|
2000
|
|
|
Beste gauza bat da erabaki hori formalki hartzearena eta publikoki adieraztea. Hori beste kontu bat da, zeren garai batean Txiki Benegasek
|
esan
ohi zuen bezala «si algun dia toman la decision de dejarlo, habra que ver como se viste el muñeco». Kasu honetan, badirudi erabakiaren eszenifikazioa ETAk prozesu politikoaren garapenari lotu diola, eta, beraz, eskema hori aldatzen ez den neurrian, erakunde armatuaren desagerpena inkognita baten munduan mantenduko da.
|
|
|
Baina, zer da opera bestela antzerki abestua baino? Bestalde, beti
|
esan
ohi da errazagoa dela kantari bat aktore bihurtzea, aktore bat kantari bihurtzea baino. Bada, ulertzekoa da Kike de Santiagoren apustua Ramon hautatzeko.
|
|
|
Gure botoa jaso eta segidan alde egiten dute bat, bi, lau urterako beren eserlekuetara, momentuan momentuko erabakiak hartu eta indarrean jartzera, behin baino gehiagotan partidu bati botoa eman dion pertsona hori ezin harrituago uzteko bada ere. Izan ere, hauteskunde kanpainetan politikariek
|
esan
ohi dituzten gauzak maila jakin batean kokatu beharrekoak baitira ia beti: beste partidu politikoen deskalifikazioa, lau ideia orokor bezain sinple eta, hori bai," Guk geurean jarraituko dugu bide onetik baikoaz", beti ere goi maila batean, oso altutik doan mailan, oso urrun ikusten diren helburu batzuen atzetik beti...
|
|
|
The sky is the limit" (Nahi duzuna egin dezakezu. Zerua da muga)
|
esan
ohi dugu ingelesez. Ez dago mugarik euskarak gainditu ez dezakeenik.
|
|
|
Orain ez bezala, oso zaila iruditzen zitzaidan animazioa egitea, gainera ez nuen inor ezagutzen. Baina bizitza izugarria da eta, nik
|
esan
ohi dudan bezala, unibertsoa koherentea da. Beti gustatu izan zaizkit hizkuntzak, eta ikasketak amaitzear nengoela, errusiera ikasteari ekin nion ekialdeko irakasle batekin.
|
|
|
Beti
|
esan
ohi da ume bat protagonista duten filmek ikusleen bihotza samurtzen dutela. Hunkiberak izatean arrakasta erdi lortua dutela, alegia.
|
|
|
Horrela, paraje berdeak izugarriak dira, eta betidanik hortxe egon direla dirudi, milaka urtetan ukitu gabeko lurralde garbiak bailiran, baserriek ere teilatu urdin edo grisa dute, ez dira ikustera ohituta gauden gorri kolorekoak... Zuberotarrak eurak ere nahiko bereziak dira; Iparraldean beste" arraza" batekoak direla
|
esan
ohi dute. Eta gaur egungo baterakotasunaren aurka joateak ere meritu galanta du.
|
|
|
|
Esan
ohi da komunikabideetan azaltzen ez dena ez dela existitzen. Ekonomikoki munta handiena duen Espainiako literatur sariaren irabazle edo finalista azken urteotan komunikabideekin lotutako norbait izatea ez da kasualitatea:
|
|
|
|
Esan
ohi da komunikabideetan azaltzen ez dena ez dela existitzen. Ekonomikoki munta handiena duen Espainiako literatur sariaren irabazle edo finalista azken urteotan komunikabideekin lotutako norbait izatea ez da kasualitatea:
|
|
|
DROGEZ
|
ESAN
OHI DIREN GEZURREN SALAKETA
|
|
|
eta nola Euskera kendu zieten, eta jarduten ez duten, beren Herri, edo Etxeetara bihurtzean, alde guztietara barregarriak ohi dira: eta egiaz
|
esan
ohi da: Gaztelania ez ikasi eta Euske ra bai ahaztu.
|
|
|
Gaur egungo telebistagintzan albistegiek lotarako eta jatorduetarako mugarriaknon dauden markatzen dituztela
|
esan
ohi da. ETBren kasuan, bazkal eta afalorduenbueltan izaten dira berri saio entzutetsuenak.
|
|
|
Fritz ek zuzenean onartu zuen, bere lehen terapeuta izan zen K. Horney reneragina: . Horney rengandik terminologiaz konplikatu gabeko giza konpromisoajaso nuen?. 6 Hala ere, nahiz eta Fritz ek inoiz ez aipatu, Horney ren bidez jasotakoeragina Alfred Adler-ena zela
|
esan
ohi da.
|
|
|
|
Esan
ohi da idazle batengandik, intelektuak batengandik, obra dela garrantzizkoena, obra idatzia, gainerakoak ez duela ardura. Hori, intelektualek berek zabaldutako filosofia da, insolidaritatearen aitzakia unibertsala.
|
|
|
katubihurtzea. Katuak ihes egiteko trebe direla
|
esan
ohi da, eta hala dio Irigoien-en (1997,33) Hautsi da kristala! antzerkiko pertsonaia batek beste bati buruz:
|
|
|
Edo luzaz irauten duten tranpaz beterikoafektibitate menpekotasunak egiten ditugu edo beti menpeko diren leialtasunezkoak.Zail egiten bazait ere, ulertu nahi dut, ezin izan naitekeela neure seme alaben adiskide, neure eskarmentua ez dela haiena, neure ikaskuntzak ez diela balio, ikasi egin beharkodutela, nik egindako oker zuzenak neureak direla eta haiek ere, beren aldetik egingodituztela. Maiz askotan
|
esan
ohi dugu ez genu keela nahi geure seme alabek geuk eginditugun hutsegite berak egitea. Eta horri helduz, leherrenak egiten ditugu bizitzakoadin jakin hori erabidetzen, ohartzeke adin horretan inprobisazioa, aurkikuntza, ausardia, nor izatearen eta identifika tzearen abentura direla nagusi.
|
|
|
Besteak beste.
|
Esan
ohi da hizkuntza komunikatzeko dela eta giza jendearenadela hizkuntz gaitasuna. Dena den, ez da beti izan komunikazioa hizkuntzarenalderdirik nagusiena hizkuntzalarientzat.
|
|
|
–
|
Esan
ohi da, testuinguru eta pentsamolde honetan, haurtzaroan aukera direnak (hizkuntzaren jabekuntza osoan laguntzen duten ekonomiak), nerabezarotikaurrera murriztapen bihurtzen direla. Horregatik da askoz zailago adin batetikaurrera hizkuntza berriak ikastea; eta oso gutxi dira hori erabat lortzen dutenak, batik bat, ahoskeraren atalean.
|
|
|
hitza darabilte hori adierazteko, objektibotasunari eta zuzentasunari traba ipintzen diena. Eta hizkimizkia, hein batez, Europako juduek yiddishez
|
esan
ohi duten bezala, arrazismoaren parekoa da. Norberak ez daki hizkimizkia nora joango den, zertan amaituko den, eta ezin da jada berriz lortu.
|
|
|
(, machacar la noticia gaztelaniaz) da, hau da, entzuleen buruan datuak ongi finkatzea, hedabide honetan denbora faktoreak entzulea behin eta berriz estuasun edo aztoratasun psikologikoan jartzen baitu. Hori gerta ez dadin, irratilariek gogoan eduki behar dute Paul White-k
|
esan
ohi zuena: –Esan entzuleari esango diozuna, eta berriro esan, esan diozuna?.
|
|
|
Prentsa idatzian, ostera, idatziriko kontaketak iraganaldiko eta orainaldi jarraitu eta historikoko elementuak dauzka. Kazetaritzan
|
esan
ohi den bezala: –albisteak egun bakar batean zahartzen dira prentsan, zenbait ordutan telebistan eta minututan irratian?.
|
|
|
Isiluneak gehiegi badira, irrati lanak xarma gal dezake erraz erraz, batez ere isilaldia errakuntza, zalantza edo nahasmenduaren erruz jazotzen denean. Hortaz, informazioaren alorreko irratilari berriemaileei isiluneei itzurtzeko
|
esan
ohi zaie, adierazkorrak ez diren isiluneei hain zuzen ere.
|
|
|
–Irratikoa ematen duen hotsa? da,
|
esan
ohi den lez. Present dagoen audio errealitatetik jasotzen den soinua iragazia da, irratiko aparatuen teknikak berak aldatua edo transformatua.
|
|
|
Soinuaren intentsitatea neurtzeko, soinu horren gogortasun edo ahulezi maila neurtu behar da; intentsitatea audio energiaren jarioaldiaren araberakoa da, hots, molekulen desplazamenduaren anplitudearen araberakoa, zeina aire presioaren bariazioarekin erlazionaturik baitago. Soinu baten tonua adierazteko, grabea (baxua) edo zorrotza (altua) dela
|
esan
ohi dugu; tonua, audio oszilazioen maiztasun edo frekuentziek xedatzen dute: behe frekuentzia izanez gero, soinu baxuak ditugu; aitzitik, goi frekuentziei soinu zorrotzak dagozkie; frekuentzia entzungarrien multzoa 20 Hz eta 20 kHz artean mugatzen da.
|
|
|
Gure ahotsa uhinetatik doala jabetzean, irratia bizitzen ari zarela?
|
esan
ohi da; honek bihotzaren taupadak azkartzea dakar, burmuinera doan odola areagotu egiten da eta tentsioa sortzen da irratiko esatariarengan. Hortaz, oxigeno gehiago erretzen da irratitik mintzatzen garenean.
|
|
|
Hori dela eta, Pondrako arroila lainotzen denean, haranera eguraldi, txarra? sartzear dagoela
|
esan
ohi da. Bestalde, udan Bizkaiko Golkoko ur beroenak euskal kostan egoten dira.
|
|
|
Bata, ilustrazioarekin lotu dena dugu, iraultza frantsesaren ideologian gauzatu zena hain zuzen; bestea, Herder en8. Volkgeist? nozio hartatik sortu dena, erromantikoen artean zabaldu zena alegia (tradizio frantsesa eta tradizio alemaniarra,
|
esan
ohi den bezala). Lehenengoa harturik, nazioa era honetan ulertu litzateke:
|
|
|
Zeruaren amildegian berdeak ikusten zaizkit begiak,
|
esan
ohi zuen William Lang paraxutistak, hegazkinetik jauzi egin aurretik. Errezo moduko bat zen, amuletoa.
|
|
|
Hori
|
esan
ohi da, bai.
|
|
|
Gero, komuneko gelaxka batera sartu, komunontzian eseri, eta hainbatgarrenez berrirakurri dut Dabiden telegrama. barre egingo nuke 6.30ak eta 12ak orduen kontu hori dela eta ez dela (Dabid jostarin jarri, eta, inguruka, arraren dantza erritualak egiten hasten zitzaidanean, 12etan zegoela
|
esan
ohi zidan, erlojuaren orratzak irudikatuz, zakila tente eta alegera zuela alegia; eta noizbait 6.30etan zegoela esanez gero, nik beheraka eta mengel zegoela uler  tzen nuen), baina gaur, gaur ez dit irribarrerik ttikiena ere eragin. Geroenean, komunetik irten, eta taldekideengana hurbiltzean, Ruben harrera gelan giltza itzultzen ikusi dut, eta Dabiden telegramako poemaren giltza galdua agian Dabidek ez, baina Rubenek berak izan dezakeela bururatu zait.
|
|
|
Apezteko gogoa eta euskaltzale izateko gogoa, biak batean piztu zitzaizkion, eta bere obra ere binomio etenezin horri zor zaio, fedea eta euskaltasuna bat ditu ezin banatuzko karrean. Iratzederrek
|
esan
ohi, Etxanizen modura, berak ez duela literatura egiten, bihotzean dituenak erran besterik ez. Baina bihotzekoa usadioak landutako molde nobleetan ematen du, hizkera gozo, irudi gutxiko eta hunkitze ahalmen handiko poemetan, espiritu minbera baten dotoreziaz, kantuan edo isilean esateko.
|
|
|
Bolada berri horri, arrazoi osoaz gainera, Kode Zibilaren kulturarena
|
esan
ohi zaio, batez ere, herri latindarretan. Frantzia, Belgika, Italia, Portugal, Espainia... guztiak dira tradizio horren katebegiak.
|
|
|
Premiazkoa da, hala
|
esan
ohi da behinik behin, ondo konpontzen ez diren senar emazteei laguntza ematea. Gure ohitura eta usadioei egotzi zaie ezkontza makurrak sustatzea.
|
|
|
Bide bertsutik ere,
|
esan
ohi da izate eta aiurriaren bateraezintasunaren alegazioa dela eta, dibortzioaren abantaila guztiak ezabatu egiten direla. Aitzitik, guk diogunaren arabera, dibortzioaren abusuak biderkatu eta astundu egiten dira, izate eta aiurriaren bidezko bateraezintasuna gordetzen bada.
|
|
|
|
Esan
ohi da, dibortzioaren alde, ezkontzan gozorik ezabatzen dela, horren hautsezintasuna adierazten denean; ezkon lotura gehiegi estutzen bada, argaldu egiten dela; etxeko neke eta lorrak lazgarriak direla, begi bistan osterantzekorik ez denean betierekotasuna baino; elkar ulertzen ez duten senar emazteen bizimodua, modu hautsezinean loturik badaude, galdua dela ondorengotzarako; ohitura onak kolokan...
|
|
|
Gure bileretako hasieran iritzi batek harritu gaitu, hain zuzen ere, Kode Zibil baten idazkeran arlo bakoitzeko testu oso zehatz batzuk nahikoak direla, testu osoa egiteko. Bide bertsutik ere,
|
esan
ohi da trebeziarik nabarmenena dela oro laburtzea oro aurreikusi eta gero.
|
|
|
Herriak, hala
|
esan
ohi da, ezin du korapilo horretan askatu zer saihestu behar den edo zer egin behar duen, bere eduki eta eskubideetan ziurtasunik indartsuena izateko.
|
|
|
legeek usadioak jagon behar dituzte, usadio horiek gaitzesteko modukoak ez direnean. Arrazoiz
|
esan
ohi da, maiz sarri, giza izaera unean unean agortu eta sortzen dela, belaunaldi batetik besterako loturarik gabe. Belaunaldiak bata bestearen ondoan doaz, eta elkarrekin dira nahasten, estekatzen eta bateratzen.
|
|
|
Bedeinka dezagun, beraz, izadia, berorrek eman baitizkigu lerrakera jazarrezinak eta gure bihotza jarri lerrakera horien erregela eta balazta.
|
Esan
ohi da klima jakin eta inguruabar zehatzen azpian, poligamia ere onargarriagoa izan daitekeela, beste inguruabar eta klima batzuetan baino. Edonondik begira dakiola ere, herri guztietan suertatzen da hori bateraezina konpromiso baten oinarriekin, konpromiso horretan ematen direlako zer guztiak, gorputz eta arima.
|
|
|
Aurrerantzean ere, libre neuzkan larunbat gehienetan ibiltzen nintzen Parisen batera eta bestera. Lanean gurekin jarduten zuen madrildar batek
|
esan
ohi zuen, Madril ederragoa zela Paris baino. Harekin kontrakarrean aritzea alferrikakoa zenez, adarra jo nion.
|
|
|
Lekukoek
|
esan
ohi duten oro
|
|
2001
|
|
|
|
Esan
ohi da produktu biologikoak garestiagoak direla, zer deritzozu honi buruz?
|
|
|
2.000 litro sagardo inguru hartzen zituen. Aspaldiko upelak dira eta sagardoa edukitzeaz gain, abadia handietan ardo bedeinkatua gordetzeko ere erabiltzen zutela
|
esan
ohi da.
|
|
|
Merkeegia iduritzen zait. Ongi dakizu, gutxik bezala, aurpegira
|
esan
ohi ditudala nere gauzak. Hau da batzuk barkatzen ez didatena.
|
|
|
Maitasuna edonoiz eta edonon topa daitekeela
|
esan
ohi da. Askok paisaia idilikoetan kokatzen dute euren ametsetako erromantzea, baina badira egunerokotasunaz zipriztinduta dauden beste hainbat lekuetan esperantza izaten dutenak ere.
|
|
|
Broma gisa beti
|
esan
ohi dugu gure hurrengo ikuskizunaren erronka alde batetik, dirutza bat egitea dela eta bestetik, berriz, ez dadila halako dirutza egiten ari garenik nabaritu. Baina, orain serio, pittin bat nire buruaren jabe izatea litzateke erronketako bat.
|
|
|
Teknologia berrien munduan ere, dena den, ate bat ixten bada leiho bat irekitzen dela
|
esan
ohi da, eta zailtasunei aurre egiteko eta desagerpena saihesteko irrati txikiek interneten laguntza izan dezakete. Irratiok edonondik beren mezua sarearen bidez zabal dezakete, interneteko" dial birtual" baten bidez. Honek gainera, informazioa mundu osora, oso koste baxuaren truk eta modu errazean hedatzeko aukera eskaintzen du, ordenagailua, audio programa eta soinu txartela besterik ez baitira behar.
|
|
|
|
Esan
ohi da egia dela gerra batean hiltzen den lehena, eta hortaz, jakinaren gainean egon ginateke, ez da deus berririk. Berria edo, edonola ere, berriagoa dena da kontatzen dizkiguten gezurrak alde bakar batekoak izatea; orain gutxi arte, beti zegoen, aldez edo moldez, beste aldeak kontatzen zituen gezurren berri izateko modu bat edo beste.
|
|
|
Horregatik diot aldeak alde eta baieztapenari beroarena kenduta, Sarriren lagun izoztua edo Izagirreren Agirre zaharra literatura unibertsalaren ondare bihurtzen ez badira, kultura europar osoa ateratzen dela hor galtzaile(...). Halakoetan maisuen aipuak lagungarriak izan ohi direnez gero, gogora ekarriko dut nola Koldo Mitxelenak halako zerbait
|
esan
ohi zuen, gutxi gorabehera: kultura egiazko bat, bere buruarentzat sortzen ari denean, mundu osoarentzat ari dela sortzen.
|
|
|
" Didius Juliusek ere ispilu batek ematen dituen etorkizunari buruzko argitasunera jo zuen, uste ohi denez begiak sorgindurik eta gogoa lausoturik dituen haur batek begiratuz gero, izango direnak ikusten ditu. Haur batek Severoren etorrera eta Julianoren partiera ikusi zituela
|
esan
ohi da."
|
|
|
Estresa ez da bat batean agertzen; hiru fase daudela
|
esan
ohi da.
|
|
|
Medikuen esperientziak dioenez, burua hutsik sentitzen duela
|
esan
ohi da, begiak lausoturik eta erortzeko edo konortea galtzeko zorian sentitzen dela, azken hori sekula gertatu ez arren.
|
|
|
Barruko hemorroide horiek kanpora ateratzen direnean errazago odoltzen dira (medikuntzan prolapsatu
|
esan
ohi zaio).
|
|
|
Guk kritikatzen dugun jokabidea da disziplina zientifikoetatik praktika pedagogikoetara doana; hau da, haiek hauetara aplikatzea,
|
esan
ohi den bezala. Azkenhamarkadetan, bi eratan mamitu da jokabide hori:
|
|
|
[...] arteari kontrajartzen diogun errealitatea (bizitza
|
esan
ohi dugu) dagoenekogauza txit estetizatua da: hastapenetik errepresentazio literarioa da16.
|
|
|
Konbentzioetatik arrakastaz irteten dena errepikatu ei da normalean, eta segituan bilakatzen da konbentzio berri baten sustrai.
|
Esan
ohi denez, tradizioekiko hausturaere tradizio bat da. Cervantes Kixotea idazten hasi zen urteetan, zalduntza literaturaidealista eta aristokratikoa oso konbentzional bilakatuta zegoen eta idazle gehienekberen komertzialtasuna ahitu arte ustiatzen ziharduten, formulak, pertsonaiak etaegoerak lotsarik gabe liburu batetik bestera errepikatuz.
|
|
|
delakoan sartuta.
|
Esan
ohi da gizonek ez dutela beren gorputza perfumatu behar; baina gure gizartean kontrakoa frogatzen da. Gero eta gehiago dira gizonezkoentzako perfumeak, eta horra hor egunkariak esaten duena.
|
|
|
Nahitaezkoa da muki kantitate egokia edukitzea, batetik hezetasun gradua lortzeko, eta bestetik partikula usaindunak difusioaren bidez neurona hartzaileetara iritsi ahal izateko. Muki kantitate desegoki batek, gehiegizkoa edo gutxiegizkoa izanik, oztopatu egiten du usaimen ahalmena; sarritan, hotzeria dugunean janariak zaporerik ez daukala
|
esan
ohi da.
|
|
|
Beste kulturen aipamenak egiteagatik, Txinan perfumeak eta gorputz olioak K. a. 300 urte inguruan ezagunak zirela
|
esan
ohi da, eta segur asko data hori baino askoz lehenago ere izan zitezkeen ezagunak. Japoniara K. ondorengo 538 urtean pasatu omen zen batez ere intsentsuaren erreketa.
|
|
|
izenburuak aholkatzen, inpresioak trukatzen... Gero, bakoitza bere etxera, bere maitetxoarekin. Eta ziur nago Miren alai eta maitekorra egongo zela berearekin, ni nirearekin egongo nintzen bezala
|
Esan
ohi da lagunak mantendu behar direla bikotekidea galtzen baduzu ez bakarrik gelditzeko. Ni haratago joango naiz:
|
|
|
Eta, onenean, errua nirea izan zen, begi bistakoa zena onartu nahi ez izateagatik. Izan ere, gure osabak
|
esan
ohi duen gisan, ikusten dutenak dira itsu okerrenak.
|
|
|
Oso zaharkitua zegoen gizajoa izan ere. Bizitzak gaizki tratatua,
|
esan
ohi den bezala. Bistaz ezagutzen nuen.
|
|
|
Billete kontrolaria edo polizia etortzen bazitzaizkion, honelaxe
|
esan
ohi zien: " Jauna, oinetakoak garbituko dizkizut".
|
|
|
Gainera, nabarmenago omen dira suge liluratzaileen azpijokoak. Kobren pozoiak ez ziela kalterik egiten
|
esan
ohi zen lehenago. Usu, ordea, sugeei ahoa josi egiten omen diete edo letaginak kendu.
|
|
|
Eta gainerakoak euskal  prentsa dira euskarari sarrera uzten dioten heinean eta ez gehiagotan. Obras son amores, y no buenas razones,
|
esan
ohi da aski ezaguna dugun beste hiz  kuntza batean, eta ez dabiltza oker, nik uste, hori diotenak.
|
|
|
Erraz ager daiteke zer jakin nahi zuten galdatzaileek, eta zergatik. Mendiz haranzkoa ote nintzen ziren beldur, Burgos Palentzia aldekoa, maqueto bat beraz, bertako mintzaerarik jatorrenean
|
esan
ohi duten moduan. Maizegi gertatzen omen dira hauek, besteren ahoz ari naiz hizketan?
|
|
|
" Pintar como querer"
|
esan
ohi dute erdaraz. Eta badirudi, oroitezaren poderioz, geure arestiko kondaira aldatu beharrean gabiltzala.
|
|
|
Hori, gainera, ez zuen, dakidanez, hark asmatu. Are gehiago, esaldi horren asmatzaileek ez zuten alde onera irauli baizik egin gure antzinako liberalek gaiztoz
|
esan
ohi zutena: " fuerista, carlista".
|
|
|
Oihenartek ez zuen, egia esan, prosazko euskal zatirik, labur baino laburrago ez bada, utzi, baina latinez eta frantsesez eman zituenek ederki darakuste benetan trebea zela hitz lauz edo lainoz, argitasunaren aldetik, batez ere. Neurtitzetan, berriz, hotz agertzen zaigu maizenik, Â antzinakoek
|
esan
ohi zutenez edo nahiago baduzue epel. Ez da beste horrenbeste gertatzen, ordea, Etxeberrirekin.
|
|
|
Ez ote dago biderik, behar gorriaren ihesi, nagi goxoari amore emateko? Alferra beti lantsu,
|
esan
ohi da, eta lantsu bezain burutsu erantsi behar.
|
|
|
Bistan dago ezin etor zitekeela deus onik holako jardunbide batetik. Ez da ispilua izaten errudun holakoetan, gaztelaniaz
|
esan
ohi dutena zertxobait aldatuaz, geure aurpegi zimurra baizik. Ez genuke ahaztu behar era lotsagarrian jokatu dugula maiz euskaldunok aldi joanean, kultura gaietan batik bat eta geure hizkuntzarekiko batez ere.
|
|
|
Txorakeria gorria litzateke noski euskal idazle guztiak orain antzinako Greziako filosofiaz mintzatzen hastea, baina are gorriagoa euskal idazle bati gai horrezaz mintzatzeko eskubidea kentzea, gogoak ematen badio. " Berez behar Billabonakoa",
|
esan
ohi den bezala, eta" nor bere zoroak darabil". Sail horretan eta bestetan, gorengo mailan ala behekoan, badugu zeregin aski euskaraz idatzi nahi dugunok.
|
|
|
Bestela adierazten saiatuko naiz, adarrak(" con perdón de clérigos",
|
esan
ohi zuen Góngorak) aipatu behar baditut ere. Zezena adarduna da, maizenik (Mazzantini elgoibartarraren denboran bederen), baina adarmotz ere izan daiteke.
|
|
|
Habent sua fata libelli,
|
esan
ohi zuten inoiz" Poeta" ren gisan, eta baita beren irakurleek ere, irakurleek, entzuleek edota buruz ikasten  dituztenek, apurka eta zatika behinik behin. Ez zen hala behar eta, ustekabeko mirakuluz XVII. mendeko Lapurdin, Donibane eta Ziburuko kostaldean, bai ere halaber hinterland modura zuen Sara aldeko lur barrenetan, euskal literaturari, kristau eta katoliko, dakigun loraldia eman zion jende ikasi samalda, latinezko bertsoak (esate baterako) hutsik gabe neurtzen zekiena, ehun urtez geroago Larramendik neurtitz zuzenik sortzen ez zuelarik.
|
|
|
borroketan, eta borroka izan da estari nahiz nabari Espainian 1936z gerozko jarduna, zubigile izan genuen beste zenbaitzuekin, ez haatik gehiegirekin. Hara arterainokoak ez baitziren beti izan
|
esan
ohi zuten bezain ustelak, ezta gerokoak ere zenbait sineskorrek eta gehiago lotsagabek aldarrikatu izan duten adina heldu zorituak. Horrek erakusten digu, premiarik bada, ez dela beti, nahi eta nahi ez, kaltegarri eta are galgarri harako zubigintza hura, aski nabarmena behin batean gure etxe inguruan.
|
|
|
Goian bego, hemen
|
esan
ohi zenez eta zenak onartuko zukeenez.
|
|
|
Money is money
|
esan
ohi da beti. Euroak badu lehiakide gaitz eta boteretsua.
|
|
|
Ustekabean harrapatu nau euskara batuari buruzkoiritzi negatiboak. Garai batean hau eta askoz gehiago
|
esan
ohi zen. Baretu, edo hobe, desagertutzat ematen nuen etsaigoa.
|
|
|
historiak justizia egin dio euskarari, eta egun dagokion lekuan dago egon. Gaztelaniaz
|
esan
ohi den bezala, hizkuntzen arteko paperak banatuta daude.
|
|
|
Bigarrenik, posibilismo osoz jokatu. Ametsak etaurra tsak
|
esan
ohi du Erramun Baxokek. Bestalde, gure nahiak, aldizkari ofizialetan agertu arte, balizko eskubideak direla ez dugu begi bistatik galdu behar.
|
|
|
Mezuen edukia horietako bat da. Esate baterako, legitimazioek ondokoak
|
esan
ohi dituzte: biztanleak bertakoak edo inmigranteak diren, jainkoekin ahaidetuta dauden, atzeratutako edo goi mailako kultura baten partaide diren, garapen edo amaiera aldian aurkitzen diren.
|
|
|
Baina gehienetan, gogoari edo gogoaren inguruan dagoen zerbaiti ‘arrazoimen’ eman izan zaio izen. Gizakia animalia arrazoimenduna dela
|
esan
ohi da. Baina arrazoimen horren esanahia gizakiaren baitan, desberdina eta iluna izan da.
|
|
|
Eta dirau gaur ere. Ez nintzateke lasai geratuko nire iritzia eskaini gabe gizakiaz zientzialari batzuek
|
esan
ohi dutenari buruz. Zientziaren eta zehatzago eboluzioaren arazoa labainkorra da, oso aztertua, landua, eztabaidatua.
|
|
|
Legeak betebeharrak agintzen dituela
|
esan
ohi den eran, guk, aldiz, zera diogu: maitari izateak maitasunezko eginkizunak hautarazten dizkigula bakoitzari.
|
|
|
Baina luze gabe, arazoak agertzen hasi ziren. Arazoak eta zoritxarrak ez direla banaka etortzen
|
esan
ohi da, eta egia handia da hori; are, etortzen, emeki emeki eta konturatu gabe etortzen direla esango nuke, punta txikiko izeberg txiki bat bailiran, ezer ez direla ematen dutela, gero konturatzen zaren arte, izebergaren kasuan bezala, agerian dagoena halako hamar, edo hogei, edo ehun dela azpian dagoena. Nire kasuan, izebergaren punta pisu berriko paperak egiten hasi nintzenean ikusi nuen.
|
|
|
Idazleak, gero, bere erantzuna ontzat ematen duten konplizeak bilatzen ditu. Agian horregatik,
|
esan
ohi da asmo onez idatziriko liburu bakoitzak bere irakurleak bilatu nahi dituela. Agian zeu zara horietako bat.
|
|
2002
|
|
|
Udalbiltza nazio mailako erakunde bakarra izaki, Aberri Eguna deitzea berari dagokiola
|
esan
ohi duzue. Zein Udalbiltza ordea?
|
|
|
Nik
|
esan
ohi dut, idazle bat bere lanetik biziko ez baldin bada ere eta euskal literaturan gehienok ez gara lan honetatik bizi lan honetatik biziko balitz bezala lan egin behar duela, seriotasun guztiz. Orduan, nire idazteko modua, nolabait, modu diziplinatu bat da, ordu dezente eskatzen duena.
|
|
|
«Ez pentsa. Nahiko ortodoxoa naizela
|
esan
ohi dut, alderdiaren aparatua esatean ez dut berean interpretazio gaiztorik ikusten. Aparatuak beharrezkoak dira, kontua da alderdien aparatuek zer nolako funtzionamendua duten, normalki ez dute jendeak uste dutena».
|
|
|
Sarritan
|
esan
ohi dugu ondoko herrian kantari hitz egiten dutela. Eta hala da, bai.
|
|
|
Eta azkenean dirua eman egingo zuen. " Euskara maite duenak beretarrak ohoratzen ditu"
|
esan
ohi zuen. Beste behin zera aitortu zidan:
|
|
|
Hala ere, S. García Trujilloren (1995: 41) eta besteren baten iritzia alde batera utzita,
|
esan
ohi da Garoa eleberriak (1912) definitu zuela autorearen heldutasun narratiboa. Eleberri honetan Uribarriko (Oñati) Joanes artzainaren eta bere familiaren historia kontatu zuen Agirrek.
|
|
|
Senitartekoak bi dodaz: bata iztar lehengusua, urrinekoa; txiroa,
|
esan
ohi dan lez. Harek ez jan, ez lan.
|
|
|
Ez, ez estutu
|
esan
ohi eban etxekoak, jabea aurrean dagoanean, ez, deutso honek inori ezer egingo. Ixi, Baltza!!
|
|
|
Kaleko mutikoak horko ta hango abilkeriak, guzur eta abar
|
esan
ohi ebezan, eskuekaz eta gorputzagaz zeinu ta paristak eginaz. Andres, halango kontu garratzak entzun arren, ez zan aho zabalik, konkortuta geratzen.
|
|
|
Aspaldi
|
esan
ohi dabe, ardaorik ez edateko. Ardaoa egiten dabenek, ostera, arbin eta urduri jarri dira, droga ta alkoholaren txutxuaz ardaoa be, askatasun bage lotuko ete dan.
|
|
|
Gure arrantzaleak
|
esan
ohi daben lez: " samea egingo neuke" esanbarri doguna egia dana.
|
|
|
Odoljarioa ugaria edo larria dela
|
esan
ohi da 4tik 10 minutura bitartean irauten duenean eta, poliki bada ere, zauriaren gainean jarritako zapi garbia, zertxobait estutuz, xurgatzen duenean.
|
|
|
Gizakiok, Aranguren irakasleek
|
esan
ohi zuen bezala, ezin gara bizi ongiaz eta gaizkiaz haratago eta gizakion ondorio da garai jakin batean gizartea gidatzen duen moralitate maila.
|
|
|
Artean ez ziren Joko Olinpikoak inoiz ere filmatu. Joseph Goebbels propaganda ministroari alderdia eta espiritu nazia munduaren aurrean goresteko gertaera handi hura aprobetxatzea otu zitzaion. Oso ongi lotu zituen Lenik kirolaren estetika eta gogoeta filosofikoa, gertaera olinpikoaren aintzarako. Behin eta berriz
|
esan
ohi da Lenik asko lagundu ziela nazien arraza garbitasunaren eta alemaniarren botere ikusgarriaren aldeko idealak finkatzen. Baina, haren mezuen anbiguotasun handia aitortuta ere, bidegabekoa da Lenik arioak ez zirenak mespretxatu egiten zituela uste izatea.
|