|
2001
|
|
|
Bertan" euskal nobela nazionala" (politikoki ulertua, noski) ikusi zuten irakurleek ez zuten egileak objektibotasun osoz transkribatu nahi izan zuen ekintza bortitza, hots, militante baten heriotza izugarria, hala ulertu. Jon Juaristirekin bat gatoz nobela
|
hau
Euskal Literaturaren Historian" gaizkien ulertutako bat" dela baieztatzen duenean.9
|
|
|
Ezinbesteko lagungarriak aurkituko dira, beraz, liburu
|
honetan
euskal literaturaren kondaira eta sakontze lanerako; baita ere gure artean XVIII. menderaino sortu ez zen hizkuntza landuaren iturburuak ezagu  tzeko. Ez dator, bestalde, garai txarrean.
|
|
2005
|
|
|
Aro
|
hau
euskal literaturaren modernismo berantiarrarekin eta postmodernitatearen zantzuen hastapenekin bat dator.
|
|
|
HABE. Hainbat dira orain arteko euskal literaturaren historiak. Zer ekartzen dio berririk liburu
|
honek
euskal literaturaren historiari?
|
|
2007
|
|
|
Amaitzeko, agian, egunen batean, Gabriel Arestik iragarri zuen idazlea Asteasu edo Obaban ez ezik, herri
|
honetako
euskal literaturaren publiko zabalak(?) Pasaian edo Harbourren ere aurkituko du berau. Agian, literaturazaleak hala nola herritarrok orobat ausartagoak izanen gara.
|
|
2009
|
|
|
Biak ere Igartza Sariaren emaitzak, bere hamargarren urteurrenean (sari nagusiaz gainera, akzesita ere ematea erabaki baitzuen epaimahaiak, deialdi horretako lanen kalitatea zela eta). Hamar urteko epea atzera begiratzeko data aproposa delakoan, sariketa
|
honek
euskal literaturari egin dion ekarria gogoratu eta horretaz gogoeta egin nahi luke artikulu honek.
|
|
|
Garatek, bada, Rudolf Giuliani alkatearen aurreko New Yorken (irudiaren) erretratua egiten duela esan dezakegu. Hiri
|
honen inguruan
euskal literaturan idatzitako beste kronika liburua Harkaitz Canoren Piano gainean gosaltzen da, eta interesgarria litzateke egiaztatzea, azterketa imagologiko konparatistiko bat eginez, bi liburuek zeinen era diferentean irudikatzen duten hiria eta zeinen idazkera diferentea darabilten, halaber. Hamabi urte geroago idatzitakoa da Canorena, eta ordurako Giulianik burutua zuen hiri garbiketa bortitza Piano gainean gosaltzen en horri buruzko aipamenak irakur ditzakegu.
|
|
|
haustura oldarra, exhibizio bulkada eta noraez desasosegua. Nonahi aurki litezke aro
|
honetako
euskal literaturan, pentsamenduan edo sorkuntzan hiru elementuok ardatz. Ikus, adibidez, jarraidura batzuk hausteko bulkada nerabea, aita hiltzeko behar freudiar bat iduri, edo idazleen azken motibazioetan ukitu nartzisista nabarmenagoak, edo beranduxeago gehiago, sakoneko nora ez desberdinen dozenaka aurpegiak.
|
|
2010
|
|
|
Josu Jon Imazek zabaldu zuen Espainia liluratu edo erakartze horretatik oso urrun ez dabil hamarkada
|
honetan
euskal literaturazko liburuak espainierara itzultzeko hainbat argitaletxek burutu duten eginahala. Liburu asko itzuli dira, eta gure literaturaren presentzia espainol hizkuntzan aski bermatua geratu da.
|
|
2011
|
|
|
Azkenaldi
|
honetan
euskal literaturari suertatu zaizkion gauza onak zeintzuk ote diren galdetuta, Pako Aristi idazleak esan dit berarentzat bat izan dela benetan harrigarria, eta pozgarria, hauxe: Anjel Lertxundiri eman dioten Espainiako Sari Nazionala, halako normaltasun batekin etorri delako, ez liburuaren babes kanpaina batek edo lobbyren batek bultzatuta.
|
|
|
Bide
|
honek
euskal literaturan izan duen lekua aztertzen du lehenik. Eta. Etxahun?
|
|
2012
|
|
|
Espainia lagun lar absorbentea da. Gu herri txikia gara, hizkuntza txikia, luzarora begira jokatu behar dugu eta mundu nahastu
|
honetan
euskal literaturaren identitatea babesteko moduan. Eta pertsonaren aberria berak nahi duena izango da, baina literaturaren aberria hizkuntza da.
|
|
|
Eleberri
|
honek
euskal literaturan jorratzen ziren baserri gaiekin bukatuzuen, lehenengo aldiz euskal hiritar bat jarri zuelarik protagonista. Kontatzen denistorioak ez du zerikusirik euskal bizitza tradizionaleko inongo gairekin.
|
|
|
Artikulu
|
honek
euskal literaturaren sistema du aztergai. Bertan aztertzen da, batetik, literaturaren erdiguneak eta periferiak nola eratzen diren eta zein izaera duten, eta bestetik, zer nolako isla duen eskoletan hierarkizazio horrek.
|
|
2015
|
|
|
Antologia
|
honek
Euskal Literatura leialki ordezkatzera, euskal bizitza literarioan ageri diren praktika eta sailak adieraztera, iritsi nahi du: euskalki, eremu geografiko, jarrera tradizional eta berritzaile, genero literario, sexu identitate, euskarri erabilgarri (ahozko, inprimatu, digital...) eta bestelako alorretan gauzatzen diren jarduera literarioak.
|
|
|
Informatiboa, ikuspuntu zabalekoa, izan nahi du, Euskal Literaturaren ibilbide historiko osoa besarkatuko duena, eta ez aldi, literatur genero edo korronte estetiko bati lotua, mugatua. Antologia
|
hau
euskal literatur testu onenak, bikainenak, oparoki, eskuzabalki, aurkezten saiatuko da, testuak hurrenkera diakroniko kronologikoan, aldi historiko eta mugimendu literario eta soziokulturalen arabera antolatuz, eta, dagokionean, genero edo idatzizko praktikaz sailkatuz. Asmoa, oinarrizko Antologia, testu literario aukeratuen funtsezko bilduma landua, balizko iturburua izan litekeen Antologia, osatzea da.
|
|
|
Hortaz, Euskal Literaturaren Antologia
|
hau
Euskal Literaturaren historiatiko osagaiez, guneko osagaiez, testuak, alegia, dago moldatua, eta, alde honetatik, euskal testu literarioen bidezko Euskal Literaturaren historia gisa ere irakur daiteke.
|
|
2016
|
|
|
Izan ere, ez gaitezen engaina: azken aldi
|
honetan
euskal literatura komertzialak, ustez, gora egin baldin badu ere, ezin da esan nagusi denik gure panoraman; nagusiago, ziurrenik, midcult edo middlebrow delakotik hurbilen dagoen literatura izango litzateke.
|
|
|
Dena den, hitzaurre batean zerbait sakonagoa eta, aldi berean, jasoagoa esan behar den horrekin, esan nezake Obabatiko tranbia (Alberdania, 2002) eta Animalia disekatuak (Utriusque Vasconiae, 2005) saiakeren ondotik (Euskal) Literaturaren alde (eta kontra)
|
honekin
euskal literaturaren inguruko trilogia bat osatu duela Zalduak4 Oraingoan ere, aurrez hor zehar argitaratu eta barreiatuta zeuden idatziak bildu, eta, berrirakurketa eta berridazketa ariketa xehe bati esker, artikulu eta manifestu zerrenda ezin eguneratuagoa aurkeztu digu5 Liburuan behin baino gehiagotan aipatzen diren poeten hitzak parafraseatuz, erabat eskertzekoa da gainera kontuok bitan erran... Horrela, manifestuen eta dekalogoen alde eta kontra, (euskal) literaturaren alde eta kontra zein kritikaren alde eta kontra ari zaigu idazlea, lotsagabe baina argumentaziorako joera ziurrarekin, inolaz ere.
|
|
2019
|
|
|
Beraz, merkatuan inpaktu handia duen autorea da. Hala ere, kontuan hartu behar da idazle
|
honek
Euskal Literatura Itzuliaren katalogoan 19 fitxa edota sarrera dituen bitartean, Bernardo Atxagak adibidez, 325 sarrera dituela, Mariasun Landak 122, Patxi Zubizarretak 71 etab14 Beraz, itzulpenak badituen arren, ez dago idazle itzulienen zerrendan eta ondorioz, gure literaturatik kanpo ezaguna bada ere, ez du oihartzun handirik izan. Hasier Etxeberriaren Bost idazle Hasier Etxeberriarekin berbetan (2010) lanean bildutako hitzek horixe berresten dute:
|
|
|
• Zein garrantzia du autore
|
honek
euskal literaturan. Zein ekarpen egin du?
|
|
|
Gauza bera gertatzen zaigu beste hainbat katastrofe, gerra eta atentatu terrorista lazgarrienekin, ikus entzuleok" ohitu" egiten gara eta ez diogu arretarik eskaintzen, bigarren plano batean geratzen da, ekidin ezintzat emateraino. Honengatik guztiagatik, liburu honen azterketa berezi bat eginez, generoaren ikuspuntutik har dezakeen irakurketa ernagarria azpimarratu dugu eta gai
|
honen inguruan
euskal literaturan nola hitz egin den agerian jarri, egin daitezkeen gisa honetako beste hainbat lanen bidean urraspide bat emateko.
|
|
2021
|
|
|
8). Cidek jarraian adierazten du gaztelaniazko irakurleak lehenago ere Mitxelenaren eta Villasanteren (1979) lanak bazituela, baina Sarasolak lan
|
honetan
euskal literaturaren bilakabidea euskal gizartearen bilakabidearekin lotzeko saioa egiten duela, eta hargatik dela interesgarri (1976: 8).
|
|
|
Nik, ostera, oso ondo pasatu nuen, esate baterako, Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak prestatzen: "
|
hau
euskal literatura da" proposatuz testu itzuliak eta apokrifoak ere atontzen nituen artean.
|
|
|
Ikerlan
|
honek
euskal literatura itzuliaren barne eremuaren bilakaera du hizpide eta ikuspuntu soziologikotik abiatzen da, Pierre Bourdieuren eta haren ikasle Gisèle Sapiroren esanak gurera ekarriz. Berritasuna, beraz, bistakoa da, euskal itzulpen ikasketa akademikoetan lehenengoz erabiltzen baita itzulpena gizarte jarduera gisara aztertzen duen ikerlerro hori.
|
|
|
Testuinguru horretan, euskal literaturan irakurle potentzial izan daitekeen horren eta ekoizten denaren arteko nolabaiteko atxikimendu falta antzematen du GIR1 ek baina, aldi berean, Gazte Literatura nazioartean" indartsu" dagoela uste du. Egoera horren arrazoi nagusietako bat literaturaren modernizazio falta dela zehazten du, eta
|
hau
euskal literatur sisteman areago gertatzen den zerbait dela irizten dio.
|
|
|
Dioenez, curriculumaren zehaztapena dagoen arren, literaturaren lanketa irakasleen esku geratzen da erabat, DBHn baino gehixeago, eta beraz, ez dago erabateko bermerik ikasleek kanonaren baitan dauden autoreak eta obrak landuko dituztenik. Bere ustean,
|
hau
euskal literaturaren kasuan nabarmenagoa da, eta ez, ordea, literatura espainirrarenean, kasu horretan hautaprobak behartuta horiek ikastea bermatzen baita. Horri helduz, zera galdetzen du IE7 k:
|
|
|
Kritikaren beharra ez dut nik eztabaidatuko, baina eztabaidaezina da kreatibitaterik gabe ez dagoela literaturarik eta zintzotasunez eztabaidatu behar genuke ze literatura daukagun. Liburu asko egitea eta sormena momentu baxuan egotea gauza bateragarriak direlako eta nire ustez bi gauza horiek batera gertatzen ari direlako momentu
|
honetan
euskal literaturan. Arazo larriak eta ebidenteak dituzten liburu mordoa argitaratzen ditugu, irakurleak galtzen ari gara, dendetako apaletatik eta irakurleen oroimenetik berehala desagertzen diren liburu piloa ditugu, euren ariketetan galduta diruditen idazle beterano asko eta ondo idazteko pasioa kutsatuko diguten hasiberri gutxi.
|