|
2000
|
|
|
Horra hor hiru nortasun ezberdin, batzuen iritziz hirurakkontrajarriak, beste batzuen ikuspegitik, ordea, bata beste bietan integragarria (euskalduna eta espainola, edo euskalduna eta frantsesa, aldi berean). Gatazka horretanetengabeak dira nortasun
|
horien
eraikuntza eta desegituraketa prozesuak, nortasunakez baitira betiko emanak, eta gizarteko prozesuen barnean kokatzen baitira. Izan ere, behin eta berriz ikusten ari gara nolako esfortzuak egiten diren estatu espainol etafrantsesetik, esaterako, beren nortasun nazionala finkatzeko, eta horrekin batera euskalnortasuna desagerrarazteko.
|
|
|
Ahalegin
|
horietan
, batetik zein bestetik garrantzi handia dute hedabideek, etahorixe da liburu honek erakutsi nahiko lukeena. Eragina zenbatekoa den neurtzea zailaden arren, ezin dugu ukatu nortasunen eraikuntzan eta birsorkuntzan hedabideen lanaoso kontuan hartzekoa denik.
|
|
|
Berdin gertatzen da talde nortasunekin: taldearenezaugarri ezberdin enpirikoak nortasunaren oinarriak dira; baina oinarri
|
horien
gaineannortasuna eraiki beharra dago. Berdin gertatzen da talde etnikoekin.
|
|
|
Besteen aurrez aurre, berenortasun propioa eraikitzen hasten da orduan. Helburu horretarako, bere izaeraetnikoko zenbait praktika erabiltzen ditu, horrela praktika
|
horiek
taldearen nortasun ikur izaera eskuratzen dutelarik. Zentzu honetan, nortasun etnikoa hautapen etasailkapen modu bat da, zeinaren bitartez taldeak bere nortasunaren ezaugarriakdefinitzen baititu.
|
|
|
mugimendu nazionalaren nolabaiteko klase izaerak, edo beste mugimendu sozial batzuekiko loturak, esaterako, taldearen kohesioa ezaugarri etnikoetan soilik oinarritzen ez dela ikusarazten digute. Era berean, populazioetorkinaren presentzia nabarmena edo kulturaren globalizaziorako joerak aurkitzenditugu, eta
|
horiek
zaildu egiten dute, modu argi batean, nagusiki oinarri etnikoa izangolukeen nazio nortasunaren eraikuntza. Honengatik guztiagatik, talde nazional batekokide izatearen pertzepzioa ezaugarri kultural komunen presentzia bezain garrantzitsuaedo agian are garrantzitsuagoa izan liteke nazio nortasunaren eraikuntzan.
|
|
|
Hain zuzen ere, bere nortasuna bitartekotutako harremanetan oinarritzen duenkomunitatearen existentziak are nabarmenago bihurtzen du estatuaren eta eremupublikoaren garrantzia, harreman
|
horien
bitartekari gisa hain zuzen. Eta hemenagertzen da, era berean, hedabideekiko interesa, bitartekotza honi loturik hain zuzen.Hedabideen bitartez komunitateko kideak elkarrekiko harremanetan jartzen baitira, etabata bestearekin koordinatzen, modu zuzenean ez bada ere.
|
|
|
Bata euskal nortasunaren etajatorriaren arteko parekotasun eza dugu. Hobeto esanda, bi aldagai
|
horien arteko
lotura modu ezberdinetan agertzen da herrialdearen arabera. Hegoaldeko herrialdeetan ezda bien arteko loturarik ikusten:
|
|
|
Edozelan ere, bestebatzuentzat uzten dugu bi nortasun moten arteko harremanen azterketa, eta baita biakelkar elikatuz gara daitezkeen gizarte egitasmoen proposamena ere. Gure helburuahedabideek euskal nortasunaren garapenean nola eragiten duten aztertzea izaki, nortasun horrek alderdi edo aurpegi ezberdinak dituela eta
|
horietako
bakoitzeanhedabideek modu batera edo bestera joka dezaketela argi uztea da. Horixe erakutsikodigute, batetik, Euskal Herriko hedabideek eremu publikoaren eraikuntzan nolajokatzen duten aztertzeak, batetik, eta hedatzen dituzten kultura eta gizartekoerreferenteak nolakoak diren begiratzeak, bestetik.
|
|
|
Honelakoetan gertatu ohi den legez, honaino ekarri gaituen lanean artikuluak sinatzendituztenek baino jende gehiagok hartu dute parte.
|
Horiei
gure esker beroenak emanbeharrean gaude. Ordena kronologikoan emanda, Han Fraeters eta Jon Torre datozlehenik.
|
|
|
Datu
|
horiek
1991n zazpi herrialdeetan burututako Soziolinguistika Inkestatik hartu ditugu (ikusEUSKO JAURLARITZA, NAFARROAKO FORU GOBERNUA, EUSKAL KULTUR ERAKUNDEA: Euskararen jarraipena. Gasteiz:
|
|
|
Klase sozialaren arabera, irakurleen erditik gora klase ertain zein ertain baxukoak dira. Hori bai, Nafarroaren kasuan oso markatua da klase altu zeinertain altukoen pisua (%43, 7); EAEn, aldiz, tipologia
|
horiek
ez dira %34tikpasatzen.
|
|
|
Datu
|
horien arabera
esan daitekeenez, TVEren kanalek %29, 2 eskuratzen dutenbitartean, ETBrenak %24, 5; eta publikoak diren lau kanal horiek batuz, populazioaren%53, 7 jatorri honetako emisioa du gustukoen. Pribatuen pisua ere aipatzeko modukoada:
|
|
|
Datu horien arabera esan daitekeenez, TVEren kanalek %29, 2 eskuratzen dutenbitartean, ETBrenak %24, 5; eta publikoak diren lau kanal
|
horiek
batuz, populazioaren%53, 7 jatorri honetako emisioa du gustukoen. Pribatuen pisua ere aipatzeko modukoada:
|
|
|
Oro har, nafarrek Madrilgo telebista pribatu zein publikoekiko zaletasun handiagoadute, eta audientziaren %79, 1ek
|
horien aldeko
joera du. Berezia da, baita ere, TVErenaldeko jarrera (kanal bien artean %36, 9) eta, lehen aipatu den bezala, seinalearenemisio esparru mugatua dela medio, ETB2ren maila baxua.
|
|
|
Irrati emandegi hauen indarrakbigarren planoan uzten ditu gainerakoak, neurri handi batean emisio eremu lokalekoak direnak, hain zuzen ere. Ikus ditzagun segidan, entzule kopuru
|
horiek
protzentualki eta zenbaki absolutuetan.
|
|
|
Eguneroko prentsa idatziak Hego Euskal Herrian duen presentzia eta betetzen duenzereginean sakontzeko, interesgarria da, besteak beste, norainoko penetrazioa, salmenta kopurua eta, gainera, zenbateko eta zelako audientzia eskuratzen duen jakitea.Kontuan hartu beharreko
|
horien inguruan
arituko gara ondoko lerroetan.
|
|
|
Izan ere, lehen aipatu dugunez, hemenbertan egin eta argitaratzen diren egunkarien ondoan, badira beste pare bat, Madrilenateratzen direnak, honako hainbat orrialde berezi gehituz. Edizio bereziak dituztenegunkari
|
horien artean
EL MUNDO DEL PAIS VASCO da arrakasta handiena duena (21.697, OJD); gainera, lau herrialdeetan saltzen da. EL PAIS DEL PAISVASCOri dagokionez, Baskongadeei begira dago eginda eta bertan 13.193 bat alesaltzen ditu egunero (OJD).
|
|
|
Zenbaki
|
horietan
ikus daitekeenez, enpresa berekoak (hedabideen egituraenpresarialari buruzko informazio gehiago 3 kapituluan dator) diren EL CORREO etaEL DIARIO VASCO dira egunkaririk irakurrienak eta, kopuruz, atzerago dator ELDIARIO DE NAVARRA iruñearra. Lehen hiru horiek, gehi, irakurle kopuru aldetikaskoz apalagoak diren EL DIARIO DE NOTICIASek eta EL PERIODICO DEALAVAk badute beren arteko erlaziorik, audientziaren banaketari dagokionez, hainzuzen ere.
|
|
|
Zenbaki horietan ikus daitekeenez, enpresa berekoak (hedabideen egituraenpresarialari buruzko informazio gehiago 3 kapituluan dator) diren EL CORREO etaEL DIARIO VASCO dira egunkaririk irakurrienak eta, kopuruz, atzerago dator ELDIARIO DE NAVARRA iruñearra. Lehen hiru
|
horiek
, gehi, irakurle kopuru aldetikaskoz apalagoak diren EL DIARIO DE NOTICIASek eta EL PERIODICO DEALAVAk badute beren arteko erlaziorik, audientziaren banaketari dagokionez, hainzuzen ere. Bakoitzak bere mailan, baina guztien kasua da, oso indartsuak diraprobintzia bakarrean edo bitan, baina garrantzia galtzen dute Hego Euskal Herrimailan kalkuluak eginez.
|
|
|
Iragarle berriak erakartzeaz gain, France 3 Euskal Herrik, gainerako emanaldi lokalek bezala, estatu mailako kate publikoetan parte hartzen du, 19:00: 00 ordutegiaren gorako arrakastan. France 3k, beste hedabideen antzera, bertako estazio berri
|
horiei esker
, bere interes ekonomikoak zerbitzatzen ditu lehendabizi. Bertako eta mugaz gaindiko gune horiek eskuratzea, lotura berrien ezarketa etasare berrien sortzearen bidez ez baitio ekimen filantropikoari erantzuten.
|
|
|
France 3k, beste hedabideen antzera, bertako estazio berri horiei esker, bere interes ekonomikoak zerbitzatzen ditu lehendabizi. Bertako eta mugaz gaindiko gune
|
horiek
eskuratzea, lotura berrien ezarketa etasare berrien sortzearen bidez ez baitio ekimen filantropikoari erantzuten.
|
|
|
Hala ere,, hiru irratiek finantzamendu modu erregularbat asmatu dute, nahiz eta nahikoa arraro izan. Harpidetza iraunkorrak dira edota entzuleriaren nolabaiteko ordainketak, entzuleek beren banku kontuetatik hilero automatikoki zorduntzea onartzen baitute, irratiekiko duten atxikimendu sendoa erakutsiz? 43.Diru laguntza erregular
|
horiez gain
, euskal irratiek sentsibilizazio eta harpidetza kanpainak egiten dituzte beren kazetaritza eremuko biztanleriaren artean. IrulegikoIrratiarentzat, urteroko finantza mailako sostengu kanpainan lorturiko fondoak dira, irratiaren funtzionamendurako behar den laguntza nagusia(...)?, 1983ko irailaren16an frantses gobernuak sortutako Irrati Adierazpenerako Sostengu Fondoaren44ondotik, irrati soziatiboak bizirauteko gutxieneko finantza oinarria dena.Euskadi Irratiaren eta Gure Irratiaren arteko harreman lotuek erakusten dituzteezarri diren kooperazio sareak zein finantza sostenguak.
|
|
|
Beraz, aurreko bi taulek erakutsi digutenez, albisteen kopuruaren aldetik, EUSKALDUNON EGUNKARIA eta GARAren artean ez dago ezberdintasun handirik, Euskal Herria irudikatzeko unean. Baina errepara diezaiogun orain albisteen edukiari: zeri buruz mintzatzen dira bi egunkari
|
horiek
herrialde edo eskualde bateko zeinbesteko albisteak aipagai dituztenean. Horretarako, albisteetako gertaera lekuakhartuko ditugu erreferentziatzat, eragite eremuarekin alde handirik ez baitute.
|
|
|
izan den programaz ari gara; ez ditugu errepikapentzat hartzen, hartara, astebete baino lehenagoemandako saioa). ETB2k egunean ia 22 ordu inguru emititzen ditu,
|
horietatik
errepikapena %6 izanik, batez beste.
|
|
|
Gaur egun indarrean dauden egitura juridiko politikoek maila eta modu ezberdinetan zatikatzen dute Euskal Herria. Batetik, estatuen existentzia dugu,
|
horien
mugezIpar Euskal Herria eta Hego Euskal Herria egitateak sorrarazten dituena. Bestetik, eraketa administratibo ezberdinak ditugu Iparraldean eta Hegoaldean, lehenean euskalherrialdeak beren osotasunean hartzen dituen egiturarik gabe, eta bigarrenean bi erkidego autonomiko ezberdinekin (Nafarroako Foru Komunitatea eta Euskal AutonomiaErkidegoa).
|
|
|
Horrela, euskal lurralde batzuk agertzen diren bitartean, beste batzuk osogutxi agertzen dira. Egunkari abertzaleek, ordea, Euskal Herriaren irudi globalagoaematen dute, ez soilik beren eduki edo ideologian (hau baieztatzeko analisirik ez duguegin), birsortzen dituzten erreferentzia eremuetan baizik, zazpi lurraldeetako EuskalHerria egitate gisa hartzen dutelako batetik, eta lurralde
|
horien
agerpen zertxobaitorekatuagoa ematen dutelako bestetik. Egunkari abertzaleen multzoan nabarmen geratu da, erreferentzia eremuak osatzeko garaian DEIAk beste biekin duen aldea.
|
|
|
Bi egunkari
|
horien arteko
alderaketa egitean, jadanik Ipar Euskal Herriak bietantratamendu ezberdina duela ikusi dugu. Euskarazko egunkariak GARAk baino arretahandiagoa ematen dio Iparraldean gertatzen denari.
|
|
|
3 taulan azpimarragarria da, lehen lehenik, herrialde bakoitzean gertatutakoakislatzeko garaian bi egunkari
|
horien artean
dagoen antzekotasuna. Izan ere, osoberdinak baitira portzentajeak batean eta bestean.
|
|
|
mota honetako albisteak EUSKALDUNONEGUNKARIAren albiste guztien %11 diren bitartean, GARAn %4ra jaisten da portzentaje hori. Horren aldean, GARAn zertxobait gehiago agertzen dira Gipuzkoan gertatutakoak, eta bai orokorrean aldi berean Euskal Herri osoan gertatzen direnak ere.Edozein modutan ere, ezberdintasun txiki
|
horien gainetik
antzekotasuna nabarmenageri da.
|
|
|
Hartara, berriro errepikatzen da, aurreko taulan ikusi dugun joera. Argitu behar da, bestalde, taula bi
|
horien artean
agertzen den alde bat: oro har, herrialdeetan eragina duten gertaerak gutxiago dira herrialdeetan gertatzen direnak baino.
|
|
|
Bi egunkarietan, Ipar Euskal Herrian gertatutakoak aipatzen direnean, bereziki kultura eta euskararekin lotutako gertaerak aipatzendira, mota honetako albisteak Iparraldetik jasotako berrien erdia baino gehiago direlarik (%51 euskarazko egunkariaren kasuan eta %54 gazteleaniazkoarenean). Kontuanhartu beharra dago, bestalde, mota honetako albisteek %21 eta %19 osatzen dutela biegunkari
|
horietan
, hurrenez hurren. Kultura eta euskarari emandako garrantziarenaldean, gainerako gaietan sumatzen den presentzia urria ere nabarmena da, berezikikiroletan.
|
|
|
Ikusten ari garenez, egunkariek erreferentzia eremu ezberdinak birsortzen dituzteberen albiste eta artikuluen bitartez. Kasu batzuetan erreferentzia eremu
|
horiek
bikotekontrajarri modura hartzen dituzte (Euskal Herria versus Espainia, Nafarroa versusEuskal Herria e.a.); beste batzuetan, ordea, bata bestearen osagai gisa (Euskal HerriaEspainiaren barnean, Nafarroa Euskal Herriaren zati, e.a.). Honaino iritsita, interesgarri deritzogu erreferentzia eremu ezberdinak zein arlotan eraikitzen diren jakiteari.Beste hitz batzuetan esanda: Espainia, aztertutako egunkarien arabera, errealitatepolitikoa ote da, ala errealitate kulturala, ala soziala?
|
|
|
Gai honen inguruan agertzen diren albiste asko erakunde administratiboekhartutako erabakiekin edota datuak bildu eta emateko erabiltzen diren estatistika sistemekin dute zerikusia. Eta
|
horiek
gaurko egituraketa juridiko politikoa islatzendute. Nolabait esateko, hemen ikusten da, era grafiko batean, politika litekeenareneremua den bitartean, ekonomia benetan denaren eremua dela.
|
|
|
Eremu publikoaren eraikuntzan eragile ezberdinek hartzen dute parte. Estatuaketa egitura administratiboak, esaterako, lurraldea eta herritartasuna definitzen dituzte, eta
|
horien bitartez
taldea geografikoki eta sozialki mugatzen. Hori da, beharbada, estatuak talde nazionalaz egiten duen mugaketaren adibide nabarmenena, baina ezbakarra, estatuak berak duen botere sinbolikoaren indarra kontuan hartuta.
|
|
|
DEIA egunkaria bi multzo
|
horien artean
kokatzen da. Izan ere, bere printzipioengatik Euskal Herri osorako egunkaria izan nahi luke, baina bere egiturak Bizkai, Arabaeta Gipuzkoara mugatzen du (Nafarroan eta Iparraldean erredakziorik ez baitu).
|
|
|
hartua izan bada ere, 90eko hamarkadaz geroztik panorama aldatzen hasi da, besteak beste, kanal pribatuen etorrerarekin batera. Epe laburreko etekin ekonomikoa, merkatu zatirik handiena lortzea etaarrakastaren neurgailu bakar gisa audientzia edo ikus entzuleen kopurua erabiltzea,
|
horiek
izan dira aro berriaren ñabardurak. Eguneroko programazioan ere, telebista katepribatuen etorrerarekin batera, aldaketa sakonak izan dira, gaur arte iraun dutenakbestalde.
|
|
|
Esate baterako, guk Haur/ Gazteentzako programazioagenero modura definitu ditugun arren, Sofres ek Fikzioan sailkatzen ditu marrazki bizidunak, gazteentzakotelesailak eta antzekoak. Hala ere, badira Albistegiak, Dokumentalak/ Kulturalak eta Magazinak bezalakogeneroak, zeinetan nabaria den bi ikerketen arteko aldea;
|
horietan
, nola ez, laginaren estazionalitatea (udaberria versus urte osoa) eta programa askotan aurki daitekeen eduki anitzaren aurrean erabilitakokodeketa desberdina izan daitezke desberdintasunen oinarrian.
|
|
|
Eta hau ez da nolanahiko datua: ETB1ek eguneko 24 orduko emanaldia eskaintzen du, baina
|
horietatik
%23 errepikapenez osatuta dago, batez beste (errepikapena diogunean, aste berean emana
|
|
|
Lehenago ere aipatu dugun bezala, azken urteotan telebista kanal desberdinekeguneko ordu guztiak programaz betetzera jo dute, zabal eta luze. Hala ere, Eastman eketa Ferguson-ek diotenez6, ordu guztiak ez dira berdinak, eta prime time gisa ezagutzen ditugun
|
horietan
(Hego Euskal Herrian 20:30etik 23:30era, Ipar Euskal Herrian, 20:30etik 22:30era bitartean) dago jarrita programaziogintzara eta iragarkigintzara dedikatzen direnen arreta. Ikus entzuleentzat ere horiek dira kontsumo ordu nagusienaketa kanal bakoitzari buruzko irudia eraikitzerakoan garrantzi handiena dutenak.
|
|
|
Hala ere, Eastman eketa Ferguson-ek diotenez6, ordu guztiak ez dira berdinak, eta prime time gisa ezagutzen ditugun horietan (Hego Euskal Herrian 20:30etik 23:30era, Ipar Euskal Herrian, 20:30etik 22:30era bitartean) dago jarrita programaziogintzara eta iragarkigintzara dedikatzen direnen arreta. Ikus entzuleentzat ere
|
horiek
dira kontsumo ordu nagusienaketa kanal bakoitzari buruzko irudia eraikitzerakoan garrantzi handiena dutenak. Autorehorien arabera:
|
|
|
Programaziogintzaren urrezko ordu
|
horiek
dira, Peiro ren esanetan, lehiakortasunanagusitu dela erakusten dutenak, eta borroka horren joko esparrua eta arauakdefinituko dituztenak. –Evolucion del prime time televisivo en Cataluña.
|
|
|
c) Aste barrurako programazio horizontala eta
|
horietariko
egun bakoitzerakoikuspegi bertikala dira nagusitu diren programazio taktikak.
|
|
|
Emanaldien %48 Fikzioaeta %20 Informaziozko saioak dira. Beraz, bien artean %68
|
Horiez gain
, Magazinenada aipagarri gelditzen den bakarra, %13rekin. Kirolik ez dago eta Haur eta Gazteentzako programaziorik ere ez.
|
|
|
Kuantitatiboa da bata, egun osoko emisioetan bestegeneroekin alderatuta zenbaterainoko denbora okupatzen duten erakusten duena. Etakualitatiboa bestea, albistegiek kanalaren eskaintzan nolako zeregina betetzen duteneta berri saio
|
horiek
nolako mamia duten, pertsonaiak, tokiak eta abar, agerianutziko dituena.
|
|
|
Xehetasun
|
horiek
argitu ondoren, gatozen eguneroko albistegi orokorren azterketara. Lehen ere, ETBren egun osoko programazioaren azterketa egitean ikusi dugunbezala, batez beste, albiste saioen presentzia %13, 8koa da.
|
|
|
Lehenago esana dugu ETBko albistegiek gehienbat Euskal Herriaz jardutendutela. Datu
|
horiekin
ñabardura gehiago jartzeko moduan gaude. Izan ere, kanal bietanEuskal Herriko herrialde eta egitate handiagoen agerpena oso desorekatua baita.Lehenik, nabarmena da Iparraldeari jarritako arreta eskasa:
|
|
|
Azken honetan indarrean dauden kontzentrazio multimediatikoren aurkako arauak askoz zehatzagoak eta gogorragoak diraEspainiar Estatukoak baino. Ondorioz,
|
horien
dibertsifikazio multimediatikoa txikiagoa da Espainiar Estatukoena baino. Oraindik ez dago, zentzu honetan, prentsaren etaikus entzunezkoen arteko gurutzaketa nabarmenik.
|
|
|
El Correo taldea 80ko hamarkadan hasi zen hedatzen, El Correo Español El Pueblo Vasco argitaratzen zuen Bilbao Editorial enpresak hasitako garapen politikarekin.Lehendik berea zuen El Diario Vasco gipuzkoar egunkaria argitaratzen zuen SociedadVascongada de Publicaciones; baina hamarkada horretan, hainbat prentsa enpresatradizionalen krisiaz baliatuta (EDICA, nagusiki), erosketa zabalak egiten hasi zenEstatu osoan zehar, hainbat probintziatako egunkariak bereganatuz. Gaur egun 11 (hamaika) egunkari kontrolatzen ditu, eta baita
|
horiek
eta beste hainbat egunkarik banatzen dituzten aldizkariak eta gehigarriak (Suplemento Semanal, Suplemento TV,...) argitaratzen dituen Taller de Editores enpresa ere. Dohaineko prentsan ere presentziaesanguratsua du, bai zuzenean. Que facil...?
|
|
|
Prentsan, El Pars egunkaria eta El Pais Semanal dira berarenproduktu nagusiak.
|
Horien ondoan
, GMI (Grupo Empresarial de Medios ImpresosS.A) delakoaren bidez kiroletako As eta ekonomiako Cinco Dias argitaratzen ditu etazenbait aldizkari kaleratzen dituen Progresa ere kontrolatzen du (Cinemama, RollingStone, Claves); GMI baliatuz, bestalde, El Dia de Valladolid eta Andaluziako beste lauprobintzia egunkari argitaratzen dituen Espacio Editorial ere kontrolatzen ditu. Irratigintzan, OM eta FM sare indartsuak ditu, horietarako eta asoziatuetarako programaziodibertsifikatuak eskainiz (SER, 40 Principales, Dial, M, Sinforadio, Radiole, Radiole Tropical,..).
|
|
|
Horien ondoan, GMI (Grupo Empresarial de Medios ImpresosS.A) delakoaren bidez kiroletako As eta ekonomiako Cinco Dias argitaratzen ditu etazenbait aldizkari kaleratzen dituen Progresa ere kontrolatzen du (Cinemama, RollingStone, Claves); GMI baliatuz, bestalde, El Dia de Valladolid eta Andaluziako beste lauprobintzia egunkari argitaratzen dituen Espacio Editorial ere kontrolatzen ditu. Irratigintzan, OM eta FM sare indartsuak ditu,
|
horietarako
eta asoziatuetarako programaziodibertsifikatuak eskainiz (SER, 40 Principales, Dial, M, Sinforadio, Radiole, Radiole Tropical,..). Halaber, irratigintzan Ameriketarako hedapena hasi du, Kolonbian, Txilen eta baita EEBBetan ere posizioak hartuz (Radio Caracol, Grupo Latino deDifusion,...).
|
|
|
Bere atal hori Canal Plus eta Canal Satelite Digitalkontrolatzen dituen Sogecable da. Sogecablek, halaber, hainbat kanal tematikoekoizten ditu CIT s.l. delakoaren bidez (Cinemanfa, Documania, Estilo Viajar, 40TV, Fox Kids,...), eta Cable Antena ren bidez
|
horiek
eta beste hainbat komertzializatzendizkie kable sareei. CNN+ ere eskaintzen du, eta bere interesak GestSport eta Audiovisual Sport era ere luzatu ditu (zenbait kirol eta ikuskizunen eskubideak kudeatzeko, futbola bereziki).
|
|
|
Erraldoi hauen ondoan, esan bezala, oso arlo eta eremu zehatzetan izan dute bertako enpresek garatzeko aukera.
|
Horietako
bat prentsarena izan da, nahiz eta arazougari dituzten gehienek bizirik irauteko, El Correo taldearen edo Diario de Navarra rensalbuespenarekin. Horietako batzuk ekimen politiko zuzen batetik jaio dira, aipaturikoaurrekoen nazionalismo espainolarekiko lerrokatze argiari aurre egiteko, eta hor duteirauteko justifikazioa, hala Deia, PNV ri atxikitako Editorial Iparragirre-ren bidez, nola beste neurri batean, Nafarroako Diario de Noticias edo Arabako El Periodico deAlava, enpresa talde berekoak biak, zeinetan ezaguna den nazionalismo moderatuariatxikitako enpresarien presentzia (Armentia, J.I, Palazio, G., Caminos, J.M., 2000:
|
|
|
Horietako bat prentsarena izan da, nahiz eta arazougari dituzten gehienek bizirik irauteko, El Correo taldearen edo Diario de Navarra rensalbuespenarekin.
|
Horietako
batzuk ekimen politiko zuzen batetik jaio dira, aipaturikoaurrekoen nazionalismo espainolarekiko lerrokatze argiari aurre egiteko, eta hor duteirauteko justifikazioa, hala Deia, PNV ri atxikitako Editorial Iparragirre-ren bidez, nola beste neurri batean, Nafarroako Diario de Noticias edo Arabako El Periodico deAlava, enpresa talde berekoak biak, zeinetan ezaguna den nazionalismo moderatuariatxiki... 5556).
|
|
|
5556).
|
Horien ondoan
ekimen sozialetik abiatutako Euskal Komunikabideen Hedapenerako Elkartea (EKHE), Gara egunkaria argitaratzen duena, edota kulturgintzako besteenpresekin batera87, Egunkaria Sortzen, euskarazko Euskaldunon Egunkaria kaleratzen duena, daude. Hauen ondoan, prentsa lokala garatu da modu indartsuan, gizarte ekimenetik abiatuta eta euskarari lotuta gehienbat88.
|
|
|
Aipatutakohoriek alde batera utzita, ez da gaitasunik egon sare edo programazio bereziturikeratzeko; eta beste guztiak, independenteak zein El Correo ren Telebasconia irrati taldea barne, kanpoko programazioen menpe geratu dira.
|
Horien ondoan
, berriro ere, ekimen soziala garatu da, irrati libreen sare zabal batean oinarrituta. Udal irratiak, berriz, ez dira garatu (lau bakarrik daude martxan EAEn, eta beste bat Nafarroan).
|
|
|
ElCorreo taldearena da bat, TeleDonostiaz jabetu ondoren, Bilbon antzeko operazio bategiten saiatu eta azkenean Bilbovision proiektua abiatu duena. ...eko plangintza duen90 Horrela, bada, Pretesa, uztailean Canal 4 Iruñekoa erosi ostean, Canal Bizkaiarekin ere hitzarmen batera heldu da91 Munta handiko mugimendu hauenondoan, ekimen pribatu txikiak ere bultzatutako proiektuak daude, hala Eibarko KTBedo Barakaldo aldeko Tele7 (Radio7 irratia kudeatzen duen enpresa berak bultzatuta). Telebista hauek guztiek gaztelania hutsez jarduten dute, euskarak
|
horietan
dituentarteak marjinalak direlarik.
|
|
|
Eta ikus entzunezkoetan, Havas eta Canal Plus en bidez sartuta dago lurrazaleko telebista analogikoan, satelite bidezko digitalean eta kablean (NC Numericable rekin, zeinak, France Telecom eta Lyonnaise Cable rekin batera, kablera harpidetutako guztien %80menderatzen duen). Baita
|
horietako
guztietarako programen produkzioan (StudioCanal+, Expand), eskubideen salerosketan (Sogepaq, Bac Distribution) edo kateenosatze eta komertzializazioan (Paris Premiere, Seasons, Canal Jimmy,...). Hedatuta dago, halaber, Europako zenbait lurraldetara (Espainiar Estatua, Italia, Alemania,...) eta, berriki, Kanadako Seagram Universal enpresa taldea erosi du, zeinarekin ikus entzunezko produkzioaren eta musikagintzaren arloa ere modu globalean menderatzeraigaro den.
|
|
|
Adibidez, Suez Lyonnaise des Eaux delakoak M6 estatu mailako lurrazalekotelebista analogikoa eta TPS satelite bidezko telebista digitala menderatzen ditu. Baitakable sareak ere eta
|
horien bidezko
Internet erako sarbidea. Jerome Seydoux ek Patheikus entzunezko enpresa (zine eta telebistarako produkzioa, zine aretoak, kanal tematikoen produkzioa eta komertzializazioa) eta Liberation egunkaria kontrolatzen ditu.Boygues, eraikuntzako taldeak TF l Estatu mailako lurrazaleko telebista analogikonagusia kontrolatzen du, eta baita hainbat kanal tematikoren produkzioa ere.
|
|
|
Hego Euskal Herriko prentsanEl Correo eta Diario de Navarra k duten nagusitasunari Sud Ouest ena gehitzen zaioIpar Euskal Herrian, eta honek kontzentrazio arazo larri baten atarian jartzen du EuskalHerriko komunikazioa, baita hedapen multimediatikoari dagokionean ere. Ikus entzunezkoetan, oraindik, Estatuko enpresak eta ikuspegiak dira nagusi mugaren alde bietan,
|
horietara
makurraraziz baita bertako irrati zein telebistagintza arloko hainbat enpresa ekimen ere, irrati eta telebista lokalak, kablerako programazioa,...?. Horien aurrean, edo ondoan?
|
|
|
Ikus entzunezkoetan, oraindik, Estatuko enpresak eta ikuspegiak dira nagusi mugaren alde bietan, horietara makurraraziz baita bertako irrati zein telebistagintza arloko hainbat enpresa ekimen ere, irrati eta telebista lokalak, kablerako programazioa,...?.
|
Horien aurrean
–edo ondoan, eratzen joan den bestelako euskal oinarri eta ikuspegiko komunikazio ehunak enpresa txiki gutxi batzuetan, eta, bereziki, komunikabide publikoetan etaekimen sozialak bultzatutako proiektuetan du oinarria.
|
|
|
Zerbitzu publikoak, zehazki, eztabaida demokratikoa, populazioaren atal ezberdinen arteko harremanak, integrazio soziala eta herritartasuna bultzatubehar dituela finkatu da. Baita frantsesaren sustapena eta ondare kultural eta linguistikoaren balioztapenaziurtatu ere, bere dibertsitate erregional eta lokaletatik abiatuta edo
|
horiek
aintzat hartuz. Halaber, zerbitzupublikoak lagundu egingo dio kreazio intelektual eta artistikoaren hedapenari, ezagutza zibiko, ekonomiko, sozial, zientifiko eta teknikoen zabalkuntzari eta ikus entzunezkoen eta komunikabideen gaineko hezkuntzaren garapenari.
|
|
|
Estatu mailakoek, berriz, aukera izango dute deskonexio erregional etalokalak egiteko, baina nahiko modu mugatuan. Horrela, deskonexio
|
horien
iraupena gehienez jota ereeguneko hiru ordutakoa izan daiteke, debekatuta dutelarik, halaber, deskonexio tarte horietan publizitaterik sartzea (arau hau telebista pribatuei bakarrik zaie aplikagarria; ez publikoei). Aldi baterakozerbitzuen kasuan, gehienez jota ere bederatzi hilabetez emiti lezaketenak?
|
|
|
Estatu mailakoek, berriz, aukera izango dute deskonexio erregional etalokalak egiteko, baina nahiko modu mugatuan. Horrela, deskonexio horien iraupena gehienez jota ereeguneko hiru ordutakoa izan daiteke, debekatuta dutelarik, halaber, deskonexio tarte
|
horietan
publizitaterik sartzea (arau hau telebista pribatuei bakarrik zaie aplikagarria; ez publikoei). Aldi baterakozerbitzuen kasuan, gehienez jota ere bederatzi hilabetez emiti lezaketenak?
|
|
|
Hitzarmena kate publikoen baimen orrien antzeko zerbait da. Betebeharren izaera legean bertan finkatzen da, baita
|
horietako
hainbaten zehaztapena dekretu legez egingo dela xedatzen ere. Azkenean, ordea, modu indibidualean eta zerbitzu bakoitzeko zehaztu behar dira betebeharrak, aipatutako hitzarmen horietan.
|
|
|
Bata hiru multipleeta hirugarren baten bi programen gestioa kudeatzaile bakar bati emateko (14 programa, hortaz, gutxienez). Programazio
|
horiek
baldintzapeko sarbide moduan eskaintzekoakdira, bat izan ezik, zerbitzuaren promozioa egiteko baliatuko dena, hain zuzen ere.Lehiaketaren berezitasun bat, lehendik telebista zerbitzua eskaintzeko lizentzientitularrei horretara aurkezteko ezarritako debekua izan da. Onda Digital (Quiero TV) enpresak, Retevisionen filiala hain zuzen ere, irabazi zuen lehiaketa48 eta airean ditudagoeneko programazioak.
|
|
|
Telebista programazioen edukiei dagokielarik, Irrati eta Telebistaren Estatutu legeaz gain, Europako Mugarik Gabeko Telebistaren gaineko Artezarauaren egokitzapena dago indarrean50 Hedapen autonomikoa edo lokala duten telebistak xedapenhauetatik at geratzen dira, nahiz eta Autonomia Erkidegoei eskuduntza ezagutzen zaien, besteak beste, hizkuntza propioaren babesa ziurtatzeko?, beren eremuan bakarrikemititzen duten telebistei betebehar bereziak ezartzeko, betiere Artezarauak finkatutako arauen ildoan.
|
Horien artean
ondokoak nabarmentzen dira:
|
|
|
Kuotak: emisio denboraren erdia europar jatorriko ikus entzunezko programekin osatu behar da, betiere informatiboak, kirol erretransmisioak, lehiaketak, publizitatea eta teletestua aintzat hartu gabe; gainera,
|
horietako
erdiak jatorrizEspainiar Estatuko hizkuntzaren batean egindakoak izan behar dira, eta %10ekoizle independenteena eta azken bost urteetan egindakoa; halaber, behartuegiten dira telebistak beren diru sarreren %5 film eta telebistarako pelikulaeuroparren produkzioan inbertitzera.
|
|
|
Publizitate emisioen gaineko mugak eguneko emisio denbora osoaren %20taneta orduko 17 minututan finkatzen dira, gehienez jota ere (tele salmenta etaautopromozioa aintzat hartuta); publizitateko iragarkiak bakarrik aintzat hartuta,
|
horiek
ezin dira emisio denbora osoaren %15etik gora izan; publizitate etatele salmentara emandako denbora ezin da orduko 12 minututik gorakoa izan51.Publizitateari dagokionean, halaber, mugatu egiten da alkohol eta tabakoarena.
|
|
|
Haurrak eta gazteak babesteko,
|
horiei
kalte egin diezaieketen programen emisioa gaueko 10ak eta goizeko 6ak bitartera mugatzen da. Halaber, horiek seinalizatu beharra ezartzen da eta, edozein kasutan, programa guztiak kalifikazioorientagarri bat erakustera behartzen da.
|
|
|
Haurrak eta gazteak babesteko, horiei kalte egin diezaieketen programen emisioa gaueko 10ak eta goizeko 6ak bitartera mugatzen da. Halaber,
|
horiek
seinalizatu beharra ezartzen da eta, edozein kasutan, programa guztiak kalifikazioorientagarri bat erakustera behartzen da.
|
|
|
Arloaren gaineko lege funtsezkoenak irrati telebista autonomikoak sortzekolegeak dira, dudarik gabe53
|
Horietako
bakoitzean, betebehar berezituak ezartzenzaizkio korporazio publiko sortu berriari, eta horien artean hizkuntz normalizaziorakoprozesuetan laguntzea nabarmentzen da hizkuntza berezitua duten Erkidegoetan; honekin batera, hiritarren parte hartzea sustatu eta nazioaren edo, dagokionean, erregioarenkultur identitatea suspertzea ere aipatzen dira kasu gehienetan, irrati telebista autonomikoaren misio... Euskadiko Autonomia Erkidegoa ez da horretan salbuespena 54.
|
|
|
Arloaren gaineko lege funtsezkoenak irrati telebista autonomikoak sortzekolegeak dira, dudarik gabe53 Horietako bakoitzean, betebehar berezituak ezartzenzaizkio korporazio publiko sortu berriari, eta
|
horien artean
hizkuntz normalizaziorakoprozesuetan laguntzea nabarmentzen da hizkuntza berezitua duten Erkidegoetan; honekin batera, hiritarren parte hartzea sustatu eta nazioaren edo, dagokionean, erregioarenkultur identitatea suspertzea ere aipatzen dira kasu gehienetan, irrati telebista autonomikoaren misio gisa. Euskadiko Autonomia Erkidegoa ez da horretan salbuespena 54.
|
|
|
Oinarrizko legeek, aipaturiko Irrati telebistaren Estatutu Legea eta LOT?, gestio modu zuzena eta zeharkakoa bereizi zituzten irratian, bai eta Autonomia ErkidegoeiEstatuaren araberako gestio modu zuzena egiteko aukera ezagutu ere, helburu horrekinezarritako korporazio publikoen bidez59; Udalei, berriz, ekimen pribatuari bezala, zeharkako gestioa egiteko aukera ezagutu zaie. Horien guztien zehaztapena etaemakida prozesuen ezaugarriak Soinuzko Irrati difusioaren gaineko zenbait PlangintzaTekniko eta
|
horien
ondorioz zabaldutako frekuentziak esleitzeko Deialdi Publikoenbidez finkatzen joan dira60 Horrez gain, Irrati Lokalak araupetzen dituzten Legeaketa, azkenik, bereziki, Irrati Digitalen Araudia eta Plan Teknikoa dira Estatu mailanirratia antolatzen duten funtsezko legeak. Horien ondoan, telebistaren kasuan bezala, araudi autonomikoak ere aintzat hartu beharrekoak izango dira61.
|
|
|
Horien guztien zehaztapena etaemakida prozesuen ezaugarriak Soinuzko Irrati difusioaren gaineko zenbait PlangintzaTekniko eta horien ondorioz zabaldutako frekuentziak esleitzeko Deialdi Publikoenbidez finkatzen joan dira60 Horrez gain, Irrati Lokalak araupetzen dituzten Legeaketa, azkenik, bereziki, Irrati Digitalen Araudia eta Plan Teknikoa dira Estatu mailanirratia antolatzen duten funtsezko legeak.
|
Horien ondoan
, telebistaren kasuan bezala, araudi autonomikoak ere aintzat hartu beharrekoak izango dira61.
|
|
|
Alde honetatik, kontuan hartu beharreko lehen Plangintza Teknikoak Irrati telebistaren Estatutu Legearen aurretikoak dira, 1978 eta 1979koak hain zuzen ere62.Horien bidez, FMko hirurehunetik gora frekuentzia esleitu zituen Gobernu zentralakberak, 80ko hamarkadaren hasieran. Plangintza
|
horiek
bultzatzea oso garrantzitsuaizan zen zeren horren bidez lehen itxura eman baitzitzaion gaur egun Estatuan ezagutzen dugun irratiaren egiturari, Estatu mailako sare pribatu gutxi batzuk menderatutakoari alegia. Halaber, arazoak sortu ziren Autonomia Erkidegoen eta Gobernu zentralaren artean, lizentzien kontzesioak egiteko eskuduntzaren gainean, zeinak Estatutuaren transferentziaren arabera Autonomia Erkidegoetara igaroko diren aurrerantzean.Alabaina, edozein kasutan, Gobernu Zentralari dagokio, betiere, irratiek baliatukodituzten frekuentziak planifikatu eta zehaztea.
|
|
|
RTVErentzat Estatu mailako lau programa deskonexiorik gabeeta bi deskonexioak egiteko aukerarekin; Autonomia Erkidegoetako zerbitzupublikoentzat berriz, hedapen autonomikoko hiru programa deskonexioak egitekoaukerarik gabe eta bi zonaldekako deskonexio aukerarekin. Besteak, berriz, zeharkakogestioan emango direla zehaztu da, horretarako dagokion Aginteak zabaldu beharrekodeialdietan eta
|
horien
eskuragarritasunaren arabera. Emakidak hamar urtetarako izango dira, sistema analogiko guztietan bezala, iraupen bereko denbora tartetarako luzagarriak.
|
|
|
Emakidak hamar urtetarako izango dira, sistema analogiko guztietan bezala, iraupen bereko denbora tartetarako luzagarriak. Halaber, zenbait muga ezarri dira, besteak beste, hedapen estataleko programetan deskonexioen iraupenari dagokiolarik, gehienez jota ere, emisio denboraosoaren %30?, eta enpresen arteko kontzentrazioaren gainekoak (galaraziz, salbuespenetan izan ezik, pertsona fisiko zein juridiko bakar bati hedadura eremu bereko frekuentzia bat baino gehiagoren titularitatea edo
|
horietan
parte hartze gehiengodunaizatea).
|
|
|
Hala eta guztiz ere, aukera hori sistema estatalaren antolamenduak baldintzatzen du betiere, telebista lokalen edota sistema digital berrien arauketek erakusten duten moduan. Estatu mailakoikuspegiak, komunikazio taldeen interesak eta garapen tekniko azkarrak izan dutelehentasuna irrati/ telebista zerbitzuen oreka, bideragarritasun ekonomiko eta interessozialaren gainetik, sistema autonomikoak estatalekiko konkurrentzia marko zorobatean murgiltzera behartuz, eta Estatu mailako zerbitzuak, berriz, Autonomia Erkidegoen edozein eskuduntzetatik kanpo uzteaz gain,
|
horiekiko
inongo betebeharretatik ere aske utziz.
|
|
|
Lurrazaleko irrati digitalak eragiteko baimenak izanda, nazionalak izan zein lokalak izan?,
|
horien
entzuleria potentzial metatua, zehaztutako eremuan, izaera bereko zerbitzu publiko etabaimendu guztien entzuleria potentzial metatuen %10etik gorakoa izatea.
|
|
|
Satelite bidezko banatzaileei: eskainitako zerbitzuen osaketa eta egitura, komertzializazio moduaeta baldintzapeko sistemaren gaineko zehaztasunak; arlo
|
horietan
izandako edozein aldaketakomunikatu beharra; programazio frantsesa eta independentea eskaini beharra; zerbitzu publikoanalogiko irekiak eman beharra, hauek kontrakorik esan ezean.
|
|
|
Plangintza tekniko hau, ordea, Estatuak ez du oraindik finkatu; hortaz, gaur egun Estatu osoanemititzen ari diren ehundaka telebista lokalak legez kanpo daude, inork ez baitie oraindik frekuentziarikesleitu. Autonomia Erkidegoek ezin dituzte
|
horiek
emateko deialdiak zabaldu Plangintza hori gabe.Alabaina, zenbait Autonomia Erkidegok horiek emateko araudiak xedatu ditu, hala nola, Nafarroakoak (313/ 1996 Foru Dekretua, irailaren 9koa).
|
|
|
Plangintza tekniko hau, ordea, Estatuak ez du oraindik finkatu; hortaz, gaur egun Estatu osoanemititzen ari diren ehundaka telebista lokalak legez kanpo daude, inork ez baitie oraindik frekuentziarikesleitu. Autonomia Erkidegoek ezin dituzte horiek emateko deialdiak zabaldu Plangintza hori gabe.Alabaina, zenbait Autonomia Erkidegok
|
horiek
emateko araudiak xedatu ditu, hala nola, Nafarroakoak (313/ 1996 Foru Dekretua, irailaren 9koa).
|
|
|
Gerora, aldaketak izan dira demarkazio
|
horietan
, inongotan sartu gabeko herriak kokatzeko; eta, zenbaitetan, gutxi bada ere, gainditu egin da gehienezko kopuru hori; hori da, adibidez, EuskadikoAutonomia Erkidegoari dagokionaren kasua, non Eusko Jaurlaritzak demarkazio bakarra lortzekoborondate politikoa izan duen.
|
|
|
Gizartearen interes orokorreko gaien babesa, hala nola, adierazpen askatasuna eta ihardespen eskubidea, egileen eta beren lanen babesa, aniztasuna, kontsumitzaileen babesa, gazteen eta giza duintasunaren babesa eta aniztasun kultural eta linguistikoaren babesa. Metodologia gisa, merkatuarekikosorosgarri egiten du araudia, interes
|
horien
babesean, interbentzio publikoamerkatuaren hutsegiteak bakarrik egingo lukeelarik justifikagarri83.
|
|
|
Erakunde arauemaileen garapena,
|
horiek
Gobernu eta kudeatzaileekikoindependenteak izan liratekeela azalduz.
|
|
|
Irrati eta telebistanberriz, zentralizazioa handia izan da urteetan, bereziki Frantziar Estatuan, bertakoenpresen garapenari leku gutxi utziz, zenbait irrati emandegiren salbuespenarekin.Beraz, ez da harritzekoa prentsan eta Hegoaldean aurkitzea bertako komunikazio enpresen garapen handiagoa, Iparraldean eta irratian edo telebistan baino, arlo pribatuari dagokionean, behintzat.
|
Horietan
Estatu mailako hedapena duten enpresak eta komunikabideak dira nagusi. Iparraldeak, berriz, merkatu berezitu gisa du garrantzia prentsan, eta bertako ekimen komunikatiboek gehiago dute zerikusia ekinbide sozialarekinpribatu komertzialarekin baino.
|
|
|
Industria honen egitura territoriala dela-eta, enpresahauen merkatuak probintzialak dira nagusiki.
|
Horietan
oso lehiakorrak dira Estatukoprentsarekiko, baina ez hainbeste bertako talde nagusiaren egunkariekiko: DiarioVasco eta El Correo.
|
|
|
Beste maila batean inguru lokal eta eskualdekoetan sortu eta garatutako enpresaketa taldeak daude, irratien eta komunikabide lokalen arloetan dihardutenak. Mailahonetan, halaber, komunikazio espezializatua garatzen duten enpresa txikiak ere kokadaitezke; batzuetan,
|
horien
merkatua ez da bakarrik Euskal Herri barnekoa, Estatuaribegirakoa baizik.
|
|
|
Azkenik, nazioarteko komunikazio taldeak ere aipatu behar dira, indartsuakzenbait sektoretan, aldizkarietan bezala Espainiar Estatuan; eta
|
horien
presentzianabarmena da atal batzuetan, ikus entzunezko produkzioan adibidez. Eta baita bestesektore batzuetako enpresak ere, telekomunikazioen eta teknologia berrien garapenakbultzatuta, arlo berri hauetan beren lekutxo eta tartea egiten saiatzen direnak:
|
|
|
Kontuan hartu, halaber, Europako beste lurraldeetan ez bezala, irratigintzaren antolamenduanUhin Ertainetako emisio moduak duen pisua eta garrantzia, nahiz eta garapen garaikidea, funtsean, FMrenbidez gertatu den. Emisio banda
|
horien
finkapena, baita Uhin Luzeena ere, zeina RNEri egokituzitzaion esklusiban?, urriaren 27ko 2648/ 1978 Dekretuaren bidez egin zen, eta Estatu mailako hirufrekuentzia zehaztu ziren bertan Uhin Ertainetan eskuragarri. Horietako bi Estatuari berari esleitu zizkion (RNE eta RCE); hirugarrena, zeharkako gestioan, ekimen pribatuaren artean banatu zen.
|
|
|
Emisio banda horien finkapena, baita Uhin Luzeena ere, zeina RNEri egokituzitzaion esklusiban?, urriaren 27ko 2648/ 1978 Dekretuaren bidez egin zen, eta Estatu mailako hirufrekuentzia zehaztu ziren bertan Uhin Ertainetan eskuragarri.
|
Horietako
bi Estatuari berari esleitu zizkion (RNE eta RCE); hirugarrena, zeharkako gestioan, ekimen pribatuaren artean banatu zen. GobernuAutonomikoak, hortaz, emisio banda modu hori baliatzeko aukeratik kanpo geratu ziren.
|
|
|
11/ 1991 Legea, apirilaren 8koa, Udal Irratien antolamendu eta kontrolari buruzkoa, eta 1273/ 1992Errege Dekretua, urriaren 23koa, frekuentzien esleipena eta emakida arautzen dituena.
|
Horien
araberaudalek irrati zerbitzuak ezar ditzakete, betiere beren gestio zuzenaren pean.
|
|
|
Emakida
|
horietan
, lehendik indarrean zeuden kateak izan ziren onuradunak (alegia, SER, COPEeta Onda Cero handiak eta Intereconomia, Union Iberica Radio España. Tabacaleraren babesarekin, eta Luis del Olmo. Planeta taldearekin elkartuta?). Horien ondoan, Telefonica Recoletos El Mundotaldeak beste bi frekuentzia lortu zituen. Onda Cero ere talde honetako da?
|
|
|
Emakida horietan, lehendik indarrean zeuden kateak izan ziren onuradunak (alegia, SER, COPEeta Onda Cero handiak eta Intereconomia, Union Iberica Radio España. Tabacaleraren babesarekin, eta Luis del Olmo. Planeta taldearekin elkartuta?).
|
Horien ondoan
, Telefonica Recoletos El Mundotaldeak beste bi frekuentzia lortu zituen. Onda Cero ere talde honetako da, eta Retevision ek (QuieroTV telebista digitala ere baduena) eta Prentsa Española k (ABC egunkaria argitaratzen duena) bana.
|
|
|
Euskadiko Autonomia Erkidegoaren kasuan, eta irrati lokalei dagokionean,
|
horiei
Euskal Herrikoizaera kulturala eta linguistikoa zabaldu eta babesteko baliagarri izatea eskatzen zaie, baita tokian tokikoezaugarri eta berezitasunak babestea ere. Halaber, beharrezkoa izango zaie beti euskara agertzea.
|
|
|
Aurrez merkatua zenbait arlotan horretarako aproposa ez dela kontsideratzen da, hala nola haurrakedota egile eskubideak babestean.
|
Horietan
, beraz, interes orokorra eta interbentzio publikoa merkatuarenaurretik eta gainetik jartzen dira. Harrigarria irudi badezake ere, ez da zehazten, ordea, arlo horien arteanEuropan dagoen aniztasun kultural eta linguistikoa.
|
|
|
Horietan, beraz, interes orokorra eta interbentzio publikoa merkatuarenaurretik eta gainetik jartzen dira. Harrigarria irudi badezake ere, ez da zehazten, ordea, arlo
|
horien
arteanEuropan dagoen aniztasun kultural eta linguistikoa.
|
|
|
Telecom Italia, eta ENDESA eta Union Fenosa elektrizitate konpainia espainiarrak dira akziodunnagusiak, %28, 67rekin bi lehenak eta %13, 53rekin hirugarrena, hurrenez hurren.
|
Horien ondoan
, besteakbeste, Euskaltel ek %3rekin parte hartzen du, BBK k %3, 5ekin, Caja Navarra k %2, 8rekin eta Kutxa k%3, 59rekin.
|
|
|
Betebeharren izaera legean bertan finkatzen da, baita horietako hainbaten zehaztapena dekretu legez egingo dela xedatzen ere. Azkenean, ordea, modu indibidualean eta zerbitzu bakoitzeko zehaztu behar dira betebeharrak, aipatutako hitzarmen
|
horietan
.
|
|
|
Hori bai, frekuentzia berean emitituko duten zerbitzuen artean koherentzia gordetzen saiatuz.Behin
|
horiek
emandakoan, baliabide irrati elektriko bera erabiliko duten zerbitzuen eragileek berengandikezberdina izango den sozietate berri bat izendatu behar dute, multiplearen eragiketaz eta banaketazarduratzeko. Akordiora helduko ez balira, emakida baliabide horren emakida prozesua berriro zabaldukolitzateke.
|