2000
|
|
D. Izak izenpetzen zuen aipatu azterketa, eta aldizkariaren" nazio arteko unea" sailean zetorren. Ezin
|
esan
idazlea oso baikor agertzen zenik, aitzitik alde onak eta txarrak zuhur neurtzen ahalegindu zela baizik. Haseratik bertatik hauxe irizten zion txiletarren egoerari:
|
2003
|
|
" Duela gutxi, Eslovenian nengoela, galdetzen nien hangoei zelan zen posible halako gerra bat piztu izana hain zibilizatua ematen zuen toki batean. Eurekin hizketan nengoela ikarak hartu ninduen, hemengo egoerarekin lotura asko ikusten nituelako"
|
dio
idazle ondarrutarrak, Madril aldeko hedabideak gerra estrategi batean daudela gehituz, eta gerra estrategian arerioari gizaki izaera kentzen zaiola nabarmenduz. " Pelikula amerikarretan egiten zen moduan indioekin.
|
|
Adiskideek galdetzen ziotenean ea zergatik idazle frantziarraren izena bereganatu zuen puztu egiten zitzaion bularra eta literaturaren tramoiak duen hutsalkeria hain ausarki salatu zuen bere idazle maitearen istorio zenbait kontatzen zituen. Eta benetako Gary hain idazle ugaria izanik, berak nolatan ez zuen obrarik bidean galdetzen ziotenean," beti nago sortzen hasteko zorian" erantzuten zuen eta etxean bukatu gabeko nobela asko zituela
|
esan ondoren
idazle batengan funtsezkoena ez dela obra, kontzientzia literarioa baizik, eta horrelakoak erantzuten zituen, kontzientzia literarioa txorakeriak esatea balitz bezala. Editoreak azalpenak eskatu eta diskrezioa gomendatu zion, baina alferrik izan zen.
|
2006
|
|
maldetan sagarrak (erantsi dezagun orain originaltasunaaspaldi hil zela, edo intertestualitate jokoa dela eta plagio bekatutik libre geratukogara). Hala
|
dio
idazle lasartearrak bilduma honetan jasotako bere artikuluarenamaieran, Brodsky bidelagun duela: «Esaerak sagarra zuhaitzetik gertu erortzendela badio ere, ez da hori beti egia.
|
2007
|
|
Ugarte izan gabe, gure baitako uharte dena. Tira hori ez
|
dio
idazleak, nik diot.
|
2009
|
|
Nola demontre atera du pintoreak horietatik aretoan ikusten ari garen udaberri hau? Imanol Larrinagak
|
dio
idazle bakoitza kolore batzuekin lotzen duela. Makuso da beltza eta morea; Gorrotxategi, urdina eta horia; Otxoteko, arrosa eta berdea.
|
|
Testigantzarik goiztiarrenetariko bat Juan Antonio Zamakola arratiarrak() egiten du 1818an, Historia de las naciones bascas de una y otra parte del Pirineo Septentrional y costas del mar Cantábrico desde sus primeros pobladores hasta nuestros días, con la descripción, carácter, fueros, usos, costumbres y leyes de cada uno de los estados bascos que hoy existen liburuan. Liburu horretan gaualdi batean koplari baten saioan suertatu zela
|
dio
idazleak, eta koplari horrek hain etorri onekoa izan behar zuen, non koplak entzuten pozez gainezka egon omen ziren inguruko guztiak. Beste pasarte batean dio Bizkaiko herria guztiz poesia zalea dela, beste euskal lurraldeetakoen antzera, eta deigarria dela dio, irakurtzen ez idazten jakin barik ere, kantuak bat batean sortzeko hango jendeak duen trebetasuna, jakintsuenak ere harritzeko bestean.
|
|
Hofstadter idazle estatubatuarraren obra ezagunena da. Ia hogei urtez ibili nuen buruan liburu hau, forma eman nahian
|
dio
idazleak hitzaurrean. 1979an argitaratu zuen, eta matematikaren dibulgazioan klasiko bat bilakatu da.
|
|
Liburuak, Uribek eskatu bezala, etxeko ateak zabaltzen dizkio irakurleari eta ustezko txirotasun edota desordenu horren zioez hausnartzen. Hala
|
dio
idazle galdu hori izateko jaioa zatekeen Jean Etxeparez, «Alta, Aldudeko medikuak ere ezin izan zituen osoki saihestu testuinguruak ezarritako mugak eta euskal sistema literarioaren ahuleziak» (55 or.).
|
|
Esaterako, 1982an aldizkari baten aurka jo zuen elkarrizketa bat publika ez zezaten. Elkarrizketa hori faltsua zela
|
zioen
idazleak eta azkenean ez zuen argia ikusi. 1987an berriz, baimendu gabeko biografia baten aurka egin zuen.
|
|
Gaztelaniara itzuli behar zen, eta ondoren, bidea egin. Gaur egun bestela dela
|
dio
idazleak: Euskaratik italierara, ingelesera edo beste batzuetara itzultzen dira liburuak.
|
|
Hizkuntza aldetik, portugesetik eta guaranitik asko du Misionesko gaztelaniak. Mugako jendeek horrela hitz egiten dute, hizkuntza diferenteak nahasiz,
|
zioen
idazleak. Hori zailtasun izan da itzultzailearentzat, Horacio Quirogak berak nahita eta propio eta apropos ez du zipitzik ere laguntzen.
|
2010
|
|
Ostiralean, berriz, haren omenezko ekitaldia eginen da: Artikako kultur etxean, 19: 0etan.Lanak" Joxe Miel bezalakorik ez zegoen iruñeko eta Nafarroako euskara biziaren eta idatziaren azken aztarnen bila aritzeko"
|
diote
idazlearen lagunek haren omenezko blogean. Horren lekuko da bere biografia:
|
|
Por cuenta propioa argitaratu berri du Rafael Chirbesek, literaturaren inguruko artikulu bilduma. Literatura eguneroko zerbait da, hitza ere egunerokoa den heinean,
|
dio
idazleak.
|
2011
|
|
Jimenez gehien harritu duen kontua da Euskal Herriko musikari erdaldunek euskarazko musikaz duten ezagutza. «Mikel Erentxun batek Laboa aipatzea, adibidez»,
|
dio
idazleak. Horrek aurreiritzi asko ezabatzeko balio duela uste du.
|
|
–Gauzak usteldu egiten dituk?
|
zioen
idazleak.
|
|
Eta Platon? Adituek
|
diote
idazle handi bat zela ere Akademiako buruzagia, eta Fedro dialogoa poema bat dela.
|
|
Vocabula sunt notae rerum zioen Zizeronek hitzaren eta errealaren arteko harremana deskribatzean? gauzen iruzkin direla hitzak
|
zioen
idazle zaharrak. Antzera gertatzen zaigu ikus entzunezko irudiekin:
|
2012
|
|
Irudiak oso modernoak dira, baina aldi berean betiko iturritik hartuak. Bi zoro elkartu eta bioi beti gustatu zaigun zerbaiti heldu diogu",
|
dio
idazleak.
|
|
Aldizkari beraren hurrengo ale batean, Beauvaisen beraren gainean susmoa sortzeko ahalegina ageri da. Honela
|
dio
idazleak:
|
|
Pertsonaia argitsu hark bere ikerketa guztiak oso onuragarriro erabiliak zituen, mota orotako administrazio publikoko gaitz eta ustelkeria guztientzako erremedio eraginkorrak aurkitu nahian, bai gobernatzen dutenen bizio eta ahuleziengatik sortutakoentzako, baita obeditu behar dutenen libertinaiaren ondoriozkoentzako ere. Adibidez, gorputz naturalaren eta politikoaren artean antzekotasun unibertsal eta estua dagoela
|
esatean
idazle eta pentsalari guztiak bat datozela kontuan izanik, egon al daiteke ezer logikoagorik, bien osasuna zaindu behar dela eta gaitzak errezeta berberaz sendatu behar direla esatea baino. Gauza jakina da senatu eta batzar handiek sarritan izaten dituztela arazoak kideek umoreak gainezka 75, hantuta edo beste erikortasunen batekin izaten dituztelako, edo buruko gaitz asko, eta bihotzeko gehiago; edo konbultsio bortitzak eta bi eskuetako, eta batez ere eskuineko?
|
|
Lanaren hirugarren kapituluan ikusiko dugun bezala, Sarrionandiak itzulpenari ematen dion trataera eta itzulpenaren inguruan egiten duen gogoeta postmoderno gisa defini daitezke. Miranderi dagokionez, ezin
|
esan
idazle postmoderno baten aurrean aurkitzen garenik, bere garaiko euskal literatura, aurremodernoa, zertxobait modernotzen ahalegindu zen idazle aurrerakoi baten aurrean baizik.
|
|
Liburuen alde onak eta txarrak, dohaiak eta akatsak jotzen ditu begiz eta horien arauera laudorioak edo erdeinuak parrastaka barreiatzen. . Kritikoak egia zor
|
dio
idazleari, esango digu eta Mitxelenak bere egia, zuzen ala oker, zerorrek ikus?
|
|
Artxibo iturriena da alderik deigarrienetakoa, hau da, nola liburuan baieztapen bakoitzari bere iturria eman ohi
|
dion
idazleak. Lehendik ohituta bagauzka ere, azpimarratzea merezi du horrek.
|
|
Badaude, idazle fauna honetan, kontrakoa egiten dutenak ere; alegia, pozik daudenean, zoriontsu samar bizi direnean, orduan ezin dute idatzi ezer. " Une horietan
|
diote
idazle horiekbizitza bizi egin behar da, eta ez etxezuloan sartuta egon gertatzen ari zaizuna kontatzeko."
|
|
Hori jakinda, Victor Morenok esaten duen guztia datuekin eta aipamenekin oinarritzen du. Esate baterako,
|
dioenean
idazle jakin batzuk gezurtiak direla, kontraesanez josiak daudela, hori probatu beharra dago. Baita ere esaten duenean askok eta askok nahiago dutela ospea eta famatuak izan, egiaren aldeko apustua egitea baino.
|
|
Frantsesa menperatzen duen batek egin du itzultzailearena. Lanbidea galdetu eta zer erantzun ez nekiela gelditu naizenean hor hasi zaizkit kideak
|
esateko
idazlea naizela. Hori tema!
|
2013
|
|
Edo, idazteari ekin aurretik milaka liburu irentsi behar dugunaren obsesioa nork ez du inoiz ukan? Ipuin perfektuko pertsonaiak panikoa
|
dio
idazlearen profesioari.
|
|
Liburuen berezko lekua komuna delakoan dago Lanbas, eta apalategia jarri nahi du bere etxekoan. Jon Alonsok, berriz, honako hau
|
dio
Idazleei galdezka liburu kolektiboan (EHU, 2012): «Benetan inporta duena da liburuak dagokien tokian edukitzea:
|
|
–Epaile gisa hormaren kontra jarri eta fusilatzeko agindua ematea gustatuko zitzaidan. Idazle gisa, ez nuen haren baitan sartu eta ulertzea beste biderik eta, koldar samarra izaki, muzin egin nion eskaerari?,
|
zioen
idazleak. Enkargu horretatik ez zen ipuin libururik atera, baina eleberri entzutetsu batzuk jaio ziren.
|
|
– Ba, zoaz agindua betetzera –erantzun dizu–, eta
|
esaiozu
idazleari adarrik ez jotzeko ez zuri ez niri.
|
2014
|
|
Borondatezko lana ezin saihestu, beraz. " Izaera herrikoia ezinbestekoa du Literaturiak",
|
diosku
idazleak," euskal kulturara apurrak besterik ez baitira bideratzen".
|
|
Bere adiskideari parrandaren berri kontatzen zion bitartean egiten ditu saiakera guztiak. «Teknikariak lasai asko esan zidan posta elektronikoaren helbideak, nire dokumentu pertsonalak eta azken urteetan idatzitakoak galdu nituela»,
|
dio
idazleak. Fikzioan euskal literaturan Ramon Saizarbitoriaren Rossettiren obsesioa eleberriak tratatu du galeraren gaia.
|
|
«Marra bat» marrazten du pertsonaiak bere baitan, Kamioren irudiko, eta hortxe dago deman; gezurraren eta egiaren arteko orekariaren soka estuegian. «Hiru istorioetan, irakurlearen barrenak astindu nahi izan ditut»,
|
dio
idazleak. Eta erraiak mugitzeko saio horretan txirikordatu ditu 184 orrialdeak.
|
|
Egia da pixka bat hedatu dela egungo euskara estandarrean, baina oraindik ere markatua da euskalkiaren aldetik: beren testuari ipar ekialdeko mintzairaren kolorea eman nahi
|
dioten
idazleek erabiltzen dute batik bat. Nabarmentzekoa da, orobat, esan nahi baita aldaerak izan duen oihartzun guztiz apala.
|
|
Has gaitezen
|
esanez
idazleak, txatgileak, baduela diskurtsoa, idatzia zeinahozkoa, enuntziatuen segida hutsa ez den ezagutza.
|
|
Gabilondoren arabera, emakumea baita Saizarbitoriareneta haren belaunaldiaren kezka nagusia abertzaletasunarekin batera (2013: 135). Saizarbitoriak behin baino gehiagotan esan izan du ez dituela emakumeak ulertzeneta ulertu nahi dituela, eta azken aldi honetan ulertzen hasi dela dio idazleak.Horrekin lotuta, Gabilondok
|
diosku
idazlearentzat emakumea «bestea» dela, deBeauvoirren adieran (gizonak «nor», subjektu, zentro izateko, bestearen, objektuaren, periferiaren beharra duela), ikusmolde hori izan delako bere belaunaldikoentzakopentsamenduaren parametroa. Hona hemen Saizarbitoriaren Martutenen agertzenden emakumearen ahotsaren errepresentazioari buruz Gabilondok dioena:
|
|
Hori eginda, gustatzen zaizunari berriro heltzeko aukera duzu?
|
dio
idazleak. Behinola taldean izandako tirabirak ere ahaztuta geratu ohi dira, denboraren poderioz.
|
|
" Uste dut salbazioa Bilbon dagoela. Bilbon salbatuko gara, edo ez gara salbatuko"
|
dio
idazle donostiarrak. Anuzitaren esanetan" salbazioaz, gure salbazioaz, ari da Ramon Saizarbitoria txosten honen hasierako aipuan, non eta Bilbon ei dago salbatzeko gakoa.
|
2015
|
|
Inoiz ez da gaztelaniara itzultzen erakundeetan sortutako ezer. Euskararen egoera, maila politikoan, estatutuaren porrota da",
|
dio
idazle pasaitarrak.
|
|
Hala ere, jarraitu zuen
|
esaten
idazleak?, nire iritzia galdetuz gero, nik esango nuke berak nahi zuelako hasi zela drogak hartzen. Inguruak eragina izan dezakeen arren, denok gara libre geure erabakiak hartzeko.
|
|
Miresten ditut idaztea berridaztea dela
|
dioten
idazleak; miresten ditut ehun orritik hamabi eta hiru laurden salbatzen dituzten idazleak; miresten ditut eleberri bat idazteko ideia buruan hamar urtean bueltaka izaten duten idazleak; miresten ditut, oro har, idazleak. Baina ni ez naiz horietako bat.
|
|
Eta zer axola zion? Zer axola
|
dio
idazleari, lanean ari den bitartean, munduak. Zer axola astroak beren lekuetan ipini diren, alineatuak edo anabasa perfektuan, idazlumak beste mundu bat eraikitzen badu, mundu orotatik kanpo?
|
|
Dena den, abian da bidaia, haste istorioa. Sarreratik
|
dio
idazleak narrazioaren filosofia. Egiazko Istorioa nobela idazlearen beraren «gezur pintarratuek» forjatua da, lehen pertsonan mintzo delarik gainera Luziano.
|
|
Literatur kritika feministaren aitzindarietako bat izango zen artikuluan Joanna Russek
|
dio
idazleak, izan emakumezko zein gizonezko, ez duela nahi duena idazten ahal, bere irudimena itxura batean irudi lezakeena baino hesituago dago eta. Hala, patriarkatuaren markoetan sortua denez, kultura maskulinoa da, eta bai gizonezkoen eta bai emakumezkoen kulturaren inguruko ikuspegia eta ulerkera ere halakoa da:
|
|
Susmagarria da ordea irakurle horietako zenbaiten manikeismoa, honela adierazten dena: aukeratu behar duzu,
|
diotso
idazleari, bizitza ala ni, edo odola eta bizia testuari ematen diozu, edo bestela ni galdu egingo nauzu.
|
|
Saizarbitoriak
|
dio
idazleak beti esan behar duela egia. Baina egia horietako bat da gizaki errealoi beti eta nonahi egia esateak heriotza ekar diezagukeela ondorioz:
|
|
Halakoxea zen Freud bera ere, horregatik ulertu zuen hain sakonki arratoien gizona. Saizarbitoriak
|
dio
idazle askok neurosiak eragin oinazetik ihesi idazten duela. Beti horrela balitz, primeran.
|
2016
|
|
Luther Kingen diskurtsotik ere sartu ditu hainbat esaldi: «Ez daukagu atzera egiterik», eta «ez gara aurrera bakarturik joango, elkarrekin baizik».Erronka handietako bat «pertsonalismoaren problema» zela
|
dio
idazleak, eta, horregatik, bi polo uztartzeko lana egin behar izan dutela: «Pertsonalitatea, aurpegi batzuk ematea, eta gero egoera hain zabaldua izatea».
|
|
Baldin Sternek nahigabetzen bagaitu, beste arrazoi batengatik da. Eta puntu honetan, kulpa, neurri batean bederen, irakurlegoarena da, harri eta zur geratu zen irakurlego horrena, zeinak, Tristram Shandy argitara eman eta gero, protesta bizia egin baitzuen,
|
esanez
idazlea ziniko hutsa zela eta abitua kentzea merezi zuela. Sternek, zoritxarrez, uste izan zuen behar zuela erantzuna eman.
|
|
–Beharbada arrazoi duzu, gero eta zailagoa izango zait neska gazte batekin oheratzea?
|
dio
idazleak, egia hori kolpetik atzeman izan balu bezala, eta pentsakor irudikatu dut txostenean esaldi hori irakurri dudanean.
|
|
Protagonistak guztiz matxinatu zaizkit. Ze kabroiak diren, ze errespetu gutxi
|
dioten
idazle babesgabe honi. Ez nuen halakorik merezi.
|
|
2 Berdin
|
dio
idazle hori non dagoen kokatuta Letren Errepublikaren geografian, hots, bere herriko, bailarako, eskualdeko, herrialdeko, autonomi erkidegoko, nazioko, estatuko edo mundu mailako piramide literarioaren erpinean, ezaba bitez egokiak ez diren termino guztiak?, ala bere herriko, bailarako, eskualdeko, herrialdeko, autonomi erkidegoko, nazioko, estatuko, mundu mailako edo unibertsoko literatur sotoar... euskal idazleak beti aurkituko du erretxinduta egoteko motiboren bat edo beste.
|
|
Beste sail bat falta zen, eta falta da gaur egun oraindik, irakaskuntzarena. Instituzioak
|
baitio
idazleari ezagutza eskaintzen, obrak hautatzen dira belaunaldi berriekin lantzeko, huts izugarria izan da arlo horretan, nahiz eta Jean Etxeparek gerla aitzin eta Euskalzaleen Biltzarrarekin kezka hori agertu eta landu.
|
|
Izan ere, zer ez du kapitalismoak digeritzen? Julio Cortazarrek Managuako parkeetan bere poesiak, ipuinak eta testuak jendetza handiaren aurrean irakurtzen zituen garaiak ez izanagatik, badira jatorrizko tradizio ideologikoari ere eutsi nahi
|
dioten
idazleak, beren zailtasun eta kontraesan guztiekin.
|
|
Lourdesko erromes gunera andari lanetan laguntzera udaro joaten zen agure haren, “mundura besteei laguntzeko jaiotzen gara”
|
zioen
idazle haren hiletara ez zen ia inor agertu, ematen zuen ez ziola inori axola gizon berezi hark. Nolanahi ere, eliza kanpoan, zertxobait urrundurik, Agirre lehendakariaren hiletan Manu Sota bezala, Karmele Urresti eta Ikerne Letamendi zeuden, adiskideari eta aitabitxiari gorazarre egiten.
|
2017
|
|
Zuzarekin bat egin zuen Garciak, eta sortzaileei behar duten balioa ematea da, haren aburuz, falta dena: " Errespetua zor
|
diogu
idazleari". Sektorearen barruan" harreman hurbilak" izatea oso garrantzitsua dela esan zuen:
|
|
Gabeziari, inperfekzioari dion beldur berbera suma daiteke, azkenik, Juan Martinek bere idazkien aurrean hartu ohi duen jarrera obsesiboan. ...aion nobela eskuizkribuaz, halaber, Juan Martinek testua galtzeko desioa izan zuela aitortzen du, oharkabeko desioa izan arren, zergatik eta argitaratzetik babesteagatik," irakurlearen sen kritikoaren eskutan" ez uzteagatik, alegia.154 Arrakastarik batere gabeko idazlea izan arren, Juan Martinek ezin dio ihes egin bere buruaz irudi idealizatu bat atxikitzeko beharrari, beldur ikaragarria
|
baitio
idazle zein pertsona modura arrunt, gabetu, inperfektu gertatzeari. Eugeniaren mirespen neurrigabeak elikaturiko irudi idealizatu horrek sinetsarazi zion harekin behin baliaturiko testu berez arruntak efektu liluragarri berbera sorraraziko zuela Victoriarengan ere.
|
|
Hari omenaldia egitea dela
|
dio
idazle onak
|
|
Zer
|
dio
idazle onak. Zer dio?
|
2018
|
|
Gure hizkera literarioa aberasteko eta sendotzeko modu bakarra hori da: hizkera diferenteak erabili ahal izatea»,
|
dio
idazle nafarrak.Euskararen kasuan, zailagoa gerta liteke horrelako hizkera bat birsortzea, ez baitago ezarritako eredu bat. «Beharbada, herri normaldua bagina, bestelako bide bati segituko zion estandarraren eraikuntzak, eta bestelakoa litzateke emaitza», dio Urmenetak.
|
|
Too much dela pentsatzen duen lagunak eutsi egin dio apostuari. Horrela txiri txiri ipuin batean etorkizuneko hizkuntza euskanglish izango dela
|
zioen
idazlea orakulu bihurtuko dugu. Honek onik izango du:
|
|
Gure hizkera literarioa aberasteko eta sendotzeko modu bakarra hori da: hizkera diferenteak erabili ahal izatea",
|
dio
idazle nafarrak.Euskararen kasuan, zailagoa gerta liteke horrelako hizkera bat birsortzea, ez baitago ezarritako eredu bat. " Beharbada, herri normaldua bagina, bestelako bide bati segituko zion estandarraren eraikuntzak, eta bestelakoa litzateke emaitza", dio Urmenetak.
|
|
– Eta ez
|
esan
idazleen froga metafisiko horietako bat zela, existentziari buruzko erantzuna topatzeko mundutik ihes egin behar dela esanez.
|
2019
|
|
Zure neba gogoratu duzu handik urte askotara, amak gordetzen zituen egunkariko elkarrizketa horietako batean
|
esaten
idazle batek behintzat bi ahots konbinatu behar dituela idazketan, helduaren eta umearen ahotsak. Umearen ahotsa beharrezkoa da lehenengo zirriborroetan bereziki, han aurkitzen baita esentzia, han baitago kreatibitatea, askatasuna, jolasteko gogoa.
|
|
Ingelesera egindako itzulpena, Baby, haurdun nengoela irakurri nuen. Liburu horren ildotik egin zioten elkarrizketa batean honakoa
|
zioen
idazleak: –Liburua idazten ari nintzela ohartu nintzen gizonezko askok ez dutela amatasuna seriotasunez hartzen?
|
|
Baina itzulpenarena da biderik ibiliena. Cortazarrek
|
zioen
idazle izatera" sartu" aurretik itzultzailea izan zela, batek ekarri zuela bestea. Ugari dira bide bera egin duten idazleak.
|
|
Oraingoa ‘Camilla’ izenekoa, Berria n argitaratua, 2018ko maiatzaren 20an. Horrela
|
zioen
idazleak:
|
2020
|
|
Ikerketa lan berezia eraman du Aurkenerenak gunearen historia barnatzeko. " Gehienbat, aztertu ditugu Pausuri buruz ari diren liburuak",
|
dio
idazleak. " Ez dira gehiegi:
|
|
Ez didazu
|
esango
idazlea izan nahi duzula... Elenak beste samurtasun kolpe bat sentitu zuen bere baitan.
|
|
Uhartea 1843an bisitatu zuenean, bertan faisairik ez ikusteaz arranguratu zen Victor Hugo. Hara zer
|
dioskun
idazleak: " Gehienez ere, behi bat eta hiru ahate, bisitarientzat faisaiarena egiteko alokatutako konpartsak".
|
|
Norbera den guztiarekin bat egitean bilakatzen da bizitza bakana, ezer ez ukatuta zauden lekuan bizitzen hastean. Eta naizela
|
diodan
idazle euskaldun honek berretsi egin du egun batzuk lehenago Laboaren kontzertuan egindako hautua: euskara hutsez sortu, eta, aurrerantzean, nireak izango dira soilik hautu horren mugak, ez hizkuntzarenak.
|
|
Ez zaitezte horrela jarri, maiteak! Roland Barthesek berak
|
zioen-eta
idazle bat bere amaren gorputzarekin jolasten duen hori dela zirika Sylvia Plath.
|
|
Zure amak
|
dio
idazlea zarela.
|
2021
|
|
Auñemendi tantaiak igaro daiguzan biok" (Agirre 1898: 1986, 25 or.),
|
dio
idazleak hasi bezain azkar. Oraingo ez orduko mugaz bestaldera4 garamatza, beraz, eleberriak, bestalde hurbilera, eta hara goazenok Hegoaldeko irakurleak baino ezin gara izan haren ustez, espainiar irakurle euskaldunak hain zuzen, beheraxeago iradoki legez, irakurle garenon anaia frantziarren eskualde euskalduna izango baitu eleberriak agertoki:
|
|
Soluzioak ematen baino, editoreak hobeak izaten dira arazoak ikusten. Salbuespenak salbuespen, editoreak izatea tokatzen bazaizue, ez
|
esan
idazle bati ze liburu egin behar duen. Erakutsi ze liburu egin duen.
|
|
Ez dut
|
esaten
idazleak ezin duenik musker horri buruz ondo idatzi.
|
|
Eta... nola? Nortzuk dira irakurleak eta nork esan
|
dio
idazleari hau edo beste hau espero dutela. Idazleak ezin du edozer idatzi.
|
2022
|
|
" Irakurtzen dut aste guziz gure astekari agurgarrian Jainkoa, bizia Jendea kronika"
|
dio
idazle ezagun batek. Segitzen du:
|
|
Santosek gero egin zuen, eta Bri behintzat ofizialistagoa iruditu zitzaion; hala zuen, jakina. Biek aipatu zuten Garcia Marquez, biek aipatu zituzten Aureliano Babiloniaren buruari bueltaka ibili ohi ziren tximeleta horiak, eta Kolonbiari opa
|
zioten
idazleak, Nobel Saria jasotzerakoan egindako hitzaldian, ehun urteko bakardadera kondenatutako leinuei opa zien ametsa: izan dezala bigarren aukera bat mundu honetan.
|
|
Baina nahita bilatutakoa da absentzia hori, esaterako, Amek ez dute nobelan; azaldu duenez, ama bihurtu ostean sexuari uko egin samarra dagoen pertsonaia bat deskribatu nahi izan baitzuen kasu horretan. Eta Atertu arte itxaron nobelan egon badaude pasarte batzuk, baina halako «gutxi» idatzi dituela
|
dio
idazleak. Ez berak, eta, orokorrean, ezta idazle gehientsuenek ere, dioenez.
|
|
Biharko errezitalekoa lan «libreagoa» izango dela
|
dio
idazleak. «Poesia asko hurreratzen da arte figuratiboetara.
|
|
Betirako egia edo lezio bat botatzen ari zarela dirudi. Marguerite Yourcenarrek
|
zioen
idazlearen paradoxa delakoa existitzen zela, eta artista guztientzat balio zuela. Paradoxa horren arabera, zioen, bi gauza egiazkoak ziren eta, aldi berean, kontraesan bat:
|
|
Goian maistra dago zutik eta behean bi ilaratan jarrita ikasleak. Lehen ilaran eserita agertzen diren ikasleak hanka hutsik daude eta Seekirchengo umeak eta ingurukoak martxotik urrira bitartean oinetakorik gabe ibiltzen zirela
|
dio
idazleak. Igandeetan janzten zituzten zapatak, eta hain handiak erosten omen zizkieten, non ibiltzeko ere komeriak zituzten, zapata pare berarekin urteak egin behar izaten zituztelako.
|
|
–Ez didazu
|
esango
idazlea izan nahi duzula... –Elenak beste samurtasun kolpe bat sentitu zuen bere baitan.
|
|
Helburua bizi izandako esperientziak batu eta" lanean jartzea" litzateke, bildutako beste guztiekin lotzeko eta ikuspuntua, baita iritzia ere, zabaltzeko. Hala
|
diote
idazle ikasleek: batetik, badela norbere senidearen oroimenaren entzuketa bat, horren idazketa eta azaleratze garbia, ahotsaren berotasunaren gartxoa hoztu gabe ahal dela.
|
2023
|
|
Baieztapen hori ulertzeko, testuingurua azaldu behar da. «Bake prozesuaren hastapena Txillarre izan zen, eta, hor, Jesus Egiguren zegoen Alderdi Sozialistako ordezkari gisa»,
|
dio
idazleak. Genevan eta Oslon, ETAko ordezkariekin, hura ibili zen bakarrik; hori gertatu bitartean, baina, Ares PSE EEeko antolakuntza idazkaria zen, «Ramon Jauregi eta Nicolas Redondo Terrerosen garaietatik ere hura baitzegoen alderdiaren tripetan», gogoratu du.
|
|
Kontakizuna Getxon dago kokatuta, eta euskaraz zergatik egiten dugun hausnartzeko tresna izatea gura du, ume zein helduentzat. " Ipuina bera pizgarri bat da, aitzakia bat hausnarketarako",
|
dio
idazleak. Atzoko aurkezpenean egon ginen beragaz, baita irudiez arduratu diren Eider Nerekan eta Laurita Siles ilustratzaileakaz ere.
|
|
Eta ez halabeharrez, urte asko lehenago, Kakuzo Okakurak, tearen errituala deskribatzean, bere maiteari oparitzeko asmoz lore bat biltzen ari zen gizon baten plazerari erreparatuz identifikatu zuen noiz aupatu zen giza espeziea animalien gainetik: " Alferrikakoaren balio sotila hautematean
|
dio
idazle japoniarrak Tearen liburuan, [gizakia] artearen erresuman sartzen da". Aldi berean, luxu bikoitza dago:
|