|
2000
|
|
|
Laburbilduz," Euzkadi" k zazpi garaipen, berdinketa bat eta porrot bakarra jasan zituen. Honen ostean selekzioa Parisera itzuli zen, non lehen bajak ezagutu baitzituen, zenbait jokalarik Euskal
|
Herrira
itzultzea erabaki zuelako. Halere, gehienek beren misioari eutsi eta nahiz eta ordurako europar taldeetatik eskaintza franko jaso, baturik jarraitu eta beren bira amerikar lurretara eramatea erabaki zuten, 1937ko urritik aurrera.
|
|
|
\ 1969: Euskal
|
Herrira
itzuli zen, Hondarribira.
|
|
|
\ 1971n Euskal
|
Herrira
itzuli zen.
|
|
|
Idazle bat, Rob (Robert Taylorren omenez), bere
|
herrira
itzultzen da 40 urteren buruan, omenaldi bat egingo baitiote bertan: seme kuttun izendatu eta holako...
|
|
|
Fidel Ameriketan bizi den euskalduna da, gaztetan hara joandakoa. Euskal
|
Herrira
itzultzea erabakitzen duenean, berriz, gerrarako bidea ere pizten ari da eta orduan hasten da eleberria. (Egunkaria)
|
|
|
Argentinara joandako bi euskaldunen arteko maitasuna kontatzen digu. Hauek Ameriketan ezagutu ondoren, Euskal
|
Herrira
itzuli eta bertan bere seme alabekin bizitakoen berri ematen digu. Belaunaldi ezberdinen bizipenak harira ekarriz, eta historiaurreko gizakiei erreferentzia eginez, unibertsaltasuna aldarrikatzen saiatzen dela dirudi.
|
|
|
aurrena pikatxatortilla eta tripotxak, ondoren arkume errea entsalada ugariarekin eta, menu beti berdina bukatzeko, mamia. Afari apala baina borondate onekoa, eta hiriburuan bizi nintzenez geroztik
|
herrira
itzultzeko izaten nuen aitzakia bakarrenetakoa; mahaikideetan, berriz, denetarik: urte batean gozogilearekin egokitu eta joan den mendeko konfiteroenlangintza azaldu zidan; hurrena herriko etnografoarekin, eta bertako harrespil etatrikuharrietan egiten ari ziren indusketen berri eman zidan.
|
|
|
ni neu izatera etorri naiz. Zukua aterako diot Irlandako egonaldi honi, azken tanta ere zurrupatuko dut, eta ez diot iraganari so egingo Euskal
|
Herrira
itzuli arte. Eta orduan Rocíorekin gogoratuko naiz, eta nire askatasuna aurreiritzirik gabe gauzatzen ari naizen bidaia honekin.
|
|
|
Eta, hala, noiz eta aita
|
herritik
itzuli eta bere langelarat bakartu baitzen, atean jo nuen, eta hark sartzeko erran zidan.
|
|
|
1955ean beste gertaera adierazgarria ere badugu: Jokin Zaitegik, Euzko Gogoa12 etxean argitaratzeko asmoz, Guatemalatik Euskal
|
Herrira
itzultzeko erabakia hartu zuen. Euzko Gogoa ren historia, ostera, 1949an hasi zen; urte horretan, Zaitegik, Andima Ibiñagabeitiaren laguntzaz, euskara hutsez eta goi mailako eduki kulturalez egindako aldizkari bat argitaratzeari ekiten dio, honela, urte horietan euskal kulturaren proiektu aitzindaria izango den lana aurrera eramanez.
|
|
|
Zaitegiren Euskal
|
Herrira
itzultzeko erabakia, nolabait, garai berrien iragarpen bezala ere azter daiteke. Erabaki horren atzean justifikazio pertsonalak izan arren —Zaitegiren ama bakarrik bizi zen Arrasaten eta honi laguntzeko gogoa azaldu zuen idazleak—, egoera politikoaren aldaketa txiki batzuen inpresioa ere sor zitekeen, zabaltze eskas batena.
|
|
|
Beste zazpi urte iraungo zukeen lanak guztira. Nire gogoa, ordea, Euskal
|
Herrira
itzultzea zen, baita hara joan aurretik ere. Ez nion eskaintza onartu.
|
|
2001
|
|
|
1977ko martxoaren 24an Hego Euskal
|
Herrirat
itzuli eta Nafarroan senadore hautatu zuten, baita herrialde horretako legebiltzarreko kide ere. Bertan zenbait aldizkari, kirol elkarte edota ikastolaren sorreran parte hartu zuen.
|
|
|
Baino Coleridge ren The Ancient Mariner poemak, jada, beste zerbait adierazten digu. Poema hori, azken baten, poema biribila da, pertsonaia bere
|
herrira
itzultzen da, bidaia gogorra egin ondoren. M. H. Abrams ikerlariak honela adierazten du liburuaren mamia:
|
|
|
Gorago ikusi dugunez, The Ancient Mariner poemaren egitura, bidaia biribil batena da. Bere herritik urruntzen den marinel batena, bere
|
herrira
itzultzeko. Azken batean, honelako egiturak analogia baino ez dira.
|
|
|
Baina oihuak entzun eta hara buruz joan ziren geldituriko emazteak salbatu nahiz. Madarikatua izanen zen gunetik presaz atera eta familia guziak, batzuk pozik, besteak triste, andere zenbait erreak izan baitziren,
|
herrira
itzuli ziren. Ramuntxo eta Josefinaren zoritxarrerako, Muskoak ez zuen bidaia jasan:
|
|
|
Samariar on batek aurkitu zuen, ordea, eta eritegira eraman. Neskatxak, ibiltzeko gauza zela ikusi zuenean, Melamchi bere
|
herrira
itzultzea erabaki zuen. Herriaren aurrez aurre, urrutian, Everest mendia ikus zitekeen, ia beti lainoz koroatua.
|
|
|
Sakonean, eta beldurraren forman, bazekien bere gaztaroko eta ametsetako Orozkorik ez zegoela jadanik. Euskal
|
Herrira
itzuli balitz mendi handiak txikituta, erreka garbiak zikinduta, errepideak desbideratuta aurkituko zituen, bere gogoko aberriaz bestelakoa dena. Eta Euskal Herritik urrunago sentituko zen, beste inon baino, Euskal Herrian bertan.
|
|
|
‘Euskal
|
Herrira
itzultzeko proposamena egin nahi dut, kauenlaputadeharo! Azken berrehun urteotako euskaldun emigrante eta erbesteratuekin zazpi nazio egin daitezke eta, itzuli egin genuke, zazpi nazio osatu ezin baditugu, ea nazio bat behintzat antolatzen dugun... ’
|
|
|
Han egoten dira zain, nor agertuko, txistulari direlako batzuk, arrantzaleak noski hauek ere. Hasiko zaizkizu txistulariak soinua jotzen, eta besteak dantzan," espatadantxan", eguerdi aldean, izerditan blai,
|
herrira
itzuli arte. Eseriko dira orduan kai ondoan dauden mahai luzeetan, nork bere botila ardoa aurrean, eta zintzurra urratu beharrean ekingo diote kantuari:
|
|
|
Gau hartan,
|
Herritik
itzuli nintzenean, mendi mazela apaletan mirets nezakeen izugarriko ikusgarriak gatibatua, usaian baino denbora gehiago eman nuen bidean. Hotzagatik, kanpoko usainez biriken osoki betetzeko, autoko leihoa erdi zabalik nenbilen.
|
|
2002
|
|
|
Hemen bederatzi hilabete daramatza lan bila eta oraindik ez du ezer lortu. Rodolforen gurasoek beti izan zuten gogoan Euskal
|
Herrira
itzultzea eta bera ere askotan etorria zen oporretan Bermeora. Dirua aurrezten denbora asko pasa zuten, baina beti gertatzen zen zerbait (1972ko Rodrigazoa, 80ko krisia...) ahalegina alferrikako bihurtzen zuena.
|
|
|
Bolada baterako izango zelakoan onartu zuen, baitzuen bizi bestela. Egunen batean Euskal
|
Herrira
itzultzeko asmoz jarri ziren bizitzen Kanarietan.
|
|
|
" Gernikako arbola". Ondoren, atzera Euskal
|
Herrira
itzuli eta Bilbora eginiko bidaia batean abesti bera kantatu zuen. Batzuen ustez, ordea, kanta probokatzailea zen, eta patuak Iparragirre Tolosako kartzelara bidali zuen.
|
|
|
Umoreaz baliatu da Aritz Gorrotxategi hiru euskaldunek kurtso amaieran Tuneza egindako bidaiaren kronika egiterakoan. Aste bete baino ez zuten Ekialdeko lurralde hura ezagutu ahal izateko, langabezia zain zeukaten Euskal
|
Herrira
itzuli aurretik, eta jakina, beste ezeren gainetik bidaian ondo pasatzea nahi zuten. Zoritxarrez, ordea, hori ez zitzaien beti oso erraza gertatuko, zamatxo deseroso bat eraman zutelako beraiekin batera:
|
|
|
Kontrapuntuaren teknikaz baliatuz, narratzaile estradiegetikoak foku narratiboa protagonisten izaera maltzurra agerian utziz doazen sekuentzia laburrak txandakatzen ditu. Urte gutxi batzuetan gertatzen da dena (badakigu bi urte inguru pasatzen direla Billiek eta Jazintok
|
herrira
itzultzea deliberatzen dutenetik) Ugaldeko landa mundu itxia Hiri handiko anonimatoari kontrajartzen dion unibertso literario horretan.
|
|
|
A. Toledo irakaslearen arabera (1997), ordea, erbesteak ez dio inongo eboluziorik eragiten pertsonaiari eta, azken finean, pertsonaiaren deskribapena ohiturazko eleberrietan agertu ohi dena bera da obra honetan ere. Patuak aginduko balie bezala, istorioaren protagonistek beren
|
herrira
itzultzera bultzatzen dien indar baten mendean dihardute, baina bizitzea egokitu zaien bizitzaren gorabeherek ez dute egiazko eraginik beren psikologian. Ezaugarri berak izan zituen bere bigarren eleberriak, Bizia garratza da (1950), edo José Eizagirreren() Ekaitzpean (1948) eleberriak.
|
|
|
Horretarako, narratzailea protagonistaren bizitzan oinarritzen da batik bat: Caracasen jaiotako neska bat, 1945ean Euskal
|
Herrira
itzultzen dena. Gaztelaniazko bertsioaren kontrazalean agertzen den iruzkin laburrak egokiro laburbiltzen ditu obraren edukia eta bertuteak:
|
|
|
...oa ulertzeko eta egitura honen eta oeconomicaren arteko harremanak ulertzeko.Oeconomicari buruz Daniela Frigo k eta Otto Brunner-ek egindako ikerketak, Antzinako Erregimeneko konstituzio politikoari buruz Antonio Hespanha renartikulu eta liburuak, eta baita Bartolome Clavero ren lanak ere (proposatzendituen metodologi berrikuntza guztiekin) oso interesgarriak gertatu zaizkigu12.Gipuzkoa eta Euskal
|
Herrira
itzuliz, Achon en eta Portillo-ren zenbait lan ere lerrohorretan leudeke, eta garaiko egitura politikoa ulertzen lagundu digute13 Haueklirateke jorratutako ikerketa lerro eta irakurketa garrantzizkoenak.
|
|
|
arratoi txakurra, ehiza zakurra eta german shepherd bat. Landetxeko nagusia
|
herritik
itzuli zenean hiru zakurrok lo zeuden.
|
|
|
Horregatik gutiziatzen zuen izaki ikusezin bat izan, inori azalpenak ematen ibili behar ez izateko. Une batez, etxea eta denda saldu eta Euskal
|
Herrira
itzultzea otu zitzaion. Baina berehala baztertu zuen ideia.
|
|
|
Sandiak, gurasoekiko morrontza ekonomikoaz gogaiturik, dirua irabazten hasi nahiko zuen kosta ahala kosta. Berendiak, ikasketak lehenbailehen bukatu eta
|
herrira
itzultzea beste berbarik ez zuen izango mihi puntan. Eta mintzagai komuna, lehenago edo geroago elkarrizketa guztietan aterako zena, jaiak, festak, ondo pasatzea, dibertitzea, eta nola ez, zurruta.
|
|
|
Gazte asko etortzen dira Deustura, herri ttipietatik batez ere, euskaraz egiten. Hemen giroa erabat erdalduna delako, espainolez hitz egiten ohitzen dira eta beren
|
herrietara
itzultzen direnean, erdaraz egiten dute.
|
|
2003
|
|
|
Urte ezti batzuen ondotik, ordea, paradisua infernu bilakatu zitzaion eta drogen munduan erori zen. Asko kostata hasiko zen tunelaren bukaeran argi izpi bat ikusten, eta oraindik indar gehiago bildu behar izango zuen bere arbasoen
|
herrira
itzultzeko eta batik bat han zain zeukan bere amaren gaitzespenari aurre egin ahal izateko. Gero, maitasuna berriro ezagutu eta gauzak poliki samar joaten hasi zitzaizkionean, beste behin kolpatuko zuen bizitzak, hiesa gaixotasun gogorra ezarri zionean.
|
|
|
Egiteko asko dugu oraindik. Itoitz berreraikitzea eta gure
|
herrira
itzultzea ez da utopia bat. Posible da».
|
|
|
Jose eta beraren familia ez ziren gehiago Gernikara bizitzen etorriko, baina udetan sarri. Valladolid-en aldikada bat eman ondoren ez dakigu ziur zenbat urte, bi edo agian. Madrila aldatuko dira bizitzen eta hura izango dute euren bigarren eta aurrerantzeko aberria, Joserentzat izan ezik, ze hau gerra ostean Euskal
|
Herrira
itzuliko da berriz, nafar erreinu zaharreko hiriburura.
|
|
|
Erlebatzuidurizuten, Ameriketako lilienikertzerajoanak, kofoiahemen utzirikzaintzalekin, geroeztia bilduzuketeneangozatzekotan.Zenbeit urtelaburrezhanalatuondoanahalzutenbezenbat, ezenbizihauez zeien ixtantbatbaizik, helduzirengibelerat, gehienakgerrikoahanpaturik.Ontsasaltzenziren azindak, kabaletakomozkinekmerkatuetarat bazutenjoaitea, diruakezzuenorainogaltzerik.OrduanEuskal
|
Herrirat
itzultzea, zerzoriona!
|
|
|
Hala ere, nehork ez zuen egoera molde berean ikusten. Burasoek poz handia senditzen zuten beren
|
herrirat
itzuliko zirelako, eta han utzia zuten familia guztiarekin berriz elkartuko baitziren. Derya aski zainetan zen abentura berri horrek ipiztatzen zuelako.
|
|
|
Erakusleihoa hutsik zegoen baina hitzak bere horretan mantentzen ziren, tente. Bazirudien amona Sara
|
herrira
itzultzen zela tarteka eta, bere eskuekin, tinta gorriz errepasatzen zituela erakusleihoko letrak. Denborak ez zitzan ezabatu oroitzapenak.
|
|
|
Independentziako Gerratean, frantsesek  agindu zuten erregeladun fraide guztiak beren komentuetatik irten eta sekulartu zitezen, eta predikatzea eta aitortzak entzutea debekatu zituzten. Aurrena, beren komentuetako inbentarioa egin behar zuten, eta gero bere jatorrizko
|
herrietara
itzuli. Zarauzko misiolariak Ikastetxetik egotziak eta sakabanatuak egon ziren, beraz, 1809ko urritik 1814ko maia  tza bitartean.
|
|
|
Izena nik ba ote nekien? Ez nion esango, harik eta bera nor zen argitu arte edo, behinik behin,
|
herrira
itzuli eta nire galderaren erantzunarekin etorri arte. Baina hori beste egun baterako utzi genuen.
|
|
2004
|
|
|
Hor sartzen ez badira beraien itzulien etorkizuna zalantzan dago. Euskal
|
Herriko
Itzulia eta Donostiako Klasikoa ligan sartuko dira, Espainiako Vuelta ere bai, baina besteak… Une honetan Valentziako Itzulia zerrendan sartzeko saiakerak egiten ari dira, bestela Euskal Herriko Itzulira arte profesional mailan (Estatuan) ez bailitzateke ezer egongo egutegiaren arabera. Burgosko, Galiziako eta gainerako klasikoak beste kategoria batean egongo lirateke.
|
|
|
Hor sartzen ez badira beraien itzulien etorkizuna zalantzan dago. Euskal Herriko Itzulia eta Donostiako Klasikoa ligan sartuko dira, Espainiako Vuelta ere bai, baina besteak… Une honetan Valentziako Itzulia zerrendan sartzeko saiakerak egiten ari dira, bestela Euskal
|
Herriko
Itzulira arte profesional mailan (Estatuan) ez bailitzateke ezer egongo egutegiaren arabera. Burgosko, Galiziako eta gainerako klasikoak beste kategoria batean egongo lirateke.
|
|
|
Lasterketa ona eskaintzea baldin bada helburua, sasoiko dagoen jendea onartu behar da, eta ez alferkerian ibiliko den izar bat, hura ez baita azaldu ere egingo. Euskal
|
Herriko
Itzulira etortzen direnean noiz ikusten ditugu onak. Atzean gelditzen dira.
|
|
|
Klasikoek eta beharbada oraindik ez dute izugarrizko onarpena, baina Euskal Telebistak Munduko Kopako lasterketa gehientsuenak zuzenean ematen ditu eta ikusle kopurua pixkanaka gorantz doa. Ikuslea ere konturatu da txirrindularitza ez dela Euskal
|
Herriko
Itzulia, Euskal Bizikleta eta Frantziako Tourra. Adibideetako bat Abraham bera izan da.
|
|
|
lanean ari da jendea, irakasten, etxeak egiten, eta biztanle kopuruak gora egin du. Ezeren zain ez dagoenarentzat ere, baldintza hauetan bizitzea gogorra da, eta
|
herrira
itzultzeko zain dagoenarentzat gehiago.
|
|
|
Herritarrak salto, kantu, musu, uju eta dantza artean dauden artean, mojak koroan kantatzeko prestatu dituzten kantuekin hasiko dira, hori guztia egonleku txiki samar batean eta soilik mostradore moduko batek bereizten duelarik klausura eta festa. Ondoren, bertsolariek mojei kantatuko diete eta bueltan, kalejiran
|
herrira
itzuliko dira herriko taberna bakarrean festarekin jarraitzeko.
|
|
|
Duela bi urteko esperientzia da horren lekuko. Urtebete Madrilen izan ostean, Lopez de Aberasturi Euskal
|
Herrira
itzuli zen 2002an Kaixori bultzada berria emateko asmoz. Diseinugile bat kontratatu eta atariaren itxura eta edukia berritzen hasi zen, baina proiektua aurrera ateratzeko beharrezkoa zuen publizitatea ez zuen lortu eta ezin izan zituen helburu guztiak bete.
|
|
|
Horrekin batera, identitate berriak hartu zuen indar. Eta, Australian hamar, hogei, hogeita hamar urte egin, Euskal
|
Herrira
itzuli, eta jendeak" australiarrak" esaten die. Australian ziren bitartean," Basques" ziren, hemen" australiarrak"...
|
|
|
Gerra bukatu zen arren, egoera gutxi aldatu zen: soldadu gazteak, zortea izan zutenak batik bat,
|
herrietara
itzuli ziren. Bertan, batzuk berriro armatu zituzten muga babesteko.
|
|
|
Nafarroako Perineotara gazte asko joan ziren Iratiko basoak ustiatzera. Denborarekin, egoerak hobera egin zuenean, euren
|
herrietara
itzuli ziren gazte hauek. Hemen geratu ziren gazteak, kontrabandoan aritu ziren edo bestela mugalari sareetan parte hartu zuten.
|
|
|
Garaipen ugari izan zituen: Tour bi (1938 eta 1948koak), 3 Giro (36, 37 eta 46; eta 8 aldiz mendiko txapeldun), 4 Milan San Remo (39, 40, 47 eta 50), 6 aldiz Italiako txapeldun (errepidean eta puntuka), Euskal
|
Herriko
Itzulia (1935) eta abar. Historian beste inork ez du lortu Tour bi irabaztea 10 urteko tartearekin.
|
|
|
1935eko egun batean, Euskal
|
Herriko
Itzuliko etapa batera joan ziren aita semeak, Bidanira.
|
|
|
Drogarekiko lotura hausteko, Euskal
|
Herrira
itzuli nintzen, gurasoen etxera hasieran; gero, hobeto sentitu nintzenean, Donostian erosia nuèn pisura.
|
|
|
O. jauna –berari sinetsi behar badiogu behintzat–, Euskal
|
Herrira
itzulitako gizona zen, Zaragozan urte luzeak egin ostean. Laudiokoa omen zen, baina ez zuen jaioterrira itzuli nahi, Hego Euskal Herriko hiribururen batera baizik.
|
|
|
Gaztaroa eta frantziskotar bokazioa Eliza giro zaharkitu batean bizi izan zuen, ikus pentsamolde ezkor eta dominante baten pean. Apaizturik eta Euskal
|
Herrira
itzulirik, ordea, berehala espiritu kritikoa iratzarri zitzaion; orduan hasi zen bere herria bere osotasunean eta desberdintasunean ezagutzen. Barruan zeraman euskal herritartasuna askatu eta indartu zitzaion.
|
|
|
Etxean nola sartu zen begira gelditu zen, zerbait ongi ez zegoelako gogoeta buruan jirabira. " Bai, beti bezala zen hango legea" haserretuko zitzaion Marcki," bai erantzun nion Iruñean erosketak egitetik etorriko banintz bezala, bai urtetan eta urtetan herri hartan elkar agurtzen dutenek bezala, bai itzultzea,
|
herrira
itzultzea garrantzia duen bakarra balitz bezala, bai kanpoan ikusi, bizi eta sufritutakoak batere inportantziarik ez balu bezala".
|
|
|
Egurketan utzi zuten Jexus Mari eta
|
herrira
itzuli ziren. Hazten eta iraultzaile bihurtzen ikusi zituen, gurdi bidean barna autoa binbilin bonbolonka.
|
|
2005
|
|
|
Klik, klik, klik. Ondoren, urrundu eta
|
herrira
itzuli da.
|
|
|
Apirilean zehar ez da den dena lana izan. Euskal
|
Herriko
Itzulian ibili naiz Xaprerekin. Xapre, aldizkari honetako protagonista nagusi izan zena hain zuzen ere duela hiruzpalau aste, lehen aipaturiko Amets Arzallusek mihitik nola tira asmatu zuelako.
|
|
|
\ Mundua txikia duk, izan ere» esan zidan behin Xaprek Euskal
|
Herriko
Itzulian.
|
|
|
Zer idatziko genikek, Mikel, egun? Gabi Mouescari Euskal
|
Herrira
itzultzeko debekua kendu berri diotela azkenean, baina Filipe Bidarti baldintzapeko askatasuna ukatzen jarraitzen dutela eta Frantziako Estatuko presondegietan ez dela inoiz hainbeste euskal presorik egon?
|
|
|
Goshutetar batzuk zabortegi berriaren kontra daude eta aldiz beste batzuk Leon Bearren alde. Honek lanpostu berriak agindu dituenez, kanpora joandako zenbaiti
|
herrira
itzultzeko aukera piztu zaio. Pozoi artean bizitzera izanda ere.
|
|
|
Zer ikusi dut
|
herrira
itzultzearekin? 1981ean, Oltzo, Baionako azken apezpiku euskaldunaren hirugarren mendeurrena ospatzera ekarri nuen Euskaltzaleen Biltzarra!
|
|
|
Ehiza ororen ostean, Hadj Ahmed
|
herrira
itzultzen da sugea erakutsi eta narrastien gain duen boterea berriz ere frogatzeko.
|
|
|
Zazpi urteren buruan, Martin Euskal
|
Herrira
itzuli eta ezkondu egin zen. Gero, berriz ere Estatu Batuetarako bidea hartu zuen.
|
|
|
Baina Txillardegi Euskal
|
Herrira
itzuli zen, euskaraz bizitzera. Horra gakoa.
|
|
|
Xarlesen gustuko metro edo postako ofizio horiek bizi segurtatzaileak izan arren, ez ziren aski emankorrak; Xarlesek agudo aberastu nahi zuen, beharbada bihurrikeriak baztertu eta sekula harremanak irauten baldin bazuen, Jeannerekin ezkondu,
|
herrira
itzulirik magasin edo jatetxe baten irekitzeko. Sos anitz izerdi soberarik gabe:
|
|
|
hezea, karatsa, bultzakorra. Abiadura handian diruz okituko zen,
|
herrira
itzuliko gero, eta Maritxu dendari gaztearekin ezkondurik, aitatxiren etxalde abandonatuan laborantzan plantatuko.
|
|
|
Manuel Besteiro, Isidora Varela, Juan Pedreira, Herminio Noval, Xose Zorelle, Bento Figueira, Luci Estevez, Litos Toxa, Aurora Barreiros, Suso Garcia..., Rivasen ipuinetatik etorritakoak Titanic gabe. Eta une batez iruditu zait beste ipuin batzuetara sartuko direla, Aurelio, Maritxu, anaia bikiak, Barandika, Gaston, Pedrueca, Loroño, Mount eta hormetako andrazko xarmangarriekin nahas, M. Luisa de Pando eta A. Maria de Pando ontziak galegotzera, eta ondoren betiko lez
|
herrira
itzuli, palmondorik gabe.
|
|
2006
|
|
|
Amerikanoenak ez zuen asko iraun, eta 1945erako Euskal
|
Herrira
itzuli zen, Baigorriko mendietan zaintza lanera. Azkenik, Hendaiako Thalassa etxetik Eusko Gaztediaren desegitea ezagutu zuen.
|
|
|
gogorraren ondoan.
|
Herrira
itzuli aurretik, zanga zanga edaten
|
|
|
ETAk debekatuta zion Yoyesi Euskal
|
Herrira
itzultzea, eta bere askatasunpertsonalaren izenean desobeditu zuenean, erakunde armatuak ez zuen gupidarikazaldu eta hil egin zuen. Behiala hain borroka armatuaren alde egondako familiazpentsatu ohi nuen askotan.
|
|
|
Animalia mahatsondoen artean sartu eta H.R.k, haren atzetik joanda, gorpu odoldu bat topatu zuen. Berehala
|
herrira
itzuli eta Jendarmeriaren egoitzara jo zuen. H.R.k berak gidatu zituen agenteak gorpuraino.
|
|
|
Azkenean gaitzitu egiten zitzaioan bidaia eta dena. Ziur nagok bere
|
herrira
itzultzen denean esango duela AEBak inoiz baino dekadenteagoak aurkitu dituela. Laster iraultza etorriko dela.
|
|
|
|
Herrira
itzultzen naizenean konturatzen naiz denbora badoala. Bizi ginen etxea zegoen tokian parke txiki bat dago.
|
|
|
Eguraldi makurra egiten zuenean bitan ikusten genuen film bera, zinematik ateratzen ez baginen sarrera berarekin ikus baikenezakeen bietan, bata bestearen atzetik. Erbestekoa sentitzen naiz haurtzaroko
|
herrira
itzultzen naizenean. Eta logela honetara sartu naizenean ere bai.
|
|
|
–
|
Herrira
itzuli naiz.
|
|
|
Kartzelatik geltokira, geltokitik autobusera eta gero nora? Leku heterotopikoak (Foucault) ditugu denak ere, leku hertsiak, etxerik dagoeneko ez duen emakumearentzat, Euskal
|
Herrira
itzultzea atzerrira itzultzea delako. Maitasunik ez dago, kartzelatik atera eta hamar ordura gizon batekin oheratu eta puta bezala tratatu eta bortxatu nahi izan du.
|
|
|
Hango ikasle zelarik, berriz, harreman estuak izanak zituen bertako ikasle euskaldunekin —horietako hainbat ere Euskal Unibertsitatearen ametsarekin seguruenik—, eta horiei euskara irakasten ere gogoz jarduna zen. Hango batasun espiritua eta koordinazio esperientzia baliatu zituen, hain zuzen ere, Euskal
|
Herrira
itzulita, eta Jakin Taldearen zuzendaritzan oinarrituta, alde bateko eta besteko Unibertsitatetan ziharduten ikasle euskaldun hainbaten koordinazioa eta elkarlana bultzatu eta eratzeko. Horiengan oinarritzen zuen berak Euskal Unibertsitatea sortzeko esperantza.
|
|
|
Kafea hartzen dudan artean Billek Euskal
|
Herrira
itzultzeko asmoa duela diost, eta nahiko lukeela hango musika korala grabatu. Egon badagoela diotsot, bidaliko diodala.
|
|
2007
|
|
|
Marga Euskal
|
Herrira
itzuli zen, Hendaiara eta 36ko Gerran informazioa saldu zien alde guztiei: Jaurlaritzari, errepublikarrei eta frankistei.
|
|
|
Lan eskerga hori egiten zenuen bitartean, Euskal
|
Herrira
itzultzen saiatzen zinen?
|
|
|
Nelly boliviarrak pozik onartuko ditu Anak eskainitako lan baldintzak, orain arte izan dituenak baino dezente hobeak direlako. 27 urterekin Bolivian gizonaren zaintzapean bost seme alaba utzi dituen emakumeak hurbilago ikusiko du, posibleago, hiru bat urtean diru pitin bat egin eta bere
|
herrira
itzultzeko duen helburua. Anak soldata duina eskainiko baitio, gurasoak zaintzearen truke, eta logela bat.
|
|
|
Semea musikari kontratatu zen Barclay diskoetxean, euskal rock and rolla asmatu zuen, musika, kantua eta dantza uztartuz. 19 urterekin euskal
|
herrira
itzuli zen, dakigun eragin iraultzailea ukan du euskal musikagintza gaurkotzen. dominikak erretreta sorterrian hartu zuen eta azken 20 urteak iragan zituen kantu zaharrak biltzen idatziz eta gero disko batean bai eta ere kantaldiak antolatzen bere seme Niko eta Larrendaburu suhiarekin. (Berria, eta 04). kartsutasun gutiagorekin bada ere, familia askotan bada fama berezi bat belaunaldietan jarraitzen dena, kantua, dantza, musika, bertsoak ala kontakizunak. kulturaren transmisiorako baldintza sine qua non euskararen jarraipena da.
|
|
|
galiziarrak asko, gaztelarrak are gehiago, extremeñoak ez gutxi, andaluziarrak batzuk, eta Errioxa edo Nafarroako Erriberakoak mordoxka bat. Lan bila etorri ziren eta bertan gustura egokitu, baina udako oporretan
|
herrira
itzuli beharra zeukaten, familia ikusteko, erroak ez galtzeko, kostata erositako kotxea paisanoen aurrean harro erakusteko.
|
|
|
1970ean Waterlootik eta 1971n Bordeletik Euskal
|
Herrira
itzulita,. Dieu existe t il?, iritzi bilduma bikoitza agertu zen.
|
|
|
1940ean sartu ginen Baionako Seminarioan eta 1941eko oporretan, udan, etxerat etorri zitzaizkidan Iratzeder eta Legasse, zaldia eta karrosarekin, Euskal
|
Herriko
itzulia egiten ari ziren, Murua, I., aipatu artikulua., 92 or.
|
|
|
Oihartzun handiko hainbat libururen egilea da eta hitzaldi asko ematen ditu Erresuma Batuan. Gure artean izatea aparteko zerbait da; eta areago jakitea goiz edo berandu berriz ere Euskal
|
Herrira
itzuliko dela, bere lan egiteko modua zabaltzen jarraitzeko.
|
|
|
Euskal
|
Herriko
Itzuliaren ondotik, Giroa prestatzen ari da Patxi Vila
|
|
|
«Zapore gazi geza». Halaxe deskribatu digu Patxi Vila beratarrak Euskal
|
Herriko
Itzulia. Orain maiatzaren 12an hasiko den Italiako Giroa prestatzen ari bada ere, Euskal Herrikoan egindako lanarekin kontent gelditu zen Lampre taldeko beratarra, baina lehen bi etapetan ez zuen bere onena ematerik izan:
|
|
|
Lampre taldean ere gustura dago Vila. Dagoeneko 12 edo 13 garaipen erdietsi dituzte, eta Euskal
|
Herriko
Itzulian, taldeka, hirugarren gelditu ziren. «Taldea oso orekatua dago, eta nahiz eta garaipenik ez lortu, hor gaudela erakusten dugu».
|
|
|
Erdiz bizirik! Eskatzeko sekulako manifestazio edo
|
herria
itzulia egin zen larunbatean (martxoaren 24ean) Elizondo herrian.
|
|
|
Ehunen bat abelbururekin, behi eta behorrekin, hasi zen
|
herri
itzulia. Izan ere 1500 abelbururen bazkatokia baita Erdiz.
|
|
|
eta Letretan lizentziatu zen, eta 1945ean Euskal
|
Herrira
itzuli zen.
|
|
|
Ez zen aurreneko aldia etsiak hartzen zuela.
|
Herrira
itzuli zenetik horrelako hamaikatxo beheraldi pasea zen, gehienak maistra lanak eraginak, baina ez bakarrak. Demetrio, alkate, gestore?
|
|
|
Biharamunean,
|
herrira
itzuli ziren Émileren agurtzeko. Zintzurra tinkean, negargurarekin, adiskide baten uztera baitzihoazen.
|
|
|
Zuen
|
herrira
itzultzeko tenorea jina da. Bolgara erregina, Argonen andre zena, hil da eta Argonek bakarrik bere andrearen leinuko espos baten hartzeko dretxoa du.
|
|
|
Izartegi osoaren ikusteko laurogei ta lau gradu falta zaizkit eta horretarako diot norbaitek munduko lurraren itzuli osoa egin lezakeela gainetik eta azpitik, eta lagun batzuk eta gidatzeko ontzi on bat atxemanez, bat bere
|
herrira
itzul litekeela. Eta beti jendeak eta lurraldeak eta uharteak atxeman litzakee  la gure zertanetan bezala.
|
|
|
Lehenik, denak oheratuak zirela ezin sinetsiz,
|
herriaren
itzulia egin behar zutela erabaki zuten. Gizonek bestetako hondartzan eraikia  zuten agertokia hutsik zen.
|