|
2000
|
|
|
Dena dela, oro har, guk filosofia bat daukagu: ez dioguhainbeste garrantzi ematen Estatuek gure eskubideei
|
egiten
dieten errekonozimendu ezari, bai ordea guk eduki dezakegun izateko eskubideari eta hori martxan jartzeari. Eta filosofia horrekin planteatzen dugu Iparraldea eta Nafarroako egoera, hala nola Arabakoa (zenbait zonalde urbano) eta abarrekoa; izan ere, antzeko fenomenoa eduki baitezakegu horietan.
|
|
|
Baina hiru horiek ez dira faktore bakarrak. Askotan ahantzi egiten dugu legeriaren markoa, irratiaren kasuan ere eragin handia daukana, nahiz eta ateetan dugun liberalizazioak eta teknologia berrien aplikazioak gobernuen murrizpen legeei eta aginduei aurka
|
egingo
dieten. Erakunde edo ente lokalei zein erregionalei botere eta diru gehiago emateak ezinbestez ekarriko duke hedabide lokalen garapen hobea.
|
|
|
Beraz, hizkuntzak, eta, ondorioz, hezkuntza sisteman duen presentziak?, aparteko protagonismoa du, Estatuak Estatu Nazioa eta honek beharrezkoa duen diskurtso ideologikoa eraikitzeari ekiten dionean. Eta zer gertatzen da Estatu nazioei aurre
|
egiten
dieten beste nazionalismoekin. Zein neurritaraino osatzen du hizkuntza/ hezkuntza sistema binomioak hauen ikuspegiaren ardatz nagusienetariko bat?
|
|
|
ez al zaizu iduritzen, ezen Nafarroarekin ere antzeko zerbait gertatzen ari dela? Izan ere, ez ote da zuzen ari gaurko hainbat nafar gazte, Espainiaren izenean pizten diren gerla horiei uko
|
egiten
dietenean, zeren nafartzat baitute, lehenik eta behin, beren burua. Eta nola anitz duenak gero eta gehiago nahi duen eta, hargatik, kendu dionari are gehiago kendu nahi izaiten dion, hala, ez ote da piztuko berriro gerla noizbait, ez Katalunian, baina hemen Nafarroan, Espainiaren kontra, eta ez ote ditugu pairatu behar izanen berriro zinak eta minak...?
|
|
2001
|
|
|
NBE aren Batzar Nagusiak, pertsona zaharrek beren gizarteei
|
egiten
dieten aportazioa eta, herrialde batetik bestera ez ezik, herrialde berean adineko pertsonek bizi duten egoeren arteko desberdintasun eskerga halakotzat harturik, herrialde guztietan orain artekoan baino osasun egoera hobean bizi diren pertsona urtetsuak geroz eta ugariagoak direla eta geroz eta urte gehiago betetzen dituztela aitorturik, herrialde guztiei hurrengo printzipioak gogoan izatea ahol...
|
|
|
Ezarritako galarazpenei saihets
|
egiten
dieten bestelako nabigazio programen erabilera debekatzen al du?
|
|
|
Ongi hezitako hiritarrak dira, eta ez ongi informatuak bakarrik, hobeto konpartituko duen demokraziarako garantiarik onena, elkartasun handiagokoa eta gure gizarteko ingurumen, gizarte eta moral arloko erronka handiei aurre
|
egingo
dietenak.
|
|
|
Txanponek, aldiz, alde bera izango dute eurogune osorako, eta, atzealdean, arrazoi nazionalak. Ekitaldi horrek hasiera eman die 2002ko urtarrilaren 1ean amaitu behar diren azken prestaketei, euroa Europako dibisa komuna onartzeko beren moneta nazionalei uko
|
egin
dieten hamabi herrialdeetako biztanleen poltsikoetara iristen denean. Gainera, publizitate kanpaina bizia hasiko da, guztira 80 milioi euroko kostua izango duena, eta moneta banatzeari ekingo zaio eurogune osoan.
|
|
2002
|
|
|
Gainera, ez dago delitua egin beharrik. Legearen arabera, ordena publikoa edo pertsonen duintasuna bezalako baloreei eraso
|
egiten
dieten edo eraso egin diezaioketen zerbitzuen aurkako neurriak hartu ahal izango dira. Erabakia hartuko duen agintearen inguruan ere bada hainbat eztabaida.
|
|
|
Alegia, entretenitu eta aldi berean ilusioak eta sentsazioak transmititzea, eta jendearekin konektatzea. Modu honetara gaindituko du edozein ikuskizun eszenikok ikusentzuteko medioek zuzeneko ikuskizunei
|
egiten
dieten konpetentzia.
|
|
|
hizkuntza zehatz eta erraza, elkarrizketa biziak, deskribapen gutxi, narrazioaren mesedetan. Narrazio estrategiei dagokienez, ostera, suspensearen edo umorean erabilera dosifikatua, pertsonaia markatuak, filmei edo eguneroko berri ezagunei erreferentzia
|
egiten
dieten testuarteko loturak, edo nobela beltzetako giro ilun eta arriskutsuen oihartzunak3.
|
|
|
Siriarrak abegitsuak dira ezer baino gehiago. Kanpotarrei
|
egiten
dieten abegi onaren atzean, beharbada, mende batzuk lehenago besteren sinismenei erakutsi zieten tolerantziarako joera dago.
|
|
|
Zergatia: haragijale horiek ganaduari edo ehizarako espezieei
|
egiten
dieten kaltea; hala ere, beste zenbaitek pozoia botatzen du landetan zehar, basurdeak pozoia jan eta bere larre eta soroak hondatzeari utziko diolakoan.
|
|
|
Nolanahi ere, irudi digitalak paperean ikusteko aukera beti izango du erabiltzaileak: alearen prezioa errebelatze konbentzionalekoa baino garestiagoa izango den arren, argazki askori muzin
|
egiten
dietenentzat errentagarri gerta daiteke: kamera digitalarekin asetzen gaituzten argazkiak bakarrik inprimatuko dira.
|
|
|
Politika aktiboen xedea, langabeziaren arazoari konponbidea aurkitzea da.Neurri aktiboak, batetik, langabeziari aurrea hartzeko neurriak dira, langileak langabezian gera ez daitezen; eta, bestetik, lanik gabe gelditu ondoren, berriro lanaaurkitu ahal izateko dituzten arazoei aurre
|
egiten
dieten neurriak dira.
|
|
|
Schneuwly k (1985) esaten duen bezala, egoera dialogalak gestioa eta etengabeko kanpoko kontrola ahalbideratzen ditu. Aurrez aurre hitz egiten gaudenean, elkarri erreferentzia
|
egiten
dieten enuntziatuen segida kanpoko kontrolari eskergertatzen da, hots, ekoizpen egoeraren garapenaren egiturari esker. Idatzizkoarenegoera, aldiz, bestelakoa da:
|
|
|
eta kontsumogaiez, produktuez, dihardugu. Batetik, inperialismo mediatikoa estatu dominatzaileek estatu menperatuei
|
egiten
dieten teknologia transferentzia da: prentsa makinak, zabalkunde sistemak, emisoretarako tresneria, satelite alokairua, zinema proiektoreak?
|
|
|
Eta esan ohi denez jainkoek otoi
|
egiten
dietenei laguntza ematen dietenez, lehenengo hauek inbokatuko ditut; baina ez Musak, Homerok edo Eniok legez, hamabi jainko kontseilukideak baino; eta ez jainko hiritarrak, foroan urrez estalitako irudiak dituztenak, sei harrak eta beste horrenbeste emeak; horiek ez, beste hamabiak baino, nekazarien patroiak. (?)
|
|
|
Erakunde horiek hiru helburu dituzte: gizonezkoen disfuntzio horiei aurre
|
egiten
dieten elkarte zientifikoen ahaleginak batzea, arazo hori “desmitifikatuz” biztanleei jakinaraztea eta osasun administrazioak sentsibilizatzea, tratamendu zuzentzaile horren finantziazioa babes dezaten. Brotonsen arabera, kontraesana da botika hori diabetikoei eta paraplejikoei ez finantzatzea, kontuan hartuta beste tratamendu inbaditzaile batzuek gizarte segurantzaren estaldura dutela.
|
|
|
Kontserbazio txarraren ondoriozko arazoetako batzuk hauek dira: uholde beldurgarriak, altzariak suntsitzea eragiten dutenak, hirugarrenei kalte
|
egiten
dietenak eta zulatutako etxetresna elektrikoa ordezteko kostuak. Anodoa hiltzeko anodoa mantentzea oso lan erraza da anodora kanpotik sartzen bada.
|
|
|
Elikagai transgenikoek izan ditzaketen arriskuen artean, Erakundeak hiru aipatzen ditu: alergiak sor ditzaketenak; horregatik, saihestu egiten da alergia izan dezaketen elikagaien geneen transferentzia; transferentzia genetikoak, hau da, sartutako genea pertsonaren zeluletara edo digestio traktuan dauden bakterioetara jauzi egiteak; horregatik, OMEk eta FAOk antibiotikoei aurre
|
egiten
dieten geneak ez transferitzea sustatu dute. Eta hirugarrena, eta arrisku handiena, geneak laborantza konbentzionaletara edo labore tradizionalak eta genetikoki eraldatuak nahastera bideratzea da.
|
|
|
Substantzia horren azpiproduktu metaboliko batek zelulei kalte
|
egiten
dieten hondakin konposatuak sortzen ditu
|
|
2003
|
|
|
Zalantzak konpondu eta aurreiritzi edo mitoei saihets
|
egin
dieten gazteak sexualitatera geroago iristen dira baina, hori bai, hobeki prestaturik eta sexu den guztiari aurre egiteko gaitasun hobearekin.
|
|
|
Gainera, animaliak ez daude bakarrik. Inguru idor horietan, ingurumen presio berei aurre
|
egiten
dieten pertsona asko bizi dira. Beraz, Moehlman ek azaltzen duenez, tokiko artzainak kontserbazioaren kudeaketan sartzearen onurak garrantzitsuak izango dira bizitza basatirako.
|
|
|
internauta gehien dituen udalerrietako bat, teknologia berriak zabaltzeko ekimenen sorlekua eta Euskadiko telekomunikazio sare handien epizentro geografikoa. Aurkezpen ofiziala dela eta, “Internet Euskadi” k mahai inguru bat antolatu du toki erakundeek internautei hurrengo udal hauteskundeetarako
|
egingo
dieten eskaintzari buruz. Euskal Herriko ehun internautak baino gehiagok enpresa, unibertsitate, erakunde, gizarte eta kultura esparrutik sortutako berotasunaren emaitza da elkartea, eta bere filosofia partekatzen duten guztiei irekita dago.
|
|
|
Hori saihestezina da? Ikertzaile askok ezetz frogatu nahi dute, nekazaritzarako baldintza gogorrenak dituzten herrialdeei mesede
|
egingo
dieten proiektuak gara daitezkeela. Horietako batzuk joan den ekaineko azken egunetan Bartzelonan egin den Landareen Biologia Molekularrari buruzko Nazioarteko VII. Biltzarrean aurkeztu ziren.
|
|
|
Dokumentuak jarraibide batzuk ematen dizkie gatazka eremuetan lan egiten duten edo pertsonen eta langileen eskubideak etengabe urratzen dituzten enpresei. Era berean, ustelkeria, eroskeria, kontsumitzaileei eta ingurumenari kalte
|
egiten
dieten jarduerak aipatzen ditu. Oraingoz, 50 enpresak konpromisoa hartu dute hori betetzeko.
|
|
|
Halaber, emakume etorkinentzako kapitulu berezi bat, segurtasun plan bat eta biktimentzako helbide eta telefono erabilgarri batzuk ere baditu. “Defendatu zure eskubideak”, batez ere, bikotekideek eraso
|
egiten
dieten emakumeei, seme alabei eta familia edo gizarte inguruneko pertsona guztiei zuzenduta dago. Azkenik, Alemanyk adierazi zuen guztiok dugula tratu txarren kasu bat salatzeko legezko betebeharra.
|
|
|
Oroimenari, gizontasunari, muskulu masari eta are umoreari ere mesede
|
egiten
dietenez, gero eta gizon gehiagok testosterona osagarriak erabiltzen dituzte hobeto sentitzeko. Hala ere, AEBetako aditu talde batek gaztetasunaren pilula horretara jotzen dutenentzako oharra egin du.
|
|
|
Oraingoz nahiko da hurrengoa esatea: ahaidetasun graduak lege askoren oinarri dira; halako legeak dira, besteak beste, hurbileko ahaideen artean ezkontza debekatzen dutenak, hurbileko senideei oinordetzarako eta tutoretzarako dei
|
egiten
dietenak, auzilarien ahaide diren epaileak ezestea eta lekukoak narriopean jartzea ahalbidetzen dutenak, bai eta horien antzekoak ere.
|
|
|
3 Krimeneta delitu motak ere bereiz daitezke, ohoreari, gizabanakoari edo ondasunei kalte
|
egiten
dieten kontuan hartuta. Delitu horien zigorra ere lege zibilei dagokie.
|
|
2004
|
|
|
Dena dela, BBVA adibidez, ia %30era iritsi da. Zifra horien atzean daude, ordea »batez ere bankuen kasuan», enplegatuekiko zekenkeria lan hitzarmen kolektiboen negoziazioetan, enpleguaren murrizte progresiboa eta lanpostu berrien prekariotasuna, baina, oroz gainetik, egunean baino egunean lukurreria handiagoa »lapurreta», beren bezeroei
|
egiten
dietena: etxebizitzetarako kreditu hipotekarioen bidez eta, bizitza osorako hipotekatzen dituzte; gazteak, bereziki.
|
|
|
1 Alderdiek jar dezakete legean ezarri errekurtsoa, eurei kalte
|
egiten
dieten ebazpen judizialen kontra.
|
|
|
Halako xedapena agertuz gero, ez dira irakurriko xedapen horiei erreferentzia
|
egiten
dieten klausulak, eta ezin izango da eman horiei buruzko lekukotzarik; ondorenez, oroitidazkia itxita eta artxibatuta geratuko da, testamentugileak zehaztutako eguna edo garaia iritsi arte.
|
|
|
Debekatuta daude pertsonei kalte objektiboa
|
egiten
dieten izenak, baita txikigarriak edo familiako aldaerak eta funtsik lortu ez duten lagunartekoak ere, identifikazioa zaildu egiten dutenak eta horien osotasunean sexuari buruz okerra eragiten dutenak.
|
|
|
Bestalde, bertakoak dira inmigrazia aldezten dutenak eta atzerritarrei leku
|
egiten
dietenak. Horregatik, ez atzerriko inbaditzaileak bakarrik, bertako espai nolistak ere, euskal abizenak eraman arren, maketoen parekotzat hartu beharre koak dira:
|
|
|
American Heart Association en Circulation aldizkarian argitaratu da ikerketa hori, eta datorren astelehenean aurkeztuko da Sevillan, Arteriosklerosiaren Europako Elkartearen 74 Biltzarraren esparruan. Emaitzek argi uzten dute intxaurrek arteriei kalte
|
egiten
dieten eta arteriosklerosiaren ondorioz sortutako arteriosklerosiaren hazkundearekin lotzen diren atxikitze molekulen kontzentrazioak murrizten dituztela. Ebidentzia berriak Hala, ikerketak dio efektu bikoitz horrek “zirkulazio sistema hobetzen duela, eta, beraz, gaixotasun kardiobaskularrei aurrea hartzen laguntzen duela”.
|
|
|
Teuton administrazio auzitegiak prozesua bertan behera utzi du, eta Justizia Auzitegiari auzi honetarako Europar Batasuneko zuzenbidearen interpretazioari buruzko judizio aurreko lau arazo planteatu dizkio. Galderen bidez jakin nahi da ea arau horiek debekatu
|
egiten
dieten estatu kideei edarien ontzi berrerabilgarriei lehentasuna ematea, balorizagarrien ordez, edo egoera jakin batzuetan, azken mota horretako ontzietan freskagarriak saltzea galaraztea. Europako justiziak duela urte batzuk eman zuen Batzordearen eta Danimarkako erresumaren arteko auziaren berri, debekatu egin baitzuten garagardoa eta freskagarriak latetan inportatzea.
|
|
|
Zer da linfoma bat? Linfomak gaixotasun multzo konplexu bat dira, eta linfozitoetan, hau da, infekzioei aurre
|
egiten
dieten globulu zurietan, akats baten ondorioz sortzen dira. Fenomeno horrek, gauzatu ondoren, minbizi zelula anormal bat sortzen du, giza gorputzaren hainbat zatitan hazten dena:
|
|
|
Zimeldutako zatiek landareei kalte
|
egiten
dieten intsektuak erakartzen dituzte
|
|
|
Barnealdeko aleei kalte
|
egiten
dieten intsektuak kontrolatzea, gutxiago erasotzen bazaie ere, eta lorategikoak, berriz, saihestezina da landareak izurririk gabe eduki nahi dituen lorezaintza maite duen ororentzat. Izurriteak landareetaraino nola irits daitezkeen jakitea metodo egokia izan daiteke landareek eraso ez egiteko.
|
|
|
“PNAS” argitaratu berri den azterlan bati esker, hobeto ezagut daiteke fenilzetonuriari aurre
|
egiteko
dietaren ordezko tratamenduari erantzun diezaioketen pazienteen profil genotipikoa eta fenotipikoa; desordena genetiko metaboliko ohikoena da, eta adimen atzerapena eragin dezake. Severo Ochoa Biologia Molekularreko Zentroko Aurora Martínez zuzendariak azaldu zuenez, fenilzetonuria entzima hepatiko baten akats batek eragiten du, eta 10.000 jaiotzatik bati eragiten dio.
|
|
|
Gure etxe eta lorategietako lorontzi, loreontzi edo lore-ontzietako landareak substratu egokian landatu behar dira, denak ez baitira egokiak edozein landaretarako. Lorategiko ohiko lurzorua ez da aukera ona; izan ere, ontzi baten espazio txikian bilduta, trinkotzeko, xaflatzeko eta aleei kalte
|
egiten
dieten bakterioak sortzeko joera du. Mantxo komertzialak antzuak dira eta ez dute belar txarrik; beraz, loreontzietarako aukerarik onena dira.
|
|
|
Antibiotiko berri batek ohiko terapiei aurre
|
egiten
dieten tuberkulosi kasuak sendatu ditzake.
|
|
|
“R207910” antibiotiko berria da, tuberkulosi kasurik okerrenei aurre egin diezaiekeena, alegia, ohiko tratamenduei aurre
|
egiten
dietenak, “Science” aldizkariak argitaratu duenez. Hala ere, orain arte, Gaixotasun Infekziosoak Kontrolatzeko Suediako Institutuko ikertzaileak, Johns Hopkins Unibertsitateko Medikuntza Eskolakoak (AEB). eta Johnson and Johnson laborategikoak saguen eraginkortasuna besterik ez dute frogatu.
|
|
|
Software espioiari eta beste parasito batzuei aurre
|
egiten
dieten programak antibirusak bezain beharrezkoak dira
|
|
|
Antibirusa eta ‘suebakia’ instalatu. Birusen aurkako programa bat instalatzea ia ezinbestekoa da, bai modu erregularrean aktibatzea, beti eguneratuta izatea (agertzen diren birusak ezagutu eta horiei aurre egiteko) eta haren funtzionamendua zaintzea, programa horiei eraso
|
egiten
dieten birusak baitaude. Etengabe Sarera banda zabalaren bidez (ADSL edo kablea) konektatuta dauden ordenagailuentzat, batez ere IP finkoa izanez gero, ez da komeni suebakia edo" suebakia" instalatzea, Interneteko sarrera eta irteera konexioak zaintzeko (blokeatuz edo ez).
|
|
|
Kepa Saratxaga, Arkaitz Goikoetxea, Endika Lejarzegi algortarrei eta beste sei gazteri, azaroaren 2tik 5era, Espainako Entzutegi Nazionalean
|
egingo
dieten epaiketaren harira eman zuen hitzaldia iruindar gazteak.
|
|
|
" Hori denei
|
egin
dietena da."
|
|
2005
|
|
|
Hizkuntzalariek lagun dezakete sortuz doan euskara teknikoa aztertuz eta beren hizkuntz ezaugarriak deskribatuz eta, halaber, literatur erabilera eta erabilera komuna aztertuz. Zientzialariei eta oro har hizkuntzaren erabiltzaileei bide berriak jorratzea errazago
|
egingo
dieten baliabideak eskainiko dizkiete horrela. Euskara teknikoaren inguruko azterketek testuak behar dituzte, ordea, eta hizkuntzalarien edozein argibide, proposamen edo kritikak ez du ezertarako balio kontuan hartzen duen zientzialaririk ez badago9?
|
|
|
3 Erakundeei mesede eta kalte
|
egiten
dieten faktoreak zein diren jakitea.
|
|
|
Funts hori, bere ustez, Osasun eta Kontsumo Ministerioak eta kontsumitzaileek kudeatu lukete. Erakundeko lehendakariak, José María Múgicak, isunaren zenbatekoa “Estatuko kutxetara joango da” esan zuen; izan ere, ez du uste iruzur
|
egin
dieten bezeroek fakturak gorde dituztenik. Bere proposamena defendatzeko, drogen aurka borrokatzen den antzeko funts bat dagoela eta narkotrafikatzaileei konfiskatutako ondasunekin finantzatzen dela adierazi zuen.
|
|
|
Gaineratu du, gainera, “hiriaren erdigunetzat” nekez har daitezkeen eremuei eragiten diela, eta datorren udazkenean parkimetroen bidezko erregulazioa Bartzelona osora zabaltzea aurreikusten dela. Gidariei kalte
|
egiten
dieten neurri horien ordez, CEAk proposatzen du mugikortasuna hobetzeko ibilgailuak identifikatzeko sistema bat ezartzea, gainpreziorik gabeko egoiliarren aparkalekuari lehentasuna emateko. Halaber, motozikletentzako aparkaleku kopurua handitzeko eta kontzientziazio kanpainak egiteko apustua egin du.
|
|
|
Bitxia da jakitea laguntzeko egiten diren goarnizio asko haragi platerek pertsonei erreferentzia
|
egiten
dieten izenak dituzte garrantzitsuak dira, eta antzinako sukaldariek prestatzen zituzten. zer eremu edo herrialdetan egiten diren adierazten dute.
|
|
|
Perretxikoen toxikotasuna adierazten duten praktika enpirikoak ez dira fidagarriak. Mikologo adituen arabera, ez dago bitarteko enpiriko egokirik perretxiko bat pozoitsua den edo ez jakiteko, hala nola zilarrezko koilaratxoa belzteko ustea edo animaliek hozka
|
egiten
dietenak onak direla. Kontuan hartuta perretxikoen “jangarritasuna” eta dastamen kalitatea espezie bakoitzaren ezaugarri aldaezinak direla, zehaztu beharra dago perretxiko jangarriak eta pozoitsuak bereizteko modu bakarra horietako bakoitza ondo ezagutzea dela.
|
|
|
BIOS osagai informatiko guztietan dagoen txip bat da, periferikoak erauzten laguntzen duten programak dituena. PSPa erabiltzen ez duen birus honen alderdirik onena da programa instalatu behar duela sistema kutsatzeko, eta ez da ordenagailuei eraso
|
egiten
dieten kode maltzur gisa erreplikatzen. “Biktimak ez dira erabiltzaile komunak”, dio Symantec ek, “hackers modders” izeneko komunitate bat da, etxeko aplikazioen lehiaketetan espezializatua, legez kanpoko softwarea duten gailuak aldatzeko asmoz.
|
|
|
DNAm ren banaketa gaur egun Europan dugunaren oso antzekoa izatea espero genuen”, dio Joachim Burgenek, Alemaniako Johannes Gutenberg Unibertsitatekoak. “Gure artikuluak iradokitzen du aukera asko dagoela lehen baserritarrek gaur egungo europarrei
|
egiten
dieten ekarpen genetikoa zerotik hurbil egoteko”, dio Cambridgeko Unibertsitate Britainiarreko Peter Forsterrek. Luigi Cavalli Sforza genetista italiarrarentzat, etorkin neolitikoek kontinente osoa kolonizatu zuten duela 7.500 urte, nekazaritza berekin eramanez; baina ikerketa berriak aukera horren kontra egiten du.
|
|
|
Hitler entzuten da irratitik, dena isildu da bat batean, eta bere hitz bortitz eta menderatzaileek oihartzuna egiten dute etxeko horma zahar monotonoetan. Beren arrazakoen garbitasunari uko
|
egiten
dieten herriek, beren arimari ere uko egiten diete era berean... Odolaren garbitasun ezak, barneko zoriontasuna galbidera darama, gizakiari betiereko gutxiespena ematen dio eta bere gorputz zein moralaren ondorioak ezabaezinak dira.
|
|
|
Azken hilabete eta erdian, proba
|
egin
dieten 13 gidarik positiboa eman eta gero, udalerriko errepideetan alkoholemia kontrolak egiten jarraituko du Getxoko Udaltzaingoak. Horietako batzuek derrigorrezkoa den asegurua ez zeukaten eta beste bi kasutan ezta gida-baimenik ere.
|
|
|
Esanaren adibide bat izango genuke Aarhus Hitzarmena13. Ingurumenaren Arloan Informaziorako Sarbideari, Erabakiak hartzeko uneko Jendearen Partaidetzari eta Justiziarako Sarbideari buruzko Hitzarmena?, lanabes erabilgarria izan baitaiteke demokrazia eta ingurumenarentzat, zeren eta erabakiak hartzeko faseetako partaidetza prozesuetan eta ingurumen politikak aplikatzeko faseetan aurrera egiten baitu. Hitzarmen hori egonkortasun elementua ere izan daiteke, herritarrek kontuan hartu dituztela sentitu dezakete eta, politikak definitzeko unean kontsula
|
egin
dietenez geroztik. Informazioa globalizatzea erantzukizun zibila ahalbidetzea eta herritarren eskubideak sendotzea da.
|
|
2006
|
|
|
Inor ez da horren inozoa arantza hauek guztiak baketsu, zintzo eta leial irentsiko direla pentsatzeko. Sukalde lanetan dabiltzanek prozesuaren luzera, gogortasun eta zailtasunari horrenbeste erreferentzia
|
egiten
dietenean, horrexegatik da, besteak beste. Baina bakoitzak jakin du bere leialtasun eta zintzotasuna noraino eraman behar duen eta noraino ez, bai norbera eta bai prozesua bukaerara onik heltzea nahi bada.
|
|
|
Seme alabengan eragin handiena duena ez da gurasoek esaten dietena edo
|
egiten
dietena,
|
|
|
Kaltedunak auzira alderdi gisa agertzen ez badira ere, horrek ez du esan nahi haiek uko
|
egiten
dietenik epai irmoan euren mesederako erabaki daitekeen itzulketa eskubideari, konponketa eskubideari edota kalte ordaina jasotzeko eskubideari; izatez, beharrezkoa da eskubide horri beren beregi eta modu zehatzean uko egitea.
|
|
|
zergatik
|
egiten
dieten etengabe omenaldia lurrari ta Dream
|
|
|
...n gainerakoak, hots, Raimundo Zuberoakoa, Bibiano Garamondarra, San Migeleko Bizkondea eta etorkizuneko hauen oinordetza osoak, aipatu bateltzainekin batera eta Arnaldo Giniako eta etorkizuneko oinordetzarekin, eta bateltzain horiengandik zuzengabe zergaren dirua hartzen duten aipatu uretako jaunekin, orobat horiei jakinaren gainean aitortza nahiz eukaristia eskaintzen dizkieten edota eliz otoitza
|
egiten
dieten edota elizan onartzen dituzten apaizekin batera, gogotik eskumikatuak izan daitezela, hala bakoitzaren lurretako gotzain hirian nola Santiagoko basilikan erromesen aurrean, hoben neke luze agerikoaren bidez damutu eta neurriko zergak jar ez ditzaten bitartean. Eta anatemaren azpatak jo dezala maitasunez nahiz diru bila horiei hoben hau barkatu nahiz diezaien edozein elizburu.
|
|
|
Gaur egungo ikerketek eskaintzen dituzten datuek ez digute inongo oinarririkematen seme alaben jaiotza ordenaren araberako nortasun tipologiarik zehazteko (aurretik aipaturiko lehen semeen/ lehen alaben izaera kontserbadoreari eta nebaarreba txikien izaera errebeldeari erreferentzia
|
egiten
dieten datuak salbu). Arranz, Yenes eta besteen lanean (2001) ez zen jaiotza ordenaren araberako nortasunezberdintasunik aurkitu eskola adineko haurrez osaturiko lagin handi batean.Bestalde, neba arreben artean ondo ezberdinduriko estatusa zuten haurrek, ezberdindu gabeko estatusa zutenekin konparatuz, neba arreben arteko harremaneiburuzko pertzeptzio positiboagoak zituztela frogatu ahal izan zen.
|
|
|
Horrela, adopzioarekin haurra barneraturik dagoen babesgabetasun egoera horri erantzuten saiatzen da, eta ez gurasoennahiei. Azken buruan, adin txikikoek, adopzioa gauzatzen denetik sor daitezkeenbehar eta gatazka anitz eta zehatzei modu egokian aurre
|
egingo
dieten guraso edofamiliaren beharra dute.
|
|
|
Hala ere, familia gehienek ondo egiten diote aurre ezgaitasuna duen haur batizateari. Gaur egungo ikerketa batzuek ezgaitasuna duten haurrek familiei estresaeragiten dietelako ikuspegia baztertu eta aztertu dute gurasoek nola esperimentatzen duten haurren ezgaitasuna, zein alderdi diren haientzat estresagarrienak etaalderdi horiei nola
|
egiten
dieten aurre. Taanila k eta haren laguntzaileek (Taanila, Syrjala, Kokkonen eta Jarvelin, 2002) ezgaitasuna duten haurrak dituzten familiekegoerari aurre egiteko erabiltzen dituzten estrategiak aztertu zituzten (hau da, familiek egoera berriari egokitzeko erabiltzen dituzten baliabide kognitiboak etakonduktualak), baita egoera ondo konpontzen duten eta eguneroko bizitzanhaurren ezgaitasunari aurre egiteko arazoak dituzten familiek erabiltzen dituztenestrategien arteko aldeak ere (ikus 1 taula).
|
|
|
Jarraian azaltzen den ikerketaren helburua bikoitza da, alde batetik, Bizkaikoprobintzian dauden gaitasun handiko haurrak identifikatzea eta, bestetik, haur horien familia testuinguruak zehaztasunez ebaluatzea. Hala ere, gai honen hurbiltasuna dela eta, jarraian, aldagai familiarrei erreferentzia
|
egiten
dieten emaitzak, identifikaziorako erabilitako prozedura zehaztu gabe, azaltzen dira. Metodoarenzenbait ezaugarri (lagina eta prozedura) laburki aipatu ostean, emaitzak zehatzagodeskribatzeari ekingo diogu.
|
|
|
Carlson Wagonlit Travel (CWT) konpainiaren “Negozio bidaien adierazlea” txostenak dioenez, mundu osoko negozio bidaiariei gehien enbarazu
|
egiten
dieten egoerak hauek dira: segurtasun neurriak bidaiarien %25erako, eta hegaldietako atzerapenak, %24rako.
|
|
|
Zenbat eta xantofiloagoak (pigmentu laranjatuak) izan pentsua edo animaliari dagokion alea, orduan eta laranjatuago aterako da gorringoa. Adibidez, arto horiz eta alpapaz
|
egindako
dieta batek gorringo arrautza ilunagoak sortzen ditu gari edo garagar arrautzak baino. Arrautzen gorringoak koloreztatzeko trikimailu bat erruleen dietari margaritak (loreak) gehitzea izaten da maiz.
|
|
|
Udaberriari aurre
|
egiteko
dietarik onena
|
|
|
Lege horrek ia arautuko du herrialde pobreek zazpi aldiz ordaindu zuten zorra ordaintzen jarraitu behar dutela eta interesengatik ordaintzen jarraituko dutela. Nazioarteko merkataritzaren gaia ere erabakigarria da, esku batekin, 0,7arekin diru asko eman dezakegulako, baina bestearekin diru kopuru izugarria jasotzen ari gara, aberatsenei mesede
|
egiten
dieten merkataritza arauak ditugulako. Batek panorama horrela begiratzen duenean, errazena limosna hau ematea da, oso garrantzitsua baita, baina ez da alde batera utzi behar auziaren beste aldea, funtsezko zatia baita.
|
|
|
Hiru hilabete baino gehiagoko antzinatasuna duten erosleei, FUCIk gomendatzen die informazio guztia biltzeko eta guardiako epaitegietan salaketak aurkezteko; kaltetua atzerritarra bada kasu honetan gehiena, jatorrizko herrialdean salaketa aurkeztea gomendatzen du, izapideak azkartzeko. Erakunde horrek ustez iruzur
|
egin
dieten 15.000 pertsona baino gehiagoren eskura jarri ditu telefono zenbaki bat() eta helbide elektroniko bat (federación@fuciweb.org), doako lege aholkularitza emateko.
|
|
|
Nutrizio gabeziak konpentsatzea – bitamina: Bitamina hori oso garrantzitsua da organismoa; tabakoak eragiten dituen erradikal askeen ekoizpena murrizten du, eta zelulen koipeei, proteinei eta DNAri (edo material genetikoari) kalte
|
egiten
dietenak. bitamina iturri dira, oro har, frutak eta barazkiak.
|
|
|
Ondorio horiei aurre egiteko, FAOk bide luze bati ekin zion 2004an, Elikadurarako eta Nekazaritzarako Baliabide Fitogenetikoei buruzko Nazioarteko Ituna indarrean sartu zenean. ...nutrizioa desagerrarazteko ahaleginetan funtsezko tresnatzat» hartzen da Tratatuaren Organo Zuzentzailea Madrilen bildu berria da, ekainaren 12tik 16ra, esparru nazionalean betetzea bermatuko duten beharrezko mekanismoak aztertzeko, dela arauak eginez, dela berariazko programen bidez. Arduradunen esanetan, hitzarmen honen helburua da nekazariei ingurumen estresari, gaixotasunei eta izurriei aurre
|
egiten
dieten barietate berriak eskaintzea, bai eta zientzialariei eta ikerketako zentro nazional eta nazioartekoei ere, aniztasun genetikoa izateko aukera gehiago izatea. Higadura genetikoa Azken ehun urteetan, nekazaritzako laboreen dibertsitate genetikoaren hiru laurden inguru galdu dira.
|
|
|
Azterlan hori Guelpheko Unibertsitatetik (Ontario, Kanada) dator. Emily Rose buru duten ikertzaileek omega aberastutako arrautzek bihotzari eta haren isuriei
|
egiten
dieten onura egiaztatuaren berri eman dute Food Research International aldizkariaren azken edizioan. Autoreek 16 gizon osasuntsu hartu zituzten, nahiz eta odolean triglizerido maila nahiko altua izan (“88, 5 mg/ dL), eta ausaz gosaldu zituzten egunero omega gantz azidoekin aberastutako bi arrautzekin (EPA/ DHA) edo arrautzarik gabeko gosari batekin.
|
|
|
Oreka aurkitzen saiatu behar da. Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) uste du, arlo horretan zailtasunak izan arren, garraioan badirela ingurumena zaintzeko moduak, kontsumitzaileei aldi berean mesede
|
egiten
dietenak. Adibidez, trenez eta itsasoz egiten diren joan etorriak ekologikoagoak direla uste du, baina garraio publikoko flotak berritu beharra dagoela azpimarratzen du, bai lehorrekoak, bai itsasokoak edo airekoak.
|
|
|
Gaixotasuna nola hasten den askoz gehiago jakitea zen garrantzitsua. Horregatik, neurri batean, eta gene akastunak eragindako deskonponketei aurre
|
egiten
dieten botikak garatzen hasten direlako, ikertzaileek helburu gisa hartu dute lehen sintomak zein diren jakitea, edo glutaminaz gain zer beste faktorek eragiten duten gaixotasunaren agerpen berantiarrean —normalean, zenbat eta errepikapen gehiago agertu, orduan eta azkarrago agertzen dira sintomak, baina araua ez da beti betetzen— «Oinarrizko ikerketan mekanismo patogenikoak aurkitzen ... Baina, asaldura horietako batzuen aurka botikak entseatu baditzakegu, nahiz eta bigarren mailakoak izan, oso interesgarria baita», dio Lucasek.
|
|
2007
|
|
|
Eskuin neoliberalak bere estrategiak aurreratzeko eta ideologia zorrozteko think tank (pentsamendu tankeak) direlakoak dauzkan moduan, NEFek bere burua think and do tank (pentsamendu eta ekintzarako tankea) definitzen du.Hona NEFen helburuak: " Bizi kalitatea hobetu nahi dugu, eta horretarako ekonomiaz, inguruneaz eta gizarteaz dauden pentsamendu korronte nagusiei aurre
|
egiten
dieten soluzio berritzaileak sustatzen ditugu. Elkarlanean ari gara eta jendea eta planeta jartzen ditugu ororen aurretik.
|
|
|
Egipto zaharrean apezek agintzen omen zuten medikuntzan eta gaur hemen Big Farmak kontrolatzen du, botikak ekoizten dituzten korporazio handiek. Medikuei bisita
|
egiten
dieten gizon eta emakume eder horiek, Big Farmaren komertzialek, maletan ez daramate Alan Ebringer immunologoaren dokumentaziorik.
|
|
|
Matraila denoi gorritzen ez zaigun eran zuhaitz guztiek ere ez dute larrazken gorrirako bidea gustuko. Gorritzea arruntatxo eta muzin
|
egiten
dietenek arrea ez bada horia dute helburu. Joera honetako aparejuak ezagunak ditugu:
|
|
|
Nutrizio ortomolekularrak nutrizio zelularra du aztergai, hots, elikagaiek zelulei
|
egiten
dieten nutrienteen ekarpen egokia, gure organo eta ehunak osatzen dituzten zelula guztiek ahalik eta era hoberenean funtziona dezaten.
|
|
|
eskubide eta askatasunen egikaritza askea, erakunde demokratikoen jardunbide arrunta, erkidegorako funtsezkoak diren zerbitzu publikoen funtzionamendua edo ordena publikoaren beste edozein alderdi modu larrian asaldatzen direnean eta ahal arruntak egikaritzea ordena berriz ezartzeko eta mantentzeko nahikoa ez denean, Gobernuak Kongresuari salbuespen egoera adierazteko baimena eskatu ahal izango dio. Baimen eskaerak salbuespen egoeraren ondoreak eta etendako eskubideak zehaztu ditu (nola ez, EKren 55.1 artikuluan ezarritakoak izan behar dira); eskubide horiei dagokienez hartu beharreko neurriak; lurralde esparrua; iraupena (inola ere ezin da izan hogeita hamar egunetik gorakoa) eta gobernu agintaritzak salbuespen egoera indarrean dagoen bitartean emandako xedapenei aurre
|
egiten
dieten pertsonei ezarri ahal zaizkien zehapenen gehieneko zenbatekoa. Kongresuak eskaera hori Gobernuak eskatutakoari jarraituz onetsi dezake, edo nahi badu, aldatu egin dezake.
|
|
|
berdin balio du tradizioak zaintzera deitzeko (arbasoenak eta beneragarriak direlako), ala tradizioak apurtu eta iraultzara deitzeko (arbasoenak eta zaharkituak direlakoxe). Historizismo literario estetikoak, tradizioko elementu gozagarriekin enplegatzen denak (herri kantak eta), tradizioa eta jagongo du; tradizio gogorren azpian bizi diren nekazari jopu, hirietako ofiziale eta artisau, proletario intelektual eta obreroek, edo horiei so
|
egiten
dieten pentsalariek, tradizio haiek birrindu egin nahiko dituzte.
|
|
|
Benetan eta bizi bizian ari da, esaterako, bere burua arroztuz euskaraz mintzoden euskaldun berria, euren seme alabei euskaraz
|
egiten
dieten guraso, edo inguruko indarrari aurre eginez erdal inguruetan bizi garen euskaldunok, euskarari eusten diogun neurrian. Ez da batere, naturala?, ez da berehalakoeta ararte gabeko bizipen bat, jarduera ondo pentsatua da, hots, gogotik ekiten diogueuskaraz egiteari:
|
|
|
Irakasgai bakoitzean erreferentzia esplizituak sartzen dira gehien orientatzen diren oinarrizko gaitasunetan egiten duten ekarpenari buruz. Elkarrizketari eta negoziazioari erreferentzia esplizitu gehien
|
egiten
dieten gaien artean, sortu berri den Herritartasunerako Hezkuntza agertzen da. Etapa honetan, Herritartasunerako eta Giza Eskubideetarako Hezkuntza eta Gizalegezko Etika da.
|
|
|
Arazoa tarteko eta oinarrizko postuetan agertzen da, hala nola harreragileak, laguntzaileak, sukaldariak eta sukaldeko laguntzaileak, zerbitzariak…, sektore horretan oso beharrezkoak ziren lanpostuak, eta tradizionalki ez zen prestakuntza espezializaturik eskatzen. Oinarrizko lanpostu horiek oso pertsona gazteek betetzen dituzte, espezializatu gabeek, eta denbora laburrez lan egiten dute (udan aparteko diru bat irabazteko, ikasketetan laguntzeko…), edo lehen aldiz horrelako lanei aurre
|
egiten
dieten etorkinek. Ondo egiteko gogoa falta den arren, kolektibo horren prestakuntza espezifikoaren urritasuna nabarmena da.
|
|
|
Kontuz kosmetiko ekologiko faltsuekin Kosmetikoen ekoizle eta saltzaile batzuek produktu ekologikoek gero eta interes handiagoa dutela ikusi dute, eta kontsumitzaileei produktu ekologikoak eskaintzen dizkieten hainbat estrategia erabiltzen dituzte. Horiek saihesteko, Vida Sanak iradokitzen du ez fidatzea printzipio aktibo naturalei erreferentzia
|
egiten
dieten ontzien deskribapenekin. " Aloe vera, manzanilla edo te berdea" etiketa duen xanpu edo kremaren kasuan, horrek ez du bermatzen naturala edo ekologikoa denik.
|
|
|
Denbora horretan, kapsaizinak zelula horien hazkuntza inhibitzen duela ikusi zuten, denboraren eta erabilitako dosiaren arabera (zenbat eta dosi handiagoa, orduan eta efektu handiagoa). Lehen fase hori amaitu ondoren, zientzialariek laborategian erreproduzitu nahi izan zuten kapsaizina kontzentrazioak piper minekin
|
egindako
dieta estandar bateko urdailean duen eragina (Thailandian edo Indian jaten den motakoa). «Janariari gehitutako piper minen errazio normal batek 128 mikrogramoko kapsaizina infusioa eragingo luke kilogramo bakoitzeko, eta 60 kg inguruko pertsona baten urdail fluidoarekin nahastean, 8 mikromoletan geratuko litzateke».
|
|
|
Triodos Bankek, Europako banku etiko eta jasangarriaren erreferenteak, “Bidezko Kontuaren” lehen dohaintzak eman dizkie Iniciativas de Economía Alternativa y Solidaridad (IDEAS), Intermón Oxfam eta SETEM Madril garapen lankidetzarako erakundeei. Dohaintza horiek bankuaren %0, 7tik eta bezeroek uko
|
egin
dieten interesetatik datoz. Duela urtebete jarri zuen martxan Triodos Bankek ekimen hori.
|
|
|
Horregatik, beharrezkotzat jotzen du parkean bizi diren 1.700 basurdeak “bortizki” murriztea. Doñanan ia 40 katamotz baino ez dira bizi, eta basurdeei aurre
|
egiten
dieten animalia hilez elikatzen dira. Hor sortzen da tuberkulosiaren kutsadura.
|
|
|
Batzorde horrek berehala azalduko du bere web orrian, eta inbertitzaileek kontsultatu ahal izango dute. Lotutako produktuak Finantza erakunde batzuek dibidendu handiagoak banatzen dituzten konpainien akzioak erostean oinarritutako finantza produktuak garatu dituzte, bai inbertsio funtsen bidez, bai horrelako konpainiei erreferentzia
|
egiten
dieten burtsa zorroen bidez. Horixe da “broker” Self Trade ren kasua, “2007ko Dibidendu akzioen zorroa” izenekoa merkaturatu baitu; Ibex bederatzi baliok osatzen dute, eta, urte amaieran, errentagarritasun handiagoa dute dibidendu bidez (Antena TV, Banco Popular, Banco Santander, BBVA, Endesa, Gas Natural, Iberdrola, Telecinco eta Telefónica). Urtean behin berrikusten da, zorroko balioetako bat akziodunari ordaintzeko politika nabarmen aldatzen denean edo kreditu kalifikazioko agentzia nagusiek kaudimendun konpainiaren maila galtzen dutenean izan ezik, horrek dibidenduen banaketa arriskuan jarriko bailuke.
|
|
|
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako herritarrei harrera
|
egiten
dieten funtzionario guztiek gaztelania zein euskara ezagutu ditzaten, Gasteizko Legebiltzarrean lege aldaketa eskatu du Aralarrek. Era horretan, herritarrek administrazioarekiko hartu emanak EAEko hizkuntza ofizial bietan izateko aukera izan dezaten lortu nahi du ezkerreko alderdiak.
|
|
|
Baina tarteka lortu izan dira gauza txiki batzuk. Egia esan, lorpen horiek nori
|
egiten
dieten mesede ikusita, esan dezakegu denok berdinak garela baina, tira, batzuk besteak baino berdinagoak. Eta, hala ere, batzuk ez gara...
|
|
2008
|
|
|
Eguraldia txartzen hasten denerako Zineforuma antolatzea bururatu zaie Atxondoko Lamiak emakume elkartekoei. Azaldu digutenez, aurretik ere antolatu izan dituzte zinema emanaldiak, baina hileroko hitzordu bilakatzea izan da herritarrei
|
egin
dieten azkenengo proposamena. Txandaka, umeentzako eta helduendako aproposak diren filmak eskainiko dituzte Udaletxeko pleno aretoan bertan, 19:00etatik aurrera, hilean behin barikuetan.
|
|
|
238 hektareatako baserri horren jabea ez da edonor: Jorge Luchsinger, beren antzinako lurren eske ari diren maputxeei gogor
|
egiten
dieten ikurra da. Azkintuwe aldizkariak dioenez, 1883an Suitzatik iritsitako laborarien askazikoak dira gaurko Luchsingertarrak.
|
|
|
Gizarte balioak gizarte talde zabalek partekatutako aurretiazko ideiak (aurreiritziak) dira, eta balio orokortzat hartu ohi dira. Aztertzen ari garen jokabidearen kasuan, oso garrantzitsuak dira testuinguru jakinetan hizkuntza bat ala bestea erabiltzeko egokitasunari erreferentzia
|
egiten
dietenak. Hizkuntzak gutxitze prozesuan barneratuta daudenean, bada aipatu behar den ezaugarri bat, eta hauxe da:
|
|
|
Neurrira
|
egindako
dietak?
|
|
|
Egun, sare selektiboagoak ezartzeko lanean ari dira eragileak, maila karratuko sareak, adibidez, eta horiei ihes
|
egiten
dieten espezieek bizirik irauteko zer aukera duten aztertzen ari dira (ihesi joandako arrainek ez badute aukerarik bizirik irauteko, sare selektibo horiek ere ez dira izango batere eraginkorrak).
|