|
2001
|
|
|
‘Baina harrapatu egingo gaituzte! ’ pentsatu dut eta
|
esan
ere egin dut.
|
|
|
Askotan aipatu da, eta ez da oraingoz ahaztuko, Espainiako irakaskuntza ofizialak izan duen eta duen egiteko kaltegarria. Ezin uka liteke, baina
|
esan
ere egin behar litzateke, ahazteko erraztasuna denez, irakaskuntzan ziharduten erlijioso ordenak. Frantziatik eta Portugaletik bidali ondoan, Espainiako lurralde zabal batean kokatuak, erakunde ofizialak bezain etsai bederen izan direla gurearentzat, eta neronek ere ez dut halako esperientziaren [aipatu] beharrik33.
|
|
|
Nahiz eta niri Homero ongi eta ugari dakizun erakustaldia behin eta berriro agindu, bistan da iruzur egin didazula, erakustaldira hurbiltzeko ere asko falta zaizularik. Zuk ez duzu
|
esan
ere egin nahi hain sakonki menperatzen dituzun gauza hauek zein ote diren, nahiz eta nik aspaldi honetan behin eta berriz erregutu.
|
|
2003
|
|
|
Txalupa hondoratzeko adina pisu edukiko zutela elkarri esateko zituzten guztiek. Jakin ere bazekiten
|
esan
ere egingo zizkiotela elkarri, goiz edo berant, esan beharreko guztiak. Behin hasiz gero, etengabea izanen zela jarioa.
|
|
2006
|
|
|
Bai, asko entzuten da, eta
|
esan
ere egiten dira. Momentuko berotasunean tentsio pixka bat kentzeko esaten dituzu.
|
|
|
Gogoratu nuen txikitan" protestantea" entzuten nuenean beti garrasika eta kexatzen imajinatzen nituela abade batzuk. Gogoratu bakarrik ez, antza
|
esan
ere egin nuen. Konturatu gabe.
|
|
2007
|
|
|
Bestelako elikatze azturak hartu behar zituenik ez zitzaion
|
esan
ere egin.
|
|
|
Orain, gainera, hiru edo lau hilabete aurretik ematen dute abisua. Zizurkildik, esate baterako, Ama Birjinetan kantatzeko eskaera eman zidaten joan deneko batean eta
|
esan
ere egin nion ez nekiela bizirik izango nintzen edo ez, hasi zen jardunean den bertsolaririk beteranoena.
|
|
2008
|
|
|
Haurrak hitza ulertu bai baina esaten ez badu, markatu ulertzen du zutabeko borobila. Zerrendako hitzen bat ulertu eta
|
esan
ere egiten badu aldiz, marka ezazu ulertu eta esan egiten du. Oharra:
|
|
|
Testuak ez du horretara behartzen, ordea. Berez, ez du
|
esan
ere egiten nola erroldatu behar dituzten kanpalekuetako ijitoak.
|
|
2009
|
|
|
Norekin? Zein dirurekin? … Azkenean,
|
esan
ere egiten dizute: " Nahiago dut barruan egon!" Ez lan, ez familia, ez lagun… Zer egin behar du?
|
|
|
Administrazioak ere badu zeresana ongarri nitrogenatuen auzian, eta
|
esan
ere egiten du.
|
|
|
Zure ustez, argi eta garbi dago zeinek duen krisiaren errua, eta
|
esan
ere egin duzu hori.
|
|
|
Jose Campos bikotekideak hamaika aldiz amestutako unea bizi ahal izan zuen azkenik atzo: . Ateak zabaldu eta Bautista ikustea... ezin da
|
esan
ere egin. Gaur ohartu naiz minutu bat egin dugula elkarrekin oinez, eta atentzioa ematen zidan.
|
|
|
Bestetik, ez duela konponbide politiko demokratikoaren aldera begiratu ere egin nahi". Mozioaren bidez salatu zutenez," Getxoko Udalbatzak guztien giza eskubideak defendatzen dituela esan esaten du, baina presoen eskubideak ere hori dira, eta Euskal Presoak Euskal Herrira ekarri behar direla aldarrikatu izan badu ere, azken urteetan ez du horretaz ezer
|
esan
ere egin, egoera hori gero eta okerragoa izan arren". Gauzak horrela, konponbide demokratikoari begira" ezinbestekotzat" jo zuen AAMk, bide horretan urratsak ematea.
|
|
2010
|
|
|
Baina Oslon elkarrizketa hasierarako finkatuta utzitako gai ordena ukitu ere egin gabe zegoen. ETAk abuztuko agiria atera zuenerako, Jose Antonio Pastor Bizkaiko PSE EEko idazkari nagusiak
|
esan
ere egin zuen, Radio Euskadiko larunbateroko tertulia politikoetako batean, ETArekiko negoziazioak hasi ez baziren ETAk nahi ez zuelako zela. Ekainean eta irailean bilerak egin zituzten bi aldeek, baina bidean sortutako arazoei buruz hitz egiteko izan ziren, elkarri leporatzekoak leporatzeko.
|
|
2012
|
|
|
Jendeak bazekien. Burgosko epaiketa garaian, egun haietan, fabrikako gerenteak
|
esan
ere egin zidan, ETAko propaganda banatzen nuela. " Nik ez!".
|
|
|
Eta hura dena amaitzeko, anaia zaharrena adibide gisa har nezakeela esan zidan, hari ere aholkuak eman zizkiola Herbehereetako guduetara ez joateko, baina ezin izan zituela menderatu hura armadara bultzatzen zuten gazte garaiko nahiak; eta hantxe hil zela. Eta, nire alde otoitz egiteari ez ziola utziko esan bazuen ere,
|
esan
ere egin zidan, erabaki zoro hori hartzen baldin banuen, Jainkoak ez zidala bedeinkaziorik emango, eta handik aurrera denbora izango nuela bere aholkuei ezetza eman izanaz gogoeta egin eta damutzeko, baina, beharbada, onik ateratzen laguntzeko alboan lagunik ez.
|
|
|
Etxera itzultzean, printze bat bezala mixkindu zuten umea. Bere amak gozokiz elikatzen zuen; bere aitak oinutsik ibiltzen uzten zion, eta, filosofatzeari emanez,
|
esan
ere egiten zuen, zeharo biluzik ere ibil zitekeela, piztien umeak bezala. Amaren jiteen kontrakarrean, haurtzaroaz halakoxe ideal ordoskoi bat zeukan buruan, zeinaren arabera saiatzen baitzen bere semea hezten, laztasunean, espartarren erara hazi nahirik, hura hazkai ederrekoa egitearren.
|
|
|
Tabernetan ere, adibidez 10,50 € baldin bada kontua, denek diote hamar berrogeita hamar. Nik noiz edo noiz
|
esan
ere egin izan diot bakarren bati: Zertan gera hamar edo berrogeita hamar?
|
|
2014
|
|
|
Nik ez nuen inoiz nigan pentsatzen, ez nintzen neure buruaz arduratzen. Behin
|
esan
ere egin nuen. Galdetu zidaten:
|
|
|
Zailago ulertzen da aitari domina horrek eman zion poza, J.R.R. Tolkien idazleari, 50 urtekoari. Harro zegoen semeaz,
|
esan
ere egin zuen, harrotasuna, ausardia, ohorea berriro ere, mende erdiko pertsona batek orain, ez da hain erraz ulertzen.
|
|
2015
|
|
|
Poema hura idatzita, eta gure arteko maitasuna bere eztenekin agertuta, bekatu handi bat egin banu bezala. Traizio bat aitortu beharra nuela sentituz edo, nahiz eta, noski, inoiz ez nion poema hura idatzi nuenik
|
esan
ere egin. Ez zuen sekula irakurri.
|
|
|
arima ahuldadeak jota geratzea, eta ez sendo eta indartsu, nekatua eta nahigabetua baizik. Beste honetan, ordea, ezin da
|
esan
ere egin geratzen den aberastasuna: gorputzari ere osasuna ematen dio eta indarberritua geratzen da.
|
|
|
hemen erdarazko egunkaria da inportantea, eta euskarazkoa bigarren egunkari bat da, osagarria, norbere interesetara gehiago hurbildu litekeena edo, baina egunkari serio eta orokorra erdarazkoa da. Eta pentsamendu ofizioso hori
|
esan
ere egiten da urte haietan. Horregatik oso inportantea zen egunkaria enpresa autonomo gisa planteatzea, euskal kulturaren mundutik etortzea, eta interes politikoetatik apartekoa izatea, ze kontu izan orduan interes politiko oso polarizatuak zeudela.
|
|
2016
|
|
|
Esan zidan soineko bakarrarekin atera zela etxetik. Akaso etxekoei ez zien
|
esan
ere egin bazihoanik; baina hori oraintxe bururatu zaidan zerbait da, ez besterik. Ez dut inongo arrazoirik hori hala dela baieztatzeko.
|
|
|
" Bai". Ekinen lanean nintzelarik tortura lekukotzak itzultzen nituen frantsesera, eta banekien torturatu batzuek ez zutela
|
esan
ere egiten. Hortakotz galdetu nion torturatua izan zen.
|
|
|
Okerrago ere izan daiteke, eraso bat sufritu duen norbaiti esango dio beste norbaitek edo, gutxienez, pentsatuko du isilean, zerbait egingo zuela, erasoa sorrarazi duen zerbait, emakume bortxatuari gona motzegia eramatea leporatzen zaion bezala. Norbaitek pentsatuko du eta batzuetan
|
esan
ere egingo du, egin zuen hura egin aurretik neurtu behar zituela arriskuak, bera dela bere burua ataka horretan jarri duena, berak kokatu duela bere burua dianaren erdian, berak sortu duela okasioa, berak altxatu zuela tximistorratza guztien begi bistan.
|
|
2017
|
|
|
Eta ikusiko dugu zein epe jartzen dioten erantzuteko, aldebakartasunari atea ireki aurretik.Oraintxe bertan nekez pentsa liteke itun posible batean. Hain neurriz kanpokoak dira kontuak Espainiako hiriburuan, Madrilgo erkidegoko presidenteak
|
esan
ere egin baitu legez kanpokoa dela biharko konferentzia. Pentsa! Ez digu inolako zantzuk pentsarazten Espainiako Gobernuak erronkari eutsiko dionik.
|
|
|
Greban dihardute elkarrizketaren bidea azken muturreraino ibili eta gero. Hizketan aritu ziren administrazioarekin, eta hura gezurretan aritu izan zaie behin eta birritan,
|
esan
ere egin baitie enpresa pribatu batekiko gatazka dutela haiena. Orain, agerian geratu da haren gezurra; orain, Eusko Jaurlaritzak ezin dio luzaroago izkin egin gatazka horretan duen erantzukizunari.Izan ere, Eusko Jaurlaritzak erabateko erantzukizuna du, kapital partaidetza handia duelako enpresa kontratatzailean.
|
|
|
–Ni hiriz aldatu nintzen, eta tokatu zitzaidan lan bila aritzea. Azkenean jendeari ez nion
|
esan
ere egiten, etsigarria zen, denek esaten zidaten denbora asko nuela, oso zaila izango nuela... Errukiz begiratzen zidaten, ia doluminak emateraino.
|
|
|
|
esan
ere egin behar
|
|
2018
|
|
|
Ezin dugu inorekin fidatu, pentsatu du. Agnetari
|
esan
ere egin dio. Goazen hemendik.
|
|
|
Kazetariak eskatu dio, elkarrizketa egin aurretik, jartzeko argazkirako, hala ematen du, kamera digitalak serieak egitea errazten du: ibil zaitez pixka bat, zatoz nigana, herrira bazentoz bezala pentsatuz barrutik, edo
|
esan
ere egingo zion akaso, herrira iristen ariko bazina bezala. Ez zion hika egingo, seguruenera.
|
|
2019
|
|
|
Egia esateko, sufrimendua besterik ez zidan ematen, baina zenbait poz ere bai tartean. Eta zenbat maite nuen nire barruan, ez dago
|
esan
ere egiterik.
|
|
|
Raimundo Silva berriz agertzen denean, urdinkara eta marrazki eskoziarrekoa den bataren gerrikoa estutuz eta papar hegalak lepoaren inguruan egokituz, Costak eskuetan dauka proben totxoa, hartu du haztatzen ariko bailitzan, are,
|
esan
ere egiten du, ulerkor, Lodia da, izan ere, baina ez ditu gainetik ikusi, galdetu baino ez du egiten, kezkatu samar, Asko zuzendu behar izan al duzu, eta Raimundo Silvak erantzuten du, Ez, eta irribarre egiten du, zorionez inork dio galdetu zergatik egiten duen irribarre hori, Costak ez daki halako hitz txiki batek, hain zuzen, engainatzen duela, ahots kolpe berean ezkutatu eta erakutsi egiten du... Zuzentzaileak uste du Costak orriak begiratuko balitu, eta errakuntzaz konturatuko balitz, oraindik konbentzitzen lukeela, testuinguru nahaspilatuzko bizpahiru esaldi ukazioz beterikoekin, bizpahiru esaldi kontraesankor eta itxurazkorekin, loturazko bizpahiru esaldi zehaztugaberekin, baina Costak alde egin nahi du, ez beste ezer, inprimategi bat dauka zain, pozik dago Produkzioak beste garaipen bat lortu duelako denboraren aurkako borrokan, Gaur gelditzen zaizun bizitzaren lehen eguna da, egia da zorrotz agertu zuela, jakina, ez da ona gauzei azken unean irtenbidea bilatzea, segurtasun epe luzeagoekin lan egin behar dugu, baina zuzentzaileak hain du itxura errukarria Eskoziako sasi artilezko bata hartan bildurik, bizarra egin gabe, ilea barregarri tindatua, aurpegiko arrasto zuriekin aurkakotasun tristea osatzen duela, ezen Costak, sasoian dagoen mutilak, ontasunaz trufatu zen belaunaldikoa izanik ere, bere kexu ezin justuagoak isiltzen dituela, maitasunez ia, zorrotik zuzentzeko beste liburu baten jatorrizkoa ateratzen du, Hau laburra da, berrehun orri baino askoz gehiago ez, eta ez da oso presazkoa.
|
|
|
Kea saltzen ari zaizkigu. Batzar Nagusietan gure lau patronaletako presidente batek
|
esan
ere egin zuen berak ez zuela hemen arazorik ikusten, sektore honetan langileen gehienak emakumeak zirelako eta hala izango zelako beti, edadetuek ez dituztelako ustez zaintzaile gizonezkoak nahi eta guk geuk, emakumeok, oso barneratuta dugulako zaintzalanak gure ardura direla. Hori bota arren, batzarrean zeudenetako inork ez zuen erreakzionatu biharamunera arte.
|
|
|
Berak, nonbait, nahiago bide zuen joan ez nendin horren azkar. Halaxe
|
esan
ere egin nion:
|
|
|
Ospakizun egunetarako, adiskideen arteko eliz ospakizunetarako. Baina, adiskideei zuzenduak badira ere, elizan eta publikoaren aurrean
|
esateko
ere egiten ditu. Horregatik gaiak oso pertsonalak dira gehienetan:
|
|
2020
|
|
|
Hala esan du Azpeitiko Valverde drogeriako Urko Valverdek: " Txandena dagoeneko ez dago
|
esan
ere egin beharrik; jendeak errespetatzen du".
|
|
|
Eta lana gogor eginez gero, hogeita hamar urte bete baino lehen izan zitekeen teniente. Medikuak txalotu egin zuen armadan boluntario sartzeko hartu zuen erabakia, hark ere ikusten zuen han etorkizuna izan zezakeela, eta
|
esan
ere egin zion, gizon adoretsua eta zuzena zara, seme, armadan merezi duzun bizitza izango duzu eta ohorea ere bai.
|
|
|
Belaki handi itogarri baten moduan bizi nuen larritasun hura, hankak hango babesik gabeko espaloi gris hondoratuetan ezarri orduko. Eta aski esan zuen amak, eta
|
esan
ere egin zuen zuhaitzak baizik topatuko ez nituen leku batera joan nahi bagenuen, etxetik atera beharra nuela.
|
|
|
Prosperok gaizki tratatzen du Kaliban, baina badu bere esplikazioa, ondo tratatu zuenean Properoren alaba Miranda bortxatu nahi izan zuelako Kalibanek. Kalibanek ez du hori ukatzen,
|
esan
ere egiten du larrutan egitea eragotzi ez baliote irla kalibantxoz populatuko zukeela. Kalibanek Prospero gorrotatzen du, eta Estepanek hartzen du, irlara heldu den naufragoa, bere jaun eta jabe berritzat.
|
|
2021
|
|
|
Testu batak nahiz besteak berresten dute alderdi hori. Eta Larrinagak irakurle mota berriei buruz
|
esandakoei
ere egin zaie tarte bat puntu horretan; bi testuetan ikus daiteke Bigarren Pizkundeak ekarritako mundu ikuskera berrien betaurrekoak jantzitako irakurleria berri zabal hori bertso saioetara ere sartua zela 1980ko hamarraldi hasieran.
|
|
|
Eta haurrak ez al zuen
|
esan
ere egiten nahi zukeen hura, bat batean betetzen zitzaion. Eta horrela behin esan zion:
|
|
|
Hemen Pedro bakarrik bizi baita galdetu zuen amonak. Anchaj k jaantik chan jPedro – ku ya’alik u na’ Ba Pedro jan behar izan dugu erantzun zion amak.Ma’ ki’ ts’o’okok u ya’alik u k’aaba’ le chan kaaxo’o’, in chiiche’ sáam túup’uk u yok’ol, taakchaj tak u xéek le ki’ janal ts’o’ok u beetiko’ Le súutuko’ p’áat ch’ench’enkilil, mixmáak ku che’ej, chéen táan u yu’ubal u yok’ol óotsil in chiich. U na’e’ náats’ tu yiknale’ ka’aj tu ya’alaj ti’: Ez zuen Pedroren izen osoa
|
esan
ere egin, nire amonatxoa negar batean hasi zen, eta ordurako jandakoa ere bota nahi izan zuen. Une hartan dena geldi eta isilik geratu zen, inork ez zuen barre egiten, nire amona gaixoaren negarra besterik ez zen entzuten.
|
|
|
Feminismoaren joeren barruan sartu barik, deigarri egin zait eskura izan dudan saio batean –emakumeak eta nazionalismo baskoa uztartzen ditu tituluan, eta egilearen izena esango ez dudan arren estimu handitan daukat–, egileak Sabino Arana Goiri ezkondu egin zenik kasik ez duela
|
esan
ere egiten; Nicolasa de Achica Allende" su futura" hari idatzi zizkion lerro bi dakartza. Jar zezakeen nor zen emakumea lerro pare batean behinik behin, zelan ezkondu ziren aipamentxo bat egin, haren biografia laburra hiru lerrotan eman; zertarako baina?
|
|
2023
|
|
|
Beste zer esan dakieke, bada, gurekin desfilatzen urteak daramatzaten emakume gazteei? Eta alkateak badaki, eta
|
esan
ere egin izan du: antola dezakeen alarde bakarra parekidea da.
|
|
|
Berrogei egun horrela pasatu eta gero, bati buruan dabilkio mundua zergatik erotu den hainbeste, zergatik ez den gai esateko nahikoa dela, nahikoa, uzteko behingoz. Ezin ditu hitzok
|
esan
ere egin; badirudi hitzei beldur handiagoa diela ni hemen, zementuzko haurlauza baten azpian, ikusten ari naizen honi baino.
|
|
|
Fabiolek kontatu zion Dolçari, jotzen hasi zelarik, hamar edo hamaika ogerleko kobratzen zituela, hara eta hona ibiltzeak zekarzkion gastuen ordainez gainera, eta geroago, pixkana pixkana, diru gehiago ateratzen zuela musikatik basolanean ari izanik baino. Alai egiten zuen irribarre, bularra hazirik, eta begi bihurriz, eta garbi usaina zerion, kanpora atera aurretik aldiro aldiro garbitu eta lisatu egin izan balute bezala, eta
|
esan
ere egiten zuen," Ez da polita nik esatea, baina buruz dakizkit berrehun kanta baino gehiago! Eta solfeorik gabeko musikarien artean, hoberenetakoa naiz inondik ere".
|
|
|
Eta etsia hartzen zuten bi mutilek, ezkutuko etxe hartan beren garaiko gudu garrantzitsuenak huts egiten ari zirelako. Eta
|
esan
ere egiten zuten etxe higuingarri hartan, gizon bilakatu orde, adingabe iraungo zutela betikoz, hau eta beste eginez, agindu egiten baitzien euren amak, egizue hau, egizue hori, oraindik ere haurretan baleude bezala, eta errieta egiten zien, eta kargu hartu, eta jo ere egin zituen halako batean, bi ttikiekin Ãngelaren inguruan belauniko jarri zirelarik.
|
|
|
Sorginak mila urtez bizi ohi direla gaineratzen zuten, eta zaharrak eta itsusiak, ezkelak, marketsak eta iletsuak direla, gauza batzuk ments eta beste gauza batzuk sobera. Eta
|
esan
ere egiten zuten Dolça ahuntz isats batez horniturik sortu zela eta amak trukes gori batzuez moztu ziola. Hori egia ez zela erantzuten zien Dolçak, jaio zelarik berak ez zuela isatsik, baina ez zioten kasu egiten.
|
|
|
Ez zenidan benetako izena
|
esan
ere egin.
|