihurtzea agindu zuen, eta 1939ko apirilaren 25ean aldi berriko estraineko kontzertua eskaini zuten Euskal
|
Herritik
alde egin behar izan ez zuten musikariek.
|
|
|
Gune berri horiek izan ziren Aro Berriko garapen ekonomikoaren protagonistak. Garai horretan sendotu eta indartu ziren, eta horietariko asko, batez ereEuskal
|
Herriko
alde atlantikoan, garrantzi ekonomiko eta industrial handiko gunebihurtu ziren.
|
|
|
Halaber, Hego Euskal
|
Herritik
alde egin eta, beste aldean, kokatu ziren euskaldunak ezagutzeaz gain, iparreko biztanleekin historian zehar eraikitako zubiak finkatuz joan ziren.
|
|
|
Medellinen, Senidetasunaren Verbum Deiren helburuetako bat da misiolari formazioa eskaintzea «pertsonen jokabideak aldatzeko, gizarte egitura berriak sortzeko». Desplazatuak Bestalde, ‘lekualdatuen auzoetako’ biztanleei paramilitarren mehatxuengatik
|
herritik
alde egin duten jendea bizi den jendeari proiektua zabaltzeko asmoa du Ramón Rosek. Lekualdatuak oso leku pobreetan bizi dira, eta eskale, miseria eta delinkuentzia guneak sortzen dituzte.
|
|
|
Banatu zenean, bere
|
herritik
alde egin omen zinan. Ordutik, bakarrik bizi omen zunan, eta hil denean ere emazteak eta ez diten ezer jakin nahi izan berarekin.
|
|
2003
|
|
|
Arduradun horren ustez, sektore askotan jarri dira galbidean langileen soldatak, eta, ondorioz, erabat gaitzestekoak dira" diskurtso demagogiko apokaliptikoak". Elorrietak dioenez, enpresek ez dute Euskal
|
Herritik
alde egingo, langileek soldata handiagoa eskatzen dutelako. ELAko idazkari nagusiaren hitzetan, patronala presionatuz eta eskabideen alde mobilizatuz lortuko da eskariak plasmatzea, zeren enpresaburuak ez omen daude akordioetara iristeko prest.
|
|
|
Euron agintaritza ez dator herriagandik, Kristogandik baino (baina herriaren onerako, ez euren onerako); gure gaurko Eleizeak holako zerbitzari asko behar ditu, baina, batez be, on onak: apalak, pobreak, Jaungoikozale sutsuak, jakitunak, herria maite dabenak, euren bizi osoosoa kristau
|
herriaren
alde emoten dakienak.
|
|
|
Matildek komentatu zuen ezagutzen zituela Mercedes eta Martina, Mercedes batez ere, eta ezagutu zituela Mateo eta Pablo, baina gaztea zela bera, Matilde,
|
herritik
alde egin zutenean. Mutil guapo guapoa zela Mateo, inork baino hobeto egiten zuela bizarra, egunero egunero, udan birritan eta neguan behin; hori esaten zuela Matilderen ama zenak, ez ziola Mateori sekula ilerik ikusi aurpegian.
|
|
|
Bere etsaiei –lehoi guztiek izaten dituzte zorriak –zurrumurru bat egia balitz bezala aipatzea gustatu ohi zaie: Albert Meziguek
|
herritik
alde egin eta handik zazpi bat urtera postala bidali omen zion Pisson andereñoari hitz hauekin: " Estatua bat jarri didate herriko plazan.
|
|
|
Eta, meza bukatuta gero,
|
herritik
alde egin zuen.
|
|
|
Esperientzia berriak bizi izan zituen hirira iritsi zenetik. Eta edozein modutan, hori besterik egiten ez bazuen ere,
|
herritik
alde egin izanak merezi zuela garbi zegoen. Pozik zegoen Oskar.
|
|
|
Larunbat gaueko tekila eta atzoko sesioa gehiegizkoak izan dira niretzat. Hobe nuke maletak egin eta
|
herritik
alde egitea. Astebete, hilabete, urtebete.
|
|
|
Azken hiru egunak zein gutxi eta zein luze izan ziren pasa zitzaion burutik.
|
Herritik
alde egin zuela Ana utziz. Ana.
|
|
|
Oskarrek putzutik atera ninduen eta bere begietan irakurri nuen damu zela.
|
Herritik
alde egiteagatik. Hirira etortzeagatik.
|
|
|
Eta apustu egingo nuke bere hasierako asmoa izara artean babestu eta negar egitea izan zela. Damu zela
|
herritik
alde egiteaz. Ana bakarrik uzteaz.
|
|
2004
|
|
|
Beharbada okerren »edo irabazle, hori bakoitzak erabaki beharrekoa baita» gertatzen dena
|
herritik
alde egin behar izan duen pertsonaia da…
|
|
|
|
Herritik
alde egin ondorenean norabide jakinik gabe egin genuen korri, zeren gure helburua festa hartako zakur jendeagandik urrutiratzea baitzen. Baina, behin urrutiratu eta haien oihuak erabat galdu genituenean, zein aldetara jo ez genekiela gelditu ginen.
|
|
|
Basoaren goiko aldea, gutxienez berrogei zuhaitzekoa, garbitu egin zuten erabat, eta egur guztia eraman.
|
Herri
aldera kargatuta eta ezinean abiatzen zen traktorea, arin arinduta itzultzen zen etxera.
|
|
2005
|
|
|
Nahiz eta ez ditugun eskura Iparraldeko turismoaren datu ofizial global zehatzak, badakigu ofizialki iaz %20 hazi zela enplegua eta datu horrek berak erakusten du Euskal
|
Herriko
alde horretara turista gehiago heldu izana. Beste datu hau ere adierazgarria da:
|
|
|
Zuzen(
|
herri
aldeen arabera)
|
|
|
Zuzen(
|
herri
aldeen arabera)
|
|
|
Getxon bizitzea gero eta garestiagoa da. Gazte jende askok
|
herritik
alde egin behar izan du non bizi topatu ez duelako. Etxebizitzaren prezioen erokeriari, Getxoko Udalak azken urte hauetan ezarri nahi duen zerga eta tasa politika gehitu behar diogu.
|
|
|
Naroak, begiak brontzezko traineruan benetan ikusi gabe finkatuta, baietz egin du buruaz, Euskal
|
Herritik
alde egiteak zer esan nahi duen asmatu guran. Kontua ez da Euskal Herritik alde egitea, kontua etxe honetatik alde egitea da!
|
|
|
Naroak, begiak brontzezko traineruan benetan ikusi gabe finkatuta, baietz egin du buruaz, Euskal Herritik alde egiteak zer esan nahi duen asmatu guran. Kontua ez da Euskal
|
Herritik
alde egitea, kontua etxe honetatik alde egitea da!
|
|
|
Bi ziren, mauserrak bizkarrean. Baserrira ordez aurrera jarraitu zuen
|
herri
aldera, guardien ondotik pasatuta. Kamarada mahastian ezkutatuko zela pentsatu zuen.
|
|
2006
|
|
|
Jendeak
|
herrietatik
alde egiten du, baina badira kontrakoa aukeratu dutenak ere. Erreportajean zehar aipatu ditugun herrietako desabantailak jasaten dituzten arren, hirian baino gusturago bizi dira mendi artean.
|
|
|
Berreuskalduntzea bi norabidetako prozesua da, hiztunak irabazi eta galdu egiten dira. Euskaldunak jatorrizkoak, eskolak euskaldunduta edo beranduago bere kasa edo euskaltegietan ikasitakoak, baina euskaldunak, beste hiztunak bezala, hil, Euskal
|
Herritik
alde egin, edo, hiztun normalizatuek ez bezala, euskara ahaztu eta euskaldunak izateari utz diezaiokete.
|
|
|
Itxura horretan jo eban kilometro eskas batera egoan
|
herri
aldera. Hara heltzeko etxe albotik igaroten zan burdinbide uherretan barrena joan behar izaten eban.
|
|
|
Luxuzko etxebizitzen bizitegi gunea da guri dagokiguna PTP honen barruan. Errealitate honen inposaketak gure
|
herrietatik kanpo
alde egitera behartzen gaitu edo mailegu baten esklabo bihurtzera, horrek dakarren aldaketa sozialarekin. Egoera hau dela eta sortu zen orain hiru urte Amarratsak kolektiboa, gure inguruko borroka sozialak bultzatzeko asmoz.
|
|
|
Iragan eguneko eztanda gora eta behera dabiltza. Karlosek Euskal
|
Herritik
alde egin zuenetik ezin du horrelako notiziarik entzun. Ezin jasan.
|
|
|
Karlosek
|
herritik
alde egin zuenean, orduak igaro zituen Nereak gelako atea itxita, ohean etzanda eta almohada buru gainean jarrita. Edo leihotik begira ezer ikusi gabe.
|
|
|
Hala ere, ni urduri ibili nintzen egun haietan. Ez nuen nahi Mirrak
|
herritik
alde egiterik. Azkenean, jairik ez zen ospatuko, eta komedianteek kanpalekua edozein egunetan batu eta alde egingo zuten.
|
|
|
Itsasargitik suzko zutabeak ikusi genituen,
|
herritik
alde egin orduko, milizianoek jauregi batzuei su eman baitzieten, heltzear zeuden tropentzat osorik ez uztearren.
|
|
|
Berez zeukan indarrari azken egunetako gertaerek eragindako amorrua gehitzen zitzaion barrenetan. Txerraren heriotza, Euskal
|
Herritik
alde egitea, etxea uztea... Aurreneko aste haietan, Coruñan bertan zein inguruko beste herri batzuetan, basurde zauritu baten moduan aritu zen boxeo borroketan, bizia jokoan baleuka bezala.
|
|
2007
|
|
|
Turista asko dabil, Nazca eta Colca hur dagoz, eta asko hemendik Machu Picchura joaten dira, guk egingo dogun lez.
|
Herriko
alde zaharreko bideak harriz eginda dagoz, eta denporan atzera eroaten zaitue. Kotxeak barik, zaldiak eta gurdiak ibilten ziran sasoira.
|
|
|
Nolanahi den ere, ez zen akordiorik egon eta erregeari jakinarazi zitzaion konponbide bakarra erbestera joatea zela. Eta erregea, Romanonesgo kondeari Mezua Herrialdearentzat eman ondoren (bertan
|
herria
alde ez zuela aitortzen zuen), Cartagenara abiatu zen, eta han Marseillarako ontzia hartu zuen. Aldi berean, errege familia Irunerantz abiatu zen, mugarantz.
|
|
|
Elvis hil zen urterako aldatzen hasita zeuden gauzak. Etorkin jendeak bere
|
herrira
alde egiten jarraitzen zuen uda oro, baina belaunaldien arteko borrokaiturri bihurturik zegoen ordurako urteroko txango hori: gurasoek joan nahi zuten, nola ez ba, baina seme alabek ez.
|
|
|
Dutxako uraren azpian sartu nuen burua. Begizkoa egin nien
|
herritik
alde egindakoan. Hiltzailea nintzen, asesino odol gaizto eta bihotz gogorra, eraile eskrupulurik gabea.
|
|
|
Gehien kontsumitzen diren edariak tea, kafea, garagardoa eta Lao Lao, arroz whiskia dira. Postre gozoei dagokienez, inor ezin da
|
herritik
alde egin khau sankañaa probatu gabe, kokoarekin prestatutako arroza mango zatitxoekin edo koko flanarekin.
|
|
2008
|
|
|
Sei urte pasa berri direnean, Kirchnerren Gobernuak ekonomia suspertu duela eta Cristina Fernandez presidente aukeratu berriak bide itxaropentsua zabaldu duela diote. Baina corralitoaren erruz Euskal
|
Herrira
alde egin behar izan zutenek uste dute oraindik asko dagoela hobetzeko.Buenos Airesen, Argentinako hiriburuan, bizi ziren Jorge Jimenez eta Elena Muñoz senar emazteak. Bitxigintza zuten lanbide, historikoki negozio arrakastatsua herrialde hartan, harik eta corralitoak hots, Fernando de la Rua presidenteak erabakita 2001eko abenduan bankuetatik eskudirua ateratzeko debekuak eztanda egin zuen arte.
|
|
|
apostoluak aulki batzuetan eserita, suzko mihiak haien buru gainean, eta gorago Espiritu Santua uso baten itxurapean, nondik izpi batzuk proiektatzen baitziren suzko mihietaraino. Baina kontua da, halaber, apaizak esana entzun arren eta irudi haiek ikusi arren, Beñardo aspaldi bizi zela beste lurralde batean, titiriteroek
|
herritik
alde egin bezain laster jarri zen hura etorkizunari begira, haiek noiz itzuliko?; burua, beraz, bi tokitan zuen, elizan eta zirkuan, zirkuan eta elizan?, baita bi mundu haiei zegozkièn hitzak buru barruan ere, batzuk alde batean, besteak bestean, bai, baina edonola nahasteko probabilitate osoz, eta hala, etxera iritsi eta guztiak bazkaltzen jarri ahala, Beñardok bere galdera egin zuen:...
|
|
|
Astoen arrantzen ostean, emakume frantsesaren gau apasionatua heldu baitzen, afrikar gidari gaztearekin;
|
herriko
alde guztietatik entzuteko lain. Sexu turismorako pentsatuko nuen azken lekua da Mali.
|
|
|
Turistak dabiltzan herrietan badago diru apur bat, azpiegitura batzuk sortzen dira? turistarik ez dabilen
|
herriekiko
aldea handitu egiten da horrela, ordea.
|
|
|
Aleg
|
herrian
aldea erabatekoa da. Iritsi orduko orain urmael ia idor den aintzirak salatu digu basamortua atzean utzi eta Sahelaren atarian gaudela, Senegal ibaitik 60 kilometrora.
|
|
|
Ume jostaria negar baten geratu da
|
herritik
alde egin dugunean. Amak barrez heldu dio besotik ea gurekin joan gura duen galdetzeko,, ume faltan ez gaude?
|
|
|
ere esateko erabiltzen omen da. Ondorioz, ipar idazle batzuen erabilera berria eredu harturik, orain norbaitek hitz hori bere jatorrizko esangura propio eta berezian barik,?
|
herri
alde?,, estatu?,, herri, zein, nazio?
|
|
|
Unamuno XIX. mende bukaerako eraberritze positibista orokorrean bere lekua aurkitzen saiatu zen, euskal antropologia, historia eta hizkuntzalaritza arteko esparruan mugituz (eta bidenabar zientzia sozialen artean zegoen muga malgutasuna erakutsiz). Baina Bilboko euskara katedra, Bizkaiko institutuko filosofia katedra, eta Diputazioko artxibero izateko lehiaketak galdu ostean, Euskal
|
Herritik
alde egin beharra izan zuen profesionalki kokatu ahal izateko. Hainbat saioren ondoren Salamancako unibertsitatean amaitu zuen.
|
|
|
Udalerri txikietan ditugun arazoetako bat etxebizitzarik eza da. Horren ondorioz, gazteek
|
herrietatik
alde egitea beste erremediorik ez daukate, herriak bakardade handian utzita. Etorlurrek hasierako helburuak bideratu zituen eta etxebizitzen sustapena sartu zuen bere eginbeharrekoen agendan.
|
|
|
Hori ez zen okerrena, Konbentzioko soldaduek alde egin ondoren eibartarrak itzuli zirenean, ez zeukatelako beraien bizimodua aurrera ateratzeko modurik, suteak, etxebizitzez gain, tailerrak ere kiskali egin zituen-eta. Basileako Bakearen ostean ere armaginetariko askok
|
herritik
alde egitea erabaki zuten. Ez bakarrik langile xumeak, baita ofizial eta maisu trebeak ere.
|
|
|
Suposatzen denez, Eibarren gelditzea erabaki zutenek auzoetako baserrietan bilatuko zuten aterpea. Baina aukera hori ez zegoen herritar guztien eskura (ezta
|
herritik
alde egitearena ere), eta hurrengo urtean ere, etxebizitzarik gabe gelditu zirenentzat aterpea bilatzea benetako arazo bihurtu zen udalarentzat. Itxura denez, gaixoek ere kalean lo egiten zuten285.
|
|
|
Lehen momentuko exodoaz gain, eibartar askok
|
herritik
alde egin zuen hurrengo urteetan: 1811n udalak herritik kanpo zeuden herritarren zerrenda bidali zion Herrialdeko Kontseiluari; egun berean aitortzen zuenez, frantziarren aldeko. Zaintza Zibikoa, n?. Guardia Cívica??
|
|
|
1203 Boluntarioei buruzko hainbat datu (adinaren batez bestekoa eta ogibidea, adibidez) 1861eko erroldatik barik, GAOko zerrendatik atera ditugu.
|
Herritik
alde egin zuten boluntarioak ikertzeko zerrenda hau askoz fidagarriagoa da, boluntario guztien adinak agertzen direlako. Eguneroko isunera zigortu zituztenen zerrendak, ordea, ez digu euren adinari buruzko informaziorik eskaintzen, eta kasu horretan 1861eko erroldan aurkitu ditugunen lagina erabili behar izan dugu batez besteko adina kalkulatzeko, eta euren ogibidea ezagutzeko.
|
|
|
Ondorioztatu dezakegunez erbestean egon zirenak herrian gelditzea edo itzultzea erabaki zutenak baino aberatsagoak ziren; hala ere, jabeen kopurua askoz altuagoa da azken horien artean. Beraz, jabe ertainak gelditu edo itzuli egin ziren, jabe handiek eta ezjabetuek
|
herritik
alde egitea erabaki zutelarik. Jokabide horrek badu bere zentzua, batez ere bakoitzaren familia egoerarekin lotzen badugu:
|
|
|
Alfabetizazio maila antzekoa da bi azpitaldeetan. Beraz,
|
herritik
alde egiterakoan, kontzientzia politikoaz eta adinaz gain beste faktore batzuk ere hartu behar genituzke kontuan. Oro har, gelditu zirenak zaharragoak zirela eta familiari lotuago zeudela esango genuke; jabeak izan arren, ekonomikoki ahulagoak zirenez, euren tailer edota negozio txikiak zuzenean kudeatu behar zituzten, ez baitzeukaten. Ibarzabalek egin zuen legez?
|
|
|
Beste lauren ogibideak ez dira jasoten. Ikusten denez, armaginen nagusigoa erabatekoa zen
|
herritik
alde egin zutenen artean. Iturri honek, ordea, ez digu armagin hauek jabeak ala langileak ziren zehazten, eta zeregin horretarako 1861eko erroldara jo dugu berriz, esan bezala, emaitzak fidagarritasuna galtzen badu ere.
|
|
|
Fusilamendu baten aipamena ere egiten da, eta ziur asko ez zen bakarra izango. Beste batzuek
|
herritik
alde egin zuten. Edonola ere, karlistek ez zuten euren helburua lortu, isunak ordaintzeari uko egiten ziotenen ondasunak bahitu arren, ez zelako erosle nahikorik aurkezten enkanteetara.
|
|
|
Gerratearen ondorioz armagin askok
|
herritik
alde egin zuten. Horietariko askotxo frantziarren aurkako erresistentziara bildu ziren, Zaragozako defentsan parte hartu zutenen artean, hildako hutsak 76 izan zirela jakinda.
|
|
|
Orbeak helegitea aurkeztu zuen uztailean, baina ez zuen aurrera egin. Gero
|
herritik
alde egin zuen, eta ordutik aurrera Nicolas Egaña, bere fabrikako enkargatua, arduratu zen isuna ordaintzeaz.
|
|
|
Kontuan hartzekoa da ordaintzen ez zutenen zigorra ez zela ondasunen bahiketa, tertzio karlistetan zerbitzea baino. Beharbada hori ez zen zigor gogorregia izango karlista sentitzen zirenentzat, baina bihotzezko liberalentzat zigor horren aurrean irtenbide logikoena
|
herritik
alde egitea zen.
|
|
|
Ez dira boikot horren arrazoiak azaltzen, ezta ordaindu ez zutenen aurkako neurririk hartu zen ala ez1170 Txostenaren azken idatzia maiatzaren 12koa da1171 1875eko azaroko akta batek adierazten digunez, Eibarko udalerria Gipuzkoako Batzar Orokorretan ordezkatzen zuten suakciones y tercios forales» 57tik 38ra jaitsi ziren,«? cuyo numero debera servir para contribuciones, vota1172 Suen jaitsiera horrek Eibarko biztanleriak behera egin zuela islatzen du; beraz, gerrak aurrera egin eta karlisten itxaropenak makaldu ahala,
|
herritik
alde egin zuten armaginen kopurua asko hazi zela ondoriozta dezakegu. Itxura denez, 1875eko maiatzetik aurrera, laurdena kobratzeari ere uko egin zioten agintari karlistek.
|
|
|
lanik gabe gelditu zen, ez omen zegoelako ordaintzeko dirurik580 Handik sei hilabetera, bere lanpostua José Antonio Zabalak eskuratu zuenean,«? por remoción causada a Salvador Echeverria» izan zela argitzen digu aktak581 Francisco Berraondo oinezko postariaren kasuan, azaroaren 2an ezgaitu zuen udalak,
|
herritik
alde egin zuelako absolutistak sartu zirenean. Hurrengo urteko abuztuan bere lanpostua berreskuratzeko ahaleginak egin zituen, baina korrejidorearengana bidali zuen udalak, berak ezgaitu omen zuelako.
|
|
|
Udal boterea eskuratu zutenerako karlisten mehatxua gainean zeukaten, eta ahaleginik gehienak hirigunea defendatzera bideratu behar izan zituzten. Lizarragaren errendizio proposamenaren aurrean sortu ziren tirabirak,
|
herritik
alde egin zuten milizianoen kopuru urria (seitik batek) eta federalista ospetsu batzuek. Inocencio Ortiz de Zaratek, besteak beste, karlisten agintaldian eskaini zuten kolaborazioa, errepublikanoen eta karlisten arteko harreman, onak ez baziren?
|
|
|
Ermura itzuli ostean, bere bi bazkideetariko batek. Juan María Ormaetxeak?
|
herritik
alde egin behar izan zuen«, por cuanto fue sumariado por el Gefe de la guarnicion de Eibar»1094.
|
|
|
–Bol.? aukerak karlistek Eibar hartu zutenean,
|
herritik
alde egin zuten boluntarioak;. Errep, aukerak, 1873ko ekainaren 1eko ekintzan parte hartu zuten Errepublikaren Boluntarioak.
|
|
|
Itxura guztien arabera, eztabaidarik larrienak sortu ziren arma fabrikak karlisten esku uztea ala suntsitzea komeni zen erabakitzeko. Horren inguruan bertsio kontrajarriak ditugu, Extramianak eibartarrek
|
herritik
alde egin aurretik baliabide militarrak deuseztu zituztela badio ere (Extramiana,: II. liburukia, 186, 60 aipua), Piralak eta Hernandok diote Eibarren eskuratutako fusilekin Lizarragak batailoi bat armatu zuela1123 Ez zen horrenbeste makina suntsituko, karlistak herrian sartu ostean Ibarzabal komandanteari bahitutako tresna piloaren berri dugunean1124 Armak entregatzearen inguruan, Sarasketak dioenez, abuztuaren 15eko egunsentian,«?
|
|
|
Argitzen duenez, Lizarragak baldintza horiek ezarri zizkien Eibarko miliziano ohiei, ez zigortzearen truke. Herrian gelditzea erabaki zuten boluntarioek, gainera, baten ordez bi fusil aurkeztu behar zituzten1125, eta ziur asko hauxe izango dugu
|
herritik
alde egin zutenek gelditu zirenei fusilak utzi izanaren arrazoia. Beste dokumentu batek argitzen digunez, euren armak entregatu zituzten milizianoen kopurua 400 ingurukoa izan zen1126.
|
|
|
Ikusten denez, Manuel Garate izan ezik, udala
|
herritik
alde egitea erabaki zuten boluntarioek osatu zuten1200 Horien artean errepublikanoen presentzia nahiko nabarmena zen, Ortiz de Zarate, Atxotegi eta Iñarra Iraegi 1873ko ekaineko udaleko partaideak izan zirelako, eta Jose María Unzueta eratzeko aukerarik izan ez zuen 1873ko uztailekoa; Ortiz de Zarate gainera, Eibarko Itunaren sinatzaileetariko bat izan zela ikusi dugu, eta Atxotegi, Errepublika... Beste hiru kide. Sarasketa, Oregi eta Anitua?
|
|
|
Inocencio Ortiz de Zarateri buruz zalantzak ditugu. Alde batetik 1873ko abuztuan
|
herritik
alde egin zuten boluntarioen zerrendan agertzen da, baina 1875eko uztailean karlistek ezarri zuten zergan ez da, ausente, legez agertzen.
|
|
|
legez agertzen. Litekeena da hasiera batean
|
herritik
alde egin arren, Inocencio Eibarrera itzuli izana, oraindik karlistak agintean zeudela.
|
|
|
1836ko urtarriletik aurrera udal karlistaren aktarik ez eduki arren, beste iturri batzuetatik ondoriozta dezakegunez, Eibar karlisten menpe egon zen 1839ko abuztura arte777, hau da, gerra bukatu arte. Herrian gelditu ziren liberalek karlistek ezarritako zerga eta isunak ordaindu behar izan zituzten, eta
|
herritik
alde eginda zeudenei kobratu ezinean, diputazio karlistak beraien ondasunen bahiketa agindu zuen. Testuinguru horretan, liberal batzuek sare bat prestatu zuten, herritik kanpo zeudenen ondasun higigarriak ezkutatu, karlistek ez eskuratzeko?
|
|
|
Astebeteko borroken ostean, rrek ere tinko eutsi zion uztailaren 17ko eraso gogorrari, baina bere erresistentziak errealisten mendekuen ikusmiran jarri zuen Madrileko Miliziak eta herritarrek, absolutisten saiakera zapaltzea lortu zuten. Eiba556 Horrez gain, herria defendatu behar zenean eibartar batzuek
|
herritik
alde egin zuten, eta udalak galdetu zion Buruzagi Politikoari ea zer motatako isuna ezarri behar zitzaien herritar horiei, beraien jokabideak gainerakoen haserrea areagotzea eta kemena ahultzea eragin baitzuen557 Eibartarrak gero eta isolatuago zeuden: azaroan, Gorostidi eta Ezeizaren gerrillariek Andres Etxebarria agure eibartarra harrapatu zuten, Jauregi koronelaren mezu bat zeramakiola Soraluzeko alkateari.
|
|
|
donde ha estado reclusado(?) por su mala conducta politica y moral». Itxura denez, Eibar liberalen esku egon zen bitartean, apaizik gehienak
|
herritik
alde egin zuten, baina Astiazaran gelditu zirenetariko bat izan zen. Baina, Argianorekin alderatuta nahiko argi gutxikoa zenez eta karmeldarren komentuko esperientziak bere jokabidea zertxobait zuzendu zuenez, Sarasuak ez zekien zein puntutaraino zen kaltegarria.
|
|
|
Erdi Aroko Azokak hartuko du
|
herriko
Alde Zaharrra asteburu honetan
|
|
|
Denboran atzera egin eta zaldunen garaira itzuliko da Azpeitia datorren asteburuan. Bosgarren urtez jarraian, Erdi Aroko Azoka hartuko du
|
herriko
Alde Zaharrak. Besteak beste, zeramika, larrua, grabatuak, zilarrezko pitxiak eta egurrezko jostailuen postuak bisitatu ahal izango dira goizez nahiz arratsaldez.
|
|
|
Non.
|
Herriko
Alde Zaharrean. Postu gehienak herriko plazan egongo dira.
|
|
|
apostoluak aulki batzuetan eserita, suzko mihiak haien buru gainean, eta gorago Espiritu Santua uso baten itxurapean, nondik izpi batzuk proiektatzen baitziren suzko mihietaraino. Baina kontua da, halaber, apaizak esana entzun arren eta irudi haiek ikusi arren, Beñardo aspaldi bizi zela beste lurralde batean –titiriteroek
|
herritik
alde egin bezain laster jarri zen hura etorkizunari begira, haiek noiz itzuliko–; burua, beraz, bi tokitan zuen –elizan eta zirkuan, zirkuan eta elizan–, baita bi mundu haiei zegozkièn hitzak buru barruan ere, batzuk alde batean, besteak bestean, bai, baina edonola nahasteko probabilitate osoz, eta hala, etxera iritsi eta guztiak bazkaltzen jarri ahala, Beñardok bere galdera egin...
|
|
|
" Nik ere nahi dut egunen batean batean bidaia luze bat egin, Saturnotik pasatu...", esan du zerura begira. Sagranek bere
|
herritik
alde egin zuen arraro xamarra zela sentitzen zuelako. Berlinen lasai asko dabil bera baino askoz arraroagoak dabiltzalako solte.
|
|
|
Ni nekatuta sentitzen naiz aspalditik, etsita. Eta Euskadi Ta Askatasuna erakundeak bere azkeneko su etena amaitutzat eman bezain laster, Euskal
|
Herritik
alde egiteko deliberoa hartu dut.
|
|
|
Azken arrazoi horren ondorioz, Euskal Herrian dauden baina Espainiako Estatuaren mendeko diren laguntzarako erakundeak Estatuaren eta immigranteen arteko" bitartekari" bihurtu dira. Eta horrek, aldi berean, immigranteek Espainiako Estatuko lurraldetasunaren eta politikaren arloa Euskal
|
Herrikoaren
aldean gehiago entzutea eta ezagutzea eragin du.
|
|
2009
|
|
|
Herritik
|
herrira
alde handia
|
|
|
Ibarreko
|
herrien artean
alde handiak daude euskararen kontserbazioari dagokionez. Esaterako, Basaburutik gertu dauden herrietan ia biztanle gehienak dira euskaldunak:
|
|
|
Bestela... xiax, esaten zuen. Horrez gain, baliabide urriko familia batean jaioa zenez, 12 urtetan
|
herritik
alde egin behar izan zuela, lanaren bila, gogorarazten zion aukera bakoitzean. Geroztik, debekuz debeku (Franco garaia zen) eta pixkanaka pixkanaka, euskara ahaztu zitzaion.
|
|
|
Urteberri egunez, urtarrilaren batean, goizean mezatara joaten ziren herritarrak. Horren ostean, umeak urtebarri batzen ateratzen ziren
|
herriko
aldea etxeetatik. Gure lekuko guztiak ez ziren urteberri batzera irteten, baina gomutatzen dira zelan beste etxeetako umeak eurenera hurreratzen ziren.
|
|
|
Mutrikura heldu direnean, bertako alkate Josebe Astigarraga andreak hartu ditu ENAko kideak. Harrera ekitaldiaren ondoren, bisita turistikoa egin dute
|
herriko
alde zaharra ikusteko. Horren ostean, itsas energia ustiatzeko instalaziora bisita teknikoa egin dute, Mutrikuko kaia eta portua babesteko Eusko Jaurlaritzak eraikitako dike berria aztertzeko.
|
|
|
Txomin Garay Argentinan bizi da emaztearekin eta alabarekin. Bere garaian
|
herritik
alde egin zuen ETAk iraultza zerga eskatu ziolako. Anaia Koldo oso gaixo dagoela eta, herrira itzuliko da, bien artean inolako harremanik egon ez den arren azken urteetan, politika dela medio.
|
|
|
Soineko batekin aspertuz gero ere, huraxe jantzi behar izaten zen tarrataz josi eta ehuna usteldu arte; bada, senarrarekin berdin. Ezin zen, inola ere, Teresaren aitak bezala, Frantziako beraneante bati gerritik helduta
|
herritik
alde egin hark emazteak baino gerri finagoa zuelako. Ezin ziren emaztea eta alabak abandonatu eta galtzerdiak nori josi ez zekitela utzi.
|
|
|
Hondartzaren ertzean. Bere urak itsasoratzen zituen errekaren gainetik pasarazten zuen zubiak, eta gero bideak barru aldera,
|
herri
aldera, egiten zuen berriz mendi magalari itsatsia. Baina ez zuen aurrera egin eta han geratu zen Virginia, zubian, itsasoari begira, Olasoren itzala atzean zuela.
|
|
|
Bigarren tuneleraino iritsi eta
|
herri
aldera jo nuen atzera. Itzulerako bidean ere ez nintzen inorekin gurutzatu.
|