|
2000
|
|
|
Halaber, baraualdiak aurrera
|
egin
ahala euskararen eguneroko gorabeheretan sartu ginen eta urtarrilaren 7rako deitu genuen Mintegian, Plangintza Estrategikoa eta Herri Mugimenduentzako Erronkak izeneko beste idazki bat plazaratu genuen. Era berean, baraualdi osoan, saguzarra joan etorrian ibiltzen den bezala, gai ugari mahaigaineratzen zitzaizkigun, eta honen ondorioz erabaki genuen euskalgintza osoak parte hartuko lukeen kongresua proposatzea.
|
|
2010
|
|
|
ez du helduak euskalduntzeko plan berezirik egin, ez izan litezkeen eskaera guztiei erantzuteko bitartekorik jarri, ez eta motibazio kanpainarik antolatu ere. azken 20 urteotan ikasle kopurua eta ikasteko erritmoa apaldu dira eta, neurri handi batean, helduen euskalduntzea euskal hiztun berriak sortzeko indarra galduz joan da (aleman 2010). euskara kualitatiboki oso gizarte esparru jakinetan da hizkuntza ohikoa eta bertze esparru anitzetan ia ez du tokirik. adibidez, hezkuntza da euskara ohiko samarra den esparruetako bat, baina horretan ere ez homogeneoki. Maila akademikoetan gora
|
egin
ahala euskararen eskaintza txikiagoa izaten da. alde horretatik, esparru horretan unibertsitatea da euskarak estrategikoki ziurtatua lukeen arloa. unibertsitatea irakaskuntzaren ibilbidearen azken maila da, euskara hezkuntzan sartze prozesuari zentzu eta dimentsio pragmatiko osoa ematen dion goi urratsa. gurean nafarroako unibertsitate publikoak du horretan zeregin handia. nup 1987an sortu zen et... teknologia berriak eta hedabideak, bertzeak bertze. biak funtsezkoak dira egungo (eta etorkizuneko) komunikazio bideetan euskarak bere tokia izan dezan; eta bietan da nabarmena nafarroako gobernuaren ekimen positiborik eza. hedabideei dagokienez, azken bi hamarkadetan herri ekimenak sortutako irrati eta aldizkariak ugaldu dira nafarroa osoan, Mendialdean batik bat. euskarazko telebistak ere sortu dira6 baina Foru komunitate osorako euskarazko hedabide azpiegitura publikorik ez dago eta eaeko eitb kate publikoek betetzen dute, hein handi batean, hutsune hori. azken urteotan kate pribatuak berretu dira baina batek ere ez du nafarroako ikus entzunezko kontseiluak ezarritako euskarazko kuota betetzen. bertzalde, 2010ean gertatu den itzaltze analogikoaz geroztik, nafarroan ezin da etb lurreko telebista digitalaren bidez hartu eta lehenagoko molde analogikoan segitzen da etb1 eta etb2 ikusten, noiz artio argi ez dagoela (etb3, haur gazte katea, ez da nafarroan hartzen). alde horretatik, orain duela 20 urte baino makurrago daude nafar euskaldunak, telebista kateak gero eta gehiago diren bitartean, nafarroan telebista euskaraz ikusi ahal izatea kolokan dago. gerora begira, euskararako estrategikoak izanda ere horietatik at geratzeko arriskua duten esparruak merezi du aipatzea:
|
|
2012
|
|
|
Haurrek gazteek baino gehiago eta gazteek helduek baino gehiago. Neurketen arabera, gainera, adinean aurrera
|
egin
ahala euskararen erabilera gutxitzeko joera hori gero eta nabariagoa da urtetik urtera. Duela hogei urte inguru (lehen neurketako datuak 1989koak izanik) ez zen horrelako fenomenorik ematen.
|
|
2016
|
|
|
Berebiziko garrantzia hartze du gurasoak eredu linguistiko aktiboak izateak, euskarazko aisialdia ahalbidetzeak edota etxean haurrak adinean gora
|
egin
ahala euskara erabiltzen jarraitzeak.
|
|
|
Mezua hortik bideratu genukeela uste dugu, egoera txikiak aldatuta egoera handia aldatuko da. Ildo horretatik, berebiziko garrantzia hartzen du gurasoak eredu linguistiko aktiboak izateak, euskarazko aisialdia ahalbidetzeak edota etxean haurrak adinean gora
|
egin
ahala euskara erabiltzen jarraitzeak.
|
|
2018
|
|
|
Nolanahi ere, normalizazio prozesuak aurrera
|
egin
ahala euskarazko prosa idatziaren erabilera ugarituz joan zen, eta horren ondorioz hasi zen agertzen nolako problema iturriak zituen prosaren garapenak. Arazoaren berri oso modu garbian azaldu zen 1993an, goian aipaturiko Idazkera liburua ezagunean (Zubimendi & Esnal, 1993), eta geroztik egile askok jardun du aldez edo moldez hitz ordenaren auziarekin, eta hala aurkeztu dira hainbat proposamen eta irtenbide, atzerakargaren arazoa ukitzen dutenak, eta hura txikitzeko norabidean doazenak.
|
|
2020
|
|
|
Ikasle multzo bera izanik, begi bistakoa da, adinean gorantz
|
egin
ahala euskararen erabilerak duen atzerapausoa, batez ere euskararen erreferente heldurik ‑irakasleria izan daitekeena‑ tartean izan ezean.
|
|
|
% 64,2tik% 38,3ra. Neurri handi handian bi urteetakoa ikasle multzo bera izanik, begi bistakoa da, adinean gorantz
|
egin
ahala euskararen erabilerak duen atzerapausoa, batez ere euskararen erreferente heldurik irakasleria izan daitekeenatartean izan ezean. (Mart� nez de Luna eta Suberbiola, 2017:
|