2000
|
|
Eusko Jaurlaritzak datozen sei urteetan 200 untzi berri eraikitzeko aurreikuspena egin du berriki. Honek 20.000 milioi pezetako (800 milioi inguru libera) inbertsioa
|
esan
nahiko luke, zeinak Hego Euskal Herriko flotaren erdia berritzeko balioko lukeen. Eusko Jaurlaritzako Nekazaritza eta Arrantza Sailak urtarril honetan Bruselara igorriko duen agiri batean ageri diren datuak dira honakoak.
|
|
Nolanahi ere, benetako hasiera Rias Galegas eko 50eko hamarkadako muskuilu haztegietan kokatu behar dugu, eta beranduxeago barnealdeko arrain haztegietako ortzadar amuarrainen hazkuntzan. Gaur egun 265.000 tona muskuilu produzitzen dira mundu mailako produkzioaren% 21 eta 16.000 milioi pezetako (640 milioi libera) fakturazioa
|
esan
nahi du. 1964an hasi zen amuarrain hazkuntza, eta orduko 25 tonetatik 1998ko 30.000 tonara igaro da produkzioa; azken urte hartako fakturazioa 10.000 milioi pezetakoa izan zen.
|
|
Urraburua, lupina, erreboiloa eta izokina dira protagonista nagusiak. Esan beharra dago, hala ere, muskuiluaz gain amuarraina dela produkzio mailarik handiena duena, Espainiako akuikultura jardueraren% 60
|
esan
nahi baitu.
|
|
Honela, biztanleriaren bi herenek edukiontziak dituzte etxetik gertu. 99 udalek sinatu duten lankidetza hitzarmenaren arabera, Foru Aldundiak hartu du bere gain Bizkaian 1.300 edukiontzitik gora ezartzeak
|
esan
nahi duen gastua. Bilbon 1.500 edukiontzi ipini zituen udalak iaz.
|
|
Kanpotik datozenak ere euskaldunak izan ohi dira, Azpeitia eta barnealdekoak gehienbat. Baina horrek ez du
|
esan
nahi, euskaraz ez dakien herriko norbaitek erdaraz ezin dezakeenik hitz egin, noski»
|
|
«Tribu» da hitz horietako bat. Egia esan, niri ez zait gehiegi gustatzen nahiz eta onartzen dudan argi aski adierazten duela
|
esan
nahi duen kontzeptua. Hau guztia eta «tribu» hitza lotu behar dut gizon euskaldun baten izenarekin.
|
|
Euskara da eta. Horrek
|
esan
nahi du euskalkietan badagoela zati handi bat guztiok ulertzeko modukoa; lexiko kontuak gorabehera, barneko gramatika horretan baditugula guztiontzat funtsezkoak diren gauzak eta
|
|
dudala esan dut. Ez dut
|
esan
nahi egunero elkarrekin ibiltzen garenik ezta gutxiagorik ere. Adiskide zentzu etimologikoan batez ere:
|
|
Bai, baina ondorio ezberdinak,
|
esan
nahi dut agian hemendik bost urtetara beste gauza bat pentsatuko dudala. Oraingoz iruditzen zait berez eta nahitanahiez ez duela sexuak batek egiten duen lana bereizten, gehiago bereizten duela jarrera ideologikoak (alegia, zeri ematen dion garrantzia batek bere bizitzan) sexuak baino.
|
|
12 milioi etorkin ditu gaur egun biztanleria aktiboaren eta pasiboaren artean dugun proportzioarekin jarraitu ahal izateko. Horrek, inolako apaingarririk jarri gabe, produkzio sistema neurri handi batean etorkinengan oinarrituko dela
|
esan
nahi du. Europako Batasunaren kasuan, 2025 urtera begira egindako azterketaren arabera, 159 milioi etorkin dira, hau da, gaur egungo biztanleriaren% 40.
|
|
Sorrera honetan Juan San Martin, Bittor Kapanaga, Jabier Zubiaurre, Jose Luis Ugarteburu, Jose Antonio Eizagirre eta beste askorekin batera Imanol ere protagonistetariko bat izan zen. Euskararen eta euskal kulturgintzan lan egiteak arrisku bat baino gehiago
|
esan
nahi zuen garai hartan, euskararekin eta euskal herriarekin zerikusia zuen guztia ezkutuan egin beharra zegoen; horren erakusgarri, esate baterako, Yon Etxaidek 1955ean euskal literaturaz emandako hitzaldia Egotxiagako pagadian izatea.
|
|
Hauteskunde izateak ez du
|
esan
nahi herri bat demokrazian bizi denik. Demokraziaren irispide formal hau, ondoko hiru irispideekin gutxienez, lagundurik agertu behar da.
|
|
Didaktika alorraren egoerari garrantzi berezia eman zaio joan den asteburuko mintegian eta berrikuntza ugari ipiniko da abian hemendik aurrera. Horrek ez du
|
esan
nahi orain arte esparru horretan ahaleginik egin ez denik. 1995ean didaktikaren inguruko lehen tailer nazionalak egin zirenetik planteamentu didaktikoak bateratu eta zehaztu egin dira.
|
|
Pentsa, Espainiako Konstituzioa bera 140 urte lehenago zegoen gatazka bati buruz ari da hizketan. Horrez gain, Estatutuaren Bigarren Xedapen gehigarriak dioenez, Estatutua onartzeak ez du
|
esan
nahi Euskal Herriak bere historian zehar izan dituen eskubideei uko egiten dienik. Indarkeriarik gabeko egoeran, alderdi politiko bakoitzak bere proiektu politikoak mahai gainean jarri eta, beharrezkoak izanez gero, egungo markoan aldaketak egiteko bide ematen zuen Ajuria Eneko Akordioak.
|
|
Utzi buruberoak izaten. Horrek ez du
|
esan
nahi pausoak eman behar ez direnik, urratsak beti eman behar dira. Erratzeko eskubidea badugulako.
|
|
Joko arauen halako aldaketa batek eragin sakona izan lezake industri gizartearen funtzionamendu ereduei atxikitako herrialdeen ekonomian. Lehiakortasunaren dimentsio berria lastertasunean oinarritzen den munduan edozein atzerapenek krisia
|
esan
nahi du. Lan hauen egileak, berdintasuna eta gizatasunagatik arduratuta, honako galdera egiten du:
|
|
" Garrantzitsuena dio amaitzeko bertaratzea da. Bertan izateak existitzea
|
esan
nahi du, besteen arma berez borrokatzea. Zibermunduan izan ezean, nola pentsa liteke etorkizunik eraikitzea?"
|
|
443.000 dei jaso ziren eta 1.284.000 operazio burutu. Honek, hurrenez hurren, %50 eta %70eko igoera
|
esan
nahi du 1998ko ekinaldiarekiko.
|
|
International Data Corporation enpresa amerikarrak emaniko datuen arabera, 2000 amaierarako 160 inguru bilioi pezeta mugituko ditu Internetek sortutako ekonomia berriak. Horrek
|
esan
nahi du orain artean negozio bakar batek ez duela gisa honetako hazkunde erraldoirik bizi izan.
|
|
Gizarajoa! Ez, esan nion nik, zure amak
|
esan
nahi du ni Erreka Mariren lagun mina naizela. Kasetak salduz ez gara aberastu, baina behin etxe batean sartuta, betirako izaten da.
|
|
Orri honek ez du toki gehiago, eta amaitu behar dudanez, aipa dezadan ez dudala
|
esan
nahi ikusmolde hura hobea zenik. Ikusmolde bat bazela, baizik.
|
|
Kantabriako instituzioen laguntzak erroldako kopuru ofizialak mugaturik daude. Berriki 20.000ko kopurua gainditu da (paradojikoki bizkaitar gazte bat izan zen 20.000.a) eta horrek jauzi bat
|
esan
nahiko omen du Gobernu Autonomikoaren inbertsiotan.
|
|
Badirudi ordea, ekonomikoki ez duela esfortzurik eskatzen: " Fagor bezalako enpresa batentzat argibideak euskaraz idazteak bakarrik fotolito bat gehiago egitea
|
esan
nahiko luke. Besteetan, etiketa bat diseinatzeak, euskaraz edo gaztelaniaz, berdin balio du".
|
|
Komertzialtasunak antzerkian bi helduleku izan ohi ditu, ona eta ez hain ona. Zure ustez, zer
|
esan
nahi du antzezlan bat komertziala izateak?
|
|
Hala ere, publikoa erakartzaren aitzakian ezin da edozer egin, zenbait publiko mota baitago. Antzerki esperimentala ere behar beharrezkoa da, baina publikoak erraz ikusiko duen obra bat egiteak ez du
|
esan
nahi esperimentazioarik ezin egon daitekeenik.
|
|
Kultura izanda gure nortasunaren adierazle, nekez konprenitzen da plangintza orokorrik ez egotea arte eszenikoentzat, horrela nola bultzatuko da besteengandik hain ezberdin egiten gaituen euskal nortasun hori? Baina ez dut
|
esan
nahi konpainia bakan batzuek aurrekontu guztia xurgatu luketeenik; hori ere ez litzateke batere aproposa, konpainia txiki asko saretik kanpo geratuko liratekeelako. Hasteko, profesionalekin lan egin, gehiago programatu eta antzerki ikasketak arautzeak egonkortasun bat emango lioke antzerkiari.
|
|
Munduan kontsumitzen den energiaren %35 petrolioa da, eta horrek garbi erakusten du munduko ekonomian duen funtsezko garrantzia. Halaber, herrialde ekoizle eta esportatzaileentzat
|
esan
nahi duen negozioa adierazten du. Nahiz eta oraindik datu ofizialik ez dagoen, upelaren batez besteko prezioa 25 dolarrekoa izan dela kontuan harturik, 1999an 170.000 milioi inguru dolarreko (30 bilioi pezeta, 1,2 bilioi libera) dirutza bildu zutela esan genezake.
|
|
Saudi Arabiaren ondoren munduko bigarren ekoizle handiena izan arren (egunean 6,4 milioi upel ekoizten ditu), inportatzaile handiena ere bera da, 9,2 milioi upel inportatuz. Espainiako Estatuan 1,32 milioi kontsumitzen dira, hau da, mundu osoan kontsumitzen denaren %1, 8 Petrolioak Espainian energiaren %58
|
esan
nahi du.
|
|
" Iruditzen zait distantziarekin beste ikuspegi bat daukazula. Ez dut
|
esan
nahi hobe dela Londresen egotea, baizik eta desberdina dela, eta agian funtziona dezake hemengo (Euskal Herriko) mundu akademikoaren osagarri. Euskal Herritik kanpo egotea nahi genuen, baina, era berean, hurbil egotea.
|
|
Hor bide bat markatzen hasten da. Nik ez dut
|
esan
nahi hori egin behar denik edo ez. Baina tresna bat da gauzak egin ahal izateko.
|
|
Ez da behar bat, baina idazle profesionalak egoteak
|
esan
nahiko luke idazteak bizitzeko ematen duela. Eta errealitatea zein da?
|
|
Nik
|
esan
nahi nuena da sarritan profesionaltasunarena panazea bat bezala aurkeztu zaigula. Eta ez da horrenbesterako.
|
|
Amaitzeko, eta Jonek esan duenaren haritik, irakurlea omen da huts egiten duena. Horrek zer
|
esan
nahi du, euskal idazleak maila ona ematen duela?
|
|
Eta ETAk esaten duenean' eraikuntza nazionala aldatu nahi izan digute bake prozesuaren truke', astakeria galanta esaten du. Gauza bat da bake prozesua bultzatzea (horrek, noizbait, denok mahai baten inguruan eseri behar dugula
|
esan
nahi du) eta bestea, alderdi abertzaleen arteko lan amankomuna dena. Dena dela, Lizarra orain mamitzen ez bada ere, zenbait lan komun garatzea ahalbidetu du eta lan komun horrek fruitu gehiago eman dezake aurrerantzean.
|
|
87an zure osaba Retegi I.aren eta Azkarateren 6 txapelen marka gainditu zenuen. Zer
|
esan
nahi izan zuen hark zuretzat. Nola bizi izan zenuen?
|
|
Sozietateko lehendakari gisa, Claudio Boada, 67tik aurrera, eta Villar Mir, 1970ean, izan ziren garai horietako hedakuntza arrapaladatsuaren arduradunak, gerora etorriko zen hondamendia eraginez. Neurrigabeko itxaropen onen garaiak ziren, Barakaldo eta Sestaoko ekoizpena 1.300.000 tonataraino handitu nahi zen, eta horrek %50eko hazkundea
|
esan
nahi zuen. Etxebarriko Bandas 300.000tik 400.000 tonatara handitu nahi zen.
|
|
Jakina, antzerkiaren indargunea hitza da eta zinemarena aldiz, irudia. Horrekin ez dut
|
esan
nahi antzerkiak irudiaren lengoaia hartu behar duenik. Ez horixe, nik testuko aktoretzat hartzen dut nire burua".
|
|
Eta hiesa duten gaixoentzat onuragarria gertatzen da erabilera. Minbiziaren kasuan bezala, horrek ez du
|
esan
nahi gaixotasuna sendatzen duenik, baina bai haren kalteak eramangarriago egiten dituela. Hiesaren kasuan, morfinak THCarekin nahasturik bere efektua hirukoiztu egiten du.
|
|
alegia, begi onez ikusiko lukeala Euskaltzaindiak letra hori bi bokal berdin nahiz ezberdinen artean erabiltzen astea. Honek ez du
|
esan
nahi gorago jo nahi dutenen saioak ez direla ongi ikusiak izango. 3) Morfologiaz, izenen erabileraz batzordeak prestatu duen aintzinkana pundu nagusietan oinharri bezala hartuak jokatuko du, aditzarekikoa beste aldi baterako utziaz.
|
|
"' Normaltzea, herri txikia garela...' gehiegi aipatzen dugu Euskal Herrian. Zer
|
esan
nahi du normaltzeak. Mundu guztia den bezala izan behar dugula, amerikanoa, esaten duten bezala?
|
|
Horretarako, 2.000 milioi pezeta (80 milioi libera) inbertitu ditu. Iasmeten teknologi jarduera %9 hazi zen 1999an, eta horrek
|
esan
nahi du fakturazioa %18 igo zela. Nabarmentzekoa da euskal zentro teknologi honek Europako ikerketa eta garapen proiektuetan duen partaidetzaren garrantzia.
|
|
Honetaz guztiaz dihardu Felipe Juaristik idatzi eta Manu Ortegak margotutako liburuska honek. Zortzi urtetik gorako guztiei zuzenduta dago,
|
esan
nahi da, berdin gerta dakiekeela interesgarri haurrei, gurasoei eta jadanik 88 urte edo gehiago dauzkaten aiton amonei.
|
|
Euskal musikan zortziko erritmo ospetsua dago. Horretaz nik baino askoz ere gehiago dakiten musikologoek aztertu dute zortziko erritmoa, eta turkieraz" herrena"
|
esan
nahi duen hitz batekin deitzen dutena dela diote. Erritmo irregular gehien dagoen zonaldea Turkia da.
|
|
Erritmo irregular gehien dagoen zonaldea Turkia da. Honekin
|
esan
nahi dut euskal musika guk egiten duguna dela. Euskal Herrian mirari bat dago, hizkuntza kontserbatu egin da.
|
|
Hori edozein musika motaren zabalpen handiagoan islatzen da. Horrek ez du
|
esan
nahi entzuteko informazio eta formazio maila bera dugunik. Formazioaz dudanean ez diot inori eskatzen musikari profesionala izatea, musika errespetuz eta arretaz entzuteko ohitura izatea baizik.
|
|
" Egibarrek hau esan du, Arnaldok bestea..." betiko istiluaz jendea aspertzen ari da. Alderdietan lau aparatuk agintzen dute, baina horrek ez du
|
esan
nahi jendea ados dagoenik aparatu horiek esaten dutenarekin. Kaleko jendea da mugitu behar dena.
|
|
Hala ere Saran bertako jende gehiena euskalduna dela esango nuke. Horrek ez du
|
esan
nahi jendea abertzalea denik. Eta ez dut uste umetan ezagutu nuenean ere oso abertzale zenik.
|
|
Izaera pazifista dauka, kontzientzi eragozleen mugimenduari lotua; intsumisioari. Ez du
|
esan
nahi Batzarren dauden gainontzekoak joera hauen aurkakoa direla, baina sozietatean txertatuta dauden sektore kristauek bere pisua dute. Batzarrek beste sentsibilitate bat du.
|
|
Endesak, berriz, 33.712, horietako 18.199 langile Espainiako Estatuan arituz, eta gainerako 15.413ak atzerrian. Horrek
|
esan
nahi du, bat egite horretatik sortuko den talde berriak 44.675 langile izango lituzkeela. Zenbat milaka langileri eragingo dio" egokitzapenak"?
|
|
Ipar zein Hego Euskal Herrian ahoz aho transmititu izan diren euskal elezaharretatik gustukoen dituztenak aukeratu eta horiexek aurkezten dizkigute, gazteleraz ahatik. Izan ere, aukeraketa eta itzulpenaren egileek ohartarazten digutenez, ipuin hauetatik asko frantsesera itzuliak zeuden aspaldi, baina ez hala Cervantesen hizkuntzara, gaztelerara
|
esan
nahi dugu. Ipuinaren itzulpena eskaintzeaz gainera, haietako bakoitzaren amaieran, non entzuna izan zen, noren ahotik eta nork jaso zuen adierazten dute zehatz mehatz.
|
|
Zer
|
esan
nahi du zuretzat Aguilar de Campoo ko sariak?
|
|
Jose Donoso Chileko idazleak zioenez berak egin zuen halako tailer bat eta utzi egin behar izan zuten, ikasleek esaten ziotelako euren sormenerako bideak murrizten zituela. Horrek
|
esan
nahi du haiek muntatutakoa izan dela halako potaje bat... haientzat!
|
|
Arretaz lan eginda. Alde batetik ongi ulertu behar da testua, eta horrek
|
esan
nahi du ez bakarrik hitzak ulertzea, baizik eta baita" background" a ere. Alegia, horren atzetik hizkuntzak eta kulturak duen karga guztia, ageriaren atzetik dagoen karga kultural eta erreferentziazkoa jasotzea.
|
|
Sariak ongi daude zuri ematen dizkizutenean, gainerakoan munduko injustuenak eta ustelenak dira. Benetan
|
esan
nahi dudana da idazle batentzat ez dela batere ona sariei begira egotea, pentsatzea sari batek erabakitzen duela bere kalitatea; are gutxiago sari horren beharrean egotea bizimodua aurrera ateratzeko. Sariak eta objektibotasuna uztartzea ezinezkoa da.
|
|
Eta futbolaren mundutik abiatuta beste zerbait kontatu nahi izan diet. Liburu bitxi bat egin nahi izan dut, ez geldoa. Zinematografiko samarra
|
esan
nahi dut.
|
|
Aurrekontua aipatu duzu. 597 milioi pezetakoa izan da aurtengoa eta igoera handia
|
esan
nahi du horrek. Zertan erabiliko da kopuru hori?
|
|
Eta hori dela-eta, 2000 honetan sarituak izan diren idazle gaztetxoen lanekin batera, Urruzunotarren zerrenda argitaratu dute, hots, 1986tik gaur arte irabazle suertatu direnen izen eta abizenak, haiek idatzitako lanen izenburuak eta beste xehetasunak jasotzen dituen zerrenda. Jakina denez, Urruzuno literatur lehiaketa gazteenei zuzendua dago, oraindik ikastetxeetan dabiltzanei
|
esan
nahi da, nahiz eta dauzkan lau ataletan" zahartxoak" eta" gazteenak" egindako prosazko edo poesiazko lanak bereiztu. Denera, 20 sari ematen ditu.
|
|
Aldizkariaren arduradunak ez ziren bakarrak elkarren arteko haserreaz kezkati egote horretan. Donato Unanuek antzeko zerbait
|
esan
nahi zuen" Sektakeria, Digmakeria" idazlanean eta Gaztañaga jaunak ere ez zituen denak berarekin" 100 gn Kezkak. Erri bat bere barruan erdibitua" argitara ematerakoan.
|
|
Horrek
|
esan
nahi du, mozkin handiak lortzen dituzten enpresek (Endesak 212.653 milioi pezeta irabazi zituen iaz eta Iberdrolak 127.000 milioi) fondo publikoak erabiltzen dituztela langileen kostuak murrizteko. Eta larriena zera da, bat egitearen berria zabaldu baino egun batzuk lehenago, Espainiako Gobernuko presidenteak berak, Jose Maria Aznarrek, publikoki arbuiatu zituela aurretiko erretiro planak bere politikaren barruan, hain zuzen ere PSOEren Gobernuan oso eskuzabal erabili zen jokabidea, hainbat sektore birmoldaketa egiteko.
|
|
Erreflexiboagoak dira beharbada. Zerbait
|
esan
nahi duzu, baina ez duzu esplizitua izan nahi. Askotan gehiago da ezkutatu nahi duzuna, esan nahi duzuna baino.
|
|
Zerbait esan nahi duzu, baina ez duzu esplizitua izan nahi. Askotan gehiago da ezkutatu nahi duzuna,
|
esan
nahi duzuna baino.
|
|
' Gizartearen desmilitarizazioa',' gastu militarren desagerpena' eta' soldadutzaren apurketa' dira bilatzen ditugun xedeak. Hamarkada honetan borroka antimilitaristan izan den tresna erabilgarriena, insumisioa alegia, amaitu egingo da, baina horrek ez du
|
esan
nahi bide berriak asmatu ditugunik, zaharrak berreskuratu baizik: gastu militarraren salaketa, bake heziketa, gerra enpresa eta egoitza militarren aurkako ekintza zuzenak eta bake tsuak.
|
|
Eta hori ez da besterik gabe ekonomia egoeraren eta haren ondoriozko prekariotasun, langabezia eta gizarte bazterketaren eraginez gertatzen. Halaber, ez du
|
esan
nahi ezta ere langileek beren nortasuna" betidaniko klase balio" gisa ezagutzen ditugun haiez kanpo eraiki behar dutelako denik. Berdintasuna, justizia eta elkartasuna beti bezain garrantzitsuak, edota inoiz baino beharrezkoagoak, izaten jarraitzen dutela esan ondoren, eta etorkizuneko programak eta borroka ereduak aldatu direla adierazi ondoren, ponentziak dio bideragarria dela neoliberalismoari aurre egingo dion proiektu alternatiboa osatzea, izan ere ezerk ez baikaitu behartzen indarrean dauden jardunbide ekonomiko eta sozialak ezinbestekoak eta gaindiezinak direla sinestera.
|
|
Edo geroago Marxekin. Horrek zer
|
esan
nahi du. Bada hemen beste erreferentzia batzuk zetozela.
|
|
Ahalik eta maila altuen ematen oso zaila eta konplikatua den molde batean. Baina urteekin konturatzen zara benetan jarraitzea merezi badu, zeuk
|
esan
nahi duzun zerbait eta zeure barrua ateratzeko molde bezala balio dizulako dela. Eta hor bide pertsonal bat egiten duzu.
|
|
Hori ez du egiten estrukturari bueltak eman ez dizkionak, hori landuta dago. Ez dut
|
esan
nahi hori etxetik eraman zuenik, baina landu egin du.
|
|
Espontaneidade hori kontrolaezina denez, bertsolaritzak nire ustez sekula ez du izango, hizlari espontaneoek izango ez duten bezala, goiko maila hori. Gaur egungo bertsolariei,
|
esan
nahi dutena esateko ez bada, ez zaie interesatzen bertsolaritza, eta jarrera horrekin dabilen bertsolariari goi mailako estrukturarik ez diote sekula eskura emango. Diseinu baten barruan bazoaz goraino jasoko zaituzte, baina han hizketan hasten bazara ez.
|
|
Bertsolarien artean ugarien ezker abertzaleko jendea egoteak, ez dut hori frogatzeko daturik baina zabaldurik dagoen ustea da, hala izanda ere bertso saioetan joera politiko jakin batzuk nagusitzeak ez du
|
esan
nahi proiektua bera joera politiko hori indartzeko asmatua denik, gaur egun zenbait politikoren artean zabalduegi dagoen arrazoitzeko eskemakin aritu behar ez badugu. Agian izan liteke gizartean zenbait joera politikok ez dutela beste batzuk duten erraztasunik beste erabakigune batzutan egoteko.
|
|
istorioa XV. mendean kokatzen da, elizaren eta artearen arteko eztabaida garaietan. Gainerakoan ez dago beste zehaztapenik, ez diodalako irakurleari
|
esan
nahi" hau XVI. mendean pasa zitzaion hari, eta zuri ez zaizu pasatzen". Ez," horko hori zuri ere pasatzen zaizu, zu ere bazara nolabait Otto Pette".
|
|
Aztertzaile hauxe bera da izenburuaren esanahia eta iturria argitzen dituena: " Zaindu ezazu zure burua, lagun"
|
esan
nahi omen du, eta Gulliver en bidaiak liburutik hartua omen da. Jonhatan Swuift en 1726ko liburu honetako laugarren atalean azaltzen da.
|
|
Antton Lukuren liburuan hamabi ipuin ditugu, guztien artean unibertso bat osatzen dutenak. Horixe agertu baitu Lukuk, unibertso bat,
|
esan
nahi baita, giza geografia bat, ipuinez ipuin eta irakurketan aurrera egin ahala gure baitan birsortzen goazena. Garazi inguruak dira Lukuren geografia, eta hor bizi direnak nahiz horra etortzen direnak haren giza osagarria.
|
|
Hona hemen Cilleroren narrazioetan aurki daitezkeen ipuin mota hauetako zenbait ezaugarri: espazio eta denboraren zehazgabetasuna; izenburuek askotan narrazioaren muinera heltzeko giltza eskaintzen digute; hitz gutxitan gauza ugari
|
esan
nahi direnez, konnotazioa gailentzen da; umorea eta ironiaren erabilera; beste genero batzuen parodiak egitea; eta azkenik, hauen amaieran arreta berezia jarri ohi da, ezustea edo ezaguna denaren itxuraldaketa bilatuz.
|
|
Uste dut inportanteena
|
esan
nahi duzun hori erraz komunikatzea dela. Orduan pentsatzen dut ez dela lexiko arraro, hitz zail eta joskera korapilatsuen bila ibili behar.
|
|
Katebegi galdua thriller historiko politikoa dela esango nuke nik, definizioek ezertarako balio dutela uste izango banu. Iruzkin honen balizko irakurlea liburuaren irakurle egin alde ematen dut, aldiz, esan behar delarik thriller hoberenetan bezala gertatzen dela hemen ere,
|
esan
nahi baita, aurrera egin ahala emozioa eta ere gorantz datozkigula. (Egunkaria II)
|
|
izenburuaren garrantzia ulermenerako; ironiaren erabilera; amaieraren garrantzia: ezustea, zentzugabekeria,...; laburrak direnez, pertsonaiak aurkezteko denbora eta espazio gutxi egoteak hauen aurkezpenak baldintzatzen ditu; deskribapenak alde batera utzi ohi dira; elkarrizketek garrantzia gutxi dute; egoera sinboliko edo metaforikoa irudikatzeko joera dute; hitz gutxitan gauza asko
|
esan
nahi direnez, batik bat konnotazioa gailentzen da.
|
|
ETAren su etena da gehien errepikatzen den errealitate zati edo puska. Zerbait
|
esan
nahi du horrek. (El Diario Vasco I)
|
|
Gogorra da, Azpeitiko altzairua lakoxe malgutasun gutxi du. Horrek ez du
|
esan
nahi zurruna denik, ezta gozotasunik ez duenik ere. (El Diario Vasco I)
|
|
Hara Borges: " Haizeak gauza gozoak
|
esan
nahi zizkidala bururatu zitzaidan. Derrota bat ez dela derrota guztiak, maitasun bat ez dela maitasun guztiak.
|
|
Gure aburuz, bestalde, Iturriagak azalkeria darabil eleberriko istorioaren berri emateko. Honek ez du
|
esan
nahi, azalkeria islatu nahi izan duenik, izan ere, azalkeria horren berri ematearekin, gizartearen baloreen kritika egitea izan baitzezakeen helburu.
|
|
" ondo zaindutako idazkera da, aberatsa hitzetan, indartsua efektoetan. Esan behar duena esaten du doi, gehiegizko hornidudarik gabe, eta horrek, askotan, ilundu egiten du
|
esan
nahi dena." (El Diario Vasco IV) Gainera, esaldi trinkoen erabilerak hizkuntza zaildu egingo du. Zabalaren ustez," trinkoegi, zorrotzegi, eliptikoegi, neurtuegi, serioegi, hitsegi, itogarriegi, gupidagabeegi irudituko zaio beharbada zenbaiti eleberri honetako prosa, baina aukera bat besterik ez da, beste edozein aukera bezain zilegi izateaz gain, Aranbarrik kontaketaren gaiari eta giroari hamarkadako erresistentzia kulturala ezin hobeto egokitu diona." (Egunkaria XII) Are gehiago, bere aburuz," plano, garai eta kontzientzia" aniztasun hori baita liburu honen lorpenik behinena, batik bat narrazioari ematen dion" indar adierazkor bereziagatik".
|
|
Munduko gerrate izugarri baten ondotik onartua baliagarri ez bazen, ea beste gudu baten zain egon beharra ote dugun. Demokrazia herriaren burujabetza da eta horretarako ez dago grekeraz asko jakin beharrik, demokraziak zer
|
esan
nahi duen jakiteko. Adibide soil bat jartzekotan, ni konforme nengokeela gure hizkuntza, Europan diren hizkuntzetarik zaharrena, legez bizirik jarraitzeko neurriak hartuko balira, gainera gogoan izanik Frantzia eta Espainiako hizkuntzarik zaharrena dela euskara.
|
|
kotzatzuela, eta biek elkar ezagutzen eta estimatzenzutela
|
esan
nahiko luke horrek.
|
|
Esapide batzuetako forma hartuak, berriz, sarri darabiltza. Egia esan, maiz darabilen goxeric arrats ere halakotzat har genezake, baina euskaraz oso zabal dabiltzan gizaldirik gizaldi, herririk herri eta antzekoak
|
esan
nahi dugu hemen. Horrelakoetan, bizkaierazko joerari jarraituz, ric erabiliko du eta ez instrumentala.
|
|
Euskara ikasteko ze estrategia erabiltzen zituen jakite aldera, edo euskaraz ari denean, hobetzeko zer egiten duen ezagutu asmoz, honako galdera hauek egin dizkiogu. 1 Hizketan ari zarela, zer egiten duzu
|
esan
nahi duzun hitza ezagutzen edo gogoratzen ez duzunean. Antzeko beste hitzen bat bilatzen saiatzen naiz.
|
|
Antzeko beste hitzen bat bilatzen saiatzen naiz. 2 Eta
|
esan
nahi duzun hori oso korapilotsua iruditzen zaizunean. Ideia hori bera era errazagoan azaltzen saiatzen naiz, ezagutzen ditudan egiturak erabiliz.
|
|
Honengatik guztiagatik, talde nazional batekokide izatearen pertzepzioa ezaugarri kultural komunen presentzia bezain garrantzitsuaedo agian are garrantzitsuagoa izan liteke nazio nortasunaren eraikuntzan. Honek ezdu
|
esan
nahi, ordea, ezaugarri kultural batzuek ezinbestekoak ez direnik; batzuk, gainera, erabakigarriak izan daitezke, hizkuntza esaterako.
|
|
Zentzu honetan eremu publikoaz dugun ulerkera Habermas ek azaltzen duenaren ezberdina da.Irakurleak ikusiko duenez, hemen komunikatu aditzak, harremanetan jarri?
|
esan
nahi du, eta ez. Habermas en lanetan bezala? –argudio onenetan oinarritutako adostasunaren bila ibili?.
|
|
Lehen bietan, jakina, ezdira herri eta hiriburuetako albisteak nagusitzen, ez eta probintziakoak ere. Bainahonek ez du
|
esan
nahi Euskal Herriaren osotasuna islatzen dutenik, probintziareneta Euskal Herriaren arteko mailan geratzen baitira (gehienbat, geroago ikusikodugunez, Euskal Autonomia Erkidegoan eta, zenbait kasutan, Hegoaldeko EuskalHerrian). Bestalde, SUD OUEST herrien mailako informazioan fokatzen da, etahiriburuaz harantzagoko albisteak oso urriak dira bertan2.
|
|
euskara, kultura eta gizartea (argitu dezagun. Euskal Herriarekin soilik zerikusia izateak? ez duela
|
esan
nahi artikuluak Euskal Herri osoarekinzerikusia duenik, baizik eta gaiak edo gertaerak loturarik ez duela Euskal Herrizkanpoko inongo eremurekin. Euskal Herriarekin zerikusia duen artikulu batek, hartara, Euskal Herri osoarekin zein haren parte batekin soilik izan dezake lotura.
|
|
Zerikusi zuzena diogunean hauxe
|
esan
nahi dugu, alegia, artikuluak ez duela ezertarako aipatzenEuskal Herria, osorik zein bere zati bat?, eta soilik Espainiaz ari dela. Artikulu batek Estatu Espainiarosoan eragina duen gertaera bat aipatzen badu (esaterako, Madrilgo Gobernuaren Ministro kontseiluakhartutako erabaki bat) baina Euskal Herria era espezifikoan aipatzen ez badu, orduan. Espainiarekin soilikzerikusia duen artikulutzat?
|
|
aipaturiko eztabaidaren baitan, Amsterdam goHitzarmenean, Europar Batasunarena egokitzen duen itunean alegia, protokoloberezi bat sartu zen, non, zerbitzu publikoaren defentsan, Estatu bakoitzariaukera ematen zaion horren finantzaketa ezarritako zerbitzu publikoko eskakizunak betetzeko moduan antolatzeko, betiere merkatuaren baldintzetan etakonkurrentzian eragin okerrik izan gabe. Honek, azken batean, finantzaketamistoa erabili ahal dutela
|
esan
nahi du, nahiz eta finantzaketa publikoa, zerbitzupublikoak finantzatzera joango dela ziurtatu den. Europako Batzordearen Ebazpenean, bide beretik, zerbitzu publikoaren garrantzia berretsi etagarai digitalean ere zerbitzu publikoek kalitatezko zerbitzuak eskaintzen jarraitzeko kapazitatea izan behar dutela zehazten da; halaber, publiko guztientzako zerbitzuak eskaintzean, legitimotzat jotzen du ebazpen horrek zerbitzupublikoek ere entzuleria zabal batera heltzeko ahaleginak egitea76.
|
|
Proportzionaltasuna, alegia, arauketa edota interbentzioa helburura egokitua izatea. Honek, funtsean, arauak eta interbentzio publikoak mugatu etagaur egun dauden mailan gordetzera joko dela
|
esan
nahi du, alegia, dagoeneko ezarritako tresnak lortu nahi diren interes orokorra bideratzeko nahikoak direla kontsideratzen dela. Zentzu honetan, autorregulazioa bultzatzera joko da, bai Estatuen zein Europako Batasunaren mailetan, betierezainduz, horrek ez duela ekarriko kudeatzaile nagusiek kudeatzaile txikiagoei beren interesen araberako joko arauak inposatzea.
|
|
gainditzea ezinbesteko baldintza da, gaizki ulertze latzetan erori nahi ez badugu, behintzat. Bestetik, hau ez da programa politiko baterako proposamena, hausnarketa filosofiko soila baizik (honek ez du
|
esan
nahi hobea denik; desberdina dela azpimarratu nahi dut, besterik gabe).
|
|
Honekin ez dut
|
esan
nahi gainerakoak informalak edo ez formalak direnik, aipagai dugun hauformalki araututako nortasuna dela baizik.
|
|
Adibiderik ezagunena Sobiet Batasuneko antolaketa dugu, non bereizi egiten ziren sobiet hiritartasuna eta errepublika bakoitzari zegokion nazionalitatea. Honek ez du
|
esan
nahi, baina, antolaketa politikotik kanpo bestelako identitate formalik onartzen zenik, arautuak zirenez kanpo.
|
|
Hitza herriari emateak autodeterminazioa gauzatzea
|
esan
nahi du.Horretarako, ene aburuz, lurraldetasunari atxiki behar zaio inolako partiziorik onartu gabe, zeren, existentzialistek esango luketen antzera, autodeterminaziorako erreferendum plebiszitarioa galduta ere, garaipena nazio txikiarena bailitzateke, estatuek (Quebec-en bezala) subiranotasunaren oinarri legalaren eraldatzea onartubeharko bailukete de facto, eta ondorioz, Historiak ebatsitako he... ez bailirateke gehiago mendebaldeko demokrazien eskusoilik geratuko9.
|
|
Euskal selekzio autonomikoak sortzeko aukera Gernikako Estatutuan ageri da, baina honek ez du
|
esan
nahi hauek Euskal Selekzio Nazionalak direnik. Hala ere, mahai inguruan izandako guztiek selekzio autonomikoen bidea jorratzea positibotzatjo zuten, nahiz eta hori benetan posible ez izan, maila politikoaren laguntza eskasadela kausa.
|
|
Hori nafarrei planteatuz gero, eta nafarrek horionerako izango dela ikusten baldin badute, guk Erkidego Autonomoan horrekemaitza onak ematen dituela demostratu izan dugulako, ez ote lukete onartuko. Iparraldean, berriz, kontzientzia mailako lan oso gogorra egin behar da. Ikusaraziegin behar zaie, euskalduna izateak zer
|
esan
nahi duen. Eta horrez gain, Departamenduaren eskakizuna bultzatu behar dugu, bertako jendeak tresna propioekinemaitza hobeak lortzen direla ikus dezan.
|
|
Edo identifikazioaren zirkuitulaburrera darama subjektua, edo Lacan-en grafoan aurkituko duzuen eta sarrera atea Bestearen kokagunean duen bigarren zirkuitu bat irekitzendu. Honek
|
esan
nahi du, analisia analistak hartuko duen jarreraren menpe dagoela.
|
|
Medikuarentzat ez bezala, analistarentzat biziaez da balio gorena. Hala ere, honek ez du
|
esan
nahi psikoanalista heriotza bulkadaren zerbitzura dagoenik. Helburua ez da bizia salbatzea, norbaiten analisiari jarraipena eman ahal izatea baizik.
|