|
2000
|
|
|
Ez dut uste hauteskunde kanpainan gaudenik, edo ez genuke izan behar behintzat. Sozialistok gobernu honen gidaritza kolokan dagoela eta legeak
|
egiteko
gaitasunik ez duela ikusirik bere etapa amaitutzat jo dugu; gobernu honek ez baitu gobernatzen, administratu besterik ez du egiten. Ibarretxe lehendakariak hauteskundeetako eguna ezagutarazi dezala espero dugu orain.
|
|
|
Galarazi egiten dute kanporako mugimendua, kanporatzea bera, jendearengana eta mundura zabaltzea. Eta alderantziz, mugitzeko eta gauzak
|
egiteko
gaitasunean egon daitekeen edozein asaldura gatazka emozionalaren seinaleada. Terapia bioenergetikoan, mugimenduen kalitatea bi ikuspuntutatik aztertzen da: naturaltasuna eta kontrola.
|
|
|
Ordurako nire frantsesez hitz
|
egiteko
gaitasuna aritua zen, zeren eta erdaldun hutsbatzuk (gutxiengoa, ez pentsa) izanik, frantsesez ere aritzea komeni zen, eta berotunintzen nonbait. Kanpotik egindako galdera iruditu zitzaidan.
|
|
2001
|
|
|
Ekialdeko porrotetik zerbait ona ere geratu zaigu: jendeak ez duela bere askatasun pertsonala eta kritika
|
egiteko
gaitasuna alderdiaren edo klasearen menpe uzten.
|
|
|
Ez film burutuak baizik eta filmen edo telesailen edo dena delakoen haziak. Amets berriak
|
egiteko
gaitasuna, eskaeraren datuei eta intuizioei egokitzeko eta aurre hartzeko trebetasuna, eduki berriak, molde desberdinak asmatzeko ahalmena eskatzen du prototipoa sortzeak. Txosten horretan bertan egiten da egileen galdea.
|
|
|
Rossetiren obsesioa n, ostera, literaturaren beraren funtsa da, etengabe, auzitan jartzen dena: zertarako idatzi?, zer azaleratzen du testu literarioak?... bezalako galderak dira bizitzari aurre
|
egiteko
gaitasunik ez duen protagonistaren baitan bueltaka dabiltzanak. Berdin generrake, Marcel Martinen aitatasun ukatua z edo Asaba zaharraren baratza delakoaz.
|
|
|
Lehenengo eta behin, komunikazio eginkizunen izaera bera izan dugu aztergai.Aurreko lanetan zerbait
|
egiteko
gaitasun gisa aurkeztu ditugu komunikazio eginkizunak (egoera komunikatibo batean era ugariz parte hartzeko gaitasuna). Lan honetan, aldiz, zerbait egiteko proposamen modura agertuko dira; hau da, ikas prozesuaren une batean zelako testuak eta zelan landu daitezkeen azaldukodigute. Maila bakoitzean, bada, hainbat testu lantzea proposatuko zaie irakasleeta ikasleei, maila horretan eman nahi den aurrerapausoa bideratzen lagun diezaieketelakoan.
|
|
|
Helburu orokor horien bitartez, «hizkuntzazbaliatuz hiztunak zer egingo duen» adierazi nahi izan da egitarauetan. Denadela, batzuetan komunikazio eginkizunak gaitasunari begira adierazi ditugu (ikasleak zer
|
egiteko
gaitasuna eskuratu behar duen), eta besteetan ekintzaribegira (ikasleak zer egin duen).
|
|
|
Zientifikoki frogatu denez, dietan kreatina kantitate osagarriak jarriz gero, muskulu metaketak %15 eta %30 bitartean handitu daitezke, eta %10 eta %40 bitartean, hurrenez hurren. Beraz, zentzuzkoa litzateke pentsatzea kreatina eta fosfokreatinaren eskuragarritasun handiago horrek kirol errendimendua hobetuko lukeela, kirolariaren muskulaturak arestian aipatutako funtzioak
|
egiteko
gaitasuna hobetuko bailuke. Gaur egun eskura dauden emaitza zientifikoei erreparatuta, esan daiteke kreatinadun osagarri dietetikoak lagungarriak izan daitezkeela kirol errendimendua hobetzeko.
|
|
|
Horregatik guztiagatik, ginsengari eragin tonikoa edo adaptogenoa duen landaretzat har daiteke; hau da, gorputzari estresera egokitzen laguntzen dio: – Estres egoerei aurre
|
egiteko
gaitasuna handitzen du. – Bizitasun sentsazio orokorra eta lanerako gaitasun fisikoa eta psikikoa areagotzen ditu.
|
|
|
Frankismoaren azken urteetako eta Trantsizioaren hasierako pilpilaldi politikoak zuzeneko eragina izan zuen hedabideetan, egunoroko prentsan bereziki. Egunkarien erredakzioetako kazetari gazte askok berebiziko protagonismoa hartu zuen frankismoaren morroi ziharduen prentsa batean, 1970 urteen hasieran sumatzen hasiak ziren aldaketa politikoei aurre
|
egiteko
gaitasunik ez zeukan prentsan. Kazetari estiloa eta informazio edukiak berritu zituzten, eta, bide batez, laguntza eskerga eman zieten bestela moldatuko ez ziren argitaratzaile askori.
|
|
|
filosofiak. Berak osatu behar izango du meta diskurtso edo meta narratiba berria, orori buruz hitz
|
egiteko
gaitasuna duen diskurtsoa izango da. Eta filosofoa, gai guztiei buruz trebe eta bere buruaren jabe izanik, egiazkoa eta faltsua bereizteko gaitasunaren jabe dena izango da.
|
|
|
• Eta aurrekoaren ondorioz, azkenik, espazioa mugagabea dela esan dezakegu. Mugagabetasun hau, ordea, ez da hainbeste espazioan mugarik gabe aurrera
|
egiteko
gaitasuna, baizik eta espazioaren barneko jarraitasuna. Bestela esateko, ez da zenbaki arruntak, 1, 2, 3,... etengabe luzatzeko gaitasunaren parekoa, baizik eta 1 eta 2 artean dagoen zenbaki errealen mugagabetasuna.
|
|
2002
|
|
|
Bertsogintza sasoiko agertu da txapelketa honetan. Bertsolari gazteek zernahi
|
egiteko
gaitasuna erakutsi dute. Zernahi egin ahal izatea eta zerbait egitea ez dira, ordea, gauza bera, eta, nire ustez, oraindik ikuskizun dago zer egingo duten.
|
|
|
Nire txikitako ametsa sukaldaria izatea zen. Benetan magikoa iruditzen zitzaidan nola aurrez ikusiriko oilasko itsusi hura eder eta desiragarria
|
egiteko
gaitasuna zuen nire amak. Edota belar batzuk nola janari bilakatzen zituen bere trebezia magiko harekin.
|
|
|
Gaizki egindako obrek izan ezik, inongo antzerki mugimenduk ez du antzerkiari kalte
|
egiteko
gaitasunik, oso hutsa edo hutsala izanagatik ere.
|
|
|
Antzekotasunak Hego Euskal Herriko historian oinarritzen dira, lau herrialdeak XIX. mendeko erdialdera arte burujabetza maila altua mantendu baitzuten, foru sistema deiturikoa. Sistema horrek berezko araudiak
|
egiteko
gaitasuna ematenzuen zenbait eremutan, eta, horrela, Espainiarekiko berezitasun batzuk zituzten.Adibidez, Espainiako zerga sistema ez zen aplikagarria Hego Euskal Herrian, Espainiako mugak Ebro ibaian amaitzen ziren eta gazteek ez zuten derrigorrezsoldaduzka egin behar, eta abar. Gerra karlistak amaitutakoan, ostera, lurralde euskaldunak guztiz atxikiak izan ziren Espainiako Erresuman, lehendabizi NafarroaGaraia 1841ean eta gainerako lurraldeak 1876an.
|
|
|
Gerra galtzearekin batera, foru sistema galdu zuten: berezko legeak
|
egiteko
gaitasuna erabat murriztu zieten, mugak Pirinioetan eta Bizkaiko Golkoan kokatu zituzten, Batzar Nagusiakdesagerrarazi zituzten eta Espainiako zerga sistema inposatu zuten, besteak beste.
|
|
|
Beren heziketari esker, bildutako eskola kapitalari esker, kulturarengoi mailetara iristeko izan duten aukerari esker, edota Unibertsitatea bezalakoinstituzioetako kide izateari esker, gizaki batzuk kapital sinboliko indartsuaren jabeizaten dira; ondorioz, beren produktu sinbolikoei beren aldeko balio eskalarikmesedegarriena jartzeko egoera hobean daude, beste gizaki kategoria batzuenaldean. Arlo kulturalean eskuratzen diren gaitasun tekniko eta ezagutza berezitueksozialki ezagutua den autoritatea ematen dute, hainbestekoa ezen autoritate horrenjabe direnek mundu sozialari buruzko diskurtsoak
|
egiteko
gaitasun handiagoaizaten baitute; hortaz, munduaren gaineko egintza kontzientea burutzeko ahalmenhandiagoa. Giza kategoria horien, kultur sortzaileen, intelektualen?
|
|
|
Gaitasun profesionalak: ekintza espezializatuak
|
egiteko
gaitasuna.
|
|
|
– Esperientzia berriei aurre
|
egiteko
gaitasuna (hizkuntza berria, jendeberria, jokatzeko modu desberdinak, etab.).
|
|
|
Inuiten artean, arrunta da gizabanako zaharrak, lan
|
egiteko
gaitasunik ez dutenean, herria uztea eta hotzez hiltzea, gazteen enbarazuan ez egoteko.
|
|
|
Gizakiak bere burua prestatu behar du, desberdinekiko harremanetarako. Besteekin komunikatzea beti da zailago, baina zailtasunak ezin atzera bota inor; gizakiak ezintasunetik aurrera
|
egiteko
gaitasuna erakutsi du mendeetan eta gizaldietan. Orain, berriro erakutsi du abilezia egokitzaile hori.
|
|
|
Aspalditik jakina da, Cro magnon espeziearen buru-hezurrak, mihia eta laringea guk ditugunen modukoak izan zirela. Eta gauza jakina da, gaur egun, Cro magnon garaiko gizakiak berba
|
egiteko
gaitasuna bazuela. Cro magnon gizakia duela 35 mila urte hasi ei zen berba egiten.
|
|
|
Historialari bikain gisa dihardu: jatorrizko iturriak (senatuaren batzar agiriak, gudalburu eta gobernadoreen txostenak...) eta beste historia lan batzuk aztertzen ditu, ahozko lekukotasunak biltzen ditu, historia osoaren interpretazioa egin eta aurkezten ahalegintzen da eta deskripzio indartsuak
|
egiteko
gaitasuna du. Interpretazioak gehiago begiratzen die gizakiei egiturei baino eta ohitura txarrak gainditu eta onak berreskuratzen lagundu nahi du bere lanarekin.
|
|
|
Horregatik ahanzturak gure asabei kendurikoa du ihesean jazarri eta harrapaturik atzera ekarri Muzio eta Brutoren ardurak. Aztarna baten atzetik joateko gai ez banaiz ez naiz geldoagoa izango, baina bizkorragoa izango naiz hori
|
egiteko
gaitasuna baldin badut.
|
|
|
Ondoren agertzen den erregela bakoitzak aldaera bat kudeatzen du. Hala ere, erregelak paraleloak direnez, hainbat aldaera duen hitz baten analisia
|
egiteko
gaitasuna ematen diote sistemari.
|
|
|
Probak laborategi independente batean egin ziren, nazioarteko arauen arabera, bereziki Europako EN 600 arauari jarraituz. Hainbat modelotako kautxuaren benetako neurriak eta lodiera egiaztatzeaz gain, zuloak zeudela eta presioari eta luzaketari aurre
|
egiteko
gaitasuna ere egiaztatu zen. Etiketek zuten informazioa ere aztertu zen, bai eta informazio liburuxka ere.
|
|
2003
|
|
|
Ahaztu egin dute bere kasa moldatzen eta zalantza, arazo eta zailtasunei aurre
|
egiteko
gaitasuna bereganatzen iritzi eta ekintza autonomiatik baino ezin dela ikasi, eta hori urteekin batera ikasten dela.
|
|
|
Eta gero iratxoa dator, dantzaren bitartez komunikatzeko ahalmena, artea
|
egiteko
gaitasuna.
|
|
|
Hari gabeko telefono digital batzuen abantailarik esanguratsuenetako bat, euskailu berari dagozkion aurikular bat baino gehiagoren artean doaneko deiak
|
egiteko
gaitasuna da.
|
|
|
Zalantzak konpondu eta aurreiritzi edo mitoei saihets egin dieten gazteak sexualitatera geroago iristen dira baina, hori bai, hobeki prestaturik eta sexu den guztiari aurre
|
egiteko
gaitasun hobearekin.
|
|
|
Beti dago senide edo lagunen bat, bere izaeragatik, gestio horiek efikazago
|
egiteko
gaitasuna duena.
|
|
|
Horien jatorria dieta errepikakorra eta gutxi dibertsifikatuan datza, zereal gutxi batzuetan oinarritzen diren dietak edota okela, esneki eta barazki gabeziak dituztendietak. Elikadura gai horien gabeziek ikusmenean, sistema inmunitarioan, adimen garapenean eta ahalegina
|
egiteko
gaitasunean eragiten dute, hurrenez hurren; ondorio kaltegarri nabarmenak dituzte pertsonen bizi baldintza eta garapen pertsonalean, ekarpen ekonomikoan dutena ahazteke.
|
|
|
Hori dela eta, zerbikalen zuzenketa, ezkerreko sorbaldako luxazioa eta kolpeak izan ditu. “Hegazkin konpainiako langileek ez zuten lekualdaketa
|
egiteko
gaitasunik. Eskuz egin behar izan zuten, gurpil aulkia galdu ondoren, eta ekipaje gisa fakturatu zuten Valentziatik Madrilerako hegaldian”, adierazi zuen eskatzaileak prentsaurrekoan.
|
|
|
Aditu horiek diotenez, etorkizunean sendagai bat garatu ahal izango litzateke, nornikotinaren propietateak toxikotasunik gabe erreproduzitzeko. “Nornikotinarekin egiten diren tratamenduek Alzheimerrari aurre
|
egiteko
gaitasuna dute, baina oso toxikoak eta psikoaktiboak dira”, diote. Hori dela eta, Jandak eta Dickersonek osagai terapeutiko berriak ikertzera animatzen dituzte zientzialariak, gai baitira substantziaren abantailak haren elementu kaltegarririk gabe erreproduzitzeko.
|
|
|
Gainera, kolektibo horrek lan merkatuan duen jarrera aldaketa bultzatzen du, eta autonomia pertsonala eta profesionala sustatzen ditu. “Lan normalizatua
|
egiteko
gaitasuna duten pertsonak dira; gizarteak aukera bat ematea besterik ez dute behar”, adierazi zuen elkarteko lehendakariak. Andaluzian, aurreikusitako helburuak aise gainditzen dituzten kuotak lortu dira:
|
|
|
Kafeinak nerbio sistema zentrala estimulatzen du eta adrenalina askatzea eragiten du. Hala, zainketa egoera luzatzen du, eta esfortzu fisikoak
|
egiteko
gaitasuna handitzen du. Gainera, bihotz estimulazioa eta odol hodien dilatazioa eragiten ditu.
|
|
|
Plastikozko hankek motorra izango balute bezala. Baina pentsatzen ez duenak ez du kalkuluak
|
egiteko
gaitasunik. Pentsatzen ez duena ez da arrazionala.
|
|
|
Eta, gisa berean, iruditzen zaigu jaiotzaren edo halako kultur inguru zehatzeanegotea ren" kasualitate" hutsezko lotura ere gainditu behar dugula, baldin eta gizabanakoak ez badu taldeari atxikipen" librea" erakusteko eskubiderik, betiere arestian azaldutako hiru kontzientzia mailetan. Noski, gizabanako helduari buruz ari gara, aurretik ez baitu aukeraketa autonomoa
|
egiteko
gaitasunik, begi bistakoa denez.
|
|
2004
|
|
|
Baina jakin behar genuke adiskide berriak
|
egiteko
gaitasuna erakusten duen pertsona batek hura lortzeko gauza ez denak baino buru irekitasun eta jendetasun handiagoak agertzen dituela.
|
|
|
Interesdunak hori idatziz edo ahoz eskatzea, edo, berak ezin badu egin, haren izenean beste norbaitek eskatzea, eskatzailearen egoitza zein tokitan izan eta toki horretako lehen auzialdiko epaileari; eskaera beti berretsiko da epailearen aurrean, baldin eta eskatzaileak hori
|
egiteko
gaitasuna badu.
|
|
|
Egoera zibilari buruzko egintza bat
|
egiteko
gaitasuna dutenek gaitasuna dute, orobat, horri lotuta dagoen erregistro jardun guztirako.
|
|
|
Nola mugatu hegaztien sarbidea Hegaztien izurriteen kontrola egoera bakoitzaren, kontrolatu beharreko espeziearen eta babestu beharreko tokiarekiko loturaren araberakoa da. Hegaztiek beren kontrolerako duten zailtasun nagusia hegan
|
egiteko
gaitasuna da. Mugigarritasun handia eta pozoiak erabiltzeko legezko mugak direla-eta, kasu bakoitzaren arabera eraginkortasun handiagoa edo txikiagoa duten kontrol metodoak erabili behar dira.
|
|
|
Lan honen egileek “Science” aldizkarian zehazten dute Afrikako ipar ekialdeko artzain komunitateek asno basatia etxekotzeko aukera izan zutela, Saharako basamortutze prozesuari erantzuteko, duela 5.000 urte baino gehiago eta 7.000 baino gutxiago. Energia eta erresistentzia handiko animalia da astoa, ur eskasiari eta tenperatura altuei aurre
|
egiteko
gaitasuna duelako. Ezaugarri horiei esker, gizakiak perisodaktilo ungulatu hori erabili ahal izan zuen.
|
|
|
Giza entzumena ez da txinpantzeena eta beste antropoide batzuena bezalakoa. Alde hori soinu maiztasunetan gertatzen da, eta horiek garrantzitsuak dira ahozko hizkuntzako informazioa atzemateko; beraz, hominidoen entzumenaren azterketa izan daiteke hitz
|
egiteko
gaitasuna ezagutzeko zubia. Egitura bigunez osatua dagoenez, aparatu fonatzaileak ez du aztarna arkeologikorik uzten.
|
|
|
Hausnarketa horretan guztian ez zaigu zaila egingo oso egungo arazoa aurkitzea, oraindik ere eztabaida askotarako hizpide dena eta Chomskyk ere gogoan daukana Cartesian Linguistics lanean. Lan honetan, Chomskyk, Metodoari buruzko diskurtsoari begiratuz, bertako pasarte bat aipatuko du adierazteko nola Descartesengan ere aurki daitekeen formulatuta honako ideia hau, hots, gizakia animaliengandik bereizten duena bere jokaera razionala izango dela, edo gauza bera dena, hitz
|
egiteko
gaitasuna duela:
|
|
2005
|
|
|
Desobedientzia zaleak sortzea helburu du liburu honek, eta errugabe zigortuaren paradoxa sortzeko gaitasuna dela protesta modu honi aparteko indarra ematen diona azpimarratzen du, nahiz eta gogoratu teoria hori motz geratzen dela, ez duelako azaltzen, adibidez, desobedientzia zibilak Euskal Herriari egin diezaiokeen mesederik handiena: nazioa
|
egiteko
gaitasuna. Ekai Txapartegik dioenaren arabera, desobedientziako ekintza bakoitzean eta trukean jasotzen den zigor bakoitzean euskaldun izateko erabakia sustraitzen zaigu euskaldunoi.
|
|
|
Azken kasu honekin lotuta gogoratzen dut neskatxa baten kasua, Madrilgo metroko trenbidera bota zutena. Honen ondorioz, bi hanka galdu zituen eta erasotzailea, atxilotu ondoren, ekintza hori justifikatu zuen, hori
|
egiteko
gaitasuna bere buru adoretsuari egotzi zion. Alegia, finean, berea auto-estimu arazoa zen.
|
|
|
" Txistu y Tamboliñ en argitaratu zituen ipuin eta errelatoei begirada bat emanez, aisa ikusten da zeintzuk diren Unzuetaren literatur zaletasunak, eta orobat zeintzuk diren bere bertute eta mentsak. Bere bertuteen artean kondatzen dira, besteak beste, literatur tradizio okzidentalaren ezaguera hedatu eta sakona, irudimen suharra eta, kurioski, maite dituen autoreen parodiak
|
egiteko
gaitasun aparta. Hiru kalitate hauek oso nabarmenak dira liburu honetan.
|
|
|
Irudimena sustatu eta sormena, oroimena, ordena, arreta iraunkor mantentzeko eta azterketa
|
egiteko
gaitasuna garatzen laguntzen du.
|
|
|
Horrelakoetan onartu beharrean gaude: kirolak berdindu egiten gaitu denok edo, hobeki adierazteko, esfortzua
|
egiteko
gaitasunaren arabera sailkatzen gaitu.
|
|
|
Bigarren arloan koordinazio basomotorea, pertzepzioaren antolaketa, ekintza baten inguruan planak
|
egiteko
gaitasuna eta beste faktore batzuk hartzen dira aintzat.
|
|
|
Etorkizunean aldaketak
|
egiteko
gaitasuna aztertu: esperientziarenebaluazioa egin eta ikastetxeetan nola eragin duen aztertu behar da.
|
|
|
Diagnosia
|
egiteko
gaitasuna, ikastetxearen funtzionamenduaren azterketaegiteko.
|
|
|
Irakasleek beren lanaren behaketa
|
egiteko
gaitasuna, kontrol eta gainbegiraketarako gaitasunak landuz.
|
|
|
pertsona honek harreman eta komunikazio estuak ditu erakundeko langile gehienekin. Harremanak
|
egiteko
gaitasuna duen pertsonaizaten da, irekia eta malgua.
|
|
|
Megamurtziklagoek —dieta bereziki frugiboroa dute— denboraren poderioz galdu egingo zuten beren ahaide txikiek intsektuak eta ornodun txikiak harrapatzea gau betean, eta harizko baso baten erdian hegan egitea, nahasi gabe. Ikertzaileek kalkulatzen dute animalia harrigarri horren legatu fosilaren %60 desagertu dela.' Saguzarrak, gainera, hegan
|
egiteko
gaitasuna hartu duten ugaztun bakarrak dira. Haren ugalketa handia, seguruenik, trebetasun bikain horren ondorio da.
|
|
|
Eta hirugarren talde bat ere badago, gatazka zibilak dituzten 11 naziok osatua, eta neurri horri heltzeko aukera ematen zaie planean ezarritako baldintzak betetzen dituztenean. Proiektu horren bidez, herrialde industrializatuek kreditu erakunde aldeaniztunei funts berriak emateko konpromisoa hartu dute, zorra barkatzeak erakunde horiek deskapitaliza ez ditzan eta etorkizunean laguntza programa berriak
|
egiteko
gaitasunari eragin ez diezaion. Hala ere, neurri horiek ez dira nahikoak, eta kanpo zorra oraindik ere zama handia da, eta duela hogei urtetik hona hirugarren munduko ekonomiak ito egiten ditu.
|
|
|
Debeku horri aurre egin behar diola exijitzen diogu, debekua altxatuz edota hauteskundeak bertan behera utziz, deialdia egin duen bezala suspenditu dezala baldintza demokratikoak ez direlako ematen. Eta debeku horri aurre
|
egiteko
gaitasun politikorik ez badu berehala dimititu dezala esijitzen diogu.
|
|
|
Berehala armairuetatik ontziak, tiraderetatik aiztoak, hozkailutik barazki eta jaki ezberdinak atera eta lanean murgildu da, hitz
|
egiteko
gaitasuna galdu barik hala ere. Horrela, Ametsen familiaz galdetzen eta bereaz mintzatzen joan da.
|
|
|
Almari nire lehen ipuina erakutsi nionean, bihurriegi iritzi zion eta bera dantzara sekula ez eraman izana leporatu zidan. Bazuen gai batetik bestera jauzi
|
egiteko
gaitasun hura, orrialdea ziztuan pasatzekoa. Egin kontu horretan lan egiten zuela:
|
|
2006
|
|
|
Ni, beti, gu ere baginela aldarrika. 70 kilometroko ibilaldia egin nuen, Venezuelako errepiderik luzeenean, 4.000 metrotik gora, jendea ohartarazten, gauza asko
|
egiteko
gaitasuna genuela hots eginez. Errepide bakartuan balentriak egiteak ez zuela balio konturatu nintzenean, hiriburura joan nintzen, Caracasera.
|
|
|
Atera bularkiak eta saltxitxak, eta jaten hasi nintzen, Jaungoikoari eskerrak emanez: «Eskerrik asko, Jauna, hona ekartzeagatik, ingelesez hitz
|
egiteko
gaitasunik gabe, bakarrik… baina eskerrik asko hala ere!». Eta, momentu horretan, horretan, espiritua nire baitatik irten zen, eta neure burua ikusi nuen.
|
|
|
Kantan eta dantzan
|
egiteko
gaitasuna ere jaiotzetikoa ote du ijitoak?
|
|
|
Perspektiba hartzeko gaitasuna bereganatu ondoren, hurrengo pausoa ustefaltsuko ariketak
|
egiteko
gaitasuna bereganatzea litzateke. Uste faltsuko ariketekadierazten digute haurra beste pertsona baten egoera mentala ezagutzeko gai dela: adibidez, norbait, beharrezkoa den informazioa falta zaiolako, oker dagoela esatea.
|
|
|
Terminohorrekin adopzio eskaera egiten dutenek adopzioko guraso izateko egokitasunaerabakitzerakoan duten paper aktiboari egiten zaio erreferentzia. Horrela, behinadopzioak dakartzan inplikazioak, eta berauei aurre
|
egiteko
gaitasun indibidual etabikotearenak analizatu ondoren, banakoak eta familiak egoera egokiagoanaurkituko dira euren aukeren epaiketa errealistagoa egin ahal izateko. Ebaluazioamodu honetan burutzean, ez da hain intrusibotzat hartuko, eta gurasoak ere ez dirakanpo aprobazioaren hain menpeko bilakatuko, beraiek izango baitira adoptatzeaksuposatzen duen erantzukizuna har dezaketen ala ez erabakiko dutenak.
|
|
|
Familiaren euskarria edo laguntzaren ezaugarriak honakohauek lirateke: ...ea eta tentsioa murriztea ahalbidetzen duenakordioa kideen artean, gaitasun handiko haurrentzako esku hartze proposamenezberdinak eskaintzen direnean, gurasoen arteko adostasuna ezinbestekoa baita; 2) komunikazioa, honi esker familiako kideek informazioa elkarri trukatu eta interesaadieraz baitezakete; 3) gurasoen energia edo sendotasuna, energia horren bidezaurkitzen baita eguneroko kontuei aurre
|
egiteko
gaitasuna; 4) familiako kideenongizate fisiko nahiz psikologikoa bermatzen duen marko baten barruan kokatzea; 5) familia sarearen (familia zabala) arteko harreman positiboak baloratzea etaindartzea; 6) eta esperientzia familiarrei, oporrei eta ospakizun bereziei garrantziaematea. Euskarri bat osatzea ahalbidetzen duten azalduriko sei ezaugarri horiekfamiliako kideak aberastera eta haurren autonomia estimulatzera zuzendurikdaude.
|
|
|
Euskarri bat osatzea ahalbidetzen duten azalduriko sei ezaugarri horiekfamiliako kideak aberastera eta haurren autonomia estimulatzera zuzendurikdaude. Euskarri gutxiegi emateak gatazkei aurre
|
egiteko
gaitasuna murriztuko lukefamilia horietan, eta gehiegizkoak, berriz, gainbabesa eta indulgentzia sortukoluke, haurraren efikazia pertsonala murriztuz (Friedman, 1994).
|
|
|
Frankfurteko Eskola hilda dago marxismo edo soziologiako eskola gisa. Ritzer en iritziari jarraituz, eskola gisa baliteke hil izana, baina hori horrela bada, eskolaren oinarrizko ideia askok bidea
|
egiteko
gaitasuna erakutsi dutelako gertatu da, bai marxismoaren barruan, bai soziologia neomarxistan, nola soziologiako korronte garrantzitsuenetan. Edozelan ere, Bottomore k aitortuko du Habermas ekin Teoria Kritikoa berriro gerturatu dela marxismora eta soziologiara.
|
|
|
33 Yolanda Ruano ren hitzen bidez garbi ikus daiteke portaera etikoaren aukera bera dela jokoan dagoena. Izan ere, etika, balio judizioak
|
egiteko
gaitasunean oinarritzen da, horretarako arrazoia erabiliz. Norberak ontzat jotzen duenarekiko modu koherentean jokatzeko aukeraz ari gara.
|
|
|
Haur eta gazteei ematen zaien babesa ere zalantzagarria liteke aipatu du gun ikuspegi horretatik, baina, oraingo honetan ere bi subjektu horien ezaugarriek publizitate komunikazioa baldintzatu egiten dute, umeek publizitatearen eragin bairagarriari aurre
|
egiteko
gaitasunik ez dutelako. Hori dela eta, umeen publizitateak behar duen babes bereziaren garapena hainbat arau berezitan ere jasotzen da; besteak beste, Mugaz gaindiko Telebistaren Legean (16 art.), non umeak egoera larri eta arriskutsuetan azaltzea debekatzen den; halaber, umeak moralki edo fisikoki kalte ditzaketen publizitate mezuak debekatuta daude79 Beraz, orain arte ikusi dugunarengatik esan genezake haurrek eta gazteek, emakumezkoek bezalaxe (1/ 2004ko Genero Biolentziaren aurkako Legea), nolabaiteko babes bikoitza dutela80.
|
|
|
Atzo inauguratu zen topaketa, eta Cristina Narbona Ingurumen ministroak Afrikako basoak arduraz kudeatzearen, legez kanpoko mozketak saihestearen eta zura modu arduratsuan kontsumitzearen alde egin zuen, “erosketa berdeen” politikaren bidez. Ministerioak sustatu nahi duen “erosketa berdearen” adibide gisa, itsasertzeko oinezkoentzako bideetan erabiltzen den zura aipatu zuen Narbonak, zur ziurtatua baita. “Ingurumenaren narriadura gatazka belikoekin lotuta dago batzuetan, baina orain aurre
|
egiteko
gaitasun teknologikoa dugu”, adierazi zuen. Afrikako zenbait herrialdetan, legez kanpoko mozketak zur erauzketen %80 dira, eta urtero 14,6 milioi hektarea baso desagertzen dira mundu osoan, hau da, Iberiar Penintsularen laurdena.
|
|
|
Datu horiek adierazten dute transmisio ibilgailua ingurumen ibilgailua dela ur beltza baino gehiago. Hala, frogatuta dago gainazaletan biofilmak
|
egiteko
gaitasun handia duen mikroorganismoa dela. Kasu horietan, airea da barreiadura ibilgailu garrantzitsuenetako bat.
|
|
|
Urtaroaren lehen asteetan nabaritzen da, gorputza ohitzen ari denean eguzki orduak luzatzen eta bat bateko tenperatura aldaketak eta sentsazio termikoak gertatzen. Neke sentsazio hori ez da larria, baina nabarmen murrizten du edozein lan
|
egiteko
gaitasuna; beraz, komeni da egoerari aurrea hartzea. Egin ez bada, borrokarako formulak daude.
|
|
|
Bi zereal horiek ogiak eta zeliakoentzako ore egokiak egiteko erabiltzen dira. Arto irinak eragozpen bat du, ogia
|
egiteko
gaitasunik ez duelako. Horregatik, arroz irinarekin nahasten da, nahi den produktua lortzeko.
|
|
|
egiturazko segurtasuna, suteen aurkako segurtasuna, erabileraren segurtasuna, osasungarritasuna, zarataren aurkako babesa eta energia aurreztea. Espainiako edo atzerriko arkitekto edo arkitekto talde guztiek har dezakete parte lehiaketa honetan, baldin eta Espainian lan
|
egiteko
gaitasuna badute. Etxebizitza Ministerioko ordezkariek eta ospe handiko 14 arkitektoek osatuko dute epaimahaia.
|
|
|
Helburua da elikagaien segurtasunari eta kalitateari dagokienez kontsumitzaileen eskaerari erantzutea. Adituek diotenez, patogenoen kontrola, txostenak azkar
|
egiteko
gaitasuna eta arazoaren iturria argi eta garbi ezartzea dira trazabilitate sistema on orok bete behar dituen baldintza nagusietako batzuk. Eremu honetan garatzen ari den tekniketako bat irrati maiztasun bidezko identifikazioa da.
|
|
|
Grafikoak, koadroak, taulak... Helburuen eta lehentasunen definizioak ez du sekreturik harentzat, diagnostiko azkar eta zehatz zehatzak
|
egiteko
gaitasun frogatua du, eta baita erabateko neurri normalizatzaileak proposatzeko ere.
|
|
|
Alegia, lengoaiaren edo hizkuntza gaitasunaren lehen funtzioa, eta denetan garrantzitsuena? pentsamenduaren mekanismoa edo euskarria izatea da; horren ondoren etorriko da hitz
|
egiteko
gaitasuna eta hizkuntzak gertaera sozial gisa duen funtzioa. Teoria horrek, ordea, errealitate osoa azaltzeko ez digu balio, bai baitira pentsatu gabe hitz egiten duten gizakiak, ez gutxi gainera.
|
|
|
Hautespen naturalean beste norbait gailendu balitz? Adibidez, soilik etorkizunaz hitz
|
egiteko
gaitasuna duen gizakia gailendu balitz, iraganaz hitz egiteko egitura sintaktikorik gabeko gizakia gailendu balitz. Hala izan balitz, agian ezinen genuke iragana edozein gauza justifikatzeko erabili, eta ez litzateke batere txarra izanen.
|
|
|
[5] I. Hipotesi faltsu batek egiaren antzari eustea erraza da, erabat orokorra denean, definitugabeko terminoak erabiltzen dituenean eta kasu partikularretara jo beharrean konparaketak erabiltzen dituenean.6 Hori bereziki harrigarria da bereizketa moral guztiak
|
egiteko
gaitasuna arrazoimenari bakarrik, sentimendua aintzat hartu gabe, egozten dion filosofiaren kasuan. Edozein kasu partikularretara joz gero, hipotesi hori ulergarria ere izatea ezinezkoa da, deklamazio eta diskurtso orokorren bitartez irudi engainagarririk osa badezake ere.
|
|
|
Zentzu onari dagokio aipatutako bi kasu horietan aurreiritziaren eragina aztertzea, eta horrelako kontuetan, bestelakoetan bezala, arrazoimena gustuaren jardueretan derrigorrezkoa da behinik behin, gustuaren alderdi funtsezkoa ez bada ere. Talentuaren ekoizpen nobleago guztietan zatiak elkarrekin erlazionatzen eta egokitzen dira; eta, osoaren konsistentzia eta uniformetasuna hautemate aldera, zati horietaz jabetzeko eta ondoren elkarren arteko erkaketa
|
egiteko
gaitasunik gabeko pentsamendua duen pertsonak ezin du hauteman edertasunik, ezta akatsik ere. Artelan orok badu jomugaren edo helbururen bat, eta horri begira egiten da; eta zenbat eta gehiago egokitu helburu horretara, orduan eta perfektuagotzat hartzen dugu.
|
|
2007
|
|
|
Eta horrez gain, ahalegin handiagoak egin behar ditu. Bultzada eman behar dio kultur ekoizpenak
|
egiteko
gaitasunari, ekimen pribatuaren eskutik edo sortzaileen beraien aldetik».
|
|
|
Eta orain ezin dugu atzera egin hizkuntza ereduen alorrean. Garbi dago B eta A ereduek ez dutela lortu ikasle guztiak euskalduntzea, eta ez naiz ari gai zientifikoak euskaraz ulertzeaz eta ikasteaz, elkarrizketa xume batean euskaraz
|
egiteko
gaitasunaz baizik. Horrek garbi erakusten du orain arteko sistemak ez duela balio izan legeak berak aurreikusten zuenerako ere, hau da, derrigorrezko hezkuntza bukatzean ikasle guztiek bi hizkuntzak modu normalizatu batean hitz egiteko.
|
|
|
2/ Irakasleei behar bezala lan
|
egiteko
gaitasunak eta tresnak eman: 3/ Euskararen menperatze osoa helburu duen irakaskuntza sistema bati buruz joan:
|
|
|
Baina, aldi berean, familia mistoen kasuetan ere transmisiorako ardura altua da eta, hortaz, euskalduna den amak edo aitak seme alabei euskaraz egingo die kasu gehienetan. Aldiz, umeekin hitz
|
egiteko
gaitasun nahikoa izan dezakete guraso batek edo biek, baina ez hizkuntza erregistro edota egoera guztietan hizkuntza hori baliatzeko bezainbeste; halakoetan ere, etxeetako erabileraren joera kontrajarria (etxekoan beherantz eta seme alabekin gorantz) ez litzateke motibazio faltagatik gertatuko.
|
|
|
Andeetako jentearentzat onurak ez dira horreek bakarrik: behar
|
egiteko
gaitasuna handitzen jake; arnasbideak zabaldu, oxigenazinoa handiagoa da (eta hori inportantea da altueran); enboliak eukiteko arrisku txikiagoa daukie; glukosea hobeto hartzen dabe... Kokea inportantea da eta mendez mende hemengo bizimoduari egokitzen lagundu deutse.
|
|
|
Jokaeraz aldatzeko behin ere ez da berantegi, pertsona pentsamendua aldarazteko tekniketan trebatzen bada, gertaerak bestela interpretatzen ikasten badu, bere buruaz gogoeta
|
egiteko
gaitasuna berreskuratzen badu, bere nortasunaren balorazioa lantzen badu, asertibitatea eta antzeko trebezia sozialez jabetzen bada, positiboki mintzatzen ikasten badu, etc.
|
|
|
...etako funtzionario publikoek, aurreko paragrafoak jasotako lan arriskuak prebenitzeko arloan lan teknikoak gauzatzen badituzte, aholkularitza, informazio eta egiaztatze eginkizunak gauza ditzakete, enpresa eta lantokietako segurtasun eta osasun baldintzen inguruan; eginkizun horiek gauzatuko dituzte, artikulu honen 3 idatz zatian ezarritakoaren ildotik eta lege honen 43 artikuluak aipatu agindeiak
|
egiteko
gaitasunarekin, betiere erregelamenduek ezarritakoa aintzat hartuta.
|
|
|
b) Konpontze, transformazio, mantentze edo artatze lanak beren beregi lan horiek
|
egiteko
gaitasuna duten langileek egin ditzaten.
|
|
|
Pertsona guztiek berezkoa dute hori. Bestalde, jarduteko gaitasuna egozten zaizkion eskubide eta betebeharrak egikaritzeko edo praktikan ipintzeko eta egintzak eragingarritasun juridikoarekin
|
egiteko
gaitasunari dagokio. Konstituzio eskubideen arloan, gaitasun juridikoa eskubide horiek egikaritzeko nahitaezko baldintza da, baina ez behar den bestekoa; izan ere, batzuetan, gaitasun juridikoaz gain jarduteko gaitasuna behar da:
|
|
|
Konstituzioa antolamendu juridikoaren gorengo araua da orain, zuzeneko arau eragingarritasuna du, eta beste arau batzuk sortu eta aplikatzeko prozedura ezarri du. Bestalde, Konstituzioak sortutako lurralde antolaketako sistemaren eraginez, Espainiako estatuaz gain, erakunde berriak agertu dira, besteak beste, autonomia erkidegoak, legegintzarako gaitasuna eta erregelamenduak
|
egiteko
gaitasunarekin. Era berean, kontuan izan behar da Espainia Europar Batasunean sartzearen eraginez, Europako erakundeetan sortutako arau juridikoak zuzenean aplikatzeko modukoak direla, eta Europako Erkidegoko Justizia Auzitegiaren jurisprudentziak eginkizun garrantzitsua duela.
|
|
|
Beste zelula mota bat behar zuten, DNAn eragindako aldaketak hurrengo belaunaldietara transmititzeko gaitasuna duten zelulak, hain zuzen. Ugalketako zelulak, espermatozoideak eta obuluak, dira hori
|
egiteko
gaitasuna duten zelula bakarrak.
|
|
|
Badirudi hegan
|
egiteko
gaitasuna behin bakarrik agertu zela hegaztien eboluzioan. Lehenengo hegaztiek lumaz estalita zuten gorputza, bai, baina gorputzaren tenperatura mantentzeko; dirudienez, luma haiez baliatuta hasi ziren hegan.
|
|
|
Beldarrak jariakin batekin biltzen du gorputz osoa, eta babesa emango dion estalki bat osatzen du. Izan ere, hurrengo egun edo hilabeteetan hantxe egongo da tximeleta, beste inora alde
|
egiteko
gaitasunik gabe.
|
|
|
Euskal Herrian, 2003az geroztik egiten da biodiesela Arabako Bionor enpresan, eta baita Accionak Nafarroan duen fabrikan ere. Lehenengoak, erabilitako olioetatik abiatuta, urtean 30.000 m 3 biodiesel
|
egiteko
gaitasuna du; bigarrenak, aldiz, olio gordinak erabiltzen ditu, propio horretarako ekoitziak, eta urtean 35.000 tona egin ditzake.
|
|
|
Gisa berean, iruditzenzaigu jaiotzaren edo halako kultur inguru zehatzean egotearen kasualitate hutsekolotura ere gainditu behar dugula, baldin eta gizabanakoak ez badu taldeari atxikipen librea erakusteko eskubiderik, betiere arestian azaldutako hiru kontzientziamailetan. Noski, gizabanako helduari buruz ari gara, aurretik ez baitu aukeraketaautonomoa
|
egiteko
gaitasunik, begi bistakoa denez.
|
|
|
Ordurako nire frantsesez hitz
|
egiteko
gaitasuna aritua zen, zeren eta erdaldunhuts batzuk (gutxiengoa, ez pentsa) izanik, frantsesez ere aritzea komeni zen, etaberotu nintzen nonbait. Kanpotik egindako galdera iruditu zitzaidan.
|
|
|
4 Pentsamendu formala. Nerabezaroan zehar, gizabanakoak garatzen dugertaera eta prozesu hipotetikoen inguruan operazioak buruz
|
egiteko
gaitasuna; hots, pentsamendu formala. Pentsamendu mota horren oinarrian arrazoibide hipotetiko deduktiboa dago, eta nerabeari inguruko errealitateari buruzko hipotesiaklantzeko aukera ematen dio.
|