|
2001
|
|
|
Horrela egiteak ere lagunduko dio ikasleari saio horien helburua zein denargitzen, eta aurrean duena irakasle partikularra ez dela hobeto ulertzen. Dena dela, ikaslearen maila dela eta, xede hizkuntza ere erabil daiteke, beti ere ikaslea lasaisentitzen bada, eta esan nahi duena esan nahi duen bezala
|
esateko
gaitasuna badu.
|
|
|
Baina nola liteke hori? Olerkari guztiek gai berei buruz hitz egiten dutenez —nahiz eta Homero baino okerrago guztiek—, Sokratesek
|
dio
gaitasun mugaketa horrek ez duela zentzu handiegirik. Adibide gisa matematika eta medikuntzaren arteak aukeratzen ditu Sokratesek.
|
|
2003
|
|
|
Hortik dator norberak konpartitzen ez duen iritzi bat botatzen duen bertsoa gustatu ahal dela eta txalotu. Bertsoen indarra eta gauzak
|
esateko
gaitasuna be badagoelako hor.
|
|
2006
|
|
|
Horrela, Van Tassel Baska-k (1989) burutu zuen ikerketa batean, ikusi zengaitasun test batean maila sozioekonomiko baxuenetako ikasleek maila altuagokoikasleek baino emaitza okerragoak zituztela. Hala ere, autore horrek eta Goertzeleta Goertzel en (1962) ikerketek
|
diote
gaitasun handiko haur batzuek, familia txiroeta ezegonkorretatik etorri arren, azaleratu eta aurrera egin dutela. Azken puntuhoni dagokionez, ikusi izan da maila ekonomiko baxua duten baina beren semealaben garapena (batik bat gaitasun handiak zituztenena) bultzatzen arrakastaduten familia batzuk badirela, familia malguak deituak, maila sozioekonomikobaxu horretara egokitzeko gaitasuna baitute.
|
|
2007
|
|
|
Euskaldun euskaltzale askoren kasuan, bestalde, euskararen aldeko motibazioa sakona eta ongi errotua den arren, ez da nahikoa izaten hizkuntza hori erabileraren eremura eramateko. Arrazoia, batzuetan, arestian
|
esandako
gaitasun mugatua izan daiteke. Beste batzuetan, nagusiki erdalduna den gizarte batean, euskaraz egiteko dauden zailtasun edota muga objektibo mikro edo makrosozialak izango dira erabilera oztopatuko dutenak.
|
|
2009
|
|
|
J: Otamendirengan hitz gutxitan asko
|
esateko
gaitasuna aurkitu genuen. Berak idatzi zuen gaur ez zaitut ikusi, ez didazu deitu eta orduak zurekin bezala eman ditut...
|
|
|
Hori dela eta, notario ahalorde horrek ez
|
dio
gaitasunik ematen senitarteko horri testamentua egin dezan.
|
|
2010
|
|
|
Senar emazteak oporretan, aita alaben hoteletik bueltan, lauron biografiak zangalatrabatuko dira galerna iritsi bitartean. Interesgarria egin zait oso narrazioa, esan gabe
|
esateko
gaitasun hori, pertsonaien barrenak mahai gainean jartzekoa, autopsiagile mutu batek egingo lukeen bezala. Eta narrazioa estilo aldetik ez da beti fina, bai gorabeheratsua, irakurketa ez doa beti, Lourdesen hitzak erabiltzeagatik, leun, argi eta sendo, baina aipatzen genituen erronkak, irakurleari egindakoak.
|
|
|
Egurrezko eserlekutik whiski botila hartu zuen Oliveirak, zerbait
|
esateko
gaitasuna berreskuratuko zuen esperantzaz.
|
|
2011
|
|
|
Euskarazko izen hauetan, euskarazko toponimian edo euskal pertsona izenetan gertatzen den bezala, euskarari maiz galarazten zaio
|
esateko
gaitasuna, iradokitzera mugatzen da. Esanahiari sor eta lor, hitzen muin esanguratsuari uko eginez, kodea bera sinbolo bihurtzen da.
|
|
|
• Akademiek modu dogmatikoan orain arte
|
esandako
gaitasunez gainera badira beste batzuk ere gure organismoan (mirari egileak, trebezia harrigarriko sendagileak, ulertezintzat jotzen dugun horren atzean dagoen oro...). Horrelakoetan, organismo fisikoa bide bat baino ez da, eta organismo hori erabiltzen dugu hiru dimentsioko mundu honetan beste zerbait erreal bihurtzeko.
|
|
2012
|
|
|
Goxo galdetzen zidan, hainbeste gustatzen zitzaizkidan hortz zanpatuekin, paletak, Jon Sarasuarenen tankerakoak; baina «zergatik?» bat beti da gogorra, gehiago itauna andereñoarengandik baldin badator, amaren apendizea, bigarren mailako jainkosa kohorteko partaidea, segurtasun eremua zabaltzen zidaten haietakoa; hala ere, egin nuena zergatik egin nuen ez banekien ere, ulertzen nuen egindakoak sortzen zuen harridura, gezurretan ibili nintzelako; ni, begi borobilez begiratzen zuen inozentzia zakua. Haatik, nik banekien lehendik ere gezurrak
|
esateko
gaitasuna banuela.
|
|
|
Hezkuntza sistemaren diskurtso dominatzaileak
|
dio
gaitasun indibidualen arazoa dela. Ikerketa honetan, ordea, beste ondorio batzuetara iritsi gara.
|
|
2014
|
|
|
35). Emozioak antsietaterik gabe adieraztea da Wolperen arabera (1958) eta sozialkionartuta dagoen jokaera da hori. Honi, ezetz
|
esateko
gaitasuna, mesedeak eskatu etaeskaerak egitekoa, sentimendu positibo eta negatiboak adieraztekoa, eta elkarrizketaarruntak hasteko, jarraitzeko eta amaitzeko trebetasunak gehitu zizkion Lazarus ek (1973). Laburtzeko «nik horrela ikusten dut» proposatzen du Floresek (2002:
|
|
|
Finkatze oroimena ukitua du. Zenbakiak txikienetik handienera eta alderantziz
|
esateko
gaitasuna galtzen du. Pentsamendu abstrakturako, kalkulu mentalerako, kontzentratzeko gaitasuna galdua du.
|
|
|
" Hondartzan? Ez naiz ba gogoratzen!", halako esaldi bat erabili zuen, gezurrak
|
esateko
gaitasun gero eta burutsuagoari esker. Besteekiko menpekotasuna eta, oro har, besteekin egoteko nahia kanpotik ongi ikusten zela uste zuen, eta horrek axolagabe agertzera bultzatzen zuen ezinbestean.
|
|
|
Gillesek
|
dio
gaitasuna dudala.
|
|
2015
|
|
|
Irudimenak norberari eman ohi
|
dion
gaitasun harrigarria baliatuz, oroitzapen haiek entzuterik izango zuen, gainera.
|
|
|
Anomalietan funtsezkoa eta ezinbestekoa da agentzia, hots, eragintza sarean jendeak bere burua subjektu ikus dezala, eta ez eskaintzen zaion izate bikario baten kontsumitzaile. Lotura eta atxikimendu psikologikoak ematen dio sareari gu
|
esateko
gaitasuna. Eta horrela zertzen dira bai aktore kolektiboa, bai ahots kolektibo propioa.
|
|
|
Pertsona analitikoa izan, sakona bezain zuhurra, baina baita ausarta ere. Pentsatzen duena
|
esateko
gaitasuna izan behar du, baita aurka egiteko ere. Etorkizunerako ikuspuntua eta estrategia izan, presioen eta interesen aurrean erresistente".
|
|
2016
|
|
|
Probokatzailea. Denbora gutxian gauza bat eta kontrakoa
|
esateko
gaitasuna, elkarrizketatzailearen eta testuinguruaren arabera, ez da bere abilidadea soilik?. Aberaskumea lehen, oso aberatsa orain.
|
|
|
Baina, oro har, ez da inora ere heltzen(?), edo zehaztasun ohitura baldarrak hartzen ditu, edo pertsona edadetu edo ondo informatuen tratuaren zale bihurtzen da. Bi gauza horiek hilgarriak dira haren irudimenarentzat, izan ere, edonoren irudimenarentzat izango lirateke hilgarri?, eta laster egia
|
esateko
gaitasun morboso eta gaixobera garatzen du, beraren aurrean egiten den baieztapen oro egiaztatzeari ekiten dio, ez dio muzin egiten bera baino gazteagoak diren pertsonen esanak gezurtatzeari, eta askotan amaitzen du idazten bizitzarekin horrenbeste adosten diren nobelak ezen ezinezkoa baita haien egiantzekotasuna onartzea (Gezurraren gainbehera, 1889).
|
|
2017
|
|
|
Potestateak agindu eta gobernatzen du, autoritateak informatu eta aholkatu; irakasle apaiz terapeutak agintzen du, irakasle artistak aholkatu. Horrenbestez, irakasle bat autoritatea izan dadin, batetik, arloren batean gutxienez doctoa izan behar du eta, bestetik, publiko batek aitortu behar
|
dio
gaitasun hori. Definizioa, ordea, ez da zehatza, ez baitu bermatzen autoritate horrek behar bezala heztea.
|
|
2019
|
|
|
694 Erlijioek askatasunaren subiranotasuna eman digun jainko bat nahi dute, gezurra
|
esateko
gaitasuna eman digun bat ezin luketelako onartu, edo saldu.
|
|
|
Amerikarra zen. Jeneralizatuz, amerikarren hezkuntzan komunikazioari eta hitz egiterakoan igortzen den hori konfiantzaz
|
esateko
gaitasunari garrantzia ematen zaio. Gurean ez zen hori izan.
|
|
|
Gauza asko itzuli zaizkit burura, barrenetara. Baina Ixiarrek badu gauzak zapla
|
esateko
gaitasun hori, eta eraman dudan koadernoan hitz bat idatzi dut ezeren gainetik azpimarratuta: DUINTASUNA.
|
|
2020
|
|
|
Gertatzen dena da, hain justu, gizaki egiten gaituena dela gezurra
|
esateko
gaitasuna... (urte batzuk pasatu ondoren, gai hori saiatu nintzen jorratzen Fake news ak ez dira atzo goizekoak izeneko liburutxoan) Israel eta Palestinaren arteko gatazkaz ari denean ustezko" simetria" aipatzen du momentu batean nire liburuan agertzen den irakasleak.
|
|
|
Ezin da kobratu gabe bizi, jakina, eta indartsu egiten zaituena da dirua galdu arren ez duzula dena galtzen eta eutsi egin diezaiokezula. Zu hilaren amaierara erresistentzia kutxari esker irits zaitezkeenean, enpresariari eta politikariei aurpegira begiratu eta eutsi egingo diozula
|
esateko
gaitasuna daukazu. Elementu hori funtsezkoa izan da.
|
|
|
Manikien presentzia, une oro zelatan, eszena bakoitzaren irakurketa posibleak biderkatuz. Eta aktoreen interpretazioak, gutxirekin asko
|
esateko
gaitasuna. Nik ere horrelakoa izan nahiko nuke.
|
|
2021
|
|
|
baina hitzik
|
esateko
gaitasun ezak
|
|
|
Inguruaren baldintzatzaile askok zailtzen dute gurasoek aukera osasungarriak egitea. Erantzukizuna beren gain hartzeko eskatu zaie, baina baldintza horiek gainditzeko eta ezetz
|
esateko
gaitasuna duten ere eztabaidatu da. Hausnarketa hori ‘Gurasoen askatasuna haurrentzako elikagai osasungaitzen publizitateari aurre egiteko hesi gisa’ artikuluan aurkitzen dugu.
|
|
|
Pentsamenduaren historian gizakia definitzeko hainbat saiakera izan dira: Aristotelesen hitzetan, animalia arrazionala (hiztuna) edo politikoa; Agustin Hiponakoarentzat, Jainkoaren seme alaba; Sofoklesen tragedian, Prometeo lotua; Sartreren ikuspegitik, izaki irekia, beti proiektuan dagoena; Schillerrek askatasuna azpimarratzen du, senei" bai" edo" ez"
|
esateko
gaitasuna, erabakitzeko askatasunak senak gainditu ditzakeelarik; Linneoren hitzetan, homo sapiens; homo faber, Bergsonen ustez; eta Huizingaren aburuz, berriz, homo ludens.
|
|
2022
|
|
|
Gauza txikiek egiten dituzte berezi gauza handiak, eta pertsona bakarrak merezi du askotan norbera marroi handi batean sartzea. Ideologia interesgarri gehienetan dago gauzak desberdin
|
esateko
gaitasuna duen norbait, eta inork baino ilusio handiagoa transmititzen duena. Gustatzen zaizkit bainak:
|
|
|
Bi nagusitzen ziren. Lehena adierazteko eta egia
|
esateko
gaitasuna da, bereziki sentimenduei dagokienez. Danny Taylorrek istorio bat kontatu zuen bere jarrera irekia adierazteko:
|
|
|
Horren ondorioz komunikatzeko gaitasuna galdu zuen, hau da, mutu funtzionala deritzona alegia. Sukarra izan aurretik ibiltzeko eta hitz batzuk
|
esateko
gaitasuna zuen, baina gaixotasunak ikusmenetik eta entzumenetik at utzi zuen Helen. Hurrengo urteak oso gogorrak izan ziren bai Helenentzat baita bere familiarentzat ere, denbora luzez Helen kontrolatu ezinik egon baitziren; hala nola, neskaren jarrera ezkorra, eta agresibitateagatik".
|
|
2023
|
|
|
Erabilerari muga jartzeak eta erabilera kontzientea egiteak esan nahi du, besteak beste, jakitea noiz den mugikorraren erabilera probetxugarria (norbaitekin informazioa partekatzea, kulturaz gozatzea…), noiz ez den beharrezkoa, beste modu batera ase daitekeelako behar hori (lagunekin hitz egitea, denbora pasa gisa erabiltzea…), eta noiz ari garen egiten mugikorraren erabilera narkotikoa, eta beraz, arriskutsua (edukiak modu konpultsiboan kontsumitzea, joko jakin batzuetan jolastea…). " Denboraren nozioa eta nahikoa dela
|
esateko
gaitasuna galtzen dugunean, erabilera narkotikoaz ari gara".
|
|
|
ANDEREÑOAK: Komunikatzeko baino gehiago, sinboloak sortzeko balio duen mintzairaren jabe dena ez dago adierazitakoari loturik eta, gezurra
|
esateko
gaitasuna eskuraturik, ahalmen horren mende gelditzen da betiko... hortxe dago gaitzaren hazia eta, halaber, gizakia aske egiten duena.
|