|
2000
|
|
|
Orduantxe sortu zen euskal literatura modernoa deitu ohi dena baita ere. Azken batean, Euskal
|
Herriko
bizimoduko esparru guztietan gertatu zen aldakuntza. Ikaragarrizko hazkundea izan zuen euskarak bitartean, baina, ni neu, hazkunde hori itsu itsuan eta bururik gabe egin ez ote zen nago...
|
|
|
Euskal Herriak, jakina da, ez du erabateko batasun politiko administratiborikeduki bere historian. Ez eta hizkuntzaren erabateko batasunik19, aro modernoagoan.Baina bistakoa da, gure
|
herriaren
bizimodua eta kultura ezagutzen dituen edozeinentzat, euskal herrialdeen artean beti izan dela zelanbaiteko lotura. Batasun politikorikeduki ez arren, ezagunak dira Pirinioez alde bietako euskal komunitateen arteko loturakulturalez eta idiomatikoez gain izan diren eta badiren erlazio ekonomikoak (delaartzaintza, dela baso ustiaketa).
|
|
|
Adiskide egin ginen. Baina ez zen ohitu Euskal
|
Herriko
bizimodura, eta ostera alde egin zuen Errusiara. Hango sentitzen baitzen jada, familia hemen eduki arren.
|
|
|
Asko ikasi zuen oso denbora gutxian. Gernikan berpizturik azaldu zenetik bi hilabete pasatxo ziren nik ezagutu nuenean, eta ordurako aski laketua zegoen XX. mendearen hondarreko Euskal
|
Herriko
bizimodura. Ordurako bazekien dirua erabiltzen eta neurtzen, eta baita jendearen tratabidea bizi zen garaira egokitzen ere, gehiegizko kunplimenduak baztertuta.
|
|
2004
|
|
|
Aitzitik, ardura handia zeukaten horiek denek bere lanen berri ez izateko. Zirkuitu itxi batean komunikatzen ziren, ia beti legeaz haraindi, eta iniziatuen arteko ideien trukea zeukaten helburu; haien xedea jendearen pentsamoldea eta
|
herriaren
bizimodua aldatzea zen, baina maila aukeratu batzuen esku utziz matxinada. Iraultza goitik egingo litzateke, haien iritziaren arabera, eta beste inor aintzat hartu gabe.
|
|
|
Beti izan zen tipo berezia. Bereziegia
|
Herriko
bizimodurako.
|
|
2006
|
|
|
Garai batean ez bezala dira gaur egun,
|
herriko
bizimoduan. Diotenez, artzain zinetela hilabete eta hilabeteak iragaten zenituzten menditik mundura jaitsi gabe.
|
|
|
Exotikoa iruditu zitzaion orduan Lewisi euskaldunei buruz kontatu zioten guztia. Eta, oraindik ere, ez da guztiz ohitu Nerearen
|
herriko
bizimodura. Ingeles ingelesa da-eta, gizajoa esaten du askotan Nereak, etsipenez.
|
|
|
Herrietako ohiturak eta formak galdu ez zituzten hirietan bizi izan nintzen ordu arte. Gare de Lyonen âeta kontu bera lehen egunetan ezagutu nuen hainbat kale eta distritutan ereâ, ezerk ez zuen
|
herrietako
bizimodurik iradokitzen. Batek ez bazuen bestearen berririk, premiarik ere ez inor zaintzeko, espiatzeko, salatzeko.
|
|
|
Arazo pedagogikoak ere sortzen dira, oro har, irakasleria Jatorrizko Hizkuntza ondo irakasteko prestatuta ez dagoelako eta jatorrizko
|
herrien
bizimodua eta kultura errealarekin zer ikusia ez duten topiko eta estereotipotan maiz erortzen direlako.
|
|
2007
|
|
|
Kazetaritzak ez luke ikuspegi hori galdu behareta asko galdu dela esango nuke. Gogoan dut, garai batean, Egin sortu zenean,
|
herriko
bizimodu hori bizi bizi jasotzen zuela. Sortu zen momentu historikoansortu zen, eta hori ere kontuan izan behar da, baina bizitasun hori bazegoen.Egia da, gero, egoera ikaragarri egituratu dela; eta elkarteek beraiek ere, prentsa arduradunak dauzkatela.
|
|
|
Bizi guztia (64 urte) han hemenka eman zuen, baina etxe inguruan. Horrek aukera ederra eman zion
|
herriaren
bizimoduak, ohiturak eta zainak ezagutzeko. Gainera, bere garaiko euskaltzaleekin eta jakintsuekin harremana izan zuen.
|
|
|
33 Dena den, Arantzazun (argitaraldi honi itxaron gabe), eskuetan izan genuen Seminario Txikian geundenok Garoa (1950), Zabaldundeak egindako gerraurreko edizioan. Gogoan dut oraindik, ikastaroaren erdian nola eskuratu zizkigun irakasleak (Karmelo Iturriak?) liburu haiek, ongi ulertzen genuen euskara txukun batean idatziak, eta maite genuen gure
|
herrietatiko
bizimodua idealizaturik erakusten ziguna.
|
|
2008
|
|
|
Astrabudua bera beste herri bat da ia. Leioaren ondoan, unibertsitatera doazen hainbat ikasleren bizileku eta auzo izaera baino gehiago
|
herri
bizimodua duen auzoa da. Jende gehien bizi den Erandioko lekua da:
|
|
|
Gero, ordea, hiri eta
|
herrietako
bizimodua bera ere lotura bat zela konturatu zen. Lan egin beharra, dirua, zuela gehien lotzen zuena.
|
|
|
(off) Oihaneko
|
herriak
bizimodu iraunkorreko eredutzat hartu ohi dira. Basoan behar dutena bakarrik hartzen dute, baliabideak agortu gabe.
|
|
|
Kalean egiten dira harremanak eta gauza garrantzitsuak kalean erabakitzen dira. Euskal
|
Herriko
bizimodutik zer da gehien harritu zaituena. A.G. Nik banuen hemengo ohituren eta egoeraren berri.
|
|
2009
|
|
|
Horra hor gonbita gure artera zatozen horrentzat: goza ezazu gurean, baditugu-eta atsegintoki politak, baina ikasi zerbait gure
|
herriaren
bizimoduaz ere, bizi nahi eta ezinean dabilen, bere nortasunari eutsi nahi eta nola lortu ez dakien herri txikia gara eta.
|
|
|
Baliteke euskal hiztun herriak ez izatea olde horri eusteko behar besteko autoerregulazio ahalmena, labur esanda, beharrezko boterea. Begi bistan dagoenez, kultur produktu berriak
|
herrien
bizimodua ordezten ari dira, eta, horrela, euskal komunitatea irensten. Ikusi besterik ez dago Euskal Herriko eskualde eta herrietan azken bi edo hiru hamarkadetan izan den ohitura eta bizi estiloaren bilakaera.
|
|
|
Baliteke euskal hiztunherriak ez izatea olde horri eusteko behar besteko autoerregulazioahalmena, labur esanda, beharrezko boterea. dagoenez, kultur produktu berriak
|
herrien
bizimodua ordezten ari dira, eta, horrela, euskal komunitatea irensten.
|
|
|
Duela zenbait urte, Maruri Jatabeko Udalak herriko euskara eta jakituria jasotzen zuen liburua argitaratu zuen Iñaki Gamideren eskutik. Pozgarria izan zen orduan horren moduko liburua argitaratu ahal izatea eta orain ere, pozgarria da
|
herriko
bizimodua, ohiturak, geure sustraiak azken finean, jasotzen dituen liburua aurkeztea.
|
|
|
Herri ondasunak aipatzen direnean, hor ez da bakarrik sartzen lur edo baliabide natural batzuen gozamena;
|
herrien
bizimodu kolektiboa ere adierazten da: aldea etxe mundu tradizional horretako jarduera askotan zer edo zelako" elkartasuna" izan den, auzuneko ondasunei etekina atera eta eurei ardura hartzeko zereginak banatzerakoan.
|
|
|
kolore hori gorri beroz gure mendiarte urrikoak zehar bezala sartu zitzaidan zuk sortu liburu horren eragin bizkor bizigarria, nire begi ta ikusbide argituz sartu zitzaidan, aurrean eta neure barruan, inguruan eta geure lurralde guztian nabaritzen nuen udazken ala negu giro maskal karkaildua barna eta poztu egin ninduen eta bultza eginkizun eta arazo handi eta ohoretsu eta ezbairik gabe zuzenbidezko ageri zitzaidan hamaika handiki, ahaldun eta zaldun gurek bertanbehera utzitako gure jende apalaren hain gogokoa den herri ekintzari kemenez heltzera. ...Herri apalaren aldeko ekintzan gure politiko handi eta ekonomista boteretsuek eman izan diguten hutsaren erdian gure herriko gizajende lauak eguneroko ogia irabaztez gainera herritasunari bere izatean eusten egin duen lan izugarri ederraren sutargia ikustera ekarri zuen Jose ta Anastasia Orbelaungoen seme hau eta gure oinezko jende lauaren titan ekintzan aurrera jotzera zoratu eta eskolatik hasita
|
herriko
bizimodu guzia zehar euskaldunokiko betiko jokabidearen arrazoirik ezaren eta arrazoirik ez horren arrazoiztatzeko arrazoia den inperialismo eta kolonialismo nabarmen eta erraldoiaren kutizia irensleari aurka egitera jarri, eraso zoro eta arlotez baino ez bada ere?.
|
|
|
Euskal
|
Herriko
bizimoduaz duten iritzia azalduko dute atzerritarrek gaurtik Un lugar extraño n
|
|
|
Orio Produkzioak etxeak ekoitzitako lana da, eta euskararen transmisioa bermatu dutenei egiten zaie gorazarre. Batetik, kanpotik heldutakoei, Euskal
|
Herrira
bizimodu hobearen bila etorri eta euskara ikasteko eta erabiltzeko hautua egin dutenei. Eta, bestetik, euskara galdu eta hizkuntza berreskuratzeko ahalegina egin dutenei.
|
|
|
Horietako bat da, zalantzarik gabe, Ondarroa. Imanol Oruemazaga Ondarroako Historia Zaleak elkarteko kidearen esanetan,, arrantza
|
herriko
bizimoduaren muina izan da?. Hala ere, gaur egun kontuak bestelakoak dira eta tristuraz aitortu du Ondarroa herri arrantzalea, pikutara?
|
|
|
Bere ondokoen artean bizi behar badu, ondokoek duten bizimodua, bere" herriko legeak eta ohiturak" 9 azken finean, hartu behar ditu. Eta bere
|
herriko
bizimoduarekin hagitz lotuta, erlijio kristauak ere hartzen duen etika bat hartzen du: estoizismoa," nire buruari nagusitzen halabeharrari baino lehenago, eta nire nahiak aldatzen munduaren ordena baino lehenago" 10 Azkenean, bere etika guzia erabakietan funtsaturik gelditzen da.
|
|
2010
|
|
|
2.1 mendialde euskaldunean ipar mendebaldea7 da bertako euskara bizien gorde duen nafarroako eremua eta euskal herriko euskaldunenetako bat (leitzaran urumealdea, Malerreka, bortziriak, baztanaldea, Mendebaldeko ibarrak eta aranatzaldea, batez ere). horretan, euskara demografikoki kontzentratua eta belaunez belaun jarraitua da. hau da, euskaldun jendea ehunekoan nagusi da eta euskara historikoki gurasoengandik seme alabengana eten sozialik gabe transmititu izan da. eremu euskaldun horretakoak dira gure gazteetatik 16 batzuk herri oso euskaldunetan haziak dira eta, haiek hala adierazita, euskara etxean ikasi dute, zenbait kasutan eskolan hasi artio" euskara bertzerik" ez zekitela. bertako euskalkiak elikatu ditu gazte horiek umetatik, anitz bidetan egin ere: etxekoen eta belaunaldien arteko harremanetan, lagun arteko jolasetan,
|
herriko
bizimoduan oro har... inguruko eguneroko hizkuntza izateak balio positiboak lotu dizkio euskarari. gazte horiek euskaran daude errotuak, euskara ohikoa, erabilgarria, beharrezkoa eta, ondorioz, erraza zaie. hau da, haien hizkuntza da: familia jatorriari lotua dutena, haien identitatea hobekien adierazten duena, kultura taldeari atxikitzeko egokientzat jotzen dutena, beren burua ziur eta eroso sentitzen duten mintzaira, atsegin eta gozamen iturria zaiena eta harrotasunez ahoratzen dutena, zenbaitetan hizkuntza kontzientzia garbi batez. hori izan ohi da herri oso euskaldunetan gazteen euskarazko hizkuntza sozializazioa, etxeko giroan euskara eta erdara izan dituzten gazteak badirela ere8:
|
|
|
Hain dira gauzak esaten ari natzaizun bezala, Damaso, non umetan egiten nituèn marrazki ia guztiek usain bertsua baitzuten,
|
herriko
bizimoduari buruzko gaiak nagusi: lastoz edo garoz betetako gurdia, idiek garraiatua, itzaina gidari; zelai berdeak eta metak; frontoian pilotan ari zirèn mutilak; txistulariak?
|
|
|
Bainahegoalde ederra ere badugu, Shek O izenekoa. Banakakoetxe politak eta
|
herriko
bizimodua konbinatzen dira bertan... Udan leporaino egoten da: udatiarrak, bertakoak...
|
|
|
Hain dira gauzak esaten ari natzaizun bezala, Damaso, non umetan egiten nituèn marrazki ia guztiek usain bertsua baitzuten,
|
herriko
bizimoduari buruzko gaiak nagusi: lastoz edo garoz betetako gurdia, idiek garraiatua, itzaina gidari; zelai berdeak eta metak; frontoian pilotan ari zirèn mutilak; txistulariak...
|
|
|
Gorakada handia izan da eta ni txikia nintzela Oñatik sei mila bizilagun pasa bazituen, orain hamaika mila inguru ditu. Aldaketa honek derrigorrez bere ondorenak izan ditu
|
herriaren
bizimoduan. Bereziki, etxeak ugarituz, herria asko zabaldu da, izan ere orain, ez jaiotzak hori eskatzen dutelako bakarrik, baizik herritarrek etxe bat baino gehiago nahi dutelako edota ezkongabeek ere beren kontura bizi nahiago dutelako.
|
|
|
Gaizki pasatzen dut Ugarte bezalakoak datozenean autokarabana bila, baina herrian ezinezkoa da ikusi nahi ez duzun jendearekin topo ez egitea. Esango nuke
|
herriko
bizimoduaren ezinbesteko ezaugarria dela, agian nabarmenena.
|
|
2011
|
|
|
Beste edonon hori egitea oso zaila da. Euskal
|
Herriko
bizimodua lasaiagoa da. Ez dakit nola adierazi.
|
|
|
Horra giza hizkuntza berezien balioa eta esanahia deuseztatzeko estrategia politikoa. Hizkuntza jakinak eta bereziak giza lengoaia unibertsal abstraktura murrizteko joera setatia. Horretara, izan ere, euskararen erabilerak gizakiaren eta
|
herriaren
bizimoduan eta izaeran inolako ezaugarri tasun bereizgarririk ekoizten ez duenez, axaleko ñabardura kontuak izango lirateke, guk, abertzaleok, hizkuntzaren erabilerari esleitzen dizkiogun nortasun ezaugarriak. Euskararen kultura esentzia bihurtzeko daukagun geurezko joera makurra.
|
|
|
Altsasuko Dendarien Elkarteak argazki lehiaketa antolatu du. Altsasuarrak kalera atera, eta
|
herriko
bizimodua eta hiru paisaia argazkitan jasotzera animatu dituzte.Iaz antolatu zuten lehiaketaren lehen edizioa eta erantzun ederra izan zuen. 20 bat lagunek parte hartu zuten eta, denera, 71 argazki jaso zituzten.
|
|
|
Pentsatzen hasita, uste dut eguraldiak badaukala jendearen izaeran eragina. Euskal
|
Herriko
bizimoduan beharra zen nagusi. Egunero eta egun osoan zegoen jendea beharrean eta bizitza osoa ematen zen horretan:
|
|
2012
|
|
|
Auzootatik, Larraurik berbarako, zeregin batzuetarako (plazarako, feriarako...) Mungiarako jokerea izan arren, aparteko
|
herri
bizimodua euki dau. Larraurik bertan euki dau Mesedeetako Amaren eleizea, eskolea, ortusantua, domeketako erromeria...; Emerandoko eta Markaidako auzotarrak bere bertara etorten izan dira eleizara eta.
|
|
|
Esan bezala, liburu honen helburua da Gerra Zibilean eta gerraondoan gure herrian gertatu zena berreraikitzea, erbesteratuen, bonbardaketen edo tiroen ondorioz hil zirenen, fusilatu zituztenen, ilea moztu zieten andrazkoen edota espetxean urteak egin zituzten markinarren eta xemeindarren memoria bizirik gordetzeko. Dena den,
|
herrien
bizimodua aldatzen duten gertaera historikoak ez dira hutsean sortzen. Iraultza politikoek, gerrek edo aldaketa sozial bortitzek aurrekari ugari izaten dituzte edota elkarri lotutako hainbat gertaeraren nahitaezko ondorio izaten dira.
|
|
|
Laboven eredua (1966), Borregorena (1981) eta Moya eta Garcíarena (1995). Gehienbat, dena den, hizkera erosoa, arrunta eta librea lortzeko galderak egin dira,
|
herriko
bizimoduaren gainekoak asko. Galdetegiaren bukaeran, elkarrizketa sozioetnografikoetan egin ohi den bezala, hizkuntza bera bihurtu da elkarrizketagai.
|
|
2013
|
|
|
Euskal
|
Herriko
bizimoduaren erakusle da baita ere Euskal Udalekuetako Abaigarreko etxean egiten duten Mitologia Eguna. Euskal dantzen eta akelarrearen bitartez gure aurrekoen bizitza islatzen saiatzen dira.
|
|
|
Sortu zanik eta gehiago Labayru Ikastegiak euskal
|
herrietako
bizimodua aztertzen eta ikertzen dihardu. Aztergaien artean eguneroko bizimodua osotzen daben arlo guztiak hartzen ditugu kontuan:
|
|
|
Antzuolako Udalari
|
herriko
bizimoduaren inguruko hainbat ondorio ateratzeko balio izan zion bilerak. Herria txikia izateak elkar ezagutzen, elkarri laguntzen, lan egiten eta seme alabak hezten laguntzen du, eta kanpotik datozenek eskertzen dute hori.
|
|
|
Natiboak ez dira denbora guztian herri horietan bizi, nahitaez janari bila joan beharra daukate eta. Baina, Jaungoikoari eskerrak, ezer ez da falta benetako herriak izateko, beren pelegrinazio eta joan etorrietan ere
|
herri
bizimoduari dagozkion guztiak betetzen dituzte eta".
|
|
2014
|
|
|
Hortik aparte, «seme alabak izan nahi genituen eta haiek haunditzeko leku ona izan zitekeela pentsatu genuen. Gainera, beti erakarri gaitu
|
herriko
bizimoduak: mendiak, tradizioak nola bizi diren, lasaitasuna eta gure kasuan euskaraz ikasteko aukera».
|
|
|
Eli Lakuesta (Soraluze,) argazkilarien argazkiekin osatutako Harpasuak liburuxkan topatu daitezkeen 30 argazki ikusgai jarriko ditu Kontrargik, gaur hasi eta abenduaren 31a bitartean, kiroldegiko erakustaretoan. 50 hamarkadatik 70 hamarkadara arteko irudiak bildu dituzte,
|
herriko
bizimodua erakusten dutenak. Astegunetan 19:00etatik 20:30era eta zapatuetan 12:00etatik 13:30era bitartean bisitatu daitezke Lakuestaren argazkiak.
|
|
2015
|
|
|
«Beldurra zuen. Baina orain ez da ukuilutik ateratzen!».
|
Herriko
bizimoduarekin lotura du artzaintzak Dominguezen kasuan. Historia ikasketak ditu eginak, baina herrian geratzea aukeratu zuen.
|
|
|
Baina ez dut uste oso oker nabilenik esaten badut errotako gizonaren azken beltz harekin gehienek arindu bat hartu zutela eta
|
herriko
bizimoduan nolabaiteko anomalia zen gizon hura desagertzeak gauzak bere onera ekarri zituela. Horren froga iruditzen zait orain, hainbeste urte pasa direnean, gizon askok gertaera hura umorez hartu izana, baina txantxa giroan entzuten nituen iruzkinek min ematen zidaten orduan:
|
|
|
Euskal
|
Herrira
bizimodu hobe baten bila Andaluzia, Extremadura
|
|
2016
|
|
|
Horrek azkenean, lurralde garapenean eta landa inguruetako errealitatean daukan eragina izugarria baita.
|
Herrietako
bizimodua ezin da interes komertzial batzuen arabera antolatu. Lurrarekin lan egin eta landa eremua zaintzen dugunok ezin badugu gure lanetik bizi, landa herrietako bizimodua ere arriskuan egongo da".
|
|
|
Herrietako bizimodua ezin da interes komertzial batzuen arabera antolatu. Lurrarekin lan egin eta landa eremua zaintzen dugunok ezin badugu gure lanetik bizi, landa
|
herrietako
bizimodua ere arriskuan egongo da".
|
|
|
Euskal
|
Herrira
bizimodu hobe baten bila Andaluzia, Extremadura eta Galiziatik etorri ziren etorkinek jaso dute Gipuzkoako urrezko plaka. Kursaalean izan da ekitaldia.
|
|
2017
|
|
|
Gure
|
herriko
bizimoduan egiazko eragilea bihurtu omen zen Juanito Mufiagorri, eta horretan zerikusi zuzena izan zuen berak zabaldutako burdinolak ere: fabrika txikia, Jontxuren esanetan, baina herritar askori lana eman ziena.
|
|
|
“ez digute inoiz balizko beste aukeren dokumentazioa aurkeztu”. Proiektuak
|
herriko
bizimoduan izango duen eragina nabarmendu zuten baita: “abeltzain batzuek euren bizimodua utzi dute, ez dutelako lan egiteko tokirik izango”.
|
|
|
Irudiak ez ditugu sala batean kokaturik ikusiko, edo ez gara ordutegi batera mugaturik egongo, adibidez.Espazioa. Getxophotoko erakusketa gehienak Algortako kaleetan daude kokaturik, edifizioen paretetan, Punta Begoñan… argazkiek bat egiten dute
|
herriko
bizimoduarekin. Beraz, Getxophotoko erakusketa gehienak edozein momentutan bisitatu daitezke, modu librean eta dohainik.
|
|
2018
|
|
|
Ibon Aranberri Itziarren jaio zen, 1969an. Hiru urte zeuzkan 1972an Iberduerok zentral nuklearrak eraikitzeko asmoa azaldu zuenean, baina pentsatzekoa da, ez da irudimen handirik behar, asmo hark
|
herriko
bizimodua erabat aldatuko zuela, eta eragingo zuela Ibon umearengan ere, entzungo zuela zerbait etxean, entzungo zuela zerbait eskolan, ez akaso hiru urterekin, ez akaso bostekin, baina hamar zeuzkan José Martínez Salas guardia zibilak Gladys del Estal tiroz hil zuenean, hamar neuzkan nik Mikel Zabalza Bidasoan itota azaldu zenean, besoak sorbaldan lotuta zeuzkala igeri egin nahi izan zuelako, ...
|
|
|
Estrabonek K.a. 7 urtean Iberiar penintsularen iparraldeko
|
herrien
bizimoduak deskribatu zituenean, Pompaelo existitzen zen. Berrogeita hamar urte geroago, K.o. 57 urtean, Lucio Pompeyok eta Iruñea hiriak sinatutako ospitalitate itunek erakusten dutenez, baskoien komunitate indigenak nahiko bereganatua zeukan erromatar bizimodua.
|
|
|
Iruñerriko herri hau 1970eko hamarkadan urbanizatu zen, eta herrian jaiotako gazteen belaunaldi garrantzitsu bat zeukan 1990eko hamarkadan.
|
Herriko
bizimoduan integraturik egon arren eta herriarekiko atxikimendu handia izanagatik ere, belaunaldi oso horrek kanpora egin behar izan zuen alde, 1990eko eta 2000ko hamarkadetan, herriko etxebizitza hutsen prezioak puztuta zeudelako. Fenomeno horrek arazo demografiko larria ekarri dio udalerriari hurrengo hamarkadan, herriko biztanleen zahartzea eragin duelako.
|
|
2019
|
|
|
90eko hamarkadan, behi gizenen garaian, arrantzale askok itsasoa utzi zuten eta lehorrera joan ziren lanera. Horrek ere eragin handia izan du
|
herriko
bizimoduan. Lehen, arrantza mundua askoz homogeneoagoa zen, ia ia endogamikoa, familia guztia itsasotik bizi zen edo horrekin oso lotura estua zuen.
|
|
|
–Ez zen gure asmoa zuen
|
herriaren
bizimodua aztoratzea, hasi da Hodei berehala, zer esan pentsatuta edukita bere lagunen batek hanka sartzeko beldurrez balego bezala?. Basamortua izan da geratu zaigun aukera bakarra, baina gure bidean karabana handia ikusi dugu, jaunaren iparreko lurretatik etorria, antza, eta beldur ginen ikusiko ote gintuzten.
|
|
|
uste dut herritarrekin eta lankideekin enpatizatzen jakingo dudala, talde politikoez eta iritziez gaindi. Nik herrian eta
|
herri
bizimoduan sinesten dut, eta harekin kontaktuan egon nahi dut. Gertuko pertsona bat naiz, lasai hitz egiteko pertsona bat, eta hori eskaini nahi diet herritarrei.
|
|
2020
|
|
|
Euskal
|
Herriko
bizimodua ona eta erosoa da, eta, beraz, niretzat errealitatetik kanpo dago. Burbuila baten moduko bizitza da, eta nik hortik kanpokoa ikusi nahi nuen.
|
|
|
Hamaikak. Sinestezina benetan
|
herrietako
bizimodua, duten patxada, lanari eta bizitzari ekiteko unean duten lasaitasuna. Zeinen gogoko dudan.
|
|
|
Ez dut Bartzelonaren falta sumatzen, eta are gutxiago Unibertsitatearena.
|
Herriko
bizimodua, hemen ditudan lagunekin, gustatu egiten zait...".
|
|
2021
|
|
|
Denak ez dira udaletako errolda bulegotik pasatzen, badirelako erroldatu gabeko biztanleak ere, baina handia da erroldan dauden alta eta baja mugimenduak.Nolako harrera egiten diegu gure herrietara datozen biztanle berriei? Azken bolada honetan kezka iturri da gai hau Buruntzaldeko udaletan eta gero eta gehiago dira martxan jartzen ari diren protokolo eta ekimenak, harrera egokia egiteko, batetik, eta, behin herrian daudela,
|
herriko
bizimodu, kultura, hizkuntza eta herritarrekiko harremanak sustatzeko.
|
|
|
Alegia, eta oso labur azaltzearren, marxismoaren eta zenbait antropologoren lanen eraginez" biraketa kulturala" deritzona eman zuen 60ko hamarralditik aurrera historialari belaunaldi berri batek. Historiografia ofiziala ordura arte pertsonaia ilustreez eta kultura jasoaz bakarrik arduratu zen; belaunaldi berriak, ordea, herri xeheari erreparatu nahi zion (hortik sortzen dira kultura popularrari buruzko lehen azterketak eta baita
|
herriaren
bizimoduaz arduratzen diren" behetik gorako" ikerketak) eta horretarako tresna egokia eskaini zion historia serialak. Honela," irakurketaren historia"," heriotzarekiko jarrera popularren historia" eta gisako beste hainbat egiteko baliatu izan da10.
|
|
|
Jendea ez da ohartzen, baina mingarria da. Niri ez zait gustatzen kontatu behar izatea nola joan behar izan zuten nire gurasoek haien
|
herritik kanpora
bizimodu hobe baten bila, miseriatik ihesi. Ez da erromantikoa.
|
|
|
Halere, zailtasun nagusiena 2020ko martxotik aitzinera etorri zen, pandemiaren eta horri aurre egiteko osasun neurrien ondorioz. Izan ere, programaren helburu nagusiena, hau da, parte hartzen zuten haur gaztetxoei
|
herriko
bizimoduan sozializatzen laguntzea, ezin betez geratu baikinen egun batetik bertzera. Hortik aitzinera programa mentorearen eta parte hartzen zuten haur gaztetxoen arteko online mintzapraktika jarduera bihurtu zen.
|
|
|
Aipagarriak dira, era berean,
|
herri
bizimoduaren laginak,
|
|
|
Debora hori igarota bere etxera itzultzen utzi zion munstroak. Hura poza
|
herriko
bizimoduaren erosotasunak berriro ezagutu zituenean. Handik aurrera ematen zioten guztiagatik eskerrak itzultzen zituen, eta gehiago ez zuen eskatu eguzkia ezkutatzeko adina abererik.
|
|
|
Angel Correa presidenteak aginduta, urteetako ika mika eta gorabeheren ondoren, 2016an hasi ziren ustiatzen Ekuadorko Amazoniako petrolioa. Horrek bat batean eta kalterako inarrosi zuen jatorrizko
|
herrien
bizimodua. Bizitza irauli zion, esate baterako, Carlos Huia Cahuiya Iteca gazteari.
|
|
|
Argi ikusi zen, hala ere, eliteen inguruan lanean mugituko ziren makinen kasuan egokiagoa zela gizaki itxura gordetzea. Atseginagoa egingo zuen
|
herrietako
bizimodua, epelagoa, eta, gainera, frogatu zen psikologikoki hainbat arazo konpontzen zuela benetako gizakiak ziruditen langileak eskura izateak. Gutxik daukate Malthusen botere nahi handi hori, baina eliteen berezko ezaugarria izan da beti inoren gaineko agintearen plazera.
|
|
2022
|
|
|
Aipatzen dira arrazoi teknikoak, gaur egun 100 km eskaseko oihan zati batean errepide bat egitea arazo gaindiezina balitz bezala. Aipatzen dira arrazoi ekologikoak, Darieneko oihan hori salbatzea helburu luketenak; eta horrekin batera aipatzen da bertan bizi diren emberá wounan
|
herrien
bizimodua hondatzeko arriskua ere. Aipatzen dira arrazoi politikoagoak:
|
|
|
Caithleen Brady da eleberriko protagonista, eta lehenengo pertsonan ematen dio irakurleari landa eremuko bere
|
herriko
bizimoduaren berri. Bere aita alkoholikoak tratu txarrak ematen dizkio amari, zeina narrazioaren erdialde aldera hilko baita.
|
|
|
Gure herrietan gero eta zerbitzu (osasungintzan, hezkuntzan…) gehiago ditugu, gero eta aukera gehiago aisialdirako, gero eta kirol kultur jarduera gehiago, halere,
|
herrietako
bizimoduaren mugak hortxe daude hiriarekin alderatuta, eta askok, azkenean nahiago izaten dute hirira bizitzera joan.
|
|
|
Estuago lotuko gatzaizkio beharbada gai honi estatu egintzaren kontzeptuaren atzean raison d’tat deritzanaren teoria dagoela gogoan hartuta. Teoria horren arabera,
|
herriaren
bizimoduaren eta, hortaz, hura arautzen duten legeen erantzulea den estatuaren egintzak, ez daude herritarren egintzak arautzen dituzten arau beren mende. Legearen aginteak, nahiz eta indarkeria eta denak denen kontrako gerra desagerrarazteko antolatua izan, indarkeriazko tresnen premia izaten du beti bere existentzia segurtatzeko, eta modu berean gerta daiteke gobernu bat, bere iraupena eta legeen iraupena segurtatzeko xedez, gehienetan delitutzat jotzen diren egintzak egitera beharturik.
|
|
2023
|
|
|
Herri ondareak gure
|
herriaren
bizimodua osatzen duten ezaugarri, jarduera eta jakingarri guztiak batzen ditu. Hauxe da Labayru Fundazioaren ikerketa arloetako bat, baina ez ikerketarako bakarrik, baita zabalkundeari begira ere, transmisioan eragiteko.
|
|
|
Liburu hau gure
|
herriko
bizimoduaren barri emoteko da, ez da historiako liburu bat. Halanda be, ia mende bateko ibilbidea hartzen dau.
|
|
|
|
Herriko
bizimodura bueltatuz, esan dogu garia lantzeari itxi jakonean errotak be ixten hasi zirala. Hor etorri zan nekazaritzaren krisia.
|
|
|
Lau gurutze horiek egurrezkoak ziren hasiera batean. Antzinako lau bide garrantzitsuen muga lerroa markatzerakoan,
|
herriko
bizimodua ere gurutze horiek mugatutako esparrura mugatzen zen erabat. Esate baterako, garai bateko gauzainek gurutzetik gurutzera egiten zuten gaueko guardiako zainketa lana, herria gaizkileengandik eta lapurrengandik babestuz.
|