|
2009
|
|
|
Eta ni orduentxe pozik, ba. Da hareri uzandreari
|
esan
notsen urten neben orduen, ba: «Nire nezezidadean, beharrean, aurkituten bazara, nik emongotsut zuri somantea, niri emote ostazun moduen».
|
|
|
Hau eztoa inora be kriada, ze nahikoa sufridu deu deukon edaderako ta». Da berak esanotsen, uzabandrek, ba, ze, hako Marik
|
esan
otsen, ba, ze: «Ia.
|
|
|
Ta, gero, pregunteu ostan da: «Bai, te pozik»,
|
esan
notsen. «Pozik joango naz zugana.» Ze ezetuten neuen nor zan da.
|
|
|
Da handik i urtebete edo bi eztakit ixingo bazirean, Bilbora joan nitzen, eztait pa, errekaduren bat eiten, eztait zetan. Da
|
esan
notsen, ontxe be akorduan deket ze lekuten, Bidebarrietan, kantoian, topau neuen hori uzandreori. Da esan neutsean:
|
|
|
Da esan notsen, ontxe be akorduan deket ze lekuten, Bidebarrietan, kantoian, topau neuen hori uzandreori. Da
|
esan
neutsean: «Orain eztoste ardurauko guardia danak etorrita be; baina ontxe emon biotsut nik plastadea».
|
|
|
«Ni, ez. Ni amagaz etzera»
|
esan
notsen. «Honan honan enoa egoten.
|
|
|
Ni negar hutsean. Da, uzaba etorri jatan, beharretik etor zan da
|
esan
notsan. «Zer pastan jatzu?».
|
|
|
«Zer paseu? Nik etxera joan gurot, ta eztot hemen egon gure.»
|
esan
notsen. Da bueno, ba:
|
|
|
Cesare Pavese ren Il mestiere di vivere (1950), Bizitza lanbide izenburuaren oihartzuna eta omenaldia. Arestian
|
esan
dut Magrisek bezala ibilbide geografiko batean zehar eginiko hausnarketa sozio historiko eta literario «apala» egitea zuela xede; sakonean, ordea, kultur langintza ofizio bilakatu duenaren bizitza bilakatu zaio hizketagai. Turingo arkupeetako oregano usainaren usman, Pavesek bere burua hil zuen Hotel Romara joaten diren «jakin gose morbosoak» aipatzen ditu.
|
|
|
Bestalde, Anjel Lertxundiren Zoaz infernura, laztana idatzian tragedia humano bat agertzen zaigu, ondo muntatuta,
|
esango
nuke modu zinematografiko batean muntatuta, baina istorioaren interesgarritasunaren iragazia doi doi pasatzen duena.
|
|
|
Ados nago Muñozen nobelaz
|
esan
duzunarekin, Jacinto. Iruditzen zait edozein irakurlek goza dezakeela Antzararen bidea irakurriz.
|
|
|
Bizia lon gai berari heldu ziola argudia liteke, baina nire ustez Antzararen bidea lan osoagoa da. Eta ez dut hau
|
esaten
nobela bat delako; Bizia loko narrazioetako batzuk topikoetan erortzen zirela iruditu zitzaidan eta, alde horretatik, obra bezala ez ninduen asebete. Antzararen bideak, berriz, egoeraren konplexutasuna ezin hobeto jasotzen du.
|
|
|
Jurgi Kintanak, bestalde, «euskal idazle galduaren bila» egiten duen bilaketan Iban Zalduak proposaturiko kimera baten ehizari ekiten dio, soil soil
|
esanda
1810 eta 1940 artean euskal literaturan falta omen den poeta sinbolista edota nobelagile errealistaren bilaketari. Liburuak, Uribek eskatu bezala, etxeko ateak zabaltzen dizkio irakurleari eta ustezko txirotasun edota desordenu horren zioez hausnartzen.
|
|
|
Liburuak, Uribek eskatu bezala, etxeko ateak zabaltzen dizkio irakurleari eta ustezko txirotasun edota desordenu horren zioez hausnartzen. Hala
|
dio
idazle galdu hori izateko jaioa zatekeen Jean Etxeparez, «Alta, Aldudeko medikuak ere ezin izan zituen osoki saihestu testuinguruak ezarritako mugak eta euskal sistema literarioaren ahuleziak» (55 or.).
|
|
|
Ez dakit oso ados nagoen Azkueren eta Agirreren arteko enkontruari ematen diozu (e) n garrantziarekin, atal hori irakurri nuenean eleberriaren hari tematiko nagusitik ihes egiten zuen hausnarketa gisara ulertu bainuen neuk. Edo beste modu batera
|
esateko
, azken unean gai/ hari narratibo berri bat eransten zela iruditu zitzaidan, hausnarketa interesgarria iradoki arren, ordura arteko lerro eta koherentziatik aldentzen zena.
|
|
|
Kontakizunak egiaren zati bat bakarrik azaleratzen duela
|
esaten
zaigu (57 or), eta egia horiek antzemateko, literaturak ñabardunak jaso behar dituela. Horregatik dute hainbesteko pisua eleberri honetan autofikzioak eta metaliteraturak (155 or.), eleberria nola idazten duen etengabe aipatuz, familia bateko hiru belaunaldiei buruz idazten baitu narratzaileak.
|
|
|
Uriberen azken lanari buruz
|
diozunarekin
ados nago, Marijo. Iruditu zait fragmentazio horretan geratu dela egilearen ahalegin guztia.
|
|
|
Iruditu zait fragmentazio horretan geratu dela egilearen ahalegin guztia. Erromantikoek
|
esaten
zuten fragmento bakoitza osotasun bat dela, eta osotasuna fragmento multzoa. Ikusi dut fragmento bakoitza, baina osotasuna ez.
|
|
|
Klabea bilatu behar bada, 52 orrialdean
|
dioena
, «Aitaren erantzuna ez zen edonolakoa izan, kontakizun baten bitartez erantzun zidan?», ez da baztertzekoa.
|
|
|
Nolanahi, Jurgik amaiera irekia eman dio Urre urdinaren lurrinari, dugun tradiziotxoa dugula ere, haren ezagutzaren beharra aldarrikatuz. Bai jarraitzeko, edota, zer
|
esanik
ez, transgreditzeko.
|
|
|
Barkatuko didazue, azken orduan, sarrera berri bat ireki izana, baina gauza pare bat
|
esan
nahi nituen Jokin Muñozen Antzararen bidea eleberriaz. Orain artean aipatu direnez gain, beste pare bat gauza nabarmenduko nituzke nik.
|
|
|
Estanpa kostunbrista bare askoak diruditenak detaile txiki batek itzulipurdikatzen ditu, besterik ez bada, irakurlearen gogoan. «Udako bidaia» komentatu dugu biok, eta narrazio labur horretan icebergaren punta erakusten dela esaten badut, gehiegi
|
esaten
ari naizela iruditzen zait. Atzean duen mamia sekulakoa da esaten duenaren aldean.
|
|
|
«Udako bidaia» komentatu dugu biok, eta narrazio labur horretan icebergaren punta erakusten dela esaten badut, gehiegi esaten ari naizela iruditzen zait. Atzean duen mamia sekulakoa da
|
esaten
duenaren aldean. Irakurleak eraiki du, hortaz, istorio osoa (edo ahal duena).
|
|
|
Hain zuzen, Zoaz infernura, laztanari gehien eskertu diodana zera izan da, hain egoera gogorra itzulingururik gabe eta, batez ere, melodraman erori gabe aurkeztu izana. Zeren Rosa tratu txarren biktima izango da, baina horrek ez du
|
esan
nahi pertsona bezala kontraesanik ez duenik. Lertxundik oso ondo jakin du Rosaren psikologia konplexua islatzen, bere biktima izate hori baino haruntzago joanez.
|
|
|
Arrazoi duzue azken aldiko liburu aipagarrietako bat Zoaz infernura laztana liburua dela
|
esatean
. Bikote harremanak ditu aipagai, eta bereziki harreman horietan sortzen diren menpekotasun harremanak.
|
|
|
Zergatik? Batetik, bere irakurketa atsegin izan dudalako (eta ez nik bakarrik, antza, 2006ko Euskadi Saria eman baitzioten), baina batez ere, euskarazko ipuin liburu askoren aldean eite diferentea duelako, ausartuko nintzateke
|
esatera
generoan maisu diren katalanen bidean (Quim Monzó eta Sergi Pàmies, nagusiki). Etorkizuna bildumako ipuinen artean gorabeherak daudela esatea ezer gutxi esatea bada ere, narrazio laburrenen alde egingo dut nik.
|
|
|
Batetik, bere irakurketa atsegin izan dudalako (eta ez nik bakarrik, antza, 2006ko Euskadi Saria eman baitzioten), baina batez ere, euskarazko ipuin liburu askoren aldean eite diferentea duelako, ausartuko nintzateke esatera generoan maisu diren katalanen bidean (Quim Monzó eta Sergi Pàmies, nagusiki). Etorkizuna bildumako ipuinen artean gorabeherak daudela
|
esatea
ezer gutxi esatea bada ere, narrazio laburrenen alde egingo dut nik. Iñaki Aldekoaren hitzetan, 90etan ipuinak substantzia argumentalaren galera izan zuen, eta zenbait autoreren kasuan nobelaren eta lirikaren arteko genero bilakatu (Pàmiesek ere gauza bera aitortu izan du inoiz).
|
|
|
Batetik, bere irakurketa atsegin izan dudalako (eta ez nik bakarrik, antza, 2006ko Euskadi Saria eman baitzioten), baina batez ere, euskarazko ipuin liburu askoren aldean eite diferentea duelako, ausartuko nintzateke esatera generoan maisu diren katalanen bidean (Quim Monzó eta Sergi Pàmies, nagusiki). Etorkizuna bildumako ipuinen artean gorabeherak daudela esatea ezer gutxi
|
esatea
bada ere, narrazio laburrenen alde egingo dut nik. Iñaki Aldekoaren hitzetan, 90etan ipuinak substantzia argumentalaren galera izan zuen, eta zenbait autoreren kasuan nobelaren eta lirikaren arteko genero bilakatu (Pàmiesek ere gauza bera aitortu izan du inoiz).
|
|
|
Desberdinak euren artean, noski, bildumaren aniztasunaren erakusle, baina ezaugarri komunak dituztenak:
|
esandakoak
baino garrantzi handiagoa du esan gabeak, iradokitzaileak dira oso, argumentuaren aldean giroak, sentsazioek, emozioek dute pisua?
|
|
|
Desberdinak euren artean, noski, bildumaren aniztasunaren erakusle, baina ezaugarri komunak dituztenak: esandakoak baino garrantzi handiagoa du
|
esan
gabeak, iradokitzaileak dira oso, argumentuaren aldean giroak, sentsazioek, emozioek dute pisua?
|
|
|
Estanpa kostunbrista bare askoak diruditenak detaile txiki batek itzulipurdikatzen ditu, besterik ez bada, irakurlearen gogoan. «Udako bidaia» komentatu dugu biok, eta narrazio labur horretan icebergaren punta erakusten dela
|
esaten
badut, gehiegi esaten ari naizela iruditzen zait. Atzean duen mamia sekulakoa da esaten duenaren aldean.
|
|
|
Esate baterako, hilerriko artxiboetako mapetan izenak eremu bat markaturik zuen, baina oroitarria beste leku batean agertuko zen. Beste batzuetan, bazen datu bat gorpua leku batean ehortzia zela
|
zioena
, baina ez zen oroitarririk, ez han, ez beste inon.
|
|
|
Ez dago ebidentziarik frogatuko duenik Maleschevarriak semerik bazuen ala ez. Artxiboetan ezkondua zegoela
|
esaten
da. Ez da seme alabarik aipatzen, baina aurkakorik ere ez da inon ageri.
|
|
|
Berriki ikertuak izan diren artxibo hauek zenduen ondorengoei arbasoen heriotzaren arrazoiak argitu dizkie kasu batzuetan. Esaterako, Gernikako sendi batek beti pentsatu izan du haien ahaidea sifiliak hil zuela, baina artxiboek
|
diotenez
tuberkulosiak hil zuen. Bestelako kausak agertzen dira beste batzuetan? «alkohola», «zahartasuna», «suizidioa», «armen zauriak»?, baina ez dakigu zer informazio eman zitzaion Euskal Herriko sendiari.
|
|
|
Normalean,
|
esaten
dutena baino hobeak gara, eta garena baino gaiztoagoak.
|
|
|
|
Diotenez
, hobe bakarrik konpainia txarrean baino. Nik ez dut bien artean desberdintasunik ikusten.
|
|
|
|
Esaten
dugu: egia jakin nahi dut!
|
|
|
Bertutea erdi parean dagoela
|
esan
ohi da. Giza-anatomiari erreparatzea besterik ez dago.
|
|
|
|
Esan
behar duzuna ez bada isiltasuna baino ede rragoa, ez zaitez kezkatu. Horretarako daude eskuko telefonoak!
|
|
|
Ondo bizitzea bizitzea baino hobea da (Aristoteles). Nork
|
esan
zuen bizi kalitatearena gizarte posmo dernoaren asmakizuna zela?
|
|
|
Baina pauso hori eman ezin bada, ezin da eman eta kito. Eta ez dago zer
|
esanik
gehiago.» Chandlerren hitzak dira, ez nireak.
|
|
|
Eta, hala ere, poesia (ez
|
esan
inori poesia denik, ez erabili izen hori alkandora parpailadunak eta musketierren floretea ager ez daitezen jendearen buruan; esan perfomerra zarela edo spoken word egiten duzula sikiera, edo slam poetry edo triki poetry, besterik ez bada). Eta, hala ere, poesia, diogu, abantailaz betetako generoa da:
|
|
|
Eta, hala ere, poesia (ez esan inori poesia denik, ez erabili izen hori alkandora parpailadunak eta musketierren floretea ager ez daitezen jendearen buruan;
|
esan
perfomerra zarela edo spoken word egiten duzula sikiera, edo slam poetry edo triki poetry, besterik ez bada). Eta, hala ere, poesia, diogu, abantailaz betetako generoa da:
|
|
|
Eta, hala ere, poesia (ez esan inori poesia denik, ez erabili izen hori alkandora parpailadunak eta musketierren floretea ager ez daitezen jendearen buruan; esan perfomerra zarela edo spoken word egiten duzula sikiera, edo slam poetry edo triki poetry, besterik ez bada)? Eta, hala ere, poesia,
|
diogu
, abantailaz betetako generoa da: «poesia gauetako tele dendako iragarkietan saltzen dituzten trepeta horien antzekoa da», dio Chirbesek, «kableak eta pilak dituzten traste horietaz ari naiz, gorputzeko edozein partetan jarri eta haiek bakarrik giharrak sasoi puntuan jartzen dizkizutenak, zimurrak kendu edo tripa gutxitzen dizute zuk zirkinik ere egin beharrik gabe.
|
|
|
Eta, hala ere, poesia, diogu, abantailaz betetako generoa da: «poesia gauetako tele dendako iragarkietan saltzen dituzten trepeta horien antzekoa da»,
|
dio
Chirbesek, «kableak eta pilak dituzten traste horietaz ari naiz, gorputzeko edozein partetan jarri eta haiek bakarrik giharrak sasoi puntuan jartzen dizkizutenak, zimurrak kendu edo tripa gutxitzen dizute zuk zirkinik ere egin beharrik gabe. Poesia irakurriz gero orduerditxo bipila igaro dezakezu orrialdea pasatu ere egin gabe.
|
|
|
Chirbesek gehiago ere
|
badio
: «Ordaindu liburu bakoitzarekin erruren bat, edo saiatu ordaintzen, behintzat.
|
|
|
Hori da, hara, geure tragedia ederra: poema txar bakar bat ere ezin
|
diogula
geure buruari permititu. Bat bera ere ez.
|
|
|
Horregatik, poesiak zehatza eta doia izan behar du. Intentsitateak kontzentrazioa
|
esan
nahi du [orduan eta kontzentrazio handiagoa, are eraginkorragoa disolbatzean, erantsiko luke disoluzioaren apologistak], baina honek ez du esan nahi, ezta gutxiagorik ere, poema ulertu egin behar denik. Kontua da zeri esaten ote diogun guk, ulertzea?.
|
|
|
Horregatik, poesiak zehatza eta doia izan behar du. Intentsitateak kontzentrazioa esan nahi du [orduan eta kontzentrazio handiagoa, are eraginkorragoa disolbatzean, erantsiko luke disoluzioaren apologistak], baina honek ez du
|
esan
nahi, ezta gutxiagorik ere, poema ulertu egin behar denik. Kontua da zeri esaten ote diogun guk, ulertzea?.
|
|
|
Intentsitateak kontzentrazioa esan nahi du [orduan eta kontzentrazio handiagoa, are eraginkorragoa disolbatzean, erantsiko luke disoluzioaren apologistak], baina honek ez du esan nahi, ezta gutxiagorik ere, poema ulertu egin behar denik. Kontua da zeri
|
esaten
ote diogun guk, ulertzea?. Ferraterrek tranpa egiten zigun poema bat gutun komertzial baten eran ulertu behar zela esaten zuenean.
|
|
|
Kontua da zeri esaten ote diogun guk, ulertzea?. Ferraterrek tranpa egiten zigun poema bat gutun komertzial baten eran ulertu behar zela
|
esaten
zuenean. Esaldia burutsua da, eta denok ulertzen dugu zertaz ari den, baina tranpa egiten duela uste dut, poema bat ulertzea gutun merkantil bat ulertzea baino prozesu konplexuagoa delako.
|
|
|
Informazioaren teorian, kutxa beltza?
|
esaten
diogun hori. Informazio bat sartu eta beste bat irteten da kutxa beltzera, kutxa beltzaren barruan zer gertatu den oso ongi jakin ez dakigularik.
|
|
|
Poema batera ere, pertsona bat animo egoera jakin batekin sartzen da, hau da, bere barne oreka etengabe zalantzan jartzen duten beldur, tristezia eta galerek eragiten dioten desorden batekin sartzen da[?]. Poema horretatik irtetean desorden hori txikiagoa bada,
|
esan
nahi du poema on bat zela, eta ulertu egin dela. Ez daude kutxa beltz asko, geure bakardadea bertara sartu eta handik nolabaiteko kontsolamenduarekin eta modu ordenatuagoan ateratzen dena.
|
|
|
Kameren hiper oparotasunak eta pildora bisualak han eta hemen ugaritu izanak, eta are, pildora horien protagonista gu geu izateak? hutsala dena mini heroiko bilakatzea ekarri du («Bienvenido al universo tú»
|
dio
Nokia N97 telefonoak saltzeko iragarki esanguratsuak; euskarazko albisteen kudeaketarako webguneetako baten izena «zuzeu» izatea ere sintomatikoa ez al da?).
|
|
|
famoseoaren ustiapena bera, industria amerikarrak zinemari hertsiki lorturik sortu zuen star systemaren jarraipena besterik ez litzateke. Arteak bizitzari baino, bizitzak arteari gehiago kopiatzen diola
|
zioen
Oscar Wilden errana eurena eginez, zinemak amesteko, eta bigarren bizitza bat bizitzeko, ematen duen balizko aukeraren luzapena litzateke second life bera ere.
|
|
|
Publizitateak zinemarekin duen lotura ez da atzo goizekoa, Lumière anaiek 1897an Moët Chandon xanpainaren spotak egin zituztela kontuan hartuta... Baina
|
esan
liteke iragarkiak egiteko modua gero eta zinematografikoagoa dela: salgaia ilustratzera mugatzen ziren lehen spotak gainditurik, iragartzen den produktuak desagertzera jo du azken urteotan, bere burua ez erakustera, edo spotaren amaiera amaieran soilik agertzera; salgaia saltzeko, hura erakutsi beharrean, istorio bat kontatzeko hautua nagusitu da, edo poema bat sortzekoa, poema barreiatu, desegin, poema ez den poema bat.
|
|
|
Commedia desagertu da, demodé dagoela
|
esango
du batek baino gehiagok, baina Los Angelesko antzerki eskoletan bada ariketa bat commedia berbera dena, funtsean: irribarrea eta tristura aurpegia dibujatuta zituzten maskara veneziarren ordez, orain, ohiko dantza, kantu eta esgrima eskolekin batera, kirurgialarien maskarekin (aurpegia erdi ezkutuan dutela, alegia), sentimenduak nola adierazi ikasteko ariketak egiten dituzte aktore ikasle amerikarrek, telebistan boladan dauden medikuei buruzko telesailetan lana aurkitzea errazteko.
|
|
|
Badaude poeta izatea gustatzen zaien poetak, eta badaude poemak idaztea gustatzen zaienak. Ni behintzat, bat nator Günter Grassekin, idaztearen gauzarik onena idaztea bera dela
|
dioenean
. Idaztea eta irakurtzea.
|
|
|
Horren froga bizia: Times Squareko Virgin disko denda erraldoian (disko denda ohia
|
esan
), garai batean musikaren tenplua zen horretan, deslekutua izan da musika, metro karratu gehien okupatzen dituena guitar hero simulazio jokoa da orain, non hamabost urteko raperoak eta malandro zapeladunak Angus Young sentitzen diren AC/ DC taldearen punteoak informatikoki birsortzen (kalkatzen) dituztelarik. Hautua eginda dago, zentroa gu gara, eta gu analfabetoak gara, ez digutelako erakutsi bereizten bekatu orijinalaren eta fotokopiaren artean, eta borroka hori galduta dagoelako, nahiz eta ni ez naizen apokaliptikoa.
|
|
|
Inor gutxik
|
esango
luke, besterik gabe, bi horiek bateragarriak direla. Bi biak letren mundukoak badira ere, lehenak, literaturak, letra gozoen izena eta aipua dakartza; bigarrenak, ostera, aginduen letra astunak biltzen omen ditu aspalditik, askoren atsekaberako.
|
|
|
Ezaguna da, literatura unibertsalean, jujeenganako eta justiziarekiko mesfidantza, alderdi baten mendean eta esanetan lerratzen direlakoan; orobat, aurreko aldietan, azken judizioa itxuratzeko behin eta berriro erabili izan diren lur honetako judizio aldiak eta horren protagonistak. Zer
|
esanik
ez, administrazio eta burokrazia ez dira salbu geratu, batik bat, aske eta libre ibili nahi izan duten pertsonaia literarioetatik hainbaten aurrean.
|
|
|
Horretan, bistan da, legebiltzarrak eta aldizkari ofizialak behar beharrezkoak dira. Beste horrenbeste,
|
esan
gabe doa, sorkuntza lanak eman ditzakeen isla eta bultzada.
|
|
|
Labur
|
esateko
, gizabanakoa gizabanakoei mintzatzen eta mintzarazten, elkarrekin bizi ahal izateko.
|
|
|
Guztiarekin, bere kide askok lortu ez zutena lortu zuen Petek. Arestian
|
esan
bezala, bere izenak bizirik dirau Heriotza Ibarreko mapetan, Aguereberry Point delako begiratokian.
|
|
|
Aguereberry beste asmo batekin zihoan. Postaz bidali behar
|
zioten
dirua jaso nahi zuen, eta jarraian inguru haietan prospekzio lanari lotu. Aspertuta zegoen besteren kontura lan egiteaz, bere urre alorra nahi zuen.
|
|
|
Baina Shorty ez zegoen berriketetarako. «Hi, Pete, segi dezagun Ballaratera»,
|
esan
zion pazientzia galtzen hasita. «Ez, zuk harri hauei begiratu aurretik», eman zion erantzuna Petek.
|
|
|
Ez zen izan Shortyren jukutria bakarra. Denei aurkitzailea bera izan zela
|
esaten
ibili zen Shorty. Biak ezagutu zituen George C. Pipkinek ez du dudarik:
|
|
|
Azken urteetan bere gastu txikietarako dirua behar zuenean baizik ez zuen lan egiten. Pipkinek
|
diosku
gogo onez erakutsi ohi ziela bere jabegoa turistei. «Jendea meatzean barna laguntzen ez zen sekulan nekatu eta inoiz ez zuen horregatik kobratu.
|
|
|
Pete Aguereberry Shorty Harrisekin zihoan urre aurkikuntza historiko hura egin zenean Harrisburgen, Panamint mendietan; hobeto
|
esanda
, Pete bera izan zen aurkikuntza egin zuena. Duela 36 urte izan zen hori, eta geroztik Harrisburgek bat batean sortutako beste mea herri askoren bide berbera hartua du aspaldian.
|
|
|
Lana gutxitu, eta Ballarat aldera jotzea pentsatu nuen. Diru pixka bat jasotzekoa nintzen eta hara bidaltzeko
|
esan
nien. Heriotza Ibarrean bertan, Shorty Harrisekin egokitu nintzen.
|
|
|
Shortyk ez zuen begiratu ere egin. . Harri kozkorra eta lokatza!?,
|
esan
zuen. Harri bat puskatu nuen.
|
|
|
Shortyk ez zekien idazten, beraz nik paper puska batzuetan bakoitzaren izena jarri, eta harri zapalen artean utzi nituen, bi alorren lau ertzetan. Shortyk
|
esan
zuen han geldituko zela eta ez ziola inori ezer esango. Ni Ballarat aldera abiatu nintzen.
|
|
|
Shortyk ez zekien idazten, beraz nik paper puska batzuetan bakoitzaren izena jarri, eta harri zapalen artean utzi nituen, bi alorren lau ertzetan. Shortyk esan zuen han geldituko zela eta ez ziola inori ezer
|
esango
. Ni Ballarat aldera abiatu nintzen.
|
|
|
York zuen izena. Surik ez nuela egin konturatu zela
|
esan
zidan. Postak ekarri behar zidan diru pixka baten zain nengoela esan nion.
|
|
|
Surik ez nuela egin konturatu zela esan zidan. Postak ekarri behar zidan diru pixka baten zain nengoela
|
esan
nion. Gizon batzuk atera ziren saloonetik.
|
|
|
Harantz zihoazen zuzenean. Mundu guztia harantz zihoan,
|
esan
zutenez. Orduan jakin nuen Emigrant Canyon dik zetorren norbait gure alorretik pasatu zela eta Shortyk hitz egin egin zuela.
|
|
|
»Shortyk eta biok markatutako alorra zela hura
|
esan
nion Yorki. –Zati bat niretzat uzten baduk, mantenua neure kontu?, esan zidan.
|
|
|
»Shortyk eta biok markatutako alorra zela hura esan nion Yorki. . Zati bat niretzat uzten baduk, mantenua neure kontu?,
|
esan
zidan. Janaria kargatu eta mendi aldera jo nuen presaka.
|
|
|
–Zer ba? Nire alorra duk?,
|
esan
nion. Gizona aurrez aurre jarri zitzaidan.
|
|
|
Gero jakin nuen Thurman zuela izena. . Shorty Harrisen alorra duk?
|
esan
zidan?. Shortyren izena zegok harri artean.?
|
|
|
Shortyren izena zeramana.
|
Esan
nion Shorty eta biok elkarrekin ginela aurkitu nuenean eta erdi bana egitea erabaki genuela. Garbi ikusi nuen ez zidala sinesten.
|
|
|
Azkenean gogoratu nintzen Shortyk ez zekiela idazten eta haren izena nire letraz idatzia zegoela. . Neuk idatzia dela erakutsiko diat?
|
esan
nion?, ea hartara sinesten duan.? –Konforme, aurrera?, esan zidan berak.
|
|
|
–Neuk idatzia dela erakutsiko diat, esan nion?, ea hartara sinesten duan.? . Konforme, aurrera?,
|
esan
zidan berak.
|
|
|
Gero bostekoa eman zidan. . Ondo zegok, Pete?
|
esan
zidan?. Hire idazkera duk dudarik gabe.
|
|
|
Hire idazkera duk dudarik gabe. Muino honen iparreko erdia hirea dela
|
esango
zioagu mundu guztiari.?
|
|
|
Suari eragitera eta beste egur bat botatzera altxatu zen. Gero
|
esan
zuen:
|
|
|
«Shortyri aurkikuntza pila egotzi izan zaio. Nevadako Bullfrog, eta baita World Beater ere, Panamint mendietan, ibarraren beste muturrean?, baina beti bazegoen beste norbait, meritua berea zela
|
zioena
. Scottyri dagokionez, ehunka istorio egon dira bere meatzeaz, bere gaztelua meatze gainean altxatu zuela diotenak ere badira.
|
|
|
«Shortyri aurkikuntza pila egotzi izan zaio. Nevadako Bullfrog, eta baita World Beater ere, Panamint mendietan, ibarraren beste muturrean?, baina beti bazegoen beste norbait, meritua berea zela zioena. Scottyri dagokionez, ehunka istorio egon dira bere meatzeaz, bere gaztelua meatze gainean altxatu zuela
|
diotenak
ere badira. Baina sekula ez zen ezertxo ere erregistratu.
|
|
|
Inoiz baino aztoratuago azaldu zen. Bere erdia konpainia bati saltzeko asmoa zuela
|
esan
zidan. 150.000 dolar eman behar omen zizkioten tituluetan.
|
|
|
–Beno?
|
esan
zuen?, ni beti eskudiruaren aldekoa izan naiz. Hasiera hartan gizon bat 150.000 dolar ordaintzekoa zen eskudirutan, baina zerbait gaizki atera zen.
|
|
|
Baina bizimodu lasaiegia da gazte batentzat. Petek inoiz ez
|
dio
kargu hartzen argien distira ikusteko premia sentitzen duenean.
|
|
|
«Zer ari haiz, Frenchie?», galdetu zidan. «Alorra markatzen»,
|
esan
nion. «Zer, dena heuretzat nahi al duk?
|
|
|
«Ondo zegok», eskuak saihetsetara jaitsi zituen. Nire mantenuaz arduratzen zen gizonarentzat alorra markatzen ari nintzela
|
esan
nion. «Ez hik ez beste inork ez zian muino honetaz ezer jakingo, Shortyk hitz egin ez balu», esan nion.
|
|
|
Nire mantenuaz arduratzen zen gizonarentzat alorra markatzen ari nintzela esan nion. «Ez hik ez beste inork ez zian muino honetaz ezer jakingo, Shortyk hitz egin ez balu»,
|
esan
nion. «Hori hala duk», aitortu zuen.
|
|
|
«Zer da hori? Zer da hori, ordea?»
|
esan
zuen. «Zaldirik ez!
|
|
|
–Zergatik ez nuen bidesaririk eskatzen galdetzen zidan jendeak, alegia zergatik ez nion jendeari ordainarazten hara igo eta begiratzeagatik?
|
esan
zigun?. Inoiz ez nuen horrelako asmorik izan.
|
|
|
–Nik dezakedana baino gehiago kostatuko litzateke, eta ez dakit ezer horrelako negozioei buruz?
|
esan
zigun?. Zaharregia naiz, eta berandutxo da beste lan batean hasteko.
|
|
|
«Egun batean norbaitek
|
esan
zidan,. Pete, zergatik ez duk meatzaritzan proba egiten. Orain egiten duana baino gogorragoa ezin duk izan?.
|
|
|
Orain egiten duana baino gogorragoa ezin duk izan?. . Ezer ez zekiat meatzaritzaz?,
|
esan
nion nik. Eta berak,. Hik azpiak atera?.
|
|
|
Eta berak,. Hik azpiak atera?. Ez nekien zer zen azpiak ateratzea, baina saiatuko nintzela
|
esan
nion. Handik hiru astera meatzea itxi egin zen.
|