|
2000
|
|
|
Herri batzuk talde baten eskuetatik bertzearen eskuetarat erraz pasatzen ziren. Haran batzuetan jendea banaturik bizi zen, hainbat
|
herritan
ere bai. Laborari batzuek alde egiten zuten, benetako erbesteratu politikoez mintzatzen ahal gara, iruindar anitz kasu.
|
|
|
Bost urte inguruko epean Europako hiritarrek (Espainia, Frantzia eta Euskal
|
Herrikoak
ere) dute oraingo erretiro pentsioak jasotzen jarraitu, demografiaren beherakada zuzentzen ez bada edo etorkinekiko jokabide murriztailea aldatzen ez bada. Herrialde batzuetan, Alemanian edo Italian esaterako, epe hori hiru urtetara muga daiteke.
|
|
|
Hala zioen Joxe Migel Barandiaranek idatzitako" Euskal Mitologia" n. Mari edo" Maya" (aitzinan esaten zen legez)" Villar de Maya" Soriako
|
herrian
ere ageri da. Hauxe da Soria eta Euskal Herriaren harreman estua frogatzen duten bitxikerietako bat.
|
|
|
Erratzuko (Baztan) koadrila bat 100 bat kontzertura hurbildu omen da eta Gipuzkoako agur kontzertuan, Oiartzungo Pagoan Getariako jarraitzaile taldea ikusi genuen, eurek egindako Joxe Ripiauren elastikoa soinean zutela. Kataluniako Cabrianes
|
herrian
ere badute jarraitzaile sutsu multzoa. Izan ere," Katalunia aldean hemen baino arrakasta handiagoa dugu, zuzenean behintzat".
|
|
|
Bizkaiko herri txiki batean kokatzen da narrazioa, haatik, ez du honen deskribapenik eskaintzen, ez aipamen berezirik. Kontakizunean zehar aipatzen diren beste
|
herriak
ere Bizkaian kokatzen dira: Muxika, Basauri...
|
|
|
Maparen balio estrategiko horretaz, aspaldian konturatu ziren bai Estatuak berak, bai estaturik gabeko
|
herriak
ere. Maparen balio erantsia aspaldian ikusi zuten bailurralde bat bere menpe zeukan botereak, bai botererik eduki ez arren bere eremupropioa eraiki gura zuten herriek ere.
|
|
|
Maparen balio estrategiko horretaz, aspaldian konturatu ziren bai Estatuak berak, bai estaturik gabeko herriak ere. Maparen balio erantsia aspaldian ikusi zuten bailurralde bat bere menpe zeukan botereak, bai botererik eduki ez arren bere eremupropioa eraiki gura zuten
|
herriek
ere. Eskoletan, estatu eskoletan zein estatubakoeskoletan, mapak leku apartekoa du.
|
|
|
Herritarrak ez ezik, beste
|
herriak
ere kontrolatzeko interesa izaten dute estatuek. Sare telematikoen erabilpenean zehar estatu boteretsuek besteen jarduera ekonomikoak eta politikoak zain ditzakete, haien subiranotasunaren aukerak gutxiagotuz.
|
|
|
b) Berriz ere, hiriburuetan eta herri handietan (eta baita baserri
|
herrietan
ere) erdara erabiliko zen bakarrik: con caracter de generalidad, en la predicacion yrezos de todas clases en las capitales, pueblos de importancia y parroquiasrurales, siempre que la gran mayoria de sus habitantes hablen o entiendanllanamente el idioma castellano.
|
|
|
Horrela ageri zen hori dena, 1938ko urte hartan, Egia Atotxan; baina badakiguDonostiako beste eliz etxeetara eta inguruetako hainbat
|
herritara
ere joaten zirelafrantziskotarrak komentutik: besteak beste, hilabete haietan Zegama, Altza, Oiartzun, Beasain, Soraluze, Usurbil, Leitza, Arroa, Arrazola edo Aizarnazabal-era, adibidez.Euskaraz egin zirela hauetako asko, uste izan dugu, baina ez da hori batere segurua, zeren jakin izan baitugu gaztelania sekula entzungabeko zenbait herrixkatandenboraldi batez erdaraz bakarrik egin zirela, nonbait, elizkizunak (Bizkaiko Zeanurin, adibidez).
|
|
|
Etorkizuneko irratia ondo ulertzeko gakoetariko bat interaktibitatea izango da. Lehen munduko
|
herrietan
ere berrogei internet urtez (hamar urte arrunt alegia) itxaron dugun arren, apurka apurka irrati telebista digitalaren interaktibitatea errealitate bihurtuz joango da, kartara egindako hedabide modura kontsideratu arte, hau da, programen autoerrealizazioa gauzatu arte. Dagoeneko hasiak gara ikusten horrelako teknologien lehenbiziko saioak.
|
|
|
izango lirateke, probintzietako hiriburukoak, de segunda clase? baita unibertsitatea zuten
|
herrietakoak
ere, eta beste gainontzekoak, de tercera? (115 art.) 215 Badirudi sailkapen honek irakaskuntzaren antolakuntzaren ikuspegi hierarkiko zentralistari erantzuten ziola.
|
|
|
Gerraosteko garai hartan izan zen: Franco katxaloteak harrapatzen bezain iaioa zen urtegiak inauguratzen, eta geure
|
herriari
ere tokatu zitzaion. Ederra zen herria garai hartan.
|
|
|
Jauregia, finean, talaia ezin hobea zen, nondik begizta baitzitekeen, han urrunean, urroztarren dorretxea, baita, legoa laurdenerat edo, Urbiaingo
|
herria
ere, zeinaz bi hitzen erraiterat obligaturik bainago, gure jauregiaren historia Urbiani guztiz loturik egon izan denez: " guztiz loturik" erran dizut, eta ez" guztiz nahasirik", zeren eta, liburuan barrena ikusiko duzun bezala, umetarik irakatsi baitziguten nor zen nor inguru haietan, jaunak beti jaun eta menekoak meneko.
|
|
|
N murritza izaki, gazteen probaleku eta zailtzeko aukera izateari ere uzten ari zaio antzerki amateurra gaur egun. sIpar Euskal Herriko antzerkigintzan ez da sumatu aurrerapausorik azken urte honetan eta desintegrazioaren bide beretik doala esan daiteke; nahiz eta taldeek kalitatea<3 ren errekonozimendua lortu izan duten beti, nahiz eta bertako idazleek behin eta berriro sariak jaso, oso esparru txikian eskaintzen dira euren muntaiak eta kasu honetan muga ez da banaketa administratibo hutsa. Ipar Euskal Herrian emanaldiak eskaintzeaz gain, Hego Euskal
|
Herrira
ere iritsi lukete, baina urrats hori egitea ezinezkoa dirudi gaur egun. Ea eurak ere azken mohikanoez mintzatzen hasi diren une honetan bertako antzerkigintzari ateak zabaltzen zaizkion. Erakunde publikoek izan lukete zeresana arlo honetan, batez ere euskaraz idatzi eta egiten dela kontuan harturik.
|
|
2001
|
|
|
Zezenketa zale amorratua zara. Euskal
|
Herrikoan
ere tradizio handia egon da...
|
|
|
Bestela gure laborantzak, hogei urteren berantarekin, beste lekuetan ikusten den beherakada segituko du. Jadanik gure
|
herrian
ere sentitzen hasiak garena.
|
|
|
" Urbiain nik irudikatutako herria da. Beti gustatu zait, istorioak osatzeko, pertsonaiak ez ezik, etxeak eta
|
herriak
ere asmatzea, ez errealitateari ihes egiteko baizik errealitatea aberasteko, eta askatasun handiagoz jokatzeko. Herri ezagun eta erreal batean finkatuz gero, bere eliza eta kaleen artean, mugatuago eta enkortsetatuago sentitzen naiz, eta horregatik irudikatu nuen edo protagonistak irudikatu zuen Urbiain".
|
|
|
Dagoeneko, gainera, Argantzunetik zabaltzen ari da euskararen aldeko mugimendua. Trebiño
|
herrian
ere, eskualdeko bigarren herririk handienean, euskararenganako kontzientzia sortzen ari da. Denborarekin, baina, Arana, Argote, Añastro eta Trebiñoko beste herri guztietarantz zabaldu nahi dute euskara Araba Euskaraz en antolatzaileek.
|
|
|
Irunberriko
|
herria
ere, Irati eta Zaraitzu ibaien bateratzearen inguruan kokatua, paseo bat merezi duen leku interesgarria da, bertan ondare historiko artistiko garrantzitsua gordetzen delako. Horrela, eraikin zibilen artean hegal zabala eta arkupeak dituen XVI. mendeko udaletxea azpimarra dezakegu.
|
|
|
Gorliz Plentziako jarraipen naturala da, herri bakarra bailiran, eta batak bestea jotzen daudenez, ez dakigu non amaitzen den bat eta hasten den bestea (hondartzan berdin gertatzen da). Herri batik bat turistikoa, jende gehien erakartzen duena bertako hondartza luze eta atsegina da, baina
|
herriaren barnean
ere badago zer ikusi: Sorkundeko Andra Mari eliza (X XI.ean eraikia eta XVIIIan berritua, dorre barrokoa nabarmentzen da), udaletxe gorrixka, Elurretako Andra Mari edo Andra Mari Agirre ermita (bista politak dituen atsedenleku batean), edota Guruztokia (1776).
|
|
|
Gertatuko den hazkundeaz ari garela, ezin dugu ahantzi Errioxako
|
herrietatik
ere jendeak seme alabak egunero ekarri eta matrikulatu egiten dituela, ezta?
|
|
|
edozein ordutan eta edozein lekutan izango du erabiltzaileak informazio horren berri, hark horrela nahi badu behintzat, eta bilaketa sistemak informazioa aurkitzeko baliabide guztiak eskainiko dizkio. Bestalde, ekitaldiak motaren arabera (literatura, bertsolaritza, antzerkia...) eta izaeraren arabera (lehiaketak, erakusketak, emanaldiak...) sailkatuak egongo dira, baita
|
herriaren arabera
ere. Beraz, bilaketarik egin gabe ere, gertaera egunera sartuz gero, erraza izango da norberaren interesetara egokitutako ekitaldiak aurkitzea.
|
|
|
Cascante, Ablitas, Murchante, Fontellas, Cortes, Cintruenigo, Corella, Arguedas, Buñuel... Erriberatik ezezik Errioxako Alfaro
|
herritik
ere etortzen dira haurrak. Nafar hauei erakusteko 20 irakasle dituzte.
|
|
|
Nik jakin banekielako emakumea nintzela, eta Euskal Herrikoaere bai; baina ipuina, idazle bezala egin nuelako, emakumea noski? eta EuskalHerrikoa... baina beste batzuk emakumezko ez, eta Euskal
|
Herrikoak
ere ez direnbezala...
|
|
|
Artoaren existentziaren ebidentziarik zaharrena, 7.000 urte ingurukoa, Tehuacán ibarrean (Mexiko) aurkitu dute arkeologoek, baina litekeena da Amerikako bigarren mailako beste zentro batzuk egotea. Zereal hori funtsezko artikulua zen maien eta azteken zibilizazioetan, eta zeregin garrantzitsua izan zuen erlijio sinesmenetan, jaietan eta elikaduran; bi
|
herriek
ere esaten zuten haragia eta odola artoz osatuta zeudela. Artorik zaharrenaren biziraupena eta haren hedapena gizakiei zor zaie, haziak bildu eta gero landatzeko.
|
|
|
Zugarramurdiko jendea abisatu zuten sorginen arazoaz eta joan ziren beste hiru
|
herrietara
ere, liburu zaharra ahantzi gabe, haatik, emazte itsusiak ikusten baldin bazituzten ere...
|
|
|
Gurasoek beren haur izurriztatuak bazterrean hiltzen uzten zituzten eta alde egiten zuten nora edo nora, kutsamenaren beldurrez. Hurrengo
|
herrian
ere herioak berdintsu harrapatzen zituen, ordea.
|
|
|
Erraza ez dela, dio norbaitek, ezta osoro
|
herrikoa
ere. Neroni ere erraza ez delakoan nago, baina ez da erraza, batik bat, herri kutsua duen aldetik.
|
|
|
Quebectarrek euren historia, lurra eta hizkuntza dituztela eta etnia bat osatzen dutela eta, hori guztia dela-eta, autodete rminaziorako eskubidea dutela aldarrikatzen badute, cree ek, inuit ek eta gainerako
|
herriek
ere ezaugarri berberak dituztela eta, gainera, oraingo Quebecen lurretan10.000 urtetik gora daramatela erantzuten diete(" Le facteur autochtone au Quebec", Interneten). Azken finean, be ren burua gobernatzeko eskumenak eta tratu duin etaorekatua galdegiten dizkiete bai Quebeceko Gobernuari bai Kanadako Gobernu Federalari.°
|
|
|
1. Erakundeek euskararekiko garatzen dituzten hizkuntz politiken aurkako jarrera eta iritzien existentzia ez da gaur egungoa. Horixe bera, edo antzekoa, gertatu izan da berezko hizkuntza duten beste hainbat
|
herritan
ere. Eta neurri batean ez da harritzekoa, jende askok hizkuntzen aniztasunari buruz diktadura garaian indarrean zegoen pentsamoldea ez baitu erabat gainditu.
|
|
|
Aitzineko egunetako eurialdiaz gainera, marka guziak hautsi zituen tronba batek izugarrizko hondamena erein zuen zona hartan denean. Elizondo osoa hartu zuen urak azpian, eta ibai bazterretako gainerako
|
herriak
ere larri ibili ziren. Alkasoron, Otsango pareko zentral alemanaren presa urratu zuen Urrabiak eta, hondarreko, Zubizabal zubiak ere amore eman behar izan zuen.
|
|
2002
|
|
|
Hortaz, oraingoz egoera horretan ez gaudela esan genezake. Aitzitik, adiera konbentzionaletik haratago, aberastasunaren banaketari erreparatuz, jende ugarik errezesio iraunkorrean dihardu, atzerrian batik bat, baina baita gure
|
herrian
ere. Zoritxarrez gai honek espazio gutxiago okupatzen du komunikabideetan, burtsa, inflazioa, euroa eta ohizko aldagai makroekonomikoek baino.
|
|
|
Ikuskizun honekin dagoeneko aseturik geratu ez bazarete, errepidea zuzen segituz Zudaire (XIII XVII. mendeko San Andres eliza) zeharkatu, hurrengo datorren Barindanon ezkerrera hartu, eta Bakedano
|
herria
ere zeharkatu ostean, parkinean kotxea utzi.
|
|
|
Hasieran, aitonaren etxera joatea da abentura, baserri batera joatea eta animaliekin harremanak izatea. Baina gero, halako batean, ezustean jakingo dute neska horrek eta bere lehengusuak aitonaren
|
herrian
ere bazela pirata oso ospetsu bat, eta gainera litekeena dela haren altxorra herrian bertan ezkutaturik egotea. Hari horretatik tiraka hasi eta ezusteko gehiago bizi ahal izango dituzte neska mutiko horiek, bien artean piraten altxorra aurkitu arte.
|
|
|
Joan den abuztuaren 31rako bukatua izan behar zuten egitamua, baina orain diote irailaren erdirako edo amaituko dutela. Multinazionalaren egoitza guzti guztien geroa definitu beharra daukatenez gero, plan horretan agertuko da Euskal
|
Herrikoarena
ere.
|
|
|
Beste herrialde askotako laborariek bezalaxe, Euskal
|
Herrikoek
ere ez dakite geroan zer gertatuko zaien beren nekazaritza ustiapen familiarrei, eta oso kezkati dabiltza. Izan ere, baldin Europako Batzordeak Nekazaritza Politika Bateratuaren erreformaren proposamenean jaso dituen planteamenduak nabarmen aldatzen ez badira, litekeena da, buruhauste horiek direla kausa, egoera larriak eta mobilizazioak ikustea.
|
|
|
Espainiako Estatuaren laguntzei gagozkiela Hego Euskal
|
Herrikoak
ere hor kontatzen dira, iaz 5.365 milioi euro heldu ziren laguntza zuzenetan eta 1.160 milioi euro landa garatzeko. Bada, oraingo proposamenaren arabera, landako nekazariek edo abeltzainek 1.200 milioi euroko murrizketa izango lukete patrikara zuzenean sartzen duten diruan.
|
|
|
Bitartean, Ipar Euskal Herrian hazkunde industrial txiki bat gertatu zen, Frantziako ekonomiaren berrogeita hamarreko eta hirurogeiko hamarkaden hazkundearen ondorioz. Nekazaritzako eta industriako edo ehungintzako establezimendu txikiei begiratu gabe,
|
herritik kanpo
ere proiekzioa izanen zuten hiru gunezeuden: Donibane Lohitzune inguruko kontserben industria, Mauleko espartinenprodukzioa eta Baionako gunea; dena den, bertako industria gehienak Landetanzeuden.
|
|
|
Hortik aurrera beste emanaldiei buruzko iragarpenak argitaratu ziren. Zaleek entzunaldien berri ematen zuten, eta, haiei esker, emankizunak Bilbon ez ezik, beste
|
herrietan
ere ondo entzuten zirela jakin ahal dugu.
|
|
|
Garai horretan, autonomia estatutuak onartu ziren, eta horrek irratigintzaren deszentralizazio administratiboa ekarri zuen. Horren guztiaren ondorioz, aldaketa batzuk gertatu ziren estatu espainiarreko irrati mapan, baita Hego Euskal
|
Herrikoan
ere.
|
|
|
Kultura industriak diru asko eta asko mugitzen du munduaren lau bazterretan. Kultura nazionalek batasun politikoa sortzen laguntzen dute, baita ha lakorik ez dagoen
|
herrietan
ere (hots, ez batasun politikorik, ez batasun kulturalik edo linguistikorik ez dagoen herrietan).
|
|
|
Honezkero badakizu, ondo jakin ere: hitz potoloak dira kultura aniztasuna eta komunikazioa, baina txikiak herri askorenak, baita geure
|
herriarenak
ere, euskaraz bizi den kolektiboarenak?. Desberdinen artean bizitzea tokatu zaigu, bai geuri, euskaldunoi; baita erdaldunei eurei ere?.
|
|
|
Mataporquera joan ziren teknikariek kalteak ebaluatzeko, gaueko hamaikak baino lehen likido hori ateratzen zen balbula itxi eta ondo doituta ez zegoela egiaztatu zuten. Likidoaren lubakiak, haize gogorragatik, geltokitik gertuko etxebizitzetaraino iritsi ziren, baita Cuena eta Bercedo inguruko
|
herrietara
ere. Larrialdi zerbitzuek eta udal agintariek, ondoren, Mataporquerako 200 auzotarrak, osasun zentroan eta ikastetxean ostatu hartu zutenak, eta inguruko 300 herrietatik, istripua gertatu zen lekutik urrunagoko beste herri batzuetara joan ziren.
|
|
|
Espainiako beste herri askotan gertatzen den bezala (tamaina nahiko txikia dute), Santa María de Palautorderako uraren bilketa azalekoa da. Horrela gertatzen da aldameneko Sant Esteve
|
herrian
ere, kale bakar batek banatzen baititu udal mugapeak, eta Montsenyrekin, ibaiaren ibilguan kilometro gutxi batzuk gorago dagoen 600 biztanle inguru. Azaleko ur bilketak abantaila ukaezinak ditu, baina baita arrisku bat baino gehiago ere.
|
|
|
Inguruko
|
herriekin
ere lanean hasteko asmoak badituzte Iraurgi Lantzenekoek, Azkoititik hasi eta kostalderaino, hau da Zumaiaraino, udalekin turismo alorra lantzen hastekotan baitira.
|
|
|
Eta kezka hori desagertzen baldin bada, euskara bera arrisku handian dago. Honen erakusgarri da Sarako
|
herrian
ere, Axular handiaren herrian, euskal mezarik ez izatea egungo aste bukaeretan. Nik hor ikusten dut benetan euskararen arriskurik handiena, alegia, euskarari orain arte eutsi baldin badiogu gure nahi berezi horri esker eutsi diogula neurri handi batean, baina nahikari hori desegiten bada, euskara bera ere desegingo dela.
|
|
|
gehienez ere herrietako jaietan, bestetan, musean aritzen ginenean edo norbait esneketara edo urketara bidaltzen genuenean, halako uneetarako bakarrik gorde genuen altxor preziatu gisa. Eta
|
herrietan
ere nahiko lan: zenbat aldiz ez ginen atera lasterka Mikel Laboa kantatzen hasi eta poliziak plazan inguratzen gintuenean?
|
|
|
Beste
|
herrietan
ere, Quebecen kasu, garrantzi handia eman zaio etorkin berrien hizkuntz hautuari: frantsesaren aldeko hizkuntz integrazioari, inertziaz ingeles botere tsuaren alde jo ez dezaten.
|
|
2003
|
|
|
herri orok daukala Jainkoa bere erara gurtzeko eskubidea, eta Jainkoak ez zuela inongo herririk bereizi. Eta batzuek Itun Zaharreko Kondaira idatzia izan duten arren judutarrak Moisesena dela uste den Tora delakoa, edota musulmanak Mahomarena dela dioten Korana, kasu, euskaldunak bezala hizkuntza ezagutzen ez zuten beste
|
herriek
ere bazutela Jainkoarekin eginiko Ituna, aldian behin egiten zituzten jatorrizko ospakizunen liturgiatik sortutako ahozko literaturan gorde izan dena. Are gehiago, azkarrago konektatu omen zuten herri hauek Ebanjelioaren espirituarekin Ituna idatzia zutenak baino.
|
|
|
Parez pare Zuaza irla izango dugu, Aldaieta itsas klubaren aurrean. Langara Ganboa
|
herriak
ere ikuspegi polita eskaintzen du urtegi aldera. Bertako eliza ezin da bisitatu, bertan etxe pribatua eraiki baita.
|
|
|
Alde horretatik, oraingo sistema kontuan hartuta, litekeena da aurrerantzean erretiroko prestazioa %25 murritzagoa izatea. Frantziako Estatuko langileak (jakina, baita Ipar Euskal
|
Herrikoak
ere) neurri horien kontra azaldu dira, eta mobilizazioetan dabiltza. Baldin Frantziako neurriek Europa osoa kutsatzen badute, oraingo borroka horren harira iragarri dute dagoeneko greba orokorra.
|
|
|
Frantziako Estatuan prestatu duten erreformak, bistan da, Euskal Herriaren parte bati erasango dio. Nolanahi ere, erreforma hori iritsiko da Hego Euskal
|
Herrira
ere, zeren, Espainiako Estatuan, agendan dute Toledoko Ituna berriz negoziatzea, eta, besteak beste, erretiroa hartzeko baldintzak aztertu nahi dituzte. Datorren urtera arte hauteskunde garaian murgilduak egongo garenez, ziur aski, hala PPko gobernuak, nola PSOE alderdiak, oso alde batera utziko dute kontu hori hurrengo legegintzaldira arte.
|
|
|
Gizarte osoak eboluzionatu du, eta ijito
|
herriak
ere bai. Ez dugu atzean gelditu nahi.
|
|
|
Geroago, XVI. eta XIX. mendeen artean Irunberrik, Urraul Beitik eta Urraul Goitiko hegoaldeak galdu omen zuten beren jatorrizko hizkuntza. Eta hauen ondoren, XIX. eta iragan mendeetan, Longida Agoitz eta Urraul Goitiko erdialdea eta iparraldea erdaldundu ziren, baita Erronkariko Burgi
|
herria
ere. Zaraitzuko euskara oso abiadura handian galdu zen.
|
|
|
Harresia garai horietako herrien ezaugarri orokorra izan zen Europan eta Gipuzkoako aztarnategi guztietan ere harresien arrastoak aurkitu dituzte. Leku batzuetan ingurunearen elementu naturalez baliatu ziren defentsarako eta harresiek eremuaren zati bat bakarrik babesten zuten, baina badira perimetro osoa harresiz inguraturik zuten
|
herriak
ere. Harresiek bi metro eta erdiko zabalera zuten, harriz eta lurrez eginak, eta gainaldean zurezko egitura bat eransten zioten; horretaz gain, lubaki eta lubanarroz osaturiko defentsa lerroak ere egiten zituzten bertako biztanleek, asko kostata dudarik gabe, itxitura hauek oso handiak eta ikusgarriak baitziren kasu batzuetan.
|
|
|
Norbaitzuk ziren. Orain, egun esan nahi dut, bai hemen eta ziurrenik, bai han (oraingo
|
herriek
ere hiri bihurtzeko arriskua baitute) anonimoak dira gehienak, eta ez direnak, asko, latoso galantak.
|
|
|
Nere ustez, ohitura hau zuen
|
herrietan
ere ezaguna izango da; beharbada, kantuaren hitzak eta doinuak aldaketaren bat baino gehiago izango dituzte. Zeintzuk?
|
|
|
zaintzale bipilek berehala ezezkoa eman zezaten. Ez zen beraz nehon, ez Euskal
|
Herrietan
ere, lekuko hizkuntzetan mezarik ematea zilegi izan.
|
|
|
Hurrengo hilabeteetan ere, astean zehar 18:00etatik 20:00etara egongo da zabalik Getxo Bizia plataformako egoitza. Erromon eta gainontzeko
|
herrietan
ere, hilean egun bat edo bitan, agiria tramitatzea aurrikusten ari dira.
|
|
|
Pentsatu zuen pertsona inportanteak zuztarrik gabe hiltzen direla, asko pentsatu gabe hiltzen direla, edonon. Askozaz egokiagoa izango litzateke herri txikiago batean hiltzea edo
|
herria
ere ez den batean hiltzea; auzune batean, esate baterako. Hartara, entziklopedia batean sekula agertuko ez ziren herrien izenak agertuko lirateke.
|
|
|
Herria perfektua ez zen arren, azpildarrek atsegin zuten, oro har, aingeruen eta deabruen arteko antzinako gertakizun hura; atsegin zuten, bai, herri demokratiko bat izatea. Baina, nola Israelgo herriak egin behar izan zuen bere desertuko zeharkaldia, halaxe egokitu zitzaion Azpilgo
|
herriari
ere, izua eta zapalkuntza nagusitu zirenean bertan, don Paulinoren sermoi sutsu bezain errukigabeak oinarri, don Patrixiorenak, don Julio eta don Julianenak... eta don Esteberenak batez ere, eliza eta aginte politikoa bat eginik...
|
|
|
Azpilen etxeak eraikitzen hasi ziren urte berean, lehorte handia izan zen bertan, baita inguruko
|
herrietan
ere; hurrengo urtean, berdin; baita hirugarrenean ere, eta gosetea izan zen hiru urte beltz haien ondorioa. Baina Azpil zementuaren erresuman sartu berri zuen don Justinianok, eta honek bazuen, bai, hartarako erremedioa, halako suertez, non halaxe mintzatu baitzitzaien herritarrei:
|
|
|
Eta hi ere, horrelaxe. Nik bai baitakit hi bizirik hagoela, eta artizarretik inoiz baino gehiago maitatzen gaituala Miren eta biok, baita Azpilgo
|
herria
ere, Jesusen Bihotz horrek bezalaxe, Jesusen Bihotz handi horrek bezalaxe, Txomin...
|
|
|
Bizirik iraun ahal izateko behar dituen ikasgaiak. Historia funtsezkoa da subjektu historikoa, bere jatorria, gertakaririk erabakigarrienak definitzeko; gizabanakoak, ezta
|
herriak
ere, ez baitatoz ezerezetik, baizik eta beste izaki edo beste izaera batetik. Giza erkidego gisa ulertu eta erlazionatzeko modua:
|
|
|
Industriagintzako aroan bizi da une honetan Nafarroa eta burubidez gizarte hiritartua da
|
herrietakoa
ere. Ideia eta ohiturek ez dute garai bateko hesirik aurkitzen komunikabide oroko rren sarean. Hori dela-eta, begirada zabalez ikusi behar da hizkuntzaren arazoa behin behineko egoera hertsian itsutu gabe.
|
|
|
Eguerdi aldera Bermeoko portuan ez zen giro. Ez eta
|
herrikoan
ere.
|
|
|
Asko ontzietan Gipuzkoatik erretiradan etorritakoak. Eta
|
herrikoak
ere batzuk –duda egin zuen– Bakoitzak bere lekuan bere bandera ipintzen du, baina hemen, legezko biak.
|
|
|
Egik negar higatik eta hire erkideengatik. Hire
|
herriagatik
ere, nahi baduk, baina ez egik negar egin joanak direnengatik. Ez dik merezi.
|
|
2004
|
|
|
Ohar batekin, aukeran: Euskal Herriak ez, izaki bat izanen balitz bezala haren osotasunean harturiko herri honek ez, euskal gizarteko zati aurrerakoi eta ezkertiarrek, demokrazia ireki eta sakona nahi omen duten sektoreek, Euskal
|
Herrirako
ere herri guztietarako defendagarri diren eskubideak irabazi nahi dituztenek hartu lukete erantzukizun zama nagusia. Gure jendartea anizkor, aldakor, kulturalki aberats, kritiko, euskaldun, eleaniztun, justu eta abegikor nahi dutenek hartu behar dute erantzukizuna, eta ez, aldiz, jendarte kontserbadore, egoista eta uzkurrean eroso sentitzen direnek.
|
|
|
Uribe Kostan bai euskara bera bai bertoko hizkera indartsuen dabiltzan herriak Mungiari begira bizi direnak dira, hots, Lemoiz, Jatabe Maruri, Laukiz eta Gatika »biztanle gutxien daukaten lau
|
herriak
ere badira, bidenabar». Bestela esanda, zenbat eta ekialderago, orduan eta osasuntsuago euskara.
|
|
|
Franco ondorengo garaietan sortu zen ikastola, 20 ikasle eta irakasle batekin. Ondoren, kopuruak gora egin zuen eta inguruko
|
herrietan
ere ikastola gehiago sortu ziren, Oionen, Bastidan, Samaniegon eta Eskuernagan. " Baina une batean, ikastola baten aldeko apustua egin behar zela ikusi zen, indarrak oso sakabanatuta zeudelako.
|
|
|
Garai hartan, Ninyolesek erakutsi zigun kontzeptuaren jatorria jakin genuen. Charles Ferguson zen hitzaren aita, Fishmanen lagun mina, eta Euskal
|
Herrira
ere etorri zena 1987an, Mundu Biltzarrera. Egia da orduan diglosia zela eta, jirabira handiak ibili genituela eta gure artean ere eztabaida latzak izan zirela.
|
|
|
Indiatik 45 pertsona etorriko dira ikuskizunak eskaintzera eta hango txotxongiloekin »batzuk Indiatik sekula atera gabeak» musika tresnekin eta maskarekin Indiari begira leihoa erakusketa paratuko dute. Hogeita bost konpainia (Euskal Herrikoak, Aragoikoak, Valentziakoak...) 140 emanaldi eskaintzera hurbilduko dira Tolosara eta baita Iruñeara, Sestaora eta Gipuzkoako hainbat
|
herritara
ere. Gu liluratzeko prest.
|
|
|
Eta etorri eta Nabarnizen eragin du: dudarik gabe familian, eta, maiz, baita
|
herrian
ere. Emigratu zuen euskaldunaren historia azterkizun da oraindik hemen.
|
|
|
Nire
|
herrian
ere, Ekidazun, aupadaka, dantzan eta kantuka ari dira, jaioparri dagoen urteari agurka.
|
|
|
Naziotasun ororen monopolioa eskutik daukanaren eredu baita halakoa. Euskaldunok, eta gure antzera dauden
|
herriak
ere bai, kanpoko etsaien beharra omen daukagu barruko miseriak estaltzeko. Oso ezaguna dugu arrazoibide hori, honek arrazoitik ezer izatekotan.
|
|
|
Galderak izenaren eta izanaren arteko auzia planteatu nahi du, izenak ezertarako balio baldin badu behintzat. Ez al da aldrebesa herri honi Euskal Herria esaten jarraitzea, euskararen herria bezainbat erdararen
|
herria
ere baldin bada. Ez dakit zer iritziko liokeen Euskaltzaindiak, Salaburu tarteko, honako deitura berri honi:
|
|
|
Aurreratzean beraz, foru legeak eta euskara ikuspegi teokratikoaren baitako atalak baino ez dira izango. Etsaiak, arrotzak, erbestekoak izango dira baina
|
herriaren barruan
ere agiriko dira. Bertso hauen bidez, seinalatzen da zertan zetzan jatortasuna eta gainerako guzti guztia erbestetar gaiztotzat hartu litza
|
|
|
Hurrengo taula honetan ondo antzematen da. Euskal Herriko garapen hau Hernaniko
|
herrian
ere gertatu zela.
|
|
|
g. Komertzio bankuez edo beste finantza entitateez ari bagara, bere gordailuen jatorriaren parte inportantea, bere kartera estrategia eta kreditu bolumenaren proportzio esanguratsua
|
herriari
ere lotuta egon behar dira.
|
|
|
Trakzio mekanikodun ibilgailuek eragindako udal zergen arteko ezberdintasunen muturreko adibideak dira, Ceuta, Melilla, Soria, Zamora, Caceres eta Iruñea hiribururik merkeenak baitira; Bartzelona, Lleida, Donostia, Bilbo, Kordoba, Tarragona eta Girona, berriz, garestienak. AEAren arabera, tarifen arteko aldeak ez dira bakarrik erkidego desberdinetako udalen artean, baita probintzia bereko
|
herrien artean
ere. Robledo de Chabela udalerria Madril hiriburua baino zazpi aldiz merkeagoa da.
|
|
|
Elgetakoek gehiagotan gozatuko duten arren, kontuan izan behar da 15 kilometroren bueltan 100.000 biztanle bizi direla. da inguruko
|
herrietatik
ere jendea etortzea Kafe Antzoki honetara. Kontzertu leku aproposa, antzerkirako ondo prestatua, egoteko leku elegantea:
|
|
|
" finlandais" eta" finnois" frantseseraz;" finlandés" eta" finés" espaiñeraz. Beste
|
herritan
ere, bestalde, gauza bera gertatu izan da: " vasco" hitza ezagutzen da kolonialisten bidez, eta ez" euskalduna";" Vascongadas" eta ez" Euskal Herria".
|
|
|
Lagun nituèn nerabezaroko mutilak, bai eskolakoak eta bai
|
herrikoak
ere, neskei buruz mintzatzen ginen sarri askotan. Baina gure arteko elkarrizketa haiek, ehuneko handi batean, zabarrak izaten ziren, baita iraingarriak ere, nik uste, neska normal batentzat:
|
|
2005
|
|
|
Hego Euskal
|
Herrira
ere hedatu nahi dute euren kantatzeko modu berezi hori; izan ere, Hegoaldean ere, xiberotar sustraiak dituen abestia entzuteko publikoa badutelakoan dira eta euren kanta zaharrak mugaren bestaldera eramateko beldurrik ez dutela azpimarratu digu. Hala ere, askok, oraindik ere, museoko pieza gisa hartzen duela iruditzen zaio eta gehiago erabiltzen dutela zerbait egiteko materia bezala, adibidez musikatzeko.
|
|
|
Pirinioetatik haratagoko hainbat
|
herrira
ere bazoaz...
|
|
|
«Herri normalizatu batean, alderdi eskuin kontserbadorea, aurrerakoia eta ezkerreko erradikala behar dira. Gure
|
herriak
ere normala izan behar du. EA alderdi aurrerakoia eta sozialdemokrata da, EAJtik ezberdina.
|
|
|
Pertsona eta familia bakoitzaren izaera desberdinak dira eta herriak egiten duen harrera ere, kasu guztietan ez da berdina. "
|
Herrikook
ere badugu nolabait ongi etorria egiteko ardura. Guk etxean jokatzen dugu, abantailarekin eta ongi etorria egitera joaten bagatzaizkie herrira etorri direnei, asko erraztuko diegu bidea", dio Alvaro Gastonek.
|
|
|
2 Erregistroaren udalen izenak, baita udal bakoitzeko
|
herriena
ere; herriren batek izena aldatu badu edo izen bat baino gehiago izan badu, Erregistroa eratu zenetik herri horrek izan dituen izen guzti guztiak adierazi behar dira.
|
|
|
21 Bermeo nekazari
|
herria
ere bada, eta Sollubeko maldetan hainbat baserri dago, batzuk berri.. beste batzuk zahar.
|
|
|
Sareko parte hartzaileek beren proiektuak prestatzeko, beren artean komunikatzeko eta beren esperientzia partekatzeko tresnak dituzte. Etorkizuneko i loturentzako baliabide metodologikoen zentroa ere bada plataforma hori, eta, sustatzaileen itxaropenak betez gero, Afrikako eskualdeak eta
|
herriak
ere sar ditzakete.
|
|
|
“Teléfono el bulli” bilaketaren bidez erreserba telefonoa lortzen da, hiria edo probintzia jarri beharrik gabe. Jatetxe gogokoenak “Frontoia” izena badu, baliteke
|
herria
ere adierazi behar izatea: “Madrilgo frontoiko telefonoa”.
|
|
|
Iñesek esplikatu zidan Orthetrum coerulescens gutxi dagoela munduan, eta Europan bakarrik, eta oso gutxi Europan ere, eta esan zidan gure
|
herrian
ere badaudela, baina oso oso oso gutxi. Ze gure herria Europa da.
|
|
|
Ze mundua oso handia da eta gure herria ez hainbeste. Bueno, nahiko handia da gure
|
herria
ere, baina ez dut uste bi edo hiru libelula urdin baino gehiago egongo denik. Lau igual, baina gehiago ez.
|
|
|
Eta ez da nahiko genukeen bezalakoa... Naturako izakiek oro bezala, hizkuntzek eta
|
herriek
ere beren" sell by date" dute (hau ingelesez esan dit birritan, ez oso ahoskera onaz, eta gaztelaniazko itzulpena erantsi du: " tienen su fecha de caducidad").
|
|
|
Seiabideko
|
Herrikoa
ere ikusten dut pasaeran; mastan beti ikurrin galanta zintzilikaturik. Baina sekula ez naiz bertaratu, ate ondoko deiak eta oharrak irakurtzeko, adibidez.
|
|
|
Baina zer dio herriak? Nik
|
herriari
ere gauza asko dauzkat aurpegira botatzeko. Herri honetan, euskararen normalizazio batera iritsi nahi badugu, hemen denok egin behar dugu ahalegin bat.
|
|
|
Gure
|
herrian
ere asko dira sinesmenik ez, baina justiziaren, euskararen eta autodeterminazioaren alde lan txalogarria egiten dutenak.
|
|
|
Bizkaitik kanpora ez da inon izurri hori sartu, zorionez. Ez eta bizkaieraz mintzo den Gipuzkoako eta Arabako
|
herrietan
ere.
|