|
2000
|
|
|
Gainera, Hego Euskal
|
Herrira
mugatuko garenez, emisio esparru desberdinekokanalak aurki daitezke aldi berean lanean: Estatu espainiar osorako ari direnak (TVE1, TVE2, Canal Plus, Antena eta Tele), Euskal Herri osoa kontuan hartzen dutenak (ETB1 eta ETB2) eta, azkenik, telebista lokalak deiturikoak, beren seinalearen igorpena herri, hiri zein eskualde batera mugatzen dutenak (Tele Donosti, Canal Bizkaia edoTele bezalakoak).
|
|
2004
|
|
|
Kontzeptuen edukien azterketatik ez da balio adoktrinatzaile gordinik inon aurkitzen. Hego Euskal
|
Herrira
mugatu ohi den lurraldetasun eredu bat antzematen da inplizitu, euskararekiko interes bat (baina Antzinaroan bukatzen dena), eta gainerakoan garai desberdinetako datu sozial, politiko, ekonomiko eta kulturalak daude, hobeki edo okerrago laburbilduta, baina aski modu neutralean aurkezten direnak. Beraz kontzeptu historikoak ez daude helburu finalista bat iradokitzeko antolatuta (demagun Euskal Herriaren historia askatasunaren aldeko borroka konstante bat izan dela frogatzeko, edo kontrara Euskal Herriaren historia betidanik Espainian kokatu dela adierazteko).
|
|
|
Ingurune hori zergatik den Euskal Herria (eta ez euren udalerria, probintzia, EAE, Espainia edo Europa) ez da argitzen. Inplizitu doa Euskal Herria izeneko lurralde bat dela, nahiz gero ez den bere hedadura inon zehazten eta de facto Hego Euskal
|
Herrira
mugatzen den kontzeptuen egitarauan. Ikasgai honek susta ditzakeen euskal balioen artean. Euskal Herriaren historia hobeto ezagutzeko interesa eta jakin mina sortzea?
|
|
|
Egun Euskal Herrian dauden hiru eremu politiko administratiboen ereduak (EAE, Nafarroa, Iparraldea) lehenago historiaren arlo batzuetan suma daitekeen joera hirukoitz hori reifikatzera daramatza historialari batzuk, ahaztuz egun bezain markatua sekula ez dela izan tripartizio hori. Hego Euskal
|
Herrira
mugatuz Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa artean, adibidez, iraganean antzekotasun eta harreman instituzional handixeagoak zeuden Nafarroa Garaiarekin baino, bai, baina hiru probintzien arteko lotura ez zen inondik egungoa bezain sendoa, eta halaber Nafarroa Garaiaren urrunketa beste probintziekiko sekula ez da egun bezain markatua izan. Beraz kontu eduki behar da, bestela oso erraz aditzera eman daiteke EAE eta Nafarroa egun bi autonomi erkidego badira sakoneko arrazoi historikoengatik dela, ene ustez, aurrekariak aurrekari, askoz gertukoagoa den espainiar Trantsizioa egin zen moduak finkatu zuenean ekidinezina ez zen bereizketa hori.
|
|
2007
|
|
|
Horren bidez, pertsona batek naziotasun lotura estatu batekin baino gehiagorekin izan dezake. Konstituzioan, naziotasun bikoitza Iberoamerikako herrietara edo Espainiarekin lotura berezia duten edo izan duten
|
herrietara
mugatu da. Horrez gain, espainiarrei baimena ematen zaie herri horietako naziotasuna eskuratzeko sorterriko naziotasuna galdu gabe, baita herri horiek beren herritarrei elkarrekiko antzeko eskubiderik aitortzen ez dietenean ere.
|
|
2008
|
|
|
Egun osoko jarduna izanen dute aranztar gazteek eta ziur baserrietako eskea bukatu orduko egunaren argi printzak itzaliak izanen direla, baina ez hala bestarenak. Arantzan baserri aunitz badira eta hortaz ibilbidea luzea izanen da, baina egia dena da inauteriak ez direla soilik
|
herrira
mugatu behar eta baserriak ere herrikoak direla.
|
|
2009
|
|
|
Eztabaidatzera sartu gabe: Mirande eta Txillardegi bezain bi autore diferentek garai batean Eliza katolikoari egin dioten kritika bat, Euskal
|
Herrira
mugatzeko, transzendentziarik eza izan da. Beraz, egin eginean, bateko erlijioa, jainkozkoa (zinezkoa), besteko eliztarrari kontrajartzen zioten.
|
|
|
Globalizazioaren kontrako borroka daramatenekin bat eginez, erran nahi duzu abertzaletasuna ere dinamika horretan ikusten duzula eta abertzaleen kezka ez duzula Euskal
|
Herrira
mugatzen?
|
|
2010
|
|
|
2008tik, erlezaintzako elkarte britainiarra 3.000 bazkidetik 15.000 bazkidera igaro da. Hedapen hori ez da hiri txikietara edo landa
|
herrietara
mugatzen: Londresek 5.000 kide baino gehiagoko erlezainen elkartea du.
|
|
|
Oso prozesu garrantzitsua, ondorio nabarmen eta sakonak utzi zituena, baina, gure ustez, behar eta merezi zituen azterketak baino gutxiago jaso dituena. Aztergaia Hego Euskal
|
Herrira
mugatu dugu, oso ezaugarri propioak dituelako. Ipar Euskal Herriak jasotako immigrazio oldeek, berriz, bestelako jatorria eta bestelako arrazoi politiko, ekonomiko eta kulturalak izan dituzte, aparte tratatzea eskatzen dutenak.
|
|
2011
|
|
|
EHUko zoologoa da, eta saguzarrekin lanean bakarka hasi bazen ere, jendea erakarri, eta talde handi bat ari da osatzen animalia horien ikerketaren inguruan. Nabarmentzekoa da Euskal Herriko saguzar koloniekin egin duen lan handia, baina Aihartzaren lana ez da Euskal
|
Herrira
mugatzen, hainbat tokitako talderekin ari baita lanean. Valentzia inguruko saguzar arrainjalea izan da Aihartzaren ikergaietako bat, esate baterako, eta Europako ekialdean ere egiten ditu lanak; Georgian, adibidez.
|
|
|
Zehatz mehatz hori zein moral den, gotzainen kasuan aise asmatzen da; zein izan liteke, ordea, pentsaera ez edo anti erlijiosoetan? Argumentazio hori ez da Euskal
|
Herrira
mugatzen. A. Huxley arrazoi berorretaz baliatu da gerraren aurka, eta bera bai, pazifismoaren oinarrizko printzipio hori justifikatzen saiatu da, gero maiz errepikatu den era honetan:
|
|
|
ikuslegoaren bateratzea da egungo proiektu estrategikoa. Bilbo metropoli txiki bat izan zitekeen, bizitza eta kultura ulertzeko modu anitzak gainjarriz, hiriaren maila desberdinetan begirada desberdinak onartuz; ordea, bere murruen artean ezkutatzen den irudi bakarreko
|
herri
mugatuan bihurtzen saiatzen ari da, batera edo bestera begiratu, luxuzko maketak erakusteko kapaza besterik ez dena.
|
|
2012
|
|
|
Zehatz mehatz hori zein moral den, gotzainen kasuan aise asmatzen da; zein izan liteke, ordea, pentsaera ez edo anti erlijiosoetan? Argumentazio hori ez da Euskal
|
Herrira
mugatzen. A. Huxley arrazoi berorretaz baliatu da gerraren aurka, eta bera bai, pazifismoaren oinarrizko printzipio hori justifikatzen saiatu da, gero maiz errepikatu den era honetan:
|
|
|
Izan ere, Lapurdik, Nafarroa Behereak etaZuberoak herritarrak galtzen jarraitzen zuten bitartean, gainerako herrialdeetanegoera aldatzen hasi zen. Edonola ere, begirada Hego Euskal
|
Herrira
mugatu arren, herrialde eta eskualdeen arteko errealitateak diferenteak izan zirela kontuan izanbehar dugu. Nafarroa Garaian, esaterako, immigrazio fluxu esanguratsurik ez zengertatu XX. mende erdira arte, eta orduan ere gainerako herrialdeetan baino etorkingutxiago iritsi ziren (ik.
|
|
|
1796an, Espainiako Gortean euskal Foruen antolakundearen oinarri juridikoak aztertzeko batzorde berezia antolatu zen. Ondoren, 1802an, Espainiako historiarako errege akademiak Diccionario Geográfico Histórico izeneko ikerketa lana, hego Euskal
|
Herrira
mugatuz, Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroako hiztegiak argitaratu zituen. Jakituri handiko informazioaren artean, honako ideia nagusiak ere zabaldu zuten:
|
|
2014
|
|
|
Maite> dugu> mundua. Kantuak garbi uzten du Arestiren kezkak eta salaketak ez zirela Euskal
|
Herrira
mugatzen. Hego ipar ar datzen arteko gatazka eternala koplatara ekartzen du, sotil eta garbi, epelkeriarik gabeko bertsoetan.
|
|
|
Izan ere, euskal nazionalismoak naziotasuna definitzeko moduan izandako bilakaera aztertzea da lan honen xedea. Azterketaren eremua Hego Euskal
|
Herrira
mugatzen da; eta denbora tartea euskal nazionalismoaren sorreratik ezkerreko abertzaletasun berria finkatu artekoa da, XIX. mendearen amaieratik 1970eko hamarkadaren bukaera aldera3 Aldi berean, aztergaiaren zabalera kontuan hartuta, haren erpin guztiak behatu beharrean, nazionalismoaren ikuspegitik aztertu nahi dugu gaia, eta, horretarako, arreta abertzaletasunaren diskurtsoan eta ikuspegi teori... jarriko dugu.
|
|
|
Hamabostaldia, baina, ez da
|
herrira
mugatuko, eta txangoak ere egingo dituzte. Ziortzako monasteriora irteera egingo dute eguenean (Bolibar, Bizkaia), eta hilaren 14an, Aramaio ezagutzeko egun erdiko bisita egingo dute.
|
|
2015
|
|
|
1 Hilak eta hilen mundua, 2 Hilen agerpenak eta arima herratuak, 3 Eskeak eta hilen bisitak, 4 Hartuemanak, eskaleak eta emaileak. Gai horren lantzeko, ez ditu ikerketak Euskal
|
Herrira
mugatu bainan mundu zabaleko iturriak ere baliatu, heriotzaren inguruko usteak eta sinesteak unibertsalak baitira. Liburu munttoa, zuri tabeltzezko argazkiz ere apaindua (138 orrialde, 19 euro).
|
|
2016
|
|
|
barne eta kanpo autodeterminazioa hainbat ahalegin egin dute autodeterminazio printzipio horren indarra apaltzeko eta mugatzeko. Horiek horrela, estatu izaera duten herrien aldetik horiek baitira nazioarteko erakundeetako eragile nagusiakkanpo autodeterminazioaren printzipioa kolonia izaera zuten
|
herrientzat
mugatu nahi izan da. Hasieran herri horiei soilik aitortu nahi izan zitzaien nahikoa zilegitasun nazioarteko zuzenbidearen arabera estatu independente bat bihurtzeko.
|
|
|
Funtsean, atal bakoitzak bere baitako pertsonaiaren izena dakar titulutzat. Historiak ez dira Euskal
|
Herrira
mugatuak. Hego Ameriketaraino goaz.
|
|
|
Politikan, laboratzan, ainitz alorretan bezala handiek beti atsegin izan dituzte ttipiak, nola otsoek ardiak. Garaia da Euskal
|
Herri
mugatu honetan elkargo bakar batek gure indarrak bil ditzan; gu, ardi ttipiak ez gaitezen beti bildots geldi, harraparien aztaparretan.
|
|
2017
|
|
|
Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Nafarroa, Baxenabarre, Lapurdi eta Zuberoa. Hots, jeltzaleek Euskal Herriarentzat zuten asmoa ez zen Hego Euskal
|
Herrira
mugatzen.
|
|
|
E.B.: Gatazka ez zelako Euskal
|
Herrira
mugatzen. Frantziako toki anitzetan ere bazen gisa hartako gatazka.
|
|
2018
|
|
|
Taxi bus zerbitzua den heinean, pertsona bat baino gehiago jaso ditzake aldi berean, eta norbera bizi den tokira eraman. Zerbitzua
|
herrira
mugatuko da, ez da kanpora irtengo, eta oinarrizko bi tarifa izango ditu: Zarautzen eta inguruko auzoetara joateko, 2 euro balioko du, eta Talaimendirako bidaiak, 3,5 euro.
|
|
|
liburu bat ekoizten den momentutik erosleak eskuratzen duen arte, banaketa saretik eta dendatik pasaz, fundazioaren enpresek zeresana dute produktuaren kate guztian. Eta kasu batzuetan banaketarenean nabarmen ez da Euskal
|
Herrira
mugatzen den indar posizioa. Presentzia hori baliatu zuen taldeak berriz ere bestelako kultur politikak eskatzeko.
|
|
2019
|
|
|
BEhIn BEhInEKO lAnKETA, ZEnTSUETAn ETXEKO ERABIlERARI BURUZ JASO DIREn DATUEn BIDEZ ❙ horrela, bada, orriotan egingo dugun ahalegina hego euskal
|
herrira
mugatuko da, udalerri mailan landuko dugu (ez ditugu atzemango, hortaz, auzo edo udalerriz beherako guneetan dauden arnasguneak) eta, oraingoz, zentsuek etxeko erabilerari buruz jasotako datuetan oinarrituko da gehienbat (nahiz eta kale erabileraren inguruko aipamen batzuk egingo ditugun aurrerago).
|
|
|
Taberna
|
herria
mugatzen duen errepidearen amaieran dago, azkeneko etxearen ondoan. Urte asko izango dira hor dagoela, baina orain dela bi aste arte ez nuen sekula bertan erreparatu.
|
|
2020
|
|
|
Tokiko merkataritza laguntzeko ekimena aurkeztu du Artziniegako Udalak. Zehazki," lagun ezkutua" jolasa egingo dute, baina
|
herrira
mugatuta. Tokiko erakundeak azaldu duenez, herritar batek proposatu zien ideia, aurtengo urtea berezia dela eta.
|
|
|
Mugikortasuna norbere
|
herrira
mugatuko da lehen fase honetan
|
|
2021
|
|
|
Nondik hasi, baina? Oraingoz, Hego Euskal
|
Herrira
mugatu dute ahalegina," baliabide faltagatik eta aurrekontua txikia delako", aitortu du Muguruzak. Dena den, Euskal Herri osora zabaltzea da ideia:
|
|
|
Langabeziaren igoera ez da Euskal
|
Herrira
mugatu; Europako Batasuneko herrialde gehienetan neurriak hartu dira COVID hedapenari aurre egiteko, eta horrek kalte egin dio jarduera ekonomikoari. Ondorioz, EBn %7, 2tik %7, 8ra egin du jauzi langabezia tasak azken hiruhilekoan, eta 1,1 puntu azken urtean, Euskal Herrian egin duenaren erdia.
|
|
|
Pasa den urtean, arauek Urnietarekin muga egiten zuten
|
herrietara
mugatu zituzten zikloturisten irteerak. Gaur, ia denek, itsu itsuan onartuko lukete halako arintze bat itxiera neurrietan, Hernanira, Andoainera edota Lasartera joateko aukerak ikaragarri handitzen baitu bizpahiru ordu lan saio bat egiteko aukera.
|
|
|
Euskal Herriaren alegoria moduan interpretatzen den eszenatoki unibertsala, boteretsua, interesgarria.
|
Herri
mugatu eta mugagabe horretan isolatuta dago mundua eta isolatuta daude munduaren baitako mundu txikiagoak –Albania auzoa–, eta handik kanpoko paisaia bakarra, Europako hirien, biblioteka unibertsalaren, libertate ia posibleen eta bestetasunaren eszenatokia: Hanburgo.
|
|
2022
|
|
|
Italian ere ur eskasia handia da bost eskualdetan: «Larrialdi egoera ezarri behar izan dute, eta
|
herrietan
mugatu egin dute uraren erabilera. Frantzian ere antzeko neurriak hartu dituzte», azaldu du Europako Berrikuntza, Ikerketa eta Kultura komisario Mariya Gabrielek.
|
|
2023
|
|
|
Egoera horren aitzinean, Euskal Elkargoak martxoan plantan jarri duen mublatu turistikoen zerga berria, 24
|
herritan
mugatua, lurralde osoan aplikatua izan dadin galdegiten du. Urtero eraikitzen diren bigarren egoitzen zenbakia 150etara mugatzea eskatzen du, bai eta turismorako alokatzeen zerga abantailak ttipituak izan daitezen, urte osorako alokatze moderatuak bultzatuz.
|
|
|
«Frantziako zein Espainiako estatu zapaltzaileen makineria errepresiboa» salatu dute aurkezpenean, baina ez dute Euskal
|
Herrira
mugatu, «kapitalismoaren atzaparren pean dagoen munduko edozein txokotan ezaguna den errealitate komuna baita». Horren barruan kokatu dituzte egungo egoera ekonomikoa eta gobernuen neurriak ere:
|
|
|
" Beharbada, euskararen kontrako erasoek izango dute eraginik, baina joera lehenagotik ere bazetorren", gaineratu du. Argitu dutenez, egoera hori ez da Zornotzako
|
herrira
mugatzen, marko orokor batean, Euskal Herri osoan, igarri dute joera hori.
|