|
2000
|
|
|
Gaur bertso eskolak direlako eta abar, molde gehiago erabiltzen dira. Txapelketa
|
honetan
ere kantatu dugu sei puntukoan («maiñontzin»), eta «Iparragirre»n.
|
|
|
Eta gainera egoera ondorengo belaunaldietan ere islatzen zen. Fiskaltzak,
|
honetan
ere, gogor jo zuen bizirik atera zirenen aurka, haien zoritxarra areagotuz. Ni soziologian erabilitzen diren hainbat teknika estatistikez baliatu naiz eta orain arte zeuden zenbait datu hutsune konpondu ditut.
|
|
|
Zukuaren jarioa gelditzen denean eta ahal den guztia estutu denean, patsa atera, aireztatu eta berriro dolarean sartu behar da. Patsak duen zukua ateratzeko 3 edo 4 kolpe behar izaten dira eta kasu
|
honetan
ere horrela izan zen, lau kolpe eman zitzaion. Prozesu hau burutzeko 4 bat ordu behar izan ziren.
|
|
|
Egunotako lanaren ondoren 1.250 litroko upela, garagardoa gordetzeko erabili ohi diren 50 litroko 3 upel, (barrikoteak egiteko) eta 60 litroko egurrezko upel txiki bat,(
|
hau
ere barrikotea egiteko) bete ziren.
|
|
|
Ausardia eta buru hoztasunaren garaiak dira.
|
Hau
ere topikoegia bihurtzen ari bada ere, hala da, ez du beste bueltarik. Ausardia sozialisten artean, hilketa hauek eragin dezaketen erreakzio amorragarri logikoak, irekitzen hasi diren ateak itxi ez ditzan.
|
|
|
Batzuk gizonezkoei zuzenduak dira potrozorri, mostrango, gizarako..., besteak emakumeei marimaixtra, amandola, bularmarmita... eta badira genero kontuetan bereizketarik egiten ez duten irainak.
|
Hau
ere islatzen du hiztegi berezi honek.
|
|
|
Egia da, emakumeon errealitatea aldatuz joan dela, bilakaera honetan instituzioek mugimendu feministaren eskaerak bereganatu dituztelarik eta zentzu
|
honetan
ere gure zapalkuntza desitxuratu dutelarik. Egia da beraz, emakumeon egoera batzuk hobetu egin direla, baina beste batzuk, aldiz, ezkutatu egiten dira.
|
|
|
Ondotik laborantza dator, honetan aurkitzen baitira ia mila baserri, beraz beste hainbeste lanpostu. Azkenik zerbitzuen sektorea dago,
|
hau
ere milako bat lagunen enplegatzaile. Datozen urteetan industria munduko langileak hartzea izanen bada lehentasuna ere, turismoaren eta nekazaritzaren arloek lan eskaintza egileak bilakatzen dira.
|
|
|
Begi bistakoa da erraz nagusitu dena politikarien artean, esan bezala, deskalifikazioa izan dela, ia denak denen kontra gaizki esaka aritu direlarik, bai euskal partidu nazionalistak nola Madrilen zentrala daukaten partidu nazionalista espainolak ere. Jakina, lan
|
honetan
ere aitortu beharra dago partidu batzuk gehiago nabarmendu direla beste batzuk baino. Zerbait berria esan al dute oraingo hezkuntza sistema desastroso hau aldatzeko?
|
|
|
Polena zabaltzeko intsektuen laguntza ezinbestekotzat jotzen duten landareek, aldiz, polen gutxiago ekoiztu eta bere kemenak intsektuak erakartzen xahutzen dituzte, kolore biziz jantzitako lore handi ikusgarriak eta usain edo kirats dotorez hornituak emanez.
|
Honetan
ere alde ederra dago pinua, haritza edo belarren lore ia ikustezinetatik, mendi eta belazeak margoz eta usainez betetzen dituzten landare harroputzetara. Harroputzak ala azkarrak?
|
|
|
Erdi Aroan baratzetan lantzen zen eta berpizkunde garaian marrubitxoak jateko izugarrizko moda zabaldu omen zen.
|
Honetan
ere sexuak ederki asko mugatuz, emakumeek eta gizonezkoek ardoz lagundurik.1713 urtean Frezier izeneko marinel frantzes batek basatien aldean marrubi izugarri handiak ematen zituen bost landare ekarri zituen Chiletik. Bost landare hauek eta europarren arteko nahasketen ondorioz sortutakoak dira egun ezagutzen ditugun barietate guztiak.
|
|
|
" Artaziak. Euskal liburuak eta Francoren zentsura" berri
|
honetan
ere ildo berberari jarraitu dio egileak. Oraingoan, hala ere, literatura esparrura mugatu da.
|
|
|
Beste ertzan, ordea, Plentziako abanikoa edo Isuskiza izenez ezagunak diren meandroa eta ibai lurmena zabaltzen dira, egitura geologiko hauen sorrera eta bilakaera ulertu eta aztertzeko gaur egun aurki dezakezuen adibiderik argienetakoa izanik. Inguru
|
honek
ere, azken urte hauetan urbanizazio itzela ezagutu duen arren, uretatik hurbilen dauden aldeetan egitura naturala eta berezko landarediaren ordezkaritza oparoa azaltzen duten padura eremu zabalak mantendu dira. Bestaldetik, aipagarria da, inguru honetan aintzinako untziraleku bitxi bat ongi kontserbaturik dagoela.
|
|
|
Txingudi badiaren mendebaldeko muturrean, Santa Ana lurmuturraren inguruan, Abadiako ingurune babestua dago. Antoine d' Abbadie zientzialari eta euskaltzale ezagunaren lurjabegoa izan zen eremu zoragarri
|
honetan
ere, hainbat itsas harkaitz eta harri irla aurkituko du bertara hurbiltzen den bisitariak. Ezagunenak, Hendaiako turismo irudia osatzen duten Dunbarriak dira, baina ez dira bakarrak, hondartzaren beste aldean irekitzen den Loia badian, itsasbeheretan legar eta tonbolo baten bidez lehorrarekin lotua gelditzen den izen bereko harri irla bat baitago.
|
|
|
Eta momentu
|
honetan
ere hutsune hori ikusten dut. Beti izan da lehendabiziko eta bigarrenaren artetik hirugarren eta hurrengoetara aldea eta gaur ere ikusten da Eugi eta Belokiren eta gainerantzekoen artean aldea.
|
|
|
gurean, dena da txikiago, dena ahulago; dena, oligopolioak izan ezik. Oraingo
|
honetan
ere, euskal gizartearen kontzientziaren baitan jarri ditugu itxaropen guztiak. Eta bi bide geratzen zaizkio euskal gizarteari egoera latz hau gainditzeko:
|
|
|
Hala ere, nonbait programa hau motz geratu eta apustu berri bati ekin dio,
|
hau
ere zinemaren inguruko asteroko saio baten itxurakoa.
|
|
|
Sexismoaren kontrako mezua, lehiakorkeriaren aurkakoa, beti irabazle izan behar horren aurkakoa... Herri
|
honetaz
ere metafora txiki bat baduela iruditzen zait. Ez dakit haurrak ohartuko diren horretaz, baina liburu guztiak haurrentzat eta ez hain haur direnentzat idazten direnez, behar bada helduak ohartuko dira.
|
|
|
Erabakia pena handiarekin hartu zutela dio Iñigo Muguruzak. Eta seguruenik agur kontzertuetan kantatzeko bertso
|
hau
ere pena handiarekin prestatuko zuen:
|
|
|
Bai eta ez. Ukaezina da, ia dena bezala, sedukzio kontua dela
|
hau
ere, eta irakurle baten arreta erakar dezakeela zutabe batek, leiho horrek eraman dezakeela irakurlea zure etxera sartu eta zure liburu bat irakurtzera. Kontrakoa egiten duenik ere bada ordea:
|
|
|
Bai eta ez. Ukaezina da, ia dena bezala, sedukzio kontua dela
|
hau
ere, eta irakurle baten arreta erakar dezakeela zutabe batek, leiho horrek eraman dezakeela irakurlea zure etxera sartu eta zure liburu bat irakurtzera. Kontrakoa egiten duenik ere bada ordea:
|
|
|
Ez duela ulertzen erantzun digu gazteleraz eta ez da harritzekoa; Basaurin %94 inguru erdalduna da. Haurra gelan utzi berri duen ama
|
hau
ere bai. 31 urte bete ditu ikastolak, 93an publifikatu zen eta 10 urte badira" Euskaraz Bizi" proiektua abian jarri zutela.
|
|
|
Udaltzainari autopistara nola joan behar dugun galdetu diogu.
|
Honek
ere ez daki euskaraz.
|
|
|
Komentario honetan beharbada Sarrionandiaren estiloaz egiten den aipamena da interesgarriena: " Ez dago ustegabekorik oraingo
|
honetan
ere, ez bada estiloa hobetu egin duela eta gaietan, trokatilak barik, lepoa ere busti duela. Bizkaieran oinarrituta, klasikoez ondo ongarrizturik, ahozkoan Iurretatik urrundu barik idazten du Josebak.
|
|
|
Pedrok abokatua ezagutzean honen antza izugarria zuen aspaldiko maitale baten irudia datorkio gogora. Emakume gazte
|
honek
ere, aspaldiko bere maitaleak bezala, Axun du izena. Honela, bi emakume hauek senideak direla ohartuko da, eta Axun iraganeko maitearen lekua betetzen joango da.
|
|
|
Pertsonaiaren gatazken berri emateko, egile
|
honek
ere bakarrizketa baten modura egituratu du kontakizuna. Narratzailea, hortaz, lehenengo pertsonan mintzatzen da eta istorian parte hartzen duen pertsonaia nagusia da:
|
|
|
Zer gerta ere bildumari jarraiki, hauek ere ipuin labur eta zorrotzak dira. Hemen ere," gehientsuenetan amaierako ezustearen laztasunak ematen die ipuinoi irakurlearen barruak astindu, zartatu eta asaldatzeko indarra." (Egunkaria VII) Are gehiago, bilduma
|
honetan
ere Berardok idatziriko ipuinak eskaintzen zaizkigu. Gainera, aitzinsolasean Berriondo´tar Anesek ipuin hauen argitalpenei buruzko oharrak egiten ditu.
|
|
|
Aldaketa
|
hau
ere narrazioaren erritmoan antzematen da. Habeko iruzkin batean honi egiten zitzaion erreferentzia:
|
|
|
Bigarren lan
|
honetan
ere estilo errazaren aldeko agertuko zaigu: izan ere," guzti hau estilo arin eta hurbil batetik kontatzen digu Jabier Muguruzak, erretolika handirik gabe, baina ez horregatik sinplea." (Gara VII)
|
|
|
Estiloari dagokionez, bere gainerako lanetan bezala,
|
honetan
ere ironia darabil.
|
|
|
Legorbururen bilduman bezala, aniztasuna aurki dezakegu ipuinbilduma
|
honetan
ere. Aitzitik, bilduma honetan ere natura eta heriotzaren inguruko erreferentziak etengabeak dira.
|
|
|
Legorbururen bilduman bezala, aniztasuna aurki dezakegu ipuinbilduma honetan ere. Aitzitik, bilduma
|
honetan
ere natura eta heriotzaren inguruko erreferentziak etengabeak dira.
|
|
|
Beraz, ipuin
|
honetan
ere bikoizketa hori heriotzarekin hertsiki loturik agertuko da.
|
|
|
Atoiuntzian itsasoa eta kostaldean kokatuko ditu ipuinok, portuko giroa gailenduz; Manhattan liburuan, aldiz, itsasotik hirira igaroko da, bertako gau giroa islatuz; eta azkenik, Laudanoa eta sutautsan, kostaldera itzularaziko gaitu, Erdi Aroari erreferentzia ugari eginez. Azken ipuin bilduma
|
honetan
ere lotura tematikoa nabaria da, aurreraxeago adieraziko dugun bezala. Ikusiko dugunez, hiru saio ezberdin dira, nahiz eta badiren errepikatzen diren elementuak ere.
|
|
|
Bestalde, narrazio hauetan guztietan" emakumearen bilaketa dagoela onartu zuen" egileak, desiraren irudia litzatekeena. (Egunkaria III) Bilaketa
|
hau
ere aurreko narrazioetan ageri da. Besteak beste, ipuin hauetan bidaiak, pertsonen arteko harremanak, zoriontasunaren bilaketa... aurkeztu dizkigu.
|
|
|
Ondorioz, uharte
|
honek
ere leit-motiv modura funtzionatuko du. Izan ere, itsasoa zenbaitetan heriotzarekin hertsiki loturik dagoenez (ibaien heriotza baitakar), uharteak heriotzaren ezinbestea irudika lezake.
|
|
|
Bigarren eleberri
|
honetan
ere, plano ezberdinekin jolasean arituko da. Izan ere, hasieran pertsonaia baten bidaia bikoitzaren aurrean gaudelako sentsazioa dugu:
|
|
|
Intrigazko argumentuaren eta fokalizazioaren bidez, filme baten antzera eraikitako eleberri baten aurrean gaudela ikus dezakegu. Kasu
|
honetan
ere, narratzaile estradiegetiko batek kontatzen digu intrigazko istorioa, honela narratzaile guztiahalduna pertsonaia guztiengana hurbil baitaiteke. Egile honek ere kanpo fokalizazioa darabil gertaeren berri emateko.
|
|
|
Kasu honetan ere, narratzaile estradiegetiko batek kontatzen digu intrigazko istorioa, honela narratzaile guztiahalduna pertsonaia guztiengana hurbil baitaiteke. Egile
|
honek
ere kanpo fokalizazioa darabil gertaeren berri emateko. Izan ere, mota honetako eleberrietan batik bat kontatzen den istorioa da garrantzia duena, ekintzak ez pertsonaien barne egoera.
|
|
|
Eleberri
|
honetan
ere, Edorta Jimenezek bere estilo aberats eta biziari eutsi dio, baita bizkaieraren kutsuari ere. Aitzitik, eleberri honetan aurrekoetan baino deskribapen gehiago tartekatuko ditu, garai hartako ohituren berri emateari berebiziko garrantzia eman baitio.
|
|
|
Bere gainerako lanak aintzat hartuz gero, bere narrazioetan behin eta berriro errepikatzen diren elementuak ikus ditzakegu eleberri
|
honetan
ere: itsasoa, uhartea, arrantzaleak, portua,...
|
|
|
Narratzaile intradiegetikoak, oso noizbehinka agertzen dira-eta. Bestalde, narratzaile orojakile
|
honek
ere bere iritziak emateko joera du, beraz, narratzaile ere izanik.
|
|
|
Mujikak plano ezberdinak eratzeko duen joerari jarraiki, lehen eleberri
|
honetan
ere bi plano eskaintzen dizkigu:
|
|
|
Bestalde, Gillermo Etxeberriaren ustez, Mujikak deskribapenetarako erakutsi ohi duen trebetasuna erakutsi digu eleberri
|
honetan
ere:
|
|
|
Eleberri
|
honetan
ere gerrate baten testuratzea eta plano ezberdinen erabilera ikus ditzakegu:
|
|
|
Hiru kokagune hauek txandakatuz eta tartekatuz eskaintzen zaizkigu, aurreko eleberrietan bezala, kasu
|
honetan
ere plano ezberdinak pertsonaia baten bidez lotuz: Fidel.
|
|
|
Ostiraletik iganderako hiru eguneko iraupen hori 1962 urte inguruan kokatzen da. Eleberri
|
honetan
ere Mujikak kokapen historikoari garrantzia berezia eman dio: " Izan ere, ekintza diktadura garaian kokatzen eta garatzen da, 60ko hamarkadaren inguruan.
|
|
|
Mujikaren eleberri gehienetan bezala,
|
honetan
ere plano ezberdinak darabiltza gertakizunen berri emateko. Liburu honetan, beraz, plano horiek lotzen dituena, pertsonaia eta narratzaile nagusia bera izango da:
|
|
|
(Argumentuaren xehetasun gehiagorako jo bedi: Egan 51) Beraz, eleberri
|
honetan
ere plano ezberdinak aurkeztuko dizkigu: hiru dira hari nagusiak; Ladixen miraria, Maria Lurdesen bortxaketa eta On Benjaminen zalantzak.
|
|
|
nor izango ote da? Beluna Jazzen aipaturiko hilketarekin gertatzen den bezala, kasu
|
honetan
ere egoera hauek guztiak ez dira amaiera arte argituko.
|
|
|
Belmonteren eleberriko Joanen antzera, Igantzi pertsonaia nagusiak pertsonaia ezberdin ugari aurkeztuko dizkigu, haren antzera alde batetik bestera dabilen gaztea baitugu
|
hau
ere. Beraz, bigarren mailako pertsonaia asko ezagutzeko aukera izango dugu.
|
|
|
Beste iruzkingile
|
honek
ere estilo aldaketari erreferentzia egiten dio: " estiloarekin hautsi du."" Estilo soilagora joan omen da." (Iban, Amagoia:
|
|
|
. NARRATZAILE HOMODIEGETIKO: narratzaile autodiegetikoaren modura, kasu
|
honetan
ere narratzailea narrazioan parte hartzen duen pertsonaia bat bada ere, ez da pertsonaia nagusia: izan ere, behatzaile zein bigarren mailako pertsonaia modura parte hartzen duen narratzailea da.
|
|
|
Salamancan ikastaroak egina zen eta bere bizitzan zehar hil arteraino Lapurdiko Saran parroko izana. Bere Gero (1643) liburuan agertzen denez,
|
honek
ere bazuen zerbait Aita Vitoriaren irakaskuntzetatik. Hara hemen esaldietariko bat:
|
|
|
ONUren Adierazpen horren 22 artikuluan irakur genezake beste honako
|
hau
ere: –Pertsona orok du, gizarteko kide denez gero, gizarte segurantza izateko eskubidea eta, herrialdearen ahaleginaz eta nazioarteko laguntzaz, Estatu bakoitzaren antolaketa eta baliabideak kontuan izanik, norbanakoaren duintasunerako eta nortasuna garatzeko ezinbestekoak diren ekonomi, gizarte eta kultura mailako eskubideak asetuta izatekoa?.
|
|
|
192 Apezpiku
|
honek
ere agindu hau eman zuen 1698an: –Que quando se explica la
|
|
|
FraiBartolomezadituadenhaugeroagoaipatukobaduguere, orainAitaLonek FraiBartolomerenlan
|
hau
ere argitaratzeko prest zuela adierazi behar dugu. Eskuizkribuhorrihonako izenburu hau jarrizion:. Aita PraiBartolome Santaeresa, Madariaga Garate, ren/ Idazlanak/()/ TGER TATZAILLE: ARTEAGA. TARLON, K.O?. Jakina, Euscalerrijetacoolgueeta... 1986an (L.M.Mujikak) eta
|
|
|
Telebisten emisioak egun osora zabaldu zirenetik?
|
honetan
ere kanal pribatueneragina handia izan zen?, bi joera nagusi somatu ditugu, baita ETBn ere: programatzaileen ikuspegitik eta audientziako ikus entzuleen kopuruaren eta soslaiaren arabera, ordu guztiak ez dira berdinak; eta, bestetik, programa genero batzuk sarriago errepikatzen dira eta maizago erabiltzen dituzte, desorduetan?
|
|
|
Politikaren barruan kokatu ditugun erakunde politiko administratiboen eta alderdi politikoen joan etorriek markatzen dute, neurri handibatean, albistegien edukia. Gizarte atalelan,
|
hau
ere multzo garrantzitsua delarik, aurrerakuntza teknologikoak, osasuna eta herri zein hirietan aritzen diren taldeenzeregina kontsideratzen ditugu.
|
|
|
Zerbitzu publikoko betekizun orokor hauen menpe, telebista kate bakoitzari betebehar berezituakzehazten zaizkio. ...lde osorako programazio orotarikoa eta anitza eskaintzea eskatzen zaio, erreferentziazkoa izan eta ahalik eta entzuleria zabalenera heldu litzatekeena; horrekinbatera, kreazio originala sustatzea eta informazio nazionala eta nazioartekoa ziurtatzea ere eskatzen zaio.France 3 ri, berriz, izaera nazional, erregional eta lokala izango duten programekin osatutako programazioa eskaintzea agintzen zaio,
|
hau
ere orotarikoa eta anitza; zehazki, ordea, hurbileko informazioa lantzeaeskatzen zaio, gertaera erregional eta lokalen gainekoa. La Cinquiemeri, hezkuntza izaerako programazioa osatzea agintzen zaio, ezagutza eta enplegua sustatzeko asmoarekin.
|
|
|
bakarrik lehia baitzitezkeen. Orain, irratian bezala, arlo
|
honetan
ere, telebista lokalenean, alegia, hirugarren sektorea hedatzeko aukera zabaltzen da, nahizeta proposamen komertzialekin lehian betiere, ez baizaie frekuentzien erreserba berezirik egingo.
|
|
|
Bien bitartean, esan bezala, Udal Irratiak ere arautu ziren, irratiaren egituranfigura berri bat sartuz65 Kasu
|
honetan
ere, Autonomia Erkidegoei zein Estatuari dagokie bestetan bezala lizentziak ematea, eta Estatuari frekuentziak finkatzea eta ikuskaritza teknikoa egitea, nahiz eta oraingo honetan funtzio hori eskariaren arabera egingoduen eta ez bere kabuz.
|
|
|
MEDIA programa: ikuspegi babesletik jorratutakoa
|
hau
ere, bosturteko programa honen helburua, dagoeneko bi programa bete dira, MEDIA I etaMEDIA II, eta onartzeko dago 2001 eta 2006 urteen bitartean indarrean egongoden MEDIA PLUS haien jarraipenaren finantzaketa77, europar ikus entzunezko profesionalen prestakuntza eta produktuen garapena eta banaketa sustatzea da.
|
|
|
Akordiora helduko ez balira, emakida baliabide horren emakida prozesua berriro zabaldukolitzateke. Kasu
|
honetan
ere, zerbitzu publikoa esleipen prozedura hauetatik kanpo dago.
|
|
|
– Zinearen emisio erregimen berezi bat errespetatu beharra;
|
hau
ere dekretuberezi batez zehaztu behar dela finkatzen da, non, besteak beste, pelikulenemisiorako ordu tarte zehatzak eta urteko birdifusio kopuruak finkatu behardiren.
|
|
|
dela aldarrikatzen du. Hogei urte beranduagoko Espainiako konstituzioak, bere bigarren artikuluan
|
hau
ere,, zatiezintasunaren hastapena, aldarrikatzen duargi eta garbi, batere logikarik ez duen (ez arruntik, ez eta juridikorik ere), nazioa, ren (espainola) eta menpekoak diren bigarren mailako, nazionalitateen, arteko bereizketa kontzeptuala ondorioztatzeko.
|
|
|
Egile askoren iritziz (Kriz, 1990; Avila, 1994), gaur egungo psikoterapiagehienen historian, Freuden psikoanalisiarekin duten harremana (gerturatzeko edourruntzekoa) ukaezina da, eta gutxi gehiago onartua denez, psikoterapia motagehienek adierazten dute psikoanalisiarekiko adostasunak eta ezberdintasunak.Halaxe da lan monografiko
|
honetan
ere. Eta gauza bera gertatzen da Freud enikasle izandako Reich en Bioenergetikan, edo Pearls en Gestalt psikoterapian, edopsikoanalisiaren eraginez sortzen diren talde psikoterapia psikoanalitikoan etapsikodrama psikoanalitikoan, edo Bowlbi ren teorietan oinarriturik atxekimenduaren teoriak psikoterapiari egiten dion eskaintzan.
|
|
|
–mapa ez da lurraldea?. Besteondoko
|
honekin
ere bat dator: hitzek ezin dute bizipena deskribatu, gehieneztranskribatu eta sekula ez bere osotasunean.
|
|
|
|
Honetan
ere, talde egoerak aldaketa batzuk moldatu behar izan ditu. Hala, subjektu baten ez da derrigorrezkoa saioa betetzeko; eta subjektu batisilik egon daiteke saio batean eta hala ere bertan hitz egiten denaz onuratu.
|
|
|
Baina produkzioaren errentagarritasun ekonomikoa, hainbeste kostatu zaigun maila, eskaileraren lehenengoa besterik ez da. Guretxikitasun
|
honetan
ere gutxienekoa, beste edozein enpresari eskatzen zaiona.
|
|
|
lan bat aipatzen da, galdua nik uste. Baina
|
hau
ere ez duguTxillardegiren zinezko lehen izkribua. Etxaide finak, Oargui ren estreinako deialdiari (1954) hainbat idazle gaztek erantzun diola jakinarazi baitigu, eta horien artean, nahizepaimahaiak saritu ez izan, berak bere aldetik bereziki hiru zoriontzen baititu pozezbeterik:
|
|
|
Azentuaz egin diren ikerketekin erkatuta, intonazioaz egin direnak urriak diraoraingoz; edozelan ere, bide
|
honi
ere lotu zaizkio euskal ikertzaileak. Hualde k eta lag. (1994), Uriarte-k (1995), Gaminde-k eta lag. (1996 eta 1997), Gandarias ek (1996), Elordieta-k (1997 eta 1999), Hernaez-ek eta lag (1997), Jun ek eta Elordieta-k (1997), Elordieta-k eta lag. (1999), Gaminde-k (1999b), Hualde k (1999) eta bestek burutudituzten lanek argiro erakusten dizkigute ikerketa lerro honen nondik norakoak.
|
|
|
Esan dugu. Gobernua alde batetik, eta eliz Hierarkia frankistabestetik(
|
hau
ere sistemaren barnean, hor barruan leialtasun frankistaren poderioz aurkizitzakeen aliatuekin).
|
|
|
Paper hain ofizialetatik izan gabe, Kronika ofizialetik dakizkigu ezagutu ahal izanditugunak.
|
Honek
ere ez du deus esaten Komentuan edo Probintzian segitu izan zendebekuarekiko erabaki prozeduraz; komentu hartako fraideek debekuaren ondorenjarraitutako jokamolde praktikoaz bakarrik ematen zaizkigu berriak. Honetaz dakigunabilduko dugu hona.
|
|
|
Gizartearen beste alorretan bezala,
|
honetan
ere administrazioaren erantzukizunabegibistakoa da.
|
|
|
Gure izaeraz duda mudatan dagoen euskaldunak honakoa jakin luke: baldin eta kulturaren izaera bereizlerik balego (eta egon badago) eta komunitatepolitikoak objektu edo errepresentazioen bidez identifikatu edo ordezkatzeko joerabalego (eta
|
hau
ere badago), ezin liteke gauzatu fenomeno komunikatibo hau kasupartikular batean honela eta beste kasu partikular batean hala. Kulturaren izaerabereizlea eta komunikazio mekanismoak zerbait izango badira, unibertsalak izangodira, europar kulturaren testuinguruan behinik behin.
|
|
|
Argudio
|
hau
ere erabilgarria da gure kasuan, musika mota batzuen inguruansortzen diren aurreiritziak aztertzeko. Ohiko musikologian, adibidez, normala da, klasiko?
|
|
|
Erdaldun, euzkotarren? aurkako kritikari eusten dio lan
|
honetan
ere (Txillardegi1966b). Bigarren saio honetan barrena abiatu baino lehen, ordea, lehenengoarenondorioak gogorarazi nahi dizkigu.
|
|
|
hitz batean, hizkuntzen historiak mugarri sakona jarri digu begienbistan, ikusi nahi duenarentzat. Txillardegik aspaldi ikusi zuen, eta gidaritzat hartubehar genuke puntu
|
honetan
ere: –Hein batean, beraz, ukatzerik ez dago:
|
|
|
poemara. Hemen ere poema jirabiraka eta espiraleanerrealitate baten inguruan irudizko zirkiluak eta kiribiloak eginez, prisma batean antzo.Mintzo
|
hau
ere askea eta irrazionala da geruza askotan. Poeta espresaera subjektibistaeta informaletan metafora uhintsuak sortzen etorriko zaigu.
|
|
|
Azkeneko adibide
|
honetan
ere, bigarren aukera da onetsi beharrekoa.
|
|
|
Sareko irratibideak, ahalmena handitzen duten ezaugarri komunikatiboak bere egiten ditu, baita Internet bezalako euskarri multimediatikoaren agertze eta garapen fase
|
honetan
ere. Lehenbizikoa eta nagusia den berrikuntza, hedapenean datza:
|
|
|
Heziketa on horrek lagundu behar dio irratilariari lortutako datuak testuinguru batean jartzen, eta era batean edo bestean interpretatzen. Gainera
|
honi
ere ematen dio garrantzia kazetariak. Diezhandino k eta bestek (1994) egindako ikertsaioan ageri denez, irratilari askok uste dute iturrien kalitateak ez daukala lehen ematen zitzaion adina garrantzirik.
|
|
|
Kontzeju bakoitzak bere erregidorea izendatzen zuen eta bando bakoitzak bere alkatea. Erregidore eta alkateen gainetik sindikoa zegoen,
|
honek
ere gobernuan eta administrazioan parte hartuz. Batzarrak Soscañoko elizaren atarian edo aldameneko arte zaharraren inguruan egiten ziren, euskaldunen tradizioak jarraituz, eta lege idatzirik ezean, erabakiak usadio eta ohituretan oinarrituta hartzen ziren.
|
|
|
Lehen esan dugunez, jauzi
|
hau
ere hezkuntza sistema eratzearena alegia, Estatu Nazio espainiarraren eraikitze prozesuaren markoan gertatzen ari zen Estatuko Administrazio osoaren antolakuntzaren testuinguruan kokatu behar da. Alde horretatik oso adierazgarri iruditzen zaigu Sanchez Prieto-k Estatu espainiarraren izaera nazionalari buruz dioena:
|
|
|
1852an zertxobait aldatu bazen ere (irakaskuntzaren ardura. Gracia y Justicia, ren esku zegoen garaian), berriro 1855ean lehen bezala geratu zen. Adibide
|
honek
ere. Fomento, k izandako garrantziaren berri ematen ditu.
|
|
|
–Junta? ...gainera, junta osatzen zuten beste kideak ere (diputatu probintziala, kontseilari probintziala,. Comisión Provincial de Estadística, ko partaide bat, Institutuko katedratiko bat, udaleko kide bat, probintziako eskoletako ikuskaria, elizbarrutiko ordezkari bat eta gutxienez bi guraso) gobernuak izendatzen zituen, gobernadoreak proposaturik (horretaz aparte ere, idazkariaren irudia aipatu genuke,
|
hau
ere gobernuak izendaturikoa193).
|
|
|
Irakaskuntza publikoaren egoera zein ahula zen ikusteko, oso bitxia da, oinarrizko eskolei dagokienez, legeak egiten zuen bereizketa: legez osoak behar ziren; posible ez bazen, eskola ez osoak;
|
hau
ere posible ez bazen, denboraldiko eskolak.
|
|
|
Eskola hori beste izen
|
honetaz
ere ezagutzen da: –Escuela Normal Central de Maestros?; horri buruz hitz egiterakoan aurkituko dugun espresio arrunta,, la central?
|
|
|
harez gain238 Behin titulua eskuratu eta gero, aparteko garrantzia izango zuen, bestalde, irakasleak izendatzeko ezarri zen sistemak: legeak oso transzendentala zen gai
|
hau
ere finkatu zuen, oposizio sistemak beteriko funtzioa nabarmendu behar dugularik, horrek ematen baitzuen eskolara iristeko zein funtzionarioa izateko aukera.
|
|
|
FERRER y RIVERO, P.: Op.; 164 Nafarroaren salbuespena 1880eko agindu batekin bukatu zen, herrialde
|
honetan
ere 1857ko legea indarrean jarriko zuelarik.
|
|
|
Aldiz, egon zitekeen kolektibo hartatik kanpo ere egongo dira herritarrak, ezaugarri bera izango dutenak: bizitzarako hau zentzu zabalean erabilita (eskola, komertzioa, lana, kultura
|
hau
ere prestigio zentzuan, etab.) nahitanahiez behar eta erabiltzen duten hizkuntza: gaztelania.
|
|
|
Begira geratu nintzaion, munduan gehien gustatzen zaizkidan autoak aspaldiko Chrysler horiek baitira. Eta
|
hau
ere Chryslerra zen. Zuria, luzea eta zaharra, garai batean luxuzkoa eta gaur egungo gustuetarako kutre samarra izan daitekeena.
|
|
|
Eider Bengoa Erzilla, 1965eko otsailak 8 1994ko apirilak 21", eta sentitzen zuen guztia esatea, hala nola ez zuela eskubiderik berari horrelakorik egiteko, eta ea nork maite zuen gehien mundu honetan, eta gezurretan ibiltzea baino nahiago zuela dena bertan behera utzi izan balute, eta ea ez zen ulerkorra izan udalekuko kontua aitortu zionean, bai ezta? Ba zergatik ez zenidan
|
hau
ere esan. Nik barkatuko nizun Rocío horrekin izandako afera.
|
|
|
Musikaren atalean ere geldiune bat egin zuen.
|
Honek
ere oroitzearen kronika fidela eraiki zion minutu gutxitan, eta nostalgiaz gogoratu zituen jairik jai ibiltzen ziren denbora haiek, bafleen ondoan eurak ere rock radikal baskoaren parte zirela sinetsi nahirik; eta batez ere sinetsi nahirik eztarria urratu arte botatzen zituzten hitz eta mezu haiek beraien soinu banda osatuko zutela bizi ziren artean. Eta musika lasaiagoa ere hantxe zegoen, biak bakarrik zeudenerako; eta azken denboretan Eiderrek hainbeste gozatu zuen beste musika hura ere, zelta alegia.
|
|
|
Eta horregatik burua altxatu eta gora egin dut begiekin, eta oraindik beste hamar maila edo ikusi ditut nire pausoaren zain, eta abioiko atea zabalik. Eta
|
hau
ere, idazten ari naizen hau ere, kursia iruditzen zait; baina hori orain, ze eskailera erdian aurkitu naizenean ez zait hala iruditu. Kontua da, eta horretara noa, nire aurreko maila bakoitza etorkizun eta errealitate altuago batera eramango ninduen bidea begitandu zaidala:
|
|
|
Eta zergatik, bitartean, oinazearen beldur izan, baldin beldur horrek oinazea areagotzen badigu, alde batetik, eta baldin badakigu, bertzetik, zer errepuesta eman zion Kristok nekeari eta sufrimenduari, eta guk haren etsenplua atxiki behar dugula, eta ez dugula bertze aterabiderik? Eta noiz ikasi behar dugu ezen, atseginari sufrimendua darraion bezala, sufrimenduari atsegina darraiola, eta zilegi dela, zilegi eta desiragarri, atseginari atseginez ihardestea, eta lurreko gure bizimodu
|
hau
ere apur bat maitatzea?
|
|
|
—Badago euskaraz erran komun bat, aski adierazgarri dena: " Izena, izana", eta uste dut ezen alor
|
honetan
ere antzeko zerbait gertatzen dela. Izan ere, huts gara eta deus ere ez gara, baina noiz eta izen bat emaiten baitiogu geure deusezari, honek katoliko, hark protestant, eta noiz eta betetzen baitugu geure hutsa hotsez, obratzen da eta mamitzen da mirakulua, zeren iduritzen baitzaigu ezen, izenaren jabe egin orduko, zerbait eta norbait garela, halako suertez, non bihurtzen baitugu izena izana.
|
|
|
—Mutilak: gaurko
|
honetan
ere baduzue ikasbiderik, zeren eta bizitza talentuen eta merituen araberakoa baita, eta bakoitzak merezi duena jasotzen dik mundu honetan.
|
|
|
—Errespetuaz eta begiruneaz mintzatu da berori, aita, baina jauregiaren erantzukizuna ene esku utzi zuen, eta eskatu eta eskertuko nioke, baldin berorrek ere eneganako tratua errespetatuko balu. Eta barka biezat bertze
|
hau
ere erraiten badiot, zeren, oker ez banago, berorrek aitortu baitzidan ez zuela olen negozioan asmatu, eta horrek erran nahi du ezen berorren moduak eta moldeak berregokitu beharra zegoela, eta nik hori bertzerik ez dut egin. Eta lehen fruituak hor daude.
|