|
2000
|
|
|
Bai, bi saio, eta izango dira hiru
|
egindakoak
ere, niri ere tokatu zait egun batean hiru saio egitea, baina ni ziur nago Uztapidek eta Zepaik eta horiek herri batera joanda gaur egungo hiru saio eginda baino askoz gehiago kantatzen zutela. Goizean meza nagusiaren ondoren hasi eta arratsaldeko plazako saioarekin jarraitu eta ez ziren saio luzeegiak izango, baina tabernan, afalondorengoa?
|
|
|
Eredu horren arabera, lortutako bitarteko ekonomikoak Euskal Herri osoko euskaltegietan berdintasunez birbanatu dira geroztik, batetik bestera zeuden aldeak murriztuz. Bada, sistemaren balorazio baikorra
|
eginik
ere, AEK barruan lanak eta ardurak ezberdinak izanik, berdintasun ereduak moldaketak jasango ditu etorkizunean.
|
|
|
Bizkaiko bertsozale elkartean posibleen mapa egin genuen, eta eskualde bakoitzean saio bat behintzat posible zela ikusi genuen. Beraz, lehengo eskualdeetako ohiturari heltzeko aukera zegoen, eta zabalago
|
egiteko
ere bai, Lea Artibain, Arratian eta Bilboaldean kanporaketak egin behar izan baitira. Ipar Uribeko merindadean gainera, finala bakarra izango da, baina girotzeko bospasei saio ere egin dituzte txapelketatik kanpo dabiltzan bertsolari edo bertsoan hasi berriekin.
|
|
|
Herrialde boteretsua baldin bada, emigrazioari esker izan da. Europan berriz, ezinezkoa da europar bihurtzea kanpotarra izanik; Madrilen luzaroan bizi den Mohamed beti izango da" mairua" eta Italian Malik beti izango da zambiarra," afrikarra" italieraz primeran
|
eginda
ere. Brasilen ere askoz errazagoa da" brasileiro" bilakatzea finlandiarra edo euskalduna baino.
|
|
|
Bai, jakina, ikuskizun" zuri" bat
|
eginda
ere zure iritzia ematen ari zara. Behar hori dugu antzerkilariok, baina ez beti gustatzen ez zaiguna aldatzeko, kutsu poetikoa duten obrek ere bere lekua dute.
|
|
|
Pequod eta Achab kapitainaren abenturak etorriko dira gero. Ur handitan daudela, bolanta sareak, etorkinez betetako paterak eta lamiekin topo egingo dute, baita tifoirik lazgarrienei aurre
|
egin
ere. Bidaian, Achab kapitainaren benetako asmoa jakingo da:
|
|
|
Eskiularrek aspaldi zuten gogoan pastoral bat jokatzea. Suertez, enekin egin nahi zuten, 2.000 urtean
|
egin
ere. Sujeta ez zuten emana.
|
|
|
Bere heriotzaren 400 urteurrenak historialariaren irudia gogora ekartzeko aukera eman zien, baita, bide batez, bere garaiari errepaso
|
egiteko
ere. Izan ere, Jardunaldiei hasiera emateko, Cesar Gonzalezek Arrasateren fundazioaren eta bere foruaren hedapenaren inguruan jardun zuen.
|
|
|
Baiña bere buruen kalteteko ordea. Areago, beste andereñoen kontura egin zuten ikastaroa
|
egin
ere"
|
|
|
Nazio Batuek bertako partaideei presioa
|
egitea
ere eskatzen dute, bakoitzak bere herrialdean emakumeen eta haurren eskubideekin zerikusia duten konbentzioak eta akordioak inolako eragozpenik gabe berretsi eta ezar ditzan, bereziki: Eskubide Politiko eta Zibilen Hitzarmena, Emakumeen aurkako Bazterketa mota guztiak Ezabatzeko Konbentzioa, Haurren Eskubideei buruzko Konbentzioa, Langile Etorkinen eta horien familien Eskubideak Babesteko Nazioarteko Konbentzioa, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsala, Emakumeen aurkako Bortxakeria Desagertarazteko Adierazpena, Kairoko eta Vienako Adierazpenak, Beijingo Adierazpena eta Ekintzarako Plataforma.
|
|
|
Luzemetraia bat
|
eginda
ere, industrian izan ezik, oharkabean pasatzen zara. Gainera, luzemetraiaren araberakoa da hori.
|
|
|
Musika taldeak grabatzetik ez dut nahi, nire musika eta ez besteena egin nahiko nukeelako. Aitzitik, ekoizle gisa aritzea, kanpo belarriarena
|
egitea
ere gustatzen zait. Dena den, orain ekipoak handitzen ari naiz batik bat soinu bandei begira.
|
|
|
ZERUKO ARGIAk" besteak bezalaxe al duan onena izaten ahalegiñak egiten ditu. Ez da gutxi", baina" eginahalak
|
eginda
ere ez da beti erraz, ona izaten. Diruz me, jendez urri, propagandaz motz, eta lege esiz sendo" zebilenarentzat.
|
|
|
Lasai egoteko eta toaila gainera igotzeko, erantzuten dio aitak, bide magikoa erabiliko dutela amatxo aurkitzeko. Eta halaxe
|
egin
ere.
|
|
|
Denetan hautsak harrotu dituzte bere adierazpenek, beti modu interesatuan eta bere berbak elkarrizketaren testuingurutik aterata. Baina bera ere gertatuko denaren jakitun da eta, seguruenik,
|
egin
ere asmo zehatzez egingo ditu: EAEko hauteskundeak, Europa mailako oihartzuna, sozialistekiko negoziaziorako lerro gogor bat markatzea...
|
|
|
Gainera, kolore beltzaren bidez narrazioaren leit-motiva den heriotzari erreferentzia egiten dio. Bizitzari buruzko gogoetak eskaintzen dituenez, heriotzari nola aurre
|
egin
ere azaltzen ari da. Izan ere, askotan aipatu izan den bezala, bizitzea hiltzen joatea baino ez denez, heriotzerantz doan bidaia horretan, antza denez, bizitzea dugu heriotzari aurre egiteko bide bakarra.
|
|
|
Hortaz, ipuin hauetan aurreko bildumako ipuinen ezaugarri bertsuak aurki daitezke. " Ipuinek badute gu harritzeko gaitasuna, darabilten umore beltza dela eta (zenbait kasutan makabroa ere badena), fantasiaren eta errealitatearen arteko mugan baitaude, bukaerako ustekabeak harritzen gaituelako." (Egunkaria VII) Ondorioz, aurreko bildumari buruz esanikoa bilduma honi buruz hitz
|
egiteko
ere erabil dezakegu.
|
|
|
Izenburuak berak iradokitzen duen legez, zinearen erreferentziak etengabeak dira: Casablanca, Hamlet,... baina, filme askoren aipamenak
|
egitean
ere, hauek ere desitxuratuko ditu, kontrastearen bidez sentsazio ezberdinak iradokiz, eta gogoetara bultzatuz. Izan ere, batzuetan gauzak zuzenki adierazteko joera nabaria den arren, beste zenbaitetan iradoki besterik ez dira egiten.
|
|
|
beraz, iraganean diharduen lehen pertsonako narratzaile autodiegetikoa dugu. Haatik, nobelan zehar jarraikortasuna gailentzen den arren, askotan atzera
|
egiteak
ere badira, bere senitartekoen gertaerei erreferentzia egitean. Hortaz, kanpo analepsiak kontatzen dizkigu, bere senideen berri emateko.
|
|
|
12 artikulua. Ez dago arrazoirik gabe beste inoren bizitza pribatuan, familian, etxean edo postan eskusartzerik, ezta inoren ohore edo izen onari eraso
|
egiterik
ere. Nornahik du edo eraso horien aurka legezko babesa izateko eskubidea.
|
|
|
Ikusi ditugun datuek beste irakurketarik
|
egitea
ere ahalbidetzen dute: aztertuditugun egunkari guztiak euskal gaiei buruz aritzen dira gehienbat, beren ideologiaedozein delarik.
|
|
|
bai aztergai moduan, baita aztergai eredu moduan, aztergaien partaide moduan, edo azterketa tresna gisa; eta alderantzizere, orokorki zein partikularki hartutako hizkuntzak eredu egokiak dira: bai aipatutakodimentsioak ulertzeko, baita dimentsioen arteko lotura
|
egiteko
ere.
|
|
|
Biharamunean itzultzekotan geratu zen aita, eta halaxe
|
egin
ere, baina AitaAtezainak pasatzen utzi ez.
|
|
|
Monotonia da, batez ere irakurtzean, baina baita hitz
|
egitean
ere, ager daitekeen beste akatsetako bat. Zerikusi handia du honetan esaldien antolaketak, denak egitura eta neurri berberaz sortuak izanez gero, askoz errazagoa baita monotonian erortzea.
|
|
|
Hogeita hamar hitz baino gehiagoko esaldiak luzeegiak dira. Hortaz, une egokian erritmo aldaketak
|
egitea
ere ona izan daiteke, albiste luzeetan batez ere, ulergarritasunik handiena lortzeko asmoz.
|
|
|
Sarritan esaten da irratia hedabide aproposa dela informazio eta musikarako. Esperientziak erakutsi du, bi alor hauetan eragina baduela; eta telebistak kendutako esparrua erabat berreskuratzea ezinezkoa den arren, ezbairik gabe, irratiak entzuleria mantentzea du erronka, baita entzuleria berezituentzako programazio desberdinak
|
egitea
ere. Informazioa eta musika programazioaren ardatz nagusi bilakaturiko irratietan, bost kategoria hartzen dira aintzat:
|
|
|
Zuhaitz hau haran hondo eta lautada baxuetara moldatzen da hobekien; beraz, ziurrenik garai batean hariztiek bete zituzten haran hondoak. Baina historian zehar behin eta berriz ustiatuta, hariztiak asko murriztu dira; haritzaren egurra ontzigintzan, trenbideen trabesak egiteko, eta XVII. eta XVIII. mendeetan batez ere, ikatza
|
egiteko
ere ustiatu izan zen.
|
|
|
Andonik eta Margarik egindako harrera benetan eskertzekoa da. Arturo Elosegik ordu asko erabili ditu, behin eta berriro mota guztietako akatsak zuzentzeko aholkuak ematen, eta baita, kritika lagungarriak
|
egiten
ere. Gurekin izan duen pazientzia ezin da inolaz ere pare bat lerrotan eskertu.
|
|
|
Zentzu horretan, testuinguru honetan kulturak beteriko funtzioei dagokionez, Estatu Nazioari eta kulturari buruz esandakoa baliagarria izango zaigu, Estaturik gabeko nazioei buruz hitz
|
egiterakoan
ere. Laburbilduz, Estatuarekin bat egingo ez lukeen nazioaren eta nazio hori osatuko lukeen populazioaren arteko lokarria, komunitate nortasunarekin lotuta dagoen kultur identitatean aurkituko du nazionalismoak.
|
|
|
Eta bazirudienean helburu hori lortua zuela, Rocíoren begiek itxuraldaketa sakon bat jasaten zuten eta, automatikoki, ez soilik begiak baizik eta Eiderren aurpegi osoa ere agertzen zitzaion. Eta inongo arazorik gabe ikusten zuen Eider bere azpian, eta bera zast eta zast, eta benetan entzuten zituen txiliotxoak Eiderrenak izan zitezkeen, eta indarra
|
eginda
ere ez zuen lortzen irudi hori aldentzea. Eiderren aurpegia zen sufrimenduz gozatzen ari zena, eta haren gorputza, haren azal leuna, eta eskuek han edo hemen topatzen zuten atsedena, gehienetan bular edo ipurmasailetan, eta hankak ere Eiderrenak ziren.
|
|
|
" Lahincheko atentatu lazgarriaren buru izan zen Ian Donnelley atxilotua izan zen atzo, Londonderryn. " Ralph" ezizenez ere ezaguna den aktibista honi hamar atentatu egozten zaizkio, gehienak Ipar Irlandan, baina baita Errepublikan
|
egindakoak
ere. Azken hauen artean dago iragan urteko uztailaren 13an Lahinchen burututakoa, zeinetan bost..."
|
|
|
Hiru aldi horietan ahalik eta garrantzi gutxiena eman nahi izan diot gertaera horri: Ralphekin gogoratzea ondo dago, eta noizean behin telefonoz berba
|
egitea
ere bai, baina Ralphen irudia Jabirengan ikustea lartxo da. Gogoratzeak ez du izan behar minezko ekintza bat, baizik eta zerbait atsegina.
|
|
|
edan, edango zutela, eta ahal zen heinean arazoak ahaztu ere bai. Eta hitz
|
egin
ere nahikoa eta aukeran, baina horrek ez zuela Txemaren eguneroko tristura lausotuko, ezpada alderantziz, zeren pena hori eragiten zioten oroipenak izan baitziren hizpide garagardoz betetako arratsaldean, eta modu horretan Eiderren irudia berritu eta berpiztu baino ez zutela egiten. Esana zion Jabiri, eta honek ulertu ziur aski, baina Txema zen berbetan jo eta dale ibiltzeko beharra zuena.
|
|
|
Baina aita Bartolomek bai, ohitura hura zuen, eta aitortu beharra dut ezen ez zela hartan bakarra, zeren, urrunagorat joan gabe, aztura eta ohitura bera zabaltzen ari baitzen, bertzenaz ere, jauregian, batik bat aita Villagrandeko dukearekin harremanetan jarri zenetik eta gure prezeptore jaun Marcelek jauregitik alde egin zuenetik. Osaba Joanikotek, aldiz, maite zuen euskara, eta, jaun Marcelen ondoan, are gehiago maitatzerat heldu zen, batik bat gure prezeptore zenak berboari buruzko argibide haiek —logikaren munduarekin lotuak— eman zizkionetik, eta, hala, erran behar zuenaz konbentzitua zegoelako, baina baita apezari kontra
|
egiteagatik
ere, halako batean —euskaraz, jakina—, erran zion:
|
|
|
bata, aita Bartolomerekin aitortu nahi zutenena, luzea, inurriena baino luzeagoa; bertzea, don Frantziskorena, laburra, jondone Pedro Ermitauak bere haitzuloan hartzen zituen bisitariena baino laburragoa; ordea, ikusirik zein betilun ateratzen ziren aita Bartolomerekin konfesatzen zirenak, berehala iragan ziren errenkada luzean zeudenak don Frantziskorenerat, luze zena labur egiten zelarik, eta labur zena luze, minutu guti batzuen buruan. Eta, oroitzen ez badut ere don Frantziskok jarri zuen aurpegia, betilun imajinatzen dut alde batetik, ikusirik zer penitentzia zetorkion gainerat jende uholde harekin, baina baita betilunetik betargirat
|
egiten
ere bertzetik, loratzen zitzaiolarik, finean, ezpainetan, irri ezkutu bat, zeina izan baitzitekeen, hitzetarat bihurtua, apezak eliztarrei xuxendu komentario balizkoa, malizios bezain inozenta: " Zer?
|
|
|
Baina, oker ez banago, oraino ez dut zerurat joaiteko eguna..."; eta, haren ondotik, bertze mila laudorio egin zizkion dukeak osabari... ez dakit osabaren asmakizun hura zinez laket izan zuelako edo berrikuntza hutsagatik, zeren eta ohikoarekin gogaitzen denak —nola gogaitzen baitzen dukea, dukeak berak bizpahiru aldiz aitortu zigunez— izan ohi baitu gauza berrien premiarik. Haatik, ene osaba asmatzailearen dohainen ez gutiesteko, derradan ezen osabaren asmakizun hark bazuela zerbait onik, zeren eta, dukearen eta kondearen ondotik, sartu ez ziren, bada, dukesa eta kondesa, han barrenean hagitzez ere denbora luzeagoa egiten zutela, biak ere kalaka eta kalaka, toki hura elkarri hitz egiteko eta konfidentzien
|
egiteko
ere leku ezin hobea balitz bezala...!
|
|
|
Jaun André: mundutik ibilia naiz eta ongi bai ongi dakit zein diren, kontu horretaz denaz bezainbatean, jendearen azturak eta ohiturak, zeren behin baino gehiagotan egokitu izan baitzait hango eta hemengo hirietan ibiltzea eta jendea karriketan ikustea, pixa egiten etxeko pareten kontra, edo kaka
|
egiten
ere bai karrika bazterren batean, tokian tokiko usantzen arabera. Eta gure etxean ere ohiturak ez ziren hain diferentak, zeren eta oraindik ere oroit baitezaket aitona Nikolasen iduria, tximiniako zuloaren gainean bere premiazko egitekoak egiten.
|
|
|
Eta sehi guztiak aitaren egiten ikusi nituen istant hartan, baita bertze urrats bat gibela
|
egiten
ere, eta nik ere orobat egin nuen.
|
|
|
—erran nion, begi haien galderari ihardetsi nahian, urduri, zer erran ez nekiela, zeren hiruzpalau ideia korapilatu baitzitzaizkidan buruan, denak baterat, harik eta burutik mihirat jaitsi zitzaidan lehenari ekin nion arte—: Atzo, egin behar ez nuen zerbait egin nuen, baina,
|
egin
ere, egin behar nuen, nahiz eta, bertzalde, ez nuen egin behar, zeren... —eta orduan bai, guztiz egin beharrekoa egin nuen:
|
|
|
Ordea, borroka hark ez zuen historia luzerik izan, zeren, hasi bezain sarri, lehenengo entseiuan zauritu eta akabatu baitzuen Joxe Aberasturik, eta hala gelditu zen eskarnio egin ustea eskarniatua eta odol isurle ustezkoa odolustua, lurrean etzanik, bere kapelu hegal zabala —baita ile-ordea ere— burutik kanpoan eta bere iduri irrigarri harekin, zeren halakoa baitzen haren begitarterat bildurikako keinua, eta zeren buruan orraztatu gabeko bi ile baitzituen, biak ere nahasirik eta izurturik. ...eta konbaterako behar bezala prestatzeko; baina bizkaitarra ez zen isiltzekoa, eta ihardetsi zion ezen hura gezurra zela eta bere ohorearen kontrako falta, gezurti deitzen ari zitzaiolako eta koldar, eta erran zion, halaber, ezen, baldin gizona bazen, egin zezala urrats bat aitzina berak ere, zeren munduko denbora guztia emanen baitzion bai bere lekuan jartzeko eta bai bertze prestakuntza guztien
|
egiteko
ere, nahiz eta aitzinetik jakinarazten zion ezen bere lekua, handik gutirat, hilen lekua izanen zela eta bere lagun hil berriaren lekua. Eta, orduan, gaztelau hark keinu bat egin zien bere lagunei eta guztiek, supituki eta deblauki, jauzi batean ezpata biluztu eta bizkaitarra inguratu zuten.
|
|
|
—ihardetsi zidan, hitzak, artean, mihian toteltzen zitzaizkiola— Zeren zinez sentitu bainaiz mementu batean bizirik ehortzi izan banindute bezala... Eta beldurtu naiz, eta oihu
|
egiteko
ere izan naiz...
|
|
|
Ez dizut kontatuko zenbat neke eta trabailu, eta zenbat pena eta sufrimendu pairatu behar izan genuen, ezta zenbatetan sentitu izan nintzen ahiturik eta anu
|
eginik
ere, zeren zuhaurk ere imajina baitezakezu, hango ibai-adar lohitsuetan eta hango baso amarauntsuetan, ni neure hanka herrenarekin arrastaka, behin baino gehiagotan biluz eta ortuz, ez aldatzeko atorrarik eta ez etzateko oherik, atsekabearen bide meharrean gaitz eta penos, deserosotasuna eta gabetasuna egunorozko bisitari bagenitu bezala, eskuak eta oinazpiak maskurturik eta ikorzirinez josirik..... Nik ez dakit nola atera ginen handik bizirik, ez bada zeren Probidentziak gidaturik eta indarturik baikindoazen, hain izan baitzen neurriz kanpokoa gure gorputzen soportua eta jasana, eta ez bada zeren neure ondoan bainuen Goruki, zeinak, nola baitzen oihanean jaioa eta oihanean bizia, beti baitzekien, baita zalantzarik edo ondikorik handienen erdian ere, norat jo, eta zeinak beti baitzuen aterabideren bat korapilo bakoitzeko.
|
|
|
Eta arestian irriz nengoen, zeren nihaur ere ohitua bainengoen bainuetarat orduko, eta zeren bainu on bat baitzen nik mementu haietan gehien behar nuena... eta, Gorukiren aurkako hitz iraingarriak aditu bezain fite, berriz, ezpainetan izoztu zitzaidan irria. Eta zerbait erraitekotan egon nintzen, baina mutu gelditu nintzen, ez dakit ahiturik eta indarrik gabe sentitzen nintzelako, edo pen tsatu nuelako —zeren eta kontzientziaren gibelatze bakoitzak bere aitzakia baitu— ezen hobe nuela isiltzea, eta neure burua indarberritzea... baita nagusi berriak handik aitzina mana ziezazkidakeen lanen ongi
|
egitea
ere, zeren eta Gorukiri ere hobeki lagun bainiezaiokeen, benturaz, norbait izaitetik deus ez izaitetik baino.
|
|
|
‘Rosak zurekin ihes egiteko asmoa du, baina jakin nahi nuke zuk harekin joaiteko asmorik ba ote duzun... ’ Zaldizainak burua beheititu eta erran zuen: ‘Hobeki pentsatu dut, eta uste dut nahiago dudala egunorozko ogia, egunorozko miseria baino’ Zer min eman zidaten haren hitzek, zeren zaldizainak promes egin baitzidan egun guti batzuk lehenago ezen zernahi egiteko prest zegoela, baita untzia hartu eta Espainiarat ihes
|
egiteko
ere, mila sakrifizio eta bertze hainbat buruhausteren artean, baldin zirkunstantziek hartarat bulkatzen bagintuzten! Ordea, ikusten duzu zertan geratu zen haren hitza eta haren promesa, eta asma dezakezu, halaber, nolakoa izan zitekeen ene dezepzinoa... halako moldez, non deliberatu bainuen ezen zuhurragoa izan behar nuela handik aitzina eta ezin gal nezakeela neure burua gizon bategatik... zeren pertsona bat behin eror baitaiteke traba edo behaztopa baten aitzinean, eror daiteke bi aldiz, baina ez hiru, eta ni hirugarrenerako bidean nintzen jada".
|
|
|
Zeren halaxe ere mintzatu baitzen Bernat Etxepare bere gartzelaldiaz: ene untsa
|
eginak
ere orai oro gaitz dira, eta zeren halakoa baitzen Ocomotoko presondegia, oihanaren erdian Cumanátik lauzpabortz bat egunetarat zegoena, nondik ezin bainuen deus onik iguriki...!
|
|
|
Eta neguaren erdian eguberriak izaiten ziren, eta festaburu hartarako, amak hala manaturik, etxean jaiotza ipintzeko usantza hartu genuen, zeren eta amaren sortetxean ere, han Ezpeldoin, usantza hura baitzuten. Eta jaiotza ezin ederrago hartan lurrezko iduriak jartzen genituen, bazelako Urbiainen baxeragile eta tupinagile bat, baxerak eta tupinak ez ezik lurrezko eta buztinezko bertze mila ontzi ere egiten zituena eta trebetasun handia zuena bai material haiek eskuz lantzeko eta bai idurien
|
egiteko
ere, halako tailuz, non harenak izaiten baitziren jaiotzan jartzen genituen iduri haiek guztiak: san Jose, Ama Birjina eta Jesus Haurra; artzainak eta ardiak, zaldiak eta astoak... baita hiru erregeak ere, errege egunez jartzen genituenak...
|
|
|
" Ongi da. Guztiak ahantziko ditugu, Eusebio Etxegoienek eta haren anaia Pedro Etxegoienek Noainen eta Amaiurren eginak... baita Esteban Etxegoienek Urbiaingo gazteluan
|
eginak
ere, nahiz eta honen bekatua bikoitza izan zen, zeren agramondarra ez ezik luthertarra ere izan baitzen, eta bere burua hil baitzuen ezin koldarkiago... baina hitz emadazu Nafarroaren zerbitzuan ariko zarela hemendik aitzina, eta Erromako Elizarenean. Eta kontu egizu ezen Nafarroaren zerbitzuan erraiten dizudanean, Nafarroa handi baten zerbitzuan erraiten ari natzaizula, zeren Nafarroa tipi zen eta Gaztelak eta Espainiak handi egin zuten".
|
|
|
Memorian aztarrika nabilkizula, erran diezazuket ezen Ecclesiasticus ek erakusten digun harako gizon jakintsu haren moldekoa eta eitekoa genuela geure ama: Fatuus in risu exaltat vocem suam, vir autem sapiens vix tacite ridebit, zeren hura ez bainuen nehoiz ere irri karkaraka ikusi, eta irri
|
egiten
ere gutitan; aldi hartan, ordea, bai, behin baino gehiagotan ikusi izan nuen irri egiten osabaren ateraldiekin. Izan ere, negozioek hartaraturik, aitak bidaia luzeak egiten zituen kanporat, eta osaba genuen orduan, osaba ez ezik, aita ere edo aita ordeko.
|
|
|
Libertateak bere zigiluz markatu duen gizon hautatu horietarik duk, abersitateari buru egiten diona eta beti ere aitzina egiten duena...! Eta hik ere aitzina egin behar duk, Pedro... eta
|
egin
ere eginen duk noizbait, zeren ni nauk eta ni izanen nauk, hik behar duan haizea eta hire pintzelak behar duena, sinetsi nahi ez badidak ere!
|
|
|
gauza handia duk, bai, itsasoa, enetzat bai bederen, zeren, alde batetik, ene bizibidea baita, eta zeren, bertzetik, itsasoan ediren bainuen nik neure libertaterako bidea, nola zure osabak ediren baitzuen berea zientzian... Eta are gehiago ere izan duk enetzat itsasoa, amorioa ere izan denez eta amorioa denez gero —kapitainak bere piparekin segitzen zuen kea irensten, baita kea egozten eta hitz
|
egiten
ere, biak baterat— Ni hemen bizi izan nauk, kostaldean, untzi eta belauntzien artean, eta ume umetarik hasi ninduan txalupan ibiltzen. Aitzinago irakurtzen ikasi nian, baita numero batzuk ere, ezin hobeki etorri zitzaizkidanak itsasorratzaren trebakuntzan aritzeko.
|
|
|
—Guztiok ditiagu ilunaldiak, Joanes, eta nik ere izan nian ilunaldi izugarri bat, hamabortz bat urte nituela, noiz eta, hik bezalaxe, bekatutzat izaiten bainuen zernahi, baita neskatxei so
|
egitea
ere. Harik eta egun batean inkontru egin nuen arte munduko itsaso guztiak iragan zituen Bordeleko marinel zahar jakintsu batekin, zeinak erran baitzidan:
|
|
|
Eta hala abiatu nintzen, neure bakardadetik ihesi, bertze gorputz batzuen bila, zeren arau haiek hesiz hesi eta herstegiz herstegi inguratu izan baitzuten urte luzeetan ene kontzientzia eta nik hesietarik harat egin beharra nuen, ez itotzeko. Zeren, Montaigne mintzo zen bezala, baldin gorputzari atseginaren bide guztiak hertsi behar bazitzaizkion, nola erraiten baitzuten eliz gizonek eta kontseilu emaileek, zergatik ez genion aireari berari ere uko egiten eta hari bidea behaztopatzen eta hersten, zeren hats
|
egitea
ere bertze plazer bat baita. Eta, hala, haren antzeko argumentuez baliatzen nintzela, gorputz haiek erosi, ukitu... eta libertatezko sentimendu handi bat neureganatzen nuen, gorputz haiek ukitu orduko libertatearen lurrak ukitu banitu bezala.
|
|
|
Eta erran nion neure buruari: " Hobe, bai, jigant Gargantua banintz...!" Ordea, nola bihur nintekeen ni Gargantua, baldin hain eskastua banuen neure haragizko tresna, pixa
|
egiteko
ere ez gai.... Eta nik burutaldi burugabe hura izan nuen, eta guardia burua bere sermoi harekin ari zen... noiz eta atso zahar bat etorri baitzitzaigun ustekabean, beso bakoitzean saski handi bat zekarrela, non baitzeuden gure beztimendak.
|
|
|
" Debalde ari haiz, motel. Ni ere entseatu nauk zimaur montio horrekin eta hiri adina kasu egin zidak, nire ederrean ere eta lan egiten dudan egunkarian lan
|
eginda
ere", itzuli nuen.
|
|
|
Barnean gelditzekotan egon nauk, baina ni ere haurrak eta andrea bezain amorraturik nengoan. Seiehun kilometro eginda pixa
|
egiteko
ere gelditu gabe, horrenbertze zor nioan neure buruari. Etxerako hogeita hamar baizik ez zitzaizkiguan falta...
|
|
|
Niregandik hiru metrora, Kristinak irriño egin zidan, begiak kliskatu gabe
|
egin
ere. Edana zen.
|
|
|
Minutu erdia ere ez, han aurkitutako eskobila eta hortz orearen laguntzaz beilaren eta whiskyaren kiratsa ahotik itzaltzen. Bizarra ere eginen nukeen, laster bai laster
|
egin
ere, tresnarik aurkitu banu bazterretan.
|
|
|
Munstrokumearen irrikan nago, hala ere. Antonioren axolagabekeria urrikalgarriaz atzendu, Eskalatzailearen dena ikusi behar amorragarriaz atzendu, eta ez bat ez bi gainka egin diot, jokaerarik traketsenean
|
egin
ere, ez aitzinetik, ez gibeletik, ez etzanik, ezta zutik ere, ez gainetik, ez azpitik, baizik eta guztietarik zerbait duen molde aldrebesean. Hura, bizkitartean, kantatzeari lotu zaio," Badakizu?
|
|
|
Ez da munta merezia den edo ez, bertzeek leporatua edo norberak irabazia. Gure hurbilenekoek ehundutako sailkapenaren sarean behin dagokigun laukian eroriz gero, senperrenak
|
eginda
ere ez gara —ez gaituzte— bertze batera aldatuko.
|
|
|
—Gaurkoa araudiaren aurka doa zuzen zuzen —forentsearen ahots zolia, hilerriko txori ugarien txortxorrekin lehian—, baina zoaz igande batean Udaletxera eta azaltzen hasi hilotz bat duzula hozkailuan, eta hozkailu hori kaka dela, aurrekontuetan hozkailu indartsuagoak erosteko eskaria hamalau aldiz
|
eginda
ere, goian dauden argi iturri horiek beti gauza bera erantzuten dizutelako: " hara, Gómez, hozkailu berririk ez izan arren, zure hilotzek bertze urtebetez etsiko dute gorputegian, ez arrangurarik ez kexurik atera gabe, ezta?".
|
|
|
Paperezko ezpain-zapia luzatu nion aho ingurutik cola arrastoak garbi zitzan, baina hark ikusi ez zuelakoa egin zuen. Hanburgesa ahora eraman zuen berriz, baita ausiki ederra
|
egin
ere. Betearen betez kasik konprenitzen ez zitzaiola galdegin zuen:
|
|
|
Zerbait egin behar nuen, fite
|
egin
ere. Gelako bertze muturrera bihurtu nintzen.
|
|
|
Hango figura makartsua edertzea nire ahal kaskarretik kanpora zegoen. Bertzerik ezinean eta jadanik beroa
|
eginagatik
ere, pijamako galtzei atorra gehitu nien, sabel gero eta nabarmenagoaren estalki. Ardura berezia hartu nuen botoiak zuzen lotzen, bakoitza bere xuloan.
|
|
|
Mahai gainean utzitakoari so
|
egin
ere gabe, hautsontzi bat atera zuen nonbaitetik eta" Ez erre hemen, mesedez" zioen txartelaren ondoan paratu.
|
|
|
Ez dakit zer ezuste goxoren izenean halaxe egin behar omen genuen txangoa. Halaxe
|
egin
ere. Esan al dezaket, beraz, zuhurtasun osoz, huraxe klaustro gotiko bat zenik?
|
|
|
Bere kabuz, diruaren akuiluz, etorriko zenik ere izango zen apika; ez naiz ni horien artean zenbatzekoa, Jainkoak ongi daki hori edo jakingo luke, aspaldian hila ez balitz; era berean, dagoeneko ohartuta egongo da irakurlea Oinazeak orduak luze ditu programa ez zela programa arrunt bat; zerbait izatez gerotan, gehiago zela epai bat, non gonbidatuak eta irakurleak jakin behar luke gonbidatu hitz horri zein zentzu eman ez baitzuen defentsarako aukerarik txikiena ere, nire aurretik joan ziren gizagaixo guztien paraderoak ezinago argi erakusten duen moduan. Baina epai bat zenik ere ez nuen bete betean uste; beste errezelo batzuk
|
egiteko
ere ikusten bainituen han hemenka arrazoiak, oraindik adierazi ezin dizkizudanak bestalde, baina denboraren joanak egia bihurtu zituenak nire begien argitan. Berririk aurreratu ez, baina nahikoa da begien bistan degoena irakurleari azaltzearekin:
|
|
|
Zer, bada, orduan? Bada, orduan, programako arduradunak hori
|
egiteko
ere kapaz zirela, noski. Nori saldu zioten haragia?
|
|
|
Irain gratuito andana, pertsonalizatua, batere kontrasterik gabea. Platoko ikusleek panpinak, eskulturak, txotxongiloak barne ezinago gustura egin zuten barre karkara, lehertu arte barre
|
egin
ere, eta leherketa eztandatsu haiek plus koloretsu bat eman zioten programaren taxuari, errealizatzaileei eta oso artistikoa iruditu zitzaiena. Eztanda gehien sortarazi zuena, noski, nire zazpi andregai birjinen kontua izan zen.
|
|
|
Beraz, erretolika guztia soberakoa zen, guztiz lekuz kanpokoa". Hori esanik, beste irudi bat egin zuen habanoaren keaz, irudi triste bat; eta, jarraian, eta ni umilatzeko asmo huts hutsarekin, krokodrilo sugejalearen irudia egin zuen alegia, ke irudigintzan non plus ultra modura hartzen den artelana, bikain
|
egin
ere, aitor dut; esan beharrik ez dago keinu jostalari fribolo honekin ikusle den denak patrikaratu zituela, atzera, Otsotzarmendi jaunak, eta txaloz eskuak txikitu beharrean aritu zitzaizkiola guztiak, Deere izan ezik, ezin konta ahala minutuz. Zer egin nezakeen nik egoera nola zegoen ikusita?
|
|
|
Ez al zaizu gazta puska ederra iruditzen?". Eta txokolatezko donuts ak zabaltzearekin batera, algaraka aitor  tu didate beren asmoan EEBBetan" turismo sexuala"
|
egitea
ere sartzen dela," Baina ordaindu gabea, noski, ze dolarra oso garesti dago". Zentzu horretan, ohartarazi didate ez harritzeko gelara gizonen bat ekartzen badute, ezta Dan bera bada ere, zeren, Estherrek geroxeago argitu didanez, Adelak apustu egin baitio, bidaiak irauten duen hilabetean zehar baietz Danekin oheratu.
|
|
|
Alta, Euskal Herriko Iparraldean ez bezalaxe, Hego Euskal Herrian luze iraungo du Kode Zibil baten egikerak.
|
Egin
ere, 1889 urtean egingo da hori Espainia osorako, foru zuzenbideari lotsa gordeta, apurrean bada ere. Lotsa apur horrek ekarri du, gerokoan ere, Bizkaia, Araba eta Gipuzkoa, bateko, eta Nafarroa, besteko, foru zuzenbide zibilaren jabe izatea13.
|
|
|
Edozer
|
eginda
ere, lege positiboek ezin izango dute bizitzaren zereginetan ordezkatu berezko arrazoimenaren erabilera. Gizartearen premiak anitzak dira, gizakien arteko ezaupideak, aberatsak, haien interesak eta harremanak modu askotarikoak eta zabalak.
|
|
|
Dudarik gabe imajina dezakedan gauzarik arraroena izango litzateke hau. Haatik, gure ezustea gainditurik, medikuarengana joatea eta kasua zientifikoki ikertzea proposatuko nuke, eta baita bibisekzioa
|
egitea
ere, horrek zaurituko ez balu. Non legoke miraria?
|
|
|
Urru ere nire antzera zegoen; hari bizarrean ibiltzen zitzaizkion saguak, habia egin nahian edo. Egoera horretan, hain ahulduta, mugitzeko ez ezik hitz
|
egiteko
ere ez duzu gogorik eta aldarterik izaten.
|
|
|
Katalogo eta materialak eskatuta, eskalan egiten ditu itsasontziak. Zurezko kutxak
|
egiten
ere ibilia da, eta gerrikoak eta horrelakoak. Baina horiekin aspertuta, zerbait kuttunagoa egin nahian, itsasontzien kontua dauka orain.
|
|
|
Zenbat kontu ez ote dauka kontatzeko. Kundek duten gauza on bakarra horixe da, lagun zaharrak berriro ikusteko aukera ematen dutela, eta lagun berriak
|
egitekoa
ere bai.
|
|
|
Primerako eta segundako ofiziale postua eskaintzen zuten. Miru isatsa eman zidaten egiteko; ar eta emearena egin behar nituen, eta baita
|
egin
ere. Lehen edo bigarren mailako ofizialearenik ez zidaten eman, baina bai hirugarren ofizialearena.
|
|
|
Preso ohi haietako bat egun batzuk igarotzen geratu zen Ordizian. Baina ogia lortzeko eskean aritzea ez zen nahikoa izango, eta, zerbait egiten hasita, Ordiziako elizaren irudia egin zuen buztinaz, dotore
|
egin
ere; jateko zerbaiten truke eman zuen.
|
|
|
Gorbeiapeko txatartegian berriro elkartu ginenez geroztik, etenik gabe gabiltza Lauaxeta eta biok bidez bide, aste eta jai, udazken, negu, udaberri eta uda, txararik txara, zelairik zelai, sororik soro, basorik baso, mendirik mendi, herririk herri. Lauaxetari niri bezain atsegin zaio orain mendian oinez ibiltzea, eta baita oskarbi denean izarren azpian eta euria ari duenean eliz atari edo borda batean babestuta lo
|
egitea
ere, edo behiala isotermo izandako kamioi kaxa orain txabola bihurtuan bestela, inoiz edo behin suertatu izan zaigun bezala.
|
|
|
Andazarratetik Aizarnazabal gertu genuen oso. Nahikoa lo
|
eginda
ere, erraza genuen biharamun eguerdirako hara heltzea. Horretaz pentsatzen aritu nintzen loak hartu aurretik, Lauaxetaren zurrunga leunak aditzen nituen bitartean.
|
|
|
Zuen antz handiagoa duen jendearekin ere egunero elkartzen gara: nekazari, artzain eta mendizale askorekin geratzen gara berriketan, bidean atsedenaldi bat eginez; denda eta taberna askotan sartzen gara janariak, edariak, egunkariak eta beste hainbat gauza erostera; batzuetan autobusa edo trena hartzen dugu eta noizean behin auto stop
|
egitea
ere maite dugu. Zuen antzeko pertsonek ikusi egiten gaituzte, entzun egiten dute guk esaten duguna, ukitu ere egiten gaituzte batzuetan, zuen antzeko pertsonak gurekin mintzatzen dira.
|
|
|
Haiek balizko soluzioak aportatzen zituzten, komentario ausarditsuak egiten. Xanek kontsideratu zuen, ez ote zen hura bere
|
egitekoa
ere izango. Erabat ez zen saiatuko noski:
|
|
2001
|
|
|
Garai batean uztai hauek gaztainezkoak edo urritzezkoak izaten ziren. Gaztainez edo haritzez egindakoak dira ontzi gehienak, nahiz eta gerezizkoak, intxaurrezkoak edota akatziaz
|
eginikoak
ere badauden. Sagardogile batzuen ustez, haritzezko ontziak dira egokienak sagardotarako.
|
|
|
ezta erotuta ere), eta gero desplantea" aber maestro, dena zuretzako". Baina txorakeria hori
|
egiteko
ere, egun hartan sentitu nuen lehenengo aldiz benetako beldurra. Bazkaldu genuen, eta" paseillo" a egin genuen plazan.
|
|
|
Globalizazioaren ondorioz merkatua jaungoikoa da gaur egun. Dirua merkatuaren tresna bat besterik ez da eta merkatuan bakarrik oinarritutako gizarte batek, orain arte eraman gaituen tokira eramango gaitu eta oraindik askoz gehiagora. Horrez gain, garapenak ez du esan nahi bakarrik ondasun gehiago egitea, niretzat garapena gaur egun egiten ez diren gauza batzuk
|
egitea
ere bada. Demokraziarena ere aipatu duzu, demokrazian sinesten dut baina pentsatzen badugu egun dugun demokrazia paradisua dela hori sinesgaitza da, ezin da demokrazia horretan sinestu.
|
|
|
" Erregimen" arekin bat egiten zuen edozein egunkarik honako buruhaustea izan zezakeen: berria ezin zen aipatu gabe utzi (nola edo hala enteratuko baitzen jendea), baina hartaz gehiegi hitz
|
egiterik
ere ez zegoen (Helder Camararen ideien propagandatzat har baitzezakeen norbaitek). Irtenbidea?
|
|
|
25 urte dira Joan Mari Irigoienek Axular irakurri zuela eta beste horrenbeste Begoña emaztearekin bizi dela. Berari eskaini dio liburua eta hartara justizia
|
egin
ere, bere hitzetan. Hiru aipuren bitartez zabaltzen da obra literario hau.
|
|
|
' Tarta beraren aurrean jatun gehiago gaude orain. Garai batean Hertzainak, La Polla edota Kortatuk lortzen zituzten salmenta zenbakiak, amets
|
egiterik
ere ez dugu gaur egun'. Diskoetxeentzat ez da erraza izango, urtean egiten dituzten disko guztiei buelta ematea.
|
|
|
Laborantza beti izan da jarduera sendoenetatik bat. Kalitatea
|
egiten
ere badakigu. Gaur, beharbada, eskas dagoena da konfiantza hartu behar dugula eta gure mozkinek beste edozein balio dutela konbentzitu.
|
|
|
Autodidakta omen zara magian. Baina hemen ez da egongela apaintzeko edo itxurak
|
egiteko
ere entziklopediarik ageri. Nola liteke hori?
|
|
|
Azkenean iritsi da udazken parteko fruten sasoia. Hemendik aurrera sastraketako frutak bildu ahal izango ditugu, baita eurekin mermelada goxoa
|
egin
ere.
|
|
|
Iparraldeko surflari batzuk sartu dira Euskadiko Federazioan, baina gutxi dira. Hauek duten oztopoa da, denok ordaintzen dugun ohiko fitxaz gain, atzerrian surf
|
egiteagatik
ere kuota bat ordaindu behar dutela.
|
|
|
Kataluniak hobe egin zezakeen baina zerbait egin du, eta Euskal Herria atentatuengatik ezagutzen dute, baina ez hizkuntza berreskurapenean egindako lan eredugarria, ikastoletan adibidez. Eta ondo dago ezagutzea, txarto
|
egindakoak
ere bai". Gizarteak ez eze, gobernuek egin beharreko lana dela uste du Argemik.
|
|
|
Bestalde, ekitaldiak motaren arabera (literatura, bertsolaritza, antzerkia...) eta izaeraren arabera (lehiaketak, erakusketak, emanaldiak...) sailkatuak egongo dira, baita herriaren arabera ere. Beraz, bilaketarik
|
egin gabe
ere, gertaera egunera sartuz gero, erraza izango da norberaren interesetara egokitutako ekitaldiak aurkitzea.
|
|
|
Eta biografia horretan abangoardiako antzerkiak ziren bezalatsu, biografian aurkitzen ziren zine forum a eta abangoardiako zinea. Susmatzekoa da kultura
|
egitea
ere frankismoaren aurka joatea zela.
|
|
|
1995eko Bidaia Konbinatuen Legean oinarritutako txosten honetan, agentzia batean bidaia kontratatzen dugunean sortzen diren zalantzei erantzun nahi die eta baita informazio orriek zer jaso behar duten, tarifak aldatu baldin badira nola erreklamatu, edo aurrerapena ordaindu ondoren ezustekoak sortzen badira bidaiari nola uko
|
egin
ere.
|
|
|
Hirugarren hilabetea baino lehenago ez da zertan elikagai berriak sarturik eta, era berean, seigarrenetik aurrera
|
egitea
ere ez da komeni, elikagai desberdin askorik ez hartzea, maiz, jateko gogo bizitasunik ezaren arrazoia izaten delako eta, horrekin batera, era askotako eta behar adinako elikadura orekatuari egokitzeko haurrari ateak zabalduko dizkion oinarrizko elikagaiak ezagutzeko eta dastamena hezteko garai aproposa alferrik galduko delako.
|
|
|
Kontua ez da, besterik gabe, horrelako espezieak salgai dituzten dendetara joan eta dokumentazioa ikuskatzea,
|
egin
ere sarritan egiten baita hori.
|
|
|
Adin egokia da fantasma eta sorginekin topo
|
egiteko
ere eta beldurrak gainditzeko formula ona da.
|
|
|
Hau zorte txarra nirea, zuzendariarekin pasilloan topo
|
egitea
ere!
|