Testuinguruan

Bilaketa

dist.

non

lema/forma

nola

bilaketa

kategoria

Iragazkiak

Mota/Gaia

Euskalkia

Itzulpena

Erregistroa

Ordena

Formularioa garbitu

Emaitzak: 21.628

2006
	‎Hauetako azpimarratze asko jaso dira aldizkari honetan, neurri batean bada ere, bere historian zehar. Aldizkariaren bilakaeran parte hartu dutenen artean daude unibertsitate munduarekin lotzen diren ezagutzak eta adituak, bai irakaskuntzarekin eta bai ikerkuntzarekin gauzatzen direnak, baita gauzatu nahi direnak ere; horregatik, unibertsitatearen eta unibertsitarien inplikazioa lortzea beharrezkoa ikusten dugu modu egokienean aurrera	egin ahal izateko. Horrela sortu da zenbaki honen aztergai monografikoaren beharra:
	‎Jaso dugunaren araberako argazkia	egiteko , unibertsitate mailako egitasmo bakoitzaren ezaugarri batzuk gogoratzen hasiko gara:
	‎1) Soziolinguistika Klusterrarekin batera (gure aldizkari hau bideratzen duena, hain zuzen) antolatu dute ikastaroa, eskaintza hau	eginez : Erronka Berriak Euskararen Erabileran izeneko ikastaroa, bertan zenbait aztergai landuz eta zenbait irakasle inplikatuz.
	‎Ez ditut orain aipatuko soziolinguistika arloan, unibertsitate mailan, irakaskuntzarekin batera	egiten diren beste zenbait ekintza: ikerkuntza, materialak sortzea, adituen inplikazioa, adituen arteko guneak irekitzea (informatika teknologiak aprobetxatuz), INGUMA datu basea eguneratzea, eta abar.
	‎ikerkuntza, materialak sortzea, adituen inplikazioa, adituen arteko guneak irekitzea (informatika teknologiak aprobetxatuz), INGUMA datu basea eguneratzea, eta abar. Hauek denak garrantzitsuak dira, baina zenbakia irakaskuntzari buruzkoa denez, artikulu guztietan ez dira jaso irakaskuntzatik kanpo	egiten diren horiek, eskatu ez zitzaielako. Hala ere, merezi du jasotzen diren aipamenak kontuan hartzeak, aberatsak diren neurrian.
	‎3) Derrigorrezko bigarren hezkuntzan ere saio batzuk	egin dira, eta gehiago egiteko aukerak ere ba omen dira, oraindik gehienbat soziolinguistika eta katalanaren soziolinguistika materialak argitaratzea izan bada ere lortu dutena.
	‎3) Derrigorrezko bigarren hezkuntzan ere saio batzuk egin dira, eta gehiago	egiteko aukerak ere ba omen dira, oraindik gehienbat soziolinguistika eta katalanaren soziolinguistika materialak argitaratzea izan bada ere lortu dutena.
	‎Gure aldizkari honen aztertze arloa oro har soziolinguistika da, euskal soziolinguistika bereziki, bere zentzu zabalean hartuta: hainbat tradizio disziplinarren arteko lotura	egiten dakiena, bertan sortzen diren ibilbide eta ikuspegi anitzak osagarri moduan lantzen dituena, teorikoa eta aplikatua dena, unibertsaltasuna eta lekukotasuna maneiatzen dakiena, eta abar. Hauetako azpimarratze asko jaso dira aldizkari honetan, neurri batean bada ere, bere historian zehar.
	‎Lizentziatu titulua lortzeko	egin behar diren beste irakasgai batzuekin konparatzen badugu behintzat.
	‎Lizentziaturaren egungo ikasketetan irakasgaia hautazkoa da, Doktorego Programetan, batetik Hizkuntzalaritzakoan eta bestetik Hizkuntzalaritza Aplikatukoan, irakasten diren ikastaroak (3na kreditu Doktorego Pro� grama bietan) oinarrizkoak izan arren. Gure ustez, iker adar honen agerpena oso txikia da, eta baita ezegonkorra ere, ez da-eta berez derrigorrezko irakasgaia eta esleitzen zaizkion kredituak (6 kreditu) oso gutxi dira-eta, Filologietan eta Itzulpengintza eta Interpretaritzan Lizentziatu titulua lortzeko	egin behar diren beste irakasgai batzuekin konparatzen badugu behintzat.
	‎% 10 Ariketa praktikoak: % 10 Lan bat	egitea (Landa laneko Metodologia, material bilketa, materialen tratamendua eta analisia): % 30 Azken azterketa (Derrigorrezkoa da, indarrean dagoen legediaren arabera):
	‎Gerora begira, Europear Araudiari segika, Unibertsitateko Ikasketa Plan Berrien eta Titulazio Berrien ezarketa dela eta/ 2010 ikasturte inguruan	egingo denaez dakigu xehetasunez zein izango den plan berri horien garapena. Hortaz, nekez aurresan daiteke zein izango den Soziolinguistika ikasketen geroa gure unibertsitatean. Ikasketa Maila:
	‎Gerora begira, Europear Araudiari segika, Unibertsitateko Ikasketa Plan Berrien eta Titulazio Berrien ezarketa dela eta —2009/ 2010 ikasturte inguruan	egingo dena— ez dakigu xehetasunez zein izango den plan berri horien garapena. Hortaz, nekez aurresan daiteke zein izango den Soziolinguistika ikasketen geroa gure unibertsitatean.l
	‎Hamar urteren buruan, beraz, euskaldungoaren barne egitura adinaren banaketarekiko zertxobait aldatu da: muturretan pisua (gazteenak eta zaharrenak) handiagotu	egin da gizartearen adin talde eraginkorrenen kalterako.
	‎V. Taulari berriro helduz lerroz lerroko irakurketa	eginez badirudi euskaldunen kopurua handitu egiten dela adin talde gehienetan. Izatez horrela da batez ere adin talde gazteenetan.
	‎V. Taulari berriro helduz lerroz lerroko irakurketa eginez badirudi euskaldunen kopurua handitu	egiten dela adin talde gehienetan. Izatez horrela da batez ere adin talde gazteenetan.
	‎" Horrelako irakurketa	egiterakoan belaunaldi edo mordo desberdinen arteko erkaketak egiten ari gara. Adin talde edo mordo bakoitzaren azterketari lotuz gero gauzak bestelakoak izan daitezke"
	‎" Horrelako irakurketa egiterakoan belaunaldi edo mordo desberdinen arteko erkaketak	egiten ari gara. Adin talde edo mordo bakoitzaren azterketari lotuz gero gauzak bestelakoak izan daitezke"
	‎Hala ere horrelako irakurketa	egiterakoan belaunaldi edo mordo ezberdinen arteko erkaketak egiten ari gara. Adin talde edo mordo bakoitzaren azterketari lotuz gero gauzak bestelakoak izan daitezke.
	‎Hala ere horrelako irakurketa egiterakoan belaunaldi edo mordo ezberdinen arteko erkaketak	egiten ari gara. Adin talde edo mordo bakoitzaren azterketari lotuz gero gauzak bestelakoak izan daitezke.
	‎Zer gertatu da? Gu ere helduen artean izandako euskaldun galerak ikusita harritu	egin gara, benetan ulergaitza baita horrenbeste galera azaltzea zio demografikoen eraginez soilik. Nola ote 1986ko 20 eta 64 urte bitarteko 288.860 euskaldunetatik% 5’08a 1991 urterako galtzea?
	‎Ariketa labur bat	egiten badugu agian hobeto ikus genezake; demagun 81 urteak bitartean euskaldun ikasiak, 22.551, helduen euskalduntzearen ondoriozuzena direla. Demagun ere hurrengo epealdian 86 16 eta 64 urte bitarteko biztanleria ez dela aldatu, eta egia da ez dela gehiegi aldatu.
	‎Indize horiek dira batukarietan erabiltzen ditugunak. Esaterako i= 2 eta k direlako indizeek 16 tartetik 60 tarterainoko aldea adierazten du, batukaria izateak tarte horien arteko taldeen batuketa	egin behar dugula esan nahi du.
	‎Helduen arteko hazkuntza, (1,2) ekuazioetan behekoak, i= 2 eta k= 11 tarteen arteko kenduren batukaria da. Kenketak burutzerakoan kontutan har multzo bereko (belaunaldi jakin bateko) taldeen artean	egin beharra dagoela. Hortaz i tartea adierazten badu bigarren aldiko tartea i+ 1 da eta, horien artean, kalkulatu behar ditugu diferentziak.
	‎Euskal Herrian gaudela esatean batzuekEuskalAutonomi Elkarteaz ari garela pentsa dezakete, bainaE uskararen Herrian gaudela esatean edonork ulertzen du zertaz ari garen. Hizkuntzek mugak jartzen dituzte, zentzu hertsian esanahia (esangura) mugatu	egiten baitute, edo beste ikuspegitik, zehaztu ere. Horrela egun Euskal herrietan edozein hiritar euskalduna da, Euskararen herrietan, ostera ez; euskalduna euskara duena baita.
	‎Esanak esan geureari hel diezaiogun, euskara, Zentsuak eta Udal Erroldak. Jakina da 1981 urtean aurrenen, 1986an gero eta 1991n atzenen Euskal Herriko zenbait lurraldetan euskarari buruzko hainbait itaun edo galdera	egin izan direla. Euskal Autonomi Elkartean 1981ean euskararen ezaguerari buruzko 4 item sartu ziren, ulermena, mintzamena, irakurmena eta idazmenari buruzkoak hain zuzen ere.
	‎Zentsuak eta Udal Erroldak gutxi bailiran Inkestak ere	egiten dira antzerako helburuekin omen. Horrela berez anitza eta konplexua den gizarte errealitatea kategoria zehatzetara ekarrita manipulagarriagoa delako.
	‎Hori da gure artean	egiten dena ikus dezagun.
	‎Hiztunen tipologia estatistikoa: Euskaldun alfabetatuak: euskaraz ondo ulertu, hitz	egin , irakurri eta idazten duten pertsonak. Euskaldun partzialki alfabetatuak: euskaraz ondo ulertu eta hitz egin, baina nekez irakurri eta idazten duten pertsonak. Euskaldun alfabetatugabeak:
	‎euskaraz ondo ulertu, hitz egin, irakurri eta idazten duten pertsonak. Euskaldun partzialki alfabetatuak: euskaraz ondo ulertu eta hitz	egin , baina nekez irakurri eta idazten duten pertsonak. Euskaldun alfabetatugabeak: euskaraz ondo ulertu eta hitz egin, baina ez irakurtzen eta ez idazten ez dakiten pertsonak.
	‎euskaraz ondo ulertu eta hitz egin, baina nekez irakurri eta idazten duten pertsonak. Euskaldun alfabetatugabeak: euskaraz ondo ulertu eta hitz	egin , baina ez irakurtzen eta ez idazten ez dakiten pertsonak.
	‎Horietako gutxik azaltzen du euskararen benetako egoera eta are gutxiagok argitzen du hizkuntza zaharraren etorkizu Ia euskaldun alfabetatuak: euskaraz ongi edo nekez ulertu, nekez hitz	egin eta ondo edo nekez irakurtzen eta idazten dutenak. Ia euskaldun alfabetatugabeak: euskaraz ondo edo nekez ulertu, nekez hitz egin eta ez irakurtzen eta ez idazten ez dakitenak. Ia euskaldun pasiboa:
	‎euskaraz ongi edo nekez ulertu, nekez hitz egin eta ondo edo nekez irakurtzen eta idazten dutenak. Ia euskaldun alfabetatugabeak: euskaraz ondo edo nekez ulertu, nekez hitz	egin eta ez irakurtzen eta ez idazten ez dakitenak. Ia euskaldun pasiboa: euskaraz ondo edo nekez ulertu eta batere hitz egiten ez duten pertsonak. Erdaldunak:
	‎euskaraz ondo edo nekez ulertu, nekez hitz egin eta ez irakurtzen eta ez idazten ez dakitenak. Ia euskaldun pasiboa: euskaraz ondo edo nekez ulertu eta batere hitz	egiten ez duten pertsonak. Erdaldunak: euskaraz ez ulertu eta ez hitz egiten ez duten pertsonak (Eustat 1981, 1986 eta 1991).
	‎euskaraz ondo edo nekez ulertu eta batere hitz egiten ez duten pertsonak. Erdaldunak: euskaraz ez ulertu eta ez hitz	egiten ez duten pertsonak (Eustat 1981, 1986 eta 1991).
	‎Aztertuz gero eman daitezkeen erantzunen konbinatoria hutsa dela antzeman daiteke, baina 81 kategoria posibleetatik (gehienak esanahigabekoak) bakarrik zazpi onetsi dira. Hori da, hain zuzen ere, bildutako informazioarekin	egiten den lehenbiziko galbahea, zer gertatzen da esandako zazpi kategoria horien arabera erantzuten ez dutenekin. Pertsona asko ez badira ere, gure ustez, estatistikoki talde esanguratsua izan daiteke, adibidez ez litzateke horren arraroa hiztun batek ondo hitz egin eta nekez ulertzen duela erantzutea; tankera horretako erantzunak sailkaezinak dira emandako tipologian.
	‎Hori da, hain zuzen ere, bildutako informazioarekin egiten den lehenbiziko galbahea, zer gertatzen da esandako zazpi kategoria horien arabera erantzuten ez dutenekin? Pertsona asko ez badira ere, gure ustez, estatistikoki talde esanguratsua izan daiteke, adibidez ez litzateke horren arraroa hiztun batek ondo hitz	egin eta nekez ulertzen duela erantzutea; tankera horretako erantzunak sailkaezinak dira emandako tipologian. Are gehiago, populazio osoko neurketa izanik erantzun batzuk beste batzuk baino probableagoak dira eta hori probabilitate legeen arabera jakingarria da.
	‎Are gehiago, populazio osoko neurketa izanik erantzun batzuk beste batzuk baino probableagoak dira eta hori probabilitate legeen arabera jakingarria da. Aldez aurretiko probabilitateen azterketa bat	eginez probabilitate handiagokoa da iaeuskaldunen kategoria erdaldunena baino.
	‎Hots euskaldun alfabetatuen artean zenbat jatorrizko euskaldun dagoen zehazturik, gero euskararen aurrerapenak edo galerak izaten diren jakiteko. Mota honetako azterketak lehen aipatutako Soziolinguistikazko Mapan	egiten dira.
	‎Honen arabera ezer gutxi	egin bada ere orain artean, itaunetatik erator daitekeen sailkapena honako hau da: Euskal hiztuna: etxean maizen euskara erabiltzen dutenak (etxeko euskaldunak) Hiztun elebiduna:
	‎Kasu honetan, lehen	egin bezala, beste hizkuntzarena, estatistikoki esanguratsua ez delako baztertzen dugu, inor aspertu nahi ez dugulako hain zuzen ere.
	‎Zazpi ezagueraren arabera aurrenen, hiru jatorrizko hizkuntzaren arabera eta beste hiru etxeko maizeneko hizkuntzaren arabera, guztiak batera ekarriz, zenbat hiztun mota desberdin atera daiteke? Kasu honetan ezin biderketarik	egin hizkuntz erabilera ez baita posible aurreneko hiztun mota guztiengan. Hau da, bidezkoa bada jatorrizko euskaldun erdalduna, ez da zilegi jatorrizko euskaldun erdaldun etxeko euskalduna.
	‎Zein da galbahea kasu honetan? Erabilera edo, gaitasun gisa adierazia, euskaraz	egin ahal izatea.
	‎Hau da, beharbada, sailkapenik hedatuena eta erabiliena, Soziolinguistikazko Mapan (1989): EUSKALDUNAK: euskaraz ondo ulertu eta hitz	egiten duten pertsonak. IA EUSKALDUNAK: euskaraz ongi edo nekez ulertu eta nekez hitz egiten dutenak. ERDALDUNAK:
	‎euskaraz ondo ulertu eta hitz egiten duten pertsonak. IA EUSKALDUNAK: euskaraz ongi edo nekez ulertu eta nekez hitz	egiten dutenak. ERDALDUNAK: euskaraz ez ulertu eta ez hitz egiten ez duten pertsonak.
	‎euskaraz ongi edo nekez ulertu eta nekez hitz egiten dutenak. ERDALDUNAK: euskaraz ez ulertu eta ez hitz	egiten ez duten pertsonak.
	‎Ikus daitekeenez funtsezko hizkuntz trebetasuna, erabakiorra dena, mintzamena da. Euskaraz ondo hitz	egin ahal izateak bereizten ditu euskaldunak gainontzeko hiztun taldeengandik. Testuinguru honetan aipagarria Ia euskaldunen multzoa da tipologia estatistikoan esanahi zertxobait nahasia bazeukan, eratorritako tipologia honetan are nahasiagoa da.
	‎Gure ustetan malgua baino kamutsa da; hots ez da batere zorrotza errealitate soziolinguistikoa bere hartan antzeman ahal izateko. Onartu behar dugu, ostera, oso interesgarria dela metodologiaren ikuspegitik ikusteko nola aldatzen diren pertsonen erantzunak balioztapen inkestak	egiten direnean (EUSTATek 1989).
	‎Tipologia estatistikoari atxikiturik, behingoz badugu behintzat gutxienezko hiztunen sailkapena, 39 hain zuzen ere, baina ez da hemen amaitzen, orain hiztun mota horiek udalerri jakin batean nola banatzen diren aztertzen badugu, orduan udalerrien sailkapen bat (edo hamaika)	egin dezakegu.
	‎Sailkapen bakoitzak ñabardura bat azpimarratzen du, aldagai bat alegia. Eta aldagaiaz hitz	egiterakoan sailkapen guztiak osatzeko aldagai sozio ekonomikokulturalak txerta diezazkiokegu dagokion sailkapenari eta orduan sekula baino argiago ikusiko dugu sinpletasuna (partsimonia) beharrezkoa dela.
	‎Edozein azterketa demolinguistiko	egin aurretik gizarteak izandako aldaketak ezagutu behar dira, azterketa demografikoa egin beharra dago alegia. XX. mendean gure gizarteak aldaketa sakonak ezagutu ditu, hau da, I. Larrañagak aztertu duen moduan aldaketak, bortitzak eta leunak, ez dira gertaera berriak gure artean.
	‎Edozein azterketa demolinguistiko egin aurretik gizarteak izandako aldaketak ezagutu behar dira, azterketa demografikoa	egin beharra dago alegia. XX. mendean gure gizarteak aldaketa sakonak ezagutu ditu, hau da, I. Larrañagak aztertu duen moduan aldaketak, bortitzak eta leunak, ez dira gertaera berriak gure artean.
	‎Hirurogei hamarkadako industrializazio eta populazio hazkundeak handik hogeiren bat urtera bere goia jo zuen. Egun krisialdiz krisialdi biztanleriaren hazkundea eten	egin da, biziraupen itxaropena luzatu eta berezko hazkundeak sekulan eman ez den proportzioetaraino jaitsiak dira. Europako herrien artean gurean jaiotza tasarik txikienetakoa omen da.
	‎" Euskaldunen elebiduntze goiztiarrak ezkor eragiten du euskararen erabileran" multzo horien ezaugarri soziodemografikoak dira, besteak beste, bilakaera horren deskribatzailerik adierazgarrienak. Nolanahi ere, gure hizkuntzen arteko ukipen egoera honetan zenbatzen diren hiztun bakarrak euskaldunak izanik, biztanleria binakatu	egiten da, hots, bi hiztun multzotan banatu. Gure kasuan hirugarren multzoa izanagatik, ia euskaldunak, horrek hizkuntzen arteko mugimendua baino ez du adierazten.
	‎Horrela adin talde bakoitzari dagokion are gehiago, egoera okertzen denean gure errua dela esaten digute eta" etxeko ohizko hizkuntzaren (euskara) erabilera tasa beha daiteke. Honek ez du adierazten hiztun jakin batek zenbatetan	egiten duen euskaraz, baizik eta adin taldekoen artean ehuneko zenbatek aitortzen duen euskaraz egiten duela. Dena den, lehen bezala honetan ere euskaldungoa bitan bana daiteke.
	‎Horrela adin talde bakoitzari dagokion are gehiago, egoera okertzen denean gure errua dela esaten digute eta" etxeko ohizko hizkuntzaren (euskara) erabilera tasa beha daiteke. Honek ez du adierazten hiztun jakin batek zenbatetan egiten duen euskaraz, baizik eta adin taldekoen artean ehuneko zenbatek aitortzen duen euskaraz	egiten duela. Dena den, lehen bezala honetan ere euskaldungoa bitan bana daiteke.
	‎Hortaz i tartea adierazten badu bigarren aldiko tartea i+ 1 da eta, horien artean, kalkulatu behar ditugu diferentziak. Horiek dira zehatz mehatz, VI. Taulan	egindako eragiketak.
	‎Aurreko bi ekuazioen arteko urratsan Xi ren batukariak desagertzen direlarik gainontzeko batukinak adin tarteen arabera berrantolatu ditugu.	Egindako deskonposaketa eginda ere are xeheago egin daitekelakoan gaude. Batetik bereiz dezagun edozein biztanleriari, euskaldungoari ere, dagokion berezko hazkuntza.
	‎Aurreko bi ekuazioen arteko urratsan Xi ren batukariak desagertzen direlarik gainontzeko batukinak adin tarteen arabera berrantolatu ditugu. Egindako deskonposaketa	eginda ere are xeheago egin daitekelakoan gaude. Batetik bereiz dezagun edozein biztanleriari, euskaldungoari ere, dagokion berezko hazkuntza.
	‎Aurreko bi ekuazioen arteko urratsan Xi ren batukariak desagertzen direlarik gainontzeko batukinak adin tarteen arabera berrantolatu ditugu. Egindako deskonposaketa eginda ere are xeheago	egin daitekelakoan gaude. Batetik bereiz dezagun edozein biztanleriari, euskaldungoari ere, dagokion berezko hazkuntza.
	‎Bestetik X1, gure kasuan 1981eko 2 urte bitarteko euskaldunak, bi multzotan bana genitzake, 1986 urtean 7 urte bitartekoak ziratekeenak eta gainontzekoak, 1986an 16 urte bitartekoak ziratekeenak alegia. Horretarako adin taldeen proportzio banaketa zein nolakoa den ikusirik honela	egin genezake: X1= 2/ 3 X1+ 1/ 3 X1.
	‎Ekuazioan agertzen diren moduan, aurrena, adin talde gazteenetan emandako hazkuntza; honetan deskonposaketa berri bat	egin dugu: euskaldungoaren berezko hazkuntza eta hezkuntza elebidunari dagozkion bi faktoreak hurrenez hurren.
	‎Honela, bada,	egindako azterketa honetan berreskurapen prozesuaren bizitasuna azaleratu nahi izan dugu. Ez da zehatza esatea lehen baino hainbeste hiztun gehiago dagoenik.
	‎Azkeneko taulan (VII. Taula) 81/ 86, 86/ 91 aldea ez da kendura hutsa, horrekin sail bakoitzean zenbat baino zer	egiten den adierazi nahi izan dugu. Hau da, zeinuen arabera berezi ditugu irabazi(+) eta galerak(); bestetik, berezko hazkuntzari dagokiona hutsik utzi dugu, laukitxo horretan hazkuntza beti positiboa baita.
	‎Hau da, zeinuen arabera berezi ditugu irabazi(+) eta galerak(); bestetik, berezko hazkuntzari dagokiona hutsik utzi dugu, laukitxo horretan hazkuntza beti positiboa baita. Hala ere 86 urteetan biztanleria hazi baino urritu	egin denez ez dugu erabili kasu honetan aurreko 81 epealdirako ezarritako irizpidea. Izan ere, jakin badakigu biztanleriaren orotariko hazkuntza ez datorrela bat ezinbestean jaiotza tasarekin, migrazio mugimenduak izan ohi direla dakigun bezala.
	‎Sinpletasuna (partsimonia) izan da jarritako oinarria arazo anitza eta konplexua aztertzerakoan. Berreuskalduntzea bi norabidetako prozesua da, hiztunak irabazi eta galdu	egiten dira. Euskaldunak jatorrizkoak, eskolak euskaldunduta edo beranduago bere kasa edo euskaltegietan ikasitakoak, baina euskaldunak, beste hiztunak bezala, hil, Euskal Herritik alde egin, edo, hiztun normalizatuek ez bezala, euskara ahaztu eta euskaldunak izateari utz diezaiokete.
	‎Berreuskalduntzea bi norabidetako prozesua da, hiztunak irabazi eta galdu egiten dira. Euskaldunak jatorrizkoak, eskolak euskaldunduta edo beranduago bere kasa edo euskaltegietan ikasitakoak, baina euskaldunak, beste hiztunak bezala, hil, Euskal Herritik alde	egin , edo, hiztun normalizatuek ez bezala, euskara ahaztu eta euskaldunak izateari utz diezaiokete.
	‎Hala ere ez dugu uste nahikoa denik. Helduen artean eragitea, ahalik eta gehienak euskalduntzea, alfabetatzea eta euskararen aldeko jarrerari goren mailan eustea funtsezkoa baita hizkuntzen arteko asimetriari aurre	egin ahal izateko.
	‎" Helduen artean eragitea, ahalik eta gehienak euskaldun tzea, alfabetatzea eta euskararen aldeko jarrerari goren mailan eustea funtsezkoa da hizkuntzen arteko asimetriari aurre	egin ahal izateko"
	‎" Hamar urteren buruan, euskaldungoaren barne egitura adinaren banaketarekiko zertxobait aldatu da: muturren pisua (gazteenak eta zaharrenak) areagotu	egin da gizartearen adin talde eraginkorrenen kalterako"
	‎Corpusaren behin betiko batasunaren oinarria, euskara batua, ezarria badago ere euskararen hizkuntza estatusa udalerriz udalerri, ia zonaldez zonalde, ezberdina baita. Euskal Herri osorako plangintza orokor batek nekez hel liezaioke hizkuntz egoeraren aniztasunari euskarak pairatzen duen hizkuntzen arteko asimetriari aurre	egin gabe; batez ere, oinarrizko diseinua irekia denean. Euskal Herrietako lege eta arauek, daudenean, faktore askoren menpe uzten dute prozesuaren norabidea; askoren ahotan dabilen norbanakoaren askatasuna egoeraren aldakortasunaren islada baino ez da.
	‎Filosof� a eta Letren Fakultateko Filologia sailetik eta Soziologiatik. Txosten honetan bai irakats arloan bai ikerkuntzan gaur egun	egiten denaren berri ematen dugu.
	‎• Bai erakunde publikoek bai herrikoiek euskara biziberritzeko	egindako plangintza ebaluatu.
	‎• Hizkuntza plangintzan esku hartze eraginkorra	egiteko baliabide teorikoak eta metodologikoak eskuratu.
	‎Ikerkuntzari dagokionez, lehen eta behin ikasleek	egindako lanak aipatu gura nituzke: bai Soziologia Sailean bai Euskal Filologian ikasketaamaierako tesina lanak egiteko aukera dago eta ikasle batzuek soziolinguistikaren inguruko gaiak hartu dituzte horretarako.
	‎Ikerkuntzari dagokionez, lehen eta behin ikasleek egindako lanak aipatu gura nituzke: bai Soziologia Sailean bai Euskal Filologian ikasketaamaierako tesina lanak	egiteko aukera dago eta ikasle batzuek soziolinguistikaren inguruko gaiak hartu dituzte horretarako. Ixiar Basterretxea (Etxebarria 2000, adibidez), Rosa Miren Pagola, eta Itziar Turrez (Gonzalez 1999, Molina 2001) irakasleen zuzendaritzapean soziolinguistika lanak burutu dira urteetan zehar.
	‎Ixiar Basterretxea (Etxebarria 2000, adibidez), Rosa Miren Pagola, eta Itziar Turrez (Gonzalez 1999, Molina 2001) irakasleen zuzendaritzapean soziolinguistika lanak burutu dira urteetan zehar. Azken urteetan beste ikerketa batzuetan, nahiz eta soziolinguistikari buruz propio	egindako lanak ez izan, aldagai sozialak kontuan izan dituzte azter eremua mugatzeko orduan (esate baterako, Iribar eta Turrez 2001).
	‎Gaur egun tesina lanak	egitea posible bada ere, tamalez ikasleek ez dute ikerketa askorik egiten soziolinguistikaren arloan. Bestetik, unibertsitateak onartutako ikerketa lerro bakarra dago eta ez dago ikerketa talderik horretan, irakasle bakarra (ni neu) baino.
	‎Gaur egun tesina lanak egitea posible bada ere, tamalez ikasleek ez dute ikerketa askorik	egiten soziolinguistikaren arloan. Bestetik, unibertsitateak onartutako ikerketa lerro bakarra dago eta ez dago ikerketa talderik horretan, irakasle bakarra (ni neu) baino.
	‎• aniztasun linguistikoa (UNESCO Etxeko Amarauna taldekide bezala	egindako lana: Mart� et al 2005a, 2005b, 2006a, 2006b, Amorrortu et al 2004a, 2004b, 2005, Barreña et al 2005, 2006, Uranga et al 2005) • soziolinguistika orokorrean (Amorrortu 2003b)
	‎Ikerkuntzari dagokionez, lehen eta behin ikasleek	egindako lanak aipatu gura nituzke: bai
	‎Euskal Filologian ikasketa amaierako tesina lanak	egiteko aukera dago eta ikasle batzuek soziolinguistikaren inguruko gaiak hartu dituzte horretarako. Ixiar
	‎Izan ere, hizkuntza komunitate baten barruan, adin talde eta beraz modu ezberdinak une berean baitaude. Gazteen hizkeraz hitz	egiten delarik, hirietako eta hauzo zailetako hizkeraz mintzo da.
	‎5 Sexuaren arabera ere aldeak nabari dira. Labov ek	egindako ikerketa ezagunean, erakusten du emazteak prestigiodun modeloetara sentiberagoak direla eta beraien hizkuntza gehiago zaintzen dutela, hainbat kasutan berritzaileak izan arren. Honakoa gertatzen da:
	‎Merkatu horretan, kapital kultural handiena dutenek, arduradun karguak betetzeaz gain, beraien ikuspegiak derrigortzen dituzte. Indar harreman horretan, nagusi direnak esaten dute nola hitz	egin behar den, zein hiztegi erabiltzea komeni den baita zein azentu baliatu behar den ere.
	‎Izan ere, egoera ofizialetan kokatuak direnean, menderatuek beraien hizkuntza ekoizpenei ezfagoretuak zaizkien prezioen osaketa legeak gorputz eta pratiko ezagupenetan adierazten dituzte. Horrek, zuzentasun ala ixiltzerako bidean, indar amaiezin bat	egitera derrigortzen ditu".
	‎1) ludikoa, 2) kriptikoa, esan nahi baita hizkuntza kode bereziak sortzen direla beste pertsonek ez dezaten hizkuntza hori ulertu, eta 3) nortasun funtzioa, hots, hizkuntza, taldearen ezaugarria bilakatzen dela. Hizkuntza merkatu hori eta bertan erabiltzen den hizkuntza, modu bat da eskola porrotari eta haustura sozialari aurre	egiteko baita hizkuntza ez zilegia baieztatzeko. Horrez gain, hauzo horietako gazte askok beraien gizontasuna adierazteko modu bat bezala ikusten dute.
	‎Horrekin batera, erabateko zuzenketa joera dago, batez ere publikoan hitz	egiten delarik. Erabiltzen da erakusteko forma gramatikal, hitz ala esateko modu egokiak menperatzen direla, nahiz ez arau horiek ez ongi ezagutu.
	‎Merkatu horretan, kapital kultural handiena dutenek, arduradun karguak betetzeaz gain, beraien ikuspegiak derrigortzen dituzte. Indar harreman horretan, nagusi direnak esaten dute nola hitz	egin behar den, zein hiztegi erabiltzea komeni den baita zein azentu baliatu behar den ere.
	‎Laburbilduz, esan daiteke ipar ameriketako soziolinguistentzako diglosiak hizkuntza bateko bi aldaeren ala bi hizkuntzen arteko erabilera funtzionalaren banaketa adierazten duela. Diglosiataz hitz	egiten da bi hizkuntzen arteko erabilera oso argiki berezia delarik. Adibidez, Frantsesa hizkuntza formal, ofizial eta prestigioduna den bitartean, euskara hizkuntza arrunta bezain gutxietsia lez ikusia da.
	‎Izan ere, zapalkuntza testuinguru batean, desoreka eta ezegonkortazuna dira nagusi, menderatzailea bata, menderatua bestea. Zeren, edo hizkuntza ofizialak hizkuntza gutxitua pixkanaka ordezkatzen du, edo hizkuntza horretako hiztunek haurre	egiten dute beraien hizkuntzaren erabilera berreskuratzeko, ez bakarrik esparru pribatuan baita ere zerbitzu publikoetan, komunikabideetan eta eskolan, beti ere erabileraren usadio egokiak errespetatuz, ortografia, hiztegia eta fonetika mailetan.
	‎Horrez gain, frantsesa gaizki mintzatzearen beldurra, promozio sozialik ez ezagutzearen kezka eta bertan gelditzearen bortxa nagusi ziren. Hori dela eta, ez zuten gehiago okzitandarrez hitz	egin nahi, ez beraien senaremazteekin ezta beraien haurrekin ere.
	‎– Hizkuntza bere nortasun egituran hunki dezake. Esku hartze normatibo bat izan daiteke hizkuntza kodifikatu nahiz, izan dadila gramatika, hiztegi ala fonetika mailetan edota forma estandarizatu bat eman guraz, euskara batua adibide dela, nahiz eta ez duen gobernu batek	egin . Era berean, ahozko hizkuntza bati idatzizko itxura ematen ahal dio eta eskolaren bidez heda dezake.
	‎Frantziak hizkuntza gutxituak garatzeko politika bati uko	egin dio, frantsesa eta euskararen arteko harreman desorekatua garatzen utziz. Hala ere, 1990 hamarakadatik landa hizkuntza gutxituen aldeko neurriak hartzen hasi dira ohartu baitira antzeko egoera batean zegoela frantsesa ingelesarekiko.
	‎Abbé Grégoire en helburua, patois deiturikoak suntsitzeaz gain, frantses hizkuntza unibertsalizatzea zen. Errepublikaren eskolak indar itzelak	egin arren , ez da bere helburua erabat betetzera iritxi zeren eskualde askotan elkarteak eta erakundeak borrokatu dira hizkuntza gutxituak ezagupen ofiziala lortu eta bizirik jarrai dezaten.
	‎Beraz, Frantziak hizkuntza gutxituak garatzeko politika bati uko	egin dio, frantsesa eta euskararen arteko harreman desorekatua garatzen utziz. Hala ere, 1990 hamarakadatik landa hizkuntza gutxituen aldeko neurriak hartzen hasi dira ohartu baitira antzeko egoera batean zegoela frantsesa ingelesarekiko.
	‎Elebitasun instituzionalak suediarraren eta finesaren arteko trataera orekatu bat bermatu nahi du. Lurraldetasuna, erroldaren arabera	egiten da gizabanako bakoitzak bere ama hizkuntza zehaztu behar baitu. Datu horien arabera ikusten da zein hizkuntza estatus emango zaion distriktoari:
	‎Frantziaren kasua aztertzerakoan, ohartzen gara 1960 hamarkadaren amaierarik landa hizkuntza politikak bi itxura hartu dituela, batetik, frantsesaren erabilerari loturikoa (1975 eta 1994ko legeak) eta, bestetik, erakunde ezberdinen sorrera. Duela denbora gutxi sortu diren legeek ingelesaren eragin geroz eta handiagoari aurre	egin nahi diote, batik bat hiztegigintzan. da, hizkuntza politikaren tresnak baitira zailtasun egoera batean dagoen hizkuntza sustatu eta aintzinarazteko.
	‎Frantziaren kasua aztertzerakoan, ohartzen gara 1960 hamarkadaren amaierarik landa hizkuntza politikak bi itxura hartu dituela, batetik, frantsesaren erabilerari loturikoa (1975 eta 1994ko legeak) eta, bestetik, erakunde ezberdinen sorrera. Duela denbora gutxi sortu diren legeek ingelesaren eragin geroz eta handiagoari aurre	egin nahi diote, batik bat hiztegigintzan. Adibidez, 1975ko legearen aurretik dekretu batek hiztegi batzordeen sorrera aurreikusten zuen Estatuaren administrazio guztietan, beharrak ala eskatu ezkero.
	‎Batzuk Renon bizi dira baina beste batzuk Nevadako beste herriren batean edo Nevadatik kanpo ere bai. Ikaslea nahi duenean hasten da lanean eta urtebete dauka irakasgaiaren betebehar guztiak	egiteko : 26 irakasgairi buruzko lan laburrak eta azterketa bi.

Emaitza gehiago eskuratzen...

Aldaerak

Lehen forma

egin	7.363 (48,47)
egiten	6.750 (44,44)
egiteko	2.191 (14,42)
egitea	1.378 (9,07)
egindako	1.141 (7,51)
egingo	759 (5,00)
eginez	400 (2,63)
egitera	175 (1,15)
eginda	174 (1,15)
eginiko	169 (1,11)
egiterakoan	115 (0,76)
egitean	91 (0,60)
egiteak	64 (0,42)
egiteari	64 (0,42)
egindakoa	56 (0,37)
eitten	54 (0,36)
egindakoak	45 (0,30)
egin gabe	37 (0,24)
eginen	37 (0,24)
eginik	36 (0,24)
egitten	34 (0,22)
Egin	33 (0,22)
Egindako	33 (0,22)
egiteke	23 (0,15)
ingo	23 (0,15)
itten	23 (0,15)
egin ondoren	22 (0,14)
egiterako	22 (0,14)
EGITEN	18 (0,12)
Egiten	18 (0,12)
eginez gero	18 (0,12)
egindakoaren	16 (0,11)
egiteagatik	15 (0,10)
egitekotan	14 (0,09)
eiten	14 (0,09)
eginikoa	11 (0,07)
Egiteko	9 (0,06)
egitearekin	9 (0,06)
eitteko	9 (0,06)
egin arren	8 (0,05)
egin aurretik	7 (0,05)
egin ostean	7 (0,05)
eginaz	7 (0,05)
egite aldera	7 (0,05)
EGINDAKO	6 (0,04)
egiTen	6 (0,04)
egindakoetatik	6 (0,04)
egindakotik	6 (0,04)
egindakoan	5 (0,03)
EGITEA	4 (0,03)
EGITEKO	4 (0,03)
Eginiko	4 (0,03)
egin bitartean	4 (0,03)
egindakoen	4 (0,03)
egitearren	4 (0,03)
itteko	4 (0,03)
EgITEKO	3 (0,02)
Egingo	3 (0,02)
egindakoarekin	3 (0,02)
egindakoari	3 (0,02)
eginikoak	3 (0,02)
egitteko	3 (0,02)
eingo	3 (0,02)
itte	3 (0,02)
EgIn	2 (0,01)
Egindakoa	2 (0,01)
Egindakoak	2 (0,01)
Egindakoaren	2 (0,01)
eginagatik	2 (0,01)
egindakoaz	2 (0,01)
egitia	2 (0,01)
eizan	2 (0,01)
EGINGO	1 (0,01)
EGINIKOA	1 (0,01)
EGITEAGATIK	1 (0,01)
EGITERA	1 (0,01)
EGITEn	1 (0,01)
EGIn	1 (0,01)
EgInEZ	1 (0,01)
Egin gabe	1 (0,01)
Egindakoari buruzko	1 (0,01)
Eginez	1 (0,01)
Egitea	1 (0,01)
Egizu	1 (0,01)
daigun	1 (0,01)
eGITen	1 (0,01)
eginda gero	1 (0,01)
egindakoarena	1 (0,01)
egindakoari buruzko	1 (0,01)
egindakoek	1 (0,01)
egindakoekin batera	1 (0,01)
eginikako	1 (0,01)
eginikoarekin	1 (0,01)
egitearekin bat	1 (0,01)
egitearekin batera	1 (0,01)
egizu	1 (0,01)
egizue	1 (0,01)

Argitaratzailea

Konbinazioak (2 lema)

egin behar	867 (5,71)
egin ezan	413 (2,72)
egin nahi	246 (1,62)
egin ez	240 (1,58)
egin ari	200 (1,32)
egin ahal	183 (1,20)
egin ikerketa	134 (0,88)
egin lan	134 (0,88)
egin aukera	125 (0,82)
egin modu	105 (0,69)
egin ere	91 (0,60)
egin hasi	79 (0,52)
egin ikasi	73 (0,48)
egin jakin	71 (0,47)
egin ohitura	70 (0,46)
egin euskara	69 (0,45)
egin egon	62 (0,41)
egin ahala	59 (0,39)
egin den	59 (0,39)
egin hizkuntza	59 (0,39)
egin ohi	58 (0,38)
egin ukan	54 (0,36)
egin beharreko	53 (0,35)
egin jarraitu	50 (0,33)
egin ekarpen	49 (0,32)
egin bide	48 (0,32)
egin gai	46 (0,30)
egin azterketa	45 (0,30)
egin gaitasun	44 (0,29)
egin erabaki	37 (0,24)
egin saiatu	37 (0,24)
egin lagundu	35 (0,23)
egin ahalegin	34 (0,22)
egin erabili	33 (0,22)
egin hainbat	32 (0,21)
egin inkesta	31 (0,20)
egin baino	30 (0,20)
egin al	29 (0,19)
egin elkarrizketa	29 (0,19)
egin erraztasun	29 (0,19)
egin gero	29 (0,19)
egin eskatu	27 (0,18)
egin joera	27 (0,18)
egin neurketa	26 (0,17)
egin beharrezko	25 (0,16)
egin ibilbide	25 (0,16)
egin ar	24 (0,16)
egin ezinbesteko	24 (0,16)
egin arrazoi	23 (0,15)
egin asmo	23 (0,15)
egin dieta	23 (0,15)
egin hausnarketa	23 (0,15)
egin egin	21 (0,14)
egin ordu	21 (0,14)
egin prest	21 (0,14)
egin proposatu	21 (0,14)
egin tresna	21 (0,14)
egin galdetegi	20 (0,13)
egin bera	19 (0,13)
egin beste	19 (0,13)
egin eduki	19 (0,13)
egin gogoeta	19 (0,13)
egin hautu	19 (0,13)
egin proposamen	18 (0,12)
egin utzi	18 (0,12)
egin zailtasun	18 (0,12)
egin bultzatu	17 (0,11)
egin ezin	17 (0,11)
egin gabe	17 (0,11)
egin analisi	16 (0,11)
egin ekarri	16 (0,11)
egin oso	16 (0,11)
egin urrats	16 (0,11)
egin berri	15 (0,10)
egin bi	15 (0,10)
egin era	15 (0,10)
egin garai	15 (0,10)
egin gu	15 (0,10)
egin herri	15 (0,10)
egin orduan	15 (0,10)
egin ote	15 (0,10)
egin behartu	14 (0,09)
egin ebaluazio	14 (0,09)
egin gazte	14 (0,09)
egin lehen	14 (0,09)

Konbinazioak (3 lema)

Urtea

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu	"katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren	"katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu*	"katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu*	"katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu	"ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu	"ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi	"katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia	"katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi	"katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia	"katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi*	"katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi \| asko	"bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* \| !asko*	"bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi\|asko\|gutxi\|txiki	"bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj	"proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj	"proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi\|asko + m:adi	"bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg	"proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA

adb	adberbioa
adi	aditza
adilok	aditz-lokuzioa
adj	adjektiboa
det	determinatzailea
ior	izenordaina
izearr	izen arrunta
izepib	pertsona-izena
izelib	leku-izena
izeizb	erakunde-izena
lbt	laburtzapena
lotjnt	juntagailua
lotlok	lokailua
esr	esaera
esk	esklamazioa
prt	partikula
ono	onomatopeia
tit	titulua

KASUA

abs	absolutiboa
abl	ablatiboa
ala	adlatiboa
ban	banatzailea
dat	datiboa
des	destinatiboa
erg	ergatiboa
abz	hurbiltze-adlatiboa
ine	inesiboa
ins	instrumentala
gel	leku-genitiboa
mot	motibatiboa
abu	muga-adlatiboa
par	partitiboa
psp	postposizioa
pro	prolatiboa
soz	soziatiboa

MUGATASUNA/NUMEROA

mg	mugagabea
ms	mugatu singularra
mp	mugatu plurala
mph	mugatu plural hurbila

ADITZ MOTA

da	da
du	du
dio	dio
zaio	zaio
da-du	da-du
du-zaio	du-zaio
dio-zaio	dio-zaio
da-zaio	da-zaio
du-dio	du-dio
da-zaio-du	da-zaio-du
da-zaio-du-dio	da-zaio-du-dio

egin	21.545 (141,83)
ein	83 (0,55)