|
2008
|
|
|
12 Gertakari
|
honen inguruko
gorabeherak ezagutzeko: Autore Anitz (2007):
|
|
|
13 Gai
|
honi buruz
jakiteko: Binns, N. (2006):
|
|
|
Urte berean, 1935ean, eta
|
hau
ere Txileko hiriburuko Revista de Arquitectura delakoan,. De la Escultura Actual en Europa. El Escultor Español Alberto Sánchez?
|
|
|
Horiek guztiak aztertuta, arteak nondik nora joan edo eboluzionatu lukeen argitu nahi zuen. Lehen abangoardietan ohikoa zen bezala, testu
|
hau
planteamendu estetikoen manifestu bat zen, zeina komunikabide baten bidez beste artistei, kasu honetan Ameriketako artistei, zuzendua zegoen, Oteizak uste baitzuen Europako arte zaharkitua Ameriketako artista gazteek berrituko zutela.
|
|
|
Horiek guztiak aztertuta, arteak nondik nora joan edo eboluzionatu lukeen argitu nahi zuen. Lehen abangoardietan ohikoa zen bezala, testu hau planteamendu estetikoen manifestu bat zen, zeina komunikabide baten bidez beste artistei, kasu
|
honetan
Ameriketako artistei, zuzendua zegoen, Oteizak uste baitzuen Europako arte zaharkitua Ameriketako artista gazteek berrituko zutela.
|
|
|
Testu horretan Oteizak kontsideratzen zuen bere lanak aurreneko abangoardien segida izan behar zuela, garai historiko bakoitzean artea norabide zehatz bati jarraituz garatzen da eta. Artista gazteen,
|
hau
da, Oteizaren belaunaldiko artisten eginbeharra, eta batez ere artista amerikarren eginbeharra, aurreko artisten emaitzak jaso, aztertu, ondorioak atera eta garai berrien beharren arabera garatzea litzateke14 Arteak artista ezberdinen eskuetan duen garapen eta jarraipen horri Oteizak rigurosa continuidad creadora deitzen zion.
|
|
|
|
Hau
horrela izanda, nola jarraitu artea egiten. Ez al zuen dagoeneko esan 1935eko bere lehen testuan garai bakoitzeko arteak bere helburuak lortu ondoren arte hori garatzen jarraitzea idolatrian erortzea zela?
|
|
|
Ez al zuen dagoeneko esan 1935eko bere lehen testuan garai bakoitzeko arteak bere helburuak lortu ondoren arte hori garatzen jarraitzea idolatrian erortzea zela? Nola segi artelanak egiten, segituan beraien betebehar espirituala ahaztuta museoetako paretetan zintzilikatutako idolo bihurtzen badira,
|
hau
da, ikusleek gurtuko dituzten jainko faltsuak bihurtzen badira. Horren ondorioz, 1959 urtean Oteizak artea egiteari utzi zion.
|
|
|
501) deritzon legearen bidez. Quousque tandem?! eko orrietan saiakera horren berri aurkitu dezakegu: «Beste bat zen liburu
|
hau
. Beste hau Madrilen aterako da eta bertan uzten dut nire esperientzia pertsonalari buruz zor dudan lekukotasun puntuala arte garaikidean niri dagokidan ikerketaren barruan» (Oteiza, 2007a:
|
|
|
Liburu horren zenbait zati Oteiza Fundazioko artxiboan aurki daitezke22 Irakurketa bat nahikoa da ondorio
|
honetara
iristeko: bukatu izan balu, hau izango zen dudarik gabe Oteizak XX. mendeko arteari oparituko zion testurik garrantzitsuena.
|
|
|
Liburu horren zenbait zati Oteiza Fundazioko artxiboan aurki daitezke22 Irakurketa bat nahikoa da ondorio honetara iristeko: bukatu izan balu,
|
hau
izango zen dudarik gabe Oteizak XX. mendeko arteari oparituko zion testurik garrantzitsuena. Hala ere, liburua amaitu gabe geratu zen Oteizaren bulegoko mahaiaren gainean.
|
|
|
24 Proiektu
|
honen inguruan
: Lopez Bahut, E. (2007):
|
|
|
Oteizarentzat arteak dimentsio unibertsala duela argi geratzen da bere testu guztietan, eta Quousque tandem?! en proposatzen dituen bi ideia nagusiek,
|
hau
da, Ley de los Cambios (Aldaketen Legea) eta Estetika ezkorra ideiek, dimentsio unibertsal hori garbi erakusten dute, kultur testuinguru konkretuen gainetik, leku eta garai guztietan islatu baitaitezke. Artearen dimentsio unibertsal hori pertsona konkretu bakoitzarengan gauzatzen da:
|
|
|
Esaldi batzuk aurrerago dioenez, 1929 eta 1959 urteen bitartean eginiko eskulturek haurtzaroko oroitzapen horien zentzua ulertzeko balio izan zioten, artearen helburua honako
|
hau
baita:
|
|
|
Baina noski, hori jakiteko lehenik artista izan behar da, eta artearen hizkuntza plastikoa nola garatzen eta amaitzen den ulertu behar da.
|
Hau
gertatzen denean, artea zer den azaltzen has daiteke, edo dioen bezala, Quousque tandem?! idazten has daiteke.
|
|
|
Harrespilaren sorkuntza errealitateari eta bizitzari aurre egiteko moduan euskaldunak gordetzen dituen ezaugarri barnenekoen eraketarekin uztartzen dugu. Ezagutzen ditugu gisa
|
honetako
baieztapenen zailtasuna eta arriskuak. Dotore geratzen zaio zientzialariari ohartarazten badu (Oteiza, 2007a:
|
|
|
25 Zentzu
|
honetan
guztiz ados gaude Amador Vegarekin,. La, estética negativa, de Oteiza:
|
|
|
Jorge Oteizaren Quousque Tandem?! liburuarenen edizio kritikoa argitaratu dela eta, artikulu
|
honetan
euskal kulturan hainbesteko eragina izan duen liburuaren irakurketa berri bat proposatzen da. Ikerketa eta material berriek aukera eskaintzen digute Quousque Tandem?!, eta oro har Oteizaren lan zabala, beste ikuspuntu batetik ulertzeko.
|
|
|
Eskultura liburu
|
hau
ulertzeko, Oteizaren eskultura serie konkretu bat aipatu dugu: Maklak izenekoa2 Zeintzuk dira Oteizaren Maklen ezaugarririk nabarmenenak?
|
|
|
Oteizak zati horiei unidad Malevich deitu zien, Kasimir Malevich, Oteiza ulertzeko hain garrantzitsua den artista omentzeko asmoz. Pedro Manterolak unidad Malevich hori era
|
honetara
deskribatzen du:
|
|
|
* Testu
|
hau
, funtsean, 2007ko uztailaren 12an, PERIFERIAK programaren barruan Bilboko Rekalde Aretoan eskainitako hitzaldiaren birmoldaketa bat da. Irakurlearentzako oharra:
|
|
|
Irakurlearentzako oharra: Oteizaren idazkera berezia dela eta, artikulu
|
honetan
euskaraz ematen diren aipuak liburuen euskarazko bertsioetatik lortu dira. Itzuli gabekoak, aldiz, erdarazko oinarrizko argitalpenetatik hartu izan dira.
|
|
|
2 Eskultura serie zabal
|
honen
barruan bereizketak egitea beharrezkoa bada ere, gure azalpenerako nahikoa zaigu serie honetako 4 eskultura esanguratsu aipatzea: Macla conjuntiva, 1973, 1957ko maketa batean oinarrituta; Fusión con tres sólidos abiertos (estela funeraria para España), 1957; Macla de dos cuboides abiertos, 1973, 1957ko maketa batean oinarrituta; Cuboides Malevich en maclas de contactos físicos, 1973, 1957ko maketa batean oinarrituta.
|
|
|
2 Eskultura serie zabal honen barruan bereizketak egitea beharrezkoa bada ere, gure azalpenerako nahikoa zaigu serie
|
honetako
4 eskultura esanguratsu aipatzea: Macla conjuntiva, 1973, 1957ko maketa batean oinarrituta; Fusión con tres sólidos abiertos (estela funeraria para España), 1957; Macla de dos cuboides abiertos, 1973, 1957ko maketa batean oinarrituta; Cuboides Malevich en maclas de contactos físicos, 1973, 1957ko maketa batean oinarrituta.
|
|
|
Quousque tandem?! ere modu
|
honetara
deskriba daiteke: zati ezberdinez osaturiko osotasun iheskor bat, abiapuntu ezberdinetatik irakur daitekeen liburua; aurretik, atzetik edo erdiko aldetik.
|
|
|
Quousque tandem?! ez dago kontzeptuz osaturik, imajinez baizik, eta
|
hau
azpimarratzea funtsezkoa iruditzen zaigu. Erdialdeko orrietan Rothko, Boccioni, Pollock, bere eskulturen edo kronlech en imajinak aurkitzen ditugun bezala, liburuaren beste ataletan irudi bihurtzen diren hitzekin egiten dugu topo.
|
|
|
Erdialdeko orrietan Rothko, Boccioni, Pollock, bere eskulturen edo kronlech en imajinak aurkitzen ditugun bezala, liburuaren beste ataletan irudi bihurtzen diren hitzekin egiten dugu topo. Ezaugarri
|
hau
oso ohikoa da hainbat mistikoren eta poetaren idatzietan, zeren sistema kontzeptual bat baino gehiago sistema plastiko bat sortzen baitute (Hass, 1998: 13).
|
|
|
4 Oteizaren estetikaren funtsezko ezaugarri
|
hau
pentsamolde mitikoek gure egilearengan daukaten eraginaren ondorioa da. Ikuspuntua hau argitzeko zenbait liburu beharrezkoak suertatzen dira:
|
|
|
4 Oteizaren estetikaren funtsezko ezaugarri hau pentsamolde mitikoek gure egilearengan daukaten eraginaren ondorioa da. Ikuspuntua
|
hau
argitzeko zenbait liburu beharrezkoak suertatzen dira: Eliade, M. (1999):
|
|
|
Horren erruduna liburuaren konposizio bera da: 3 atal handi ditu, eta atal bakoitza jatorri askotako idatziez osatzen da, gehienak 1959 eta 1962 urteen bitartean Irungo El Bidasoa aldizkarian argitaratuak5 Konposaketa
|
hau
linealtasuna apurtzeko nahiko ez balitz, Oteizak, liburuaren hasieran eta Julio Cortazarrek bere zenbait liburutan egiten duen bezala, liburuaren lau irakurketa mota proposatzen dizkigu, lau ibilbide ezberdin, irakurlearen interesen edo gogoen arabera (Oteiza, 2007a: 427) 6.
|
|
|
|
Hau
ikusirik, esan daiteke ezen Oteizak idatzita zituen hainbat testu kaxa huts batera bota eta bertan nahastu zituela. Testu horietako gehienek 1958 Oteizak bere eskulturetan(, esku artean?) eraiki zuen huts horren inguruko gogoetak biltzen dituzte.
|
|
|
Testu horietako gehienek 1958 Oteizak bere eskulturetan(, esku artean?) eraiki zuen huts horren inguruko gogoetak biltzen dituzte. Liburu
|
honetan
elkartuta, zilegi litzateke pentsatzea espazio huts horren zentzua eta esanahia ulertzeko saiakera bat izan nahi dutela.
|
|
|
Zentsoreak Quousque tandem?! irakurri zuenean, 1963ko martxoaren 23an idatziriko txostenean ondoko
|
hau
idatzi zuen:
|
|
|
Eskultore zoritxarreko baten ustezko kredo estetikoaren zuribidea, baimena emateko trantzean joera existentzialisten ordezkari ospetsuenen izenak zentzurik gabe inbokatuz. Nekez gaindi daitekeen adimen nahasmenduko adibide
|
honek
berak bakarrik entzutea kenduko lioke egileak konfiantza inozoz atsegin hartzen duen euskal gehiagotasunaren uste arrazistari. Ikusten denez,, huts arkitektoniko hartzailearen?
|
|
|
aipaturiko eragin horrekin erlazionatu izan da ia gehienetan, eduki politiko eta abertzaleak dituen liburutzat hartuz9 Horren adibide garbiena da Oteizaren lana aztertu duten zenbaiten ikerketaren zentzua, Oteizaren lan zabalaren zein aspektu interesatu zaizkien, eta zein ondorioetara iritsi diren.
|
Honekin
ez dugu esan nahi ikerketa guztiak horrela izan direnik, baina ondorengo adibideak esanguratsuak suertatzen dira. Lehenengoa C. Martinez Gorriaranek Jorge Oteiza.
|
|
|
9 Argi dago Quousque tandem?! en azpi izenburuak irakurketa
|
hau
indartu zuela: –Euskal arimaren ulerkera estetikorako saioa?.
|
|
|
argitaratu zeneko testuinguru politiko berezia ia desagertu dela jakinda, gaur egun Quousque tandem?! eskuetan hartzen dugunean, galdera
|
hau
egin genuke: zein irakurketa edo zein ondorio atera ditzakegu orain?
|
|
|
Beraien jardueran ezberdintasun nabarmenak izan arren, artista horien guztien lehen artelanek mundu mitikoen eragin zuzena daukate. Beren hizkuntza plastikoa garatzen joan ziren heinean, aldiz, mundu mitiko
|
hau
alderatu eta artelan abstraktuak egiten hasi ziren. Uste zuten arte abstraktua egia sakonak azaltzeko baliabidea zela, errealitatetik abiatu eta erredukzio prozesu baten amaieran jaiotzen zen egia espiritual eta sakratua azalarazi eta aurkezteko modurik egokiena (Golding, 2003).
|
|
|
Quousque tandem?! eko lehen orrietan azalpen
|
hau
aurkitzen dugu, hasiera batean ulergaitz suerta daitekeena: «Liburua eduki daukagunean idatzi ohi da:
|
|
|
Oteizaren lehen eskultura 1929ko Maternidad da. Eskultura txiki
|
hau
zementuz dago egina eta, plano eta angeluen konbinazioen bidez, eskuetan haurra duen ama errepresentatzen du. Bai gaiagatik, bai tamainagatik, eskultura hau Erdi Aroko ikonoekin nahiz kultura primitiboetako deboziorako irudiekin erlaziona daiteke.
|
|
|
Eskultura txiki hau zementuz dago egina eta, plano eta angeluen konbinazioen bidez, eskuetan haurra duen ama errepresentatzen du. Bai gaiagatik, bai tamainagatik, eskultura
|
hau
Erdi Aroko ikonoekin nahiz kultura primitiboetako deboziorako irudiekin erlaziona daiteke. Lehen eskultura hau egin aurretik, Oteizak krisi erlijioso bat jasan zuen, eta Madrilen egiten ari zen medikuntza ikasketak alde batera utzi ondoren, eskulturak egiteari ekin zion.
|
|
|
Bai gaiagatik, bai tamainagatik, eskultura hau Erdi Aroko ikonoekin nahiz kultura primitiboetako deboziorako irudiekin erlaziona daiteke. Lehen eskultura
|
hau
egin aurretik, Oteizak krisi erlijioso bat jasan zuen, eta Madrilen egiten ari zen medikuntza ikasketak alde batera utzi ondoren, eskulturak egiteari ekin zion. Gertaera horrek finkatu zuen betiko artearen aurrean Oteizak izango zuen jarrera.
|
|
|
Laburtutako egitateei begira aurrikusgarria zen moduan, arlo politikoa ez da gatazka
|
honetatik kanpo
geratu eta hasieran aurrera eramandako ekimenak, gobernuaren kontrol funtzioaren barnean, zenbait talde parlamentariok (Talde Popularra eta Mistoa) aurkeztutako ekimen isolatuak izan baziren ere5, gerora Proposamen ez legegile bati bide ematera iritsi ziren6 Kongresuko Kanpo Politikako Komisioaren baitan aho batez onartutako Proposamen ez legegile honek:
|
|
|
...duan, arlo politikoa ez da gatazka honetatik kanpo geratu eta hasieran aurrera eramandako ekimenak, gobernuaren kontrol funtzioaren barnean, zenbait talde parlamentariok (Talde Popularra eta Mistoa) aurkeztutako ekimen isolatuak izan baziren ere5, gerora Proposamen ez legegile bati bide ematera iritsi ziren6 Kongresuko Kanpo Politikako Komisioaren baitan aho batez onartutako Proposamen ez legegile
|
honek
:
|
|
|
Bertatik jakin zenaren arabera, bi gobernuak elkarri epe bat ematearen alde agertu ziren. Epe horren atzetik Estatuko Abokatutzak 2005eko otsailean Auzitegi Gorenaren Hirugarren Salaren aurrean aurkeztutako helegitearen aurrean,
|
honen
sententziaren zain geratzea zen helburua. Uruguairen partetik jarrera hau aurkezteak sortzen duen harridura alde batera utzita, epemuga konkreturik gabeko denbora honetan bi aldeek maila teknikoan lanean jarraituko zutela adierazi zuten.
|
|
|
Epe horren atzetik Estatuko Abokatutzak 2005eko otsailean Auzitegi Gorenaren Hirugarren Salaren aurrean aurkeztutako helegitearen aurrean, honen sententziaren zain geratzea zen helburua. Uruguairen partetik jarrera
|
hau
aurkezteak sortzen duen harridura alde batera utzita, epemuga konkreturik gabeko denbora honetan bi aldeek maila teknikoan lanean jarraituko zutela adierazi zuten.
|
|
|
Epe horren atzetik Estatuko Abokatutzak 2005eko otsailean Auzitegi Gorenaren Hirugarren Salaren aurrean aurkeztutako helegitearen aurrean, honen sententziaren zain geratzea zen helburua. Uruguairen partetik jarrera hau aurkezteak sortzen duen harridura alde batera utzita, epemuga konkreturik gabeko denbora
|
honetan
bi aldeek maila teknikoan lanean jarraituko zutela adierazi zuten.
|
|
|
2006ko irailaren 26ko datarekin Auzitegi Goreneko Administrazioarekiko Auzien Bosgarren Salak gai
|
honetan
sententzia emango du ebatziz 1870eko Ezagutze, Bake eta Adiskidetasun Tratatua ez dagoela indarrean, alde berdinek gai beraren inguruan ondoren sinatutako tratatuen zenbait xedapenekin bateraezina delako eta, ondorioz:
|
|
|
Sententzia horrekin espainiar bide jurisdikzionalari amaiera ematen bazaio ere, gatazka ez da bertan behera geratu eta behe mailako auzitegien obligazioa Auzitegi Gorenaren doktrinari jarraitzea bada ere8, oraindik 2007 urtean gatazka
|
honek
ez ditu bere azkenak eman, arlo politikoan jazo diren hainbat ekimenek aditzera ematen dutenez. Horrela, bada, ezinbestekoa dirudi ikuspegi juridikotik auzitegi ezberdinen lana aztertzeak eta, batez ere, Nazioarteko Zuzenbideak honetan esateko duena azaltzeak; izan ere, espainiar ordenamenduan agortu ez den eta oraindik dirauen gatazka baten aurrean gaudelako.
|
|
|
Sententzia horrekin espainiar bide jurisdikzionalari amaiera ematen bazaio ere, gatazka ez da bertan behera geratu eta behe mailako auzitegien obligazioa Auzitegi Gorenaren doktrinari jarraitzea bada ere8, oraindik 2007 urtean gatazka honek ez ditu bere azkenak eman, arlo politikoan jazo diren hainbat ekimenek aditzera ematen dutenez. Horrela, bada, ezinbestekoa dirudi ikuspegi juridikotik auzitegi ezberdinen lana aztertzeak eta, batez ere, Nazioarteko Zuzenbideak
|
honetan
esateko duena azaltzeak; izan ere, espainiar ordenamenduan agortu ez den eta oraindik dirauen gatazka baten aurrean gaudelako.
|
|
|
Auzitegi Nagusi hauek guztiek arau horren inguruan euren ebazpenak oinarritu baldin badituzte ere, ez dirudi horrek ezer konpondu duenik, are gehiago, azaleratu diren emaitzak erabat kontrakoak izan dira kasuak zein autonomia erkidegotan ebatzi diren arabera. Arau
|
hau
Tratatu Zuzenbideari buruzko Vienako Hitzarmena dugu, 1969ko maiatzaren 23koa, eta, bereziki, bertan topatzen dugun 30 artikulua, non gai beraren inguruan aritzen diren segidako tratatuen aplikazioa arautzen den.
|
|
|
Bi horiek aurrekoa espresuki indargabetu ez arren, haren edukia moduren batean aldatzen dute. Inguruabar
|
honek
arrazoizko modu batean, lehen aipatutako xedapena aplikatzera eraman ditu auzitegiak, baina jarrera horrek ñabarduraren baten beharra du. Izan ere, 30.3 artikulu honen aplikazioa sententzia ezberdinen testutik erator daitekeen erraztasun hori baino konplexuagoa baita.
|
|
|
Inguruabar honek arrazoizko modu batean, lehen aipatutako xedapena aplikatzera eraman ditu auzitegiak, baina jarrera horrek ñabarduraren baten beharra du. Izan ere, 30.3 artikulu
|
honen
aplikazioa sententzia ezberdinen testutik erator daitekeen erraztasun hori baino konplexuagoa baita. Bestelako gogoetarik gabe sententziek artikulu horrek dioena aplikatuz,« [e] l Tratado anterior se aplicará únicamente en la medida en que sus disposiciones sean compatibles con las del Tratado posterior».
|
|
|
Hori gure kasua ez dela ikusita, bigarren pauso moduan 59 artikuluak10 jasotzen dituen isilbidezko amaiera suposturen batean gauden aztertu litzateke, bai ondorengo tratatuetatik ideia hori eratortzerik zegoelako, bai aldeen borondatea beste bide batetik hori zela ondorioztatzeagatik edota tratatu ezberdinen xedapenak bateraezinak direla ondorioztatzeagatik aplikazio bateratua ezinezkoa bihurtuz. Eta hori horrela izatekotan ezinezkoa genuke, sententziek defendatzen dutena kontraesanez, Vienako Hitzarmenaren 30 artikulua aplikatzea; izan ere, horretarako behar dugun aurresuposturik ez genukeelako,
|
hau
da, gai beraren inguruan indarrean dauden bi tratatu ezberdin. Beraz, bakarrik galdera horri ezezko erantzuna eman genioke xedapen horrek jasotzen dituen arauen aplikazioaren aurrean.
|
|
|
Edonola ere, horretara iritsi baino lehen 30 artikuluko bigarren paragrafoak beste behar bati erantzutea galdatzen du. Kasu
|
honetan
, tratatuen arteko erlazio klausulen existentzia aztertzea. Izan ere, horrelakoren bat topatuz gero, horretara egokitu bailitzateke aplikazioa.
|
|
|
394). Kasu
|
honek
azaleratzen duen duda 1992ko Tratatu Orkorraren 18 artikulotik dator, bertan esaten baita:
|
|
|
Aurreikuspen honek gertutasun handia du auzitegiek etengabe erreferentzia egiten dioten Vienako Hitzarmenaren 30.3 artikuluan jasotakoarekin, diferentzia nabarmen batekin: kasu
|
honetan
aldeen borondatearen aurrean aurkitzen garela eta ez tratatuetatik kanpo ekartzen dugun arau baten aurrean. Bide honetan lagungarri izan daiteke Vienako Hitzarmenak berak bere 31.2 artikuluan interpretazioari buruz jasotakoa aplikatuz tratatuen hitzaurrera jotzea, non adierazten den bere arrazoiak garbi utziko lukeela:
|
|
|
Vienako Hitzarmenaren 30.3 artikuluko aplikazioa eta tratatuak bateragarriak diren ala ez zehaztea ez da lan erreza. Tratatuen interpretazio arau orokorrak alde batera uzterik ez dago ariketa
|
honetan
eta, beraz, bertan agertzen diren xedapenen zentzu eta norainokotasuna finkatzeari eta zehazteari lehentasuna eman zaio, eta horrela tratatuetan jasotako estatuen arteko consensusa bere garaian zein izan zen izan behar da helburu. Lan honetan, beraz, hiru irizpide kontuan hartu behar dira:
|
|
|
Tratatuen interpretazio arau orokorrak alde batera uzterik ez dago ariketa honetan eta, beraz, bertan agertzen diren xedapenen zentzu eta norainokotasuna finkatzeari eta zehazteari lehentasuna eman zaio, eta horrela tratatuetan jasotako estatuen arteko consensusa bere garaian zein izan zen izan behar da helburu. Lan
|
honetan
, beraz, hiru irizpide kontuan hartu behar dira: lehenik eta behin, testua bera estatu kideen kontsentsuaren adierazpen autentiko gisa; bigarrenik, estatu kideen borondateen elementu subjektiboa eta, azkenik, tratatuen xedea eta helburua bera (Gonzalez et al., 2002: 307).
|
|
|
Baina, interpretazio lan horrek ere ondoriozta dezake ezen bateraezintasunik badagoela eta, beraz, batak bestearen gainetik lehentasuna lukeela. Zentzu horretan, bere garaian Vienako Hitzarmenaren erredakzio komitearen presidentea zen M. Yasseen ek esan bezala, komenigarria litzateke honako
|
hau
geratzea:
|
|
|
Interpretazio harmonizatzaile baten ondorioak testu ezberdinen bateragarritasuna suposa zezakeen, eta kontrako jarrerak, berriz, testu ezberdinen bateraezintasun posiblean intzidentzia izango zukeen. Azkenean, Vienako Hitzarmenaren 30 artikuluaren aplikazioa, kasu
|
honi
dagokionez, erabiliko diren interpretazio irizpideetara irekita egongo da erabat. Hemen topa daiteke auzitegi ezberdinen sententzien artean sortutako diferentzia hain nabarmenen funtsa:
|
|
|
Esku artean dugun kasu konkretu
|
honi
helduz eta auzitegiek erabili dituzten hitzarmen ezberdinetan aurkitzen diren terminoen gain arreta jarriz, testu hauen bateragarritasun edo bateraezintasunaren identifikaziora zuzendutako interpretazio lanak espainiar barne ordenamenduko begiruneari zuzendutako erreferentziok eta 1992ko Hitzarmenaren zenbait termino konkretu, bereziki, facilidades, eta, en pie de igualdad con los nacionales del Estado??
|
|
|
Zentzu horretan komeni da argitzea Vienako Hitzarmenaren 13 artikuluak jasotzen duenari begira, Nota Elkartrukea Estatuen borondatea plazaratzeko instrumentu juridikotzat jotzen dela eta, ondorioz, tratatuen oinordetza terminoetan hitz egitea onargarri bihurtzen dela. Instrumentu horretan jasotakoak eta lan
|
honetan
egitateetan islatuta geratu denak ez bide diote uzten zirrikitu handirik Uruguaiko herritar bati bisaturik gabe Espainian sartzeko momentuan; izan ere, bertan jasotzen den moduan, bakarrik laurogeita hamar egunetik beherako sarreretan edota langileria diplomatikoaren kasuetan baimen hau ez da galdatuko. Horri atzerritartasun legeriari blokean egindako igorpena gehitzen badiogu, horrek ondorioztatzera garamatza ezen, nahi bai, baina zaila dela bi instrumentu horien arteko interpretazio bateragarria topatzea eta, beraz, arlo honi dagokionez, 1870eko Tratatuaren 8 artikulua litzatekeela aplikatu bateraezintasun horiek direla eta.
|
|
|
Zentzu horretan komeni da argitzea Vienako Hitzarmenaren 13 artikuluak jasotzen duenari begira, Nota Elkartrukea Estatuen borondatea plazaratzeko instrumentu juridikotzat jotzen dela eta, ondorioz, tratatuen oinordetza terminoetan hitz egitea onargarri bihurtzen dela. Instrumentu horretan jasotakoak eta lan honetan egitateetan islatuta geratu denak ez bide diote uzten zirrikitu handirik Uruguaiko herritar bati bisaturik gabe Espainian sartzeko momentuan; izan ere, bertan jasotzen den moduan, bakarrik laurogeita hamar egunetik beherako sarreretan edota langileria diplomatikoaren kasuetan baimen
|
hau
ez da galdatuko. Horri atzerritartasun legeriari blokean egindako igorpena gehitzen badiogu, horrek ondorioztatzera garamatza ezen, nahi bai, baina zaila dela bi instrumentu horien arteko interpretazio bateragarria topatzea eta, beraz, arlo honi dagokionez, 1870eko Tratatuaren 8 artikulua litzatekeela aplikatu bateraezintasun horiek direla eta.
|
|
|
Horrelako interpretazio batek ez baitu argitzen benetan hitz horren esanahia zertan datzan eta, gainera, interpretazio horretaz baliatuta administrazioari erreza gertatu zaio, urtarrilak 11ko Atzerritarren eskubide eta askatasunei buruzko 4/ 2000 Lege Organikoaren (aurrerantzean 4/ 2000 LO) 40 artikuluan jasotzen diren supostu berezietan11 Uruguaiko biztanleak barneratuz, 38 artikuluan jasotzen den nazioaren enplegu egoerari egiten zaion erreferentzia12 ez aplikatzea eta, ondorioz, tratu diferentziaren irizpide hori betetzea. Horrek termino konkretu horretatik eratorritako interpretazioari aurre egiteko aukera emango balio ere, eta, aldi berean, tratu berdintasunaren erreferentziarekin bete, 4/ 2000 Lege Organikoaren 32 artikuluak bestelako puntu batera garamatza, zeren bertan erresidentzia iraunkorra honako modu
|
honetan
definitzen baita: «La situación que autoriza a residir en España indefinidamente y trabajar en igualdad de condiciones que los españoles»13 Ikuspuntu horretatik, bertan azaldutakoa 1992ko Tratatu Orokorrean jasotakoa dela ondorioztatuz, administrazioak eta zenbait auzitegik egindako interpretazioak ez luke horrekin bat egingo eta, ondorioz, Uruguaiko herritarrei erreserbatutako estatusa jarduera hauen egikaritzan espainiar herritarrekiko berdintasun mailan erraztasunak emateari erreferentzia egiten zaionean hau dela eta ez beste bat.
|
|
|
Ildo berean topatzen dugu Ekuadorrekin sinatutako Naziokotasun Bikoitzeko Hitzarmena modifikatzera datorren 1995eko abuztuaren 25eko Protokoloa, non
|
honen
aplikazio aurresupostu gisa lan eta erresidentzia baimenen lorpena eskatzen den. Adibide hauek ikusita, beharrezkoa dugu gogoeta egitea Uruguaiko herritarrekiko dagoen diferentziaren norainokotasunaz.
|
|
|
Adibide hauek ikusita, beharrezkoa dugu gogoeta egitea Uruguaiko herritarrekiko dagoen diferentziaren norainokotasunaz. Izan ere, gure kasu
|
honetan
honelako aurreikuspena sartzeko aukera egon bazen ere, ez zen horrela gertatu, eta horren arrazoiak eta ondorioak interpretazioa egiteko orduan hartu behar dira kontuan.
|
|
|
Bestalde, zalantza mantenduko litzateke aurreikuspen
|
honek
bere baitan Espainian sartzeko aukera barne hartzen duen ala ez, 1992ko Tratatu Orokorrean gai honi erreferentziarik ez baitzaio egiten. 1961eko Nota Elkartrukean hori hiru hilabetez gorako egonaldietarako bisatua lortzera baldintzatuta geratu zen.
|
|
|
Bestalde, zalantza mantenduko litzateke aurreikuspen honek bere baitan Espainian sartzeko aukera barne hartzen duen ala ez, 1992ko Tratatu Orokorrean gai
|
honi
erreferentziarik ez baitzaio egiten. 1961eko Nota Elkartrukean hori hiru hilabetez gorako egonaldietarako bisatua lortzera baldintzatuta geratu zen.
|
|
|
Hala ere, muga horretatik beherako sarreretan Uruguaiko herritarrentzat horrelakorik eskatzen ez denez, Espainian sartzeko arazorik ez lukete gerora begira beren egonaldiaren luzapena 1992ko Tratatu Orokorrean oinarrituz gero, bertan jasotako eskubideen egikaritza galarazterik ez legokeelako. Edonola ere, 4/ 200 Lege Organikoaren 25.1 eta 32.1 artikuluen14 eta 2393/ 2004 Erret dekretuaren 6.2 e) artikuluaren15 aplikazio bateratuak duda
|
honi
erantzun irmoago bat aurkituko lioke; izan ere, atzerriko edozein herritar 32 artikuluan aipatutako eskubideak aurrezagutuak izateko baldintzak betetzeko egoeran egongo balitz, ez litzaioke inolako bisaturik eskatuko, lan eta erresidentziarako eskubideak espainiarrekin maila berean egikaritzeko eskubidea bailuke.
|
|
|
Aurreikuspen
|
honek
gertutasun handia du auzitegiek etengabe erreferentzia egiten dioten Vienako Hitzarmenaren 30.3 artikuluan jasotakoarekin, diferentzia nabarmen batekin: kasu honetan aldeen borondatearen aurrean aurkitzen garela eta ez tratatuetatik kanpo ekartzen dugun arau baten aurrean.
|
|
|
kasu honetan aldeen borondatearen aurrean aurkitzen garela eta ez tratatuetatik kanpo ekartzen dugun arau baten aurrean. Bide
|
honetan
lagungarri izan daiteke Vienako Hitzarmenak berak bere 31.2 artikuluan interpretazioari buruz jasotakoa aplikatuz tratatuen hitzaurrera jotzea, non adierazten den bere arrazoiak garbi utziko lukeela:
|
|
|
lehenik eta behin, testua bera estatu kideen kontsentsuaren adierazpen autentiko gisa; bigarrenik, estatu kideen borondateen elementu subjektiboa eta, azkenik, tratatuen xedea eta helburua bera (Gonzalez et al., 2002: 307). Gure kasu
|
honetan
bateragarritasun eta bateraezintasunen identifikazio lanak aipatutako lehenengo eta azken interpretazio elementuei lehentasuna ematea aholkatzen du bigarrenaren aurretik; izan ere, bilatzen den helburuak justifikatzen baitu irizpide objektiboei lehentasuna ematea subjektiboen aurrean (López Martín, 2002: 105), zeren, aurretik ikusi ahal izan dugun moduan, aldeen borondatea ezin izan baita argitu tratatu baten xedapenak beste tratatuaren aplikazioa eragozten zuen ala ez aztertzean.
|
|
|
Puntu
|
honetan
, beraz, argitu gabe dago dena; izan ere, ezinbestekoa suertatzen zaigun interpretazio lan horrek bi tratatuak aldi berean aplikatzea posible dela ondoriozta baitezake bateragarriak direla ikusiz gero. Baina, interpretazio lan horrek ere ondoriozta dezake ezen bateraezintasunik badagoela eta, beraz, batak bestearen gainetik lehentasuna lukeela.
|
|
|
Instrumentu horretan jasotakoak eta lan honetan egitateetan islatuta geratu denak ez bide diote uzten zirrikitu handirik Uruguaiko herritar bati bisaturik gabe Espainian sartzeko momentuan; izan ere, bertan jasotzen den moduan, bakarrik laurogeita hamar egunetik beherako sarreretan edota langileria diplomatikoaren kasuetan baimen hau ez da galdatuko. Horri atzerritartasun legeriari blokean egindako igorpena gehitzen badiogu, horrek ondorioztatzera garamatza ezen, nahi bai, baina zaila dela bi instrumentu horien arteko interpretazio bateragarria topatzea eta, beraz, arlo
|
honi
dagokionez, 1870eko Tratatuaren 8 artikulua litzatekeela aplikatu bateraezintasun horiek direla eta. Edonola ere, konklusio horrek ez luke interpretazio lana agortuko; izan ere, 1992ko Tratatu Orokorrak 1870eko Tratatuan dituen eraginak aztertzea ezinbestekoa suertatzen baita, beronen eraginak, gure aburuz, orain aipatutako egoerari iraulketa ematen baitio.
|
|
|
Horrek termino konkretu horretatik eratorritako interpretazioari aurre egiteko aukera emango balio ere, eta, aldi berean, tratu berdintasunaren erreferentziarekin bete, 4/ 2000 Lege Organikoaren 32 artikuluak bestelako puntu batera garamatza, zeren bertan erresidentzia iraunkorra honako modu honetan definitzen baita: ...ones que los españoles»13 Ikuspuntu horretatik, bertan azaldutakoa 1992ko Tratatu Orokorrean jasotakoa dela ondorioztatuz, administrazioak eta zenbait auzitegik egindako interpretazioak ez luke horrekin bat egingo eta, ondorioz, Uruguaiko herritarrei erreserbatutako estatusa jarduera hauen egikaritzan espainiar herritarrekiko berdintasun mailan erraztasunak emateari erreferentzia egiten zaionean
|
hau
dela eta ez beste bat.
|
|
|
Bere garaian hitzarmen horien aplikazioan espainiar emigranteei eskubideok modu zabalean aitortu bazitzaizkien ere, egun egoera bestelakoa dugu migrazio fluxuak noranzkoz aldatu baitira. Errealitate
|
honetan
Latinoamerikako etorkin guztien egoera ez da bera eta bereziki konplexua dugu Uruguaiko biztanleen egoera; izan ere, azken urteotan ez auzitegiek ez botere politikoek ez dute garbi izan zein den haiei aplikatu beharreko zuzenbidea. Artikulu honen helburua, oraindik erabat argitu gabe dagoen egoera korapilatsu honetara argi pixka bat ekartzea izango da.
|
|
|
Errealitate honetan Latinoamerikako etorkin guztien egoera ez da bera eta bereziki konplexua dugu Uruguaiko biztanleen egoera; izan ere, azken urteotan ez auzitegiek ez botere politikoek ez dute garbi izan zein den haiei aplikatu beharreko zuzenbidea. Artikulu
|
honen
helburua, oraindik erabat argitu gabe dagoen egoera korapilatsu honetara argi pixka bat ekartzea izango da.
|
|
|
Errealitate honetan Latinoamerikako etorkin guztien egoera ez da bera eta bereziki konplexua dugu Uruguaiko biztanleen egoera; izan ere, azken urteotan ez auzitegiek ez botere politikoek ez dute garbi izan zein den haiei aplikatu beharreko zuzenbidea. Artikulu honen helburua, oraindik erabat argitu gabe dagoen egoera korapilatsu
|
honetara
argi pixka bat ekartzea izango da.
|
|
|
Hitzarmen horrek, egun, atentzio berria sortu du, oraingoan berriz, amerikar kontinentetik Espainiarako bidean gauzatzen diren migrazio fluxuak direla eta. Espainiako autoritateek hitzarmen
|
hau
Uruguaiko herritarrei ez aplikatzearen jarrerak erantzun sendoa piztu du uruguaitarren aldetik, bai arlo politikora bai judizialera zabalduz, bi aldeen gobernuei tratatu horren aplikazioa gauza dezaten beharrezko gestioak egin ditzaten eskatuz eta, aldi berean, auzitegietan eskubide horiek galdatuz.
|
|
|
Auzitegiek azken urteotan aurrera eramandako lanak finkatu duen jurisprudentzia errealitateak gatazka
|
honen
konplexutasuna azaleratu du. Eta hau horrela izan da nahiz eta gatazka honen jatorrian Auzitegi Gorenaren beraren sententzia bat abiapuntu izan.
|
|
|
Auzitegiek azken urteotan aurrera eramandako lanak finkatu duen jurisprudentzia errealitateak gatazka honen konplexutasuna azaleratu du. Eta
|
hau
horrela izan da nahiz eta gatazka honen jatorrian Auzitegi Gorenaren beraren sententzia bat abiapuntu izan. Auzitegi horren 2002ko urriaren 10eko sententziak ondorioztatzen zuenez 1870 urteko Ezagutze, Bake eta Adiskidetasun Tratatuari zegokionez, Txilerekin (1958ko maiatzaren 24koa, urte bereko urriaren 28ko instrumentuaren bitartez berretsitakoa) eta Perurekin (1959ko maiatzaren 16koa, urte bereko abenduaren 15eko instrumentuaren bitartez berretsitakoa) sinatutako antzeko tratatuei aplikatutako jurisprudentzia irizpide berdintsuak aplikagarri zitzaizkion, ondorioa izanik, bertan jasotakoa «una remisión específica del contenido propio, y no sólo una abstracta remisión a la legislación de los Estados firmantes» bezala ulertzea.
|
|
|
Auzitegiek azken urteotan aurrera eramandako lanak finkatu duen jurisprudentzia errealitateak gatazka honen konplexutasuna azaleratu du. Eta hau horrela izan da nahiz eta gatazka
|
honen
jatorrian Auzitegi Gorenaren beraren sententzia bat abiapuntu izan. Auzitegi horren 2002ko urriaren 10eko sententziak ondorioztatzen zuenez 1870 urteko Ezagutze, Bake eta Adiskidetasun Tratatuari zegokionez, Txilerekin (1958ko maiatzaren 24koa, urte bereko urriaren 28ko instrumentuaren bitartez berretsitakoa) eta Perurekin (1959ko maiatzaren 16koa, urte bereko abenduaren 15eko instrumentuaren bitartez berretsitakoa) sinatutako antzeko tratatuei aplikatutako jurisprudentzia irizpide berdintsuak aplikagarri zitzaizkion, ondorioa izanik, bertan jasotakoa «una remisión específica del contenido propio, y no sólo una abstracta remisión a la legislación de los Estados firmantes» bezala ulertzea.
|
|
|
Horrela ulertuz ezen eskubide horien titulartasuna tratatuan finkatzen zela eta barne legedia ezin zitzaiela aurkatu. Badirudi, hala ere, erabaki hura ibiltarte eskasarekin edo inolako ibiltarterik gabe jaioa zela orain komentatzen dugun sententzia
|
honi
so eginez. Oraingoan Auzitegi Gorenak onartzen du bere momentuan ez zuela kontuan hartu Uruguaiko Ekialdeko Errepublikak eta Espainiako Erreinuak sinatutako 1992ko Tratatu Orokorrak bestearen gain zuen eragina.
|
|
|
Oraingoan Auzitegi Gorenak onartzen du bere momentuan ez zuela kontuan hartu Uruguaiko Ekialdeko Errepublikak eta Espainiako Erreinuak sinatutako 1992ko Tratatu Orokorrak bestearen gain zuen eragina. Hori dela eta, azken sententzia
|
honen
edukia bestelakoa dela justifikatuz:
|
|
|
Garrantzi berezirik ez duen arazo
|
honek
bestelako transzendentziarik ez luke izango, honako datu hau emango ez balitz: 1992ko Tratatu Orokorrak Auzitegi Gorenaren lehenengo sententzia eman zen garai hartan dagoeneko ia hamar urteko biziraupena zuela, hau da, hamar urte lehenago sinatutakoa zela.
|
|
|
Garrantzi berezirik ez duen arazo honek bestelako transzendentziarik ez luke izango, honako datu
|
hau
emango ez balitz: 1992ko Tratatu Orokorrak Auzitegi Gorenaren lehenengo sententzia eman zen garai hartan dagoeneko ia hamar urteko biziraupena zuela, hau da, hamar urte lehenago sinatutakoa zela.
|
|
|
Garrantzi berezirik ez duen arazo honek bestelako transzendentziarik ez luke izango, honako datu hau emango ez balitz: 1992ko Tratatu Orokorrak Auzitegi Gorenaren lehenengo sententzia eman zen garai hartan dagoeneko ia hamar urteko biziraupena zuela,
|
hau
da, hamar urte lehenago sinatutakoa zela. Egun, hau ikusita garbi dago zein esfortzu handia aurreztu ahal izango zuen espainiar jurisprudentziak Auzitegi Gorenak bere momentuan, zegokion moduan, bere lana kontu handiagoz egin izan balu.
|
|
|
1992ko Tratatu Orokorrak Auzitegi Gorenaren lehenengo sententzia eman zen garai hartan dagoeneko ia hamar urteko biziraupena zuela, hau da, hamar urte lehenago sinatutakoa zela. Egun,
|
hau
ikusita garbi dago zein esfortzu handia aurreztu ahal izango zuen espainiar jurisprudentziak Auzitegi Gorenak bere momentuan, zegokion moduan, bere lana kontu handiagoz egin izan balu. Are gehiago, Uruguaiko hainbat etorkinen zenbat sufrimendu aurreztu ahal izango zituen.
|
|
|
Auzitegi Gorenak bere sententzian ez dio inolako aipamenik egiten aplikagarria den zuzenbideari. Bere lana tratatu ezberdinen bi artikuluen bateragarritasuna aztertzera zuzentzen dela aipatuz ez du lerrorik erabiltzen ondorio horretara nola iritsi den azaltzeko,
|
hau
da, zein zuzenbidek ahalmentzen duen horrelako jarrera bat hartzea. Eta hau, dudarik gabe, Nazioarteko Zuzenbidea dugu eta konkretuki, behe mailako auzitegietan argi geratu zen bezala, Tratatu Zuzenbideari buruzko Vienako Hitzarmena.
|
|
|
Bere lana tratatu ezberdinen bi artikuluen bateragarritasuna aztertzera zuzentzen dela aipatuz ez du lerrorik erabiltzen ondorio horretara nola iritsi den azaltzeko, hau da, zein zuzenbidek ahalmentzen duen horrelako jarrera bat hartzea. Eta
|
hau
, dudarik gabe, Nazioarteko Zuzenbidea dugu eta konkretuki, behe mailako auzitegietan argi geratu zen bezala, Tratatu Zuzenbideari buruzko Vienako Hitzarmena. Bere momentuan behe mailako auzitegiak gehiegizko laburtasunez aplikagarria zen artikulua identifikatzeagatik kritikatu baditugu, honako honetan Auzitegi Gorenari inolako erreferentzia juridikorik ez egiteagatik kritiko azaltzea ezinbestekoa da, zeren jarrera honek aldeengan erabateko defentsa gabezia juridikoa sortzen baitu, aldi berean, auzitegiaren oinarri juridikoak kontrolatzerik ezinezkoa egiten baitu.
|
|
|
Eta hau, dudarik gabe, Nazioarteko Zuzenbidea dugu eta konkretuki, behe mailako auzitegietan argi geratu zen bezala, Tratatu Zuzenbideari buruzko Vienako Hitzarmena. Bere momentuan behe mailako auzitegiak gehiegizko laburtasunez aplikagarria zen artikulua identifikatzeagatik kritikatu baditugu, honako
|
honetan
Auzitegi Gorenari inolako erreferentzia juridikorik ez egiteagatik kritiko azaltzea ezinbestekoa da, zeren jarrera honek aldeengan erabateko defentsa gabezia juridikoa sortzen baitu, aldi berean, auzitegiaren oinarri juridikoak kontrolatzerik ezinezkoa egiten baitu.
|
|
|
Eta hau, dudarik gabe, Nazioarteko Zuzenbidea dugu eta konkretuki, behe mailako auzitegietan argi geratu zen bezala, Tratatu Zuzenbideari buruzko Vienako Hitzarmena. Bere momentuan behe mailako auzitegiak gehiegizko laburtasunez aplikagarria zen artikulua identifikatzeagatik kritikatu baditugu, honako honetan Auzitegi Gorenari inolako erreferentzia juridikorik ez egiteagatik kritiko azaltzea ezinbestekoa da, zeren jarrera
|
honek
aldeengan erabateko defentsa gabezia juridikoa sortzen baitu, aldi berean, auzitegiaren oinarri juridikoak kontrolatzerik ezinezkoa egiten baitu.
|
|
|
Honelako ondorio batek, zentzu batean zein bestean, tratatuetan jasotako terminoen azterketa eskatzen du, baina Auzitegi Gorenak lehen ikusi ditugun terminoei ez die aipamenik zuzentzen, haien eduki konkretuak sententzia
|
honen
objektua gainditzen duela esateko ez bada. Horrela, bada, zaila da ulertzea nola irits daitekeen ondorioztatzera azken tratatu honen kasuan, facilidades?
|
|
|
Honelako ondorio batek, zentzu batean zein bestean, tratatuetan jasotako terminoen azterketa eskatzen du, baina Auzitegi Gorenak lehen ikusi ditugun terminoei ez die aipamenik zuzentzen, haien eduki konkretuak sententzia honen objektua gainditzen duela esateko ez bada. Horrela, bada, zaila da ulertzea nola irits daitekeen ondorioztatzera azken tratatu
|
honen
kasuan, facilidades, eta, en piee digualdad, hitzhoriekeskubideenegikaritzarazuzendutadaudelaetaez titulartasunera, horrela Uruguaiko biztanleei eskubide oro kenduz.
|
|
|
Gainera, auzitegiak berak termino horiei inolako edukirik eman gabe, bere erabakia juridikoki kontrolatzeko bide orori ateak ixten dizkie. Oraingoan Auzitegi Gorenak kasu
|
honen
atzetik dauden arazo gatazkatsuei aurre ez egiteko motiboen atzetik dagoenaren inguruko dudak/ susmoak, berriz ere, sententzien koherentzia printzipioaren eta eskuak garbitu nahi izanaren artean mantenduko dira, azken honen alde egiteko arrazoi handiagoak badaude ere.
|
|
|
Gainera, auzitegiak berak termino horiei inolako edukirik eman gabe, bere erabakia juridikoki kontrolatzeko bide orori ateak ixten dizkie. Oraingoan Auzitegi Gorenak kasu honen atzetik dauden arazo gatazkatsuei aurre ez egiteko motiboen atzetik dagoenaren inguruko dudak/ susmoak, berriz ere, sententzien koherentzia printzipioaren eta eskuak garbitu nahi izanaren artean mantenduko dira, azken
|
honen alde
egiteko arrazoi handiagoak badaude ere.
|
|
|
Iruzkin
|
honi
ezin zaio amaierarik eman azken sententzia honen ondorio juridiko zein politikoei erreferentzia labur bat egin gabe. Dagoeneko aipatu dugun moduan, sententzia honek eskumenezko bideari amaiera ematen badio ere, eta horren ondorioz eta behe mailako auzitegietan Auzitegi Gorenaren doktrinaren izaera loteslearen ondorioz eskumenezko bidean arazoa konpondutzat jo behar bada ere19, oraindik 2007 urtean gatazka honek ez ditu bere azkenak eman, bai Uruguaiko (2007ko irailaren 18ko Ordezkarien Kamerako Ebazpena.
|
|
|
Iruzkin honi ezin zaio amaierarik eman azken sententzia
|
honen
ondorio juridiko zein politikoei erreferentzia labur bat egin gabe. Dagoeneko aipatu dugun moduan, sententzia honek eskumenezko bideari amaiera ematen badio ere, eta horren ondorioz eta behe mailako auzitegietan Auzitegi Gorenaren doktrinaren izaera loteslearen ondorioz eskumenezko bidean arazoa konpondutzat jo behar bada ere19, oraindik 2007 urtean gatazka honek ez ditu bere azkenak eman, bai Uruguaiko (2007ko irailaren 18ko Ordezkarien Kamerako Ebazpena.
|
|
|
Iruzkin honi ezin zaio amaierarik eman azken sententzia honen ondorio juridiko zein politikoei erreferentzia labur bat egin gabe. Dagoeneko aipatu dugun moduan, sententzia
|
honek
eskumenezko bideari amaiera ematen badio ere, eta horren ondorioz eta behe mailako auzitegietan Auzitegi Gorenaren doktrinaren izaera loteslearen ondorioz eskumenezko bidean arazoa konpondutzat jo behar bada ere19, oraindik 2007 urtean gatazka honek ez ditu bere azkenak eman, bai Uruguaiko (2007ko irailaren 18ko Ordezkarien Kamerako Ebazpena. 2007ko 1987 zk. Karpeta) bai Espainiako (GNAO.
|